6 | GEN 1:6 | Warngku yindu Godungku kuku dajin baja, ngurrban dakanda banamun bada-badamun, wangkar jiringa bundanda. Godungku ngurrban ngami-ngami-bungan banamun. Godungku jiri jirida burri dalkin. Yinya day number two. |
9 | GEN 1:9 | Warngku yindu Godungku kuku dajin baja, jalun murumanda, bubu marral warrmbamanda. Godungku bubu bubuda burri dalkin and jalun jalunda burri dalkin. Bubu and jalun ngulkurr Godundumunbu miyilba. Yinyamun nyulu kuku dajin baja, jurrbu walu-yindu walu-yindu, duduy walu-yindu walu-yindu, juku walu-yindu walu-yindu dakarinda. Jana dakarin, diburr walu-yindu walu-yindu balkajinya, daranya, jurrbu, duduy, juku wubulmarinya diburrmun. God wawu jirray junjuy-junjuynku nyulu nyajin. Yinya day number 3. |
14 | GEN 1:14 | Warngku yindu Godungku kuku dajin baja, wungar, kija, dawar wubulku nguwimalman. Godungku wungara balkan warngku yindu-yindu dakanka, bubu balbanka wungaraburr. Nyulu kijanda and dawar-dawaranda balkan bubu balbanka wujurrbu. Wawu yinyamun wungarabu balban wungaraburr, kijangka, dawar-dawarangka balban wujurrdurr. Godungku wungarabu ngami-ngami-bungan, bulurijila, wungarijila and kambarala. Yinya day number 4. |
20 | GEN 1:20 | Warngku yindu Godungku kuku dajin baja, jana wubulku junjuy-junjuy bananga bundandarin, kuyu walu-yindu walu-yindu warrmbamarinda bananga. Kaykay-kaykay walu-yindu walu-yindu balkajinya, jaba-jabamarinya, jananga kaykay-kaykay balkajinya baja. Yalaku. Jana wubulmarinda. Godungku dikal walu-yindu walu-yindu yalarrku balkan. Diburr walu-yindu walu-yindu balkajinya, dalkarinya, jaba-jabamarinya, wubulmarinya. Yinya day number 5. |
24 | GEN 1:24 | Warngku yindu Godungku kuku dajin baja, minya walu-yindu walu-yindu warrmbamarinda, bubungu bundandarinya. Godungku yalarrku jarba walu-yindu walu-yindu balkan, junjuy-junjuy walu-yindu walu-yindu bububurr dunganya balkan. Wawu balkanyamun Godungku jananin nyajin, wawurr-wawurrman jananka. Yinyamun Godungku yalaman, “Ngana bamada balkanka. Ngana jananin balkal yala ngana. Jana majamal kuyunku wubulinkaku, majamal dikalanka wubulinkaku, majamal minyanka wubulinkaku. Kanbal minya and dikal wild-bala, kanbal minday, yamba bama majamal wubulinkaku.” Yinyamun Godungku bama bubumun balkan. Nyulu wawu dajin bamandamunbu bujilba, nyulu bama juranman. Wawu yinyamun Godungku wubulku biku-nyajin, wawurr-wawurrmankuda. Yinya day number 6. |
32 | GEN 2:1 | Yala-yala Godungku bubu, jiri, wubulku kunbay-manin. Warngku 7-balaman God wawu-balangajin, kari workmanijin baja. Yala-yalaku bubu, jiri, wubulku Godungku balkan. |
39 | GEN 2:8 | Wawu yinyamun Godungku garden yala park balkan bubungu Eden. Nyulu bama gardenba yijarrin. Nyulu juku wubulku balkan ngulkurrku, kanbal mayiji ngulkurrji. Dindarra gardenba juku jambul janjanan. Nyubunyinja jukubu bama juran-bunganya. Kaki bamangka mayi nukal yinyamun jukumun, nyulu wuljaljiku juranku bundanday. Yinduyngku jukubu bama binal-bunganya. Kaki bamangka mayi nukal yinyamun jukumun, nyulu binal bajaku junjuy-junjuynku, wanyu ngulkurr, wanyu buyun. Wawubaja wanarrin gardendarr, wubulku junjuy-junjuy juranku kujinka. |
46 | GEN 2:15 | Wawu yinyamun Godungku bama gardenba yijarrin, garden ngulkurrduku kujinka. Godungku bamanda yalaman, “Yundu mayi nuka jukumun wubulmunku gardenba, yamba yundu jukumun dindarrmun mayi kari nuka. Yinyamundu jukubu bama binal-bungal. Yundu kari bajaku mayi yinyamun jukumun nuka. Kaki yundu nukal, yundu wulaykuda.” |
62 | GEN 3:6 | Jalbungku juku ngulkurrijin nyajin, balu mayi ngulkurr bajaku nukanka, wawu jirray mala-nganyimanka. Yinyaynka nyulu mayi manin, nukankuda. Nyulu nyunguwunbu dunyundu yalarrku dajin, dunyungku nukanda. Bula walu-yinduman, binalmankuda. Bula nyajijinda, bulanga kambi yamba-kari. Wawu yinyamun bula birra jukumun manin, muru-bungan, damanda, kambi balkanka bulangaku. |
64 | GEN 3:8 | Yilay-yilayman God jilba dungan bubungu. Bula yanja nyajin God, bula ngakijin dingalba jukungu. God yirrkanda, “Yubal wanjabu?” Dingkarangka yalaman, “Ngayu yunun yanja nyajin. Ngayu kambi-karimanya, ngayu yinyilman, ngakijinda.” Godungku yalaman, “Wanyangka yubalanda balkan yubal kambi-kari? Wanyu? Yubal nukan mayi yinyamun jukumun ngayu yubalanda balkan kari nukanka?” Dingkarangka yalaman, “Yundu ngaykundu yinya jalbu dajin. Nyulu yinyangka ngayku mayi dajin, ngayu nukanda.” Godungku jalbundu babajin, “Yundu wanyurrinku nukan, wanyurrinku dunyundu dajin?” Jalbungku yalaman, “Jarbangka nganya jurril-bungan, yinyaynka ngayu mayi nukanda.” |
