23214	MAT 1:1	Uvva ukua aglaŋich sivulliaŋiñ Jesus Christ-ŋum, kiŋuviaŋupluni David-miñ Abraham-miñḷu.
23219	MAT 1:6	Jesse-aasiiñ aapagigaa umialgum David. David-li aapagigaa Solomon-ŋum, aakaqaqtuam Uriah-m nuliaġaluaŋanik.
23221	MAT 1:8	Asa-li aapagigaa Jehoshaphat-ŋum, Jehoshaphat-li aapagigaa Jehoram-ŋum, Jehoram-li aapagigaa Uzziah-ŋum,
23222	MAT 1:9	Uzziah-li aapagigaa Jotham-ŋum, Jotham-li aapagigaa Ahaz-ŋum, Ahaz-li aapagigaa Hezekiah-ŋum.
23224	MAT 1:11	Josiah-li aapagigaa Jeconiah-ŋum aniqataiñḷu. (Ukua taimani Israel-aaġmiut aullautraupmata Babylon-mun.)
23231	MAT 1:18	Uvva Jesus Christ-ŋum anił̣ha itnaiḷipḷugu inniqsuq. Aakaŋa Mary nuliaksrausiutianikami Joseph-mun, aglaan katigaluaqatik iḷitchuġiniqsuq siŋaiyautilaaġmiñik Ipqitchuakun Irrutchikun.
23241	MAT 2:3	Umialgum Herod tusaakamiuŋ taamna isumaalutchaŋniqsuq iluqatiŋlu Jerusalem-miut.
23246	MAT 2:8	Iḷitchuġianikamiuŋ Bethlehem-muquniġai nipliqhuni, “Aullaġusi pakallapiaqsiuŋ iḷiḷgauraq, aasiiñ paqitkupsiuŋ iḷitchuġipkaġumagipsitŋa. Uvaŋaptuuq utlakkumagiga sitquġvigityaqtuaġlugu.”
23255	MAT 2:17	Uqauttutauruaq tumigiplugu sivuniksriqiri Jeremiah taimña immiumaniqsuq,
23270	MAT 3:9	Suli isumaniaqasi, ‘Uvagut Abraham-mik aapaqaqtugut.’ Nipliutiniaġipsi uumiŋa, uyaġaŋniñ makunakŋa Agaayyun iñiqsił̣hiñauruq iḷiḷgaanik Abraham-mun.
23281	MAT 4:3	Uuktuaqtitchirim utlakamiuŋ uqautiniġaa, “Iġñiġipiaqpatin Agaayyutim makua uyaġaich qaqqiaġuqtitkich.”
23285	MAT 4:7	Jesus-ŋum uqautiniġaa, “Aglausimaruqsuli, ‘Uuktuaġumiñaitchiñ Ataniq Agaayyutin.’”
23287	MAT 4:9	Uqautiniġaa, “Tamatkua supayaat qaitkisigitka ilipnun sitquġvigigupŋa sivumnun.”
23291	MAT 4:13	Unitḷugu Nazareth utlautiniqsuq Capernaum-mun itchaqtuaqhuni siñaani narvaqpaum nunaŋakni Zebulun-ŋumlu Naphtali-mlu.
23297	MAT 4:19	Uqautiniġik, “Maliksikŋa, uvakŋaniñaglaan piññaŋniaġisirutik iñuŋnik aqaluŋniaqtitun.”
23321	MAT 5:18	Uqautigipsi, Qiḷaglu nunalu piiġumiñaitchuk aglausimaruapayaaq maliġutaksrani immiumagaluaqnagu.
23323	MAT 5:20	Uvva uqautigipsi, Nalaunŋaruałiqsi nakuutluŋitpan iñuuniaġusiatniñ aglaliqirit suli Pharisee-ŋuruat suuramikunniiñ isiġumiñaitchusi aŋaayuqautaanun Agaayyutim.
23329	MAT 5:26	Uqautigikpiñ, Aniyumiñaipiaqtutin kisianik akiḷiiguvich akiqsruutipnik ilaanun.
23334	MAT 5:31	“Uqaqsimaruqsuli, Kisupayaam avitkumiuŋ nuliani qaitchiḷiuŋ aglaamik nalupqinaiġutinik avinnikun.
23353	MAT 6:2	Taatnamik aatchuġuvich nagliktuutinik nipitusiraġautiginiaqnagich atriḷugich ukpiŋŋuaqtit Jew-ŋuruat katraġviŋitñi suli tumitchiani kamasruqusaaqsiñaqhutiŋ iñuŋnun. Uqautigipsi, akiḷiusiaqaaniktut.
