Wildebeest analysis examples for:   gvn-gvn   R    February 11, 2023 at 18:41    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

607  GEN 24:15  Nyulu dingkar Godunji balkan-balkawanku, maral burri Rebecca kadan, bana maninka. Nyulu ngulkurrijin bajaku, dingkaranji kariku wunan. Dingkarangka nyungundu babajin, “Bana ngayku wundi, ngayu nukanka.” Rebeccangka bana jinbaldaku wundin nyungundu, yalaman, “Ngayu yalarrku bana manil yunuwunbu camel-camelumu.” Maralangka bana manil-manin, dingkarangka nyungun biku-nyajil-nyajin, binalmanka nguba Godungku yinya maral nyungundu milbin, nguba kari. Nyulu dingkarangka Rebeccamu ring dajin, junjuy jambul goldmun dakilka dajin, babajin, “Yunu nganjan wanya? Nyungu bayan jirray? Ngayu bundanka yurranji.” Rebeccangka yalaman, “Ngayku nganjan Bethuel. Ngayku babi Milchah, kami Nahor. Nganjin mayiji, bayan jirray. Yundu nganjinanji bunday.”
620  GEN 24:28  Rebecca ngamundu warrin, balkanka. Maralamu yaba, Laban, nyulu kadan wellba, dingkar maku-nyajinka. Nyulu Labanangka yalaman, “Kaday, bunday nganjinanji. Ngayu bayan yanday-bungan, yalarrku room jirray camel-camelanka.” Dingkar Labananji dungan.
624  GEN 24:32  Labanangka mayi dajin camel-camelamu, bana wundin dingkaranda, janjinka, mayi wundin nyungu. Dingkarangka yalaman, “Mayi kariku daya, ngaykundurr milka-janay. Ngayu kukuji kadan Abrahamandamun. Wawu yinyamun ngayu mayida nukal. Ngayu Abrahamandamunbu workingmanamu maja. Godungku Abraham ngulkurrduku kujin, wawurr-wawurr-bungan. Nyungu yamba-yamba jirray bajaku. Bula Sara, Abraham mukulman, bulanga kangkal balkajin, burri Isaac. Kaki Abraham wulay, Isaacangka yamba-yamba wubulku manil. Abrahamangka ngaykundu yalaman, ‘Yundu dungay ngaykuwunbu jawun-karranda, Isaacamu manyarr maninka. Godungku yunundu maral milbil. Kaki yinya maral wawu kari kadanka, yalada, bawa.’ Ngayu wellba kadan, Godundu babajin, ‘Maral ngaykundu milbi, Isaacamu manyarr.’ Junkaynjaku Godungku ngaykunduda Rebecca milbin. Yurra Rebecca yunganka kangkalba Abrahamandamunbu? Balkada, ngayu binalmanka.”
642  GEN 24:50  Bula Bethuel, nyulu Rebeccamu nganjan, Laban, nyulu Rebeccamu yaba, bula yalaman, “Godungkuku milbin, nganjin kari kiril. Rebecca yununji dungay.” Dingkarangka jananga junjuy-junjuy wubul presents dajinda. Warngku yindu nyulu dungankada, yamba bula, Rebeccandamundu nganjanangka, ngamungku, bula yalaman, “Warngku 10-bala bunday. Wawu yinyamun nyulu yununji dungayda.” Dingkarangka yalaman, “Kari, ngayu dungankada.” Bula Rebeccanda babajin, “Yundu nyiku dunganka dingkaranji?” Rebeccangka yalaman, “Yala, ngayu dungayda.” Bula yabangka, ngamungku, bula yalaman, “Yalada. Ngalin wawu nyajinka yundu kangkal-kangkal wubul maninka, bama wubulmal yunundumun.” Yinyamun jana, Rebecca, bama nyungundu workmanijinya, jana dingkaranji dunganda.
654  GEN 24:62  Jana dungan, dungan, dungan, yubaku kadan Abrahamandamunbu bayanba. Yilay-yilay Isaac jilba dungan-dungan, nyulu camel-camel nyajin kankadanya kala-kalbaymunkuku. Rebeccangka Isaac nyajin, jalaman camelundumun, dingkaranda babajin, “Yinya dingkar wanya?” Dingkarangka yalaman, “Nyulu Isaac, yunu dunyu.” Rebecca walu nandajinda kambibu. Dingkarangka Isaacanda balkan nyulu wanjarrman. Isaacangka Rebecca wundin nyunguwunbu bayanba. Nyulu nyungu manyarrmanda.
678  GEN 25:19  Rebecca kangkal kariku. Yinyaynka Isaac Majanda Godundu babajin manyarr kulngkulmanka. Godungku Isaac kuku-nyajin, Rebecca kulngkulmankuda. Juma dingkar-bulal jambul balkajin muruku. Yaba jarra ngala-ngala, mungka jirray bangkarrba. Ngamungku and nganjanangka burri dalkin Esau. Yabaju balkajin yabamu jina karrban-karrbanya. Ngamungku and nganjanangka nyungun burri dalkin Jacob.
686  GEN 25:27  Bula yaba-yabaju jirrayman, Esau mala-minya, yarbarrka jilba dungan. Jacob walu-yindu, nyulu bayandarrku workmanijinya, wawu kari jilba dunganka. Nganjan Isaac Esaunku wawu-jirrayman, nyulu wawu nukanka minya Esaungku wundinya. Yamba ngamu Rebecca Jacobankaku wawu-jirray.
733  GEN 27:5  Kari. Rebeccangka Isaac nyajin Esaunji balkan-balkawanya. Esau jilba dungan, Rebeccangka Jacobanda yalaman, “Ngaykundu milka-janay. Goat karrkay-bulal jambul mana, wandul. Ngayu wayjunku yalaku yunuku nganjanku wawu. Yundu nyungundu daya, nyulu yunun blessing-bungal, nyulu wulanjiku.” Jacobangka ngamundu yalaman, “Kari. Esau mungka jirray bangkarrba. Nganjanangka nganya nguba marabu karrbal. Mungka yamba-kari ngaykundu dakilba, nyulu binalmalda ngayu nyungun jurril-bal-bal. Yinyamun nyulu nganya kari blessing-bungal, nyulu Godundu babaji nganya buyun-damanka.” Ngamungku yalaman, “Kari. Kaki nyulu Godundu babaji yunun buyun-damanka, balu nyulu babajika. Godungku nganyaku buyun-damal, yunun kari. Yundu nganya kuku-nyaka.”
