23214 | MAT 1:1 | Dhuwalanydja dhäwu' Garraywalaŋuwuy Djesu-Christkalaŋuwuy, ŋurikalaŋuwuy ŋunhi ŋayi dhiyala dhawal-wuyaŋinanydja yolŋu yana, ŋulaŋuru liŋgu yarraṯaŋuru Giŋ-Daypitkala, ŋunhi ŋayinydja Daypittja dhawal-wuyaŋina dhipuŋuru Yipurayimgala yarraṯaŋuru. |
23215 | MAT 1:2 | Yo, ŋunhi Yipurayimdja bäpa'mirriŋu Yitjakku-na, ga Yitjaktja bäpa'mirriŋu Djaykupku, ga Djaykuptja bäpa'mirriŋu Djudawu ga nhanukalaŋuwu gutha'mirriŋuwuna walalaŋgu, |
23219 | MAT 1:6 | ga Djitjinydja bäpa'mirriŋu Daypitkuna, ŋunhi ŋayina ŋurruŋunydja buŋgawanydja, Giŋ-Daypitnha. Ga ŋunhiyinydja ŋayinydja Daypittja bäpa'mirriŋu Djalamanguna, ga ŋäṉḏi'mirriŋunydja nhanŋu Djalamangu ŋunhina miyalk ŋunhi ŋayi ŋäthilinydja Yurayawu miyalk, |
23224 | MAT 1:11 | ga Djotjayanydja bäpa'mirriŋu Djakanayawu ga nhanukalaŋuwu gutha'mirriŋuwu walalaŋgu, ga ŋulinyaramirriyunydjayi ŋunhi ŋayi Djakanaya yukurrana nhinana, bala miriŋuyunydja walalay yindilkuŋalana Yitjuralnhanydja yolŋu'-yulŋunha walalaŋgiyingalayŋuŋuru wäŋaŋuru, bala wäŋalili yäkulili Bapilunlilina. |
23230 | MAT 1:17 | Ga märrma'-goŋ ga ḏämbumiriw bäythinyaragäthu'mirriŋu walala Yipurayimgala, bala Giŋ-Daypitkalana, ga biyapul märrma'-goŋ ga ḏämbumiriw bäythinyara gäthu'mirriŋu walala Daypitkalaŋuŋuru, ga yana liŋgu ga ŋulinyaramirriyuna ŋunhi miriŋuyu yindilkuŋala gukuŋala Yitjuralpuyŋunha bala Bapilunlilina, ga dhurrwaraŋuru ŋuliŋuru biyapul märrma'-goŋ ga ḏämbumiriw bäythinyara gäthu'mirriŋuwalana walalaŋgalaŋuŋuru, bala ŋunhinydja ŋuliŋuruyinydja bala Garraynha dhawal-wuyaŋina Djesu-Christnha, ŋunhiyina ŋunhi ŋayi Godthu dhawu'mirriyaŋala be ŋäthili. |
23231 | MAT 1:18 | Ga bitjarrana ŋayi Djesu-Christtja dhawal-wuyaŋina munatha'ŋuranydja gam', ŋäṉḏi'mirriŋunydja nhanŋu ŋunhi Merrinydja ḻuni miyalk, yaka ŋayi märraŋala ḏarramunhanydja ŋula, liŋgu ŋayi ŋunhiyinydjayi dhäyka dhawu'mirri Djotjipku yäkuwu. Yurru ŋäthili yana, yurruna maṉḏa märranhamina, ŋayi Merrinydja ŋunhi yothu'mirriyinana Garrkuḻukkalana ŋuriŋina Birrimbirryu Godkalana. |
23232 | MAT 1:19 | Ŋayi Djotjipthu ŋäkula ŋunhi Merrinhanydja yothu'mirriyinyarana, bala ŋayi galŋa-yätjthinana dhika. Yo, Djotjiptja ŋunhiyi dhuwurr-dhunupa ŋayi yolŋu, yaka ŋayi djäma ŋula nhä mari; yaka ŋayi ḏukṯuk Merriwunydja gora-wekanharawu, bala ŋayi guyaŋina yukurrana bitjarrana, “Yakana ŋarra yurru ŋanya dhuwala märramanydja, yana ŋarra yurru gananna ŋanya, gonha'yunna gupaḏalkumana.” |
23234 | MAT 1:21 | Yo, Merriwuŋu yurru dhawal-wuyaŋirrinydja yothuny'tja ḏarramu, ga yäkunydja ŋanya nhe yurru nherraṉ Djesu, liŋgu ŋayinydja yurru ŋunhi walŋakuma nhanŋuway miṯtjinha, buwayakkuma walalaŋgu yurru yätj malanha.” Bitjarrana ŋayi ŋunhi djiwarr'wuyyunydja yolŋuyu ḻakaraŋala yukurrana Djotjipkalanydja. |
23235 | MAT 1:22 | Ŋäthilinydja benydja baman'tja, Garrayyu ḻakaraŋala yukurrana ŋuliwitjarra dhäwu'-ḻakaranhamirriwala nhanukalaŋuwala, ŋayi waŋana ḻakaraŋala bitjarra, |
23236 | MAT 1:23 | “Ḻuni' yurru dhäyka yothu'mirriyirri, ga ḏarramu ŋunhi yothuny'tja yurru dhawal-wuyaŋirrinydja nhanukuŋu, ga yäkunydja yurru ŋunhiyi yothuny'tja ‘Yimanyuwal’ bitjan, liŋgu mayaliny'tja ŋunhiyi yäku ‘Godtja dhiyalami ŋilimurruŋgala galki.’” Yo, dhuwalayinydjayi dhäruk wukirriwuy ŋäthiliwuy yana wal'ŋu, yurru yuwalkthi ŋunhi maḻŋ'thurrunanydja ŋulinyaramirriyuna ŋunhi ŋayi Merri yothu'mirriyinana ŋuriŋina Garrkuḻukkalana Birrimbirryu. |
23238 | MAT 1:25 | Yurru yaka ŋayi ŋunhi Djotjipthu yuwalktja märraŋalanydja ŋanya, yana ŋayi djäka marrtjina, barrkuwatj yana maṉḏa nhinananydja yukurrana, yana liŋgu-u-u ga yothu ŋunhi dhawal-wuyaŋina. Bala ŋayi Djotjipthu yäkunydja nherrara ŋanya Djesuna. |
23239 | MAT 2:1 | Yo, Djesunydja ŋunhi dhawal-wuyaŋina Bithiliyim wäŋaŋura Djudiya makarrŋuranydja, ŋulinyaramirriyuna ŋunhi ŋayi Giŋ-Yiritnha buŋgawanydja ŋuriki wäŋawunydja, yurru ŋayi Yirittja nhinana yukurrana Djurutjalam. Waŋganymirrinydja yolŋu walala ḻurrkun'nha bunana wäŋaŋura Djurutjalamdja beŋuru wäŋaŋuru barrkuŋuru birr dhimurru'ŋuruna, yurru walala ŋunhiyi gaḏamanmirrina dhikana ḻiya-djambatjmirrina yolŋunydja walala. Ga waŋganymirrinydja munhaku walala nhäŋala yuṯana ŋanyana ganyu' ŋunha gäraklili, bala walala waŋana bitjarrana, “Way, ŋuruŋunydja yukurra ḻakarama yuṯanhana buŋgawanha dhawal-wuyaŋinyara ŋuruku Djuwskuna malawu. Ŋilimurru gul' marrtjina, buku-ŋal'yunna nhanŋu.” Bitjarra walala waŋananydja, bala dhunupana yana marrtjinana. |
23240 | MAT 2:2 | Marrtjinanydja walala yukurrana-a-a weyinnha-a-a dhikana-a-a ga-ga-ga-ga-ga-a-a, yana liŋgu ga bunana Djurutjalam. Bala walala dhä-wirrka'yurruna bitjarrana, “Way, wanhaka dhika ŋayi be yuṯanydja buŋgawa, ŋunhi ŋayi märr-yawungu dhawal-wuyaŋirri Djuwskunydja miṯtjiwu ŋurruḏawalaŋu? Nhäŋala ŋanapurru nhanŋu ganyuny'tja, bala ŋanapurru marrtjinana lili dhipala beŋuru ya' dhimurru'ŋuru, märr yurru ŋanapurru buku-ŋal'yunna nhanŋu.” |
23241 | MAT 2:3 | Ga ŋayinydja ŋunhi Giŋ-Yiritthunydja ŋäkula, bala barrarina wirrkina; wirrkina ŋayi ŋayaŋu-yätjthina dhika. Ga bitjarra liŋgu ŋunhi Djurutjalambuyŋunydja galŋa-yätjthinayi nhanukala manapara, Giŋ-Yiritkala dhambay. |
