23214	MAT 1:1	Pantjipantjini-jaura Jesu Christungundru, Davidani nga-tamuraia, Abrahamani ngatamuraia;
23216	MAT 1:3	Judali kantji patana wonti Phares ja Zara Thamarangun-dru, Pharesali kantji patana wonti Esrom, Esromali kantji patana wonti Aram;
23219	MAT 1:6	Jessaili kantji patana wonti mitaia kapara David, David mitaia kaparali kantji patana wonti Salomo Uriani no-andru;
23220	MAT 1:7	Salomojeli kantji patana wonti Rehabeam, Rehabea-mali kantji patana wonti Abia, Abiali kantji patana wonti Asa;
23229	MAT 1:16	Jacobali kantji patana wonti Joseph, Mariananka noa, nankangundru dankana wonti Jesus, tala nunkani Chris-tus.
23230	MAT 1:17	Kapara pratjana Abrahamangundru Davidanilu ma-rapratjana ja mandrumandru nganai; Davidandru Babylaia wapalkanantulu kapara marapratjana ja mandrumandru nganai; Babylaia wapalkanandru Christungulu kapara marapratjana ja mandrumandru nganai.
23231	MAT 1:18	Jesus Christus dankana wonti jeruja: Maria, ngan-dri nunkani, matja talpadakaterina Josephangu, windrila pudla jela ngamala, nandru mankamankana wonti, nani man-drantju nganana wonti Jaolali kulikirieli.
23232	MAT 1:19	Ngangau Joseph, noa nankani, talku nganana wonti, ja wata jertapaterina wonti nana nintali ngankala, nulu ngun-drana wonti, nana kurukuru worarala.
23233	MAT 1:20	Nulu jenia ngundranani, mai, Godaia angela kulno ngapitjani nunkangu wondraterina wonti ja jatana wonti: “Josephajai, Davidani ngatamurajai, wata japali nganau, Maria, noa jinkani patala; ngangau mina nandru patana wa-rai, Jaola kulikirindru nganai.
23234	MAT 1:21	Nandru kupa kanku kantji patala nganai; nina jun-dru JESUS dikala nganai; ngangau kana wolara nunkani Nulu kulkala nganai tanani madlentjandru.”
23235	MAT 1:22	Jenia pratjana pantjina wonti, ngangau morlalu pan-tjinanto, mina Prophetali Kaparandru kaukaubana wonti, nau jatana wonti:
23236	MAT 1:23	“Mai! ngameri kulno mandrantju nganala nganai, ja nandru knpa kanku kantji patala nganai, ja tanali tala nunkani dikala nganai “Emmanuel”, jenia wondrai: Goda-ngaia-nangunto.”
23237	MAT 1:24	Joseph mukandru matja jiritjina, nulu jeruja ngan-kana wonti, worderu Kaparaia angelali nunkangu jirijiribana warai, ja nulu noa nunkani patana wonti.
23239	MAT 2:1	Jesus matja kupa dankana warai Bethlehemingu, Ju-daia mitani, Herodini mitaia kaparaia ditjini; mai, jendra-nguta kana kiri wora tiriwandru Jerusalemingu wokarana wonti,
23240	MAT 2:2	Ja jatana wonti: “Woderi nau, Juda-kanaia-kapara matja dankana? Ngangau ngaiani ditji waka nunkani naji-nala tiriwani, ja wokarana warai nunkangu pantjaterkana ngarila.”
23241	MAT 2:3	Herodes, mitaia kaparali, jenia matja ngarana, nau japali ngaruparana wonti, ja nunkangu jela Jerusalemala wa-rupoto.
23242	MAT 2:4	Ja nulu kana wolaraia Priesta pirna ja jaura jinki-nietja pratjana kampana wonti ja tanana jekijekibana wonti, woderi Christus dankananto.
23243	MAT 2:5	Ja tana nunkangu jatana wonti: “Bethlehemingu Ju-daiani”; ngangau jeruja Prophetali dakana wonti:
23244	MAT 2:6	“Ja jidni Bethlehemiai, Judaia mitani, jidniwata ngadanietja nganai Judaia kapara marapuni, a-ai, ngangau jin-kangundru kapara dunkala nganai, Nulu kana wolara nga-kani, Israel, ngamalkala nganai.”
