23214	MAT 1:1	Hiyana nan lestaan nan kaap-uwan Jesu Cristo ay kianak David, ya hi David at kianak Abraham.
23216	MAT 1:3	Hi Juda at aman cha Fares kan Zara, ya nan enacha at hi Tamar. Hi Fares at aman Esrom. Hi Esrom at aman Aram.
23218	MAT 1:5	Hi Salmon at aman Boaz, ya nan enan Boaz at hi Rahab. Hi Boaz at aman Obed, ya nan enan Obed at hi Ruth. Hi Obed at aman Jesse.
23219	MAT 1:6	Hi Jesse at aman Ari David. Hi David at aman Solomon, ya nan enan Solomon at sikud ay asawan Urias.
23225	MAT 1:12	Kuncha pay wacha ad Babilonia, enpotot Jeconias hi Salatiel. Hi Salatiel at aman Zorobabel.
23229	MAT 1:16	Hi Jacob at aman Jose. Hi Jose at asawan Maria ay enan Jesus, ya hi Jesus nan makali un Cristo.
23230	MAT 1:17	Isunga, hinpuru ya opat am-in nan kaap-uwan Jesus manipud kan Abraham inkiana kan David. Hinpuru ya opat us ay kaap-uwan manipud kan David inkiana as nan naiyuyan nan chiyuycha kianak Israel ad Babilonia. Wacha us chi hinpuru ya opat ay kaap-uwan manipud as nan naiyuyan nan chiyuycha kianak Israel ad Babilonia inkiana as nan naiyankan Cristo.
23231	MAT 1:18	Hiyana nan kaap-apatan nan naiyankan Jesu Cristo. Hi Maria ay enana at naetfor kan Jose. Ngem sakbay nunteponcha, naammuwan at ay masikug hi Maria babaen as nan pannakafialin nan Espiritu Santo.
23232	MAT 1:19	Kiapú ta nalintig ay taku hi Jose ay asawana, ya achina laychun ay ifiafiain hi Maria as nan sangwanan nan tataku, ninumnumna ay iyichangna hiya ay achi maam-ammuwan nan tataku.
23233	MAT 1:20	As nan chana mangnumnumnuman as na, nunpaila babaen as nan iitawna nan anghel nan Apo. Kenalen nan anghel, “Jose ay kianak David, achika umugyat ay mangetepon kan Maria, tay nan nasikukianana at babaen as nan pannakafialin nan Espiritu Santo.
23234	MAT 1:21	Iyanaknantu nan laraki, ya ngadnam as Jesus, tay hiya nan mangesarakantu as nan tatakuna as nan fiasfiasorcha.”
23235	MAT 1:22	Enommat am-in chaná ta matongpar nan enpaifiakian Apo Dios as nan usa ay pomapadtu ay kanana,
23237	MAT 1:24	Kun pay finmangun hi Jose, enatna nan infiakian nan anghel nan Apo, at entepona hi Maria.
23238	MAT 1:25	Ngem chaan nakiskissuy kan Maria inkiana inyanakna nan mutun ay laraki. As nan hiyachi, ngenadnan Jose nan mutun as Jesus.
23239	MAT 2:1	Naiyanak hi Jesus henan ili ay Betlehem henan probinsiya ay Judea as nan timpon Ari Herodes. Kun pay chaan nafiayag, wachacha nan inmuy ad Jerusalem ay nurpu henan tukutukún ay luglukiar as apét fomokfoknakian nan urkiw. Chicha nan mamasilib ay lanaraki ay mangad-achar as maepangkep as taraw.
23240	MAT 2:2	Kuncha pay inumchan hid-i, senarudsudcha, “Ay chaud nan kaiyan-anak ay aren chi Judio? Tay inilami met nan fenmoknakian nan taraw ay sinyar nan naiyankana, at enmali kami ay munchayaw kan hiya.”
23241	MAT 2:3	Kun pay nachamag Ari Herodes nan infiakiacha, nalilifokan hiya as makasolet, ya kaman us as nan am-in ay tataku ad Jerusalem.
23242	MAT 2:4	Isunga enpaayagna nan am-in ay ap-apon chi papachi ya mun-isursuru as Lintig, at ensarochakchakna kan chicha mu ay chaud nan maiyankantu nan Cristo.