23356	MAT 6:5	“Aasiisuli agaayugupsi piñiaqasi atriḷugich ukpiŋŋuaqtit, atakkii agaayullaturut makitaplutiŋ katraġviŋitñi suli saqquviŋitñi tumitchiat qiñillaŋniaquplutiŋ iñuŋnun. Uqautigipsi, akiḷiusiaqaaniktut.
23367	MAT 6:16	“Suli uisauraaġupsi, qiññaqaqnasi ipiqtunaqsiḷusi ukpiŋŋuaqtitun. Qiññaġiiḷiraġaġniġaich kiiñatiŋ qiñiqqusaałhiñaqhutiŋ iñuŋnun iliŋitñik uisauraałiġmikni. Uqautigipsi, akiḷiusiaqaaniktut.
23376	MAT 6:25	Taatnamik uqautigipsi, isumaaluŋniaqasi iñuułipsitñik, sumik niġigisipmagaapsi suli imiġusi, naagaqaa timigikkaqsi sumik atnuġaaġisipmagaapsi. Uvva iñuułiq pitḷuktuaŋuŋitpa niqimiñ suli timi atnuġaaniñ?
23381	MAT 6:30	Taatna Agaayyutim qaunagitlaniqpagich ivgich ittuat ugluvak aasiiñ uvlaakun igitauplutiŋ ikniġmun, qaitchigisigaasi atnuġaanik inuġikkapsitñik. Ukpiqsrił̣ikiññiaqpat!
23385	MAT 6:34	Taatnamik isumaaluŋniaqasi uvlaakuksramik atakkii uvlaakuksraq isumaaluutiqaqtuq iŋmigun. Uvlulaat iłuiḷḷiuġutiqaaniktut iŋmigulaa.”
23390	MAT 7:5	Ukpiŋŋuaqtii, sivulliulugu piiqsirruŋ qirugraitchiaq iripniñ. Qiñilguniaġiñḷi nalupqinaiġḷugu irriutaiqsił̣iksran aniqatvich iraaniñ.
23418	MAT 8:4	Jesus-ŋum uqautiniġaa, “Uqaġniaqnak kisumununniiñ iñuŋmun, aglaan tautuktitchaqtuaġiñ agaayuliqsimun isivġiuqtillutin. Aatchuiyumautin tuniḷḷautinik Agaayyutmun tuvraġlugu Moses-ŋum tillisaa. Taatnaġuvich iñupayaam iḷitchuġiniaġaa mamitilaan.”
23421	MAT 8:7	Jesus-ŋum nipliutiniġaa, “Utlakkisigiga aasiiñ iłuaqsiḷugu.”
23427	MAT 8:13	Jesus-ŋum nipliutiniġaa aŋuyyiuqtit aŋalataat, “Aŋiḷaaġiñ. Ukpiqsrił̣ł̣apkun iñiqtaugisiruq.” Taavrumatavra savaktaa mamitkaniktiġñiqsuq taavrumani sassaġniġmi.
23430	MAT 8:16	Unnuksraaqman iñugiaktuat irrusiqł̣uqaqtuat tikiutruġniġaich ilaanun, aasiiñ Jesus-ŋum anittaġniġai irrusiqł̣uich uqałiġmiñik, suli iłuaqsipḷugich iluqaisa atniġñaqtuat.
23440	MAT 8:26	Aglaan nipliutiniġai, “Ukpiqsrił̣ikiññiaqpat! Suvaata iqsivisi?” Makitnami iñiqtiġniġik anuġilu qaiqpaiḷḷu, aasiiñ quunniġuġniqsuq.
23451	MAT 9:3	Iḷaŋich aglaliqirit uqaġniqsut iŋmiknun, “Una iñuk uqaġniqłuktaġniqsuq.”
23470	MAT 9:22	Jesus-ŋum kiŋiaqami qiñiġniġaa aġnaq nipliutipluguasiiñ, “Aġnaaq, quviatchauġigiñ. Ukpiqsrił̣iqpich iłuaqsipkaġaatin.” Tavrakŋatchiaq aġnaq iłuaqsikkauniqsuq.