742  GEN 27:14  Jacobangka ngamu kuku-nyajin. Nyulu minya manin, ngamundu dajin, ngamungku minya wayjun, yala nganjanku wawu. Nyulu Esaumu kambi ngulkurr manin, Jacobanda diday-manin. Rebeccangka goat yulban manin, Jacobanda dakilba, manungu diday-manin. Nyulu mayi dajin Jacobanda, minya, bread.
769  GEN 27:41  Nganjanangka Jacob blessing-bunganya, Esau Jacobanka wawu-karimanijin, nyungun yarkinkaku kuninka. Rebecca yinyaynka binalman, nyulu Jacobanda balkan dunganka kulimun. Nyulu Jacobanda yalaman, “Yunuwundu yabangka yunun yarkinkaku kuninka, payim back-bunganka, yundu nyungundumun blessing ngakinya. Nyaka. Dungayda ngaykuwunbu yabanda, burri Laban, nyulu bubungu Haran bundanday. Nyungunji bunday, balu yaba kulika milka-wulay.”
774  GEN 27:46  Rebeccangka Isaacanda yalaman, “Ngayu wawu kari Esaundumunku manyarr-bulalanka, bula yaluymun bubumun. Ngayu wawu kari nyajinka Jacob jalbu yala yinya-bulal marryim-banka.”
797  GEN 29:1  Jacobangka bubu Bethel bawan, kadan bubungu Haran. Nyulu wellba kadan, sheep wubul bajaku yubaku wellba wunanan. Kulji yalbay bajaku wuyar wellba wunanan, well nandanka. Sheep wubulku wellba kadanya, jana dingkarangka shepherdangka yinya kulji walnganya wellmun, sheepanda wubulbuku bana dajinya, well nandanya baja kuljibu. Jacobangka jananda dingkaranda shepherdanda babajin, “Yurra wanjamun?” Jana yalaman, “Bubumun Haranmun.” Nyulu babajin, “Yurra Labananka binal?” Jana yalaman, “Yuwu, nyungunku binalkuda.” Nyulu babajin, “Nyulu ngulkurrku bundanday?” Jana yalaman, “Yuwu, nyulu ngulkurrku bundanday. Nyaka, yinya jalbu kankaday, yinya nyungu kangkal burri Rachel, nyulu kankaday nyunguwunji sheepanji.” Jana balkan-balkawan, Rachel kadan sheepanji. Jacob wellba dungan, kulji wellmun walngan, bana sheepamu dajin. Yinyamun nyulu Rachelanda yalaman, “Ngayu yunuwunbu nganjanamu juway.” Nyulu Rachel nganjananda warrin, balkanda. Labanangka nyajin, nyulu juwayanda warrin, nyungun kissim-ban, wundinda bayanba. Jacobangka nyungundu balkan nyunguwunku jawun-karranka. Labanangka yalaman, “Yundu ngayku juway bajakuda.”
811  GEN 29:15  Labanamu kangkal jalbu-bulal jambul, babarr Leah, jinkurr Rachel. Kija nyubunman Labanangka Jacobanda yalaman, “Yundu ngaykundu kari workmaniji money-karikaku. Ngayu yunu wanjarrku pay dajil?” Jacob bujanji Rachelanka, nyulu Labananda yalaman, “Ngayu yunundu 7 yearsanka workmaniji, yundu yunu kangkal Rachel daya ngayku, manyarr-banka.” Labanangka yalaman, “Yala. Ngayu nyungun yunu dajil.”
816  GEN 29:20  Jacob Labananda 7 yearsanka workmanijin, Rachel maninka, manyarr-banka. Yinyamun Jacobangka Labananda yalaman, “7 yearsmanda, Rachel ngayku daya.” Labanangka mayi jirray-bungan weddingka, wubulku kunjan mayika. Wujurrman, Jacobangka Rachel kujil-kujin, yamba Labanangka babarr Leah wundin Jacobanda, manyarr-bunganka, Rachel kari. Warngku yindu wungar wandin, Jacob binalmanda, nyulu jalbu Leah manin, Rachel kari. Nyulu Labananda dungan, yalaman, “Yundu wanyurrinku nganya jurril-bungan? Rachelankaku ngayu workmanijin, Leahnka kari.” Labanangka yalaman, “Nganjin yalaku, babarrngarr dajil, yinyamun jinkurrda. Yundu warngku 7-bala bunday Leahnji. Ngayu Rachelda dajil, yundu 7 yearsanka workmanijika baja Rachelanka.” Jacobangka yalaman, “Yala.” 7 daysman, Labanangka Rachel Jacobanda dajin, manyarr-banka. Jacob Rachelanka wawu jirray, Leahnka jarra yala. Nyulu Labananda workmanijin baja 7 yearsanka.
828  GEN 29:32  (29.32-30.36) Jacobamu kangkal-kangkal dingkar-dingkar burri Reuben, Simeon, Levi, Judah, Dan, Naphtali, Gad, Asher, Isaachar, Zebulon, Joseph. Wawu Josephandamun Jacobangka Labananda yalaman, “Nganjinin yungada, ngayu bayanbaku dunganka, nganjanandaku, bubunguku.” Labanangka yalaman, “Ngayu binal Godungku ngayku sheep, goats jirray-bungan, yundu ngaykundu workmanijinya. Ngayu wanjarrku yunun payim-bal, yundu ngaykundu workmanijinka baja?” Jacobangka yalaman, “Ngayu moneyka wawu kari. Ngayku wubulku sheep daya kaykay-kaykayku, ngumbu, wubulku goat kaykay-kaykayku, jinjurr-jinjurr. Kaki yundu ngaykundu yinyarrin dajil, ngayu yunundu workmal baja.” Labanangka yalaman, “Yala.” Yamba Labanangka same day goat jinjurr-jinjurr, sheep ngumbu manin, ngami-ngami-bungan yindu-yindumun kanbalmun, dajin nyunguwunbu dingkar-dingkaranda kangkal-kangkalanda, kujinka. Nyulu jananin kala-kalbay yungan. Jacobangka kanbal goat, sheep kujin Labanamu.
