3 | GEN 1:3 | Bala ŋuliŋuryiny God waŋanan bitjarr, “Ma'! Badayala'yin!” bitjarr. Bala yuwalkthi badayala'yinan dhuwal wäŋany. |
6 | GEN 1:6 | Bala ŋayi Godtja waŋanan bitjarrnha, “Garrwarnydja dhu ga dhärra balanya nhakun bala'pala, bala dhu gapuny gulkmaranhamirra märrma'lila,” bitjarr. Bala yuwalkthin garrwarnydja maiŋ'thurra. Godthu djäma nhakun bala'palakuŋal, bala ŋayi gulkmaraŋal gapunhany, märrma'kuŋala, bala rulwaŋdhurr ḏiltji-ḏuwat bala'palaw, garrwar gal'ŋu, ga wiripuny gapu dhipal banydjiwal munatha'lil, ŋoylil bala'palalil. |
9 | GEN 1:9 | Bala God waŋan bitjarr, “Dhuwal gapu ŋunhi ga bulyun dhiyal munatha'ŋur, dhuwaṉḏja dhu yiwupthunna waŋganylila, märr dhu ga wäŋa ŋarakany dhärra baṉḏanynha yan,” bitjarr. Bala yan yuwalkthi ŋunhi majŋ'thurra munathany wäŋa, ga gapuny ŋunhi yiwupthurra waŋganylila. |
11 | GEN 1:11 | Bala ŋayi Godtja waŋan bitjarr, “Dhiyalnydja wäŋaŋur munatha'ŋur dhu ga dharrwan dharpany mala ŋuthan, borummirr dharpa ga mulmu malany maŋutjimirr.” Bala maḻŋ'thurra yan. |
14 | GEN 1:14 | Bala ŋayi God waŋan bitjarr, “Baḏayalany' dhu ga dhärra garrwarnydja, märrma' yindi maṉḏany, bala gänaŋ'maraman maṉḏany dhu waluny ga munhany. Dhiyaŋuny dhu ga baḏayalay' lakaram, barrkuwatjkuman dhu ga maŋutji-lakaram waluny ga dhuŋgarrany ga ŋula nhaku malaŋuw buku-ḻuŋ'maranhaminyarawnha.” Bitjarr ŋayi God waŋanany. |
15 | GEN 1:15 | “Bala maŋḏa dhu ga djeŋarra'yaman beŋur garrwarŋurnydja dhipal munatha'lilnydja.” Bala yan yuwalkthi maḻŋ'thurra. |
20 | GEN 1:20 | Bala ŋayi God waŋan bitjarr, “Dharrwan dhu ga guyany mala ŋorra, ga ŋula nhäny mala ŋunhiliyi gapuŋurnydja, ga wäyin dhu ga buṯthunna ŋula garrwarkurrnydja,” bitjarr. |
22 | GEN 1:22 | Bala ŋayi Godtja waŋanan, nhakun goŋmirriyaŋala walalany, “Nhuma nhä malany ŋunhi nhuma ga nhina gapuŋur, nhumany dhu bulun dharrwathirr, dhaŋaŋdhirra dhu bulun gapuŋurnydja. Ga nhuma warrakan mala buṯthunamirr dhu bitjaṉḏhi bili mala-bunhamirr, dharrwathirr dhu bulun malany,” bitjarr ŋayi God waŋanany. |
24 | GEN 1:24 | Bala ŋayi God waŋan bitjarr, “Dhiyal munatha'ŋurnydja dhu ga nhina wiripu wiripu warrakan mala, yutjuwaḻa warrakan ga ḏilkurr, goŋmirr ga wakinŋu warrakan,” bitjarr. Bala yuwalkthin ŋunhi bitjarryiny maḻŋ'thurrnydja. |
26 | GEN 1:26 | Ga ŋuliŋuryiny dhurrwaraŋur ŋunhi ŋayi bokmar nhä malany, bala ŋayi God waŋan bitjarrnha, “Dhiyaŋuny bala limurr dhu dhuwal djäma yolŋunhan; yurr ḻiyamirra ŋayiny dhu, balanyan nhakun limurruwuy, märr ŋayi dhu ga guyaŋan ga mala-djarr'yunna. Ŋilimurr dhu nhirrpaṉḏja yolŋuwala goŋlilnydja bukmak ŋunhi nhä mala ŋarrakuŋ bokmanawuy, guya ga warrakan mala, buṯthuna-mirriny ga marrtjinyamirriny ga gaḻ'yunamirriny warrakan'nha, goŋmirriny ga wakinŋuny, ḏilkurruny ga yumurrkuny; bukmak yan dhu dhuwaliyi warrakan'tja mala yolŋuwala djägaŋur,” bitjarr Godtja waŋan. |
27 | GEN 1:27 | Bala ŋayi Godthuny djäma yolŋunhan; ŋayi ŋanya djämany yolŋunhany ḻiyamirryaŋal, bitjarr bili nhakun ŋayipi, märr ŋayi dhu ga guyaŋan ga mala-djarr'yunna. Djämany ŋayi yolŋunhany maṉḏany, ḏirramuny ga miyalknha. 28 Bala ŋayi God waŋanan maṉḏaŋgal, goŋmirryaŋala manapar maṉḏany, “Nhumalaŋguŋuny dhu mala-bunhawuy dharrwan mirithirra djamarrkuḻiny', märr walal dhu ga nhumalaŋguŋ mala-bunhamirra, ḻatjuwarr'yunna dhu wäŋalila malaŋulil, bawalamirrilila, bala walalnha dhu ga goŋdhuny ŋayatham wäŋanhany dhuwal munatha'nhany. Ga bitjaṉḏhi bili ŋarra nhumalany ga yolŋu'-yulŋunhany waṉa-nhirrpaṉḏhi bukmakku warrakan'ku malaŋuw ŋunhi ga marrtji'-marrtji gapukurr ga munatha'kurr ga garrwarkurr.” |
29 | GEN 1:29 | Ga bulu God waŋan maṉḏaŋgal, rom nhirrpar yolŋuwalnydja maṉḏaŋgal bitjarr, “Rulwaŋdhurrnydja ŋarra dhuwal borumdja mala wiripu wiripu ga ŋathany nhumalaŋ yolŋu'-yulŋuwnydja Jukanharaw, |
30 | GEN 1:30 | yurr warrakan'kuny yumurrkuw ga ḏilkurruw ga buṯthunamirriw warrakan'ku ŋarra rulwaŋdhurr dharpapuy marwat ga mulmu walalaŋguny ŋatha.” Bala yuwalkthin majŋ'thurra gan. |
47 | GEN 2:16 | Bala ŋayi Godthu lakaraŋala nhanukal, ŋurikalyiny ḏirramuwal, romnha nhirrpar guyaŋanharawnha yolŋuwnha, ga bitjarr ŋayi Godthu rom-lakaraŋalnydja waŋanany gam', “Ḻukany nhuma dhu ga bawalamirriwuy dharpapuynydja borumdja malany dhuwal dhärra marrtji gätniŋur, |
48 | GEN 2:17 | yurr waŋganybuynydja dharpapuy nhuma dhu yakany ḻuka. Yakan yan nhuma dhu ḻuka ŋuliŋurnydja Marŋgi-gurrupanamirriŋurnydja dharpaŋur. Ŋuli dhu ŋula yolthu yolŋuy ḻukany ŋuliŋuryiny dharpaŋur borum, Marŋgi-gurrupanamirriŋurnydja, ŋayiny dhu ŋuriŋiyiny yolŋuy dharaŋanna yätjkurrunhany romnha, ga ŋamakulinhany. Ŋuli nhe dhu märr-yuḻkthundja ŋarrany dhäruktja bala ḻukan ŋunhiŋuwuydhi dharpapuy ŋunhi ŋarra yaka'yurr, nheny dhu bäyŋuthirra, bitjanna nhakun dhiŋgaman nhe dhu.” Ga bitjarr ŋayi God waŋan, rom-lakaraŋalnydja ŋurikiyi yolŋuw, guyaŋanharawnydja nhanŋu. |
49 | GEN 2:18 | Bala ŋayi Garray waŋan bitjarrnha, “Yakan dhuwal manymak waŋganyguny yolŋuw nhinanharaw, ŋayi dhu ga nhina gänany. Ŋarra dhu dhuwal djäma marrparaŋnha marrparaŋgunharaw muka nhanŋu, bämara' nhanŋu guŋga'yunaraw,” bitjarr. |
54 | GEN 2:23 | Bala ŋayi ŋuriŋi ḏirramuynydja nhäŋalnha ŋanya, bala ŋayi yoraŋala bitjarrnha, “Dhuwal dhuḏi-yapalany yolŋun yan, ga ḻiyamirr balanya bili muka nhakun ŋarrapi yan; ŋarrapin yan dharaŋanan. Nhanŋuny ŋunha ŋaraka dhipuŋur yan ŋarrakuŋ, ga ŋaṉaktja nhanŋu ŋunha dhipuŋuryi yan ŋarrakuŋ. Ŋarra dhu dhuwal yäku nhirrpaṉḏja ŋanya miyalknha, bili Godthu ŋanya djaw'yurr dhipuŋur yan ŋarrakuŋ ḏirramuwuŋ.” Manymak. Maṉḏa ḏirramu ga miyalk nhanŋu waŋganyŋura maṉḏa rumbalnydja. Ga dhiyakun ŋayaŋuw, ŋunhi ŋuli ḏirramu ga miyalk märranhamirrnydja, bala ŋayi ŋuli ḏirramuny gänaŋ'thuna ŋäṉḏi'mirriŋuwalnydja nhanukalaŋuwal ga bäpa'mirriŋuwalnydja, bala ŋayi ŋuli ḏirramuny ḏhä-manapana nhanukalaŋuwalnha miyalkkalnha, märr maṉḏa ŋuli waŋganydhirra, ga ḻundu'manydjin, ga marrparaŋdhinyamirra maṉḏaŋguwuy maṉḏa. |
57 | GEN 3:1 | Yo. Godthu ŋunhi djäma bukmaknha warrakan'nhany mala ŋäthil, yurr waŋganynhany ŋunhi ŋayi djäma ŋuliŋuryi malaŋur bulun gaḏamannha, mayali'-dharrwanhan, yurr yäkuny ŋayi ŋunhiyi Moḻ'ŋu. Waŋganymirr ŋunhiyi miyalk marrtjin, bala ŋayiny ŋunhi Moḻ'ŋuny bunanan nhanŋu, ŋuriki miyalkku, bala waŋanan ŋanya, bitjarrnha dhä-birrka'yurrnydja gam': “Way! Godtja nhumalaŋ yaka'yurr muka?...dhiyakuny gay'yi borumguny malaŋuw ḻukanharaw?...ŋunhi marrtji ŋorra dhuwal retjaŋur?” bitjarr. |
58 | GEN 3:2 | Bala ŋayiny ŋunhi miyalktja waŋan bitjarr, “Dhuwal dharrwa borumdja bawalamirriŋur dharpaŋur ḻukanharawnydja, |
59 | GEN 3:3 | yurr dhiyakuny gay'yi, waŋganyguny dharpaw ŋayi God waŋan yaka'yurr bitjarr gam': ‘Ŋuli nhe dhu ḻuka dhipuŋuryiny dharpaŋur borum, ga yan ŋayathamany dhuwal dharpany, nheny dhu dhiŋgaman,’ bitjarr.” Ga bitjarr ŋayiny miyalkthuny lakaraŋal. |
60 | GEN 3:4 | Bala ŋayiny waŋan ŋunhi Moḻ'ŋuny bitjarr, “Yaw! Dhuwaliny yaka yuwalk! Nyäḻ'yurr warray muka?” bitjarr. “Yaka nhe dhu dhiŋgam. Dhuwaṉḏja manymak borum. |
61 | GEN 3:5 | Ŋayin ŋunhi Godnha nhumalaŋ yaka'yurrnydja bitjarryiny, bili ŋayi ga dharaŋan dhuwalatjaṉḏhin ŋunhi nhe dhu ḻukany, nheny dhu dharaŋana, bulun dhu gaḏamaṉḏhirr, bitjan nhakun God ŋayipi yan. Ŋuli nhe dhu ḻukany, nheny dhu mirithirra dharaŋan bukmaknhan romnha, ŋamakulinhan romnha, ga djarrpi'nhan.” Ga bitjarr ŋayi ŋuriŋiyi Moḻ'ŋuy lakaraŋal ŋurikal miyalkkalnydja. |
65 | GEN 3:9 | Yurr ŋayiny Garraynydja wäthurr nhanŋu ḏirramuwnydja bitjarr, “Way, wanha dhika nhe yulŋuny?” |
66 | GEN 3:10 | Bala ḏirramuny waŋanan buku-roŋanmaraŋalnha bitjarr, “Dhuwal ŋarra. Ŋäkul warray nhuna ŋarra rirrakaynydja, bala ŋarra barrarinan nhuŋu, bala waṉḏinan ŋarra djuḻuḻ'yurra nhokalaŋuŋur, bili warraŋulnha ŋarra dhuwal yulŋuny,” bitjarr. |
67 | GEN 3:11 | “Yo yoy! Yolthu nhuŋu dhuwal lakaraŋal warraŋulthinyarawnydja?” bitjarr ŋayi God waŋan ŋurikal ḏirramuwal. “Dhuwaṉḏja nhe ŋunhiyin borumnha ḻukan muka?...ŋunhi ŋarra nhuŋu yaka'yurr ŋurikiyi ḻukanharaw?” bitjarr. |
68 | GEN 3:12 | Ga ŋayiny ḏirramuny buku-bakmaraŋal Godku bitjarr, “Ŋuruŋ dhuwal miyalkthu ŋarraku gurrupar, ŋunhi nhe djäma ŋanya ŋarraku. Ŋayi ŋarrany gurrupar, bala ŋarrany yurrnha ḻukan,” bitjarr. |
69 | GEN 3:13 | Ga buluny ŋayi waŋan Garray ŋunhi miyalknhan, “Nhaku nhe ŋunhi goŋ-djarryurrnydja?” bitjarr. Ga ŋayiny maŋutji-gäŋal ŋanyanhan ŋunhi Moḻ'ŋunhan, “Ŋuruŋ dhuwal ŋarrany mayali'-gäŋal Moḻ'ŋuy, bala ŋarra ḻukanan,” bitjarr. |
70 | GEN 3:14 | Bala ŋayi Godthu waŋan Moḻ'ŋunhany bitjarr gam', “Ŋarrany nhuna dhu dhuwal dhä-gir'yunna, bili nhe bitjarryi dhuwal. Nhepi dhu ga yan nhina buku-munha'ŋurnydja, wakuluŋgul'mirriŋurnydja romŋur, nhepi waŋgany yan. Dhipuŋurnydja dhurrwaraŋur nhe dhu djuryunna waṉḏirra, dhulmuynha nhokiyingal nhe. Ga ŋathany nhuŋu ḻukanharawnydja dhukun yan. |