23246	MAT 2:8	Ja nulu tanana Bethlehemia jinpana wonti ja jatana wonti: “Palkanimai ja kupa parparali wontianau, ja jura nina matja mankamankana, ngakangu jaura tikalkanau, ngani ba-kana wokarananto nunkangu pantjaterkana ngarila.”
23247	MAT 2:9	Tanali mitaia kapara matja ngarana, tana palkana wonti. Ja mai, ditji waka nina tanali tiriwa najinala, ta-nangu ngopera wapana wonti, nau wokaranantulu miri ban-bala, woderi kupa nganana wonti.
23249	MAT 2:11	Ja tana pungani matja wirina, tanali kupa waka najina wonti Mariangu, ngandrini nimkanani jela; ja tana pan-tjaterkana ngarina wonti nunkangu, ja tanali poto pirna pil-tana wonti, ja nunkangu poto jinkina wonti: Marda, maralje, kuli ngmmi ja kaldri pilki.
23250	MAT 2:12	Ja Godali tanana ngapitjani daudauana wonti, tana wata morla Herodingu tikananto. Ja palto worku tana na-kaldra tikana wonti mitaia tananaia.
23251	MAT 2:13	Tana matja puntina, mai, Kaparaia angela kulno Josephangu ngapitjani wondraterina wonti ja jatana wonti: “Jiritjiau ja kupa ja ngandri nunkani manina kurau ja kuri-kariau Egypta mitaia, ja naka ngamamai, ngani jinkangu ja-tanantulu; ngangau Herodes jertapateriai kupa wontila nina-para nandrala.”
23254	MAT 2:16	Herodili matja najina, kana kiri worali nina jedibala wiri, nau pirna tiririna wonti, ja nulu jinpana wonti Bethle-hemingu ja wondirani pratjanani nunkanani ja kupa kanku pratjana nandrana wonti, tana kilpawoldra mandril ja morla waka nganana wonti, tanangupini ditjini, tanana nulu kana kiri worangu jekibala wiri.
23256	MAT 2:18	“Ramangu tanali ngaiala ngarana wonti, miritja ja jildri ja juajuangana pirna; Rahel nankani kupandru jindra-na wonti ja wata ngantjana wonti ngankalkananto, ngangau tana panila nganai.”
23264	MAT 3:3	Naupini nau nganai, nunkangundru Jesaiasali Prophetali kaukaubana wonti; “Karkanietjaia ngaiala pitarani parai: Kaparaia palto ngankinganimai, ja tidha-palto nunkani talku ngankanimai.”
23265	MAT 3:4	Johannili kati Kameei njurdu ja dala mantamanta ka-pani nunkanani ngamalkana wonti, ja buka nunkani palaparu ja pitjambu nganana wonti.
23268	MAT 3:7	Nulu Pharisaiala ja Sadduzaiala marapu nunkani mul-tibanilaia wokaranani najina, nau tanangu jatana wonti: “Wiparaia kuparu worajai! warlenulu jurangu wondrana wa-rai japa mindrinanto tirini nunkanani, nau wokarala nganai?”
23270	MAT 3:9	Ja wata munta ngundraterianau: “Ngaiana Abraham ngaperi ngaianani ngamalkai”; ngangau ngani jurangu jatai: “Goda ngurunguru nganai, tanangupini mardandru kupa ji-ritjibala Abrahamangu;”
23272	MAT 3:11	Ngato jurana ngapali multibai madlentjandru karitji-malkala; ngakangu ngadani kulno wokarala nganai, Nau morla ngurunguru nganai ngakangu, nunkangu ngani wata talku nganai, tidnaputa nunkani padakijiribala, Nulu jurana multi-bala nganai Jaolali kulukirieli ja turujeli.
23273	MAT 3:12	Marani nunkanani pirra nunkani parai, ja Nulu ji-raua nunkani darpala nganai, ja buka tandra nunkani kam-pani pungaia mapala nganai, ja ngurdi Nulu japila nganai turujeli, nau wata paliai.