877  GEN 31:3  Yinyamun Godungku Jacobanda yalaman, “Yunuwunbuku bubunguku dungay baja, jawun-karrandaku. Ngayu yalarrku yununji dungay.” Jacobangka kuku yungan manyarr-bulalanda, Rachelanda, Leahnda, nyungundu kadanka paddockmunbu. Nyulu bulanda yalaman, “Yubalanga nganjan ngaykunku wawu-kariman. Yamba God ngaykunji bundanday. Yubal binal ngayu yubalandamunbu nganjananda ngulkurrku workmanijin, yamba nyulu nganya jurril-bungan, ngaykundu buyunman. Yamba Godungku nyungun kari letim-ban nganya buyun-damanka. Godungku ngaykundu balkan ngaykuwunbuku bubunguku dunganka baja.” Rachel bula Leahngka Jacobanda yalaman, “God kuku-nyaka.” Jacob readymanda, nganjanandaku dunganka baja bubunguku Canaanandaku. Nyulu junjuy-junjuy wubulku wundin, manyarr-bulal, kangkal-kangkal, nyungu goat, sheep, camel, donkey, bulki wubulku. Jana dungarinda.
1028  GEN 35:16  Wawu yinyamun jana bubu Bethel bawan. Jana dungan-dunganda, ngawa karrkay burri Benjamin balkajin. Nyulu balkajin, ngamu Rachel wulanda. Jana nyungun nandan juljalba yubaku baralba.
1096  GEN 37:12  Josephandamundu yaba-karrangka sheep-sheep kujil-kujinya bubungu Shechem. Jacobangka Joseph jananda yungan, nyajinka, jana nguba ngulkurrku bundandan, nguba kari. Joseph dunganda, yaba-karrangka nyungun nyajin kankadanya. Jana yalaman, “Nyulukulu bijarr-bakakulu kankaday. Ngana nyungun yarkinkaku kuninka, nganjananda balkanka minyabu kulijingka nyungun kunin, yarkin-bankuda. Nyungu bijarr kari manubajamalda.” Reuben, nyulu jakalbamunku, nyulu wawu kari Joseph yarkinkaku kuninka. Nyulu yalaman, “Kari kuni. Yilba wellmunbu dajalimunbu.” Yinya well marral, bana yamba-kari. Joseph kadan, jana nyungun karrban, nyungundumun kambi walngan, nyungun yilban wellmunbu.
1271  GEN 42:18  Warngku kulurman Josephangka jananda yaba-karranda yalaman, “Yurra nganya kuku-nyaka. Nyubun nyulurrku bunday jailba, yurrajin kanbal dungay, mayi wundi jawun-karranda. Kaki yurra yabaju wundil ngaykundu, ngayu binalmal yurranga kuku manubajaku. Kaki yurranga kuku manubajaku, ngayu yurranin kari kunil.” Jana yaba-karra kukuku Egyptmunku binal kari. Joseph jurrilman, nyulu janawunku kukuku binal. Yinyaynka nyulu jananda balkan kukubu Egyptmundu. Yindu dingkar yinyaymba janjanan, nyulu kukuku jambulku binal. Nyulu yaba-karranda janawundu kukubu balkan wanyu Josephangka balkan, Josephanda kukubu Egyptmundu balkan wanyu yaba-karrangka balkan. Yaba-karra balkawan jana-karrajiku kukubu janangunduku. Jana yalaman, “Ngana yabajunku buyunman, Josephanka. Ngana nyungun nyajin milka-bujarmanya, banbadinya, because ngana nyungun sellim-banka, yamba ngana bayjan, nyungun kari kuku-nyajin. Yinyaynka Godungku kuli dajil-dajin ngananda.” Reubenangka yalaman, “Ngayu yurranda balkan kari buyunmanyaku yabajunku. Yamba yurra kari milka-janan.” Nyulu Joseph binal janawunku kukuku. Yinyaynka nyulu dumu jurrkijin janandamun, nyulu badinda. Wawu yinyamun nyulu Simeon karrban, karrabu kajan. Josephangka kiraynjaku yalaman dingkar-dingkaranda workingmananda, “Canaan-warranga kurmun jakal-bunga mayibu. Jananga money mumba baja kurmunbuku, mayi daya jananga, baraldarr nukanka.” Jana dingkar-dingkarangka yalaman, “Yalada.”
1282  GEN 42:29  Jana nganjanandaku Jacobandaku kadan baja, nyungundu balkan junjuy-junjuynku. Jacobangka jananda yalaman, “Bula Joseph, Simeon yaluy kari. Yurra Benjaminkuda wundinka. Yinyangka nganya milka-bujar-manil.” Reubenangka nganjananda yalaman, “Ngayuku Benjamin ngulkurrduku kujil. Kaki ngayu nyungun kari wundil baja yunundu, yundu ngayku kangkal-bulal kuni.” Jacobangka yalaman, “Ngayku kangkal kari yurranji dungay, ngayu kari yungal.”
1343  GEN 44:18  Judahngka Josephanda balkan, “Maja, balu ngayu yununji balkawaka. Yundu maja bajaku, yala king. Ngaykunku kari kuli-kaday. Nganjin jakalbaku kadan, yundu nganjinanda babajin, ‘Yurranga nganjan wunay? Yabaju yindu wunay?’ Nganjin balkan, ‘Nganjinanga nganjan wulman bajaku, yabaju bayanbaku, nyulu balkajin nganjanandamunku wulmanandamun. Nganjinanga yabaju yindu wulan, bulanga ngamu nyubunku. Nganjinanga nganjan nyungunku wawu jirray bajaku.’ Yundu nganjinanda balkan yabaju wundinka, yundu nyajinka. Nganjin balkan yabajungku nganjan kari bawal, nganjan wulanji. Yundu yalaman, ‘Kaki yurra yabaju kari wundil, yurra nganya kari nyajil baja, mayi kari manil ngaykundumun.’ Nganjin nganjanandaku dungarin baja, yunu kuku balkan nyungundu. Juma nyulu yalaman baja, ‘Yurra dungarika baja, mayi maninka.’ Nganjin nyungundu balkan baja, ‘Nganjin kari dungari yabaju-kariku. Kaki yabaju nganjinanji kari, majangka nganjinin kari nyajil. Nganjin must yabaju wundi.’ Nganjanangka yalaman, ‘Ngaykuwunbu manyarramu Rachelamu kangkal-bulal jambul. Nyubun minyabu kulijingka nyungun yarkin-ban, ngayu nyungun kari nyajin baja. Kaki yurra Benjamin ngaykundumun wundil, nyulu nguba kari kaday baja. Ngayu wulayda, milka-bujarku.’” Judahngka yalaman baja Josephanda, “Kaki ngayu nganjanandaku dungay baja yabaju-kariku, nyulu wulaykuda, milka-bujarku. Ngayu nyungun promiseim-ban, yabaju wundinka baja. Kaki ngayu nyungun kari wundil baja, ngayu malaji. Yinyaynka yundu nganyaku slave-bunga, ngayu yabaju karrnga-dajinka. Nyungun nganjanandaku yunga. Ngayu kari nganjanandaku dungay baja yabaju-kari. Ngayu wawu kari nganjan nyajinka milka-bujarku wulanka.” Judahngka yalaku Josephanda balkan.