71 | GEN 3:15 | Ga nhumalaŋguny dhu ga nhuŋu ga yolŋuwnydja miyalkku marin yan dhärra; nhokuŋ djamarrkuḻi' ga yolŋuwuŋ djamarrkuḻi' dhu ga bunhamirra yan. Yolŋuynydja nhuna dhu muḻkurr wuṯthun, binydjitjkum, ga nheny dhu ŋanya ḻäwum ḻuku,” ga bitjarr ŋayi God waŋan Moḻ'ŋunhany. |
72 | GEN 3:16 | Bala ŋayi bilyurra Godtja, ga waŋan miyalknhany bitjarra gam': “Dhipuŋurnydja dhurrwaraŋur nheny dhu galŋa-yätjirra yothuwalnha gänharay rerriy, ga ŋuliwitjaṉḏja ŋunhi dhu yothu dhawal-guyaŋa, bala nheny dhu mirithirra rirrikthun. Yurr bäydhi, nheny dhu ga djälthirr yan nhokalaŋaw nhe dhuway'mirriŋuwnydja. Ga ŋayin dhu ŋurruŋun nhuŋu.” |
73 | GEN 3:17 | Ga ŋuliŋurnydja ŋayi God waŋan ŋurikalnha ḏirramuwalnha, yäkuny ŋayi ŋunhiyi Adam, ga bitjarr ŋayi God waŋanany nhanŋuny gam', “Nheny märraŋal warray nhuŋuwuy nhe miyalknha dhäruk, bala ḻukanan ŋunhiyi, ŋunhi ŋarra waŋan yaka'yurr ŋurikiyi. Bili nhe bitjarryiny buthuru-djaw'yunminan ŋarrakalaŋuwnha dhärukku, dhuwaṉḏja dhu munathany wäŋa mariynha monygum, wakuluŋgul-mirriyirra dhu. Nhe dhu ga djämany mirithirra yan, bitjanna bili nhe dhu djämany ga mirithirra, ŋuthanmaramany nhuŋuwuy nhe ŋathanhany, gänan nhuŋuwuynha nhe, |
75 | GEN 3:19 | Yo, djämany nhe dhu mirithirra yan, galŋa-ŋundurr'yundja, munatha'nhany buḻŋu'kum djäma, märr dhu ga ŋunhiliyi munatha'ŋur ŋatha mala ŋuthanna. Djämany nhe dhu ga-a-a, yan bili-i-i ga dhiŋgam nhe dhu, balayi munatha'yirryi. Yo. Bili ŋarra nhuna djämany beŋur munatha'ŋur, ga balayi nhe dhu munatha'yirryi.” Ga bitjarr ŋayi God waŋanany lakaraŋalnydja dhä-gir'yunarawnydja, bili maṉḏa bitjarryiny ŋunhi buthuru-djaw'yunminany, bala gärrinan yätjkurrulila romlil. |
78 | GEN 3:22 | Ga ŋuliŋuryiny dhurrwaraŋur God waŋan bitjarr, “Dhiyaŋiyiny ga ḏirramuy dharaŋanna dhiyaŋuny bala, bitjanna nhakun ŋilimurrnha, marŋgin ŋayiny yätjkurruw ga ŋamakuliw romgu. Bala dhipuŋurnydja dhurrwarŋur ŋayi dhu ga yolŋu bäyŋu nhina walŋa-weyindja, gupaḏalnydja; yakan ŋayi dhu ḻuka ŋunhiyi Walŋa-gurrupanamirrinhany borumnha.” 23 Bala ŋayi Godthuny djuy'yurra dhawatmaraŋala ŋanya ŋunhiyi ḏirramunhany beŋur retjaŋurnydja, ga ŋunna gali'ŋura ŋayi gan djämany munathany ŋunhi ŋayi maḻŋ'thurr beŋuryi munatha'ŋur. Yo. Godthu ŋaŋ'ŋaŋdhurra yolŋunhany maṉḏany, dhawatmaraŋala ŋuliŋur retjaŋumydja Yedanŋur. Bala ŋayi Godthu nhirrparnydja djiwarr'puynhan yolŋunhany ŋunhiwiliyiny dhurrwaralilnydja retjalil gali-dhimurruŋurnydja, gunganharaw ŋurikiyiny retjawnydja. Ŋayi gan dhärranhany ŋunhiyi djiwarr'puynydja yolŋu goŋ-yiki'mirr, yurr yikiny' ŋunhi balanyan nhakun ŋäṉarr gurtha, bitjanan bili ŋuli ganha djaḻkarr'yunan bala rälin, märr dhu yakan ŋula yol yolŋu marrtjiny ŋuliwitjaṉḏhi, ga yakan dhu ŋula yol galkithirr ŋurikalyiny dharpawal Walŋa-gurrupanamirriwalnydja. |
81 | GEN 4:1 | Dhäŋur djuy'yunaŋurnydja ŋunhi maṉḏany ŋayi Godthu ŋäthil djuy'yurr beŋur gätniŋurnydja, bala maṉḏa balanyamirriyyiny waluy märranhaminan Adam ga nhanŋu miyalk, bala ŋayi miyalktja yothu-mirriyinan. Bala nhanŋu yothuny ḏirramu dhawal-guyaŋanan, bala ŋayi miyalktja waŋan bitjarrnha, “Dhuwaṉḏja ŋarraku ḏirramu yothu dhawal-guyaŋan beŋur Garraywuŋ guŋga'yunawuy.” Bala ŋayi yäku-nhirrparnydja ŋanya Cainnha. |
86 | GEN 4:6 | Bala ŋayi Garraynydja waŋan Cainguny bitjarrnha, “Nhaku nhe dhuwal maḏakarritjthinany? Ga bukuny nhe wiripuŋuyin mariynydja nhokiyingal nhe? |
87 | GEN 4:7 | Ŋuli nhe balaŋ djäma dhunupany, nheny balaŋ ŋoy-gitkiṯthunan. Yan nhe djäma djarrpi'kuŋal warray, bala nhuŋu ga yätjkurrnydja galkunna ŋayathanharawnha. Ŋayi djäl nhuŋu yätjkurr ŋurruŋuyinyaraw, ŋayi nhuŋu dhu ŋurruŋuyirr. Ga nheny ŋanya dhu ga mirithirr yan djuḻkmaram.” |
88 | GEN 4:8 | Ga Caindja waŋan yukuyuku'mirriŋuwalnydja Abelwalnydja bitjarr, “Go ŋali marrtjin ḏiltjilila.” Ga ŋunhi maṉḏa dhuwaṯthurrnydja ḏiltjililnydja, bala ŋayi Caindja gumurr-bilyurra bala wuṯthurra Abelnhany rakunygun. |
89 | GEN 4:9 | Bala Garrayyuny dhä-birrka'yurrnha Cainnhany bitjarrnha, “Cain, wanha nhuŋu yukuyuku'mirriŋuny Abelnydja?” bitjarr. Bala ŋayi Caindja buku-bakmaraŋal bitjarr, “Wanha? Yakan ŋarra marŋgi. Nhä ŋarra nhanŋu djägamirr?” |
90 | GEN 4:10 | Bala Garraynydja waŋan bitjarrnha, “Nhaku nhe dhuwal djäma yätjkurrnydja mirithirrnydja? Nhuŋuny yukuyuku'mirriŋu maŋgu munatha'ŋurnydja wäthurr ŋarraku, rirrakaynydja ŋunhi ŋarra ŋäkul bitjanarawnha bunharawnha yaŋara-bakmaranharawnha. |
92 | GEN 4:12 | Ŋuii nhe dhu birrka'yun ŋathany nhuŋuwuy nhe nhirrpan munatha'lilnydja, ŋayi nhuŋu dhu ga munathany miḏikirra yan; yakan nhuŋu buluŋuw bäkiw ŋamakurr. Bäyŋun nhuŋu manymaktja wäŋa; waṉḏirra yan nhe dhu ga buku-ḻiw'maraman.” |
93 | GEN 4:13 | Ga ŋayiny Caindja waŋan bitjarrnha Garraywal, “Dhuwaṉḏja dhä-gir'yunawuy ŋarraku nhokuŋ mirithirra gumurr-ḏälnha muka? |
94 | GEN 4:14 | Dhuwaṉḏja nhe ŋarrany ga dhuḏi-ŋurrkaman dhipuŋurnha munatha'ŋurnha wäŋaŋur, ga bulu nhe ga ŋarrany ŋan'ŋaŋdhun nhokiyingalnha nhe goŋŋur. Ŋarra dhu ga marrtjin buku-liw'maraman dhuwalatjanna munatha'wurrnha wäŋamiriwnha. Ŋuli ŋarrany dhu ŋula yolthu bawalamirriy maḻŋ'maramany, walalnydja ŋarrany dhu buman yan.” |
95 | GEN 4:15 | Yurr Godtja nhanŋu buku-bakmaraŋal waŋan bitjarr, “Bäyŋu. Ŋuli walal dhu ŋula yolthu nhuna bumany, ŋarrany dhu 7 walŋa marram nhunanhany walŋa yaŋara-bakmaram.” Bala ŋayi Garrayyuny Caingalnydja baldhurr'nha nhirrpar namban wäwunnha, märr ŋanya dhu ŋula yolthuny bawalamirriynydja guwatjman, ga yakan bumany. |
96 | GEN 4:16 | Yurr Caindja waṉḏin Godkalaŋuŋur goŋŋur, bala ŋayi gan nhinanany ŋunhiliyin wäŋaŋurnydja yakuŋur “Waṉḏinyamirriŋura Buku-ḻiw'maranhamirriŋurnha”; ŋunhiyiny wäŋa gali-dhimurruŋura Yedannha. |
103 | GEN 4:23 | Ga Lamechtja waŋan nhanukiyingalaŋuwal miyalkkal maṉḏaŋgal bitjarr, “Maṉḏa Adah ga Zillah, buthuru-bitjurr maṉḏa ŋarraku: Ŋarrany dhuwal bumar dhiŋganhamaraŋal yutany ḏirramuny gurrmulnha, bili ŋayi ŋarrany wuṯthurr. |
104 | GEN 4:24 | Ga ŋuli dhu 7dja walŋa marram Cainnhany yaŋara-bakmaram, ga 77dja walŋa dhu marram, ŋarranhan yaŋara-bakmaram, ŋuli dhu ŋula yolthu yolŋuy ŋarranhany buma.” Bitjarr ŋayi waŋan. |
105 | GEN 4:25 | Adamdhu ga nhanukal miyalkthu wiripu yothu ḏirramu maḻŋ'maraŋal, bala ŋayi miyalktja waŋan bitjarr, “Godthuny ŋarrany dhuwal wiripun yothu ḏirramu gurrupar Abel wuŋuli', ŋunhi ŋayi ŋanya Caindhu wuṯthurr.” Bala ŋanya ŋayi miyalkthuny yäkuny nhirrpar Sethnha. 26Ga Sethkuny gäthu'mirriŋu yäku Enosh. Ga balanyamirriyyiny waluy walal gan ŋurru-yirr'yurra yäku-lakaraŋal ŋanya Godnha garrkuḻuknha gänan, ŋuliwitjarrnydja buku-ŋal'yunawurrnydja yan. |
151 | GEN 6:13 | Bala ŋayi Godtja bitjarrnha waŋan Noahwalnydja, “Bilin dhuwal ŋarrapiny ḻiya-ŋamaŋamayunminan bay, buwayakkunharawnha, ŋarra dhu buwayakkuman warrpam'thunna yolŋunhany walalany wäŋa-manapanna. Ŋarra walalany dhu buwayakkuman dhawar'maraman, bili dhiyaŋiyi ga bunhamirriy romdhu wäŋanhany miḏikuman. |
152 | GEN 6:14 | “Gatjuy dhuḻ'yurra nhuŋuwuy nhe mar-thaŋay'nhany manymakthun yan dharpaynydja, ga djäman mungurrnydja malany, ga bidi'yurr minyay marthaŋay'nhany djinawa ga warraŋul. |
157 | GEN 6:19 | Gäŋun walalany nhokiyingalnha nhe marthaŋaylil warrakan'nhany malaŋuny; yurr waŋga'waŋganynha miyalktja märraŋ warrakan'nhany ga waŋga'-waŋganydhi yan dirramunhany warrakan'nha märraŋ. Nhä dhuwali ga barrkuwatj mala warrakan nhina, marrtjinyamirr ga buṯthunamirr; nhe dhu wapmaraman walalany, märr walal dhu ga nhina walŋa. 21 Märraŋ nhä malany ŋatha barrkuwatj nhumalaŋguwuy nhuma yolŋuw, ga warrakan'ku malaŋuw.” Ga bitjarr ŋayi gan Godthu waŋanany Noah-ny. 22 Bala gan Noah-ny malthurra ŋuriki bili yan dhärukkuny ŋunhi nhä mala ŋayi gan lakaraŋal nhanukal Godthu. |
200 | GEN 8:16 | “Gatjuy dhawaṯthurra walal marthaŋayŋurnydja, nhepi ga miyalk nhuŋu ga djamarrkuli nhuŋu ga nhokalaŋaw djamarrkuḻiw' miyalkkurruwurr. |
201 | GEN 8:17 | Gäŋun dhuwali warrakan'nhan malaŋuny marrtjinyamirriny ga buṯthunamirriny, märr walal dhu mala-buman ḻatjuwarr'maraman wäŋalila malaŋulil.” |
205 | GEN 8:21 | Bala ŋayi Godthu nhumarnha ŋunhiyi warrakan'tja buŋgan, bala ŋayi goŋmirriyinan Garraynydja, ga waŋanhamin ŋanyapinya ŋayi bitjanmin, “Yakan ŋarra dhu bitjaṉḏhi buluny nyerawunum yätjkurruw maḻŋ'thunaraw dhiyakuny munatbawny'tja yolŋuwalnydja walalaŋgal yätjkurru-ŋur. Ŋarrany marŋgi nhanŋu yolŋuwnydja; beŋur waluŋur yutaŋur nhanŋu guyaŋanhawuynydja djarrpi' yan. Yakan ŋarra dhu buluny buwayakkum ŋunhi nhä malany ga nhina dhiyaŋ bala walŋa, nhakun dhiyaŋ bala waluy ŋarra buwayakkuŋal. |
206 | GEN 8:22 | Dhipuŋurnydja dhurrwaraŋur ga yan bili ga dhä-dhawar'yunamirriy, wäŋany dhu ga dhuwal dhärran yan, ga ŋunhiyi dhu ga maḻŋ'thunna waluny mala dhunupan ŋathaw ḻämu-nhirrpanaraw ga gulkthuna-raw. Ga bitjanna bfli dhu ga guyiŋarryirra ga gorrmur'yirra, waltjaṉmirriyirra ga dharratharra-mirriyirra, walupuy ga munhawu.” |
