23214	MAT 1:1	*Yesu Kristo ya yaajɛb ya yel ya gbɔnku sɔ nɔ. U là yé *Dafid ya yaabil nɛ, nɛ Dafid mɔ yé *Abraham ya yaabil.
23215	MAT 1:2	*Abraham là maa' *Isaak, nɛ *Isaak mɔ maa' *Sakɔb, *Sakɔb mɔ maa' Suda nin uʼninjiɛb.
23216	MAT 1:3	Suda mɔ maa' Farɛs nin Sera. Biʼnaa ya yel si Tamar. Farɛs mɔ maa' Ɛsilɔm, Ɛsilɔm mɔ maa' Alam,
23219	MAT 1:6	Yɛse mɔ maa' ubɛr *Dafid. *Dafid mɔ maa' Salomɔn. Uʼnaa là yé Yuri ya po nɛ, nɛ *Dafid taa' wɔ ki kuɔn'.
23220	MAT 1:7	Salomɔn mɔ maa' Erobowam, Erobowam mɔ maa' Abiya, Abiya mɔ maa' Asafu,
23224	MAT 1:11	Yosiyas mɔ maa' Yekoniya nin uʼninjiɛb uyo wà Israyɛl yaab ya nɛnnɛndb là tɔn' nin bɛ lituɔl ki cuo' bɛ ki jon' *Babilonn nnɔ.
23225	MAT 1:12	Bi cuo' bɛ ki jon' Babilonn ma nnɔ, ni ya puoli bó nɛ Yekoniya maa' Salatiɛl, Salatiɛl mɔ maa' Sorobabɛl,
23226	MAT 1:13	Sorobabɛl mɔ maa' Abiyud, Abiyud mɔ maa' Eliyakim, Eliyakim mɔ maa' Asɔ,
23229	MAT 1:16	*Sakɔb mɔ maa' *Yosɛf, wà yé Mari ya cɛ nnɔ. Mari mɔ maa' *Yesu wà bi yih wɔ *Uwien ya Nigɛndkɛ Kristo nnɔ.
23230	MAT 1:17	Kí ñɛ *Abraham kí li ŋmɔŋmɔbe kí tì baa *Dafid, bi là te yaajɛb piik nin binan nɛ. Kí ñɛ *Dafid kí li ŋmɔŋmɔbe kí tì baa uyo wà Israyɛl yaab ya nɛnnɛndb là cuo' bɛ ki jon' Babilonn nnɔ, biʼmɔ là te yaajɛb piik nin binan nɛ. Uyo wà biʼnɛnnɛndb là cuo' bɛ ki jon' Babilonn nnɔ kí li ŋmɔŋmɔbe kí tì baa *Uwien ya Nigɛndkɛ Kristo ya yo, biʼmɔ là te yaajɛb piik nin binan nɛ.
23231	MAT 1:18	Bi maa' Yesu Kristo ma bo sɔ. Bi là pun' uʼnaa Mari ujɛ uba nɛ bi yih wɔ *Yosɛf. Wa laan là kuɔn' wɔ, nɛ *Mifuoñaanm cère' u punbe'.
23232	MAT 1:19	Uʼcɛ *Yosɛf yé ugbɛmɔ̀ndaan ma nnɔ, nɛ kí yíe wɔ ń bɔle kí ŋɔre wɔ ŋɔ tigbɛr nnɔ la ñɛ saali.
23233	MAT 1:20	U maaleh nnɔ ma nnɔ, nɛ ki laa' Yonbdaan ya tond uba tidɛknt ni. Utond nnɔ tɔke' wɔ ki ye: «*Yosɛf, *Dafid ya yaabile, la fɛnge kí ye ŋa ń taa aʼpo Mari kí baa aʼden, kimɛ *Mifuoñaanm nɛ cère' u punbe'.