23242 | MAT 2:4 | Bala ŋayi buŋgawayunydja ŋuriŋiyi dhambay-mana'-manaparana marrtjina ŋunhi rom-marŋgimirrinhanydja yolŋunha walalanha, ḏalkarra'mirrinha ŋunhi ŋurru'-ŋurruŋunha, ga rom-marŋgikunharamirrinha ŋunhi, bala ŋayi dhä-wirrka'yurruna walalanha bitjarra, “Wanhami dhika ŋayi Christtja yurru dhawal-wuyaŋirri?... Gunhu'wuŋunydja be dhawu'mirriyanhara? Nhaltjan dhika yukurra Djorra'yunydja ḻakarama?” |
23243 | MAT 2:5 | Ga walalanydja ḻakaraŋala buku-wakmaraŋala nhanŋunydja bitjarra, “Godkuŋu ŋunhi dhawu'mirriyanharanydja yolŋu dhawal-wuyaŋirri yurru ŋunhala Bithiliyim wäŋaŋura, makarrŋura Djudiya. Liŋgu ŋuriŋi dhäwu'-ḻakaranharamirriyunydja yolŋuyu wukirri yukurrana bitjarra gam', |
23244 | MAT 2:6 | ‘Nhuma yurru ḻakarama ŋunhiyinydjayi wäŋa Bithiliyimdja, makarr Djudiyanydja dharrpalnha, liŋgu ŋunhiliyinydjayi wäŋaŋura ŋurruŋuna yurru yolŋu dhawal-wuyaŋirri. Ŋayi yurru ŋunhiyinayi djäka yukurra ŋarrakalaŋuwunydja yolŋuwu walalaŋgu walalanydja yurru nhanukalana goŋŋura. Bitjarrayina ŋayi Godthu ḻakaraŋalanydja.’” Bitjarrayina walala yukurrana ḻakaraŋala Giŋ-Yiritkalanydja. |
23245 | MAT 2:7 | Ga dhäŋuru ŋuliŋuruyinydja ŋayi Giŋ-Yirittja wäthurrunana walalaŋgu ŋurikiyi ḻiya-djambatjmirriwunydja yolŋu'-yulŋuwu ŋunhi walala marrtjina beŋuru dhimurru'ŋuru, ḻuŋ'maraŋalanydja ŋayi walalanha gayul, bala dhä-wirrka'yurrunana bitjarrana, “Way, nhätha ŋunhi ŋayi ganyuny'tja maḻŋ'thun?” Bala walala ḻakaraŋalana nhanŋu. |
23246 | MAT 2:8 | Bala ŋayi Yiritthunydja walalanha djuy'yurrunana balayi Bithiliyimlilina, bitjarrana waŋana, “Gatjuy marrtjiya, ga ḻarruŋana ŋuriki yothuwunydja. Ga ŋunhi nhuma yurru maḻŋ'maramanydja ŋanya, ga liliyi roŋiyiyanydja ga ḻakaraŋayi ŋarraku, märr ŋarranydja yurru marrtji ga buku-ŋal'yun nhanŋu.” |
23247 | MAT 2:9 | Bitjarra ŋayi Yiritthunydja ḻakaraŋala walalaŋgu, bala walala marrtjinana yana. Ga ŋunhi walala marrtjina wäŋgaŋala yana dhukarrkurru bala, ga ŋayinydja ŋunhi ganyu' maḻŋ'thurruna walalaŋgala ŋunhiliyi, ŋunhiyi liŋgu ganyu' ŋunhi walala ŋäthili nhäŋala, yurru ŋayinydja yukurrana ŋuriŋi ganyu'yunydja ŋurru-warryurruna warray walalanha, ga walalanydja marrtjina malthurruna ŋuripayinydja ganyu'wa bala. Mukthurrunana yana walala yukurrana marrtjina bala ga-ga-ga-ga-a-a, yana liŋgu-u-u ga ḏaḏawyurruna ŋayi ŋunhiyi ganyu', bala ŋayi mundurrthinanydja dhärrana yukurrana ŋunhiliyina bäymana, ŋunhi wanhami ŋayi yukurrana yothu ŋunhi ŋorrana. |
23248 | MAT 2:10 | Walalanydja ŋunhi gaḏamanmirriyunydja yolŋuyu nhäŋala galŋa-djulŋithinana ŋunhi ganyu'nha. |
23249 | MAT 2:11 | bala walala gulŋiyinana dhunupana ŋunhimalayi buṉbulilinydja, bala nhäŋalana walala ŋunhi yothu'nhanydja, ŋayi yukurrana nhinana Merriwala galkina, nhanukalaŋuwala ŋäṉḏi'mirriŋuwala. Ga dhunupana yana walala ṉepaḻ-nyilŋ'thurrunanydja buku-ŋal'yurrunana nhanŋu ŋurikiyi yothuwunydja. Bala walala dhä-ḻapḻapmaraŋalana ŋunhi bathinydja malanha walalaŋguway, bala wekaŋala mundhurrnha, ḻatju'mirrina dhikana mel-wiḏi'mirrina nhä malanha, garwarrwarr girri', ga buŋgan ḻatju' dhika ŋanya bäw', ga weyika ŋämiṉarawuy yäku mer. |
23250 | MAT 2:12 | Ga dhäŋuru ŋuliŋurunydja ŋunhi walala buku-ŋal'yurruna nhanŋu, dhunupana walala roŋiyinanydja walalaŋgiyingalaynha wäŋalili yana, yurru roŋiyinanydja walala wiripukurruna gali'kurru, liŋgu Godthu walalaŋgala ḻakaraŋala bukaway'kurru, “Yaka roŋiyiya balayi Yiritkalanydja,” bitjarra. Bala walala roŋiyinanydja wiripukurruna dhukarrkurru. |
23251 | MAT 2:13 | Ga dhäŋuru ŋuliŋurunydja ŋunhi walala gaḏamanmirriyu ŋuriŋi yolŋu'-yulŋuyu gonha'yurruna, ga biyapul ŋayinydja djiwarr'wuy, yolŋu maḻŋ'thurruna Djotjipku bukaway'kurru, bala waŋana ḻakaraŋala bitjarra, “Ma' gaŋgathiyana, ga märraŋayi yothunhanydja ga ŋäṉḏi'mirriŋunha nhanŋu dhuwaliyi, bala gonha'yurrana dhuwalanydja wäŋa waḏutjana. Marrtjiyana nhuma yurru winya'yunna bala Yetjiplilina, ga nhinanydja nhuma yurru ŋunhiliyi yukurra-a-a, yana liŋgu ga djuy'yun ŋarra yurru dhäwu' nhumalaŋgu. Galkina yurru Giŋ-Yirittja ḻarrumana dhiyakuyi yothu'wunydja, liŋgu ŋayi wirrki ḏukṯukthirri yukurra nhanŋu bunharawunydja.” |
23252 | MAT 2:14 | Ŋäkulanydja ŋayi Djotjipthu, bala dhunupana gaŋgathinana yana yakurrŋurunydja. Dhirr'yurruna ŋayi yothunhanydja ga ŋäṉḏi'mirriŋunhanydja, ga dhunupana walala marrtjinana ŋunhiyi, gonha'yurrunana wäŋanydja, ŋuriŋi liŋgu yana munhaku. Marrtjinanydja walala yukurrana ga-ga-ga-ga-ga-a-a, yana liŋgu ga bunana Yetjipnha, ga ŋunhalayina walala nhinananydja, ga bay ŋayi Giŋ-Yirit rakunydhina. Yo, dhäruk wukirriwuy dhärra yukurra dhäwu'-ḻakaranhamirriwuŋu yolŋuwuŋu bitjanara gam', “Ŋulaŋuru Yetjipŋurunydja ŋarra wäthurruna ŋarrakalaŋuwu gäthuwunydja.” Ga yuwalk ŋunhiyi maḻŋ'thurrunanydja yana. |
23254 | MAT 2:16 | Ga ŋunhala Djurutjalamdja ŋayi yukurrana Giŋ-Yirittja galkurruna baḏak ŋuriki walalaŋgu gaḏamanmirriwu yolŋu'-yulŋuwu, yurru yakana walala roŋiyinanydja balayi. Galkurrunanydja ŋayi yukurrana-a-a, bala ŋayi yana dharaŋarana ŋunhi walala ŋanya mayali'-wilkthurruna, bala ŋayi maḏakarritjthinana mirithinana. Bala ŋayi djuy'yurruna nhanŋuway ŋayi ŋunhi miriŋunhana walalanha, waŋana bitjarrana, “Marrtjiya bala ya' Bithiliyimlili waḏutja, ga buŋanydja marrtjiya ḏarramuwurrunha yana djamarrkuḻi'nhanydja, bukmakŋura yana ŋunhiyi wäŋaŋura ḻiw'maraŋa, ŋulaŋuru yuṯaŋuru yothuwala ga yana liŋgu ga märr-bathalamirriwala djaṉ'tjaṉmirriwala wapthurra.” Yo, bitjarrayinydja ŋayi waŋana, liŋgu walala ŋuriŋi gaḏamanmirriyu nhanukala ḻakaraŋala ŋulinyaramirriyuyi waluyu. |