23476	MAT 9:28	Jesus isiqman tupiġmun ayauŋaruak utlaŋniġaak. Aasiiñ Jesus-ŋum apiqsruġniġik, “Ukpiġivitku uvamnun taamna savaaġitlatilaaŋa?” Taapkuak kiuniġaak, “Aa, Ataniiq.”
23477	MAT 9:29	Jesus-ŋum aksiŋñiġik iriŋikkun nipliutiplugik, “Ukpiġipluŋa taatnaqhutik qiñitlasitqiksutik.”
23488	MAT 10:2	Uvva ukua qulit malġuk uqqiraqtaiñ atiŋich: Sivulliq Simon taiguutiqaqtuaq Peter-mik, aniqataalu Andrew, James-lu John-lu iġñak Zebedee-m,
23513	MAT 10:27	Uqautigikkaġa ilipsitñun taaġmi uqautigiyumagiksi qaumami. Suli iñuich isivruutigikkaŋat siuttapsitñun quliaqtuaġiyumagiksi tupqich qaaŋatniñ.
23515	MAT 10:29	Uvva malġuk tiŋmiurak tunitḷaitpak atautchimun nalliġḷugik maniuramik? Naagauvva nalliakunniiñ katakkumiñaitchuq nunamun aapagikkaqsi naluŋŋaan.
23532	MAT 11:4	Jesus-ŋum kiuniġik, “Utiġusik uqautigityakku John-mun tusaakkaqsik suli qiñikkaqsik.
23538	MAT 11:10	Uvvauna aglausimaruaq John-kun, ‘Ataŋii, tuyuġigisigiga uqqiraqtiga sivupni. Itqanaiyaġisigaa apqutiksran sivunnapni.’
23542	MAT 11:14	Ukpiġisukkupsiuŋ sivuniksriqirit uqaġikkaŋat ukpiġiniaġiksi John Elijah-ŋutilaaŋanik aggiqsaġumaruamik.
23550	MAT 11:22	Aglaan uqautigipsi, Uvluani atanniivium igḷutuyunaitḷukkisiruq ukuŋnakŋa Tyre-miñḷu Sidon-miñḷu ilipsitñi.
23556	MAT 11:28	Minġuqtuasii uqumaiḷḷiuqtuasiiḷu! Uvuŋaġitchi, minġuiqsiaqtitchumagipsiḷi.
23576	MAT 12:18	“Uvvauna savaktiga piksraqtaaġikkaġa! Ilaaŋuruq piqpagikkaġa suli ilaagun quyalikkaupluŋa. Iḷigisigiga irrusiḷḷautaġa ilaanun, suli quliaqtuaġigisigaa iñupayaanun qanuq atanniił̣iksraġa iñupayaanik atisiḷugich.
23577	MAT 12:19	Uqaalatlaitchuq iġialaluniḷu. Kia-unniiñ tusaayumiñaitkaa nipaa tumitchiani.
23592	MAT 12:34	Ilipsi tuqunalgich nimiġiat! Uqatlaitchusi nakuuruanik atakkii pigiitchuaŋuplusi. Qanġaum uqaġiraġigaa taatnasiq ittuaq uummatmi.
23594	MAT 12:36	Uqautigipsi, uvluani atanniivium iñuich pasirauniaqtut uqaġiiḷḷapayaaġmiktigun uqautigikkaġmikkun.
23602	MAT 12:44	Iŋmiñun uqaġaqniqsuq, ‘Utiġlaŋa tupiġmun annivigikkamniñ.’ Aasiiñ utiqami paqillaġniġaa imaiḷaaq inigisimakkani salikuqtaatchiaq suli inillaktullautaqtaq.
23621	MAT 13:13	Una pisigiplugu uqaqtuŋa iñuŋnun atrikusautitigun: Atakkii qiñiġaluaqhutiŋ iḷisaqsritḷaitchut suli naalaġnigaluaqhutiŋ tusaatlaitchut aasiiñ kaŋiqsitḷaitḷutiŋ.
