23236	MAT 1:23	“Tike laala na haine, nong paile noh tikai baak ma tike tunana, na tienen ma ina kaho tike bulu na tunana, ma da kilam ie be ‘Emanuel,’” no pipilaina be, ‘God la kis tikai ter ma dait.’
23250	MAT 2:12	Ma ne God ga hakatom duhat ma tike barbarien be waak duhat baling tupas Herot. Io, duhat ga hana baling utua ra nuduhat katano ma tike mes na ngas.
23260	MAT 2:22	Ma be Iosep ga hadade be Akeleas gate kap leh no mahuo tano nuno mama Herot, be na king ta di ira Iudeia, iga burut be na hana ukaia. Urah, God ga hakatom habaling ie ma tike barbarien, kaie igom hana tano katano Galili.
23261	MAT 2:23	Ma iga kis tano taman di la kilkilam ie be Nasaret. Iga ngan hobi ura gilgil haruatne hoke God ga tange ta ira tangetus horek, “Da kilam be a te Nasaret ie.”
23263	MAT 3:2	Ma iga harpir kaia, “Mu na lilik pukus talur ira numu sana tintalen kinong no pana bung tano kingdom tane God ite hutate.”
23264	MAT 3:3	Ma ne Jon no turadi nong no tangetus Aisaia ga iangianga utana horek, “Metuma ra katano bia a ingana tikenong i taato, ‘Tagure no ngas tano Watong, Gil hatakadosne ie ura nuno hinanawat.’”
23268	MAT 3:7	Ma be Jon ga nes a haleng na Parisi ma ra Sadiusi di ga hananawat ukaia ho ie ura kap baptais, iga tange ta di, “A ut na harabota mu! Nesi ga hakatom mu be mu na hilo talur no harpadano nong God i hutate be na ter ie?
23269	MAT 3:8	Gor tahut be mu na gil ira linge ing na hamanis be mu te lilik pukus!
23270	MAT 3:9	Io, mu tange be a bulumenamur tane Abraham mu, kaie mu haruat be mu na hilo talur no harpadano tane God. Iesene waak mu lik hobi. Paile tutuno. Paile tamat na linge be mu ira bulumenamur tane Abraham. Aiou hinawase mu be God i petlaar be na hatawat ta bulumenamur tane Abraham ta kakarek ra hot mon.
23274	MAT 3:13	Io, ikinong ra pana bung Jisas ga hanawat metuma Galili, igom hana utusu na taho Ioridan be Jon nage baptais ie.
23276	MAT 3:15	Ma ne Jisas ga balu ie, “Nu haut leh mon baak ikin kakarek. I tahut be der na gil haruatne ira linge ing God te bul be i takados.” Io, Jon um ga haut.
23277	MAT 3:16	Ma be Jon gate baptais ter ne Jisas, Jisas ga hanahut metuma ra tingana taho. Kaie iat mon no mawe ga tapapos ma ne Jisas ga nes no Tanuo tane God ga hananasur ter tana hoke tike bun.
23281	MAT 4:3	Ma ne Satan, no ut na harwalar, ga hanawat igom tange tane Jisas, “Kaia, ing be a Natine God ugo, nu tange ta kike ra hot be di nage taar nian.”
23282	MAT 4:4	Iesene Jisas ga balu ie, “Tike harkurai tane God di ga pakat ie uta mem ra matanabar i tange be, ‘Ira turadi pa di nale lon tano nian sene mon. Di lon ta ira nianga i hanana sur tano hone God.’”
23284	MAT 4:6	Satan gom tange tana, “Be ing a Natine God ugo, kaia, nu karwas sur, kinong ira nianga tane God ing di ga pakat ie i tange horek, ‘God na tule ira nuno angelo ura utam, di na palim hatur ugo ma ira luma di, waing pa nule sage ira kakim ra ula hot.’”
23285	MAT 4:7	Jisas ga balu ie, “Tike harkurai tane God di ga pakat ie uta mem ira matanabar i tange be, ‘Waak mu walar no Watong, no numu God.’”