23255 | MAT 2:17 | Ŋäthilinydja be baman'tja dhäwu'-gänharamirriyu yäkuyu Djirimayayu ḻakaraŋala yukurrana dhiyakuyyi, ŋayi waŋananydja bitjarra gam', |
23256 | MAT 2:18 | “Ŋunhayi wäŋa Rämanydja rirrakaymirriyirrina yukurra, liŋgu yolŋu walala yukurra nyä'yunmirrina wirrkina dhikana wal'ŋu. Ŋunhiyi dhäyka Raytjulnydja yukurra ŋäthi nhanukalayŋu ŋayi yumurrku'wu, ŋäthinydja ŋayi yukurra ŋunhayi nhanukalayŋuwu ŋayi mala-wunharawuywuna walalaŋgu. Yakana ŋanya yurru ŋula yolthu marrparaŋ'kumanydja, liŋgu bukmakthinana nhanŋu yumurrkuny'tja murrmurryurruna marrtjina.” Ga yuwalkthina yana ŋunhiyi maḻŋ'thurrunanydja bitjarrayi, liŋgu ŋurikiŋi Giŋ-Yiritkuŋunydja bunhara djamarrkuḻi', walalanydja ŋuliŋuruyi yarraṯaŋuru Raytjulwala beŋuruna. |
23257 | MAT 2:19 | Dhäŋuru ŋuliŋuruyinydjayi ŋayi Yirittja nhinana märr-gurririna, bala rakunydhinana. Ga ŋunhiyi maṉḏa märrmany'tja Merrinydja ga Djotjiptja, ga yothu Djesunydja mukthurruna yana ŋunhalayina nhinana yukurrana Yetjipnha wäŋaŋura. Ga biyapul ŋayi Godku dhäwu'mirri bunana Djotjipku bukaway'kurruyi yana, ŋayi waŋananydja bitjarrana, |
23260 | MAT 2:22 | Ga ŋunhi walala mulkananydja ŋunhiyi Djudiya wäŋa, bala walala barrarinana ŋunhiliyinydja, liŋgu walala ŋäkula Giŋ-Yiritku gäthu'mirriŋunha Yäkilayanha yäkunha, ŋayinydja yukurrana ŋunhi nhinana ŋurruŋu buŋgawa ŋurikiyi wäŋawu, dharapulŋura bäpa'mirriŋuwala nhanukalaŋuwala. Ga biyapul ŋayi God waŋana Djotjipkala bukaway'kurru, ḻakaraŋala bitjarra, “Yaka gulyurra dhiyalanydja wäŋaŋura Djudiyanydja,” bitjarra. Bala walala mukthurrunana marrtjina yukurrana-a-a, yana liŋgu-u-u ga Galalina wäŋaŋura makarrŋura. |
23261 | MAT 2:23 | Bala walala nhinanana ŋunhili Natjuripnha wäŋaŋura, liŋgu be ŋäthilinydja baman'tja Godkala dhäwu'-ḻakaranhamirriyu ḻakaraŋala ŋanya Djesunha bitjarra, “Walala yurru ḻakarama ŋunhiyi Godku dhawu'mirriyanharawuynhanydj ‘Natjurippuynha yolŋu,’ bitjan yurru.” Ga yuwalkthi yana ŋunhi bitjarrayinydja maḻŋ'thurruna. |
23262 | MAT 3:1 | Yo, Djon ŋunhi gäthu'mirriŋu Djakarrayawu ŋuthara yindiyinana, ga nhinananydja ŋayi yukurrana ŋayilpiŋura wäŋaŋuranydja Djudiya yäkuŋura, ga ŋunhalayinydja ŋayi yukurranha ŋuli marŋgikunhana ḻakaranha yolŋu'-yulŋuwa, liŋgu guḻku'na yolŋunydja walala marrtjinya ŋuli nhanukala ŋänharawunydja. Ga bitjanana ŋayi ŋuli ḻakaranhanydja gam', |
23264 | MAT 3:3 | Ŋäthilinydja baman'tja dhäwu'-gänharamirriyu Yitjayayu ḻakaraŋala yukurrana waŋganynha yolŋunha, ŋunhi ŋayi yurru marrtji dhuḏitj. Ŋayi wukirrinydja bitjarra gam', “Ŋunha ŋanhdharkŋura wäŋaŋura gawarrka'ŋura yolŋu yukurra djawarrkthun ḻakarama, waŋanydja ŋayi yukurra bitjan ŋunhayi, ‘Girri'-ŋamathiya ga yäkthurra gatjaḻ' Garraywu, liŋgu galki ŋayi yurru bunana; dhunupakuŋa biyaka dhukarr nhanŋu marrtjinyarawu.’” Yo, ga yuwalk yana ŋayi Djondhu yukurrana ḻakaraŋalanydja marŋgikuŋalanydja ŋunhiliyi ŋayilpi'ŋuranydja wäŋaŋura. |
23266 | MAT 3:5 | Ga guḻku'na yolŋunydja walala ŋuli marrtjinya balayi mäkiri'-witjunarawunydja nhanŋu, Djurutjalambuyŋu yolŋu walala ga ŋurukuy ŋunhi walala yukurranha ŋuli nhinanha Djudiyawuy makarrwuy, ga ŋurukuy ŋunhi walala ŋuli nhinanha galki Djodan mayaŋ'ŋura, bukmakthinyana walala ŋuli ḻuŋ'maranhaminyanydja marrtjinya ŋänharawunydja nhanŋu Djongu. |
23267 | MAT 3:6 | Ga guḻku'na yolŋunydja walala waŋana yukurrana bitjarra, “Yuwalk muka dhuwala ŋarranydja dhuwurr-yätj yolŋu. ŋarra yurru bilyunna, ga gananna ŋarrakuwaynydja ŋunhi yätj.” Bala ŋayi Djondhu ḻiya-ḻupmaraŋalana walalanha ŋunhiliyi mayaŋ'ŋuranydja Djodandja. |
23268 | MAT 3:7 | Ga bitjarrayi liŋgu walalanydja Rom-dharraymirrinydja walala marrtjina nhanukala Djongala, ga wiripu-guḻku' yolŋu walala yäku Djatutji mala, walala ḏukṯukthina ŋayi yurru Djondhu walalanha ḻiya-ḻupmaramayi. ŋayi Djondhunydja walalanha nhäŋala, bala waŋana bitjarrana, “Way, nhumanydja dhuwala yätjmirrina wirrkina, balanyarana bitjan bäpi ŋunhi. Nhuma yukurra yana milkunharamirri nhumalanha nhuma yanapi nhuma ŋamakurru'mirri, yurru nhumalaŋgalanydja romdhu ŋuriŋiyi yukurra yolŋu'-yulŋunha baḏuwaḏuyun warray. Nhumanydja yukurra guyaŋirri yanapi nhuma ŋuli waṉḏi winya'yurru Godkalanydja, märr yurru ŋayi yaka nhumalanha baḏuwaḏuyun dhä-dir'yun ŋula. Mak dhiyakuyi nhuma ḏukṯuk ḻiya-ḻupmaranharawunydja. |
23270 | MAT 3:9 | Nhumanydja ŋuli guyaŋanhamirri yanapi nhuma manymak be, ga ḻakaranhamirri nhe ŋuli waŋa nhunapinyay nhe bitjanmirri, ‘Godthunydja yurru yakana ŋarranhanydja dhä-ḏir'yurru, liŋgu ŋarranydja dhuwala yarrataŋuru beŋuru Yipurayimgala muka,’ bitjan nhe ŋuli. Yurru yuwalk yana ŋarra ḻakaramanydja yurru gam': Ŋuli nhe yurru mukthundja yana yukurra marrtji, ḏälnydja nhuŋuway nhe ŋayaŋu, yakanydja yurru nhe gonha'yun nhuŋuway yätj, yuwalkkuma yana ŋayi yurru Godthunydja baḏuwaḏuyun nhuna dhä-ḏir'yunna. Dhuwalanydja gay' guṉḏanydja walala ḏälmirri, ga ŋayinydja Godtja ganydjarr-ḏumurru warray. ŋuli ŋayi ḏukṯukthirri yukurra, ŋayi yurru märrama dhuwalayi guṉḏanha malaŋunha, bala djäma yolŋukumana nhanŋuway ŋayi, märr yurru walalana ŋanya dhäruk märrama, bala nhina bitjanna yurru bitjan Yipurayimgu ŋunhi yumurrku'. |