1790  EXO 10:12  Yinyamun Godungku Mosesanda yalaman, “Mara wangkar-bunga, yinja-yinja wundinka. Jana jikan, birra, mayi wubulku nukal kariku buyun-damajin kabamun dandimun.” Mosesangka juku wangkar-ban, Godungku muyar yungan nakamun. Muyar nakamun wanarrin wungaraburr, wujurrdurr. Yalibalaku jana yinja-yinja kadan muyariji. Jana yiringkurrku dungan, wubul bajaku. Jana bubu nandan, bubu ngumbuman. Bamangka yala kari yinja-yinja jirray nyajin jakalbaku. Jana yinja-yinjangka jikan, birra, mayi wubulku nukan, green-bala yamba-karikuda. Yinyamun nyulu kingangka bulanin Moses, Aaron kunjan, yalaman, “Yunuwunbu Godundu praymaka, ngayu God kari kuku-nyajinya. Godundu babajika nganya kari punishim-bunganka baja.” Mosesangka king bawan, Godundu prayman. Godungku muyar nakamun jurrki-manin, muyar jibarrmun kadanda. Muyarabu yinja-yinja yilbanda, Red Seamunbu. Yinja-yinja wubulku warririn bubumun Egyptmun. Yamba Godungku king walu-dandi-ban, nyulu Israel-warra kari yunganka.
1895  EXO 14:5  Kingangka kuku nyajin jana Israel-warra ngakijinya. Nyulu, kanbalda maja-majangka kuku jurrkinda, yalaman, “Ngana wanjarrman? Jana Israel-warra nganandamun ngakijin, ngananga slave yamba-karida.” Kingangka nyungu buggy manin, soldier-soldier muru-ban. Yinyamun nyulu buggy kanbal manin baja, driveranji ngulkurr-ngulkurranjiku, warmunku readyman. Godungku king dukul-dandi-bungan, Israel-warra wukurrinka. Israel-warrangka bubu Egypt wawurr-wawurrduku bawan. Jana Egypt-warrangka wukurrin, wukurrin, janangan juru-manin Red Seamunbu bundandarin.
1905  EXO 14:15  Godungku Mosesandada yalaman, “Wanyurrinku yundu helpmunku yirrkan-yirrkay? Jananda balka Red Seamundurr dungarinka. Juku wangkar-bunga, jalundurr wuyaraburr kuji. Jalun ngami-ngamimalda, yurra Israel-warra dindarrdarr dungay jinabuku, bububurr marraldarr. Ngayu baral yurranga balkal. Ngayu jananin Egypt-warra dukul-dandi-bungal, yurranin wukurrinka. Ngayu jananin winim-bungal. Ngayu winim-bungal, jana binalmalda ngayu Maja God bajaku.”
1943  EXO 15:22  Yinyamun Mosesangka jananin Israel-warra Red Seaandamun wundin, kala-kalbay bububurr marraldarr burri Shur. Jana warngku kulur jinabuku dungarin, yamba bana kari warrmba-ban. Jana dungan, dungan, bubungu Marah kadan. Jana bana yinyay warrmba-ban, baban, bana yinya kaka bajaku, jana kari nukan. Yinyaynka jana burri dalkin, Marah. Jananga kuku Marah mean kaka. Jana Israel-warra kuli-kadarin, Mosesanda babajinda, “Ngana wanyu nukal?” Moses Majanda babajin, helpim-banka. Nyungundu Majangka juku milbin. Mosesangka juku manin, bananga yilban. Bana ngulkurrmaynda, nukanka. Majangka yalamanda, “Ngayu maja bajaku, yurrangan manubajabuku kujin-kujil buyunmun.”
1985  EXO 17:1  Jana Israel-warrangka yinya bubu marral bawanda, yala dungan-dungan bubungu yindu-yinduymbu yala Godungkuku jananda balkal-balkan. Jana kadan bubungu Rephidim, yinyada jana bayan ngaran. Bana yamba-kari yinyaymba bubungu. Jana kuku-damajin baja Mosesanda, yalaman, “Nganjinanda bana daya, nukanka.” Mosesangka yalaman, “Yurra wanyurrinku kuku-damaji? Yurra wanyurrinku Maja ngingal-ngingal?” Yamba jana bama wawu-wulan bajaku banaka, Mosesanda kuku-daman-damajinku. Jana yalaman, “Yundu nganjinin wanyurrinku Egyptmun wundin? Yundu nganjinin wubulku wulay-maninka bana-karimun.” Moses praymanijinda Majanda manubajaku, yalaman, “Ngayu wanjarrmal yinyarrinyanji bama-bamanji? Jana juma nganya kuljibu mungkil.” Majangka Mosesanda yalaman, “Jananin maja-maja mana, jakalba dungay janandamun kanbalandamun. Yinya juku yalarrku wundi yundu kujil-kujil. Ngayu kuljinga janay yunundu jakalba, kuljinga bubungu burri Mt. Sinai. Kulji jukubu kuni, bana kuljimun wandil yurranga, nukanka.” Mosesangka kulji jukubu kunin jananda maja-majandaku miyilbaku, bana wandinda, bama-bamanka wubulkuku.
1992  EXO 17:8  Jana Amelek-warra kadan, Israel-warranji kuniwanka bubungu Rephidim. Mosesangka Joshuanda yalaman, “Kanbal dingkar-dingkar mana, jananji Amelek-warranji wunkun kuniwanka. Ngayu wangkar wuburrbu janay jukuji Godungku ngaykundu balkan wundinka.” Joshuangka Moses kuku-nyajin, dunganda, dingkar-dingkar muru-banka, kuniwanka. Janajin Moses, Aaron, Hur wangkar-wangkar wuburrbu dungan. Mosesangka dakil jambulurr jiringa kujil-kujinya, jana Israel-warrangka winim-bal-banya. Nyulu dakil bada-banya, jana Amalek-warrangka winim-bal-banya, yalaku, yalaku. Mosesamu dakil baja-burranda, Aaronangka, Hurangka kulji yalbayku wundin Mosesanda, nyulu bundanka. Moses bundan, bula Aaronangka and Hurangka nyungu dakil jambulurr junkayku kujil-kujin, balu wungar daranyarrku. Joshuangka yalaku janangan Amelek-warra kunbay-manin.