23234	MAT 1:21	U li maa kibujɛbuk, nɛ á yin kɛ̀ *Yesu, kimɛ wɔn nɛ li ñɛn uʼbol yaab biʼbiɛre ni.»
23235	MAT 1:22	Nɛn kɛ là tien' ŋɔ Yonbdaan là cère' uʼñɔbonsɔknl len' nà nnɔ, nɛ̀ ń tien nɛ. U là len' ki ye:
23237	MAT 1:24	Nɛ *Yosɛf fìnde', ki tien' Yonbdaan ya tond tɔke' wɔ ki ye wɔ ń tien nà nnɔ, nɛ ki taa' uʼpo Mari,
23239	MAT 2:1	Tɔ, bi maa' *Yesu Bɛtelɛm ya du ni nɛ, Sude ya tinfɛnm ni, uyo wà Herod yé ubɛr nnɔ. Bi maa' *Yesu ma nnɔ, nɛ binib bà ŋmɔbe mibɛnm iŋmaabii bo ya biba ñɛn' lɛnpuoli bó ní ki baa' Yerusalɛm,
23240	MAT 2:2	nɛ ki niire' ki ye: «Bi maa' kibuk kà kì yé Sufmbɛ ya bɛr nnɔ te lɛ saan-i? Kimɛ ti laa' kiʼŋmaabil lɛnpuoli bó nɛ ki baa' tí puke kɛ̀.»
23241	MAT 2:3	Ubɛr Herod nin Yerusalɛm ya nib kɛ cii' tigbɛr nnɔ ma nnɔ, nɛ tù bɛke' bɛ cɛɛn.
23242	MAT 2:4	Nɛ u yin' *Sufmbɛ nin *bitɔtuɔrciɛnb nin *Yiko ya wɔnwɔknb kɛ, ki niire' bɛ ki ye bi li maa Uwien ya Nigɛndkɛ Kristo lɛ saan-i?
23244	MAT 2:6	‹Sin Bɛtelɛm ya du wà te Sude ya tinfɛnm ni nnɔ, ŋa mɔnbe ki yé dufɛnm Sude ya tinfɛnm ya du kɛ ni, kimɛ ubɛr li ñɛ sin ni nɛ, kí li yé wà li likeh nʼnib Israyɛl yaab.› »
23245	MAT 2:7	Nɛn bo nɛ Herod bɔle' ki yin' bibɛnbɛnb nnɔ, ki niire' bɛ liŋmaabil nnɔ cinbe ki puɔ' uyo wà,
23246	MAT 2:8	nɛ ki sɔn' bɛ Bɛtelɛm bó ki ye: «Li joh mɛn kí tì nuun kí bɛnde kibuk nnɔ ya gbɛr mɔnmɔnm. Ni laa' kɛ̀ la, ní liɛbe ní kí lá tɔke nni, nʼmɔ ń jo kí tì puke kɛ̀.»
23247	MAT 2:9	U len' ki gben', nɛ bi siere' ki bure'. Bi joh ma nnɔ nɛ ki laa' liŋmaabil là bi là laa' lɛ̀ lɛnpuoli bó nnɔ, le bɛ usɛn ki tì baa' kibuk nnɔ te nà saan nnɔ, nɛ ki sere' niʼsaan paaki.
23249	MAT 2:11	Bi kɔn' iden nnɔ, nɛ ki laa' kibuk nnɔ nin kiʼnaa Mari. Bi gbaan', ki puke' kibuk nnɔ, ki ñɛn' biʼkɔl ni tibonmɔnmɔnt ki de' kɛ̀. Bi de' kɛ̀ miñɔ̀km nin liŋubl liba bi yih lɛ̀ ansan nin mikpɔm miba bi yih mɛ̀ miir.
23250	MAT 2:12	Ni ya puoli bó nɛ Uwien tɔke' bɛ tidɛknt ni ki ye bi la liɛbe ubɛr Herod bó. Nɛn bo nɛ bi ñɛn' usɛnpaankɛ ki kun'.
23251	MAT 2:13	Bi kun' ma nnɔ nɛ *Yosɛf laa' Yonbdaan ya tond uba tidɛknt ni. Nɛ utond nnɔ tɔke' wɔ ki ye: «Fii kí taa kibuk kiɛ nɔ nin kiʼnaa kí sɛn kí jo *Esipt bó, kí tì ń li te niʼbó, kí li gu lidaali là n li tɔke ŋɛ kí ye á liɛbe ní, kimɛ ubɛr Herod li nuun kibuk nnɔ wɔ ń ku kɛ̀.»