23271 | MAT 3:10 | “Yo Gunhuny'tja yukurra dhärra girri'-ŋamathirri, goŋ-ḏakul'mirri djatthunarawu, ŋayi yurru djatthundja ŋula yana ḻukukurru dharpanhanydja malaŋunha, ŋunhinydja ŋunhi ŋayi borummiriw dharpa, bala ŋayi yurru djalkthunna walalanha gurthalilina. |
23272 | MAT 3:11 | “Ŋarranydja dhuwala gali'wuy yolŋu, märr ŋuli ya', ga ŋunhi waŋganydja yolŋu yurru marrtji dhuḏitjtja ŋarrakalanydja, ŋunhiyinydja yolŋu biyapulnha wal'ŋu ŋayinydja. ŋarranydja dhuwala yaka dhuwurr-dhunupa djämawunydja ŋula nhäku nhanukalaŋuwu, balanyarawunydja bitjan djapathuŋ'ku yupmaranharawu ga gänharawu nhanukalaŋuwu. ŋarranydja nhumalanha ŋuli yukurra ḻupmarama yana gapuyu warray, märr yurru nhuma yätjtja gonha'yunna, yurru ŋayinydja ŋuriŋiyinydja yolŋuyu, ŋunhi ŋayi yurru marrtji dhuḏikurru ŋarrakalanydja, ŋayinydja yurru nhumalanha ḻupmarama Garrkuḻukthu warray Walŋayu ga gurthayu. |
23273 | MAT 3:12 | Ŋunhiyinydja yolŋu yukurra ŋayinydja dhärra girri'-ŋamathirri djarr'yunarawuna, ganaŋ'maranharawuna yolŋuwunydja walalaŋgu, balanyarawunydja bitjan ŋuli yolŋuyu djalk-djalkthun ŋatha birrali', ŋunhi ŋayi ŋuli ganaŋ'marama barrkuwatjkuma ŋuliŋuru dhukun'ŋuru. Bala ŋayi yurru ŋatha rumbalnydja wal'ŋu gurrunhan nhanukalay ŋayi wäŋalilina, ga dhukun'nhanydja ŋunhiyi yurru yana djalkthun gurthalilina walalanha, ŋunhimalana ŋunhi yukurra yurru nhära yana ŋultjithinyamiriwnha.” Ga bitjana ŋayi ŋuli Djondhu ḻakaranha yolŋu'-yulŋuwalanydja, ŋäthilimirriyanhanydja yukurranha walalanha ŋurikina ŋunhi ŋayina yurru Garraynha buna. |
23274 | MAT 3:13 | Yo, Djesunydja mukthurruna muka yana nhinana yukurrana Galali wäŋaŋura. Gaŋgathinanydja ŋayi, dhunupa marrtjinana bala Djodanlilina mayaŋlili, märr yurru ŋayi Djondhu ŋanya ḻiya-ḻupmarama ŋunhiliyi. |
23275 | MAT 3:14 | Yurru Djondja waŋana wiripuyaŋala warray bitjarra, “Nhenydja dhuwala ŋarrakala warray marrtjina?... ga ḻakaranharamina ḻupthunarawu? Ŋarranhanydja be nhe muka ḻiya-ḻupmaraŋa, liŋgu ŋarranydja dhuwala yaka dhuwurr-dhunupa bitjanarawuyi nhuŋunydja.” |
23276 | MAT 3:15 | Ga Djesunydja waŋana nhanukala Djongala bitjarra, “Nhenydja yurru dhiyaŋunydja-wala ŋarranhana ḻupmaraŋa, liŋgu dhuwalayina dhunupanydja dhukarr ŋunhi Gunhu'wuŋu nherraṉara.” Bala ŋayi Djon yuraŋalana nhanŋu, bala yana ḻupmaraŋalana ŋanya Djesunha. |
23277 | MAT 3:16 | Ga ŋuliŋurunydja dhurrwaraŋuru ḻupthunaraŋurunydja, ŋayi dhunupana marrtjina walmanana gapuŋurunydja, ga ŋunha djiwarrny'tja ḻapthurrunana, bala ŋayi Djondhu nhäŋalana Godkunydja ŋunhi Garrkuḻuknhanydja Birrimbirrnha, ŋayi marrtjina lili beŋuru djiwarr'ŋuru, rumbalnydja bitjan wäyin murryil; dhuryurrunanydja ŋayi marrtjina lili-i-i, bala yana nhinanana Djesuwala. |
23279 | MAT 4:1 | Ga dhurrwaraŋuru ŋuliŋuruyi ŋunhi Djesu ḻupthurruna. bala ŋanya ŋayi Gunhu'wala Garrkuḻukthunydja Birrimbirryu mel-warryurrunana gäŋala ŋayilpililina wäŋalili, märr yurru ŋanya ŋayi wakinŋuyu birrimbirryu ŋuriŋi buŋgawayu wal'ŋu mokuyyu gur'yun, gatjarr'yun yukurra yurru ŋanya Djesunha. |
23285 | MAT 4:7 | Ga biyapul ŋayi Djesuyu dhäruk buku-ruŋiyinyamaraŋala bitjarra, “Wiripunydja Gunhu'wu Dhäruk yukurra waŋa bitjan, ‘Nhe yurru yaka yana gatjarr'yurra Garraynhanydja, ŋunhinhanydja ŋunhi ŋayi Waŋarr wal'ŋu Gunhu' nhuŋu.’” |
23286 | MAT 4:8 | Ga dhäŋuru ŋuliŋurunydja ŋayi garr'yurrunana ŋanya ŋuriŋiyi Mokuyyunydja ŋunhana buku-warrwarlilina wal'ŋu wäŋalili, bala ŋayi milkuŋalana nhanbala Djesuwa bukmaknhana bäpurru'nhanydja malaŋunha wäŋalili ga wäŋalili, ŋunhi nhäthinyara ḻatju' dhika wal'ŋu dhuwala wäŋa malanha ga rom. |
23287 | MAT 4:9 | Bala waŋananydja ŋanya ŋayi bitjarrana, “Nhäŋa ŋunha ya'. Bukmak ŋunha wäŋa malanha ŋarra yurru wekama nhuŋuna, nhena yurru ŋurruŋu buŋgawa ŋurukuyinydja malaŋuwu bukmakku yana, ŋuli nhe yurru ŋarrakala ṉepaḻ-nyilŋ'thundja, bala buku-ŋal'yun ŋarrakunydja.” |
23288 | MAT 4:10 | Bala ŋayi Djesunydja waŋana gukuŋalana ŋanya ŋäṉuknhanydja, “Gatjuy waṉḏiyana.” bitjarra, “Liŋgu Djorra'yu Gunhu'walanydja yukurra ḻakarama bitjan, ‘Nhe yurru ṉepaḻ-nyilŋ'thundja waŋganygala yana Garraywala, ŋunhi ŋayi nhuŋu Waŋarr; nhanŋuway yana waŋganygu nhe yurru buku-ŋal'yundja ga dhäruktja märrama.’” |
23291 | MAT 4:13 | Ŋurruthaŋalanydja ŋayi marrtjina Natjuriplili, ga nhinana ŋunhiliyi märr-gurriri, ga dhurrwaraŋuru ŋuliŋurunydja ŋayi gonha'yurruna ŋunhiyinydja wäŋa, bala marrtjina Gapaniyamlilina Gapaniyamdja dhuwalanydja wäŋa raŋina gapu guḻun Galalina yäku, makarrŋuranydja Djapalan'na ga Napalina, ga ŋunhalayina ŋayi yukurrana Djesu nhinananydja. |
23292 | MAT 4:14 | Liŋgu be ŋäthilinydja baman'tja dhäwu'-gänharamirriyu wukirri Yitjayayunydja bitjarra, |
23293 | MAT 4:15 | “Nhuma yolŋu walala ŋunhi nhuma nhina yukurra Djapalan ga Napali wäŋaŋura, ŋunha makarrŋura gali'ŋura Djodan mayaŋŋura, galki gapu guḻun Galali; Nhuma mulku'-mulkuru yolŋu walala ŋäka dhuwala dhäruk gam': |
23295 | MAT 4:17 | Yo marrtjinanydja ŋayi Djesu ŋunhimalayi wäŋalili, bala dhunupana yana ŋayi djawarrkthurrunana yukurrana ḻakaraŋalana yulŋunydja; ŋayi ŋuli ḻakaranhanydja yolŋu'-yulŋuwala bitjana, “Bilyurra ga gonha'yurrana nhuŋuway nhe yätjtja dhuwurr, liŋgu djiwarr'wuynydja Godkunydja Rom liŋguna bunanana, dhuwalana galkina nhumalaŋgalana.” Bitjanayina ŋayi ŋuli Djesuyu ḻakaranhanydja walalaŋgu. |