207 | GEN 9:1 | Bala ŋayi Godthuny Noahnhany dhunupan gumurrkuŋalnha ga dälkuŋalnha ga gäthu'mirriŋuny walalany nhanŋu, bala ŋayi waŋanan bitjarrnha walalaŋgal, “Gatjuy dharrwan djamarrkuḻi'nhany mala-buŋu ŋini, ga nhumalaŋguŋuny dhu ga djamarrkuḻi mirithirra dharrwan nhina bawalamirriŋura wäŋaŋur-nydja, buku-ḻiw'maraman dhu ga nhinany walal dhiyal munatha'ŋurnydja. |
212 | GEN 9:6 | Godthu djäma yolŋunhany balanya bili yan nhakun ŋayipi God, ga ŋuia yolthu dhu yolŋuy buma murrkay'kum yolŋuny wiripuŋunhany, ŋanyanhany dhu bumayi dhiŋganhamaramdhi wiripuŋuynha yolŋuy.” |
215 | GEN 9:9 | “Ŋarrany dhu dhuwal djäma ŋarrakuwuynha ŋarra romnha, gurrupanminyarawnha nhumalaŋgun ga nhumalaŋgalaŋawnha djamarrkujjw', |
222 | GEN 9:16 | Yo, ŋunhi dhu ga djäriny dhawaṯthunna yan, ŋarrany bala dhu ga nhäman ga guyaŋan roŋiyirra ŋunhi ga rom barraŋga'yun weyinŋuwnha nhinanharaw, ŋunhiyi rom ŋarrakuŋ, ŋula nhakun malaŋuw bukmakkun ŋunhi ga nhina dhiyal munatha'ŋur. Dhuwaliymy baldhurr' dhawu' ŋarra djäma ŋula nhaku malaŋuw yan bukmakku ŋunhi ga nhina dhuwali munatha'ŋur.” |
270 | GEN 11:3 | Bala walal gan waŋanhaminan bala-räli'yunminan bitjanminan, “Go limurr walal djäman munatha'nhany guŋdakuman, ga gorrmur'kumany limurr dhu gurthaynha dälkumany.” Bitjarr walal waŋanhaminany. Bala walal gan djäman dharrwan guŋdany, ga minyany walal gan ŋayathaŋal dharrwayi yan. |
271 | GEN 11:4 | Bala walal waŋanan bitjarrnha, “Go limurr bukmaknha dhu balany' dhui'yun, ga waŋganydja limurr dhu dhui'yun mirithirra djaka'-weyinnha, garrwarnydja dhu ŋunha ŋayatham.” Walal gan guyaŋanany mirithinan, yäkun yindikunhamin walalanhawuynha walal garramatkunhaminany ŋuliwitjarryiny buŋbukurr Mya-weyin'kurrnydja dhui'yunawurr. “Dhiyaŋuny dhu gay'yi Nya-weyin'thun buŋbuy waŋgany-manapaṉḏja ŋilimurruny, märr limurr dhu yakan iatjuwarr'yundja ga barrkuwatjthirrnydja.” Ga bitjarr walal gan waŋanhaminany. |
273 | GEN 11:6 | Bala ŋayi Godtja waŋanan bitjarrnha, “Nhä dhuwaṉḏja? Waŋgany mala ga yan yolŋu nhina, ga waŋa walal ga yan waŋgany matha. Dhuwaṉḏja walalaŋguŋ yan ŋurru-yirr'yunawuy djäma, ga nhäny walal dhu djäma buluny? Yalalany walal dhu mirithirra marŋgithirr djämaw, bala walal dhu djäman bukmak nhaku walal djäl. |
274 | GEN 11:7 | Go limurrnydja yarrupthunna bala mel-manapanna dhäruknha barrkuwatjkuman, märr walal dhu ga yakan dharaŋanmirrnydja bala-räli'yunmirr.” |
23233 | MAT 1:20 | Ga ŋunhi ŋayi gan bitjarryiny guyaŋan, God-Waŋarrwuny dhäwu-gänhamirrnydja bunanan nhanŋu Djawutjipkuny mäwa'wurra, ga bitjarr ŋayi ŋunhi nhanukal waŋanany, “Djawutjip mala-bunhawuy Daybitkuŋ, yaka barrari märranharaw Meriwnydja. Märranhamirra maṉḏa, märr nhuŋu ŋayi dhu miyalknha, bili ŋunhiyiny yothu ŋayi ga gäma beŋur Dhuyu-Birrimbirrwuŋ gurrupanawuy. |
23234 | MAT 1:21 | Ga Meriwuŋuny dhu dhawal-guyaŋany yothuny ḏirramun, ga yäku-gurrupananawuynydja dhu ŋayi ŋunhi Djesu. Ga ŋayin dhu ga ŋunhi Djesuynha walŋakumany yolŋunhany walalany nhanŋuwuy ŋayi beŋurnydja ŋunhi walalaŋgiyingal dhuwurr-yätjŋurnydja romŋur,” bitjarra ŋayi gan ŋunhi ŋuriŋiyiny dhäwumirriynydja lakaraŋal Djawutjipkuny. |
23236 | MAT 1:23 | “Ga yuṯa dhu ḻuni miyalk yothumirriyirr, ga ḏirramun nhanukuŋ dhu ŋunhi yothuny dhawal-guyaŋi, ga yäku-lakaramany walal ŋanya dhu ga Yimannyuwal, mayali' God-Waŋarrnydja dhuwanna limurruŋgal.” |
23240 | MAT 2:2 | Ga ŋunhi walal gan marrtjinany, ŋunhiwurryiny ḏirramuwurr gaḏamanmirrnydja, bala bunanan wäŋaŋur Djurutjalamnha, ga ŋunhiliyi walal dhä-birrka'yurr bitjarr, “Wanha dhika yuṯany buŋgawa be ŋurruḏawalaŋuny Djuw-malawnydja? Ŋunhi ŋayi barpuru dhawal-guyaŋa, wanha wäŋaŋurnydja? Bili napurr barpuru dhuwal nhäma nhanŋu ganyu garrwarthinyawuy ŋunhal gali'-dhimurruŋur, bala ŋanapurr dhuwal marrtjinan rälin, märr napurr dhu buku-ŋal'yun nhanŋu ŋurikiyi yuṯaw ŋurruḏawalaŋuw.” |
23242 | MAT 2:4 | Bala ŋayi Yaritthuny ḻuŋ'maraŋala walalany waŋganylila ŋunhiyiny ŋunhi ŋurruŋu djirrikaymirrinhany walalany, ga Rom-marŋgikunhamirrinhany walalany ŋunhi walal ŋuli ganha marŋgikunha Mawtjitjkalaŋawnha Romgu, bala ŋayi gan dhä-birrka'yurra walalany bitjarra, “Wanhal dhika ŋayi dhu be Maŋutji-dhunupayanhawuynydja dhawal-guyaŋa?” |
23243 | MAT 2:5 | Ga walalnydja buku-bakmaraŋal balany nhanŋuny bitjarra, “God-Waŋarrwuŋuny dhawu'mirriyanhawuy dhu dhawal-guyaŋa ŋunhal wäŋaŋur yäkuŋur Bithiliyam makarrŋurnydja Djudiya. Bili baman'tja God-Waŋarrwal djawarrkmirriy dhäwu rulwaŋdhurr bitjarr gam', |
23244 | MAT 2:6 | ‘Dhuwaliyi Bithiliyamdja wäŋa makarrŋur Djudiyany, bäydhi ŋayi dhuwali nyumukuṉiny'tja wäŋa, yurr mirithirr dharrpal maŋutjiŋur Djudiyapuyŋuwalnydja buŋgawawal malaŋuwal; bili dhiyaliyin dhu ŋunhi wäŋaŋur ŋurru-warryunayŋuny maḻŋ'thun, ga mala-warryundja ŋayi dhu ga ŋarrakun yolŋunhany walalany Yitjuralnhan malany.’” |
23245 | MAT 2:7 | Bala ŋayi Yarittja wäthurra gayulnha yan ŋurikiyiny gaḏamanmirriwnydja ḏirramuwurruŋ, ŋunhi walal gali'-dhimurruwuy wäŋapuy, ga dhä-birrka'yurra ŋayi walalany bitjarra, “Nhätha ŋayi ŋunhi yuwalktja ŋunhiyiny ganyuny maḻŋ'thun? Nhaliy waluynydja.” |
23246 | MAT 2:8 | Bala yan ŋayi djuy'yurra walalany balan Bithiliyamlila. “Gatjuy marrtjin walal ŋini, ga ḻarruŋun ŋurikiyin yothuwnha, ga ŋuli nhuma dhu maḻŋ'maramany ŋanya, ga räliyi nhuma dhu roŋiyirr ga lakaram ŋarrakalnydja marŋgikum ŋarrany, märr ŋarrany muka dhu buku-ŋal'yun nhanŋu,” ga bitjarr ŋayi waŋanany walalaŋgal. |
23250 | MAT 2:12 | Ga ŋunhi walal dhawar'yurrnydja mundhurrŋurnydja mala gurrupanaŋur, bala ŋayiny God-Waŋarrnydja waŋanan walalaŋgal mäwa'wurrnydja bitjarrnha, “Yakan nhuma dhu balayiny roŋiyirr Yaritkalnydja.” Bala yan walal ŋunhi roŋiyinany walalaŋgiyingalnydja wäŋalil wiripuŋuwurra dhukarrkurrnydja. |
23251 | MAT 2:13 | Ga ŋuliŋuryiny dhurrwaraŋur ŋunhi walal gaḏamanmirriynydja ganarrthaŋalnydja ŋanya Merinhany ga Djawutjipnhany, bala God-Waŋarrwuny dhäwu-gänhamirrnydja maḻŋ'thurra Djawutjipkuny mäwa'kurra, ga waŋan ŋayi gan nhanukal bitjarr, “Rur'yurra. Märraŋun dhuwali yothunhany ga ŋäṉḏi'mirriŋunhany, bala marrtjin. Yurr bondin nhuma dhu marrtjiny balan bitjanna wäŋalil makarrlil yäkulil Yetjiplila, ga ŋunhilin nhuma dhu ga nhinany galkundja, ga bäy ŋarra dhu boŋguŋ dhäruk djuy'yurr nhumalaŋ, bili Yarittja dhu ḻarruŋun dhiyakiyiny yothuwnydja bunharawnha.” |
23253 | MAT 2:15 | Ga nhinanany walal gan ŋunhiliyin Yetjipnha makarrŋur wäŋaŋur, ga yan bili-i-i, ga bäy ŋayi Yarit dhiŋgaŋal. Bili be bala ŋäthil baman', God-Waŋarr dhäruk gurrupanmin nhanukalaŋuwal djawarrkmirriwal bitjarr gam', “Wäthurrnydja ŋarra ŋunhi gäthu'mirriŋuwnydja ŋarrakalaŋaw dhawaṯmaraŋalnydja ŋanya beŋura Yetjipŋura wäŋaŋur.” |
23256 | MAT 2:18 | “Ŋunhal Rämaŋurnydja wäŋaŋur gan dhawaṯthurr yindin mirithirra rirrakay nyä'yunminyawuynha milkarrin. Ga miyalk yäku Ratjul-nydja gan ŋäthinan nhanukiyingalaŋawnydja ŋayi djamarrkuḻiw' warwuyurra gan, ga yakan ŋayi gan ŋunhi djälthinany ŋanya dhu ŋayaŋu-mulka'kumany, ga ŋäthinany ŋayi gan ŋunhi bili nhanŋu ŋunhi djamarrkuḻiny' bukmaknha dhiŋga'-dhiŋgaŋala.” |
23258 | MAT 2:20 | ga waŋan ŋayi nhanukal bitjarr, “Djawutjip, rur'yurra. Märraŋun yothunhany ga ŋäṉḏi'mirriŋunhany, bala marrtjin roŋiyinan balan wäŋalil Yitjuralilnha, bili ŋunhiwurryiny yolŋu walal ŋunhi walal gan djälthin bunharaw dhiyakiyi yothuw, bilin walal rakunydhinan.” |
23260 | MAT 2:22 | Ga ŋunhi walal galki Yitjuralnydja wäŋa ŋayathaŋal, bala ŋayi ŋäkula Djawutjipthuny Yätjilatj-nhany yäkuny Yaritkuny gäthu'mirriŋuny, ŋunhi ŋayin yuṯany ŋurruḏawalaŋu gan nhinan ŋurikiyiny wäŋaw makarrwu Djudiyapuywuny, ga ŋayiny ŋunhi Djawutjiptja märr barrarindhi ŋurikiyiny wäŋaw nhinanharaw. Ga bulu beŋuryi dhurrwaraŋur Garraywal dhäwumirriy lakaraŋal nhanŋu Djawutjipku mäwa'kurryi yan bitjarr, “Gatjuy marrtjin bala yan, ga nhininy ŋunhilin wäŋaŋur makarrŋur yäkuŋur Galalin.” Bala walal marrtjinan yan, |
23261 | MAT 2:23 | ga nhinanany walal wäŋayaŋalnydja ŋunhilin Nätjuritjnha wäŋaŋur makarrŋurnydja Galalin. Bili ŋäthilnydja baman'tja God-Waŋarrwal djawarrkmirriy lakaraŋal bitjarr gam', “Walal ŋanya dhu ga lakaramany Nätjuritjpuynha yolŋu.” Ga bitjarryiny ŋunhi yuwalknha yan maḻŋ'thurr. |
23263 | MAT 3:2 | Ga bitjarra ŋayi gan ŋunhi lakaraŋalnydja walalaŋ gam', “Way walal bilyurra walal, bala yan ganarrthula nhumalaŋguwuy nhuma dhuwurr-yätjkurrnydja rom mala, bili God-Waŋarrwuny ŋunhi rom galki dhu maḻŋ'thunna.” |
23264 | MAT 3:3 | Ŋäthilnydja baman'tja God-Waŋarrwal djawarrkmirriy yäkuy Yitjayay gan lakaraŋal waŋganynha yolŋuny yäkuny Djonnha, ŋunhi ŋayi dhu yalalaŋumirr marrtji dhuḏitj. Ga bitjarra ŋayi gan ŋunhi wukirriny gam', “Ŋunhalnydja nharaŋurnydja wäŋaŋur ḏiltjiŋurnydja yolŋu dhu boŋguŋ djawarrkthurr, yurr waŋiny ŋayi dhu gi ŋunhiliyi biyakun gam', ‘Walal, girri'-ŋamathin ga dhukarr-buŋun Garraywuny, ga dhukarrnydja nhanŋu marrtjinyarawnydja biyakun dhunupayaŋun!’” Yo, ga yuwalknha yan ŋayi gan ŋunhi Djondhuny bitjarryiny lakaraŋal ŋunhiliny ŋayilpi'ŋurnydja wäŋaŋur. |