23288	MAT 4:10	Jisas ga tange tana, “Satan, hana leh! Tike harkurai tane God di ga pakat ie uta mem ra matanabar i tange bileng hokarek, ‘Mu na lotu tupas no Watong no numu God, ma aie sene mon mu na hanapu mu tana.’”
23290	MAT 4:12	Ma namur di ga halala Jon no ut na baptais ra hala na harpadano. Ma be Jisas ga ser leh hobi iga baling utuma Galili.
23291	MAT 4:13	Pai gale kis Nasaret, iesene iga hanahut utuma tano taman Kapeneam i hutate tano tamat na taho kis Galili, naramon tano katano Sebulon ma Napitali.
23292	MAT 4:14	Iga ngan hobi ura hatutuno ira nianga tane God ing no tangetus Aisaia ga tange hokarek,
23293	MAT 4:15	“Mu tano katano Sebulon ma Napitali, mu tano ngasur utusu ra tamat na taho kis, ma mu kaia ra hena taho Ioridan, ma mu bileng tano katano Galili uta di pa dile Iudeia,
23295	MAT 4:17	Tur leh ta ikino pana bung Jisas ga harpir horek: “Mu na lilik pukus talur ira numu sana tintalen kinong no pana bung tano kingdom tane God irek.”
23296	MAT 4:18	Be ne Jisas ga hanana ra hena no tamat na taho kis Galili iga nes leh airuo ut na kap aen, dur tesne, ne Simon nong di kilam ie be Pita, ma no tesne Andru, dur ga isise tike ubane.
23301	MAT 4:23	Io, Jisas ga hana tano katano bakut Galili, igom hausur naramon ta ira nudi hala na lotu. Ma iga harpir tano tahut na hininaawas utano kingdom tane God. Ma iga halangalanga di ta ira mangana minaset ing iga kabit di.
23303	MAT 4:25	Ma a tamat na matanabar me Galili, Dekapolis, Ierusalem, Iudeia, ma no katano tano mes na palpal tano taho Ioridan, di ga murmur ie.
23306	MAT 5:3	“God na idane di ing di nunure be di manga supi ira linge metuma hone God, kinong di na salo tano kingdom tane God.
23307	MAT 5:4	God na idane di ing di tapunuk, kinong God na habalaraan di.
23308	MAT 5:5	God na idane di ing di matien na turadi, kinong God na tabar di ma ira tahut na linge ing igate tagure ter ura nudi.
23309	MAT 5:6	God na idane di ing di sip haitne ra tintalen takados, kinong God na banot ira nudi sinisip.
23310	MAT 5:7	God na idane di ing di marse ira mes, kinong God na marse di.
23311	MAT 5:8	God na idane di ing di tutuno tano matmataan tane God, kinong di na nes God.
23312	MAT 5:9	God na idane di ing di la terter malum, kinong God na kilam di be a natine di.
23313	MAT 5:10	God na idane di ing di haragawai ta di pane ira tintalen takados, kinong di na salo tano kingdom tane God.
23322	MAT 5:19	Io, nesi ta tikenong na lake tike not no tutuno ta kakarek ra harkurai, ma ina hausur bileng tari mes hobi, aie na manga hansiksik ing be ina salo tano kingdom tane God. Iesene, nesi ta tikenong na mur kakarek ra harkurai, ma ina hausur bileng tari mes hobi, aie na manga tamat ing be ina salo ta ikino kingdom tane God.
23323	MAT 5:20	Ma mu lik be ira tena harausur ta ira harkurai tane Moses ma ira Parisi di manga takados. Iesene aiou tange ta mu be pa mu nale petlaar be mu na salo tano kingdom tane God ing be ira numu tintalen takados pai nale lie ta ira nudi.
23326	MAT 5:23	“Io kaie, ing be u ura terter no num hartabar tane God tuma tano hator na bul hartabar, ma u lik leh ira bala ngungut ing no hinsaam ga gil ter tam, nu waak te baak no num hartabar, nu baling, mur nage haratakados ma no hinsaam. Namur um, nu baling ma nu ter no num hartabar tane God.