81 | GEN 4:1 | Adam and Eveamu kangkal-bulal dingkar-bulal jambul burri Cain and Abel. Abel nyulu shepherdman, nyulu minya sheep kujil-kujinya. Cainamu work yala farmer, nyulu mayi diburr nandanya bubungu, jurrbumun mayi maninya. Juma Cainangka mayi manin bubumun, Godundu dajinka. Abelangka yalarrku present dajinka Godundu. Nyulu minya sheep ngulkurrku wundin, kunin, wayjun kuljinga. God wawurr-wawurrmanijin Abelandamunku presentka, yamba nyulu kari wawurr-wawurrmanijin Cainandamunku presentka. Yinyaynka Cain kuli-kadanda. Godungku nyungundu yalaman, “Wanyurrinku yundu kuli-kaday? Yundu buyunman, yinyaynka yundu kari wawurr-wawurrku bunday. Yundu ngulkurrmanyaku, yundu ngala-ngalaku dunganyaku. Kari buyunmaka. Kaki yundu buyunmal, buyundu yunun kajal. Buyun bawada.” Yamba Cain kari milka-janan. |
89 | GEN 4:9 | Godungku Cainanda babajin, “Yunu yabaju wanjabu?” Cainangka yalaman, “Ngayu binal kari. Wanyu? Ngayu kari nyungun kujil-kujinya.” Godungku yalaman, “Yundu wanjarrman? Yunuwunbu yabajungu mula bubungu wunanayda. Ngayu yunun punishim-bal, yundu yunu yabaju yarkinkaku kuninya. Wawu yinyamun yundu bubu bakal mayika, yamba yundu mayi jirray kari manil, mayi bubanku yundu manil. Yundu wabiji bubungu yindu-yinduymbu dungay.” Cainangka Godundu yalaman, “Yundu nganya buyun-damanyarrku yinyamundu punishmentmundu. Yundu nganya yunundumun yunganya bubungu kala-kalbaymba. Ngayu wabiji dungay, bamangka nganya nyajil, nganya kunilda.” Godungku yalaman, “Kari. Ngayu yunun markim-bal, yala bulki brandim-bal. Yinyamun bamangka nyajil, jana yunun kari yarkinkaku kunil.” Yinyamun Cainangka God bawan, bubungu nakamun Edenmun dungan. Bama wubulmarin Cainandamun. |
144 | GEN 6:6 | (6.22-7.9) Yinyamun Noahngka Godumu kuku wukurrin, yala Godungkuku balkan. Nyulu 600 years oldman, nyulu boat kunbay-manin. Yinyamun nyulu and nyungu jawun-karra boatmunbu walan. Minyangka yindu-yinduynju Noah jambul-jambulku wukurrin boatmunbu. Wawu walanyamun Godungku door nandankuda boatmunbu. |
146 | GEN 6:8 | Yamba nyubun bama, nyulu kari buyunman. Yinyaynka God nyungunku wawurr-wawurrmanijin. Nyulu bama burri Noah. Nyulu Godunji balkawanya, nyungun wukurrinya, buyay-maninya. Yinyaynka Godungku Noahnda yalaman, “Yundu boat yalbay balka yulalmun. Balka kalbaliku, 133 metres, 22 metres dindarra, 13 metres jarra-jarra yala juku kalbali. Floor kulur balka, yala bayan kulur, nyubun bada bajaku, yindu dindarra, nyubun jarra-jarra baja. Karrngka window nyubun balka dindarranga bayanba. Nyubun door yalarrku balka boatmunbu.” Godungku yalaman baja Noahnda, “Ngayu jalungkarr yungal bubungu, bubu yiringkurrku nandaji. Bama-bama, minya-minya, dikal-dikal wubulku bujil-janjilkuda. Wubulku wulaykuda, yamba ngayu yunu promise dajil. Kaba kadanjiku, yunu manyarr, yunu kangkal-kangkal kuluruku, jananga manyarr-karra boatmunbu-bunga. Yundu yalarrku dingkar nyubun and jalbu nyubun minya walu-yindu walu-yindu boatmunbu walay-mana. Yundu minya marajiku, bijijiku, jinajiku mana, boatmunbu walay-mana. Kanbal minya ngulkurr, ngaykundu dajinka. Jananin 7-bala walay-mana, yalarrku dikal walu-yindu walu-yindu 7-bala. Yala yundu mayi jirrayku walay-mana yurranka, and jananka wubulinkaku.” |
170 | GEN 7:10 | Yinyamun jana Noah Godunkuda waitmanijin. Jana warngku 7-bala waitman. Wawu yinyamun Godungku kaba jirray yungan bubungu. Kaba kadan, kadan, kadan, warngku wubul bajaku, 40 daysmunku. Juma banabu jikan nandan, bana dajaliman, juku wubulku nandan. Bama wubulku, minya-minya and dikal-dikal wubulku bujil-janjirin. Manjal jarra-jarra bajaku nandajin. Bubu yamba-kariman, bama jananka. Yinya boat walngkanda. Godungku jananin Noah ngulkurrduku kujin yala nyulu promiseim-ban, yamba janajin kanbal wubulku bujil-janjirin. |
185 | GEN 8:1 | Juma kaba kunbaynda, yamba bana kariku kunbayn. Muyarabu bana wulmbarrin, wungarabu bana balban. Bana waymbulku bada walan. Juma boat manjalba jajirrijin. Yinyamun bubu jarra-jarra manjalba nguwimal milbijin. Noahngka window walngan, nyulu dikal yala waja ngalkalba yungan. Yinya dikal kari kadan baja. Juma Noahngka dikal bakamu yungan, yamba nyulu bubu kari warrmba-ban. Yinyaynka nyulu boatmunbu kadan baja. Warngku 7-balaman nyulu bakamu yungan baja. Nyulu bakamu kadan baja, yamba nyulu birra jirakal ngandalba jarra-kulbal-kulban. Yinyaynka nyulu Noah binalmanda, bubu marralmalmanda. Juma Noahngka yindu dikal yungan, dikal kari kadan baja, nyulu bubu warrmba-banya. |
303 | GEN 12:4 | Wawu yinyamun Abram dungan townmun Haranmun yala Godungku nyungundu balkan. Nyulu bubungu Canaan dunganka. Nyulu bulanin wundin, manyarr Sara, mukay Lot. Yalarrku workingman wubulku, yamba-yamba jirray nyulu wundin. Juma jana bubungu Canaan kadan. Jana bububurr Canaandarr dungan, jukungu kadan, burri Moreh. Yinyaymba jana bundandan, God nguwimal milbijin Abramanda. Nyulu yalaman, “Abram, bama yunundumun wubulmal. Ngayu jananga yanyu bubu Canaan dajil.” Abramangka yinya kuku nyajin, nyulu kulji muru-ban, minya wuyar yijarrin, wayjun, Godundu dajinka, buyay-maninka. Yinyamun nyulu naka dungan dindarranga townbu Bethel and townbu Ai. Yinyaymba nyulu wuburrbu bundan, God buyay-manin. |