23267 | MAT 3:6 | Ga dharrwan gan ŋunhi yolŋuny walal waŋan bitjarr, “Yuwalk muka ŋarrany dhuwal dhuwurr-yätjkurr yolŋu. Ŋarrany dhu dhuwal bilyunna, bala yan ganarrthaman ŋarrakuwuy ŋarra dhuwurr-yätjkurrnydja mala.” Bala ŋayi gan Djondhuny buku-ḻupmaraŋala walalany ŋunhilin Djodannha mayaŋ'ŋurnydja. |
23268 | MAT 3:7 | Ga bitjarryi bili walalnydja ŋunhi Baratjiny mala marrtjin nhanukal Djongal, ga wiripuny yolŋu walal yäku Djatutji mala balayi marrtjindhi nhanukal buku-ḻupmaranharaw. Ga ŋunhi ŋayi walalanhany Djondhu nhäŋal, bala yan ŋayi waŋanany bitjarra walalaŋ gam', “Nhumany dhuwal bäpin mala, mayali'-ganhamirra mala. Yolthu nhumalany dhuwal waŋanany balanyarawyiny, yanbi nhuma dhu waṉḏirr winya'yun God-Waŋarrwalaŋaŋurnydja, ŋunhi ŋayiny dhu galki bunan, dhä-gir'yunarawnha nhumalaŋ? |
23269 | MAT 3:8 | Ma'! nhumany bilyurra yuwalkkuŋun yan, bala djäman yan manymaknha. Yakan waŋi biyakuny, ‘God-Waŋarryuny ŋarranhany dhu bäyŋu warray dhä-gir'yurr, bili ŋarrakuny dhuwal mala-ŋurrkanhayŋu Yipurayim warray.’ Yaka yan nhuma dhu ga ŋunhi bitjandhiny lakaranhamirr ŋapatjkunhamirrnydja nhumalanhawuynha nhuma. Bili God-Waŋarryun ga ŋunha ganydjarrnydja ŋayatham, ŋayi balaŋ märraŋ dhuwal guṉḏa mala, bala ŋayi balaŋ djäman bilmaraŋun yolŋukuŋun dhipuŋurnydja ŋunhi guṉḏaŋurnydja, bala walalnha balaŋ djamarrkuḻiny' nhanŋu Yipurayimguny. |
23271 | MAT 3:10 | God-Waŋarrnydja ga dhärra girri'-ŋamathinyawuynha, bitjan nhakun yolŋu ŋuli ga dhärra goŋ-ḏakulmirr djatthunarawnha, ŋayi dhu djatthunna dhä-mälkum yan yuṯuŋgurrwurr, dharpanhany malaŋuny. Ga ŋunhiyiny dharpa malany borummiriwnhany, ŋayi dhu bitjandhi bili yan djatthun bala ŋayi dhu ŋurrkaman gurthalila.” |
23272 | MAT 3:11 | Bala ŋayiny Djondhuny lakaraŋal balany walalaŋguny bitjarr, “Ŋarrany ŋuli ga dhuwal nhumalany gapuy warray yan waŋganydhu buku-ḻupmaram, ŋunhi ga maŋutji-lakaram ŋunhi nhumany bilin gan bilyurra beŋurnydja ŋunhi dhuwurr-yätjŋurnydja romŋur nhumalaŋgiyingal nhuma. Ŋany ŋula yol dhu boŋguŋ yalalany dhurrwaraŋur ŋarrakalnydja buni mirithirra yindi, ganydjarr-ḏumurra djuḻkmaraman ŋayi ga ŋarranhany. Ga yaka ŋarra dhuwal ganany' dhapathuŋ'kuny gänharaw nhanukalaŋaw. Ŋayiny nhumalany dhu gi ḻiya-ḻupmaraŋ Dhuyu-Birrimbirryun ga gurthaynha. |
23273 | MAT 3:12 | Ga ŋayin dhu ga ŋunhiyin yolŋu dhärriny girri'-ŋamathinyawuynydja, mala-djarr'yunarawnydja barrkuwatjkunharawnydja yolŋuwnydja walalaŋ. Bitjanna ŋayi dhu ŋunhi marrtji rurr'rurryundja nhakun ŋuli marrtji yolŋuy djalk-djalkthun ŋatha birrali maŋutji, ŋunhi ŋayi ŋuli ga gänaŋ'maraman barrkuwatjkuman beŋurnydja ŋunhi dhukunŋurnydja. Bala ŋayi dhu ŋathany ŋunhi ḏarrtjalktja rulwaŋdhunna balan nhanukiyingala ŋayi wäŋalil, ga ŋunhi dhukundja ŋunhiŋuwuyyi ŋathapuynydja ŋayi dhu djalkthunna gurthalila, ŋunhiwiliyin gurthalil ŋunhi ga nhäran bitjanna bili yan bulŋuyukthinyamiriwnha.” Ga bitjarryin ŋayi gan ŋunhi Djondhuny lakaraŋalnydja yolŋu'-yulŋuwalnydja. |
23275 | MAT 3:14 | Yurr ŋayiny nhanŋu Djondja bitjarr warray waŋan Djesuwnydja gam', “Nheny dhuwal ŋarrakal warray marrtjin buku-ḻupmaranharaw? Nhe balaŋ dhuwal yuwalktja ŋarrany muka ḻiya-lupmaranhany.” |
23276 | MAT 3:15 | Ga ŋayiny Djesuny waŋan nhanukal Djongalnydja bitjarra, “Nhen dhu ŋarranhany buku-ḻupmaram dhiyaŋun bala, bili dhuwaliyin ŋunhi dhunupany dhukarr ŋunhi ŋayi God-Waŋarryuny Bäpaynydja nhirrpar.” Bala ŋayiny yan Djondja yoraŋalnha nhanŋu Djesuwnydja, bala yan ḻiya-lupmaraŋalnha ŋanya ŋunhilin mayaŋ'ŋura. |
23278 | MAT 3:17 | Bala walal yan ŋäkula rirrakaynydja, ŋayi gan waŋanany beŋura ŋunhi djiwarr'ŋurnydja bitjarra gam', “Dhuwaliyin ŋarrakuwuynydja Gäthu'mirriŋu marrkapthunamirrnydja, mirithirra yan ŋarra ga dhuwal goŋmirriyirrnydja nhanukal.” Bitjarra ŋayi gan ŋunhi God-Waŋarryu Bäpaynydja ŋanya lakaraŋal Djesunhany. |
23281 | MAT 4:3 | Bala ŋayiny ŋunhi Mokuynydja dhunupan yan bunanan nhanŋu Djesuwnydja, bala yan bitjarra nhanŋu waŋan gam', “Ŋuli nhe be God-Waŋarrwuny Gäthu'mirriŋu, ma' bilmaraŋun dhuwal guṉḏanhany mala ŋathakuŋun, dhiyaŋiyi dhärukthu yan nhokiyingal nhe.” |
23282 | MAT 4:4 | Yurr ŋayiny Djesuny waŋan buku-bakmaraŋal nhanŋuny bitjarr warray gam', “Yaka. Bili ŋunha dhuyuynydja djorray' ga dhuwal lakaram bitjan, ‘Yaka dhu ga dhuwal yolŋuny nhina walŋa ŋathaynydja yan waŋganydhuny. Ŋany bukmakthu yan God-Waŋarrwal dhärukthu ŋunhi ŋuli ga dhawaṯthun nhanukal dhurrwarakurr, ŋuriŋiyin dhu dhuwal ga yuwalktja yolŋuny nhina walŋany.’” |
23284 | MAT 4:6 | Bala ŋayi gan waŋanan ŋunhiyiny Mokuynydja bitjarra gam', “Ŋuli nhe be God-Waŋarrwuny Gäthu'mirriŋu, ma' mak wapthurr dhipuŋuryiny garrwarŋurnydja bala'ŋur balan ŋoylila munatha'lila. Bili ga ŋunha Djorrayny'tja lakaram bitjan warray gam', ‘Ŋayiny dhu God-Waŋarrnydja dhäruk-gurrupanmirra djiwarr'puywalnydja yolŋuwal walalaŋgal dharraykuman nhuŋu, märr nhe dhu yakan galkirriny, ga ḻukuny ŋula burakirr guṉḏaynydja. Ma' biyakun wapthurra balan ŋoylila munatha'lila.’” |
23285 | MAT 4:7 | Ga ŋayiny Djesuny bitjarr warray nhanŋu buku-roŋanmaraŋal waŋan gam', “Yaka nhe dhu dhuwal Garraynhany birrka'yun, ŋunhi ŋayiny nhuŋu God-Waŋarr.” |
23287 | MAT 4:9 | Ga bitjarra ŋayi nhanŋu ŋunhi mokuynydja waŋan, “Dhuwandja ŋarra dhu bukmaknha yan nhäny mala nhokalnha goŋlil gurrupan, ŋuli nhe dhu ŋunhi ŋarrakuny buku-ŋal'yun.” |
23288 | MAT 4:10 | Bala ŋayiny Djesuynydja waŋanan ŋaŋ'ŋaŋ'thurra ŋanya ŋunhi Djaytinnhany bitjarra, “Gatjuy waṉḏin. Bili ŋunha ga God-Waŋarrwalnydja Djorray' lakaram bitjan warray gam', ‘Nheny dhu nhanŋuwuynha yan waŋganygun bun'kumu-djipthundja Garraywun, ŋunhi ŋayi nhuŋu God-Waŋarr, buku-ŋal'yundja nhe dhu nhanŋuwuynha yan waŋganygun ga dhäruktja märram.’” |
23293 | MAT 4:15 | “Nhuma yolŋu walal ŋunhi nhuma ga nhina Djapalan ga Napali wäŋaŋur, ŋunha gali'ŋur Djodan mayaŋ'ŋur, ga ŋunhili dhukarrŋur ŋunhi marrtji ŋorra bala guḻunlil gapulil yäkulil Galalilil; Nhuma Djan'tayilyuny mala yolŋuy walal ŋäkun dhuwandja dhäruk gam'. |
23294 | MAT 4:16 | Ga nhuma, ŋunhi nhuma ga buku-munha'ŋur romŋur nhina, nhumany dhu nhäman yindin mirithirra djarraṯawun'tja. Ga nhumalaŋgalnydja ŋunhi nhuma ga nhina dhuwali dhiŋganhamirriŋur wäŋaŋur. Yurr nhumalaŋgalnydja dhu ŋunhi yuṯan walu djaḏaw'yun dhiyaliyiny.” |
23295 | MAT 4:17 | Ga beŋuryiny dhurrwaraŋur bala ŋayi Djesuny ŋurruyirr'yurra djawarrkthurra marrtjin, dhäwun lakaraŋal yolŋu'-yulŋuwnha bitjarra gam', “Bilyurra walal bala ganarrthula nhumalaŋguwuy nhuma dhuwurr yätjtja mala, bili God-Waŋarrwuny Rom dhuwal galkin.” |
23297 | MAT 4:19 | Bala yan ŋayiny Djesuny waŋanan maṉḏaŋ bitjarrnha gam', “Way! Maṉḏa go marrtjin maṉḏa ŋarrakun malthurr, märr ŋarrany dhu nhumalany marŋgikuman nhaltjan nhuma dhu ga yolŋunhan walalany gaṯmaram.” |
23306 | MAT 5:3 | “Nheny dhu ga ŋunhi nhina yuwalkkuman yan ŋayaŋu-ŋamathirra. Ŋuli nhe dhu ga ŋunhi yuwalkkumany lakaranhamirr nhunapinya nhe ŋayaŋu-waŋarany, dhäparŋ'tja, ŋula nhämiriwnydja, bili ŋunha djiwarr'puynydja rom God-Waŋarrwuny nhumalaŋgun!” |
23307 | MAT 5:4 | “Ŋunhi nhe ŋuli ga nhina ŋayaŋu-ŋonuŋmirrnydja ŋäthinyaraynydja, yurr ŋayipin nhuna dhu marrtji ŋunhi God-Waŋarryun yan ŋayaŋu-marrparaŋgumany, dharraḏayamany, ga yuwalktja ŋayaŋu-ŋamatham!” |
23308 | MAT 5:5 | “Ga ŋuli nhe dhu ŋunhi nyilŋ'maranhamirrnydja nhunapinya nhe, nheny dhu ga ŋunhi yuwalknha nhinany ŋayaŋu-ŋamakurra, bili märramany nhe dhu ŋunhi bukmaktja ŋula nhäny malany ŋunhi manymaktja nhanukuŋun God-Waŋarrwuŋun wäwungunhawuynydja!” |
23309 | MAT 5:6 | “Nheny dhu ga ŋunhi yuwalknha yan nhina ŋayaŋu-djulŋithirra ŋuli nhe dhu ga ŋunhi mirithirrnydja nhakun djälthirr dhunupawnydja nhinanharaw, bili God-Waŋarryuny dhu ŋunhi dhaŋaŋguman nhuŋu ŋayaŋuny dhuwurr-dhunapaynha romdhuny!” |
23310 | MAT 5:7 | “Ŋuli nhe mel-wuyunamirrnydja yolŋu wiripuwurruŋguny yolŋuw walalaŋ, ga ŋayiny dhu God-Waŋarrnydja bitjandhi bili mel-wuyundhi nhuŋuny, bala nhe dhu ga ŋunhi ŋayaŋu-ŋamathirra nhinany!” |
23311 | MAT 5:8 | “Ga ŋuli nhe yolŋu ŋayaŋu-ḏarrtjalktja, ŋunhiyiny nhe yolŋu dhu ga ŋoy-djulŋithirra, bili nheny dhu nhäman ŋanya God-Waŋarrnhany!” |
23312 | MAT 5:9 | “Ŋuli nhe ŋuli ga mägayayam yolŋuny walalany waŋgany-manapanarawnydja nhinanharaw, ŋunhiyiny nhe yolŋu yuwalknha ga ŋoy-ŋamathirr nhina, bili God-Waŋarryuny dhu lakaram nhuna ŋunhi nheny nhanŋun gäthu'mirriŋun!” |