23623	MAT 13:15	Atakkii makua iñuich uummatiŋich pitchiġiiḷiġñiqsut, tusaasunġitḷutiŋ supayaamik, iritiŋḷu siquplugich. Utitqiñġitchut Agaayyutmun mamitiłiksramiknun atakkii qiñitlaitḷutiŋḷu tusaatlaitḷutiŋlu kaŋiqsitḷaitḷutiŋlu.’
23636	MAT 13:28	Qaukłiata kiuniġai, ‘Uumiksrim savaaġigaa taamna.’ Savaktit apiqsruġniġaat, ‘Aullaquvisigut nutchugiaġlugich mukkaaksraġiiḷat?’
23643	MAT 13:35	Tavra immiumaniqsuq uqauttutauruaq sivuniksriqirikun itnaqhuni, “Atrikusautitigun uqaġisiruŋa iliŋitñun. Uqautigisigitka sutigun iriqsimaruatigun nunam aullaġniił̣haniñaglaan.”
23663	MAT 13:55	Uvvauna kaapintam taivruma iġñiġiŋitpauŋ? Aakaŋa taimña atiqaŋitpa Mary-mik? Aniqatigiŋitpagich ipkua James-lu, Joseph-lu, Simon-lu, suli Judas?
23675	MAT 14:9	Umialik aliatchaŋniqsuq, aglaan pisigiplugu akiqsruutni suli tamatkua niġiqatini tiliriñiqsuq qaitquplugu niviaqsiam iŋiaġikkaŋa.
23681	MAT 14:15	Unnuksraaġataqman maliġuaqtaiñ utlaŋniġaat uqautiplugu, “Unnuaġuqtuq. Suviksraiḷaaq manna. Tuyuġikkich iñuich nunaaqqiuranun tauqsiġiaqulugich niqiksramiknik.”
23684	MAT 14:18	Jesus-ŋum nipliutiniġai, “Uvuŋautisigik uvamnun.”
23690	MAT 14:24	Tavra umiaqpauraq tikiññiqsuq qitqanun narvaqpaum. Umiaqpauraq piyaqniuliġniqsuq qaiḷġutiplugu atakkii anuġim paġġaġuutiplugulu.
23693	MAT 14:27	Aglaan tavrauvaa Jesus nipliutiniġai, “Quviatchauġigitchi. Uvaŋauruŋa. Iqsiñasi!”
23695	MAT 14:29	Jesus-ŋum kiuniġaa, “Uvuŋaġiñ.” Peter niukami umiaqpauramiñ pisukhuni imġum qaaŋagun utlautiniqsuq Jesus-mun.
23697	MAT 14:31	Tavrauvaa Jesus-ŋum isautiplugich argaŋni tiguniġaa Peter nipliutiplugu, “Ukpiqsrił̣ikiññiaqpat! Suvaata arguaqtuqpich?”
23709	MAT 15:7	Ukpiŋŋuaqtisii! Qanutun nalauttiginiqpa Isaiah sivuniksriqiri uqaqami ilipsigun,
23717	MAT 15:15	Tavra Peter-m kiuniġaa, “Uqautitigut qanuutautilaaŋanik taavruma atrikusautim.”
23743	MAT 16:2	Kiuniġai, “Unnuksraaqman uqaġuurusi, ‘Siḷaŋŋuġniaqtuq atakkii qiḷak kaviqsiruq.’
23748	MAT 16:7	Aglaan uqauraġniqsut iŋmiknun itnaqhutiŋ, “Uqautigigaa taamna qaqqialigaaŋiññapta.”
23749	MAT 16:8	Jesus-ŋum iḷisimaplugich qanuq uqaqtilaaŋat apiqsruġniġai, “Suvaata ilipsiguuraq uqauraqpisi qaqquiññipḷugu? Ukpiqsrił̣ikiññiaġniqpat ilipsitñi.
23759	MAT 16:18	Uqautillakkikpiñ, Peter-ŋurutin [itnautauruaq Uyaġaŋmik] aasiiñ taavrumuŋa uyaġaŋmun nappaġniaġiga agaayyuviga, suli saŋŋipayaaŋiñ tuqułhum akiiḷiyumiñaitkai.
23774	MAT 17:5	Uqaqtitlugusuli qaumaruam nuviyam qulaŋiutiniġai aasiiñ nipi nipliqhuni nuviyamiñ, “Tavrataamna piqpagikkaġa Iġñiġa quyalimaaqtigillapiakkaġa, naalaġniyumagiksi.”