23243	MAT 2:5	Tinumforcha kan hiya, “Ad Judea henan ili ay Betlehem, tay hiyana nan insurat nan pomapadtu ay kanana un,
23244	MAT 2:6	‘Chakayu ay tataku ad Betlehem henan lutan Juda, figfikun chakayu henan am-in ay ili ad Juda, tay chakayu nan murpuwan nan usa ay muntoray ay mangaywan as nan tatakok ay kianak Israel.’ ”
23245	MAT 2:7	Angkiay ya enpaayag Herodes nan chiyuycha mamasilib ay lanaraki ay chidchicha yangkiay, at naammuwana kan chicha nan ustu ay uras ay nunpail-an nan taraw.
23246	MAT 2:8	Kuna pay infiaor chicha ad Betlehem, infilina, “Umuy kayu's chi, ya emamadyu man ay manganap as nan onga. As nan manguchananyu, epakaammuyu kan ha-un ta uyaktu us munchayaw kan hiya.”
23247	MAT 2:9	Kuncha pay chinngor nan kenalen nan ari, nunligwatcha. As nan chacha manarcharanan, inilacha kasin nan chiyuy taraw ay inilacha as nan kawad-ancha pay laing henan fomokfoknakian nan urkiw. Naragsakancha as solet as nan nangil-ancha as nan taraw. Nan chiyuy taraw at enpanguna chicha inkiana naitungor as nan kawad-an nan onga.
23249	MAT 2:11	Kuncha pay sinungkop as nan afong ya inilacha nan onga ya hi Maria ay enana, nunpalintumangcha ay nunchaychayaw as nan onga. Tenkafiancha nan nangiittuwancha as nan nunkangina ay ichatcha ay fialetok, insenso ya mirra.
23250	MAT 2:12	Angkiay ya as nan kenmatamancha henan lukiarcha, tukún nan inuycha kiapú ta enpaiitaw Apo Dios kan chicha ay achicha munfiangad kan Herodes.
23251	MAT 2:13	Kun pay nak-ak nan chiyuycha mamasilib ay lanaraki, nunpaila nan anghel nan Apo kan Jose babaen as nan iitawna. Kenalen nan anghel, “Fumangunka. Etakinmu nan hen-ena ya lomayaw kayu ay umuy ad Egipto. Mayaschi kayu inkiana ifiakiak ay mak-ak kayu, tay epaanap Herodes nan onga ta patayuna.”
23253	MAT 2:15	Nakiilicha hid-i inkiana natuy hi Herodes. Enommat am-in chaná ta matongpar nan enpaifiakian nan Apo as nan pomapadtu ay kanana, “Enayakiak nan anakku ta mak-ak ad Egipto.”
23254	MAT 2:16	Kun pay naammuwan Herodes ay insikapan nan chiyuycha mamasilib ay lanaraki hiya, ongor chi fungatna. Isunga infilina ay maepapatuy nan am-in ay lallaraki ay mutun inkiana as nan anongong-a ay muntawwun as chuwa ad Betlehem ya henan am-in ay sakopuna. Enatna na ay maiyunud as nan timpu ay nangammuwana as nan naiyankan nan mutun as nan chiyuycha mamasilib ay lanaraki.
23255	MAT 2:17	Hiyana nan natongparan nan kenalen Jeremias ay pomapadtu ad pus-uy ay kanana,
23256	MAT 2:18	“Nadngor nan pararu ay tangugngug ya akorcha ad Rama. Cha ag-akiaran Raquel nan an-akna. Achina laychun ay maliwliwa, tay natuycha am-in.”
23257	MAT 2:19	Kun pay natuy hi Ari Herodes, nunpaila nan anghel nan Apo kan Jose ad Egipto babaen as nan iitawna.
23258	MAT 2:20	Kenalen nan anghel, “Fumangunka, etakinmu nan hen-ena, ya komatam kayu ad Israel, tay natuycha nan chiyuycha nanglarayad ay mangpatuy as nan onga.”