350 | GEN 14:13 | Yamba dingkar nyubun townmun Sodommun warrin Abramanda. Nyulu Abramanda yalaman, “Bama kuli-baka kadarin townbu Sodom, bama kanbal kuninka. Jana yunu mukay karrban, wundin.” Abramangka yinya kuku nyajin, nyulu nyungu workingman kunjan, muru-ban. Jana Abramangka jananin wubulku 4-bala king kuli-baka juru-wukurrin. Wujurrman, jana Abram bamanji kuli-warranji kuniwan. Nyulu Abramangka jananin kuli-baka kunin, kangan. Abramangka jananin Lot warrmba-ban, jananin and jananga yamba-yamba wubulku wundin baja. |
362 | GEN 15:1 | Wawu yinyamun Abramangka bijarrin. Nyulu God nyajin yalamanya, “Abram, yundu kari yinyilmaka. Ngayu yunun ngulkurrduku kujil. Ngayu yunu present jirray bajaku dajil.” Abramangka Godundu babajin, “Yundu kangkal dingkar ngayku daya? Ngayku kangkal yamba-kari.” Majangka Godungku nyungun ngalkalba wundin, yalaman, “Yundu dawar jiringa nyaka. Dawar wubul bajaku. Yunu jawun-karra wubulmalkuda yala dawar jiringa.” Abramangka God kuku-nyajin. Godungku yalaman, “Nyulu Abram ngulkurr bajaku, junkay bajaku, nyulu nganya kuku-nyajinya.” |
426 | GEN 18:1 | Wawu yinyamun Abraham doorngu tentmunbu bundandan, nyulu dingkar-dingkar kulur nyajin janjananya jakalba. Abraham jinbalku warrin jananda, maku-janan. Nyulu dukul badaman, yalaman, “Kaday, wabarrba wawu-balangajika. Ngayu mayi and bana manil yurranga. Yurra jina julurrijika, mayi nuka, wawu yinyamun dungarikada.” Jana yalaman, “Yala.” Abraham tentmunbu jinbalku walan, Saranda yalaman, “Mayi bread wayju jinbaldaku.” Yinyamun Abrahamangka minya bulki karrkay wandul manin, workingmananda dajin, kuninka, wayjunku. Mayi wayjunda, Abrahamangka mayi dajinda dingkar-dingkaranda. Jana nukanda. |
473 | GEN 19:15 | Mudu-wayjul-wayjunda, bula angelangka yaykarrdaku balkan Lotanda, “Jinbal! Dungayda, bawada!” Yamba Lot nguju-ngujurin, kariku dungan. Bula jananin Lot, nyungu manyarr, maral-bulal, bula jananin mara karrban, wundinka townmun. Bula yalaman, “Jinbal! Kari kudamundu nyaka. Wuburrbu warri, yurra wulanji.” Lotangka yalaman, “Ngayu yinyilji wuburrbu dunganka. Yalada nganjin townbu yubaku dunganka? Yinyaymba townbu Zoar?” Bula yalaman, “Yalada. Jinbal!” |
481 | GEN 19:23 | Wungar dakan, jana Lot kadan townbu Zoar. Yinyamun Godungku baya yilban townbu Sodom, townbu Gomorrah, wayjujinkuda. Baya darankuda yala kabakulu. Lotandamundu manyarrda kudamundu nyajin, nyulu saltmanda, yala statue. Yalibalaku Abrahamangka bada nyajin towndurr, nyulu kubukuda nyajin. |
529 | GEN 21:15 | Bulanga bana yamba-kariman, Hagarangka Ishmael bawan bada-bada duduymbu. Nyulu buban dungan baja, bundanda. Nyulu nyuluku balkawan, “Ngayu wawu kari nyajinka ngayku kangkal wulanya.” Nyulu badin. Yinyamun angel kadan Godundumun, Hagaranda yirrkan, “Kari yinyilmaka. Ngayu Ishmael nyajin warrngkan-warrngkanya. Nyulu kari wulay, nyungu jawun-karra wubulmal.” Godungku nyungundu burayda springda milbin. Nyulu bana manin, dajinda kangkalba. Kangkal juranmanda. Wawu yinyamun Ishmael jirrayman, bundan bubungu Paran. Nyulu jalbu bubumun Egyptmun wunan. |
549 | GEN 22:1 | Wawu yinyamun Godungku Abraham baban, binalmanka, nyulu wanjarrmal nyunguwunbu kangkalanda. Godungku Abrahamanda yalaman, “Yundu Isaacanka wawu jirray bajaku. Nyungunin wundi bubungu Moriah. Wuburrbu yinyaymba yundu nyungunin ngaykundu daya, nyungunin bayanga wayju, yala yundu minya ngaykundu dajinya.” |
551 | GEN 22:3 | Warngku yindu yalibalaku Abrahamangka baya mukungu donkeynda yijarrin. Yinyamun nyulu Isaac and workingman jambul kunjan, jana wubulku dungarin. Jana dungan, dungan, dungan, warngku jambulman kadan bubungu Moriah. Abrahamangka dingkar-bulalanda yalaman, “Yubal yalamundu kuji. Ngalin, ngayku kangkal, ngalin dungayda wuburrbu, balkawanka Godunji. Ngalin kaday baja.” Isaacangka baya jarra-kulban. Abrahamangka naybu and ngunjil wundin. Bula dungan-dungan, Isaacangka nganjananda babajin, “Nganjan, minya wanjabu dajinka Godundu?” Abrahamangka yalaman, “Kari, Godungku minya dajil ngalinda.” |