23778	MAT 17:9	Atqaaqsikamiŋ iġġimiñ Jesus-ŋum tilisiñiġai, “Uqaġniaqasi kisumununniiñ tamatkuniŋa qiñikkapsitñik Iġñiŋa Iñuum aŋitqił̣hanunaglaan tuqułiġmiñ.”
23786	MAT 17:17	Jesus-ŋum kiuniġaa, “Ukpiqqutaitchuasii ilipsitñi! Naagasuli killukuaqmiusi! Qanutunaglaan nayuutiniaqpik ilipsitñi? Qanutunaglaan igḷutuqtaksraġivisisuli? Uvuŋautisaqsiuŋata nukatpiaġruk.”
23789	MAT 17:20	Jesus-ŋum uqautiniġai, “Pisigiplugu ukpiqsriŋił̣iqsi. Uqautigipsi, Ukpiqsrisiqaġupsi mikitilaaŋatun mustard-ŋum nautchiaksrauraŋatun uqautiłhiñaugiksi una iġġiq, Nuuttin iñuŋa uvakŋa, aasiiñ nuunniaqtuq. Pił̣hiñaugisirusi supayaanik.
23793	MAT 17:24	Jesus maliġuaqtiniḷu tikitñamiŋ Capernaum-mun nalautchirut iñuŋnik katitchiraunik aatchuutinik agaayyuvikpaŋmun. Tamatkua Peter apiqsruġniġaat, “Umaa, iḷisautriksi akiḷiqsuġaġiva tax-sinik agaayyuvikpaŋmun?”
23799	MAT 18:3	nipliqhuniasiiñ, “Uqautigipsi, isummitqiŋisuaġupsi aasiiñ iḷiḷusi iḷiḷgauratun isiġumiñaitchusi Agaayyutim aŋaayuqautaanun.
23808	MAT 18:12	Qanuq isummatiginayaġniqpisiuŋ iñuk piqaqtuaq tallimakipianik ipnaiñik aasiiñ atausiq tammaġuni? Pakkiaġumiñaiññiqpauŋ taamna atausiq tammaqtuaq? Uniññiaġai taapkua tallimakipiaġuutaiḷat ipnaich qimiġaamun.
23809	MAT 18:13	Uqautigipsi, paqitkumiuŋ taamna atausiq ipnaiq quviatchautigitluŋniaġaa ukunakŋa tallimakipiaġuutaiḷaniñ tammaŋitchuaniñ.
23815	MAT 18:19	Uqautipsaaġipsi, Malġuugupsik maani nunami aasii aŋiġutilusik supayaakun apiqsruġupsik, aapaa qiḷaŋmi savaaġigisigaa ilipsitñun.
23822	MAT 18:26	Savakti sitquqami sivuġaanun uqapsaaġniqsuq, ‘Ataniiq, utaqqiurallaŋŋa. Utiqtitchigisigikpiñ iluqaitñik.’
23825	MAT 18:29	Savaqataan purviginiġaa iŋiqsruaqługuasiiñ, ‘Utaqqiurallaŋŋa. Utiqtitchigisigikpiñ iluqaitñik.’
23827	MAT 18:31	Atlat savaktit qiñiqamitruŋ taamna atuumaruaq ipiqtutchallapiaġniqsut. Utlakługu aŋaayuqaqtiŋ uqautiniġaat iluqaitñik atuumaruanik.
23840	MAT 19:9	Uqautigipsi, Aġnaq tuniqsimauraqnaiñŋaan aŋutmiñun naagasuli aŋutim avitkumiuŋ, iḷaqatnitqiguniasii atlamik aġnamik. Taamna aŋun atlatuqtauruq.”
23855	MAT 19:24	Uqautipsaaġipsi, qaġanatluktuq pikukturuam isiłiksraŋa ‘Mitqutim Iraagun’ uumakŋa umialguruam isiłiksraŋaniñ Agaayyutim aŋaayuqautaanun.”
