23214	MAT 1:1	Dammbe Iisaa Almasiihu, taanii Daawuuda, taanii Ibarahiima, annii:
23215	MAT 1:2	Ibarahiima rimi Isiyaaka, Isiyaaka rimi Yaakuuba, Yaakuuba rimi Yahuuda e miɲiraaɓe mum,
23216	MAT 1:3	Yahuuda rimi Fares e Sera, ɓee ngoni ɓe o rimdi e Tamara, Fares rimi Hisuruuna, Hisuruuna rimi Aram,
23217	MAT 1:4	Aram rimi Aminadaabu, Aminadaabu rimi Nasuuna, Nasuuna rimi Salmon,
23218	MAT 1:5	Salmon rimi Bo'es, oo woni mo o rimdi e Rahab, Bo'es rimi Obed, oo woni mo o rimdi e Ruut, Obed rimi Yessa,
23219	MAT 1:6	Yessa rimi Daawuuda kaananke oo. Daawuuda rimi Suleymaana, oo woni mo o rimdi e debbo ɗalaaɗo Uriya,
23220	MAT 1:7	Suleymaana rimi Robo'am, Robo'am rimi Abiya, Abiya rimi Asa,
23221	MAT 1:8	Asa rimi Yusafat, Yusafat rimi Yoram, Yoram rimi Ujiya,
23222	MAT 1:9	Ujiya rimi Yotam, Yotam rimi Akas, Akas rimi Hejekiya,
23223	MAT 1:10	Hejekiya rimi Manaasa, Manaasa rimi Amon, Amon rimi Yusiya,
23225	MAT 1:12	Caggal ɓe konaama ɓe naɓaama Baabila, Yekuniya rimi Salaatiyel, Salaatiyel rimi Jorobaabel,
23226	MAT 1:13	Jorobaabel rimi Abihuda, Abihuda rimi Eliyakim, Eliyakim rimi Ajora,
23227	MAT 1:14	Ajora rimi Sadok, Sadok rimi Akim, Akim rimi Eliyuda,
23228	MAT 1:15	Eliyuda rimi Eliyaajaru, Eliyaajaru rimi Mattan, Mattan rimi Yaakuuba,
23229	MAT 1:16	Yaakuuba rimi Yuusufu, jom suudu Mariyama, Mariyama woni inna Iisaa noddirteeɗo Almasiihu oo.
23230	MAT 1:17	No dammbe ɗee njokkondirta iwde Ibarahiima faa yottii Daawuuda, jamaanuuji sappo e nay hawrata, iwde Daawuuda faa yottii nde Yahuudiyankooɓe konaa naɓiraa Baabila, jamaanuuji sappo e nay hawrata, iwde nde Yahuudiyankooɓe konaa naɓiraa Baabila faa yottii Almasiihu oo, jamaanuuji sappo e nay hawrata.
23231	MAT 1:18	No Iisaa Almasiihu finiri annii: Mariyama inniiko oo yo cabbaaɗo Yuusufu, kaa fade makko suddeede, Ruuhu Ceniiɗo waɗi mo cowiiɗo.
23232	MAT 1:19	Yuusufu cabbuɗo mo oo yo neɗɗo pooccitiiɗo, ana waɲi hersa makko, miili yaltude e cabbugal ngal e cuucuukka.
23233	MAT 1:20	Nde o miili ɗum ndee, malaa'ika Joomiraaɗo wari e makko ley koyɗol, wii mo: —Aan Yuusufu, taanii Daawuuda, pati hul ɓamde Mariyama, sabi ɓinngel o saawi ngel e Ruuhu Ceniiɗo iwi.
23234	MAT 1:21	O riman ɓiɗɗo gorko, inndiraa mo Iisaa. Sabi oon hisinan yimɓe mum e luutti mum'en ɗii.
23235	MAT 1:22	Ɗum fuu, ɗum waɗii yalla haala ka Laamɗo yottiniri annabaajo oo kaa ana tabita nde oon wii:
23236	MAT 1:23	«Surba oo ɓaman reedu, rima ɓiɗɗo gorko, oon inndirte Immaanuwel.» Maanaa innde ndee yo: «Laamɗo ana wondi e meeɗen».