624 | GEN 24:32 | Labanangka mayi dajin camel-camelamu, bana wundin dingkaranda, janjinka, mayi wundin nyungu. Dingkarangka yalaman, “Mayi kariku daya, ngaykundurr milka-janay. Ngayu kukuji kadan Abrahamandamun. Wawu yinyamun ngayu mayida nukal. Ngayu Abrahamandamunbu workingmanamu maja. Godungku Abraham ngulkurrduku kujin, wawurr-wawurr-bungan. Nyungu yamba-yamba jirray bajaku. Bula Sara, Abraham mukulman, bulanga kangkal balkajin, burri Isaac. Kaki Abraham wulay, Isaacangka yamba-yamba wubulku manil. Abrahamangka ngaykundu yalaman, ‘Yundu dungay ngaykuwunbu jawun-karranda, Isaacamu manyarr maninka. Godungku yunundu maral milbil. Kaki yinya maral wawu kari kadanka, yalada, bawa.’ Ngayu wellba kadan, Godundu babajin, ‘Maral ngaykundu milbi, Isaacamu manyarr.’ Junkaynjaku Godungku ngaykunduda Rebecca milbin. Yurra Rebecca yunganka kangkalba Abrahamandamunbu? Balkada, ngayu binalmanka.” |
642 | GEN 24:50 | Bula Bethuel, nyulu Rebeccamu nganjan, Laban, nyulu Rebeccamu yaba, bula yalaman, “Godungkuku milbin, nganjin kari kiril. Rebecca yununji dungay.” Dingkarangka jananga junjuy-junjuy wubul presents dajinda. Warngku yindu nyulu dungankada, yamba bula, Rebeccandamundu nganjanangka, ngamungku, bula yalaman, “Warngku 10-bala bunday. Wawu yinyamun nyulu yununji dungayda.” Dingkarangka yalaman, “Kari, ngayu dungankada.” Bula Rebeccanda babajin, “Yundu nyiku dunganka dingkaranji?” Rebeccangka yalaman, “Yala, ngayu dungayda.” Bula yabangka, ngamungku, bula yalaman, “Yalada. Ngalin wawu nyajinka yundu kangkal-kangkal wubul maninka, bama wubulmal yunundumun.” Yinyamun jana, Rebecca, bama nyungundu workmanijinya, jana dingkaranji dunganda. |
746 | GEN 27:18 | Jacob nganjananda dungan, yalaman, “Ya, nganjan.” Isaacangka babajin, “Yundu wanya?” Nyulu miyil-burra. Jacobangka jurril balkan, “Ngayu Esau, yunu kangkal jakalbamun. Ngayu minya manin yala yundu balkan. Dakada, minya nukanka, yala nganya blessing-bungankada.” Isaacangka babajin, “Wanjarrku yundu minya jinbaldaku manin?” Jacobangka yalaman, “Godungku ngaykundu minya milbin.” Isaacangka yalaman, “Yuba kadayngarr, ngayu baranka if yundu Esau. Jacob nganjananda yuba kadan, nganjanangka nyungun baran, yalamanda, “Bulu yala Jacobamu, yamba dakil Esaumu.” Isaacangka balu nyajin Esau, mungka dakilba, yala Esaumu dakil. Nyulu babajin baja, “Yala yundu Esau?” Jacobangka yalaman, “Ngayu Esaukuda.” Nganjanangka yalaman, “Ngayku minya daya. Wawu mayimun ngayu yunun blessing-bungalda.” Jacobangka nyungu mayi dajin, minya jirray wamban, yira wine dajin nukanka. |
816 | GEN 29:20 | Jacob Labananda 7 yearsanka workmanijin, Rachel maninka, manyarr-banka. Yinyamun Jacobangka Labananda yalaman, “7 yearsmanda, Rachel ngayku daya.” Labanangka mayi jirray-bungan weddingka, wubulku kunjan mayika. Wujurrman, Jacobangka Rachel kujil-kujin, yamba Labanangka babarr Leah wundin Jacobanda, manyarr-bunganka, Rachel kari. Warngku yindu wungar wandin, Jacob binalmanda, nyulu jalbu Leah manin, Rachel kari. Nyulu Labananda dungan, yalaman, “Yundu wanyurrinku nganya jurril-bungan? Rachelankaku ngayu workmanijin, Leahnka kari.” Labanangka yalaman, “Nganjin yalaku, babarrngarr dajil, yinyamun jinkurrda. Yundu warngku 7-bala bunday Leahnji. Ngayu Rachelda dajil, yundu 7 yearsanka workmanijika baja Rachelanka.” Jacobangka yalaman, “Yala.” 7 daysman, Labanangka Rachel Jacobanda dajin, manyarr-banka. Jacob Rachelanka wawu jirray, Leahnka jarra yala. Nyulu Labananda workmanijin baja 7 yearsanka. |
828 | GEN 29:32 | (29.32-30.36) Jacobamu kangkal-kangkal dingkar-dingkar burri Reuben, Simeon, Levi, Judah, Dan, Naphtali, Gad, Asher, Isaachar, Zebulon, Joseph. Wawu Josephandamun Jacobangka Labananda yalaman, “Nganjinin yungada, ngayu bayanbaku dunganka, nganjanandaku, bubunguku.” Labanangka yalaman, “Ngayu binal Godungku ngayku sheep, goats jirray-bungan, yundu ngaykundu workmanijinya. Ngayu wanjarrku yunun payim-bal, yundu ngaykundu workmanijinka baja?” Jacobangka yalaman, “Ngayu moneyka wawu kari. Ngayku wubulku sheep daya kaykay-kaykayku, ngumbu, wubulku goat kaykay-kaykayku, jinjurr-jinjurr. Kaki yundu ngaykundu yinyarrin dajil, ngayu yunundu workmal baja.” Labanangka yalaman, “Yala.” Yamba Labanangka same day goat jinjurr-jinjurr, sheep ngumbu manin, ngami-ngami-bungan yindu-yindumun kanbalmun, dajin nyunguwunbu dingkar-dingkaranda kangkal-kangkalanda, kujinka. Nyulu jananin kala-kalbay yungan. Jacobangka kanbal goat, sheep kujin Labanamu. |
