23219	MAT 1:6	Yessa rimi Daawuuda kaananke oo. Daawuuda rimi Suleymaana, oo woni mo o rimdi e debbo ɗalaaɗo Uriya,
23224	MAT 1:11	Yusiya rimi Yekuniya e miɲiraaɓe mum. Ɗum hawrii e jamaanu nde Yahuudiyankooɓe konaa so naɓiraa Baabila ndee.
23229	MAT 1:16	Yaakuuba rimi Yuusufu, jom suudu Mariyama, Mariyama woni inna Iisaa noddirteeɗo Almasiihu oo.
23230	MAT 1:17	No dammbe ɗee njokkondirta iwde Ibarahiima faa yottii Daawuuda, jamaanuuji sappo e nay hawrata, iwde Daawuuda faa yottii nde Yahuudiyankooɓe konaa naɓiraa Baabila, jamaanuuji sappo e nay hawrata, iwde nde Yahuudiyankooɓe konaa naɓiraa Baabila faa yottii Almasiihu oo, jamaanuuji sappo e nay hawrata.
23231	MAT 1:18	No Iisaa Almasiihu finiri annii: Mariyama inniiko oo yo cabbaaɗo Yuusufu, kaa fade makko suddeede, Ruuhu Ceniiɗo waɗi mo cowiiɗo.
23232	MAT 1:19	Yuusufu cabbuɗo mo oo yo neɗɗo pooccitiiɗo, ana waɲi hersa makko, miili yaltude e cabbugal ngal e cuucuukka.
23233	MAT 1:20	Nde o miili ɗum ndee, malaa'ika Joomiraaɗo wari e makko ley koyɗol, wii mo: —Aan Yuusufu, taanii Daawuuda, pati hul ɓamde Mariyama, sabi ɓinngel o saawi ngel e Ruuhu Ceniiɗo iwi.
23234	MAT 1:21	O riman ɓiɗɗo gorko, inndiraa mo Iisaa. Sabi oon hisinan yimɓe mum e luutti mum'en ɗii.
23236	MAT 1:23	«Surba oo ɓaman reedu, rima ɓiɗɗo gorko, oon inndirte Immaanuwel.» Maanaa innde ndee yo: «Laamɗo ana wondi e meeɗen».
23237	MAT 1:24	Nde Yuusufu fini ndee, waɗiri no malaa'ika Joomiraaɗo oo wiirunoo ɗum nii. O ɓami Mariyama,
23238	MAT 1:25	kaa o reentaali e mum faa ɓeyni ɓiɗɗo gorko. Yuusufu inndiri oon Iisaa.
23239	MAT 2:1	Iisaa fini Baytilaama ley leydi Yahuudiya e jamaanu laamu Hirudus. Jom'en annde iwrii funnaange, ngari Urusaliima.
23240	MAT 2:2	Nde ɓe ngari ndee, ɓe mbii: —Hoto kaananke Yahuudiyankooɓe dimaaɗo jooni oo woni? Min njii hoodere makko ɓanngii funnaange, min ngarii sujidande mo.
23241	MAT 2:3	Oon kabaaru jiiɓi hakkille Hirudus, kaɲum e Urusaliimankooɓe fuu.
23242	MAT 2:4	O noddi hooreeɓe yottinooɓe sadaka ɓee e dunkee'en Sariya ɓee fuu, o lamndii ɗum'en hoto Almasiihu oo foti rimeede.
23244	MAT 2:6	«Aan, Baytilaama, leydi Yahuudiya, taƴoral a wanaa ngeenndi pamardi barke e geelle Yahuuda mawɗe ɗee. Sabi ardotooɗo iwan e maa, garoowo durde Israa'iilankooɓe, yimɓe am.»
23245	MAT 2:7	E ley ɗum, Hirudus noddi jom'en annde ɓee e cuucuukka, lamndii ɓe wakkati mo hoodere ndee ɓanngi oo. Ɓeen pammini mo.
23246	MAT 2:8	Caggal mum, o neli ɓe Baytilaama, o wii ɓe: —Njehee, kumpitoyo-ɗon kabaaru cukalel ngel faa taƴoron. So on njii ngel, kumpitee kam yalla miɗo yaha miin duu, mi sujidanoya ngel.
23247	MAT 2:9	Nde ɓe nani ko kaananke oo haali koo ndee, ɓe mbitti. Non ɓe coynii hoodere nde ɓe njiinoo funnaange ndee. Ko ɓe njii nde koo, ɓe ceyii seyo manngo sanne. Nde ardii ɓe yaade. Nde nde yottii ɗo cukalel ngel woni ɗoo ndee, nde darii.