23259	MAT 2:21	As nan hiyachi, finmangun hi Jose, entakina nan hen-ena, ya kenmatamcha ad Israel.
23260	MAT 2:22	Ngem kun pay nachamag Jose ay hi Arkelao nan naisubrat kan Herodes ay amana ay muntoray ad Judea, inmugyat hiya ay umuy hid-i. Kiapú ta finag-an Apo Dios hiya babaen as nan iitawna, nunligwatcha ay umuy henan probinsiya ay Galilea.
23261	MAT 2:23	Hid-i ad Galilea, inmilicha henan ili ay makali un Nazaret. Enommat na ta matongpar nan kenalen nan chiyuycha pomapadtu un, “Makalintu hiya ay Nazareno.”
23262	MAT 3:1	As nan timpu ay nanagyanan cha Jesus ad Nazaret, uy nun-ekaskasaba hi Juan ay Fumufunyag as nan chiyuycha tataku ay uy nunchungchungor kan hiya henan disyerto ad Judea.
23263	MAT 3:2	Kenalina kan chicha, “Munfiafiawi kayu as nan fiasfiasoryu, tay kiayud umchan nan muntorayan Apo Dios.”
23264	MAT 3:3	Hi Juan ay anna nan infiakian Isaias ay pomapadtu ad pus-uy ay kanana, “Wacha nan taku henan disyerto ay cha mangifugfukiaw un, ‘Esakianayu nan ayun nan Apo. Munlutkunyu nan ayuna.’ ”
23265	MAT 3:4	Nan fiachon Juan at naamma as chotchot chi kamilyu. Nan sinturuna at larat, ya nan kanuna at chuchun ya chilu.
23266	MAT 3:5	Uray mu assena hiya, in-inmuy kan hiya nan ongoongor ay tataku ay nurpu ad Jerusalem, henan intiru ay probinsiya ay Judea, ya as nan am-in ay naesasag-un henan wawwang ay Jordan.
23267	MAT 3:6	Nunfiafiawicha as nan fiasfiasorcha, at finunyakian Juan chicha henan wawwang ay Jordan.
23268	MAT 3:7	Kun pay inilan Juan nan ongor ay Fariseo ya Saduseo ay cha omali ay munpafunyag, kenalina kan chicha, “Hoy! Chakayu ay kaman an-ak chi kubra! Anan mangali kan chakayu ay malisiyanyu nan omali ay ichusan Apo Dios mu mafunyakian kayu?
23270	MAT 3:9	Achiyu kankanan as achoryu un, ‘Achi chakami challu chusaun kan Apo Dios, tay hi Abraham nan kaap-uwanmi.’ Tay ifiakiak kan chakayu ay uray nan nauycha fiatu at mafialin ay munfialinun Apo Dios as kiankianak Abraham!
23271	MAT 3:10	Nan ichusan Apo Dios at kaman as nan wasay ay naesasakiana ay manipor as kaiw. Am-in ay kaiw ay achi fumkias as ammay at maesalepooncha ay masipor, ya maichus-orcha as nan apuy.”
23272	MAT 3:11	Inturuy Juan, “Funyakiak chakayu as chanum ay mangepaila ay nunfiafiawi kayu at. Ngem nan cha umunud kan ha-un at am-amud mu ha-un. Achiyak paat maekari ay mangchun as sapatosna. Hiya nan mangfunyag kan chakayu as Espiritu Santo ya apuy.
23274	MAT 3:13	As nan timpu ay nunfunfunyakian Juan, inumchan hi Jesus ay nurpu ad Galilea ta uy munpafunyag kan Juan henan wawwang ay Jordan.
23275	MAT 3:14	Ngem penachas Juan ay mamas-iw kan hiya as nan nangaliyana, “Apo, ha-un met koma nan munpafunyag kan he-a. Sungang t'uy he-a nan omali ay munpafunyag kan ha-un?”
23276	MAT 3:15	Ngem tinumfor hi Jesus, “Ayu at! Atum na ad wani, tay masapor tongparunta nan am-in ay laychun Apo Dios.” Isunga inyafud Juan.
23277	MAT 3:16	Kun pay nafunyakian hi Jesus, hiya at chi ya tenmakchang hiya as nan chanum. As nan hiyachi, natkafian ad chaya, ya inilana nan Espiriton Apo Dios ay kaman karopati ay cha komsop inkiana penmatang kan hiya.