2028  EXO 19:1  Jana Israel-warrangka bubu Rephidim bawanda, dungan, dungan, bubungu marralba Sinaimunbu kadan. Jana jananga bayan ngaran bada-bada wuburrbu Mount Sinaimunbu. Moses wangkar-wangkar wuburrbu dakan, maku-jananka Godundu. Godungku nyungundu balkan jananda Israel-warranda balkanka, “Yurra nganya nyajin Egypt-warra buyun-damanya. Ngayu yurrangan ngulkurrduku kujin yala wandingka nyungu kangkal kujil. Ngayu yurrangan yaluy wundin, ngaykundu. Kaki yurra nganya kuku-nyajil and law wukurril, yurra ngaykukuda bama. Bubu wubulku yiringkurrku ngayku, yamba ngayu yurraninku wangkanin ngaykumanka, nganyaku wukurrinka.” Moses wuburrmun walanda, council-council muru-bungan, jananda balkanda junjuy-junjuy Godungku nyungundu balkan. Yinyamun jana Israel-warrangka murubuku yalaman, “Nganjin God kuku-nyajil, nyunguku kuku wukurril.” Mosesangka Godundu balkan. Godungku Mosesanda yalaman, “Ngayu yurranda kaday, ngurrbanji yalbaynji, jana Israel-warrangka nganya nyajinka yununji balkal-balkawanya ngurrbanmun. Yinyamun jana yunun manubajabuku kuku-nyajilda.”
2533  EXO 35:1  (Exodus 35-40) Godungku Mosesanda yalaman, “Bamangka ngayku tent balka, ngayu jananji bundanka. Tent, junjuy-junjuy balka yala ngayu yunundu balkal.” Mosesangka Israel-warranda yalaman, “Majangka Godungku yurranda kuku dajin. Junjuy-junjuy Majamu daya. Kaki bamangka wawurr-wawurrduku dajinka, nyulu junjuy-junjuy wundi, gold, silver, bronze, mararr, wool, mararr goatundumun mungkamun balkan, sheep yulban ngala-ngala, bulki yulban, juku ngulkurr yamba-yamba balkanka, oil, spices, kulji jewels wundi.” Jana Israel-warrangka jirray bajaku wawurr-wawurrduku wundin, Godumu dajinka. Jana yinyarrinmun junjuy-junjuymun Godumu tent and junjuy-junjuy balkan, yala nyuluku jananda kuku dajin. Room jambul tentmunbu, jana curtain walngkan-daman, room jambul-bunganka. Jana box ngulkurr balkan Godumu, yijarrin tentmunbu roommunbu kananga bajaku. Jana yinya-bulal kulji balan-balan jambul-bulal Godundumunji kukuji yijarrin boxmunbu. Jana junjuy-junjuy Godumu yalarrku balkan, tentmunbu yijarrin. Jana wubulku Godumu kunbay-manin, tent dayirr-dayirr bajaku, bamanda milbin, God yinyaymba. Jana dunganya, tent ngami-ngami-bunganya, jarra-kulbanya. Jana bundanya baja, tent ngaranya baja, yalaku, yalaku. Godungku Aaron wangkanin priestmanka. Nyungu kangkal-kangkal dingkar-dingkar nganjanandamun priestmanya, jananga kangkal-kangkal dingkar-dingkar nganjanandamun priestmanya, yalaku, yalaku. Godungku kuku dajin, holidaymunku. Jana Saturdaymundurr kari workmanijinya, wawu-balangajinya. Nyulu holiday Passover dajin, bamangka milkanga kujinka Godungku jananin kulimun wundin, bubumun Egyptmun. Nyulu yindu-yindu holiday yalarrku dajin.
7130  RUT 1:1  Ngadiku nyubun bama bubungu Israel, townbu Bethlehem bundandan. Nyungu burri Elimelech. Nyungu manyarr Naomi, kangkal dingkar-bulal jambul Mahlon, Chilion. Mayi yamba-kariman, jana bubungu Moab jurrkijin, mayika. Jana Moab bundandan, Elimelech wulan. Yinyamun bula yaba-yabajungku jalbu-bulal yinyamun bubumun manyarr-bungan, jalbu-bulal burri Orpah, Ruth. Wawu ten yearsmun dingkar-bulal wulan, jana jalbu-jalbu janarrku bundandan. Naomi dunyu-kari, kangkal-karimanda.
7135  RUT 1:6  Jana, Naomi, buykuji-bulal Orpah, Ruth, jana bubungu Moab bundandan. Naomingka kuku nyajinda Majangka Godungku mayi jirray-bungan baja nyunguwunbu bamanga bubungu Israel. Yinyaynka nyulu readyman, bubunguku dunganka baja buykuji-bulalanji. Yamba jana bubanku dungan, Naomingka bulanda yalamanda, “Yubal ngamunduku dungay baja, yubalandamunbuku bubunguku. Ngayu Godundu babaji yubalanka manun-manunmanka, yala yubal manun-manunman ngaykunku, ngaykuwunku kangkal-bulalanka. Ngayu Godundu babaji yubalanda dunyu-bulal yindu dajinka, yubal wawurr-wawurrku bundanka, milka-marriku.” Yinyamun Naomingka bulangan kissim-bungan, yunganka. Yamba bula badin, yalaman, “Kari. Ngalin yununji dunganka, yunuwunbu jawun-karranda.” Yamba Naomingka yalaman, “Nyunbay baja, wanyurrinku ngaykunji kadanka? Ngayku kangkal dingkar yamba-kari, yubalanda dajinka, dunyu-bunganka. Jawun-karrandaku dungay baja. Ngayu wulbuman bajaku, kari marrymal baja, kangkal kari manil baja, yubalanda dajinka, dunyu-bunganka. God ngaykunku milka-wulan, nganya kari nyajil baja. Dungayda. Ngayu yubalanka jiba-badi.” Jana badin baja. Yinyamun Orpahngka biwul kissim-bungan, goodby-bunganka, jurrkijin, jawun-karrandaku dunganka baja.