23253	MAT 2:15	ki tì te niʼbó haali Herod tì kpo'. Nì tien' ŋɔ Yonbdaan là cère' uʼñɔbonsɔknl len' nà nnɔ nɛ̀ ń tien nɛ. U là ye: «Uwien ye: ‹N yin' nʼbuk kɛ̀ ń ñɛ ní *Esipt ni.› »
23254	MAT 2:16	Tɔ, Herod bɛnde' ki ye bibɛnbɛnb nnɔ lɛre' wɔ ma nnɔ, nɛ uʼbenku ni ben' ki gbien', nɛ u cère' uʼsojambɛ ku' Bɛtelɛm ya du nin uʼdugbaan kɛ ya bujɛbumu mùa kɛ ŋmɔbe ibin ile nin mùa ŋa laan baa' ibin ile nnɔ. U là niire' bibɛnbɛnb nnɔ bi cinbe ki laa' liŋmaabil nnɔ uyo wà. Nɛn nɛ cère' u jiɛ' ki kpaan' ibin ile.
23255	MAT 2:17	U ku' mubumu nnɔ ma nnɔ nɛ nì tien' *Uwien ya ñɔbonsɔknl Seremi là len' ma ki ye:
23256	MAT 2:18	«Bi cii' imuɔ bó Lama ya du ni, udaan uba muɔh ikumuɔ, ki kpìɛndeh ki gbiekeh. Lasɛl nɛ muɔh uʼbumu bo, uba ŋa ń fre kí suon wɔ, kimɛ uʼbumu ŋa ji te.»
23257	MAT 2:19	Nì tete, nɛ Herod tì kpo'. U kpo' ma nnɔ, nɛ *Yosɛf laa' Yonbdaan ya tond uba tidɛknt ni, *Esipt ni.
23258	MAT 2:20	Nɛ u tɔke' wɔ ki ye: «Fii kí taa kibuk nnɔ nin kiʼnaa kí liɛbe Israyɛl ya du bó, kimɛ binib bà là nuunh bɛ ń ku kɛ̀ nnɔ kpo'-a.»
23259	MAT 2:21	Nɛ u fii' ki taa' kibuk nnɔ nin kiʼnaa, ki liɛbeh Israyɛl ya du bó.
23260	MAT 2:22	*Yosɛf cii' ubɛr Herod ya bijɛ Akelayus teke' uʼbaa ya bɛl Sude ya tinfɛnm ni. Nɛn bo nɛ u fɛnge', ka yíe wɔ ń baa niʼbó, nɛ Uwien wuɔn' wɔ tidɛknt ni nɛ u bure' Galile ya tinfɛnm bó.
23261	MAT 2:23	U tì baa', nɛ ki kɔ udu uba ni, bi yih wù Nasarɛt. Nì tien' nnɔ ŋɔ *Uwien ya ñɔbonsɔknb là len' nà nnɔ nɛ̀ ń tien nɛ. Bi là len' ki ye: «Bi li yin wɔ Nasarɛt ya du ya nil nɛ.»
23263	MAT 3:2	«Lèbre mɛn niʼtetem, kimɛ Uwien ya bɛl nɛkn' ní ŋɔ.»
23264	MAT 3:3	*Uwien ya ñɔbonsɔknl Esayi là len' San ya gbɛr ki ye: «Udaan uba te kupenpelku ni ki wuureh ki teh: ‹Tùɔre mɛn Yonbdaan ya sɛn, kí cubn uʼsɛngbɛmu kí de wɔ.› »
23265	MAT 3:4	San là guo liliɛrl là nnɔ, bi taa' ñɔkma ya kobr nɛ ki lon' lɛ̀. U là gbin kugbɔnku ya ningbɛnl nɛ uʼciɛk ni. Uʼjier là si inacu nin tisiir nɛ.