23296 | MAT 4:18 | Waŋganymirri ŋayi yukurra Djesu marrtji raŋikurru bala, gali'kurru Galalikurru guḻun'kurru gapukurru, bala ŋayi nhäma märrma'nha gutha'-manydjinha, ŋarirri'-djämamirrinha maṉḏanha. Djäymannha, ga wiripunydja ŋayi yäku Beta, ga Wandurunha, maṉḏa yukurra ŋarirri' dhiṯthu'-dhiṯthun ganybuyu. |
23299 | MAT 4:21 | Marrtjina walala bala ga-ga-ga-gaaa, ga biyapul ŋayi nhäŋala märrma'nhayi wäwa'manydjinha, Djayimnha ga Djonnha, ŋunhiyinydja gäthu'mirriŋu maṉḏa Djipitiwuna, yurru djämanydja maṉḏa yukurrana bäpa'mirriŋuwala galki, girri'-ŋamathaŋala walala yukurrana ŋunhiyi ganybunha ŋarirri'wuna räkunharawu. Ga ŋunhi ŋayi Djesuyu nhäŋalanydja maṉḏanha, dhunupana ŋayi gawaw'yurrunana maṉḏaku, “Way maṉḏa, malthurrana lili ŋarrakuna go,” bitjarra. |
23301 | MAT 4:23 | Ga ŋuliŋurunydja dhurrwaraŋuru ŋayi Djesu marrtjina yukurrana ḻiw'maraŋala Galalikurruna ŋarakakurru wäŋakurru, ga ŋunhi ŋuli ŋayi marrtjinya ŋula wäŋalilinydja, djunama ŋayi ŋuli marrtjinya buku-ŋal'yunarawuylili buṉbulili, ga ŋunhili ŋayi ŋuli yukurranha ḻakaranha yolŋu'-yulŋuwalanydja, marŋgikunha Godkalaŋu Romgu. Ga bitjanayi liŋgu ŋayi ŋuli marrtjinya ḏukmaranha ŋula nhäwuy rerriwuy malaŋuwuy. |
23304 | MAT 5:1 | Yo, guḻku' mirithirri yolŋu walala marrtji ḻuŋ'thun nhanukala Djesuwala, ga ŋunhi ŋayi Djesuyu nhäŋala walalanha ŋunhi yolŋu'-yulŋunhanydja, bala ŋayi marrtji ḏuwaṯthunna bala, ga nhina bukulilina, ga walalanydja marrtji nhanŋu malthunaramirrinydja walala ḻuŋ'thunna nhanukala, bala ŋayi marŋgikumana walalanha, ḻakaramana marrtji walalaŋgu bala. Ga dhuwalana ŋunhi ŋayi ḻakaramanydja romdja malanha gam': Mathuyu 5:3-12 (True happiness) |
23306 | MAT 5:3 | “Way walala, ŋäka ŋamathaŋa,” bitjan ŋayi Djesu waŋanydja. “Nhäthu dhika ŋuli yolŋu yuwalktja wal'ŋu ŋoy-ŋamathirri nhina? ŋarra yurru ḻakaramana nhumalaŋgu dhuwala, balanyarana gam', “Yolŋu yurru nhina yukurra goŋmirriyirrinydja dhikanydja wal'ŋu ŋunhi ŋayi yurru dharaŋanmirri ŋunha ŋayaŋu nhanŋuway ŋayi dhäpark ŋula nhämiriw, liŋgu ŋunha bukmak nhä ŋayi yukurra Godthu ŋayathama ŋurikinayi yolŋuwu ŋunhi ŋayi ŋayaŋu-dhaparknha. |
23307 | MAT 5:4 | “Yo, ŋayaŋu-djulŋithirri nhe yurru yana wal'ŋu yulŋunydja ŋunhi nhe ŋuli ŋayaŋu-warwumirriyirri ŋula nhäyu romdhu malaŋuyu, liŋgu ŋayi yurru Godthunydja nhuna ŋayaŋu-ḏälkuma warray, marrparaŋ'kuma warray. |
23308 | MAT 5:5 | “Ga nhenydja, ŋunhi nhe ŋayaŋu-dharraḏa wal'ŋu, ŋunhi nhe yaka wanaŋa-ḏumurru ga buŋgawa-ḻakaranharamirri nhe yurru yakana, nhe yurru wirrkina dhika goŋmirriyirri ŋayaŋu-djulŋithirrina, liŋgu Godthu yurru wekama dhuwala munathany'tja wäŋa ga bukmak nhä malanha nhokalana goŋlili. |
23309 | MAT 5:6 | “Ga wiripunydja nhe yurru ŋayaŋu-djulŋithirri ŋunhi, ŋunhi nhe yukurra märryu-ŋupan wirrki wal'ŋu Godkalaŋuwu ŋamakurru'wu romgu, bitjanna bitjan ŋuli marrya' ŋunhi yolŋu wirrki yana ŋayaŋuyu-ŋupan ŋathawu ḻukanharawu; ŋayipi yurru Godthu nhunanydja maranhu-wekama, bala nhe yurru märr-ḏaw'yunna ŋuriŋiyi Godkalanydja, bala ŋayaŋu-djulŋithirrina nhe yurru yulŋunydja. |
23310 | MAT 5:7 | “Ga ŋunhi yolŋu mel-wuyunaramirri, ŋayinydja yurru nhina yukurra goŋmirriyirrina wal'ŋu dhikana, liŋgu nhanŋunydja ŋurikiyinydja Godtja ŋayipinydja yurru mel-wuyundhi. |
23311 | MAT 5:8 | “Ga bitjandhi liŋgu ŋunhinydja yolŋu ŋayaŋu-ralkthunara yurru nhina yukurra goŋmirriyirriyi yana, liŋgu ŋuriŋiyinydjayi walalay yolŋuyu ŋayaŋu-ralkthunarayunydja yurru nhäma yukurra mälkumana Godnha. |
23312 | MAT 5:9 | “Ŋunhi nhe yolŋu mari-ḏaḏawmaranharamirrinydja, balanyaranydja bitjan nhe yurru gunyambi'manydjinha maṉḏanha dhambay-manapan, märr yurru maṉḏa waŋganydhirri, ŋayi yurru nhuna Godthunydja ḻakarama ‘ŋarraku gäthu’ bitjanna, bala nhenydja yurru goŋmirriyirrina ŋayaŋu-djulŋithirrina wal'ŋu. |
23313 | MAT 5:10 | “Ga ŋuli nhuna yurru yolŋuyu ŋayaŋu-yätjkumanydja, liŋgu nhe yukurra nhina ŋunhi ŋamakurru'ŋura Godkala romŋura, nhenydja yurru ŋunhiyi mukthun yana ŋayaŋunydja nhuŋu ŋayaŋu-djulŋithirri, liŋgu ŋunhala djiwarr'ŋuranydja nhe yurru nhina yukurra galkina wal'ŋu Godkalana. |
23314 | MAT 5:11 | “Yaka ŋayaŋu-yätjthiya ŋunhi nhuna yurru beyarrmakkuma ŋula yolthunydja yolŋuyu, bala ŋayaŋuna-wutthun nhuna, ga waŋa birrka'mirrina nhä malanha dhäruk nhuŋu, liŋgu nhe ŋunhi ŋarraku. Yo, ŋuli walala yurru bitjandhi bothirrinydja ḻakaranhamirri nhuna, nhenydja biyaka ŋayaŋu-djulŋithiya, goŋmirriyiya dhika wal'ŋu, liŋgu ŋunhala djiwarr'ŋuranydja Godthunydja yurru nhuŋu wekama biyapul warray wal'ŋu buku-yattjatkunhara. Ŋäthilinydja be baman' yolŋu'-yulŋuyu ŋuli yukurranha ŋayaŋu-yätjkunha dhäwu'-gänharamirrinhanydja walalanha bitjanayi, ga liŋguna walalanydja ŋunha gulŋiyinana Godkala wäŋalilina. Ga nhenydja yurru bitjandhi liŋgu nhina yukurra ŋunhala galŋa-djulŋithirri dhika wal'ŋu, ŋunhi dhiyalami nhe ŋuli burakirri yukurra liŋgu nhanukala yäkuyu.” Bitjarrayina yukurrana Djesuyu ḻakaraŋalanydja nhanukalaŋuwu ŋayi malthunaramirriwunydja walalaŋgu. |