23274	MAT 3:13	Ngadani Jesus Galilaiandru Jordan kaiarani Johan-ningu wokarana wonti, nunkangundru multibanila manila.
23277	MAT 3:16	Jesujeli matja multibanila manina, Nau nurujeli nga-pandru dunkana tarana wonti; ja mai, pariwilpa piririna wonti, ja nulu najina wonti Godaia Jaola ngarinani mulapara jeribaka wokarala nunkangu.
23281	MAT 4:3	Ja wontjanietja nunkangu wokarana wonti ja jatana wonti: “Jidni Godaia Ngatamura ngananani, jatamai, tana-pini mar da bukarinanto.”
23282	MAT 4:4	Nulu kalabana wonti ja jatana wonti: “Dakanala pa-rai: Kana wata windri bukandru tepiriai, a-ai, jaura waru-potundru, nauja Godaia manandru dunkai.”
23284	MAT 4:6	Ja nunkangu jatana wonti: “Jidni Godaia Ngatamura ngananani, ngarinalu kulkungamai; ngangau dakanala parai: Nulu angelani nunkanani jirijiribala nganai jinkangundru, tanali jidna marali ngamalkala nganai, wata jidni tidna mar-dani dakaterinanto.”
23288	MAT 4:10	Ngadani Jesus nunkangu jatana wonti: “Kutingau Satanajai! ngangau dakanala parai: Jidni Godani Kaparani jinkanani ngatjiamai ja windri nunkangu wodatarana ngama-mai.”
23291	MAT 4:13	Ja Nulu Nazareth worarana wonti ja ngura manina wonti Kapernaum ngamala, nau panto dirkalani parai, Sebu-lon ja Naphthali wondirani;
23292	MAT 4:14	Ngangau morlalu pantjinanto, mina Jesaiasali Prophe-tali kaukanbana wonti, nau jatana wonti:
23295	MAT 4:17	Jendranguta Jesujeli wonina wonti kaukaubala ja ja-tala: “Madlentjandru karitjianau, ngangau pariwilpaia milila karakara nganai.”
23297	MAT 4:19	Ja Nau pudlangu jatana wonti: “Ngakangu karipa-terialumai; ngato judlana kana maninietja ngankala nganai.”
23299	MAT 4:21	Ja Nau nakandru morla wapana wonti, ja Nulu neji mara mandru morla najina wonti, Jakobus, Zebedäuni ngatamura, ja Johannes, ngatata nunkani; pudlali botani Zebedä-us, pudlani ngaperani jela, jama karpana wonti. Ja Nulu pudlana karkana wonti.
23305	MAT 5:2	Ja Nau mana wilparina wonti, ja Nulu tanangu ngu-jangujara jinkina wonti ja jatana wonti:
23307	MAT 5:4	Murlali pirna, tana ngaurongauro, ngangau tanali ngan-kalkani manila nganai.
23312	MAT 5:9	Murlali pirna-tana wadlietja, ngangau tanana tanali Godaia kupa dikala nganai.
23313	MAT 5:10	Murlali pirna tana, tanangu kana talkulandru tirika-ripateriai, ngangau tanangu pariwilpaia milila nganala nganai.
23315	MAT 5:12	Mankianimai ja murlali ngananau, ngangau kalala jurani pirna nganai pariwilpani; ngangau jeruja tana bakana Propheta worangu, jurangu ngopera ngananala, tirikaripate-rina wonti.
23316	MAT 5:13	Jura mitaia kaldri nganai. Kaldri dunkarinani, mi-nali tanali kaldri ngankala nganai? Nau baku nganai, ja kanali nina teribala nganai-ja tidnali nankanankala nganai.
23317	MAT 5:14	Jura mitaia praitji nganai. Ngura kulno, mardawan-pani miri paranani, wata kurukuru nganai.
23318	MAT 5:15	Tanali wata praitji miribai ja kokuni ngarinalu widmai, a-ai, praitjaia potuni, ja nau pratjanani mintjiai, tana pungani ngamanani.