23249	MAT 2:11	Ɓe naati ley galle oo, ɓe njii cukalel ngel e inna mum Mariyama. Ɓe korfii, ɓe cujidani ngel, ɓe kumti gineeji maɓɓe, ɓe teddiniri ngel kaŋŋe e gowe e ɗacce uurooje biyeteeɗe miiri.
23250	MAT 2:12	Caggal ɗum, Laamɗo daalii ɓe ley koyɗol pati ɓe mbirfitoo to Hirudus, ɓe kootiri leydi maɓɓe laawol gonngol.
23251	MAT 2:13	Nde ɓe mbitti ndee, malaa'ika Joomiraaɗo wari e Yuusufu ley koyɗol, wii ɗum: —Imma, ɓam cukalel ngel e inna mum, dogu njahaa Misira, keddo-ɗaa ton faa nde mbii-maa-mi ngartaa. Sabi Hirudus waran tewtude cukalel ngel faa wara ɗum.
23252	MAT 2:14	Yuusufu immii jemma, naɓi cukalel ngel e inna maggel Misira.
23253	MAT 2:15	O heddii ton faa Hirudus maayi, yalla haala ka Laamɗo yottinirnoo annabaajo oo kaa ana tabita nde oon wii: «Mi noddii ɓiyam gonɗo Misira.»
23254	MAT 2:16	Nde Hirudus faami jom'en annde ɓee njammbike ɗum ndee, mettaa sanne. O yamiri sukaaɓe worɓe Baytilaama e ɗakkol mum fuu mbaree, gila keccoy faa heɓuɓe duuɓi ɗiɗi. O waɗi ɗum hakke ɲalaaɗe ɗe jom'en annde ɓee ndokki mo taƴoral mum ɗee.
23256	MAT 2:18	«Wullaango nanaama ley ngeenndi Rama, kaɲum e bojji e boytaali: Ɗum Rahiilu woyata cukaloy mum. O jaɓaali waaltineede, sabi koy keddaaki.»
23258	MAT 2:20	wii ɗum: —Imma, wirfintin cukalel ngel e inna mum leydi Israa'iila, sabi yiɗunooɓe warde suka oo ɓee maayii.
23259	MAT 2:21	Yuusufu immii, naɓti cukalel ngel e inna mum leydi Israa'iila.
23260	MAT 2:22	Kaa o nanii Arikilawus loomtiima baam mum Hirudus laatike kaananke Yahuudiya, o huli yaade ton. Ley ɗum, Laamɗo jeertini mo ley koyɗol, o yehi leydi Galili,
23261	MAT 2:23	o hoɗoyi ngeenndi mbiyeteendi Nasaraatu. Non ɗum laatorii so ɗum tabintini ko annabaaɓe ɓee mbiinoo koo: «O wiyete Nasaraatunke.»
23262	MAT 3:1	E oon jamaanu, Yaayaa mo lootogal batisima ɓanngi. Omo ooynoo ley ladde jeereende Yahuudiya, omo wiya:
23263	MAT 3:2	—Tuubee, sabi Laamu Laamɗo ɓattiima.
23265	MAT 3:4	Kaddungal Yaayaa yo caɲiraangal leeɓi ngelooba, omo humii nguruwol. Nguure makko yo buureeti e njuumri ladde.
23266	MAT 3:5	Yimɓe iwri Urusaliima e leydi Yahuudiya e seraaji maayo Urdun fuu, ngari e makko.
23267	MAT 3:6	Eɓe njaadira luutti maɓɓe, Yaayaa looti ɓe lootogal batisima ley maayo Urdun.
23269	MAT 3:8	Ngollee golleeji kawrooji e tuubal.
23270	MAT 3:9	Pati miilee e ɓerɗe mon: «Minen, min taaniraaɓe Ibarahiima.» Sabi miɗo wiya on: Laamɗo ana waawi waylitinde ɗee kaaƴe laatoo ɓiɓɓe Ibarahiima!
23271	MAT 3:10	Jooni, jammbere ndee huncaama faa soppa ɗaɗi leɗɗe. Ndennoo, lekki fuu ki rimataa ɓiɗɗe lobbe, soppete, wedee e yiite.
23272	MAT 3:11	Miin, ndiyam mbatisiran-mi on faa hollita on tuubii. Kaa garoowo caggal am oo, kaɲum ɓuri kam baawɗe, mi fotaa fay soccude paɗe makko. Kanko, Ruuhu Ceniiɗo e yiite o batisirta on.