896 | GEN 31:22 | Warngku kulurman Labanangka kuku nyajin jana Jacob warrinya. Nyulu jananin juru-wukurrinda. Warngku 7-balaman nyulu Jacob juru-manin, nyungundu yalaman, “Yundu wanjarrmalmal? Wanyurrinku nganya jurril-bungan, wanyurrinku ngayku kangkal-bulal ngakin, wanyurrinku kirayku ngakijin? Kiru-kari bajaku! Ngayu junkurrji, yunun kuninyaku. Kari. Wujurrbuku yunuwundu Godungku nganya milka-bakan, yunun kari kuninka.” Jacob kuli-kadanda. Nyulu yalaman, “Ngayu wurrmay-baka kari, ngayu 20 yearsanka yunundu ngulkurrku workmanijin, junjuy-junjuy yunundumun kari ngakin. Yala-yalaku ngayu yunundu workmanmanijin, yunu sheep, goat wubulman, ngayu yunu minya kari nukan. Yunu sheep or goat walu-kunbanya, ngayu yunu ngaykundumun dajinya. Yundu ngaykundu buyunmanya, yamba Godungku nganya ngulkurrduku kujinya. Nyulu wujurrbuku yunun murru-kangan.” Labanangka Jacobanda yalaman, “Ngali promise balkanka. Ngali kulji muru-bungal, ngalingan milka-bakanka ngali promise balkan.” Bula kulji wubul muru-bungan, promise balkanda. Labanangka yalaman, “Ngali ngami-ngamiku bundanday, Godungku ngaliyan nyajin-nyajil. Ngayu ngundu-ngundu kuljinga bunday, yundu naka-naka kuljinga bunday. Ngayu kari walkuku dungay yarra kuljiburr, yunun kuninka. Yundu kari walkuku yarra kuljiburr kaday, nganya kuninka.” Yalakuda bula promise balkanda. Warngku yindu Labanangka kangkal-bulal, jija-karra baru karrban, bayanbaku dungan baja. |
942 | GEN 32:14 | Warngku yindu Jacobangka minya-minya mujan, present dajinka Esaundu. Nyulu minya-minya ngulkurr-ngulkurrku wangkanyin, sheep, goat, camel, donkey, bulki. Yinyamun nyulu jakalbada yungan, Esaumu dajinka. Nyulu nyulurrku balkawan, “Kaki ngayu nyungu junjuy-junjuy jirray dajil, nyulu nguba kulika milka-wulay.” |
951 | GEN 32:23 | Wawu yinyamun Jacobangka bama wubulku yungan jakalba, jana nyungu yamba-yamba wundin ngubar-ngubar wawubajanga Jabbok. Nyulu nyulurrku bawajin. Nyubun dingkar nyungundu kadan, nyungunji wrestleman, mudu-wayjulmalmanda. Mudu-wayjun, bula kariku kunban, junkurrku dungan-dungan. Dingkarangka Jacob malbin kunin, bajibay wabamun wandin. Nyulu dingkarangka Jacobanda yalaman, “Nganya yungada, wungar juma wandilda.” Jacobangka yalaman, “Kariku, nganya blessing-bungarr, ngayu yunun yungalda.” Dingkarangka babajin, “Yunu burri wanya?” Jacobangka yalaman, “Jacob.” Dingkarangka yalaman, “Yunu burri Jacob karida. Yundu wrestleman Godunji, and bamanji, yundu beatim-ban. Yinyaynka ngayu yunun burri dalkil, Israel.” Yinyamun nyulu Jacob blessing-bungan. Jacobangka yalaman, “Ngayu God nyajinda, yamba ngayu juranku, kari wulan.” Wungar dakan, Jacob dungan baja, yalkan-yalkajinda, bajibay wandinya wabamun. |
1028 | GEN 35:16 | Wawu yinyamun jana bubu Bethel bawan. Jana dungan-dunganda, ngawa karrkay burri Benjamin balkajin. Nyulu balkajin, ngamu Rachel wulanda. Jana nyungun nandan juljalba yubaku baralba. |
1156 | GEN 39:6 | Joseph ngulkurrijin bajaku. Potipharamu manyarr kuruku bundan Josephanka. Nyulu Josephanda yalaman, “Ngaykunji wunay.” Josephangka yalaman, “Kari. Ngayu wawu kari yununji wunanka. Potipharangka nganya maja-bungan yamba-yambaka wubulkuku, yamba yundu nyunguku manyarr. Kaki ngayu yunun wunay, God kuli-kaday ngaykunku.” Warngku yindu-yindu Potipharandamundu manyarrangka Joseph kunjanya, yamba Josephangka kari wunan nyungun. Wawu yinyamun Joseph bayanba walan workmanijinka. Potipharamu manyarr, nyulu nyulurrku bayanba, kanbal ngalkalba. Nyulu Potipharandamundu manyarrangka Josephamu kambi karrban, yalaman, “Ngaykunji wunayda.” Josephangka kambi bawan, ngalkalbada warrin. Nyulu manyarr kuli-kadan Josephanka, kanbal kunjan. Nyulu jurrilda balkan jananda, “Yinya dingkar, nyulu balu ngaykunji wunanyaku; kari, ngayu jinbalku yirrkajin, nyulu warrinda. Nyaka, kambi nyungu yanyunya.” Potiphar bayanbaku kadan, nyulu manyarr nyungu kuku jurril nyajin, nyulu yalarrku kuli-kadan. Nyulu Joseph mumban jailmunbu. Kari, Godungku Joseph nyajil-nyajin, buliman nyungunku ngulkurr bajaku. Nyulu bulimanangka Joseph maja-bungan kanbalanka jailba. |
1174 | GEN 40:1 | Nyubun bama king bubuku Egyptmunku. Nyulu kuli-kadan dingkar-bulalanka jambulinka nyungundu workmalman. Nyulu nyubunyinja wine wundinya kinganda, yindu baker kingamu. Nyulu kingangka bulanin mumban jailba yinyay Joseph bundandan. Bula ngadingka jailba bundan. Bula juma jambulinjaku jailba bijarrin. Warngku yindu Joseph bulanda kadan, bula jirrbu-jirrbuku bundandan. Nyulu bulanda babajin, “Yubal wanyurrinku milka-bujarmalmal?” Bula yalaman, “Ngalin bijarrin, yamba bama yamba-kari, ngalinyanda bijarr milkanga-bunganka.” Josephangka yalaman, “Godku binal bajaku bijarrka. Ngaykundu balka.” |
1182 | GEN 40:9 | Yinyayangka dingkarangka wine wundin-wundinya kinganda, nyulu bijarr balkan Josephanda. Nyulu yalaman, “Ngayu kalal grape nyajin, dakil kulur. Nganka balkajin, mayi kulbulmanda. Ngayu mayi dingkan, yira manin, kingandamunbu cupmunbu nyangarrin, nyungu dajinda.” Josephangka nyungundu yalaman, “Ngayu bijarr milkanga-bungal. Yinya dakil kulur yala warngku kulur. Warngku kulurmal kingangka yunun kunjal, wine nyungu wundinka baja yala yundu jakalbaku wundin. Yundu dungay baja, kinganda balka ngaykunku, ngayu kari buyunman. Jana nganya wumbabuku mumban jailba.” |