23278	MAT 3:17	Wacha us nan kali ay nurpu ad chaya ay kanana, “Hi tona nan anakku ay laylaychok. Hiya nan mangepalaylayad kan ha-un.”
23279	MAT 4:1	Kun pay narpas ay nafunyakian hi Jesus, enpangon nan Espiritu Santo hiya henan disyerto ta chistingun Satanas.
23280	MAT 4:2	Kun pay inmuy chi opat puru ay urkiw ya lafi ay nun-ay-ayunaran Jesus, nunchukiaang hiya.
23281	MAT 4:3	Angkiay ya inmuy hi Satanas kan hiya, ya kanana, “Mu tit-iwa ay anak chaká kan Apo Dios, filinum nan nauycha fiatu ta munfialincha as tenapay.”
23282	MAT 4:4	Ngem tinumfor hi Jesus, “Nan naisurat as nan Kalen Apo Dios at kanana un, ‘Fiakun yangkiay makan nan pagfiyag nan taku, ngem masaporcha challu nan am-in ay ifiagfiakian Apo Dios.’ ”
23283	MAT 4:5	Angkiay ya inyuy Satanas hi Jesus henan nasantowan ay siyudad, ya enpatakchugna hiya as nan kangatuwan ay parten nan Templo.
23284	MAT 4:6	Kenalina kan hiya, “Mu tit-iwa ay Anak chaká kan Apo Dios, ud-a pay omagkiangka inkiana as kuwabna, tay kanan met nan naisurat as nan Kalen Apo Dios un, ‘Filinun Apo Dios nan anghelesna ay mangaywan kan he-a. Tatag-uyun chakantu kan chicha as nan limacha ta achi maepakpak nan sukem as nan fiatu.’ ”
23285	MAT 4:7	Tinumfor hi Jesus, “Wacha met us nan naisurat as nan Kalen Apo Dios ay kanana un, ‘Achim chischistingun nan Apo ay Diosmu.’ ”
23286	MAT 4:8	Kun pay narpas chi, inyuy Satanas hi Jesus henan usa ay nangatungatu ay chuntug. Enpailana kan Jesus nan am-in ay muntorayan asna's luta ya nan kaichayawancha.
23287	MAT 4:9	Kenalen Satanas, “Ichatkuntu am-in chaná kan he-a mu munpalintumangka ay munchayaw kan ha-un.”
23288	MAT 4:10	Ngem tinumfor hi Jesus kan hiya, “Mak-akka Satanas! Nan naisurat met as nan Kalen Apo Dios at kanana un, ‘Chayawum nan Apo ay Diosmu, ya kan hiya yangkiay nan munserfiyam.’ ”
23289	MAT 4:11	Haat taynan Satanas hiya. As nan hiyachi, enmalicha nan angheles ay uy nangfiachang kan hiya.
23290	MAT 4:12	Kun pay nachamag Jesus ay naifiarud hi Juan ay Fumufunyag, nunfiangad hiya henan probinsiya ay Galilea.
23291	MAT 4:13	As nan kawad-ana henan probinsiya ay Galilea, chaan nakiili ad Nazaret, ngem kun at uy nakiili ad Capernaum. Nan ili ay Capernaum at wacha henan olet nan fiayfiay ay Galilea ya henan lutan us nan chiyuycha kianak Zabulon ya Neftali.
23293	MAT 4:15	“Ad Galilea, henan lutan Zabulon ya henan lutan Neftali as nan charan ay umuy henan fiayfiay, ya chuchumangun nan wawwang ay Jordan, hid-i nan nakiiliyan nan ongoongor ay Gentil.
23294	MAT 4:16	Nan tataku hid-i at kamancha natataku as nan kawad-an nan ngongot ya as nan kawad-an nan nunkatuy. Ngem ad wani at ilauncha nan narawag ay silaw, tay enmali as nan kawad-ancha nan manilaw as numnumcha.”
23295	MAT 4:17	Nunlapu as nan hana ay timpu, enlapon Jesus ay nun-ekaskasaba. Kenarkalina, “Munfiafiawi kayu as nan fiasfiasoryu, tay kiayud umchan nan muntorayan Apo Dios.”