23316 | MAT 5:13 | “Yo, nhumanydja dhuwalanydja yolŋu'-yulŋu ŋunhi ŋarrakuway malthunaramirri walala yurru rom ŋamathiya nhiniya, liŋgu nhumanydja dhuwala balanyara bitjan moṉuk ŋunhi dje'la. Yo, dje'lanydja dhuwala ḻatju'; dhiyaŋuyinydja yukurra ŋathana dhäkay-ŋamathinyamirriyama. Ga ŋunhi yurru ŋayi dje'la dhäkaymiriwyirrinydja, ŋunhiyinydja nhäŋiniŋ'nha yanana, bala yurru yana warrkuḻumana ŋunhiyi yulŋunydja, liŋgu yakana yurru ŋula yolthu dhäkaymirriyama biyapulnydja ŋunhiyi, ŋunhi ŋayi yurru dhäkaynydja ŋula winya'yun; ŋunhiyinydja yana yurru djalkthunna-wala, ga yolŋuyu walalay yukurra yurru muŋdhu'-muŋdhunna, ŋunhi walala yurru marrtjinydja yukurra. Ga nhumanydja dhuwala balanyarayina bitjan dje'la yana dhiyakuna wäŋawu. Nhiniyanydja ŋamathaŋa walala, märr yurru dhuwalanydja wäŋa ŋamathirri wal'ŋu ŋuriŋiyi nhokala romdhu. |
23317 | MAT 5:14 | “Yo, nhumanydja dhuwala balanyara bitjan djarraṯawun' dhiyaku wäŋawu. ŋunhi ŋuli wäŋa dhärra yukurra bukuŋuranydja wal'ŋu, bäyŋuna yurru ŋunhiyi wäŋa ŋula djuḻuḻ'yundja yukurra dhärra; bukmakthuna yolŋu'-yulŋuyu yurru nhämanydja yana. Ga biyakayi nhumanydja dhärriya yukirriya ŋamathaŋa yana, märr yurru yolŋuyu walalay nhäma yukurra ḻatju' dhika rom ŋunhi nhokalanydja. |
23318 | MAT 5:15 | “Yo, ga ŋuli yurru ŋula yolthu yolŋuyu dhuŋgur'yun lanhdhirrany'tja, yakana ŋayi yurru ŋäkirrmarama ŋula nhäthunydja banikin'thunydja bilkthun; yana ŋayi yurru gurrunhandja ŋula ŋal'marama yana, märr yurru bukmaknha yana yolŋu'-yulŋunhanydja räkukuma ŋuriŋiyi djarraṯawun'thunydja. |
23319 | MAT 5:16 | Ga nhumanydja dhuwala balanyarayi bitjan ŋunhiyi lanhdhirra. Biyaka räkukuŋa yukirriya yolŋu'-yulŋunha ŋuriŋiyi Gunhu'wala Godkala djarraṯawun'thunydja, märr yurru walalanydja nhämana yukurra ŋamakurru yana nhä malanha nhokala, bala yana wokthunna yurru nhumalaŋgalaŋuwu Bäpa'mirriŋuwunydja, ŋunhi ŋayinydja ŋurukuynha djiwarr'wuynha wal'ŋu Gunhu'.” Ga bitjanna ŋayi yukurra ḻakaramanydja Djesuyu. |
23320 | MAT 5:17 | Ga bitjarrana ŋayi Djesuyu wiripunydja ḻakaraŋala, dhuwala gam', “Nhumanydja mak ŋarranha guyaŋirri yukurra bitjan, yanapi ŋarra dhuwala bunana dhiyala romgu ŋuriki buwayakkunharawu, ŋunhi Mawtjitjthu nherrara ŋäthili, ga ŋuriki malaŋuwu romgu ŋunhi walala ŋuli dhawu'-gänharamirriyu walalay ḻakaranha yukurranha. Yaka ŋarra dhuwala bunana romgunydja buwayakkunharawu, yana ŋarra bunananydja romgu ŋurikiyi warraŋulkunharawu, rumbalthinyarawuna wal'ŋu. |
23322 | MAT 5:19 | “Ga ŋuli yurru ŋula yolthu bakmarama ga nhäŋiniŋ' ḻakaramanydja waŋganynha romnha, bäyyi nyumukuṉiny'tja ŋula rom, ga ŋuli ŋayi yurru wiripuwurrunhanydja yolŋu'-yulŋunha ḻakarama wiripukumanydja, märr yurru walalanydja bitjandhina märr-yuḻkthun, ŋayinydja yurru ŋanya Gunhu'yunydja bitjandhiyi bili nhäŋiniŋ' ḻakaramayi; ŋayi yurru ŋunhiyinydja yolŋu rom-märr-yuḻkthunaramirrinydja ŋunhala Gunhu'walanydja Romŋura yutjuwaḻa'na yana. Ga ŋuli yurru ŋula yolthu yolŋuyu dhäruk-märrama ga ŋayathama Godkunydja ŋunhi rom baṯ bitjandja, garrwarkumanydja wal'ŋu, ga marŋgikuma yurru bitjandhiyinydja dhunupawunydja romgu, bala Gunhu'yunydja yurru ŋanya ŋunhiyi yolŋunha bitjandhiyina ŋunhala nhanukalanydja wäŋaŋura garrwarkumana biyapulnha wal'ŋu ŋanya. |
23323 | MAT 5:20 | “Nhumanydja mak ŋuli guyaŋirri yanapi dhuwalanydja walala Rom-marŋgikunharamirrinydja ga Rom-dharraymirrinydja biyapul wal'ŋu rom-dhunupamirri yolŋu'-yulŋu. Yurru bäyŋu warray. Yuwalkkuma ŋarra yukurra nhumalaŋgu dhuwala ḻakaramanydja. ŋuli nhuma yakanydja yurru yuwalkkuma nhina yukurra ŋamakurru' wal'ŋu ŋayaŋu-dhunupanydja yana, djuḻkmarama yurru yukurra walalaŋgunydja ŋunhiyi ŋaḻapaḻmirriwunydja rom, yakana nhuma yurru gulŋiyirri Gunhu'walanydja wäŋalili.” Ga bitjarra ŋayi Djesuyu ḻakaraŋalanydja. |
23324 | MAT 5:21 | Ga wiripunydja ŋayi Djesuyu ḻakaraŋala yukurrana bitjarra. “Liŋguna nhuma marŋgithinanydja dhiyaku romgu ŋunhi ŋaḻapaḻmirriyu yolŋu'-yulŋuyu ŋuli yukurra ḻakarama bitjan gam', ‘Yaka buŋa yolŋunha murrkay'kuŋa. Ga ŋuli yurru ŋula yolthu yolŋunha buma murrkay'kumanydja, bala nhumanydja yurru ŋanya ŋunhi yolŋunha dhä-ḏir'yunna.’ |
23325 | MAT 5:22 | “Yo, balanyara ŋunhi ŋäthiliŋunydja rom, yurru dhuwalanydja ŋarranydja yukurra ḻakarama nhumalaŋgu, dhuwalana gam': Ŋuli yurru ŋula yol yolŋu ŋoynydja dhärra ŋula yolku wiripuŋuwu yolŋuwu, ŋanyanydja ŋayi yurru Godthu yana dhä-ḏir'yunna. Yo, ŋuli ŋayi yurru ŋula yol yolŋu ŋuyulkthirri wiripuŋuwu yolŋuwu, bala waŋa bitjanna, ‘Nhenydja dhuwala ŋula nhäna yana, nhäŋiniŋ'nha,’ bitjan, ŋanyanydja walala yurru ŋunhiyinhanydja yolŋunha gäma ŋunhana gumurrlili ŋurikalana buku-ḏuwaṯkalana, ga ŋuli ŋayi yurru ŋula yol yolŋu yarryun gutha'mirriŋuwu, bala waŋa bitjanna, ‘Nhenydja dhuwala raypirri-waḏatjnha yolŋu,’ yanapi ŋayi gutha'mirriŋunydja wakinŋu yolŋu Gunhu'walanydja maŋutjiŋura, ŋanyana yurru Gunhu'yunydja dhuwalayina yolŋunha dhä-dir'yun, bala djuy'yun galŋa-yätjthinyaramirrililina wäŋalili, ŋunhimalana ŋunhi yukurra gurtha nhära ŋuli bitjan liŋgu. |
23326 | MAT 5:23 | “Yuwalk ŋarra yukurra dhuwala yana ḻakaramanydja. Ŋuli nhe yurru marrtji buku-ŋal'yunaralilinydja, ŋula nhä gäma wekanharawu Gunhu'wunydja, ŋunhi nhe yukurra yaka ŋayaŋu-waŋganydhirri wiripuŋuwu yolŋuwu, Gunhu'yunydja yurru yakana nhokuŋu märrama ŋula nhä. Yo, ŋunhi nhe ŋuli gäma marrtji mundhurr Gunhu'wala Buṉbulili wekanharawunydja nhanŋu Gunhu'wu, bala nhe ŋuli guyaŋirrina ŋunhiyi ŋula yolnha yolŋunha ŋunhi ŋayi ŋuli yukurra yarryun nhuŋu, ga yaka ŋäthili wekaŋa ŋunhiyi mundhurrnydja Gunhu'wu; |