1189 | GEN 40:16 | Yinyamun yinyangka bakerangka Josephanda yalaman, “Ngayu bijarr balkal yunundu. Ngayu balji kulur mayiji jarra-kulbal-kulban dukulbu. Baljinga wuyar cake walu-yindu walu-yindu. Dikalangka wubuliynjaku yinya cake nukal-nukan.” Josephangka yalaman, “Ngayu bijarr milkanga-bungal. Balji kulur yala warngku kulur. Warngku kulurmal kingangka yunun dukul kankuruku nyandal, yarkin walngkan-damal jukungu. Dikalangka wubuliynjaku yunun bangkarr nukal.” |
1193 | GEN 40:20 | Warngku kulurman kingamu birthday. Nyulu mayi jirray wayjun partyka, nyunguwunbu workingmananga. Kingangka dingkar kunjan, wine nyungu wundinka baja nyunguwunbu bayanba, yala Josephangkaku balkan. Nyuluji baker, kingangka nyungun yarkinkaku dukul nyandan, yarkin walngkan-daman yala Josephangkaku balkan. Wawu yinyamun yinyayangka wine wundinya kinganda, nyulu Josephanka milka-wulanda, kinganda kari balkan nyungunku. |
1197 | GEN 41:1 | Wawu yinyamun years jambulman, kingangka bijarr jambul bijarrin. Nyungu bijarr yalaku: nyulu king wawubajanga Nile janjanan, bulki 7-bala wandul bajaku wawubajamun wandin. Jana bulkingka jikan nukal-nukan, bulki 7-bala jirburr-jirburr wawubajamun wandinda, jananin bulki wandul-wandul nukanda. Nyulu king warngkumun wandinda, yinyamun warngku wunan baja, bijarrin baja. Bijarr yalaku: jurrbu nyubun dakan, corn, dakil 7-bala mayiji jaba-jabaji. Mayi 7-bala yindu balkajinda, buyun bajaku. Yinyamundu buyundu mayingka ngulkurr mayi buyun-daman. Warngku yindu nyulu king milka-bujarman, jana nyungundu bijarr kari milkanga-bungan. |
1221 | GEN 41:25 | Josephangka kinganda yalaman, “Jambul bijarr, yamba kuku nyubunku. Godungku yunun milka-bakan, nyulu wanjarrmanka. Bulki 7-bala wandul-wandul and 7-bala mayi jaba-jaba yala-karrajiku, 7 yearanka. Bulki 7-bala jirburr-jirburr, 7-bala mayi buyun yalarrku 7 yearsanka. Yaluy bubungu Egypt mayi jirraymal 7 yearsmunku. Wawu yinyamun mayi yamba-karimalda 7 yearsmunku. Yundu dingkar binal bajaku mana, junjuy-junjuynku binal yindu-yinduynku. Mayi jirraymal, nyulu dingkarangkala dingkar-dingkar kanbal yungal, mayi mujanka. Jana yinya mayi yalbaymba binba yijarrinka, townbuku yindu-yinduymbu kujinka bamanka wubulkuku. 7 yearsmal mayi kari dakil baja, bamangka yinya mayi binmun buban-bubanku nukal-nukal, mayi townmun manil.” |
1242 | GEN 41:46 | Joseph 30 years oldmanda yala-yala nyulu kingandada workmalman. Yala-yalaku mayi jirray dakal-dakarin, Josephangka dingkar-dingkar yungan, jana mayi jirray mujal-mujan, townbu yindu-yinduymbu wubulku yijarrin. Wawu yinyamun mayi yamba-karimanda. Bama kinganda babajin mayika. Kingangka yalaman, “Josephanda dungay, nyungun kuku-nyaka.” Josephangka mayi manin jana mujan, bamanda dajin moneyka. Bubungu wubulbuku mayi yamba-kariman, jana bama bubumun wubulmunku kadan, mayi maninka Josephandamun moneyjiku. |
1271 | GEN 42:18 | Warngku kulurman Josephangka jananda yaba-karranda yalaman, “Yurra nganya kuku-nyaka. Nyubun nyulurrku bunday jailba, yurrajin kanbal dungay, mayi wundi jawun-karranda. Kaki yurra yabaju wundil ngaykundu, ngayu binalmal yurranga kuku manubajaku. Kaki yurranga kuku manubajaku, ngayu yurranin kari kunil.” Jana yaba-karra kukuku Egyptmunku binal kari. Joseph jurrilman, nyulu janawunku kukuku binal. Yinyaynka nyulu jananda balkan kukubu Egyptmundu. Yindu dingkar yinyaymba janjanan, nyulu kukuku jambulku binal. Nyulu yaba-karranda janawundu kukubu balkan wanyu Josephangka balkan, Josephanda kukubu Egyptmundu balkan wanyu yaba-karrangka balkan. Yaba-karra balkawan jana-karrajiku kukubu janangunduku. Jana yalaman, “Ngana yabajunku buyunman, Josephanka. Ngana nyungun nyajin milka-bujarmanya, banbadinya, because ngana nyungun sellim-banka, yamba ngana bayjan, nyungun kari kuku-nyajin. Yinyaynka Godungku kuli dajil-dajin ngananda.” Reubenangka yalaman, “Ngayu yurranda balkan kari buyunmanyaku yabajunku. Yamba yurra kari milka-janan.” Nyulu Joseph binal janawunku kukuku. Yinyaynka nyulu dumu jurrkijin janandamun, nyulu badinda. Wawu yinyamun nyulu Simeon karrban, karrabu kajan. Josephangka kiraynjaku yalaman dingkar-dingkaranda workingmananda, “Canaan-warranga kurmun jakal-bunga mayibu. Jananga money mumba baja kurmunbuku, mayi daya jananga, baraldarr nukanka.” Jana dingkar-dingkarangka yalaman, “Yalada.” |
1279 | GEN 42:26 | Josephandamundu yaba-karrangka mayi kajan donkeynda, dungaynda. Wujurrman jana miyil warngku-kadanda baraldarrku, nyulu nyubunyinja yabangka mayi walngan kurmunmun, dajinka donkeynda. Nyulu money nyajin mayinga wuyar wunananya. Nyulu yaba-karranda yalaman, “Ngayku money kurmunbuku wunanay.” Jana yinyilmarin, yalaman, “Godungku wanjarrmalmal ngananda?” |