23273	MAT 3:12	O lanndinike faa o hennoo ɲamri makko faa laaɓa. O mooɓta ɲamri makko ley beembal, kaa ɲaande ndee o duppiran ɗum yiite nge ɲifataa.
23274	MAT 3:13	Oon wakkati fuu, Iisaa iwi Galili, wari maayo Urdun to Yaayaa, yalla Yaayaa ana loota ɗum lootogal batisima.
23276	MAT 3:15	Iisaa jaabii mo, wii: —Walaa baasi, jaɓu ngaɗaa non, sabi hono non kaan-ɗen hiɓɓinirde ko dartii fuu. Nden, o jaɓi.
23277	MAT 3:16	Iisaa lootaa tan, ƴeeŋi iwde e ndiyam ɗam. E oon wakkati, kammu oo udditii, o yii Ruuhu Laamɗo ana jippoo no wuugaandu nii, ana wara e makko.
23278	MAT 3:17	Ɗon daande iwri dow kammu, wii: —Oo ɗoo yo Ɓiyam mo korsin-mi, mo cuɓii-mi.
23279	MAT 4:1	E oon wakkati, Ruuhu Ceniiɗo naɓi Iisaa ley ladde jeereende, yalla Ibiliisa ana tewta seytaade mo.
23280	MAT 4:2	Iisaa ɲaamaali faa waɗi balɗe capanɗe nay jemma e ɲalooma. Caggal ɗum, o yolbi.
23281	MAT 4:3	Nii, Ceytotooɗo oo ɓattitii mo, wii mo: —So a Ɓii Laamɗo, yamir ɗee kaaƴe laatoo ɲaamdu.
23282	MAT 4:4	Kaa o jaabii oon, o wii: —Ana winndii: «Wanaa ɲaamdu tan neɗɗo wuurdata, ko neɗɗo wuurdata dee, haala fuu ka Laamɗo haali.»
23284	MAT 4:6	wii mo: —So a Ɓii Laamɗo, suur njippo-ɗaa e leydi. Sabi ana winndii: «Laamɗo yamiran malaa'ika'en mum njaɓɓite pati koyngal maa gaaɲo e haayre.»
23285	MAT 4:7	Oon wii mo: —Ana winndii kasen: «Pati ittu koro Laamɗo, Joomiraaɗo maa.»
23287	MAT 4:9	wii mo: —Mi hokkete ɗum ɗoo fuu so tawii a sujidanii kam.
23288	MAT 4:10	Oon wii mo: —Fottanam too, Ibiliisa! Sabi ana winndii: «Laamɗo Joomiraaɗo maa tan kaan-ɗaa sujidande, kanko tan kaan-ɗaa rewde.»
23289	MAT 4:11	Oon wakkati fuu, Ibiliisa seli e makko. Malaa'ika'en ngari e makko, ana ngollana mo.
23290	MAT 4:12	Nde Iisaa nani Yaayaa uddaama ley kasu ndee, o wirfitii Galili.
23294	MAT 4:16	Leɲol gonnoongol e nimre ngol yii fooyre mawnde. Wuurɓe e ley leydi maayde niɓɓundi, fooyre yaaynani ɗum'en.»
23295	MAT 4:17	Gila nden, Iisaa fuɗɗi waajaade ana wiya: —Tuubee, sabi Laamu Laamɗo ɓattiima.
23296	MAT 4:18	Iisaa ana yahannoo dow fonngo weendu Galili, o yii worɓe ɗiɗon miɲiraaɗo e mawniraaɗo, Simon noddirteeɗo Piyeer e miɲum Andire ana tippoo bubbi mum'en ley weendu nduu, yo awooɓe.
23297	MAT 4:19	Iisaa wii ɓe: —Njokkee kam, mi waɗa on awooɓe yimɓe.
23298	MAT 4:20	Ɗon e ɗon ɓe njoppi bubbi maɓɓe ɗii, ɓe njokki e makko.
23299	MAT 4:21	O yehi yeeso, o yii kasen rimdaaɓe ɗiɗon woɓɓe, ɓiɓɓe Jebede, Yaakuuba e miɲum Yuhanna ana ley laana. Kamɓe e baam maɓɓe Jebede, eɓe moƴƴintina bubbi maɓɓe. O noddi ɓe.