23237	MAT 1:24	Nde Yuusufu fini ndee, waɗiri no malaa'ika Joomiraaɗo oo wiirunoo ɗum nii. O ɓami Mariyama,
23239	MAT 2:1	Iisaa fini Baytilaama ley leydi Yahuudiya e jamaanu laamu Hirudus. Jom'en annde iwrii funnaange, ngari Urusaliima.
23240	MAT 2:2	Nde ɓe ngari ndee, ɓe mbii: —Hoto kaananke Yahuudiyankooɓe dimaaɗo jooni oo woni? Min njii hoodere makko ɓanngii funnaange, min ngarii sujidande mo.
23241	MAT 2:3	Oon kabaaru jiiɓi hakkille Hirudus, kaɲum e Urusaliimankooɓe fuu.
23242	MAT 2:4	O noddi hooreeɓe yottinooɓe sadaka ɓee e dunkee'en Sariya ɓee fuu, o lamndii ɗum'en hoto Almasiihu oo foti rimeede.
23243	MAT 2:5	Ɓe njaabii mo, ɓe mbii: —Baytilaama ley leydi Yahuudiya, sabi ko annabaajo oo winndunoo koo annii:
23244	MAT 2:6	«Aan, Baytilaama, leydi Yahuudiya, taƴoral a wanaa ngeenndi pamardi barke e geelle Yahuuda mawɗe ɗee. Sabi ardotooɗo iwan e maa, garoowo durde Israa'iilankooɓe, yimɓe am.»
23245	MAT 2:7	E ley ɗum, Hirudus noddi jom'en annde ɓee e cuucuukka, lamndii ɓe wakkati mo hoodere ndee ɓanngi oo. Ɓeen pammini mo.
23246	MAT 2:8	Caggal mum, o neli ɓe Baytilaama, o wii ɓe: —Njehee, kumpitoyo-ɗon kabaaru cukalel ngel faa taƴoron. So on njii ngel, kumpitee kam yalla miɗo yaha miin duu, mi sujidanoya ngel.
23247	MAT 2:9	Nde ɓe nani ko kaananke oo haali koo ndee, ɓe mbitti. Non ɓe coynii hoodere nde ɓe njiinoo funnaange ndee. Ko ɓe njii nde koo, ɓe ceyii seyo manngo sanne. Nde ardii ɓe yaade. Nde nde yottii ɗo cukalel ngel woni ɗoo ndee, nde darii.
23249	MAT 2:11	Ɓe naati ley galle oo, ɓe njii cukalel ngel e inna mum Mariyama. Ɓe korfii, ɓe cujidani ngel, ɓe kumti gineeji maɓɓe, ɓe teddiniri ngel kaŋŋe e gowe e ɗacce uurooje biyeteeɗe miiri.
23250	MAT 2:12	Caggal ɗum, Laamɗo daalii ɓe ley koyɗol pati ɓe mbirfitoo to Hirudus, ɓe kootiri leydi maɓɓe laawol gonngol.
23251	MAT 2:13	Nde ɓe mbitti ndee, malaa'ika Joomiraaɗo wari e Yuusufu ley koyɗol, wii ɗum: —Imma, ɓam cukalel ngel e inna mum, dogu njahaa Misira, keddo-ɗaa ton faa nde mbii-maa-mi ngartaa. Sabi Hirudus waran tewtude cukalel ngel faa wara ɗum.
23252	MAT 2:14	Yuusufu immii jemma, naɓi cukalel ngel e inna maggel Misira.
23253	MAT 2:15	O heddii ton faa Hirudus maayi, yalla haala ka Laamɗo yottinirnoo annabaajo oo kaa ana tabita nde oon wii: «Mi noddii ɓiyam gonɗo Misira.»
23254	MAT 2:16	Nde Hirudus faami jom'en annde ɓee njammbike ɗum ndee, mettaa sanne. O yamiri sukaaɓe worɓe Baytilaama e ɗakkol mum fuu mbaree, gila keccoy faa heɓuɓe duuɓi ɗiɗi. O waɗi ɗum hakke ɲalaaɗe ɗe jom'en annde ɓee ndokki mo taƴoral mum ɗee.
23256	MAT 2:18	«Wullaango nanaama ley ngeenndi Rama, kaɲum e bojji e boytaali: Ɗum Rahiilu woyata cukaloy mum. O jaɓaali waaltineede, sabi koy keddaaki.»