7143  RUT 1:14  Yamba Ruthungku biwul karrban, wawu kari bawanka. Naomingka nyungundu yalaman, “Nyaka. Babarr jawun-karrandaku dungan baja, nyunguwunbuku godunduku. Nyungunji dungayda.” Yamba Ruthungku yalaman, “Kari. Ngayu yunun kari bawal. Ngayu yununjiku kadanka. Kaki yundu dungay, ngayu yalarrku dungay. Kaki yundu bunday, ngayu yalarrku bunday. Yunu jawun-karra ngaykumalkuda. Yunu God ngaykumalkuda. Bubungu yundu wulay, yinyaymba ngayu wulay, yinyaymba jana nganya nandal. Ngali juranku, ngayu yunundumun kari ngami-ngamimal; ngali muruku bundayarrku. Kaki ngayu yunun bawal, Godungku balu nganya yaykarrdaku punishim-bunganka.” Naomi binalmanda Ruth nyungunji dunganka, nyulu yalaman, “Yala. Ngali dungayda.” Bula muruku dungan, dungan, dungan, townbu Bethlehem kadan.
7152  RUT 2:1  Bama nyubun burri Boaz, nyulu jawun Naomindamunbu dunyumu. Nyulu money jirray bajaku, bama nyungundu milka-jananya. Ruthungku Naominda yalaman, “Nganya yunga paddockmunbu, mujanka mayi jana workingmanangka bawal.” Jana Israel-warra yalaku, jana workingmanangka mayi mujal-mujanya paddockmun, jana kanbal mayi daray-maninya, bawanya. Yinyamun jana bama money-karilu, jana kudamundu dunganya, mayi bubumun mujanya. Ruthungku mayi yalaku kudamundu mujal-mujanka bulanga, money yamba-kari. Yinyaynka Ruthungku biwulundu babajin, nyungun yunganka, mayi mujanka. Biwulungku yalaman, “Yala, dungayda.” Ruth nyubunyimba paddockmunbu dunganda, jananda workingmananda kudamundu dungan, mayi mujal-mujanya jana bawanya. Yinya paddock Boazamu, yamba Ruth nyungunku binal kari.
7155  RUT 2:4  Juma Boaz townmun kadan, balkawanka jananji workingmananji. Nyulu Ruth nyajin, jananda babajin, “Yinya jalbu wanya?” Jana yalaman, “Nyulu yinya ngarrbal Naominji kadan, bubumun Moabmun. Nyulu nganjinanda babajin, ‘Yalada ngayu kudamundu workingmananda mayi mujal?’ Nyulu yalibalaku kadan, yaykarrku workmanijin. Nyulu nyiku-nyikula wawu-balangajin wabarrba.” Boaz Ruthundu dungan, yalaman, “Nganya kuku-nyaka. Paddockmunbu yinduymbu kari dungay. Bunday yaluy. Jalbu-jalbunji workmaka, jananji bunday. Ngayu jananda workingmananda balkan yunun kari buyun-damanka. Kaki yundu wawu-wulay, bana nuka bottlemun jana wundin.” Ruth dukul badaman, Boazanda yalaman, “Yundu wanyurrinku ngaykunku ngulkurrmal? Wanyurrinku ngarrbalanka manun-manunmal?” Boazangka yalaman, “Ngayu yununku kuku nyajin. Yunu dunyu wulan, yamba yundu biwul ngulkurrduku kujin, ngamu, nganjan, bubu bawanyarrku, yalaymba kadan, biwulundumunbu jawun-karranda. Ngayu wawu nyajinka Majangka Godungku yunun wawurr-wawurr-bunganka, yundu biwul ngulkurrduku kujinya. God Israel-warramu, yamba yundu nyungundu kadan, nyulu yunun ngulkurrduku kujinka.” Ruthungku yalaman, “Yundu ngaykunku manun-manun bajaku, nganya wawu-ngulkurr-bungal.”
7165  RUT 2:14  Mayi readymanda, Boazangka Ruthundu yalaman, “Kaday, nganjinanji mayi nuka.” Ruth bundaynda jananji, Boazangka mayi dajin. Ruthungku mayi nukan, yinyamun nyulu yanjimanda, kanbal yanday nyulu wundin. Nyulu dungaynda, mayi mujanka baja. Boazangka workingmananda yalaman, “Balu nyulu muja bundlemun yurra bawan. Kari nyungun kiri. Mayi bundlemun kulba, bubungu bawa, balu nyulu kaday, mujanka.”
7168  RUT 2:17  Nyulu Ruthungku mayi mujan, mujan, yilay-yilayman. Nyulu mayi dudan, mayi ngami-ngami-banka jikanmun, diburrku kujinka. Nyulu mayi wundinda, biwulundu milbinka, nyulu mayi jirray bangkan. Nyulu mayi yanday yalarrku wundin, biwulundu dajin. Naomi nyungundu babajin, “Yundu walay, mayi wanjamun bangkan? Yundu wanyamba paddockmunbu workmalman? Ngayu wawu nyajinka Majangka Godungku nyungun ngulkurrduku kujinka, yala nyulu yunun kujin.” Ruthungku Naominda balkan, “Ngayu paddockmunbu workmalman, paddock wanyanga Boazanga.” Naomingka yalaman baja, “Ngayu wawu nyajinka Majangka Godungku Boaz ngulkurrduku kujinka. Godungku manubajaku junjuy-junjuy balkal, nyulu jurril kari balkal bamanda.” Nyulu yalaman baja, “Yinya dingkar ngaykuwunbu dunyungu mukay. Nyulu ngaliyan manubajabuku kujil.”
7205  RUT 4:13  Yinyamun Boazangka Ruth manyarr-banda, bayanbaku wundin. God Ruthunku ngulkurr bajaku, nyungun ngulkurrduku kujin. Nyulu Ruth kulngkulmanda. Nyulu kangkal dingkar manin, burri dalkinda Obed. Obed nganjanman Jessemu. Jesse nganjanman Davidamukuda.
7366  1SA 7:12  Yinyamun Samuelangka kulji jirray jajirrin dindarranga townbu Mizpah, townbu Shen, yalaman, “Ngana yinya kulji nyajil, ngana kari milka-wulay Godungku ngananin helpim-bungan, Philistine-warra kanganka.” Yinyamun Samuel nyunguwunbuku bayanbaku dungan baja townbu Ramah, majaman Israel-warranka.