23336	MAT 5:33	“Mu gate hadade bileng nong no harkurai tane Moses ga tange ta ira tubu mu. Iga tange be, ‘Waak u sasalim harabota. Nu hatutuno ira num sinsalim utuma hone God.’
23337	MAT 5:34	Sene iou iat, iou tange ta mu be waak u hasasalim ura hadades ira num nianga. Waak u hasasalim utuma nalu kinong God la kiskis kaia.
23338	MAT 5:35	Ma waak u hasasalim ukira ra ula hanuo kinong be God la bubu tur ter tana. Ma waak u hasasalim ta tike katano i halhaalien, hoke Ierusalem, no taman a nuno no Tamat na King.
23349	MAT 5:46	Ma be mu sip sene mon ing di la sipsip mu, God pai nale balu pukus mu ma ta bilai na harharahut. Io, ira ut na kap takis, ing mu la nesnes di be a ut na sana di, di la gilgil hobi bileng!
23350	MAT 5:47	Be pa mu nale haianga leh ing mu bala ngungut ter ta di, io, pa mu le gil ra tahut ta ke ra mes. Io, dong pa di lale nurnur tane God, di bileng, di la gilgil hobi!
23352	MAT 6:1	“Mu na harbalaurai be waak mu gil ira numu tahut na tintalen tupas ne God ter ra matmataan ta dong ra matanabar waing di na nes mu. Io, be mu na gil hobi, na pata ta puspusno ira numu mangason ing na hanawat metuma tano numu Mama ruma ra mawe.
23358	MAT 6:7	Ma ing be u sasaring, waak u halaawas bia mon ira num sinsaring hoke dong pa dile nurnur tane God. Io, di lik be ira matanabar na hadade di ta ira nudi haleng na nianga.
23364	MAT 6:13	Ma mem sip bileng be nu balaure bat mem ta ira harwalar, ma nu kap pukus mem tano Ut na Gil Sana. [Io, a num no kingdom, no dades, ma no minamar hathatikai. Amen.]’
23367	MAT 6:16	“Io, be mu hahal utuma hone God, waak mu nanaas malahuan hoke dong ra ut na harababo di la mata malahuan ter hobi. Di la gilgil hobi ura hamanis ta dong ra turadi be di hahal. Mu hadado baak! Di te hatur kawase bakut leh at mon ira puspusno ira nudi mangason.
23368	MAT 6:17	Iesene be u hahal utuma hone God, nu limlimis timaan waing ira turadi pa di nale nes kilam ugo be u hahal. No num Mama sene mon, nong tikenong paile haruat ura nesnes ie, na nes kilam ugo be u hahal. Ma no num Mama, nong ila nesnes ing di la gilgil sie, na ter no puspusno ira num mangason tam.
23375	MAT 6:24	“Pata ta nong i le haruat ura tartaram ta iruo watong. Na manga malok ta nong ma ina manga sip no mes, be na hararot ta nong ma ina malentakuane no mes. Io, paile haruat be mu na taram tane God ma ra barbarat bileng.
23377	MAT 6:26	Mu na nes ira mon ruma ra mahuo. Pa di lale sooso. Pa di lale kilkil hung nian. Pa di lale bulbul masur bileng. Iesene no numu Mama ruma ra mawe ila tamtabar di. Nes baak! Mu palai be, tano sinisip tane God, mu manga tamat ta di.
23381	MAT 6:30	Kaie, God i gil hamaririsuan ira pito nong i lon mon katiak ma maraan da halo eh ma ie. Be i tutuno ing God i gil hobi tano pito, i tutuno sakit be na hasigam mu bileng ma ira kinasi mu. Maris! Paile tur dades ira numu nurnur!
23383	MAT 6:32	Kike ra linge, dong pa dile nurnur tane God, di la sisilih pane. Iesene no numu Mama ruma ra mawe i nunure ter be mu supi kike ra linge bakut.
23384	MAT 6:33	Iesene nalalie ta ira linge bakut, mu na hararot leh no tintalen takados tane God ma ira linge i haruat ma no nuno kingdom. Ma ina tabar mu ma kike ra linge bakut bileng.