23257	MAT 2:19	Caggal maayde Hirudus, malaa'ika Joomiraaɗo wari e Yuusufu to Misira too ley koyɗol,
23259	MAT 2:21	Yuusufu immii, naɓti cukalel ngel e inna mum leydi Israa'iila.
23260	MAT 2:22	Kaa o nanii Arikilawus loomtiima baam mum Hirudus laatike kaananke Yahuudiya, o huli yaade ton. Ley ɗum, Laamɗo jeertini mo ley koyɗol, o yehi leydi Galili,
23262	MAT 3:1	E oon jamaanu, Yaayaa mo lootogal batisima ɓanngi. Omo ooynoo ley ladde jeereende Yahuudiya, omo wiya:
23264	MAT 3:3	Oo woni mo annabi Esaaya sappinoo, nde wiinoo: «Neɗɗo ana ooynoo ley ladde jeereende, ana wiya: Moƴƴinee laawol Joomiraaɗo ngol, ndartinee ɗati makko!»
23265	MAT 3:4	Kaddungal Yaayaa yo caɲiraangal leeɓi ngelooba, omo humii nguruwol. Nguure makko yo buureeti e njuumri ladde.
23266	MAT 3:5	Yimɓe iwri Urusaliima e leydi Yahuudiya e seraaji maayo Urdun fuu, ngari e makko.
23267	MAT 3:6	Eɓe njaadira luutti maɓɓe, Yaayaa looti ɓe lootogal batisima ley maayo Urdun.
23268	MAT 3:7	Nde o yii Farisa'en e Saduki'en heewɓe ana ngara faa lootee lootogal batisima ndee, o wii ɗum'en: —Ɓiɓɓe bolle! Homo jeertini on ndogon jukkungo waroowo?
23271	MAT 3:10	Jooni, jammbere ndee huncaama faa soppa ɗaɗi leɗɗe. Ndennoo, lekki fuu ki rimataa ɓiɗɗe lobbe, soppete, wedee e yiite.
23272	MAT 3:11	Miin, ndiyam mbatisiran-mi on faa hollita on tuubii. Kaa garoowo caggal am oo, kaɲum ɓuri kam baawɗe, mi fotaa fay soccude paɗe makko. Kanko, Ruuhu Ceniiɗo e yiite o batisirta on.
23273	MAT 3:12	O lanndinike faa o hennoo ɲamri makko faa laaɓa. O mooɓta ɲamri makko ley beembal, kaa ɲaande ndee o duppiran ɗum yiite nge ɲifataa.
23274	MAT 3:13	Oon wakkati fuu, Iisaa iwi Galili, wari maayo Urdun to Yaayaa, yalla Yaayaa ana loota ɗum lootogal batisima.
23275	MAT 3:14	Kaa Yaayaa ujii, wii mo: —Aan haani lootude kam, hono aan ngardataa ga am faa mi loote?
23276	MAT 3:15	Iisaa jaabii mo, wii: —Walaa baasi, jaɓu ngaɗaa non, sabi hono non kaan-ɗen hiɓɓinirde ko dartii fuu. Nden, o jaɓi.
23277	MAT 3:16	Iisaa lootaa tan, ƴeeŋi iwde e ndiyam ɗam. E oon wakkati, kammu oo udditii, o yii Ruuhu Laamɗo ana jippoo no wuugaandu nii, ana wara e makko.
23278	MAT 3:17	Ɗon daande iwri dow kammu, wii: —Oo ɗoo yo Ɓiyam mo korsin-mi, mo cuɓii-mi.
23279	MAT 4:1	E oon wakkati, Ruuhu Ceniiɗo naɓi Iisaa ley ladde jeereende, yalla Ibiliisa ana tewta seytaade mo.
23280	MAT 4:2	Iisaa ɲaamaali faa waɗi balɗe capanɗe nay jemma e ɲalooma. Caggal ɗum, o yolbi.
23281	MAT 4:3	Nii, Ceytotooɗo oo ɓattitii mo, wii mo: —So a Ɓii Laamɗo, yamir ɗee kaaƴe laatoo ɲaamdu.
23282	MAT 4:4	Kaa o jaabii oon, o wii: —Ana winndii: «Wanaa ɲaamdu tan neɗɗo wuurdata, ko neɗɗo wuurdata dee, haala fuu ka Laamɗo haali.»