23300	MAT 4:22	Ɗon e ɗon ɓe njoppi laana kaa e baam maɓɓe fuu, ɓe njokki e makko.
23301	MAT 4:23	Iisaa yiilii ley leydi Galili fuu omo waajoo e ley cuuɗi baajorɗi maɓɓe, omo ooynoo Kabaaru Lobbo haala Laamu Laamɗo oo, kasen omo sellina sii ɲawuuji e ellaaji fuu.
23302	MAT 4:24	Kabaaru makko saakii ley leydi Siriya fuu. Omo waddanee sii ɲawɓe fuu, laddaaɓe e kirikiraaɓe, kaɲum e wooyɓe, o sellini ɗum'en.
23303	MAT 4:25	Jamaa keewɗo sanne jokki e makko iwruɗo Galili e leydi ndi geelle sappo e Urusaliima e Yahuudiya e caggal maayo Urdun.
23304	MAT 5:1	Nde Iisaa yii jamaa oo heewii ndee, o ŋabbi dow waamnde haayre, o jooɗii ton. Taalibaaɓe makko ɓee ngari e makko,
23314	MAT 5:11	On mbelii hoore so yimɓe njennii on, torrii on, kappii on sii boneeji fuu saabe am.
23315	MAT 5:12	Ceyee, mbeltee, sabi mbarjaari mawndi ana doomi on dow kammu. Sabi hono non annabaaɓe adiiɓe on ɓee torriraa.
23316	MAT 5:13	—Onon ngoni lamɗam aduna oo. Kaa so lamɗam ŋoottii lammude, koɗum lamminta ɗum? Ɗam nafataa fay huunde! Ko ɗam waawi waɗeede tan, tippeede sella, yimɓe njaɓɓa ɗam.
23317	MAT 5:14	Onon ngoni fooyre aduna oo. Ngalluure ɲiɓaande dow waamnde haayre waawaa ɲooɓude.
23318	MAT 5:15	Fay gooto huɓɓataa lampa, so hippa hen kaakol. Ko waɗata dee, sinndan ka, ka yaaynana gonɗo e suudu nduu fuu.
23319	MAT 5:16	Hono non fooyre mooɗon haani yaaynirde yeeso yimɓe, yalla eɓe njiya golleeji lobbi ɗi ngaɗaton ɗii, ɓe njetta Baabiraaɗo mooɗon gonɗo dow kammu oo.
23320	MAT 5:17	—Pati cikkee mi garɗo ittude Sariya binndaaɗo ley Tawreeta naa ley dewte annabaaɓe oo. Mi waraali ittude mo, mi garɗo hiɓɓinde mo.
23321	MAT 5:18	Miɗo haalana on goonga: so nii kammu e leydi ana keddii, wanaa toɓɓel wanaa masel tosataake e Sariya oo faa nde fuu tabiti.
23322	MAT 5:19	Ɗum nee, boofuɗo ko ɓuri fuu famɗude e jamirooje ɗee, so janngini woɓɓe faa ngaɗa non, laatoto ɓurɗo famɗude e Laamu Laamɗo. Kaa neɗɗo fuu jokkuɗo sariya oo, so janngini woɓɓe ngaɗa non, laatoto mawɗo e Laamu Laamɗo.
23323	MAT 5:20	Sabi miɗo wiya on: so on ɓuraali dunkee'en Sariya e Farisa'en fooccitaare, on naatataa e Laamu Laamɗo abada.
23324	MAT 5:21	—On nanii njaatiraaɓe meeɗen ɓee mbiyanooma: «Pati ɲaaɗu hoore, ɲaaɗuɗo hoore fuu, ana haandi e sareede.»
23325	MAT 5:22	Miin noo miɗo wiya on: tikkanɗo sakiike mum fuu, ana haandi e sareede. Oon biiɗo sakiike mum «Meereejo» darnete yeeso sariya ɓurɗo fuu naawde. Kasen neɗɗo fuu biiɗo mo «Nuykaaɗo» ana haandi e naatude yiite jahannama.
23327	MAT 5:24	yoppu ɗon sadaka maa oo, njahaa njaafondiroyaa e sakiike maa oo tafon, so keɓaa wartude cakko-ɗaa.
23328	MAT 5:25	So won gullaniiɗo ma saabe ɲamaande, oɗon njaada sariya, yaawnu ndewritaa e joomum fade mooɗon yottaade, pati o waɗe e juuɗe caroowo, oon waɗe e junngo kayboowo kasu, nden kaa, udde-ɗaa e kasu.