23328 | MAT 5:25 | “Yo, ŋuli nhe djäma yätjtja ŋula yolku, yana waḏutja marrtjiyanydja ga waŋiyanydja nhanŋu; ŋuriŋiyi bili maṉḏa ḻundukunhamiyanydja, märr nhuna ŋayi yurru yaka muka gäma dhä-ḏir'yunarawunydja. Ga ŋuli nhuma yurru yakanydja ḻundukunharamirri biyapul nhumalanhay nhuma, ŋayinydja yurru nhuna mak gämana ŋurikalana dhä-wirrka'yunaramirriwalana, ga ŋayinydja yurru nhuna yana ḻoḻulilina galkaṉ. |
23329 | MAT 5:26 | Bala nhe yurru nhinanydja yukurra ŋunhiliyina ḻoḻuŋurana-a-a, ga yana liŋgu nhe yurru buku-ruŋiyinyamarama wekama ŋurikiyi, bukmakpuy yana ŋunhi ŋayi yurru dhä-wirrka'yunaramirriyu ḻakarama nhuŋu. Yo, ŋunhi nhe yurru mulkuruthirrinydja ŋula yolku, yana waḏutja biyaka maṉḏa ḻundukunhamiya.” Ga bitjarra ŋayi Djesuyu ḻakaraŋalanydja. |
23330 | MAT 5:27 | Ga wiripunydja ŋayi ḻakaraŋala Djesuyu bitjarra, “Ga dhuwala wiripunydja rom ŋunhi ŋäthili ŋuli yukurranha yolŋu'-yulŋuyu ḻakaranha marŋgikunha. Liŋguna nhuma ŋäkulana, balanyaranydja gam', ‘Yaka marramba'thiya,’ bitjan. |
23332 | MAT 5:29 | “Yo. ŋuli nhuna yurru nhokalay maŋutjiyu mel-warryun yätjkunydja romgu, yana biyaka ḏulŋurr'yunmiyana, bala yana ŋurrkaŋana. ŋuli nhe yurru ŋoy-ŋapu'yundja nhäma ŋula nhä, ŋunhiyinydja yätjnha yana, bala nhunanydja yurru dhä-ḏir'yun; ŋurrkamana ŋayi yurru nhuna ŋunhamalayina wäŋalili dhä-ḏir'yunaramirrililina gupaḏalnha-wala, rakunydhinyaramirrililina. Ga ŋuli nhuna yurru nhokalay goŋdhu gäma yätjlili romlili, yana biyaka gulkthunmiyana nhunapinyay goŋdja, bala yana ŋurrkaŋana. ŋuli nhe yukurra yurru djämanydja nhokalay goŋdhu yätj bitjan liŋgu, bala nhunanydja yurru dhä-ḏir'yunna, bala ŋurrkama ŋunhimalayina wäŋalili gurthamirrililina, galŋa-yätjthinyaramirrililina. Yo, ŋuli yurru nhuna ŋula nhäyu gäma yukurra yätjlilinydja, gonhayi ḻatju'yu dhika wal'ŋu, yana ŋanya biyaka ḏupthurrana, märr nhenydja yurru walŋana nhina, gonhayi nhe yurru yukurra nhina ŋula nhämiriwnydja.” Ga bitjarra ŋayi Djesuyu ḻakaraŋalanydja. |
23334 | MAT 5:31 | Ga dhuwalanydja ŋayi wiripuwuynha rombuy ḻakaraŋala Djesuyu, bitjarra gam', “Ga wiripunydja ŋäthiliŋu rom nhuma liŋguna ŋäkula, balanyara gam' bitjan dhuwala. ‘Ŋunhi yurru dhuway'-manydjinydja yolŋu maṉḏa nhina waŋgany-manapanmirrina liŋguna, ḏarramu ga miyalk, ga ŋuli ŋayi yurru ŋunhiyi dhuway'mirriŋunydja yaka ḏukṯuk ŋurikiyi miyalkku biyapulnydja, bala ŋayi yurru ŋuriŋiyi ḏarramuyunydja djorra'na märrama, bala wukirrina dhäruknha ŋurikiyi miyalkkunydja barrkuwatjthinyarawuna, gonha'yunminyarawuna, bala yana wekama djorrany'tja ŋunhiyi miyalkkalana, gonha'yunna manapan yurru.’ |
23336 | MAT 5:33 | Ga dhuwalanydja ŋayi wiripuna ḻakaraŋala Djesuyu, bitjarra gam', “Ga wiripunydja rom nhuma liŋguna ŋäkula, ŋunhi walala ŋuli ŋäthili ḻakaranha, balanyara gam' bitjan dhuwala. ‘Ŋunhi nhe yolŋuyu yurru ŋula yolnha dhawu'-nherraṉdja, bala ḏälkumanydja yurru Godkala yäkuyu, djämanydja nhe yurru yana mayali'mirriyaŋana.’ |
23337 | MAT 5:34 | “Yo, ga balanyara ŋunhi ŋäthiliŋunydja rom, yurru ŋarranydja yukurra dhuwala ḻakarama nhumalaŋgu bitjanna gam', ŋunhi nhe yurru dhawu'-nherraṉdja ŋula yolnha, yana yuwalkkuŋa waŋiyanydja; yaka ḏälkuŋanydja ŋula nhäthu dhärukthu ga yäkuyu, balanyarayunydja bitjan dhuwala gam', ‘God yuwalk’, ga ‘djiwarr’ bitjan, ga ‘dhuwala munatha’ wäŋa' bitjan, ga ‘Djurutjalam’ bitjan. Yakana nhe yurru biyakayinydja waŋiya, liŋgu ŋunha djiwarrny'tja nhanŋuwaynha Gunhu'wuna yana wäŋa nhinanharawu, ga bitjandhiyi dhuwala munathany'tja nhanŋu wäŋa, ŋayi yukurra ḻuku-wurruma dhiyalami, ga bitjandhiyi ŋunha Djurutjalam wäŋa nhanŋuwaynha yana Gunhu'wuna. Yo, Gunhuny'tja ŋunhi ŋurruŋu wal'ŋu buŋgawa, biyapul waŋarr wal'ŋu, ga bäyŋu yana nhuma yurru waŋa ŋanyanydja yäku ḻakarama yänanydja. |
23339 | MAT 5:36 | “Ga bitjandhi bili nhuma yurru yakayi dhawu'-nherraṉ ŋula yolnha, yäku-ḻakarama nhokalay nhe ganydjarryu, balanyarayunydja bitjan nhokalay nhe muḻkurryu, yana bitjanarawu ḏälkunharawu wal'ŋu dhärukku nhumalaŋguway. Liŋgu nhenydja dhuwala ganydjarrmiriwnha yana; nhepinydja yukurra bäyŋuna ganydjarr gäma bitjanarawu djambiwu miny'tjimirriyanharawu nhokalay nhe marwatkunydja, yakana nhe yurru ŋula waŋganynha marwatnha watharrkuma ga ŋula gurrŋangumanydja. |
23340 | MAT 5:37 | “Yo, ŋunhi nhe yurru dhawu'-nherraṉdja ŋula yolnha, yana biyaka yuwalkkuŋana dhäruktja ḻakaraŋa; yakana ŋoy-wanaŋguŋanydja ḻakaraŋa. ŋuli nhuŋu ŋayaŋu yaka'yundja yukurra, yana waŋiya yaka'yurrana ŋurikiyi, ga ŋuli nhuŋu ŋayaŋu yoramanydja yukurra, yana yoraŋa waŋiya ga ŋunhiyina liŋguna. ŋuli nhe yurru waŋa biyapulnydja, yana ḏälkunharawu ŋuriki dhärukku, ŋunhiyinydja yakana ŋamakurru' nhuŋu waŋanharawu, liŋgu ŋunhiyinydja rom dhawaṯthun ŋuli yätjkalana yukurra, ŋurikalana mokuywalana wal'ŋu. “Nhuma malthunaramirrinydja walala ŋarraku, nhuma yurru waŋiya dhäruk yuwalkkuŋa wal'ŋu yana, bala djämanydja yuwalkkuŋana-wala, biyakana mayali'mirriyaŋana.” Ga bitjarrana ŋayi Djesuyu ḻakaraŋalanydja. |