23313 | MAT 5:10 | “Ŋunhi nhe ŋuli ga djäma rom malany ŋunhi nhaku ŋayi ŋuli ga God-Waŋarr djälthirr, bala walalnydja ŋuli marrtji ŋunhi wiripuwurruynydja yolŋu'-yulŋuy ŋayaŋu-yätjaman nhuna, yurr nheny gi mukthurra yan nhini ŋoy-ŋamathin, bili God-Waŋarrwuŋuny rom ŋunhi djiwarr'puynydja nhumalaŋgun!” |
23314 | MAT 5:11 | “Ŋunhi nhumalany ŋuli yolŋuy walal waŋa ŋula nhaliynydja dhärukthu, warku'yundja, ga yan ŋoy-yätjamany nhumalany, ga nyäḻ'yundja dhäwu gänhamirr nhumalaŋgalaŋuwuy, ŋunhiŋuwuy ŋunhi nhumany ŋarraku warray malthunamirr mala, yurr nhumany dhu ga bitjanna bili yan mukthunna nhinany ŋoy-ŋamathirra. |
23315 | MAT 5:12 | Yo, nhininy walal gi ŋoy-ŋamathin yan ga märr-yiŋgathin gi mirithin, bili ŋunha djiwarr'ŋurnydja God-Waŋarryuny ga ŋayatham manymaknha mirithirra ga yindin nhumalaŋguny. Ga bitjarryi bili walal gan be ŋäthilnydja God-Waŋarrwuny dhäwu-gänhamirriny yolŋuny walalany warku'yurryi wiripuwurruynydja yolŋuy walal, ga mari walalaŋ walal gan djäma.” Ga bulu ŋayi Djesu waŋan walalaŋ bitjarr, |
23316 | MAT 5:13 | “Nhumany dhuwal balanya nhakun dje'la, bukmakkun yan yolŋu'-yulŋuwnydja. Ga ŋunhi ŋuli dje'la dhäkaymiriwyirrnydja, ga bäyŋun dhu buluny nhakun ŋunhiyi ḏamurruŋgumany. Ga walalnydja ŋuli yolŋuynydja walal ŋunhiyiny dje'lany ŋurrkaman, bala marrtji dhurrpa'-dhurrparaman ḻukuynha.” |
23317 | MAT 5:14 | “Ga balanya nhuma dhuwal nhakun baḏayala' bukmakku yan yolŋuw walalaŋ. Balanya nhakun ŋunhi buṉbu mala dhuḻ'yunawuy bukuŋur marrtji dhärra'-dharra, ga bukmakthun ŋuli ŋunhi yolŋuynydja walal nhämany ŋunhiyi buṉbuny mala. |
23319 | MAT 5:16 | Yo! Ga nhumany dhu ŋunhi bitjandhi bili yan walŋa baḏayala'mirriyirryi milma nhakun yolŋu'-yulŋuwala, märr walal dhu nhäman nhumalaŋgal ŋunhi manymaktja djäma malany, bala yan walal dhu wokthunna Bäpa'mirriŋuwnydja nhumalaŋgalaŋaw, ŋunhi ŋayi ga nhina ŋunha djiwarr'ŋur.” Ga bitjarra ŋayi gan ŋunhi Djesuy lakaraŋalnydja walalaŋ. Ga bulu ŋayi Djesu waŋan bitjarr, |
23320 | MAT 5:17 | “Yaka nhuma dhu dhuwal guyaŋa bitjandja gam', yanbi ŋarrany dhuwal räli marrtjinya beŋur romgu malaŋuw buwayakkunharawnha, ŋunhi Mawtjitjthu rom rulwaŋdhurr, ga God-Waŋarrwal djawarrkmirriy malaŋuy gan marŋgikuŋal yolŋuny walalany. Ŋany dhuwal ŋarrany bunan dhiyalnydja, märr dhu ŋunhi marŋgikunhawuynydja walalaŋguŋ maḻŋ'thunna rumbalthirra. |
23321 | MAT 5:18 | Ga guyaŋa nhuma dhu ga dhuwandja. Yakan dhu ŋunhi God-Waŋarrwuŋuny rom rulwaŋdhunawuy buwayakkum ŋula nhaliynydja mala, bäydhi ŋunhi dhu dhuwal djiwarrny'tja ga munathany' wäŋa dhä-dhawar'yun, yurr bäyŋun dhu ŋunhi ŋula nhä waŋgany nyumukuṉiny rom buwayakthi ŋuliŋuryiny nhanukalaŋuŋurnydja Godkalaŋuŋurnydja romŋur malaŋuŋur; bukmaknha dhu gi ŋunhi dhärrin yan, ga yan bili-i-i ga yalalaŋumirriynha dhu ŋunhiyi warrpam'nha maḻŋ'thurrnydja.” |
23322 | MAT 5:19 | “Ga ŋuli ŋayi dhu ŋula yolthu yolŋuy märr-yuḻkthundja ŋunhiyiny God-Waŋarrwuŋuny dhäruk-nhirrpanawuy rom malany, bäydhi ŋunhi ŋula nyumukuṉiny'tja rom, ga ŋuli ŋayi dhu ŋunhi wiripuwurrunhany yolŋu'-yulŋuny marŋgikum djarrpi'kumany ŋunhiyiny rom malany God-Waŋarrwuny, märr dhu walalnydja ŋunhi yolŋuynydja walal bitjandhi bili ga guyaŋa bala märr-yuḻkthuna, ḏaḏawyunna manapan dhipuŋuryiny romŋur, ga ŋayiny dhu ŋunhiyiny yolŋu dhuḏiŋun ŋunhalnydja God-Waŋarrwalnydja romŋur, yalalany ŋunhalnydja djiwarr'ŋurnydja. Ga ŋuli dhu ŋayi ŋula yolthu yolŋuy dhäruktja märram nhanŋu God-Waŋarrwuny, bala ŋayi dhu ga ŋayathamany baṯ-bitjanna yan, ga ŋuli ŋayi dhu marŋgikum walalany wiripuwurrunhany yolŋu'-yulŋuny balanyarawyi romgu ŋayathanharaw, ŋayiny dhu ŋunhiyiny yolŋu ŋurruŋun God-Waŋarrwalnydja romŋur, yalalany ŋunhalnydja djiwarr'ŋurnydja. |
23323 | MAT 5:20 | Guyaŋi ŋathil walal dhuwal gam'; Rom-marŋgikunhamirriy malaŋuy ga Baratjiy malaŋuy ŋuli ga dhuwal God-Waŋarrwuny rom baṯ-bitjan yan ŋayatham. Yurr nhumany walalany dhu ŋunhi djuḻkmaraman nhäthinya ŋunhi walalaŋguŋ rom ŋayathanhawuy, ŋuli nhuma djäl gärrinyaraw balany ŋunhi God-Waŋarrwalnydja romlil.” Ga bitjarr ŋayi gan ŋunhi Djesuy lakaraŋalnydja walalaŋgal. |
23324 | MAT 5:21 | Ga bulu ŋayi Djesuy lakaraŋal walalaŋgal bitjarr gam', “Bili muka nhuma dhuwal marŋgi, ŋunhi ŋurruḏawalaŋuy malaŋuy rom-rulwaŋdhurr raypirri'yunawuy ŋäthil bitjarr gam', ‘Yaka nhe dhu yolŋuny buma murrkay'kum. Ga ŋuli nhe dhu ŋunhi ŋula yolthu yolŋuy buma wiripuŋuny yolŋuny murrkay'kumany, ŋunhiny nhe dhu gumurrŋura dhärri mala-djarr'yunarawnha.’ |
23325 | MAT 5:22 | Yurr dhiyaŋuny bala ŋarra nhumalaŋ dhu dhuwal lakaram bitjanna gam', Ŋuli nhe dhu ga ŋula yol yolŋu ŋoy-murryundja wiripuŋuwnydja yolŋuw Garraywalaŋumirriw, ŋunhiny nhe bilin waṉa-waŋanan nhuŋuwuy nhe, marilila galkanmin. Ga ŋuli nhe dhu nhuŋuwuy wäwa'mirriŋuny bitjandja lakaram gam', ‘Nheny dhuwandja bäyŋun, bawa'mirra balanyan,’ bitjandja, walalnydja dhu ŋunhiyiny yolŋuny gäman balan ŋurikalnha rom-djägamirriwala malaŋuwal mala-djarr'yunarawnha. Ga ŋuli nhe dhu ŋunhi wiripuŋuny yolŋuny waŋa bitjandja, ‘Nheny dhuwandja nyalmiri yolŋu,’ bitjandja ŋanyanhany dhu ŋunhiyiny yolŋuny waŋgapunuŋun yan gurthaynha, ŋunhala ŋunhi dhä-gir'yunamirriŋura wäŋaŋur.” |
23326 | MAT 5:23 | “Yo. Ga ŋuli nhe dhu ŋunhi mundhurrnydja gäma God-Waŋarrwalnydja buṉbulil nhakun gurrupanarawnydja nhanŋu, ga ŋunhiliyiny nhe dhu guyaŋan ŋunhi wiripuŋunhan yolŋuny ŋunhi ŋayi ga ŋula nhä ŋayatham nhuŋu dhaŋariny, ga nheny yaka yänayiny gurrupul dhuwaliyiny mundhurr God-Waŋarrwuny; |
23327 | MAT 5:24 | ŋany rulwaŋdhun nhe dhu ŋunhiwiliyi banydji yan djimuku'lil bulaymirrilil, ga guwatjmul ŋathil ŋunhiyi yolŋuny ga gumurrkunhamirr ŋathil maṉḏa, ga dhäruk maṉḏa rulwaŋdhurr dhunupa yan, ga dhäŋur beŋuryin nhe dhu roŋiyirrnydja balany God-Waŋarrwalnydja buṉbulil, ga yurrnha gurrupulnydja mundhurrnydja nhanŋuny God-Waŋarrwuny.” |
23328 | MAT 5:25 | “Ga ŋuli nhuna ŋayi dhu ŋula yolthu yolŋuy marilil galkan romgurr, ga ŋuli ŋayi dhu nhuna djarrma-gäma bitjandja gam', ‘Dhiyaŋuny bala ŋarra dhu nhuna gäman balan ŋärra'lila, märr walal dhu nhuna dhä-gir'yunna,’ nheny bondi ŋanya galki-ŋayathul ga waŋanhamirr maṉḏa dhunupan yan dhärukthuny ḏälyun, ga ŋuli bäyŋuny ga ŋayiny dhu ŋunhi ŋuriŋiyiny yolŋuy goŋ-gurrupanna nhuna ḏilakkala ŋunhi ŋayi romgu mala-djarr'yunamirr, ga dhäŋur beŋuryiny bala ŋayi nhuna dhu ŋunhi goŋ-gurrupanna ŋamakuli'ŋuwalnha, märr ŋayi dhu nhuna galkanna dharruŋgulila. |
23329 | MAT 5:26 | Ga yuwalk ŋarra ga dhuwal nhuŋu lakaramany, ga nhinany nhe dhu ga ŋunhilin bili yan djinawan' dharruŋguŋura ga yan warray, ga bäy nhe dhu bukmak doy' mala gurrupan buku-roŋanmaram ŋunhiŋuwuyyi dhä-gir'yunawuy.” Ga bitjarra ŋayi gan Djesuy lakaraŋalnydja walalaŋgal. |
23330 | MAT 5:27 | Ga bulu ŋayi Djesu waŋan bitjarr gam', “Bili muka nhuma dhuwal marŋgi, ŋunhi walal gan ŋurruḏawalaŋuy mala rom-rulwaŋdhurr ŋäthil bitjarr gam', Yaka nhuma dhu ga ŋunhi marrambany' djäma. |
23331 | MAT 5:28 | Yurr ŋarrany dhu dhuwal nhumalaŋ lakaram balanyan gam', Ŋuli nhe dhu ŋunhi ŋula yolthu ḏirramuy nhäma wiripuŋuny miyalknha nhokiyingal nhe maŋutjiy, ga ŋuli nhe ŋoynydja waŋan bitjarra gam', ‘Ye-e-e djäl ŋarra dhuwal ŋuruk miyalkku yindi bay, märr linyu dhu rom djäma,’ yurr ŋunhiyiny nhe dhuḏitjnha bitjarryiny guyaŋan; nheny ŋunhi ŋäthil warray ŋoy-ŋorranany nhanŋu nhokiyingal nhe ŋayaŋuynydja, ga ŋunhiyiny nhakun nhe bitjarryiny marramban' djäma. |
23333 | MAT 5:30 | Ga ŋuli nhokal dhu ŋunhi dhunupa'ŋuy goŋdhu mel-warryun nhuna bala dhuwurr-yätjlil romlil, ga nheny biyakiyi bili gulkmaranhamirr nhunapinya ŋunhiyiny goŋ, bala yan ŋurrkuŋun, bäydhi nhe dhu ga ŋunhi marrtji'-marrtji goŋ waŋganymirrnydja, bili ŋunhiyiny nhuŋu manymaknha mirithirra. Yurr ŋuli nhe dhu ŋunhi yakany nhakun ŋurrkam nhuŋuwuy nhe dhunupa'ŋuny goŋ, ŋunhiny ŋayi nhuna dhu God-Waŋarryuny rumbal manapula ŋurrkuŋ balayin ŋunhi dhiŋganhamirrilila wäŋalil.” |
23334 | MAT 5:31 | Ga bulu ŋayi Djesuy lakaraŋal walalaŋ bitjarr gam', “Bili muka nhumalaŋ gan ŋunhi ŋurruḏawalaŋuynydja mala God-Waŋarrwuny maḏayin' lakaraŋal nhumalaŋgal bitjarr gam', Ŋuli nhe dhu ŋunhi ŋula yolthu ḏirramuy ganarrthamany nhuŋuwuy nhe miyalknhany, nheny ŋathil dhu goŋ-nhirrpanmirr djorra'lil nhunapinya nhe, ganarrthanharawnydja nhanŋu ŋurikiyiny miyalkku. |
23335 | MAT 5:32 | Yurr ŋarrany ga dhuwal lakaram nhumalaŋ bitjanna gam', yaka yan nhe dhu ḏirramuy ganarrtham nhuŋuwuy nhe miyalknha. Yurr ŋuli ŋayi ŋunhi marramba'-ḏumurrnydja miyalk ŋayiny dhu ḏirramuynydja nhanukal mak ganarrthaman ŋanya djorra'kurra. Ga ŋuli nhe dhu ganandja nhuŋuwuy nhe miyalknhany ŋunhiyiny nhe dhu ŋanya ŋuriŋiyiny romdhu barrkukuman, ŋayi dhu marramban' ga djäma. Ga ŋuli ŋayi dhu ŋanya ŋunhi wiripuŋuynydja ḏirramuy märram, ŋayiny ŋunhi ŋunhiyiny ḏirramu ga balanya bili yan marramba' djämamirryi.” |