23319	MAT 5:16	Jeruja praitji jurani mintjiatimai kanani, ngangau tanali ngankani ngumu jurani najinanto ja Ngapari jurani pa-riwilpani jurakokananto.
23320	MAT 5:17	Wata ngundranau, ngani wokarana warai jirijiribani-jaura kara, Prophetaia jaura kara dukarala, a-ai, ngani wata wokarana warai, ninaia dukarala, windri morlalu kurala.
23321	MAT 5:18	Ngangau morlalu ngani jurangu jatai: “Pariwilpa ja mita maru mudanantulu, wata tiwi kulno kara, malka waka-waka kulno kara jirijiribani jaurandru mudala nganai, jenia pratjana morlalu pantjinantulu.”
23322	MAT 5:19	Warlenulu nunkangupini jirijiribani jaurandru kulno wakawaka dukaranani ja jeruja kanani ngujangujara jinki-nani, nau wakawaka nganala nganai pariwilpaia mililani; warlenulu tanana ngankanani ja ngujangujara jinkinani, nau pirna nganala nganai pariwilpaia mililani.
23325	MAT 5:22	Ja ngani jurangu jatai: “Worananau ngatatani nun-kanani baku tiririnani, nunkangu kalala parai; ja worananau ngatatani nunkanani jatai: “Raka”, nunkangu kalala parai kaparani; ja worananau nunkangu jatai: “Jidni jirijiri”, nunkangu kalala parai turu ngurali.”
23327	MAT 5:24	Jeruja poto jinkani naka Altara bankini woraramai, ja ngopera wapau, ja ngatatani jinkanani kulnukulnuni ngan-kateriamai, ja ngadani wokarau ja poto jinkani jinkiamai.
23328	MAT 5:25	Nurujeli murlali nganamai talpalani jinkanani, je-runtjaia ditji jidni nunkangunto paltuni nganai; talpalali jid-na kalala kuranietjani jinkiati, ja kalala kuranietjali jidna jinkiati milini, ja jidna kanjangari pungani widmaiati.
23329	MAT 5:26	Morlalu ngani jinkangu jatai: “Jidni wata morla na-kandru dunkala nganai, jundru ngopera mudani marda jinki-nantulu.”
23333	MAT 5:30	Ja mara ngunarali jidna karkarkanani, ninaia woka-ribau, ja jinkangundru worau; ngangau jinkangu ngumu nganai, jinkani palku buru kulno tintananto, palku buru pratjana turuni wiriati.
23334	MAT 5:31	Nauja jatana wonti: “Warlenulu noa nunkani wora-ranani, nulu nankangu narrani dakani jaura jinkinanto.”
23335	MAT 5:32	Ja ngani jurangu jatai: “Warlenulu noa nunkani wo-raranani, nani wata kantji palakantji ngananani, nulu nana pinta wokaribanietja ngankai; ja warlenulu narrani widla pa-tanani, nulu pinta wokaribai.”
23342	MAT 5:39	Ja ngani jurangu jatai: “Madlentjani wata ngandra-walkaterianau, a-ai, warlenulu jidna ngadla ngunari nandrai, nunkangu bakana nguru jinkiteriau.
23343	MAT 5:40	Ja Warlenulu ngundrai jinkangu tjakakijiribamalila kati waka jinkani manila, nunkangu bakana kati pirna wo-rarau.
23345	MAT 5:42	Worananau jinkangu ngatjiai, nunkangu jinkiau; ja warlenulu ngantjai jinkangundru woljaia manila, wata nun-kangundru kulkateriau.”
23346	MAT 5:43	Jura matja ngarana, worderu Nauja jatana wonti: “Kamaneli jinkani ngantjamai, ja talpalani jinkanani kala-kalariamai.”
23347	MAT 5:44	Ja ngani jurangu jatai: “Talpala jurani ngantjanimai; tanali jurangu kalala madlentji kuranani, tanangu kalala ngumu kuranau; tana jurangu kalakalarinani, tanangu ngumu ngankanimai; tanali jurana ngirkibanani ja jurangu tirikari-paterinani, tanangundru ngatjianimai.