23386	MAT 7:1	“Waak u kure hagae no hinsaam, God nahula kure ugo.
23387	MAT 7:2	God na kure ugo hoke iat mon u kure no hinsaam. Ma ira mangana harkurai u gil tano hinsaam, God bileng na gil hobi tam.
23391	MAT 7:6	“Ma waak mu ise ter ira tahut na linge sakit, ing i halhaalien tane God, ta ira pep ma ta ira bore. Di nahula papasuane mon. Ma di nahula tahurus ma di nage karet mu.
23392	MAT 7:7	“Io, be nu sasaring nu hatur kawase ikin ra linge. Ma be u sisilih, nu silihe tupas. Ma be u pipidil, God na papos leh ugo.
23393	MAT 7:8	Kaie hobi, nong i sasaring na hatur kawase ira linge i saring. Ma nong i sisilih na silihe tupas ira linge i silsilihe. Ma nong i pipidil, God na papos leh ie.
23406	MAT 7:21	“Pata be di bakut ing di la kilkilam iou be, ‘Watong! Numem Watong!’ di na salo tano kingdom tane God. Iesene di sene mon ing di la gilgil haruatne ing no nugu Mama ruma ra mawe i sip, di na salo.
23423	MAT 8:9	Aiou tange hobi kinong iou bileng, iou palai be ta nong i kis ter tano kinkinis na harkurai. Ma ina tule ta tikenong be na gil haruatne ira nuno sinisip. Hoke bileng iou. Ari mes di la kure ter iou, ma iou la kure ter di tike matana ubane. Aiou tange ta tikenong, ‘Hana,’ io, ina hana. Aiou tange ta tike mes, ‘Hilo u ra,’ io, ina hanawat. Ma iou tange tano nugu tultule, ‘Gil kin,’ ma ina gil ie.”
23425	MAT 8:11	Aiou tange hapalaine ta mu be a haleng di na hanawat mekaia ta ira katano bakut ma di na kis tano gil nian tikai ma ne Abraham, Aisak, ma ne Iakop tano kingdom tane God.
23426	MAT 8:12	Iesene be dong ing ta di tutuno ikino kingdom, God na ise hasur di utusu tano kadado. Io, kaia, di na susuah ma di na hatagiris na ngise.”
23442	MAT 8:28	Ma ne Jisas gate hanawat kaia tike palpal tano tamat na taho kis, tano katano ta di ira Gadaren. Io, airuo tunana ing dong ra sana tanuo di ga sasoh ter ta dur, dur ga hanasur mekaia ra matana hot na haratur, ma dur ga harsomane Jisas. Dur ga manga gotgot, kaie, pata ta tikenong pai gale haruat be na hana sakit ta ikin ra ngas.
23443	MAT 8:29	Ma dur ga kakongane, “Natine God, waak u kis na gil mir! Pata be no pana bung baak be nu gil hangungut mir!”
23451	MAT 9:3	Ma be di ga hadade hokakarek, ari ta di ira tena harausur ta ira harkurai tane Moses, di ga liklik kumaan ta ira tinga di be, “Ikin ra turadi i tange hagae God!”
23453	MAT 9:5	Garum ta dur i malus? I malus be ni tange be ‘Ira num sana tintalen ite pataam,’ be i malus be ni tange, ‘Taman tut ma nuge hana?’
23456	MAT 9:8	Ma be ira tamat na matanabar di ga nes ikin, di ga manga urur tane God. Ma di ga pirlet ie kinong iga ter ra mangana dades hokakarek ta ira turadi.
23461	MAT 9:13	Mu na hana ma mu na silihe tupas no pipilaina ta ikin ra nianga tane God nong di ga pakat ie horek: ‘Iou sip be mu na marse ira turadi. Ma ing be pa mu le gil hobi, iou paile manga sip be mu na hartabar utuma ho iou.’” Ma ne Jisas ga tange baling, “Aiou pai gale hanawat be ni tato mu ing mu lik be a ut na takados mu, iesene di sene ing di palai be di sana.”