23336 | MAT 5:33 | Ga bulu ŋayi Djesuy marŋgi-wurrupar walalany, ga bitjarra ŋayi waŋanany gam', “Ga wiripuny nhuma bili marŋgi romgu ŋunhi God-Waŋarryu gan lakaraŋal limurruŋgalaŋuwal mala-ŋurrkanhawuywal walalaŋgal bitjarr gam', ‘Ŋuli nhe dhu ŋunhi ŋula yolthu yolŋuy wäwun'kumany wiripuŋunhany yolŋuny God-Waŋarrwalnydja yäkuy, ga guyaŋan yan nhe dhu ga dhuwali wäwun'tja, yakan moŋuny.’ |
23340 | MAT 5:37 | Ga ŋuli nhe dhu wäwun'kumany ŋula yolnhany, ga ŋula nhuŋu ga ŋayaŋuny yoraman, nheny yanan yoraŋun, ga ŋuli nhuŋu ga ŋayaŋu waŋa yaka'yundja, nheny yaka'yurra yan. Ga ŋuli nhe dhu ŋunhi wiripuŋuynha dhärukthu malaŋuy yäku-lakaram, ŋunhiyiny yakan dhunupa nhuŋu waŋanharaw; ŋunhiyiny ŋuli ga balanyayiny guyaŋanhawuy mala dhawaṯthun beŋura nhanukuŋun mokuywuŋun.” Ga bitjarr ŋayi gan Djesuy lakaraŋalnydja walalaŋgal. |
23341 | MAT 5:38 | Ga bulu ŋayi Djesuy marŋgi-wurrupar walalany, bitjarr gam', “Yo bili muka nhuma dhuwal ŋurikiyiny romgu marŋgi ŋunhi ŋayi God-Waŋarryu gan lakaraŋal limurruŋgalaŋuwal mala-ŋurrkanhawuywal walalaŋgal bitjarr gam', ‘Ŋuli nhuna dhu ŋunhi ŋula yolthu yolŋuy waŋgany maŋutji dharpum, ga nheny ŋanyanhany biyakiyi bili maŋutji dharpuŋdhi yan. Ga ŋuli ŋayi dhu nhuna waŋgany ḻirra bakmaram, ga nheny ŋanyanhany biyakiyi bili yan bakmaraŋdhi ḻirra.’ |
23345 | MAT 5:42 | Ga ŋuli ŋayi dhu ŋula yolthu nhuna ŋäŋ'thun ŋula nhakuny, nheny dhu yanan gurrupanna nhanŋu. Ga ŋunhi ŋayi dhu waŋa nhuŋu bitjandja, ‘Way, nhawi ŋarra nhuŋu dhu girri' dhuwal gäma yan wärriku,’ nheny yanan dhayuŋulnha nhanukal ŋayaŋuynydja dhapinyaynha.” Ga bitjarr ŋayi gan Djesuy lakaraŋalnydja. |
23346 | MAT 5:43 | Ga bulu ŋayi Djesu waŋan bitjarr, “Yo bili muka nhuma gan ŋunhi ŋäkulnydja ŋäthil yan ŋunhi walal ŋurruḏawalaŋuy malaŋuy gan bitjarr lakaraŋal gam', ‘Märr-ŋamathirrnydja nhuma dhu ŋunhi ŋurikiwurruŋgun bili yan yolŋuwnydja walalaŋ ḻundu'mirriŋuwnha walalaŋ nhumalaŋgalaŋaw, ga ŋuyulkthirrnydja nhuma dhu ga miriŋuwnha mala nhumalaŋgalaŋaw.’ |
23347 | MAT 5:44 | Yurr ŋarrany dhu dhuwal lakaram nhumalaŋ bitjanna gam', ‘Nhumany dhu ga märr-ŋamathirryi nhumalaŋgiyingalaŋaw miriŋuwnydja malaŋuw, ga bukumirriyaman nhuma dhu ga ŋurikiwurruŋguny yolŋuw walalaŋ ŋunhi walal nhumalany gan ŋoy-yätjaŋal.’” |
23348 | MAT 5:45 | “Ga ŋuli nhuma ŋuli ga ŋunhi märr-ŋamathirrnydja nhumalaŋgiyingalaŋaw miriŋuwnydja malaŋuw, ga bukumirriyam nhuma ŋuli ga walalaŋ, nhuman ŋunhi yuwalktja djamarrkuḻi' nhanŋuny Djiwarr'puywuny Bäpaw. Bili God-Waŋarryuny ŋunhi djäma walunhany baḏayala'kunharawnydja bukmakku yan yolŋuwnydja walalaŋ dhuwurr-manymakmirriw ga dhuwurr-yätjmirriw. Ga bitjarryi bili ŋayi djäma waltjaṉdja bukmakku yan, manymakmirriw yolŋuw walalaŋ ga ŋurikiwurruŋ yolŋuw walalaŋ ŋunhi walal ŋuli marrtji yätjkurr bala djäma. |
23351 | MAT 5:48 | Ga nhumany dhu rom-ŋamathirra ga dhuwurr-dhunupayirra bitjandhi bili yan nhakun nhumalaŋ Bäpa'mirriŋu ŋunha djiwarr'ŋur ga nhina.” Ga bitjarrnha ŋayi gan Djesuy lakaraŋalnydja. |
23352 | MAT 6:1 | Ga wiripuny ŋayi Djesuy bitjarr lakaraŋal walalaŋ gam', “Djäga nhumalaŋguwuy nhuma: Yaka nhuma dhu ga ŋunhi milkunhaminyawurrnydja romgurr djäma dhuwurr-manymaktja rom milmany nhakun yolŋuwalnydja walalaŋgal, bili ŋayiny dhu ŋunhi Bäpa'mirriŋuynydja nhumalaŋgal ŋunhi djiwarr'wuyyuny dhu bäyŋun nhumalaŋguny yaŋara'-bakmaram balanyawuyyiny djämapuy.” |
23353 | MAT 6:2 | “Ga ŋuli nhuma dhu ŋunhi gurrupan rrupiyany nhä mak ŋathany ŋunha ŋurruwuykmirrnhany, yakan nhuma dhu ŋunhi milkunhamirrnydja nhumalanhawuynha nhuma wetjtja gurrupanawuynydja, milmany nhakun wiripuwurruŋgalnydja yolŋuwal walalaŋgal, bitjandja nhakun ŋunhiwurrnydja yolŋu mala ŋunhi walal ŋuli ga gurrupan gali'-märrmay' romdhu ŋunhal ŋunhi Djuwskal buku-ḻuŋ'maranhamirriŋur buṉbuŋur, ga wiripuny ŋulawitjan dhukarrkurr, märr dhu ga ŋunhi bukmaktja yolŋu'-yulŋu wokthunna walalaŋ. Yurr ŋarrany nhumalaŋ ga lakaram, ŋunhiyiny wokthunawuy yolŋuwuŋuny, ŋunhiyiny ŋunhin bili yan walalaŋ, bili bäyŋun walalany dhu ŋunhi ŋayiny God-Waŋarryuny yaŋara'-bakmaramaŋ ŋunhiŋuwuyyiny djämapuy.” |
23354 | MAT 6:3 | “Ga ŋunhin nhe dhu ga guŋga'yundja yolŋunhany gam', ŋunhi ŋayi ga yuwalknha dhäparŋ' nhina, ŋanyanhan guŋga'yurrnydja, yurr gayulnha, märr ŋayi dhu ŋunhi galkipuynydja nhuŋu gurruṯumirr yakayi yan marŋgithirr. |
23355 | MAT 6:4 | Bala walal dhu ŋunhi yolŋu'-yulŋuny bäyŋun marŋgithirr ŋurikiyi wetjkuny nhokalaŋaw. Yurr nhokal djiwarr'puyyuny Bäpa'mirriŋuy ŋuli ga nhuna nhäma warray ŋunhiwiliyi gayullilnydja wetjlil, bala ŋayi dhu ŋunhi God-Waŋarryuny yaŋara'-bakmaraman nhuŋuny.” |
23356 | MAT 6:5 | “Ga ŋuli nhuma dhu ga ŋunhi bukumirriyamany, yaka bukumirriyaŋ biyakuny nhakun ŋunhiwurrnydja yolŋu walal ŋunhi gali'-märrmany' mala. Walalnydja ŋuli ga ŋunhi dhuwalawurryiny dhärra gumurrŋur warray, ŋunhalnydja ŋunhi Djuw malawalnydja buku-ḻuŋ'maranhamirriŋur buṉbuŋur, ga ḻikanŋur dhukarrŋur, märr dhu ga bukmakthuny yolŋuy walal nhäman walalany. Bili ŋarrany nhumalaŋ gan ŋunhi lakaraŋal, ŋunhi ŋunhiyiny wokthunawuy yolŋuwuŋuny, ŋunhiyiny ŋunhin bili walalaŋ, bili bäyŋun walalany dhu ŋunhi ŋayiny God-Waŋarryuny yaŋara'-bakmaramaŋ ŋunhiŋuwuyyiny djämapuy.” |
23357 | MAT 6:6 | “Ga ŋuli nhe dhu ŋunhi bukumirriyamany, nheny dhu marrtji bala gärrin nhokiyingal nhe wäŋalila, bala dhurrwarany dhaḻ'maraŋun, bala bukumirriyaŋun nhokalaŋuwal Bäpa'mirriŋuwalnydja, ŋurikalnydja ŋunhi nhe ŋuli gi bäyŋun ŋanya nhäŋu nhokiyingal nhe melyu. Yurr ŋayipiny ŋuli ga nhäma nhuna ŋunhi nhaltjan nhe ŋuli ga gayul bukumirriyam, ga märr-yuwalk yan ŋayi nhuŋu dhu ŋunhi yaŋara'-bakmaramany ŋunhiŋuwuyyiny.” |
23358 | MAT 6:7 | “Ga ŋunhi nhe dhu bukumirriyamany God-Waŋarrwalnydja, yaka gi waŋi dharrwany dhäruk mayali'miriwnydja, biyakuny nhakun ŋunhiwurr ŋunhi Djan'tayil yolŋu mala ŋunhi walal ŋuli ga wiyin waŋa wiripuŋuwal waŋarrwal, yanbi walalany ŋayi dhu ŋäma ŋuriŋiyiny wiripuŋuynydja waŋarryu balanyawuyyiny wiyinbuynydja bukumirriyanhawuy. |
23359 | MAT 6:8 | Yaka bukumirriyaŋ biyakuny nhakun walalnydja. Biyak bukumirriyaŋuny gurririy dhärukthuny ga mayali'mirriyaŋ. Bili ŋayiny ŋunha nhuŋuny Bäpa'mirriŋu ŋäthil warray marŋgi ŋunhi nhaku nhe ŋuli ga ŋunhi djälthirr, yorrnha nhe dhu ŋanya ŋäŋ'thundja.” |
23360 | MAT 6:9 | “Ga bitjan yanbi nhuma dhu ga ŋunhi bukumirriyamany gam', ‘Bäpa ŋanapurruŋ, ŋunhi nhe ga nhina dhuwaliyi djiwarr'ŋur, Nheny yäku yindi warray, ga wokthunamirr. |
23364 | MAT 6:13 | Yaka ŋanapurruny gäŋu gumurr-ḏälkurrnydja romgurr birrka'yunarawnydja. Gunguŋ ŋanapurruny, märr ŋanapurruny dhu bäyŋun yätjkurruynydja birrimbirryu djuḻkmaram, ŋunhi napurruny ŋayi ŋuli marrtji guwaḻ-ṉirr'maramany.’ Ga bitjanna nhuma dhu ga ŋunhi bukumirriyamany nhanukalnydja God-Waŋarrwalnydja.” |
23365 | MAT 6:14 | “Ga ŋuli nhuma dhu ŋunhi bäy-lakaramany wiripuwurruŋguny yolŋu'-yulŋuw, ŋurikiwurruŋguny ŋunhi walal ŋuli nhumalany ŋoy-yätjam, ga nhumalaŋgalnydja dhu Bäpa'mirriŋuy djiwarr'puyyuny bitjandhi bili bäy-lakaramdhi nhumalaŋguny. |
23366 | MAT 6:15 | Ga ŋuli nhuma dhu yakany walalaŋ bäy-lakaram ŋurukuwurruŋdhi ŋunhi nhumalany walal ŋoy-yätjaŋal, ga bitjandhi bili yan nhumalaŋgalnydja dhu Bäpa'mirriŋuy djiwarr'puyyuny yakayi nhumalaŋguny bäy-lakaram, ŋunhiŋuwuyyiny dhuwurrpuy yätjkurruwuynydja mala.” |
23367 | MAT 6:16 | “Ga ŋunhi nhuma ŋuli ga ŋoy-ŋathamiriwnydja nhina, yaka gi dhakatjurrnydja nhini, biyak nhakun ŋunhiwurrnydja yolŋu walal ŋunhi rom gali'-märrmany' mala. Walalnydja ŋuli ga ŋunhi nhina nhakun ŋula nhän, yakan walal ŋuli gi djägany walalaŋguwuy walal marwatkuny, bukuwnydja, ga rumbalwuny, ŋunhiyiny nhakun walal ŋuli ga milkunhamirra wiripuwurruŋgala yolŋuwal walalaŋgal ŋunhiŋuwuynha ŋathapuynha gananawuy, märr ŋuli ŋunhi wiripuwurruynydja yolŋuy walal nhämany walalany dharaŋana yan ŋunhiwiliyiny. Yurr ŋarrany nhumalaŋ ga dhuwal lakaram, ŋunhiyiny wokthunawuy yolŋuwuŋuny, ŋunhiyiny ŋunhin bili yan walalaŋ, bili bäyŋun walalany dhu ŋunhi ŋayiny God-Waŋarryuny yaŋara'-bakmaraŋ ŋunhiŋuwuyyiny djämapuy. |
23369 | MAT 6:18 | märr nhuna dhu yolŋu'-yulŋuynydja yakan ga dharaŋan ŋunhiŋuwuynydja ŋunhi nhe ŋuli ga nhina ŋoy-ŋathamiriw. Yurr ŋayipin dhu nhuŋu waŋganynha Bäpa'mirriŋun djiwarr'puynha marŋginy, ŋunhiyin ŋunhi nhe ŋuli gi bäyŋun ŋanya nhäŋu nhokiyingal nhe maŋutjiy. Yo! Bala ŋayi dhu nhokal Bäpa'mirriŋuynydja buku-roŋanmaraman nhuŋuny ŋunhiŋuwnydja ŋunhi gayulpuynydja djämapuy.” |
23370 | MAT 6:19 | Ga bulu ŋayi Djesuy lakaraŋal walalaŋgal bitjarr: “Yaka nhe dhu ga ḻukunydja'kunhamirr nhunapinya nhe ŋula nhaliy malaŋuy dhuwalaŋuwuyyu, bili ŋayi ŋuli wiripuny mala nhuŋu girri' bäynha gi ŋula gälkalyun ḻuki, ga wiripuny mala girri' ŋuli dhulwirmirriyin, ga wiripuny mala ŋuli bäynha gi ŋula manaŋa-ḏilkurruynha yolŋuy mala djaw'-djawyurr. |