23296	MAT 4:18	As nan usa ay urkiw ay cha manarcharanan Jesus henan olet nan fiayfiay ay Galilea, inilana nan hen-aki ay cha manafukor, tay hiyasa nan chunucha. Chicha cha Simon ay makali us un Pedro, ya hi Andres ay ifiana.
23297	MAT 4:19	Kenalina kan chicha, “Unuchunak, at isurok chakayu ay munfialin as kaman tomatafukor as tataku.”
23298	MAT 4:20	Hiya at chi ya tenaynancha nan chiyuycha tafukorcha, ya inmunudcha kan hiya.
23299	MAT 4:21	Kuncha pay inturturuy ay manaran, inilan Jesus nan tukún ay hen-aki ay cha Santiago kan Juan ay potot Zebedeo. Nakilurukiancha kan amacha ay hi Zebedeo as nan fiangka, ya chacha esakiana nan tafukorcha. As nan hiyachi, enayakian Jesus chicha.
23300	MAT 4:22	Hiya at chi ya tenaynancha nan fiangkacha ya hi amacha, ya inmunudcha kan Jesus.
23301	MAT 4:23	Nunliklikud hi Jesus henan intiru ay probinsiya ay Galilea. Nun-is-isuru hiya as nan chiyuycha senagogacha, ya enkaskasabana nan Ammay ay Chamag maepangkep henan muntorayan Apo Dios. Kenaana us nan am-in ay karasen chi saketcha ya iliwas chi achorcha.
23302	MAT 4:24	Isunga naepachamag nan maepangkep kan hiya henan intiru ay Siria. Nan tataku at inyuycha kan hiya nan am-in ay nunsaket as tukutukún ay saket, nan naparpalikiatan, nan nunkaanennetan, nan nunkorchas ya nan nunkapilay, ya enpaammay Jesus chicha am-in.
23303	MAT 4:25	Kiapú ta assena, inmunud kan hiya nan ongoongor ay tataku ay nurpu ad Galilea, nan Hinpuru ay Siyudad, Judea, Jerusalem ya henan usa ay chumang nan wawwang ay Jordan.
23304	MAT 5:1	As nan nangil-an Jesus as nan ongoongor ay tataku, tinmikid henan usa ay chuntug. Kuna pay entokor, enmali nan disipulusna kan hiya,
23305	MAT 5:2	ya enlapuna ay nun-isuru kan chicha,
23306	MAT 5:3	“Nakiasat nan chiyuycha mamigfig as nan kenakurang chi kafiaelancha ay mangekaman as nan laychun Apo Dios, tay maetapichantu as nan muntorayana.
23307	MAT 5:4	“Nakiasat nan chiyuycha ngumunguyus kiapú as fiasor, tay liwliwauntu Apo Dios chicha.
23308	MAT 5:5	“Nakiasat nan chiyuycha napakumbaba, tay tawichunchantu nan luta ay enkaren Apo Dios kan chicha.
23309	MAT 5:6	“Nakiasat nan chiyuycha kaman cha munchukiaang ya masketan ay chicha nan munlarayad ay mangekaman as nan laychun Apo Dios, tay mapnekchantu.
23310	MAT 5:7	“Nakiasat nan chiyuycha manug-ang as pachongcha ay taku, tay sug-angantu Apo Dios chicha.
23311	MAT 5:8	“Nakiasat nan chiyuycha nacharos chi numnumcha, tay ilaunchantu hi Apo Dios.
23312	MAT 5:9	“Nakiasat nan chiyuycha mangepakappia as nan pachongcha ay taku, tay ifilangtu Apo Dios chicha as an-akna.
23313	MAT 5:10	“Nakiasat nan chiyuycha cha maparpalikiat kiapú as nan chacha mangekamkamanan as nan laychun Apo Dios, tay maetapichantu henan muntorayana.
23314	MAT 5:11	“Nakiasat kayu as nan mangsotan ya mamalikiatan nan tataku kan chakayu, ya ekaliyan chakayu as kumpurmi ay mangotettet kiapú kan ha-un.
23315	MAT 5:12	Kun kayu at munlagragsak ya munlaylayad, tay ongoongor nan gun-gunayu ad chaya. Tay assesa us nan en-enatcha ay namarpalikiat as nan chiyuycha pomapadtu ay enmon-ona mu chakayu.”