23349	MAT 5:46	Ngangau jura tanana ngantjanani, tanali jurana ngantjai, mina kalala jura ngamalkai? Wata mardatandra-kampanietja jenildramata?
23350	MAT 5:47	Ja jura jaura murlali jinkinani windri ngatatani ju-ranani, mina pilkildra jura ngankai? Wata mardatandra-kampanietja jeruldramata?
23352	MAT 6:1	Ngamalkaterianau, talkula jurani wata kana mudlani ngankala, tanali jurana najinanto; jura kalala pani Ngape-rani juranani pariwilpani ngamalkaiati.
23353	MAT 6:2	Jundru kalumiltjamiltjarinali jinkinani, wata wima-ko-kujeli ngaiala ngankamai, kana jeljujeljujeli jeribaka, tanali jaura pungani ja paltuni jeruja ngankai, jendrania kanali tanana jurakokananto. Morlalu ngani jurangu jatai: “Tanali kalala tanani matja ngamalkai.”
23354	MAT 6:3	Jundru kalumiltjamiltjarinali jinkinani, mara wora-ngantju wata milkila nganananto, mina ngunarali ngankai.
23356	MAT 6:5	Ja jidni ngatjinani, wata kana jeljujelju jeribaka nga-namai, ngangau tanali ngantjai jaura pungani ja palto buruni terkana ngatjila, jendrania kanali tanana najinanto. Morlalu ngani jurangu jatai: “Tanali kalala tanani matja ngamalkai.”
23357	MAT 6:6	Jidni ngatjinani, punga wapuni wiriau, ja mana ngan-drawalkateriau, ja ngatjiau Ngaperani jinkanani, Nauja kuru-kuruni nganai, ja Ngaperali jinkanali kurukuruni najiai, ja Nulia jinkangu kalala jinkila nganai tinkari.
23364	MAT 6:13	Ja wata ngaianina wontjanilani wirilkamai, a-ai, ngai-anina madlentjani kulkamai; Ngangau jinkangu milila nganai ja ngurula ja pirnala ngurali. Amen.”
23368	MAT 6:17	Jidni milja ngamanani, jidni mangatandra gildieli wi-ribateriau, ja jidni mudla ngapali kulirkateriau,
23369	MAT 6:18	Ngangau jidni kanani wata milj angamanietja wondraterinanto, a-ai, windri Ngaperani jinkanani, Nauja kurukuruni nganai; ja Ngaperali jinkanali kurukuruni najiai, ja Nulia jinkangu kalala jinkila nganai tinkari.
23370	MAT 6:19	Wata poto kampanimai mitani, tanana kakatjieli ja karumurujeli tidatida ngankai, ja kurikantjieli bakujai wonti-terina, ja kurieli maniai.
23375	MAT 6:24	Kana kulno ngandandariai kapara mandruni mili nga-mala, nau kulnuni kalakalarila nganai, ja kulno nulu ngan-tjala nganai kara; kulnuni nau wodatarana ngamala nganai, ja kulnuni gilbarila nganai kara. Jura ngandandariai Godani ja Mammonani mili ngamala.
23376	MAT 6:25	Ngangau ngani jurangu jatai: “Wata manujeli ngun-dranau tepini juranani, mina jura tajilaj a tapala nganai; bakana wata palkuni juranani, mina jura widmaterila nganai. Wata tepi morla pirna nganai bukani ja palku katini?”
23377	MAT 6:26	Paia najianau ngaranani, tanalia wata jaupai ja kam-pai ja wata mapai kampani pungani, ja Ngaperali juranali pariwilpani tanangu buka jinkiai. Wata jura morla pirna nganai tanangu?
23379	MAT 6:28	Ja minandru jura manujeli ngundrai katini? Ngu-nandula najianau maruni, worderu tanaia punkai; tanalia wata ngankai ja wata turpai.
23381	MAT 6:30	Godali kanta maruni jeruja widmanani, nauja karari nganai, ja tankubana tanali ninaia turupirini worai; Nulia jenia jurangu wata ngankananto, jura wuldrungundranietja wo-rajai?