23371 | MAT 6:20 | Ŋany ḻukunydja'kunhamirrnydja gi ŋuriŋiyin malaŋuy ŋunhi Djiwarr'puyyun ŋula nhaliynydja malaŋuy manymakthun. Bili ŋunhiyiny mala ŋamakurr God-Waŋarrwuŋuny dhu yakan dhawar'yurr ga dhulwirmirriyi, ga gälkalyu dhu gi bäyŋun ḻuki, ga bäyŋun dhu gi manaŋa-ḏilkurruy nhuŋu djaw'-djawyurr.” |
23372 | MAT 6:21 | “Bili ŋayaŋuny nhuŋu dhu ga ŋunhi bitjanna bili ŋunhilin ŋorra, ŋunhi nhe ŋuli ga mirithirr mulwaṯkum nhuŋuwuy nhe ŋula nhä malany mel-wiḏimirr dhuwalaŋuwuy munatha'wuy.” |
23373 | MAT 6:22 | “Melnydja maṉḏany dhuwali nhuŋu balanya nhakun baḏayala' rumbalwu nhokalaŋaw. Ga ŋunhi nhe ŋula mel-ḏarrtjalktja, ga ŋunhiyiny nhakun nhuŋu walŋany baḏayala'mirra. |
23374 | MAT 6:23 | Ga ŋunhi nhuŋu maŋutji yätjkurrnydja, ga ŋunhiyiny nhakun nhuŋu walŋany buku-munhan warrpam'nha. Ŋuli balaŋ nhe dhu ga guyaŋanhamirr nhunapinya nhe bitjanmirrnydja, yanbi nheny ŋayaŋu baḏayala'mirr, yurr yuwalktja nhuŋu ŋayaŋuny dhuwali buku-munhan', ŋunhiyiny nhakun nhuŋu bukmaknha yan ŋayaŋuny bilin buku-munha'yinan.” |
23375 | MAT 6:24 | “Yo. Bäyŋun nhe dhu ŋunhi djämamirr märrmawny'tja buŋgawaw, bili ŋunhi nhe dhu ga waŋganyguny märr-ŋamathirr, ga wiripuŋuwnydja nhe dhu buŋgawaw ŋuyulkthirra. Ga wiripuny nhe dhu ga ŋunhi dhäruk-märram ŋanyanhan yan ŋunhi waŋganynhan buŋgawany, ga wiripuŋunhany nhe dhu ga märr-yuḻkthunna. Ga bitjandhi bili nhumany dhu ga yakayi ŋunhi buku-ŋal'yun märrmawny'tja maṉḏaŋ, God-Waŋarrwuny ga rrupiyawnydja.” |
23376 | MAT 6:25 | “Ga balanyan dhuwal dhäwuny' gam' ŋarra dhu lakaraman nhumalaŋ. Yaka nhuma dhu ga warwuyun mirithirr ŋathawnydja ḻukanharaw ga gapuwnydja ŋunhi nhä nhumalaŋgal ŋayaŋuŋur manymak walŋaw nhinanharaw. Ga yaka warwuyurr girriwny'tja nhä malany nhe dhu ga gäma nhokiyingal nhe rumbalyu. Yaka dhuwal ŋayi nhuna God-Waŋarryu djäma ŋathawnydja yan ḻukanharaw ga girriwny'tja yan gänharaw. |
23377 | MAT 6:26 | Nhäŋu ŋunha warrakan'nha malaŋuny buṯthunawuy. Yaka walal ŋuli gi ŋunhi warrakan'thuny malaŋuy ŋula nhä djäma ŋatha malany lämu-nhirrpul, ga bäyŋuyi yan walal ŋuli gi ŋunhi ŋathany mala maŋutjiny gulkthurr ga rarr'yurr ŋuli marrtji buṉbulilnydja. Yurr nhumalaŋguny Bäpa'mirriŋu ŋunha djiwarr'puynydja ŋuli ga djäga yan walalaŋ ŋurikiyiny warrakan'kuny malaŋuw. Ga nhumany ga dhuwal yolŋuynydja walal djuḻkmaraman ŋunhiyi warrakan'nhany malaŋuny.” |
23378 | MAT 6:27 | “Ŋuli nhe dhu ga ŋunhi mirithirrnydja nhakun warwuyun ŋula nhakuny malaŋuw, ga nhaltjanna ŋayi dhu ŋuriŋiyiny djambin God-Waŋarrwuny ŋayaŋu nhuŋuny, märr nheny dhu ga baḏaknha yan walŋan marrtji? |
23381 | MAT 6:30 | Yo. God-Waŋarryu ŋayipi ŋuli ga ŋunhi mulmunhany mala ŋuthanmaram manymakkumany, bäydhi ŋuli ga ŋunhi gurririny ŋayi walŋa dhärra. Nhakun dhiyaŋ bala ga dhuwal mala mulmu dhärra walŋa, ga bulu nhakun ŋayi ŋuli räwakthirryi, bala ŋuli yolŋu'-yulŋuynydja dhuŋgur'yunna ŋunhiyi mulmunhany. Yurr yolŋuny dhuwal mirithirr ŋurruŋu God-Waŋarrwalnydja ŋayaŋuŋur, djuḻkmaraman ga ŋunha mulmunhany; ga yuwalk ŋayi dhu ga djäga nhumalaŋ manymakkumany. Ga nhä nhumalaŋguny dhuwal yolŋuwnydja walalaŋ, märr-nhirrpanminyawuy nhanukalnydja God-Waŋarrwalnydja mirithirr nyumukuṉiny muka?” |
23382 | MAT 6:31 | “Ga yaka walal gi warwuyurrnydja nhumalaŋguwuy nhuma, ga yaka nhuma dhu ga ŋunhi waŋa bitjandja, ‘Way, wanhaŋur ŋarra dhu dhuwal ŋathany märram, ga gapuny, ga girriny' malany?’ |
23384 | MAT 6:33 | Yo. Yaka nhuma dhu ga warwuyun dhiyakiyiny malaŋuw. Ŋurrulilnydja nhirrpul God-Waŋarrwu yan rom, ga biyak bili gi djämany nhanŋuwuynha yan ŋamakurrnha romdja malany, bala ŋayiny dhu nhuŋu gurrupan bukmaknha yan nhä malany manymaknha.” |
23385 | MAT 6:34 | “Ga yaka warwuyurr ŋurikiny ŋunhi dhu nhä malany maḻŋ'thurr goḏarr' wiripuy waluy, bili ŋunhiyiny warwu malany yaka nhokal goŋŋur. Ga yaka marrtji mana'-manapulnydja bukulil ŋal'-ŋalmaraŋ warwuny mala nhuŋuwuy nhe, ŋunhi ga ŋuriŋiyi waluy gäma, balanya nhakun mari ga ŋula nhä malany. Yakan biyakiyiny guyaŋi.” Ga bitjarrnha ŋayi gan ŋunhi Djesuy lakaraŋalnydja walalaŋgal. |
23386 | MAT 7:1 | Ga balanya wiripuny Djesuw dhäruk, lakaraŋal ŋayi walalaŋgal bitjarr gam', “Yaka rom-nyamir'yurr wiripuŋuny yolŋuny, märr ŋayi dhu God-Waŋarryuny yakayi nhunanhany boŋguŋ rom-nyamir'yurr. |
23387 | MAT 7:2 | Bili ŋayiny dhu ŋunhi God-Waŋarryuny nhunanhany mala-djarr'yurr biyakiyi muka bili, nhakun nhe ŋuli ga ŋunhi mala-djarr'yun ŋunha wiripuwurruny yolŋu'-yulŋuny. Ga ŋuli nhe dhu nhirrpan rom ḏäl mirithirr ŋunha wiripuwurruŋ yolŋu'-yulŋuw, ŋayiny dhu God-Waŋarryuny ŋunhi nhuŋuny bitjandhi bili yan nhirrpandhi ḏäl mirithirr rom.” |
23388 | MAT 7:3 | “Nhaku nhe ŋuli ga ŋunhi nhäma ŋunha wiripuŋuwalnydja yolŋuwal nyumukuṉiny dhukun ŋunhi ŋuli ga gärri nhanukal maŋutjiŋur? Nhe ŋathil dhu nhänhamirr nhunapinya nhe maŋutji; dhuwali nhokalnydja ga gärri maŋutjiŋur yindi warray dharpa. |
23389 | MAT 7:4 | Yol nheny dhuwal, ŋuli nhe dhu ga ŋunhi bitjandja waŋa ŋunha wiripuŋuwnydja yolŋuw gam', ‘Go! Marrtjin … ŋarra dhu wilaŋ'thunna dhuwali nyumukuṉiny'tja dharpa maŋutjiŋurnydja nhokal dhawaṯmaraman bitjanna,’ ŋunhi nhokiyingalnydja ga maŋutjiŋur gärri yindi warray dharpa. |
23390 | MAT 7:5 | Nhä nhe dhuwal yolŋuny, dhuwurr dharrwa? Ŋurruŋuny ŋathil ŋurrkuŋ dhuwali yindi dharpa dhipuŋuryi nhokiyingal nhe maŋutjiŋur, märr nhe ŋathil dhu nhäma ŋamathamany, ga yurrnha nhe dhu nhäma nhaltjan nhe dhu dhawaṯmaram ŋunha wiripuŋuwal yolŋuwal maŋutjiŋur nyumukuṉiny dhukun.” |
23391 | MAT 7:6 | Ga bitjarryi bili ŋayi wiripuny dhäwu Djesuy lakaraŋal, yurr mayali'kurra ŋayi ŋunhi dhawar'maraŋalnydja lakaraŋal bitjarrnha gam', “Nhä mala ŋunhi God-Waŋarrwu dharrpal rom mala, ŋunhiyiny nhe dhu bäyŋun yan gurrupan ŋurukuny ŋunhi wuŋganguny malaŋuw. Walal balaŋ bäynha bilyurr bala ḻäwuŋun nhuna. Ga yakayi ŋurrkuŋ ŋunhi mirithirrnydja mel-wiḏi'mirr ŋula nhä malany bikibikiwalnydja malaŋuwal gumurrlil, walal dhu ŋunhiyiny marrtji yanan bala wawun dhurrpa'-dhurrparaman.” |
23392 | MAT 7:7 | “Ŋäŋ'thurra God-Waŋarrnhany ŋula nhakuny malaŋuw, märr ŋayi dhu nhuna gurrupanna. Ga ḻarruŋun, märr nhe dhu maḻŋ'maraman. Ga dhurrwarany wutthu'-wutthurra, märr dhu God-Waŋarryuny nhuŋu dhurrwarany ḻapmaraman, gumurr-ŋamathirra manapan nhuŋu. |
23394 | MAT 7:9 | Nhuma ŋunhi bäpa'mirriŋu walal, ŋunhi nhumalany ŋuli gäthu'mirriŋuy walal nhumalaŋgal ŋäŋ'thun ŋathaw, ga nhä nhumany ŋuli gurrupan walalaŋguny … guṉḏa? Ŋany nhä?” |
23395 | MAT 7:10 | “Ga ŋuli ŋayi dhu nhuna nhokal yothuy ŋäŋ'thun guyawnydja, ga nheny dhu nhän nhanŋuny gurrupan … bäpin? |
23396 | MAT 7:11 | Yurr bäydhi nhuma ŋunhi djäga-yätjkurrmirrnydja mala bäpa'mirriŋu walal, yurr nhuma ŋuli ga ŋunhi gurrupandja nhumalaŋgalaŋaw gäthu'mirriŋuwnydja walalaŋ manymak yan ŋula nhäny mala. Ga nhumalaŋguny ŋunhi Bäpa'mirriŋu djiwarr'puynydja bulu warray wetj-ḏumurr; djuḻkmaram warray ŋuli ga nhumalanhany, nhanukiyingalnydja ŋayi wetjthu, ŋunhi limurr ŋuli ŋäŋ'thundja ŋanya.” |
23397 | MAT 7:12 | “Ŋuli nhe dhu ga ŋunhi ŋula nhaku malaŋuw djälmirriyirr walal dhu ga ŋunha wiripuwurruy yolŋuy walal djäma nhuŋu, ga nheny dhu ga ŋunhi bitjandhi bili yan walalaŋguny djämayi ŋula nhä malany. Ga balanya ŋunhi mayaliny' Mawtjitjkuŋuny rom nhirrpanawuy ga Djawarrkmirriwuŋuny walalaŋguŋ marŋgi-wurrupanawuy.” Ga dhuwandja ŋayi Djesuy lakaraŋal wiripun dhäwu mayali'kurr bitjarrnha gam', |
23398 | MAT 7:13 | “Märrma' yan ga dhuwal dhurrwarany dhärra gärrinyarawnydja nhumalaŋ. Yo waŋganydja ŋunhiyi dhurrwara yindi mirithirr, yurr ŋunhiyiny dhurrwara gumurr-yalŋgi gärrinyaraw, ga dhukarrnydja ŋunhiyi yindin marrtji ŋorra balan bitjanna wäŋalil dhä-gir'yunamirrilila. Ga dharrwan ŋuli ga ŋunhi yolŋuny walal wäŋgam ŋuliwitjandhiny dhukarrkurr. |
23399 | MAT 7:14 | Ga wiripuny dhurrwara nyumukuṉiny'nha mirithirra, yurr mirithirra ŋunhi gumurr-ḏälnha ŋunhiyi dhukarr ŋurikiwurruŋguny yolŋuw walalaŋ ŋunhi walal ŋuli ga djälthirr marrtjinyaraw balayiny wäŋalil walŋamirrililnydja. Yurr ḻurrkun'thun yan yolŋuynydja walal ŋuli ŋunhi maḻŋ'maramany ŋunhiyiny dhukarr.” Ga wiripuny ŋayi Djesu dhäruk waŋan bitjarr gam', |
23400 | MAT 7:15 | “Way walal, djäga walal gi nyäḻmirriwnydja djawarrkmirriw walalaŋ. Ŋayiny dhu ŋunhiyi yolŋu maŋutjiŋurnydja nhumalaŋgal yanbi ŋayi dhuwurr-dhunupan, yanbi ŋayi manymaknha yolŋu, yal'yunan, balanya nhakun bimbin. Yurr yuwalktja nhanŋu ŋunhi ŋayaŋuny balanya nhakun wärraŋnha.” |
23401 | MAT 7:16 | “Nhuma dhu nhämany dharaŋana ŋanya nhäthinya nhanukuŋ djämapuy gakal'. Bili djämapuynydja walalaŋguŋ ŋunhi mirithirra yätjkurra. Balanya nhakun borum yalman ŋuli dhakal ŋuthan yalmanŋur yan dharpaŋur; bäyŋun nhuma dhu maḻŋ'maram yalmannha dhakal ŋula wiripuŋuwalnydja dharpawal ḏirriṯirriwalnydja. Ga muthirny'tja borum ŋuli yaka ŋuthul guḻumunyu'ŋurnydja dharpaŋur; ŋany muthirny'tja ŋuli ŋuthan nhanukiyingal muthir'ŋur yan yaŋara'ŋur. |