1326 | GEN 44:1 | Josephangka juma yalaman dingkaranda nyungundu workmanijinya, “Jananga dingkar-dingkaramu kurmun wubulku jakal-bunga mayibu, ngami-ngamiku money mumba janawunbu kurmunbu. Ngayku cup ngulkurr mumba kurmunbu Benjaminandamunbu.” Dingkarangka mayibu kurmun jakal-bungan, money, cup mumban. Warngku yindu Josephamu yaba-karra dungarinda, bayanbaku dungarinka baja. Josephangka workingmananda yalaman, “Yundu jananin juru-mana, jananda balka jana ngayku cup ngulkurr ngakin.” Dingkarangka jananin juru-manin, babajin, “Wanyangka majamu cup ngulkurr ngakin?” Jana yalaman, “Kari. Nganjin cup kari ngakin. Kaki yundu wanyandamunbu kurmunbu warrmba-bungal, yundu nyungun yarkinkaku kuni. Nganjin kanbal yunuwunbu majamu slavemal.” |
1475 | GEN 49:1 | Jacobangka kangkal-kangkal wubulku kunjan, jananda balkanka juma jana wanjarrmanka. Nyulu Judahnda yalaman, “Bama Judahndamun wubulmal. Jana maja-majamal; juma maja jirray bajaku kaday. Wubuliynjaku bamangka nyungun kuku-nyajil.” Nyulu kangkal-kangkalanda wubuliymbaku balkan, nyubunyimba-nyubunyimbaku. |
1568 | EXO 2:13 | Warngku yindu nyulu jambul Israel-warra nyajin kunil-kuniwanya. Mosesangka nyubunyimba yalaman, “Yubal Israel-warra wanyurrinku jawun-karrajiku kunil-kuniway?” Nyulu dingkarangka yalaman, “Wanjungku yunun maja-bungan nganjinanka? Kuda yundu nganya kuninka yala yundu yinya dingkar Egyptmun yilayku kunin?” Moses yinyilmanda, nyuluku yalaman, “Jana binalmanda ngayu yinya bama yarkinkaku kunin.” |
1612 | EXO 4:10 | Yamba Mosesangka yalaman Godundu, “Kari, Maja, nganya kari yunga jananda Israel-warranda. Ngayu mala-kuku kari. Ngayu kuku waymbulku balkan-balkaway.” Godungku yalaman, “Wanyangka bamanda ngandal dajin? Wanyangka jananda milka ngulkurr or milka buyun dajin? Wanyangka jananda miyil ngulkurr or miyil buyun dajin? Ngayuku jananda dajinkuda. Dungayda! Ngayu yunun mala-kuku-bungal, ngayu yunundu kuku dajil, balkanka.” |
1620 | EXO 4:18 | Wawu yinyamun Moses nyunguwunbu ngalayinanda dungan, yalaman, “Nganya yunga bubungu Egypt, ngayku jawun-karra nyajinka. Jana nguba wularin, nguba juranku.” Ngalayinangka Jethrongku yalaman, “Yala, dungayda.” Moses dunganjiku, Godungku nyungundu yalaman, “Yundu bubungu Egypt dungayda, jana yunun kuninka, jana wubulku wularinkuda.” |
1634 | EXO 5:1 | Moses bula Aaron kinganda dungan, yalaman, “Israel-warrandamundu majangka Godungku balkal, ‘Ngayku bama yunga. Jana nganya buyay-maninka bubungu jirrbu-jirrbungu.’” Nyulu kingangka yalaman, “Wanya jananga maja God? Ngayu wanyurrinku jananin yunganyaku? Ngayu yinyaynka majanka Godunku binal kari. Ngayu jananin kari yungal.” |
1645 | EXO 5:12 | Jana bama yiringkurrku dunganda, straw nubinka. Jana ngadingka nubil-nubin, yinyaynka jana jarra bubanku bricks balkan. Yinyaynka jana maja-majangka Israel-warra wuybubu kulban. Yinyamun Israel-warrangka kanbal bama kinganda yungan, yalaman, “Nganjinanga straw yamba-kari, yamba yundu wawu nganjin bricks jirray balkanka yala jakalbaku. Jana maja-majangka nganjinin wuybubu kulbal-kulbal.” Nyulu kingangka jananda yalaman, “Yurra majarr bajaku, lazy-bala. Yinyaynka yurra bubungu yinduymbu dunganka, God buyay-maninka. Dungayda! Workmakada! Ngayu yurranda straw kari dajil, yamba yurra bricks jirray still balka, yala jakalbaku.” Jana bamangka Israel-warrangka king bawal-bawan, jana bulanin Moses and Aaron maku-nyajin. Jana bulanda yalaman, “Nyulu king ngananka wawu kari bajaku. Yinya yubalanga fault, nganjin yubalin wujirrngal. Nyulu ngananin juma yarkin-bal.” |
1700 | EXO 7:14 | Yinyamun Godungku Mosesanda yalaman, “Nyulu king dukul-dandimalman, bama wawu kari yunganka. Wunkun yalibalaku nyulu wawubajanga kaday. Yundu nyungun maku-nyaka yinyay. Yundu juku wundi, nyungunku waitmaka yikinba. Nyulu kaday, yundu nyungundu balka, ‘Israel-warrandamundu Godungku yanyu kuku yunundu yungan. Yundu Godumu bama yunga, jana nyungun buyay-maninka bubungu jirrbu-jirrbungu. Yamba yundu Godundu kari milka-janan. Yundu nyakada! Yundu Godunku binalmalda, nyulu yunundu junjuy-junjuy jirray miracle milbil. Nyaka, ngayu bana wawubaja kunil jukubu. Yinya bana mulamalda, kuyu wubulku wulayda, bana kabumalkuda, bamangka kari nukal baja.’” |
1705 | EXO 7:19 | Wawu yinyamun Godungku Mosesanda yalaman, “Aaronanda balka, ‘Yundu juku kuji wuyara bananga yiringkurrku bubungu Egypt. Bana yiringkurrku mulamalda.’” Bula Mosesangka Godumu kuku wukurrin. Kinganda miyilbaku Aaronangka wawubaja bana kunin jukubu. Bana mulaman, kuyu wubulku wularin, kabumankuda. Mula yiringkurrku bubungu Egypt. Yamba jana mari-doctorangka yalarrku bana mula-bungan. Yinyaynka nyulu king dukul-dandiman baja. Nyulu kari milka-janan bulanda Mosesanda, yala Godungkuku balkan. Nyulu nyunguwunbu bayanba dungan, bulanin bayjan. Bana buyunmanya wawubajanga, jana Egypt-warrangka bubu bakan yikinba banaka nukanka. |