23383	MAT 6:32	Jenia pratjana kana kojeli wontiai; ngangau Ngaperali juranali pariwilpani ngujamai, jura jenia pratjana nga-malkananto.
23388	MAT 7:3	Minandru jundru pita tiwitiwi ngatatani jinkanani milkini najiai, ja pita wondra milkini jinkanani jundru wata ngu-jamai?
23392	MAT 7:7	Ngatjianimai, ja Nulia jurangu jinkila nganai; wonti-animai, ja jura mankamankala nganai; nandranandranimai, ja mana jurangu wilpa pantjila nganai.
23393	MAT 7:8	Ngangau worana ngatjiai, nulu manila nganai; ja war-le wontiai, nulu mankamankala nganai; ja warle nandranan-drai, nunkangu mana wilpa pantjila nganai.
23396	MAT 7:11	Ja jura, madlentji ngananani, ngujamai kupani jura-nani poto ngumu jinkila; worderu morla Ngaperali juranali pariwilpani poto ngumu jinkila nganai tanangu, tana nunkangu ngatjinani?
23397	MAT 7:12	Pratjana, mina jura ngantjai, kanali jurangu nganka-nanto, jenia bakana tanangu ngankanau; naupini jirijiribani jaura ja Prophetaia nganai.
23398	MAT 7:13	Manani wuldruni wirianau; ngangau mana maru nganai ja palto maru, nauja turuja wapai, ja marapu nunkangu-pini palkai.
23399	MAT 7:14	Ngangau mana wuldru nganai ja palto wuldru, nauja tepini wiriai, ja ngalje nganai, tanali ninapini mankamankai. (Ngantjani-jaura G. D. VIII. Trinitatis)
23400	MAT 7:15	Jedikantji Prophetandru ngamalkaterianau; tjipi kati-eli tana jurangu wokarai, ja mandrani tana pandipandi pu-ranietja nganai.
23401	MAT 7:16	Tanani tandrani jura tanana ngujamananto. Kanali bakana waina tandra kampala nganai dilkandru ja manawa-ra dieltjirundru?
23402	MAT 7:17	A-ai, pita nindri ngumu pratjanali tandra ngumu pun-kibai, ja pita nindri madlentjali tandra madlentji punkibai.
23404	MAT 7:19	Pita nindri pratjanali wata tandra ngumu punkiba-nani, tanali wokaribala nganai ja turuni worala nganai.
23406	MAT 7:21	Wata tana pratjana, tana ngakangu jatai: “Kapara-jai! Kaparajai!” pariwilpaia mililani wirila nganai, a-ai, windri naupini, nulu Ngaperaia ngakanaia pariwilpalaia jer-tapaterina ngankai.
23407	MAT 7:22	Marapu ngakangu jatala nganai nunkanguka ditjini: “Kaparajai! Kaparajai! wata ngaiani talani jinkanani talpa-dakana wonti? Wata ngaiani talani jinkanani kutji dunkal-kana wonti? Wata ngaiani talani jinkanani pirnala marapu ngankana wonti?”
23417	MAT 8:3	Ja Jesus mara warpina wonti, ja Nulu nina karaka-rana wonti ja jatana wonti: “Ngani jertapateriai, kulikiri nga-namai.” Ja nurujeli nau kulikiri pantjina wonti nunkani gambandru.
23418	MAT 8:4	Ja Jesus jatana wonti nunkangu: “Mai, wata jundru jenia kanani kaukaubamai, a-ai, wapau, Priestani wondrate-riamai, ja nina poto jinkiau, nina Mosili jirijiribana wonti, tanangu malka nganananto.
23423	MAT 8:9	Ngangau ngani kana nganai ja kaparani wodatarana ngamai; ja ngato mili wolara ngamalkai; ja ngani nunkangu-pini jatanani: “Jerra wapau!” ja nau wapai; ja kulnuni: “Kaparau!” ja nau wokarai; ja milini ngakanani: “Ninapini ngankau!” ja nulu jenia ngankai.”