23462	MAT 9:14	Namur um, ira bulu na harausur tane Jon no ut na baptais di ga hanawat ma di ga tiri Jisas horek: “Ura biha kaie mem ma ira Parisi, mem la hahal tupas God, iesene dong ra num bulu na harausur, pata?”
23483	MAT 9:35	Jisas ga hana ta ira tamtaman ma ira hala na lotu bakut ta di ra Iudeia, igom hausur ma iga harpir utano tahut na hininaawas tano kingdom tane God. Ma iga halangalanga bileng ira turadi ta ira nudi mangana minaset.
23493	MAT 10:7	Ma ing be mu hana, mu na harpir horek: ‘No pana bung tano kingdom tane God ite hutate.’
23501	MAT 10:15	Mu hadade timaan! Mu palai ter be God na gil tike tamat na harpadano tane Sodom ma ne Gomora tano pana bung na harkurai nong na hanawat namur. Iesene no harpadano ta ikino taman nong pai nale bala leh mu, na manga tamat ta ira nudur harpadano.
23508	MAT 10:22	Ira turadi bakut di na malentakuane mu ura utagu, sene be nong i tur dades tuk ra haphapatam, God na halon ie.
23534	MAT 11:6	God na idane di ing paile iruo ira nudi lilik utagu.”
23537	MAT 11:9	Sene be ing mu ga hana ura nesnes ie, mu ga palai be mu na nes tike tangetus. I tutuno. Iesene i tamat bileng ta ira tangetus, kinong aie mon, ing di ga pakat ira nianga tane God utana, i tange horek, ‘Aiou ni tule no nugu ut na kap nianga menalalie tano num hinanawat, nong na tagure no num ngas.’
23539	MAT 11:11	“Mu hadado baak! Jon no ut na baptais i tamat ta ira turadi bakut ing di ga lon ta ikin ra ula hanuo. Iesene nesi tikenong ta mu i manga hansiksik naramon tano kingdom tane God, i tamat tane Jon.
23540	MAT 11:12	Tano bung Jon no ut na baptais ga haburuana no nuno harpir tuk ter katiak, no kingdom tane God ite hananawat ma ra tamat na dades. Ma ira ut na baso di res leh ie.
23547	MAT 11:19	Ma be Nong a Turadi ie ga hanawat, iga iaiaan ma iga mama wain. Ma di ga tange utana be, ‘A tabi tingana ma a ut na minamo ie. Ma a hinsaana di ra ut na kap takis ma ira mes na sakalepwana.” Io, Jisas ga tange baling be, “Di tange hobi iesene aiou tange be ira tintalen ta ira ut na minminanes di na hamanis be no minanes tane God i takados.”
23550	MAT 11:22	Mu hadado baak! God na gil tike tamat na harkurai tane Tair ma ne Saidon tano pana bung na harkurai nong na hanawat namur. Iesene na gil tike tamat na harkurai sakit ta mur Korasin ma ne Betsaida.
23552	MAT 11:24	Mu hadado baak! God na gil tike tamat na harkurai tane Sodom tano pana bung na harkurai nong na hanawat namur. Iesene na gil tike tamat na harkurai sakit ta mu me Kapeneam.”
23562	MAT 12:4	Io, Dawit ga lala tano hala tane God ma di ma ira nuno harwis di ga en no beret di gate tabar God ma ie. No harkurai i tange be ira pris sene mon, di na en ikino beret, ma ira mes pata.
23565	MAT 12:7	No nianga tane God i tange be, ‘Aiou sip be mu na marse ira turadi. Ma ing be pa mu le gil hobi, iou paile manga sip be mu na hartabar utuma ho iou.’ Be mu ira Parisi nage palai tano pipilaina ta ikin ra nianga, pa mu gorle tibe hapenpen di ing pa dile gil tike sasana.
23570	MAT 12:12	Mu palai be tano sinisip tane God, mu manga tamat ta ira me. Io kaie, i takados be da gil ira tahut na pinapalim tano Bung na Sinangeh.”