23283	MAT 4:5	Caggal ɗum, Ibiliisa naɓi mo Urusaliima ngeenndi ceniindi ndii, darni mo dow leŋŋe-leŋŋe Suudu Dewal Mawndu,
23284	MAT 4:6	wii mo: —So a Ɓii Laamɗo, suur njippo-ɗaa e leydi. Sabi ana winndii: «Laamɗo yamiran malaa'ika'en mum njaɓɓite pati koyngal maa gaaɲo e haayre.»
23285	MAT 4:7	Oon wii mo: —Ana winndii kasen: «Pati ittu koro Laamɗo, Joomiraaɗo maa.»
23286	MAT 4:8	Kasen Ibiliisa naɓi mo dow waamnde haayre toownde sanne, holli mo laamuuji aduna ɗii fuu e darja mum'en,
23288	MAT 4:10	Oon wii mo: —Fottanam too, Ibiliisa! Sabi ana winndii: «Laamɗo Joomiraaɗo maa tan kaan-ɗaa sujidande, kanko tan kaan-ɗaa rewde.»
23289	MAT 4:11	Oon wakkati fuu, Ibiliisa seli e makko. Malaa'ika'en ngari e makko, ana ngollana mo.
23290	MAT 4:12	Nde Iisaa nani Yaayaa uddaama ley kasu ndee, o wirfitii Galili.
23291	MAT 4:13	O eggi Nasaraatu, o hoɗoyi Kafarnahum e daande weendu nduu ley leydi Jebulon, kaɲum e Naftali,
23293	MAT 4:15	«Leydi Jebulon e leydi Naftali gonɗe dow laawol weendu, caggal maayo Urdun, e Galili hoɗorde yimɓe ɓe nganaa Yahuudiyankooɓe:
23294	MAT 4:16	Leɲol gonnoongol e nimre ngol yii fooyre mawnde. Wuurɓe e ley leydi maayde niɓɓundi, fooyre yaaynani ɗum'en.»
23295	MAT 4:17	Gila nden, Iisaa fuɗɗi waajaade ana wiya: —Tuubee, sabi Laamu Laamɗo ɓattiima.
23296	MAT 4:18	Iisaa ana yahannoo dow fonngo weendu Galili, o yii worɓe ɗiɗon miɲiraaɗo e mawniraaɗo, Simon noddirteeɗo Piyeer e miɲum Andire ana tippoo bubbi mum'en ley weendu nduu, yo awooɓe.
23297	MAT 4:19	Iisaa wii ɓe: —Njokkee kam, mi waɗa on awooɓe yimɓe.
23298	MAT 4:20	Ɗon e ɗon ɓe njoppi bubbi maɓɓe ɗii, ɓe njokki e makko.
23299	MAT 4:21	O yehi yeeso, o yii kasen rimdaaɓe ɗiɗon woɓɓe, ɓiɓɓe Jebede, Yaakuuba e miɲum Yuhanna ana ley laana. Kamɓe e baam maɓɓe Jebede, eɓe moƴƴintina bubbi maɓɓe. O noddi ɓe.
23300	MAT 4:22	Ɗon e ɗon ɓe njoppi laana kaa e baam maɓɓe fuu, ɓe njokki e makko.
23301	MAT 4:23	Iisaa yiilii ley leydi Galili fuu omo waajoo e ley cuuɗi baajorɗi maɓɓe, omo ooynoo Kabaaru Lobbo haala Laamu Laamɗo oo, kasen omo sellina sii ɲawuuji e ellaaji fuu.
23302	MAT 4:24	Kabaaru makko saakii ley leydi Siriya fuu. Omo waddanee sii ɲawɓe fuu, laddaaɓe e kirikiraaɓe, kaɲum e wooyɓe, o sellini ɗum'en.