23316	MAT 5:13	Inturuy Jesus, “Chakayu nan maepachong as nan asin ay para as nan am-in ay tataku asna's luta. Ngem mu chakus at nakaan nan tamtam nan asin, achi poros kasin omasin. Maid at kotokna, kun at maiwagkia ya maikiatkiatin.
23318	MAT 5:15	Maid mamaskud as pingki ya op-opana as fianga, ngem kuna at epatang as nan maepatpatngana, at silawan nan pingki nan am-in ay wacha as nan afong.
23320	MAT 5:17	Kenalen pay Jesus, “Achiyu kanan un enmaliyak ay manachael as nan Lintig Moises ya nan insurat nan chiyuycha pomapadtu. Chaanak enmali ay manachael as nan hanacha, ngem kunak at enmali ay mangtongpar as nan laychuncha ay kanan.
23321	MAT 5:18	Ifiakiak kan chakayu nan tit-iwa. Uray inkiana mamaid nan chaya ya nan luta, achi poros mamaid chi uray tektek winnu kaaptekan ay kali as nan lintig Apo Dios inkiana matongpar nan am-in ay pangkepna.
23322	MAT 5:19	Isunga uray ngachana nan achi mangafurot as nan filfilin Apo Dios uray nan chiyuycha kararakaan ay tongparun, ya mangisuru as nan tapina ta ukiayuncha nan hanacha at maifilang hiya as kun lawá apud henan muntorayan Apo Dios. Ngem nan mangafurot as nan lintig ya mangisuru kan chicha ta ekamancha us at maifilang hiya as amud henan muntorayan Apo Dios.
23324	MAT 5:21	Inturuy Jesus, “Chinngoryu ay naifiakia as nan kaap-uwan takú un, ‘Achi kayu pomatuy,’ ya ‘nan pomatuy at maokóm ta machusa.’
23325	MAT 5:22	Ngem ad wani, ifiakiak kan chakayu ay nan taku ay fumungat as nan pachongna ay taku at maokóm hiya ay machusa. Nan taku ay manginsurtu ay mangali as nan pachongna ay taku un, ‘Maid kotkotokmu!’ at maicharum as nan Sanhedrin. Kaman us as nan taku ay mangali as nan pachongna ay taku un, ‘Natotongokka!’ at maiyuy as nan apuy ad inferno.
23327	MAT 5:24	esaadmu nan chatonmu as nan sangwanan nan altar. Uyka on-ona makekappia as nan hana pachongmu ay taku, angkiay munfiangadka ay mun-ichaton kan Apo Dios.
23328	MAT 5:25	“Kamuwum ay makealiglu as nan nangicharum kan he-a sakbay iyuyna chaká as nan lupon. Tay mu achi, ipurang chaká as nan huwis. Angkiay ya nan huwis at ipurang chaká as nan pulis ay mangifiarud kan he-a as pagfiaruchan.
23330	MAT 5:27	“Chinngoryu at ay naifilin ad pus-uy un, ‘Achi kayu umiwet.’
23331	MAT 5:28	Ngem ad wani, ifiakiak kan chakayu ay nan uray ngachana ay mangetotoong as fiafiai ya ninumnumna ay makissuy kan hiya at inmiwet at hiya as numnumna.
23332	MAT 5:29	Isunga mu nan kannawan ay matam nan kiapón chi fumasoram, oketam ya iwagkiam. Un-unuyna ay makurangan nan achormu as usa ay parti mu nan wacha nan intiru ay achormu ay kun challu maichus-or ad inferno.
23333	MAT 5:30	Mu nan kannawan ay limam nan kiapón chi fumasoram, putnam ya iwagkiam. Un-unuyna ay makurangan nan achormu as usa ay parti mu nan wacha nan intiru ay achormu ay kun challu umuy ad inferno.”
23334	MAT 5:31	“Naifiakia us ad pus-uy un, ‘Nan ngachana ay laraki ay mangiyichang as asawana at masapor umichat hiya kan asawana as kasuratan ay mangepaila ay nun-ichangcha ay hen-asawa.’