23575	MAT 12:17	Kike ra linge ga hanawat ura hatutuno no nianga nong God ga tange tano tangetus Aisaia horek:
23586	MAT 12:28	Ma sene be iou tule hasur leise ira sana tanuo ma ra dades tano Tanuo tane God, io, i hamanis be no pana bung tano kingdom tane God te hana tupas mu.
23589	MAT 12:31	Ma ta kike ra numu nianga, iou tange be, God na lik luban leise ira sasana ta ira matanabar, ma be di na ianga hagae ta tikenong, na lik luban leise ikinong bileng. Iesene nong i ianga hagae no Halhaaliena Tanuo, God pai nale lik luban leise ikino sasana.
23590	MAT 12:32	Nesi nong na ianga hagae Nong a Turadi ie, ikino sasana God na lik luban leise. Iesene be nesi nong na ianga hagae no Halhaaliena Tanuo, God pai nale lik luban leise ikino sasana, ta ikin ra lon ma namur bileng.
23594	MAT 12:36	Iesene, na tutuno ta mu, be ira nianga bia bakut ing ira turadi di tange, God na kure di urie tano bung na harkurai.
23595	MAT 12:37	Io, God na kure ugo ta ira num nianga, ma ina tange tam be nu langalanga be nu kap no num ngunngutaan tano harkurai.”
23596	MAT 12:38	Ma namur, ari ta ira Parisi ma ari ta ira tena harausur ta ira harkurai tane Moses, di ga tange tane Jisas be, “Tena harausur, mem sip be nu gil tike hakilang ura hamanis ta mem be God i tule ugo be pata.”
23597	MAT 12:39	Ma ne Jisas ga tange ta di, “Taitus karek ra pana bung, ira matanabar di sip be ni gil tike hakilang kinong di la tutur talur God ma di manga sana. Iesene pa di nale nes ta hakilang. Di na nes sene mon no hakilang tane Iona no tangetus.
23619	MAT 13:11	Io, iga balu di, “Aiou te hapuasne ta mu utano kingdom tane God. Iga susuhai nalalie, sene iou te hapuasne um ie ta mu. Iesene aiou paile hapuasne ta di ira mes.
23620	MAT 13:12	Nesi nong i palai ta ira nugu nianga, God na manga hapalaine ter tana, ma ina manga palai sakit. Ma be nesi nong tada palpalai kanaia tana, God na kap leise bakut iat tana.
23627	MAT 13:19	Nesi nong i hadade no hininaawas tano kingdom tane God, ma paile palai tana, no Ut na Sana na hanawat ma ina kap leise ira nianga tano nuno lilik. Ikin ra turadi i haruat ma kike ra pat na dahe ga puko ter tano ngas.
23632	MAT 13:24	Io, Jisas ga hinawase habaling di tike mes na nianga harharuat. “No kingdom tane God i haruat ma tike turadi nong i so ira bilai na pat na dahe tano nuno lalong. Ma ikino mangana nian i nanaas haruat ma ira pito.
23639	MAT 13:31	“Ma no kingdom tane God i haruat ma tike pat na dahe nong tike turadi i so ie tano nuno lalong.
23641	MAT 13:33	Ma ne Jisas ga hinawase habaling di ma tike nianga harharuat, igom tange, “No kingdom tane God i haruat ma tike haine ga kap leh ira is, igom bul ie naramon tano tamat na hunghung na palawa tuk gom lalet bakut.”
23646	MAT 13:38	No lalong, ikin ra ula hanuo. Ira bilai na pat na dahe, di ira turadi ing di na salo tano kingdom tane God. Ira pito, di ira turadi tano Ut na Sana.
23652	MAT 13:44	“Io, no kingdom tane God i haruat ma tike turadi i nes leh tike bilai na linge di ga sie ter ie ta tike katano pu. Ma no matana i manga tamat sakit. I sie hakase ie, ma i hana leh ma ra gungunuama. Io, i suhurane bakut ira nuno linge, i baling ukaia, ma i kul ikino katano pu.