23304	MAT 5:1	Nde Iisaa yii jamaa oo heewii ndee, o ŋabbi dow waamnde haayre, o jooɗii ton. Taalibaaɓe makko ɓee ngari e makko,
23305	MAT 5:2	o fuɗɗi waajaade ɓe, o wii:
23306	MAT 5:3	—Ɓeen annditinɓe yonkiiji mum'en ana lo'i, mbelii hoore, sabi kamɓe njey Laamu Laamɗo oo!
23307	MAT 5:4	Ɓeen woyooɓe, mbelii hoore, sabi Laamɗo waaltinan ɓerɗe mum'en!
23308	MAT 5:5	Ɓeen leyɗinkiniiɓe, mbelii hoore, sabi ɓe keɓan leydi ndi Laamɗo fodani ɓe ndii!
23309	MAT 5:6	Ɓeen yolbuɓe fooccitaare so ɗomɗi ɗum, mbelii hoore, sabi ɓe kaaran ɓe ɗomɗitan!
23310	MAT 5:7	Ɓeen yurmotooɓe, mbelii hoore, sabi Laamɗo yurmoto ɓe!
23311	MAT 5:8	Ɓeen laaɓuɓe ɓerɗe, mbelii hoore, sabi ɓe njiyan Laamɗo!
23312	MAT 5:9	Ɓeen waddooɓe jam, mbelii hoore, sabi ɓe noddirte ɓiɓɓe Laamɗo!
23313	MAT 5:10	Ɓeen torraaɓe kammari fooccitaare, mbelii hoore, sabi kamɓe njey Laamu Laamɗo oo!
23314	MAT 5:11	On mbelii hoore so yimɓe njennii on, torrii on, kappii on sii boneeji fuu saabe am.
23315	MAT 5:12	Ceyee, mbeltee, sabi mbarjaari mawndi ana doomi on dow kammu. Sabi hono non annabaaɓe adiiɓe on ɓee torriraa.
23316	MAT 5:13	—Onon ngoni lamɗam aduna oo. Kaa so lamɗam ŋoottii lammude, koɗum lamminta ɗum? Ɗam nafataa fay huunde! Ko ɗam waawi waɗeede tan, tippeede sella, yimɓe njaɓɓa ɗam.
23318	MAT 5:15	Fay gooto huɓɓataa lampa, so hippa hen kaakol. Ko waɗata dee, sinndan ka, ka yaaynana gonɗo e suudu nduu fuu.
23319	MAT 5:16	Hono non fooyre mooɗon haani yaaynirde yeeso yimɓe, yalla eɓe njiya golleeji lobbi ɗi ngaɗaton ɗii, ɓe njetta Baabiraaɗo mooɗon gonɗo dow kammu oo.
23320	MAT 5:17	—Pati cikkee mi garɗo ittude Sariya binndaaɗo ley Tawreeta naa ley dewte annabaaɓe oo. Mi waraali ittude mo, mi garɗo hiɓɓinde mo.
23321	MAT 5:18	Miɗo haalana on goonga: so nii kammu e leydi ana keddii, wanaa toɓɓel wanaa masel tosataake e Sariya oo faa nde fuu tabiti.
23322	MAT 5:19	Ɗum nee, boofuɗo ko ɓuri fuu famɗude e jamirooje ɗee, so janngini woɓɓe faa ngaɗa non, laatoto ɓurɗo famɗude e Laamu Laamɗo. Kaa neɗɗo fuu jokkuɗo sariya oo, so janngini woɓɓe ngaɗa non, laatoto mawɗo e Laamu Laamɗo.
23323	MAT 5:20	Sabi miɗo wiya on: so on ɓuraali dunkee'en Sariya e Farisa'en fooccitaare, on naatataa e Laamu Laamɗo abada.
23324	MAT 5:21	—On nanii njaatiraaɓe meeɗen ɓee mbiyanooma: «Pati ɲaaɗu hoore, ɲaaɗuɗo hoore fuu, ana haandi e sareede.»
23325	MAT 5:22	Miin noo miɗo wiya on: tikkanɗo sakiike mum fuu, ana haandi e sareede. Oon biiɗo sakiike mum «Meereejo» darnete yeeso sariya ɓurɗo fuu naawde. Kasen neɗɗo fuu biiɗo mo «Nuykaaɗo» ana haandi e naatude yiite jahannama.
23326	MAT 5:23	Ndennoo, so a warii e ittirde sadaka faa cakko-ɗaa, a miccitike ɗon e ɗon sakiike maa ana jogani maa metti,