23329	MAT 5:26	Miɗo haalane goonga: abada a yaltataa so a yoɓaali ko ndewete-ɗaa koo faa laaɓa.
23331	MAT 5:28	Miin noo miɗo wiya on: ƴeewruɗo debbo janano muuyo fuu, jeenii e ley ɓernde mum.
23332	MAT 5:29	Ndennoo, so yitere maa ɲaamere luuttinte, sol nde tippo-ɗaa nde to woɗɗi! Mbaasaa salndu maa wooturu ɓuri moƴƴande ma diina calɗi maa ɗii fuu mbedee e jahannama.
23333	MAT 5:30	So junngo maa ɲaamo luuttinte, taƴu ngo tippo-ɗaa ngo to woɗɗi: mbaasaa salndu maa wooturu ɓuri moƴƴande ma diina calɗi maa ɗii fuu naata jahannama.
23334	MAT 5:31	—Wiyanooma kasen: «Ceerɗo jom suudu mum fuu, yo hokku ɗum talkuru ceergal.»
23335	MAT 5:32	Miin noo miɗo wiya on: ceerɗo jom suudu mum tawee oon jeenaali, so o ɓamoyaama, gorko arano oo waɗii mo e jeenu. Neɗɗo fuu ɓamɗo debbo ceeraaɗo, kaɲum duu jeenii.
23336	MAT 5:33	—On nanii kasen, njaatiraaɓe meeɗen mbiyanooma: «Pati fiirtu hunoore maa, tabintin nde yeeso Joomiraaɗo.»
23337	MAT 5:34	Miin noo miɗo wiya on: pati kunee fey. Pati kunoree kammu, sabi ɗum yo jooɗorgal Laamɗo,
23338	MAT 5:35	naa leydi, sabi ɗum yo njaaɓirdi koyɗe makko, naa Urusaliima, sabi ɗum yo ngeenndi Kaananke mawɗo oo.
23339	MAT 5:36	Pati hunora hoore maa ndee, sabi a waawaa rawninde naa ɓawlinde fay leeɓol mayre gootol.
23340	MAT 5:37	Mbiyaa «Mi waɗan» naa «Mi waɗataa», ɗum tan heƴii. Ko ɓeydii hen fuu, e Bonɗo oo iwi.
23341	MAT 5:38	—On nanii wiyanooma: «Yitere yoɓirtee yitere, ɲiinde yoɓirtee ɲiinde.»
23342	MAT 5:39	Miin noo miɗo wiya on: pati njoɓtee gaɗuɗo on ko boni. So won piiɗo ma banaawo bannge ɲaamo, accu ɗum fiye bannge goɗɗo oo duu.
23343	MAT 5:40	So won gullaniiɗo ma faa teeta forgo maa, accu ɗum naɓa dolloke oo duu.
23344	MAT 5:41	So won tilsinɗo ma roondaade donngal yaadu kiloomeetere, roonda ngal yaadu kiloomeetereeji ɗiɗi.
23345	MAT 5:42	So won ɲaagiiɗo ma, hokku ɗum, so won ndaarduɗo ma luɓal, pati haɗu ɗum.
23346	MAT 5:43	—On nanii wiyanooma: «Njiɗaa tanaa maa, mbaɲaa gaɲo maa.»
23348	MAT 5:45	yalla oɗon laatoo ɓiɓɓe Baabiraaɗo mooɗon gonɗo dow kammu oo. Sabi no o fuɗinirta naange makko e bonɓe nii, hono non o fuɗinirta nge e moƴƴuɓe, kasen duu no o toɓinirta e fooccitiiɓe nii, hono non o toɓinirta e ooɲiiɓe.
23351	MAT 5:48	Ndennoo, laatee hiɓɓuɓe, hono no Baabiraaɗo mooɗon gonɗo dow kammu oo laatorii kiɓɓuɗo nii.
23352	MAT 6:1	—Ndeentee e gollirde golleeji mon lobbi faa yiyee. So on ngaɗii ɗum, on keɓataa mbarjaari to Baabiraaɗo mooɗon gonɗo dow kammu oo.
23353	MAT 6:2	Ndennoo, so aɗa itta sadaka, pati waɗu dillere faa yimɓe njiye, hono no naafigi'en ɓee ngaɗata ley cuuɗi baajorɗi, kaɲum e laawi nii. Eɓe ngaɗa non yalla yimɓe ana mana ɓe. Miɗo haalana on goonga, ɓeen keɓii mbarjaari mum'en faa timmi.