23405 | MAT 7:20 | Yo. Ga ŋunhiwurrunhany ŋunhi nyäḻ'mirrinhany djawarrkmirriny mala, nhumany dhu ŋunhi dharaŋana walalany, ŋuruŋun ŋunhi nhäthinya walalaŋguŋ djämapuy mala.” Ga bitjarra ŋayi gan Djesuy marŋgikuŋalnydja walalany. Wiripuny ŋayi Djesu dhäruk nhirrpanmin bitjarrnha gam', |
23406 | MAT 7:21 | “Dharrwaynha ŋuli ga dhuwal yolŋu'-yulŋuynydja ŋarranhany yäku-lakaram bitjandja gam', ‘Garray! Garray!’ bitjandja. Yurr bäyŋun walal dhu ŋunhi gärriny boŋguŋ ŋunhawalnydja ŋunhi God-Waŋarrwalnydja yirralkalil. Ŋunhiwurrnha bili dhu ŋunhi yolŋuny walal gärri ŋunhi walal dhäruk-märranhamirra mala ŋarrakalaŋawnha Bäpa'mirriŋuw djiwarr'puywun. |
23407 | MAT 7:22 | Yo. Ŋuriŋiyiny waluy dhä-dhawar'yunamirriynydja, dharrwaynha dhu ŋunhi yolŋuynydja walal waŋiny ŋarranhany biyakun, ‘Garray, ḻapmaraŋ ŋarraku dhurrwara. Ŋarrany ŋuli ganha ŋunhi dhäwu lakaranha nhokiyingalaŋuwurr yan yäkukurr, ga bulu nhokal yäkuynydja ŋarra ŋuli ganha wakinŋunhany mala birrimbirr dhawaṯmaranha yolŋuwalaŋaŋurnydja. Ga nhokiyingalaŋuwurryi yan yäkukurr ŋarra ŋuli ganha djäma yindiny rom ŋunhi ŋoy-ganyim'thunamirrnydja mala.’ Ga biyakiyin dhu boŋguŋ ŋunhi wiripuwurrnydja yolŋu walal lakaranhamirr.” |
23408 | MAT 7:23 | “Bala ŋarrany dhu waŋin walalaŋ biyakun gam', ‘Gatjuy gundupuŋun walal, nhuma rom-djarrpi'mirrnydja yolŋu mala. Yaka ŋarra dhuwal nhumalaŋ marŋgi.’” Ga bitjarr ŋayi gan Djesuy lakaraŋalnydja. Ga bulu ŋayi Djesuy dhawurrpunuŋalnydja dhäwu lakaraŋal walalaŋ bitjarra gam', |
23409 | MAT 7:24 | “Yo. Bilin dhuwal. Bili muka nhuma ŋarrany gan ŋula ŋäkulnydja dhäruktja malany, nhaltjarr ŋarra gan lakaraŋal nhumalaŋgal. Ŋuli nhe dhu ga dhärukku malthun ŋarrakuny, ga nheny dhu ŋunhiyiny balanyan nhakun gaḏamannha yolŋu, ŋunhi ŋayi dhuḻ'yurr balany' nhanŋuwuy ŋayi wäŋalil guṉḏamirrilil. |
23410 | MAT 7:25 | Bala waltjaṉdja yindin marrtjin dharyurr, ga gapuny mayaŋdja marrtjin yindithinan, ga yan warray bili-i-i ga wäŋa ŋunhi warrpam' buku-ḻupmaraŋal, ga watany yindin gan biw'yurr mirithinan dhika, yurr bäyŋun ŋunhiyi balany' ŋula galkirrinya; ḏälnha gan yan dhärran, bili ŋayi ŋuriŋiyi yolŋuy dhuḻ'yurrnydja nhanŋuwuy balany' guṉḏamirrilila wäŋalil.” |
23411 | MAT 7:26 | “Ga ŋuli nhe dhu ŋula yolthu yolŋuy ŋämany ŋarrany dhäruk bäykarraramany, märr-yuḻkthundja manapan, ga nheny dhu ŋunhiyiny balanyan nhakun ŋunhi ḻiya-dhumuknha yolŋu, ŋunhi ŋayi dhuḻ'yurr nhanŋuwuy ŋayi bala' munatha'lil wäŋalil, |
23412 | MAT 7:27 | bala waltjaṉdja marrtjin yindin dharyurr, ga gapu mayaŋ marrtjin yindithinan, ga yan warray bili ga wäŋa ŋunhi warrpam' ŋurruthin, bala wäŋiny yindin biw'yurra mirithinan dhika, bala ŋunhiyi bala'nhany ḏaw'maraŋala, bala ŋayi galkirrinan, buḻ'waŋdhurra warrpam'nha.” Ga bitjarr ŋayi gan Djesuy lakaraŋalnydja yolŋu'-yulŋuwalnydja. |
23416 | MAT 8:2 | Ga bondi yan muka waŋganydja yolŋu ŋunhi ŋayi gan burrunhdhiya' rerri ŋayathaŋal bunanan nhanŋu Djesuwnydja, marrtjinany ŋayi ŋunhi yolŋuny, bala yan bun'kumu-djipthurra gumurrŋura nhanukal Djesuwalnydja, bala yan waŋanany bitjarra, “Yolŋu marrkapmirr, dhuwal nhe ga ŋayatham ganydjarr nhe dhu ḏukmaram ŋarrany, yurr nhokiyingal yan djällilnydja ŋarra dhu ganarrtham,” bitjarr. |
23417 | MAT 8:3 | Bala ŋayi yan Djesuny goŋ-djarryurra bala ŋayathaŋala ŋanya ŋunhiyi yolŋunhany, bala yan bitjarra waŋan nhanukal gam', “Yo! Djäl ŋarra, dhiyaŋuny bala nhe dhu ḏukthunna dhipuŋuryiny rerriŋur.” Ga dhunupan bala yan nhanŋu ŋunhi ḏirramuwnydja burrunhdhiyany rerri winya'yurra dhika! |
23418 | MAT 8:4 | Bala ŋayi Djesuny waŋan nhanŋu bitjarra gam', “Yaka nhe dhu dhuwalaŋuwuynydja ŋula yolkal lakaram ŋini, balan yan nhe dhu dhunupan marrtjiny djirrikaymirriwalnha yolŋuwalnydja, ga ŋayin nhuna dhu nhämany rumbalnydja ŋunhi nheny dhuwal ḏäwalan. Bala beŋuryiny nhe dhu mundhurrnha gäma balan buku-ŋal'yunamirrilila buṉbulil, bitjan yan bili nhakun ga ŋunha Mawtjitjku rom barraŋga'yun, ŋurikiyin bili yan nhe dhu malthundja. Ga ŋunhi nhe dhu mundhurr-gurrupandja, bala walalnydja dhu ŋunhi yolŋuny walal marŋgithirra ŋunhi nheny dhuwal bilin ḏukthurra burrunhdhiyaŋurnydja rerriŋur.” |
23420 | MAT 8:6 | “Garray! Ŋunha ŋarraku djämamirr ga rerrikthun mirithirr, yurr ŋunha banydji ŋayi wäŋaŋur yulŋuny, balayi ŋarra ŋanya ganarrthaŋalnydja, ga dhaŋga-ḏirryundja ŋayi ga ŋunha mirithirra ŋuriŋiyi rerriynydja, yakan ŋayi ga ŋunha bilyu'-bilyundja, yan ŋayi ga ŋunha dharraḏan ŋorrany.” |
23421 | MAT 8:7 | “Yo! Ŋarra dhu marrtji ga ḏukmaram ŋanya,” bitjarr ŋayiny Djesuny buku-bakmaraŋal nhanŋu. |
23422 | MAT 8:8 | Yurr ŋayiny ŋunhi ḏirramuny nhanŋu bitjarr warray waŋan gam', “Garray, nhämirr balaŋ nhe dhu dhäruknha yan gurrupanmirr, bala ŋayiny dhu ŋunha djämamirrnydja ŋarraku ḏukthuna, ŋuriŋin bili yan dhärukthun nhokal. Bili yaka ŋarra dhuwal gana' nhuŋu, ŋuli balaŋ nhe dhu ŋarrakalnydja wäŋalil marrtji. |
23423 | MAT 8:9 | Ŋunha ŋarraku buŋgawa mala ga nhina'-nhina, ŋunhi walal ŋuli djäma gurrupandja ŋarrany, ŋarrany ŋuli yan dhunupan djäman, ŋunhi nhaku walal ŋuli dhäruk-gurrupanmirr. Ga wiripuny ŋunhayi miriŋu mala, ŋunhi walalnydja ŋarrakalnha goŋŋur, ŋarran walalaŋ buŋgawany, ŋunhi ŋarra ŋuli gorrwumany walalany ŋula nhakuny djämaw, walalnydja ŋuli dhunupan djäman yan. Ga ŋunhi ŋarra dhu waŋa bitjan gam', ‘Go, räli marrtji,’ ŋayiny dhu dhunupan marrtjin yan. Ga wiripuŋuwnydja ŋarra ŋuli waŋa bitjan, ‘Gatjuy marrtjin,’ ŋayiny dhu ŋunhi marrtjin yan. Ga djämamirriwnydja ŋarra ŋuli waŋa bitjan, ‘Ŋay' dhuwal djäma,’ ŋayiny dhu ŋunhi djäman yan, yakan ŋayi ŋarrany dhu märr-yuḻkthundja.” |
23424 | MAT 8:10 | Ga ŋunhi ŋayi Djesuy ŋäkulnydja ŋanya ŋunhiyi ḏirramunhany, balanyawuyyiny waŋanhawuy, bala yan ŋayi mirithinan ṉirr'yurrnydja, nhanŋu ŋurikiyi ŋurruḏawalaŋuwnydja miriŋuw ḏirramuw. Bala ŋayi dhunupan bala yan Djesuny bilyurrnydja, bala yan waŋanan ŋurikiwurruŋguny yolŋuwnydja walalaŋ, ŋunhi walal gan malthurr nhanŋu, bitjarra gam', “Bäyŋu ŋarra dhuwal maḻŋ'maranha märr-yuwalkthinyawuy ŋunhi yindi mirithirr, ŋula waŋganygu yolŋuw dhiyalnydja wäŋaŋur ŋarakaŋur Yitjuralnydja, balanyany nhakun dhiyakuny gay'yi yolŋuw ḏirramuw miriŋuw! |
23426 | MAT 8:12 | Yurr ŋarrakuwuynydja mala ŋunhi Djuw malany, ŋunhi walal balaŋ muka ŋunhi yuwalktja gulŋiyi balayiny God-Waŋarrwalnydja romlil. Walalnydja dhu gi ŋunhi warraŋulnha nhini, ŋunhala buku-munha'ŋura, dhawa-dhawaṯmaraŋun walalany dhu, beŋuryiny ŋunhi ŋathamirriŋurnydja wäŋaŋur. Bala walal dhu gi ŋunhi ḻirra-ḻäwunhamirra ŋunhiliny wäŋaŋur, dhäkay-ŋäkuny walal dhu gi ŋunhi dhaŋga-ḏirrnha ga mur'murnha rumbalyuny walalaŋgiyingal walal.” |
23427 | MAT 8:13 | Ga beŋuryiny dhurrwaraŋur, bala yan ŋayi Djesuny bitjanna nhanŋu waŋa gam' ŋurikiyi ŋurru-warryunayŋuwnydja miriŋuw, “Gatjuy marrtjin roŋiyin wäŋalila nhokiyingal nhe, bili nhokal märr-nhirrpanminyaray ŋarrakal, ŋarrany dhu djäman bala yan nhuŋuny ŋayaŋuw, nhaku nhe ga dhuwali djälthirr.” Ga ŋunhi ŋayi Djesu dhäruk-gurrupanmirrnydja bitjandhiny, bala dhunupan bala yan ŋayiny ŋunhi djämamirrnydja nhanŋu yolŋu, ḏukthurra ŋuriŋi bili yan waluynydja. |
23431 | MAT 8:17 | Yo. Ga bitjarryin ŋayi gan ŋunhi Djesuy djämany, märr ŋunhiyiny ŋunhi ŋayi God-Waŋarryu ŋäthil dhawu'-nhirrpar ŋunhal ŋäthiliŋuŋur djorra'ŋur yuwalknha yan maḻŋ'thurrnydja, ŋunhi ŋayi gan djawarrkmirriy yäkuy Yitjayay ŋäthil lakaraŋal bitjarr gam', “Ga rerriny mala ŋanapurruŋ ŋayi ḏukmaraŋal yan, ga nhinanany ŋanapurr gan ŋunhi ḻayurra nhanukuŋ,” bitjarr. |
23432 | MAT 8:18 | Ga ŋunhi ŋayi Djesuy nhäŋal dharrwanhany mirithirrnydja yolŋuny walalany, ŋunhi walal marrtjin ḻuŋ'thurrnydja nhanukal, bala yan ŋayi dhäruk-gurrupanminan nhanukiyingalaŋuwalnydja ḻundu'mirriŋuwal walalaŋgal bitjarra, “Limurr marrtjin, buḏapthunna dhiyakuny guḻunguny ŋunha gali'lila.” Bala yan walal ŋunhi buḏapthurra marthaŋayyun ŋurikiyi guḻun'kuny yäkuw Galaliwnydja. |
23433 | MAT 8:19 | Ga ŋunhi walal buḏapthurrnydja ŋurikiyi yindiwnydja guḻun'ku, bala ŋayiny waŋganydja ḏirramu marŋgikunhamirr dhunupan marrtjinan guwatjmara ŋanya Djesunhan. Yurr ŋayi ŋunhi marŋgi mirithirr Mawtjitjkalaŋawnydja romgu. Ga bitjarra ŋayi ŋunhi waŋanany ŋanya Djesunhany gam', “Way! Marŋgikunhamirr, ŋarrany nhuŋu dhu dhuwal malthunna bay! Ŋuli nhe dhu ŋula nhälil djälthirr marrtjinyaraw, ŋarrany dhu malthunna yan nhuŋu.” |
23434 | MAT 8:20 | Yurr ŋayiny Djesuny bitjarr warray nhanŋu waŋan gam', “Ŋunha wärraŋguny malaŋuw ga dhärra ŋarŋga', ga wiripuny warrakan'ku malaŋuw ŋunhi buṯthunamirriw, walalaŋguny ga dhärra yalu'. Yurr nhanŋuny ŋunhi Yolŋuwnydja Gäthu'mirriŋuw bäyŋu warray gi dhärri ŋula wäŋa, ŋunhi ŋayi dhu ŋir'yunmirr ga ŋorra ŋunhili wäŋaŋur nhanukiyingal ŋayi.” |
23435 | MAT 8:21 | Ga waŋgany yolŋu nhanŋu malthunamirr waŋan nhanŋu Djesuw bitjarr, “Garray baḏak ŋathil, ga bäy ŋarra dhu bäpa'mirriŋuny ŋarrakuwuy dholkum.” |