23266	MAT 3:5	Binib ñɛh ní Yerusalɛm nin Sude ya tinfɛnm kɛ nin Sudɛn ya kpenl ya tinfɛnm kɛ ni, ki bàareh uʼsaan,
23267	MAT 3:6	ki kpiireh biʼbiɛre, nɛ u siih bɛ Uwien ya ñunm, Sudɛn ya kpenl ni.
23268	MAT 3:7	San laa' *Farisiɛnmbɛ nin Saduseyɛnmbɛ bàareh uʼsaan ki yɛbe ki yíe wɔ ń sìi bɛ Uwien ya ñunm. Nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «Iwaalɛb ninbi, ŋmɛ nɛ wuɔn' nɛ ni li tien ma kí ñɛ Uwien ya benpiebe wà we ní nnɔ ni?
23269	MAT 3:8	Li sɔnh mɛn itùon yà wɔngeh ki teh ni mɔnbe ki lèbre' niʼtetem,
23270	MAT 3:9	ki la li maaleh niʼyɛnm ni ki teh: ‹Tiʼyaajɛ si *Abraham ma nnɔ, nì dɛ̀kre' nɛ›, kimɛ n tɔkeh nɛ nɛ, Uwien li fre kí cère itɛn yiɛ nɔ ń kpɛnde *Abraham ya yaabii.
23271	MAT 3:10	Uwien bonde' liyɛl ŋɔ wɔ ń kpìkre isiin. Isiin yà kɛ ŋa lùonh biimɔnmɔn la, u li gɛ yì kí wiɛ umu ni nɛ.
23272	MAT 3:11	Min taah miñunm nɛ ki siih nɛ Uwien ya ñunm, ki wɔngeh ki teh ni lèbre' niʼtetem. Ama wà li paan nʼpuoli bó ní nnɔ ŋmɔbe mituɔm ki cɛn' nni. Ma kpɛ ń cɛkre uʼtacaan. Wɔn nɛ lá li cère *Mifuoñaanm nin umu ń jiire ní niʼbo.
23276	MAT 3:15	Nɛ *Yesu ye: «Tuo kí tien nnɔ fɛnfɛnnɔ. Nnɔ nɛ ti li fre kí tien Uwien yíe nà kɛ.» Nɛ San tuo' ki sìi' wɔ Uwien ya ñunm.
23277	MAT 3:16	U sìi' *Yesu ma nnɔ nɛ u ñɛn' miñunm ni i ya tàan bo. Kutaaku yàare', nɛ u laa' *Uwien ya Fuoñaanm jiinh ní ki naan unɛnjel, ki lá kɛ̀le' uʼbo.
23281	MAT 4:3	nɛ *usɛnpol unibiikl baa' uʼsaan, ki lá tɔke' wɔ ki ye: «A yé *Uwien ya Bijɛ la, cère itɛn yiɛ ń kpɛnde kpɔnɔ.»
23282	MAT 4:4	Nɛ *Yesu jiin' wɔ ki ye: «Nì kɛle' *Uwien ya gbɔnku ni ki ye: ‹Nil ŋa li fuobe jier baba bo; u li fuobe iñɔbon yà kɛ ñɛh Uwien ya ñɔbu ni nnɔ mɔ bo nɛ.› »
23283	MAT 4:5	Nɛ *usɛnpol taa' wɔ ki jon' Uwien ya du Yerusalɛm ni, ki tì duon' wɔ *Uwien ya duku ya paaki lekleki,
23284	MAT 4:6	nɛ ki tɔke' wɔ ki ye: «A yé *Uwien ya Bijɛ la, maabe kí ci tingi, kimɛ nì kɛle' *Uwien ya gbɔnku ni ki ye: ‹Sin bo, Uwien li cère uʼtondb ń guɔre ŋɛ, ŋɔ aʼtaal la mɛ tɛnl.› »
23286	MAT 4:8	*Usɛnpol tí taa' wɔ ki tì don' lijɔfɔfɔkrl liba bo, ki wuɔn' wɔ uŋɛndun ya bɛl kɛ nin iʼfaal,