23859	MAT 19:28	Jesus-ŋum nipliutiniġai, “Uqautigipsi, Iġñiŋa Iñuum aquvinŋanikpan aquppiutaqpaŋmiñun quvianaġmiñi suli supayaaq nutaaġuqpan, tavra ilipsi maliġuaqtuasii uvamnik, aquppigisipmiusi qulit malġuŋnun aquppiutaqpaŋnun atanniqsuġlugich kiŋuviaŋi qulit malġuk iġñiŋiñ Israel-ŋum.
23868	MAT 20:7	Kiuniġaat, ‘Atakkii kia-unniiñ iñuum savaktiksraqtaaġiŋitḷuta.’ Uqautiniġai, ‘Aullaġitchiḷi savviaġusi nautchiivimñun.’
23900	MAT 21:5	“Uqautisigik iñuŋi Zion-ŋum, Ataŋii, umialiksi aggiqsuq ilipsitñun. Piisaaŋitchuq usiaqsiqsuq natmaksiġviŋmi, nuġġaŋaniunniiñ natmaksiġvium.”
23904	MAT 21:9	Iñugayaat pisuktuat sivuagun Jesus-ŋum suli tamatkualu maliktuat niprualaniqsut, “Hosanna. Nanġaġlakput iġñiŋa David-ŋum. Uvvatuq Agaayyutim piḷiutiqaġliuŋ tikitchuaq piqusiqhuni Ataniġmik. Nanġakkauli Agaayyun qutchiŋñiqsrami qiḷaŋmi.”
23913	MAT 21:18	Uvlaaġuqman Jesus utillaġmi nunaaqqiqpaŋmun niġisuliġñiqsuq.
23916	MAT 21:21	Jesus-ŋum kiuniġai, “Uqautigipsi, Ukpiqsrisiqaġupsi arguaqtusuŋaqasi pitḷanayaqtusi savaaġikkaptun taavrumiŋa fig napaaqtuanik, aglaantuuq nipliġupsiunniiñ uumuŋa iġġimun, ‘Nuutittin igitaulutin taġiumun’ taatnallapiaq atuumanayaqtuq.
23917	MAT 21:22	Ukpiqsrił̣ikun apiqsruġupsi supayaamik akuqtuigisirusi agaayułikun.”
23919	MAT 21:24	Jesus-ŋum kiuniġai, “Uvaŋaptuuq apiqsruġniaġipsi atautchił̣hiñamik. Kiugupsitŋa uqautigisipmigipsi nakiñ aŋalatchił̣iqaqłuŋa savaaġitilaaŋatnik tamatkua.
23920	MAT 21:25	Kia saŋŋiksritpauŋ John paptaaqtitchiquplugu, Agaayyutim naagaqaa iñuich?” Uqaqtuyaaġniqsut iŋmiknun, “Uqaġupta agaayyutmiqsauniḷugu Jesus-ŋum uqautiniaġaatigut, ‘Suvaatami ukpiġiŋitpisiuŋ John?’
23922	MAT 21:27	Aasiiḷi kiuniġaat Jesus, “Nalurugut.” Tavra nipliutiniġai, “Uqautiyumiñaitmigipsi sumiñ aŋalatchisiqaqłuŋa savaaqaqtilaamnik tamatkuniŋa.
23923	MAT 21:28	“Qanuq isummatigiviuŋli aŋun iġñiqaqtuaq malġuŋnik? Utlaŋniġaa aŋayukłiq nipliutiplugu, ‘Iġñiiŋ savviaġiñ nautchiivimñun ugluvak.’
23937	MAT 21:42	Jesus-ŋum nipliutiniġai, “Agliqisimasuknaġiksi Agaayyutim uqałha, ‘Uyaġak tuppirit ayakkaŋat, taamna uyaġak piitchuiḷḷapiaġaqtuq tuppirauni. Taamna atanġum savaaġigaa suli quviqnaqtuaŋunasugigikput.’
23945	MAT 22:4	Umialik tiliritqiḷgiññiqsuq atlanik savaktimiñik uqaqhuni, ‘Uqautiyumagisi tamatkua aiyugaaqtauruat, Itqanaiŋanikkiga nullautchiġviksraġa. Tuqqutchianiktuŋa uqsraqsaŋitñik tuttuqpałuŋma nuġġaġmalu. Suapayaaq itqanaiqsuq. Aggiġusi niġiqpagiaġitchi katchuutiniaqtuaŋnun.’