7609  1SA 16:12  Nyulu kadan, Samuelangka nyajin nyulu warru ngulkurr, dandi. Godungku Samuelanda yalaman, “Yinyadabi! Nyungun oildu dukul-dama!” Samuelangka David olive-oildu dukul-daman nyunguwunbu yaba-karranda miyilbaku. Yinyamun Godumu wawu jinbalku Davidandamunbu wawungu walan, nyungunji bundan. Yinyamun Samuel bayanbaku dungan baja townbu Ramah.
7733  1SA 20:1  Yinyamun David townmun Ramahmun dungan, Jonathan nubinka. Nyulu Jonathananda yalaman, “Ngayu wanjarrman, yunuwundu nganjanangka nganya yarkinkaku kuninka?” Jonathanangka yalaman, “Kari, yinya kuku manubaja kari. Nyulu yunun kari yarkinkaku kuninka.” Yamba Davidangka yalaman, “Yunu nganjan binal yundu ngaykunku wawu jirray. Yinyaynka nyulu yunundu kari balkan nyulu nganya yarkinkaku kuninka. Ngana wunkun mayi jirray nukal holidaymunku kijaka jirakalka. Ngayu kinganji nukajinyaku, yamba ngayu kari dungay. Kaki yunuwundu nganjanangka nyajil ngayu mayinga kari kaday, yundu balka ngayu ngaykuwunbu nganjananda dungan. Kaki yunu nganjan kuli-kaday, ngali binal nyulu still nganya yarkinkaku kuninka.” Jonathanangka Davidanda yalaman, “Yala. Wunkun yindu paddockmunbu kaday, ngakijika kudamundu kuljinga. Ngayu bow and arrow wundil, warru ngaykunji kaday. Ngayu arrow yilbal, warrundu balkal maninka. Kaki ngayu warrundu balkal, ‘Ngundu, ngundu,’ yundu binalmalda yalada kadankada. Kaki ngayu warrundu yirrkay, ‘Dungay baja,’ yundu binalmalda Godungku yunun yungalda. Ngali ngadiku promiseim-bungawan jawun-karrajiku bundanka. Godungku ngaliyan junkurrji-bungal, yinya promise kari bawanka.” Yinyamun bula bawawan.
8290  2SA 12:1  Yinyamun Godungku prophet Nathan Davidanda yungan. Nathan Davidanda kadan, yalaman, “Bama jambul nyubunyimba townbu bundandan. Nyubun rich-bala, yindu poor-bala. Rich-bala minya bulki and sheep wubul bajaku, yamba poor-bala minya sheep karrkay nyubunku. Nyulu poor-balangka minya sheep karrkay ngulkurrduku kujin, nyunguwunbu bayanba kangkal-kangkalanji. Nyulu bana and mayi nyungu dajin minyanga sheepanga. Yinya sheep yala nyunguku kangkal. Juma bama ngarrbal rich-balandamunbu bayanba kadan. Rich-balangka ngarrbalanka mayi jirray wayjunku, yamba nyulu nyunguku minya kari kuninka. Yinyaynka nyulu poor-balamu minya sheep karrkay kunin, wayjun, mayi jirray-bungan ngarrbalanka.”
23216  MAT 1:3  Judah nganjan Perezanga, Zerahnga; bulanga ngamu Tamar. Perez nganjan Hezronanga, Hezron nganjan Ramanga.
23217  MAT 1:4  Ram nganjan Amminadabanga. Amminadab nganjan Nahshonungu. Nahshon nganjan Salmonanga.
23218  MAT 1:5  Salmon nganjan Boazanga. Boazanga ngamu Rahab. Boaz nganjan Obedanga; Obedanga ngamu Ruth. Obed nganjan Jessenga.
23220  MAT 1:7  Solomon nganjan Rehoboamanga; Rehoboam nganjan Abijahnga; Abijah nganjan Asanga.
23255  MAT 2:17  Ngadiku nyubun dingkar prophet burri Jeremiah. Nyulu kuku manin Godundumun, kabanba balkan. Yinya kuku yalaku: “Nyirray nyajil bubungu Ramah, ngamu-karra banbadirinya, kaykay-kaykay kunil-kuninya. Jana kari nyirray kunbay, kaykay-kaykay wubulku wularinda.” Jana soldier-soldierangka kaykay-kaykay kunin, yinya kuku manubajaman.
23264  MAT 3:3  Ngadiku prophetangka Isaiahangka kuku Godundumun manin Johnunku. Isaiahangka kuku kabanba balkan, “Bama nyubun yirrkan-yirrkay bubungu jirrbu-jirrbungu. Nyulu yirrkay, Readymakada, Maja God kadanyamunku. Junkayku dungay, ngulkurrku dungay. Readymaka nyungunku.’”
23419  MAT 8:5  Jesus townbu Capernaum dungan. Bama nyubun yinyaymba, nyulu townmun Romemun. Nyulu maja soldier-soldieramu. Nyulu Jesus maku-nyajin, nyungundu babajin helpmunku.
23958  MAT 22:17  Yala, wanjarrmal taxmunku? Yinya yalada ngana money tax payim-bunganka majanda jirrayanda townbu Rome? Nganandamundu lawmundu kiril or kari?”
23962  MAT 22:21  Jana yalaman, “Maja yalbay townbu Rome.” Jesusangka jananda yalamanda, “Yalada, yurra majanda yalbaymba money nyungunduku daya. Yamba Godunduku daya yinya Godumuku, money, work. Nyungundu yurraku yalarrku dajijika.”
24200  MAT 27:2  Jana Jesus chainda kajan, wundin, Pilateanda mambarrin. Pilate, nyulu bama townmun Romemun. Nyulu maja Jew-warrandamunku bubuku.
24287  MRK 1:3  Nyulu yirrkay-yirrkay bubungu jirrbu-jirrbungu, Readymakada, Maja God kadanyamunku. Junkayku bunday, ngulkurrku bunday. Readymaka nyungunku.’”
24837  MRK 14:14  Bayanba wukurrika, maja bayanka babajika, ‘Nyulu Teacherangka Jesusangka babajin,Room wanjaku, ngayu, and ngaykuwundu jawun-karrangka mayi Passover nukanka?” ’
24896  MRK 15:1  Wungar dakanjiku jana, maja-maja Godundumunku bayanka, teacher-teacher ngadimunku, binga-binga wubulku, jana murumarin, Jesusanka balkawanka. Jana Jesus chainda kajan, wundinda yinduymbu dingkaranda, Pilateanda. Pilate, nyulu bama townmun Romemun, nyulu maja Jew-warrandamunku bubuku.