23342 | MAT 5:39 | “Yo, ga balanyara ŋunhi ŋäthiliŋunydja rom, yurru ŋarranydja yukurra dhuwala ḻakarama nhumalaŋgu bitjanna gam', Ŋuli yurru ŋula yolthu yätjkumanydja nhuna, nhenydja yurru yaka nhanŋunydja buku-ruŋiyinyamaraŋa yätj. ŋuli nhuna ŋayi yurru bartjunmarama bukunydja waŋgany gali' dhakal, ga nhenydja yurru bilyurra ga wiripunydja dhakal nhanŋu wekanhamiya. |
23344 | MAT 5:41 | Ga ŋuli yurru ŋula yolthu gur'-guryundja nhuna gänharawu bathiwu nhanukalayŋuwu märr-gurririnydja, nhenydja yurru bathi nhanŋu gäŋa weyinnha bala yana, yaka märr-gurririnydja yana. |
23345 | MAT 5:42 | “Wekaŋa ŋurikinydja yolŋuwu ŋunhi ŋayi yurru dhä-ŋaŋ'thun nhuna, ga ŋuli yurru ŋula yolthu ŋäŋ'thun nhuna yana guwarrwu gänharawu, yana wekaŋana-wala nhanukala.” Ga bitjarra ŋayi Djesu waŋana ḻakaraŋalanydja. |
23346 | MAT 5:43 | “Ga wiripunydja ŋäthiliŋu rom nhuma liŋguna ŋäkula, balanyara gam' bitjan dhuwala, ‘Märr-ŋamathiya nhokalaŋuwu nhe ḻunduwunydja, ga ŋuyulkthiya nhokalayŋuwu nhe miriŋuwunydja.’ |
23347 | MAT 5:44 | Yurru ŋarranydja yukurra dhuwala ḻakarama nhumalaŋgu bitjanna gam': Märr-ŋamathiya nhokalayŋuwu nhe miriŋuwu, ga biyakayi bukumirriyaŋa yukirriya ŋurikinydja yolŋuwu ŋunhi ŋayi ŋuli nhuna ŋayaŋu-yätjkuma. |
23348 | MAT 5:45 | Balakurruyina dhukarrkurru nhuma yukurra dhuwala nhinanydja bitjandhina bitjan yumurrku' ŋurukuyina djiwarr'wuywuna bäpa'mirriŋuwu nhumalaŋgalaŋuwu. Liŋgu ŋayi Gunhu'yu djäma walunydja, märr ŋayi ŋuli ŋuriŋiyinydja waluyu ḻithanmaraŋu bukmaknhana yolŋu'-yulŋunha, ŋamakurru'nha ga yätjmirrinha, ga bitjandhi ŋayi Gunhu'yu ŋuli wekama waltjaṉnhanydja bawala'mirriwu yolŋuwu, yätjku ga ŋamakurru'wu. |
23349 | MAT 5:46 | “Märr-ŋamathiya bukmakku yana yolŋu'-yulŋuwu. Ŋuli nhe yurru märr-ŋamathirri ŋuriki liŋgu yolŋuwu ŋunhi ŋayi märr-ŋamathirri yukurra nhuŋu, Godthunydja yurru yakana nhuŋu buku-ruŋinyamarama wekama ŋurikiyinydjayi. Wiripunydja ŋuli dhuwurr-yätj ŋunhi yolŋu märr-ŋamathirri yukurra ŋurikinydja yolŋuwu ŋunhi ŋayi ŋuli märr-ŋamathirri nhanŋu yukurra. |
23350 | MAT 5:47 | Ga ŋuli yurru nhe yana nhokalayŋu nhe yolŋuwu walalaŋgu ‘gululu’ bitjan, nhä dhuwalayinydja?... mirithirri ŋamakurru' nhuŋu?... dhiyaŋu nhe ŋuli yukurra djuḻkmaramanydja? Bäyŋu warray, liŋgu balanyarayi ŋunhi yolŋunydja walala ŋunhi walala yaka marŋgi Gunhu'wu; walalanydja ŋuli gululu bitjanmirri warray walalaŋguway walala bala-lili'yunmirri. |
23351 | MAT 5:48 | “Yo, nhuma ŋunhi Gunhu'wunydja yolŋu walala, nhumanydja yurru rom ŋamathirri biyapul wal'ŋu yana, ŋula nhämiriwyaŋa, bitjan yana liŋgu bitjan ŋayipi nhuŋu bäpa'mirriŋu ŋunha djiwarr'wuy yana. Nhumanydja yurru märr-ŋamathirri wiripuŋuwunydja yolŋuwu yuwalkkuŋa yana, bitjan ŋayipi ŋuli Gunhu' yana.” Bitjarra ŋayi Djesu waŋananydja. |
23352 | MAT 6:1 | Ga dhuwalanydja wiripuna dhäruk ŋayi Djesuyu ḻakaraŋala, bitjarra gam', “Nhuma yurru djäma yukirriya yuwalkkuŋa yana wal'ŋu ŋamakurru' rom malanha. Yaka djäma ŋula nhä maŋutjiwu yolŋu'-yulŋuwunydja yana, märr walala yurru nhuna dhuwurr-ḻatju' ḻakarama. Liŋgu Gunhu'yu nhokala djiwarr'wuyyunydja bäpa'mirriŋuyu yurru yakana nhuna bukuwurrpan balanyarawuyyinydja djämawuy. |
23353 | MAT 6:2 | “Yo, ŋunhi nhe yurru wekamanydja ŋula nhä ŋatha ŋurikinydja yolŋuwu ŋunhi ŋayi yukurra nhina yolŋumiriw, yaka nhunapinyay nhe milkunhamiya yäna maŋutjiwu yolŋu'-yulŋuwunydja nhänharawu. Walalanydja ŋunhi rom gali'-märrma'yunydja yay'wulanharamirriyunydja yolŋu'-yulŋuyu ŋuli ŋunhalanydja wekama Godkalanydja Buṉbuŋura, ga yana ŋula dhukarrŋura, märr walalanha yurru bukmakthu yolŋu'-yulŋuyu nhäma, bala walalaŋgu wokthunna. Bala yolŋuwuŋuna wokthunara walala yurru märramanydja yana, ga ŋunhiyina liŋguna. |
23355 | MAT 6:4 | Yurru nhokala djiwarr'wuyyunydja Bäpa'mirriŋuyu nhuna nhäma warray ŋuli yukurra ŋunhimalayi gayulwuy wekanhara, ga ŋayinydja yurru Gunhu'yunydja buku-ruŋiyinyamarama warray nhuŋu ŋurikiyi wekanhara.” |
23356 | MAT 6:5 | “Ga ŋunhi nhuma yurru bukumirriyamanydja, yuwalkkuŋa biyakayi yana bukumirriyaŋanydja. Yaka biyakanydja milkunhamirriyanydja, bitjan ŋunhi yay'-wulanharamirri yolŋu'-yulŋu. Walalanydja ŋuli dhärra marrtji gumurrlili warray Godkalanydja Buṉbuŋura ŋunhi, bala bukumirriyamana ŋuli, ga yänanydja ŋula dhukarrŋuranydja baṉarra'ŋuranydja ŋuli dhärra bukumirriyanharawu, yana milkunhamirri ŋuli yukurra, märr walalanha yurru yolŋu'-yulŋuyu ḻatju'-ḻakarama, wokthunna manapan walalaŋgu. Bala yolŋuwuŋuna wokthunara walala yurru märramanydja yana, ga ŋunhiyina liŋguna. |
23357 | MAT 6:6 | “Nhumanydja yurru yaka biyakayinydja bukumirriyaŋa. Yana marrtjiya nhepi gäna yana, ga gärriya nhokalay wäŋalili, bala yana bukumirriyaŋana gayulnha, biyaka waŋanhamirriya yana maṉḏa, nhe ga nhuŋu djiwarr'wuy Bäpa'mirriŋu. Bala nhokala Bäpa'mirriŋuyunydja yurru buku-ruŋinyamaramana nhuŋu ŋurikiynydja ŋunhi nhe yurru djäma gayul. |
23358 | MAT 6:7 | “Ga ŋunhi nhe yurru bukumirriyamanydja, yaka yana waŋiya dhäruk weyinguŋa, ŋunhiyinydja bili waŋganydja mayali'miriwnydja dhäruk. Yaka biyakanydja bukumirriyaŋa, liŋgu balanyarayinydja rom ŋuriki warray yolŋu'-yulŋuwu ŋunhi walala yaka marŋgi Gunhu'wu. Walalanydja ŋuriŋiyinydja yolŋu'-yulŋuyu guyaŋirri ŋuli yukurra yanapi walalaŋgala waŋarryu yurru walalanha wekama ŋula nhä, ŋunhi walala yurru bukumirriyama weyinguma. |