24916  MRK 15:21  Jana dungan-dungarin, dingkar yindu maku-nyajin townbu kankadanya. Nyulu burri Simon, bubumun Cyrenemun kadan, nyulu nganjan Alexanderamu, and Rufusamu. Soldier-soldierangka Simon mambarrin juku cross jarra-kulbanka Jesusamu.
25095  LUK 3:1  Tiberius Caesar, nyulu maja jirray bubuku Romemunku. Nyulu maja jirray 15-yearsmunku. Pontius Pilate, nyulu maja bubuku Judeamunku. Herod, nyulu maja bubuku Galileemunku. Nyungu yabaju Philip, nyulu maja bubuku Itureamunku and Trachonitismunku. Lysanias, nyulu maja bubuku Abilenemunku.
25098  LUK 3:4  Ngadiku nyulu prophetangka Isaiahangka Godumu kuku kabanba balkan. Nyulu balkan, “Nyubun bama yirrkan-yirrkay bubungu jirrbu-jirrbungu. Nyulu yirrkay, Readymaka, Maja Christ kadanyamunku. Junkayku dungarika. Readymaka nyungunku. Yinya yala bamangka baral junkay-bungal.
25121  LUK 3:27  Jodamu nganjan burri Joanan, Joananamu nganjan burri Rhesa, Rhesamu nganjan burri Zerubbabel, Zerubbabelamu nganjan burri Shealtiel, Shealtielamu nganjan burri Neri.
25129  LUK 3:35  Serugamu nganjan burri Reu, Reumu nganjan burri Peleg, Pelegamu nganjan burri Eber, Eberamu nganjan burri Shelah.
25679  LUK 15:22  Yamba nganjanangka workingman kunjan, yalaman, ‘Jinbal, kambi ngulkurrku wundi, nyungundu dida. Ring wundi, maranga dida. Dambal nyunguwunbu jinanga dida.
25870  LUK 20:22  Ngana bama Jew-warra wanjarrmal taxmunku? Yalada ngana tax payim-bunganka majanda jirrayanda townbu Rome? Nganandamundu lawmundu kiril or kari?”
25872  LUK 20:24  “Money ngaykundu milbi tax payim-bunganka.” Jana money dajin nyungundu. Yinyamun nyulu jananda babajin, “Walu ngurma wanjuymbu moneynga? Burri wanju?” Jana yalaman, “Maja townbu Rome.”
25944  LUK 22:11  Yubal dingkaranda majanda bayanka balka, ‘Majangka Jesusangka babajin,Room wanjabu ngayu, ngaykuwundu jawun-karrangka mayi Passover nukanka?” ’
26005  LUK 23:1  Wawu yinyamun jana wubulku dakarin, Jesus Pilateanda wundin. Nyulu townmun Romemun. Pilate nyulu maja jirray Jew-warrandamunku bubuku.
26081  LUK 24:21  Nganjin wawubu kujin nyulu majamanka, ngananin Jew-warra freeim-bunganka janandamun Rome-warrandamun. Yamba warngku kulurku jana nyungun yarkinkaku kunin.
26136  JHN 1:23  Johnungku yalaman, “Wanju ngayu? Ngadi bajaku nyubun dingkar bundandan, Isaiah. Nyulu Godundumunbu kabanba balkan yalaku: ‘Nyubun dingkar kuku yirrkan-yirrkay bubungu jirrbu-jirrbungu, Ready-bunga Majanka. Maja jirray kaday; readymakada.” ’ Yala, Isaiahangka ngaykunku kabanba balkan. Ngayu yinya dingkar yirrkanya ready-bunganka.”
26640  JHN 11:48  Kaki ngana nyungunin kari kanbil, bama wubulku nyungundu mambarriji. Yinyamun jana bama Rome-warra soldier-soldier kadanji, wubulku buyun-damanji. Jana ngananga bubu, ngananga church yalbay buyun-damanji.”
26883  JHN 18:29  Nyulu Pilate bama Roman, Jew kari. Nyulu Governor, maja yalbay bajaku Jew-warrandamunku bubuku. Jana bama Jew-warra nyunguwunbu bayanba kari walanya, nyulu ngalkalba jananda kadan, babajin, “Yurra wanyurrinku nyungunin nyuyan?”
26885  JHN 18:31  Pilateangka jananda yalaman, “Nyulu yurranga law ngujakura buyun-daman. Yurraku nyungunin manada, wawu-yimba.” Jana Jew-warrangka yalaman, “Nganjin bamangka Jew-warrangka nyungunin yarkinkaku kuninka, yamba Rome-warrandamunbu lawmundu nganjinin kiril kuninka.”
26886  JHN 18:32  Rome-warrandamundu lawmundu bama Jew-warra kirin yarkinkaku kuninka. Yinyaynka Jew-warrangka wawu bamangka Roman-warrangka Jesus kuninka. Kaki bamangka Rome-warrangka bama yarkinkaku kuninka, jana jukungu walngkan-damal. Jana yalaku. Jesusangka ngadiku balkan nyulu must jukungu wulay. Kaki nyulu jukungu wulay, nyungu kuku manubajamalda.
26906  JHN 19:12  Yinyaynka Pilate wawu jirray bajaku Jesus yunganka. Kari. Jana Jew-warrangka yirrkan, “Kaki yundu nyungunin yungal, yundu Caesaramu jawun kari. Jesus, nyulu majamanka, kingmanka; nyulu Caesaramu karrnga-dajinka, job.” Caesar, nyulu maja yalbay bajaku, maja bamanka Rome-warranka, bamanka Jew-warranka, wubuliynkaku.
26914  JHN 19:20  Nyulu kuku kulur walu-yindu walu-yindu balkan, kuku Hebrew, kuku Roman, kuku Greek. Yinya bubu yubaku townbu. Yinyaynka Jew-warrangka wubuldu yinya kaban kukuji nyajin. Jana bubumun yindu-yindumun.
26952  JHN 20:16  Jesusangka Marynda yalaman, “Mary!” Mary nyungundu jurrkijin, nyungunkukuda binalda. Maryngka yalaman,Rabuni.” Yinya kuku Hebrew. Yinya mean Teacher.