1712 | EXO 7:26 | Warngku 7-balaman Godungku Mosesanda yalaman, “Yundu kinganda dungay baja, yanyu kuku nyungundu daya ngaykundumun. Yalamaka, ‘Ngayku bama yunga, jana nganya buyay-maninka. Kaki yundu kari yungal, ngayu yurranga bubu buyun-damal. Ngayu yirku-yirku yiringkurrku yungal bubungu Egypt. Jana yirku-yirkungku wawubaja bawal, yurrawunbu bayanba walal. Jana bedroommunbu walal, bedba walal, kitchenba walal, stovemunbu walal. Jana yiringkurrku bamanda jalamalkuda.’” |
1719 | EXO 8:4 | Yinyamun kingangka bulanin Moses, Aaron kunjan, yalaman, “Praymaka yubalandamunbu Godundu. Babajika nyulu yirku-yirku kunbay-maninka. Yinyamun ngayu yubalanga bama yungal, God buyay-maninka.” Mosesangka yalaman, “Ngayu Godundu praymal yurranka Egypt-warranka. Yinyamun jana yirku-yirku wulari bubungu. Bubanku wawubajanga bunday, yala jakalbaku. Wanja-wanja yundu wawu ngayu praymanka?” Kingangka yalaman, “Wunkun.” Mosesangka yalaman, “Yalada. Ngayu yunu kuku wukurril. Yinyamun yundu binalmal nganjinanga God junkurrji yindu-yinduynku. Yirku-yirku juma yamba-karimal bubungu. Wawubajangaku jana bunday baja.” |
1731 | EXO 8:16 | Godungku Mosesanda balkan, “Yundu wunkun yalibalaku wawubajanga dungay, king maku-nyajinka. Nyungundu yanyu kuku ngayku daya. Yalamaka, ‘Godumu bama yunga, jana nyungun buyay-maninka. Kaki yundu kari yungal, Godungku burul-burul wubul bajaku yungal Egypt-warranda. Burul-burul yiringkurrku dungay, bayanba, bubungu. Yamba nyulu burul-burul kari yungal nyunguwunbu bamanda Israel-warranda bubungu Goshen. Yundu yinya nyajil, yundu binalmalda nyuluku Maja God. Yundu yalarrku binal nyulu nyungu bama Israel-warra ngulkurrduku kujil. Wunkun nyulu burul-burul yungal.’” Warngku yindu Godungku burul-burul wubul bajaku yungan kingandamunbu bayanba, nyunguwunbu workingmananda, bubungu yiringkurrku. Burul-buruldu bubu buyun-daman. |
1744 | EXO 9:1 | Godungku Mosesanda yalaman, “Dungay, kinganda balka, ‘Israel-warrandamundu Godungku balkalda, “Ngayku bama yunga, jana nganya buyay-maninka. Kaki yundu kari yungal, ngayu bambay jirray yungal yurrawunbu yarramananda, donkeynda, camelundu, bulkinda, sheepanda, nanny goatundu. Jana minya yurranga wulari. Yamba ngayu Israel-warramu minya kari bambay-bungal, jananga minya kari wulari. Ngayu wunkun bambay jirray yungal.” ’” Warngku yindu Maja Godungku bambay yungan, minya wubulku wularin, Egypt-warramu. Yamba Israel-warramu minya kari bambayman, kari wularin. Nyulu kingangka babajin, “Yala Israel-warramu minya? Jana wularin or kari?” Nyulu binalmanda, jananga minya kari wularin. Yamba nyulu walu-dandiman baja, Godumu bama kari yungan. |
1756 | EXO 9:13 | Majangka Godungku Mosesanda yalaman, “Wunkun yundu yalibalaku king maku-nyaka, nyungundu balka, ‘Majangka Godungku balkan, “Yundu ngayku bama yunga, jana nganya buyay-maninka. Ngayu yununin punishim-bal, yundu binalmalda, ngayuku God junkurrji. Ngayu yurranin Egypt-warra kari bambay jirray-bungan, yurranin kari kunbay-manin. Ngayu ngayku junkurr milbinka bamanda bubungu yiringkurrku. Yinyaynka ngayu Egypt-warra kari yarkin-bungan. Yamba yundu dukul-dandimanya, ngayku bama kari yungan. Wunkun ngayu kaba dandi yala ice blocks yungal jirimun. Bamangka Egypt-warrangka jakalbaku kariku yala nyajin, ngayu yunganka. Yundu bamanda balka jananga minya wubulku bayanba walay-mana. Kaki bama, minya ngalkalba bunday, kababu dandibu jananin yarkin-bal.” ’” |
1786 | EXO 10:8 | Yinyamun kingangka bulanin Moses kunjan baja, babajin, “Wanya dungarinka, yurranga God buyay-maninka?” Mosesangka yalaman, “Nganjin wubulku dungarinka. Nganjinanga yarrka-yarrka, binga-binga, kamba-kamba, wubulku dungarinka. Nganjin minya sheep, nanny goat, bulki wubulku wundil, mayi jirray wayjunku, God buyay-maninka.” Nyulu kingangka yalaman, “Kari bajaku! Ngayu yurranga manyarr-karra, kangkal-kangkal kari yungal. Kaki yurra wubulku dungari, ngayu binal yurra nganya buyun-damanka. Kari. Ngayu yurranin dingkar-dingkarku yungal, God buyay-maninka.” Wawu kukumun jana Egypt-warrangka bulanin Moses, Aaron kingandamun kangan. |
1808 | EXO 11:1 | Godungku Mosesanda balkan, “Ngayu punishment nyubunku yungal baja kinganda, and Egypt-warranda. Wawu yinyamun nyulu kingangka yurranin yungal baja bubumun. Nyulu yurranin kangalkuda, wawu kari yurra bundanka baja.” |
1811 | EXO 11:4 | Mosesangka king kariku bawan. Nyulu kinganda balkan, “Godungku balkan, ‘Juma ngayu bububurr Egyptmundurr dungay. Kangkal dingkar jakalbamun wubulku juma kunarangkalba wularida. Yunu kangkal dingkar jakalbamun yalarrku wulay. Slave-warramu kangkal-kangkal jakalbamun yalarrku wulari. Kangkal-kangkal bulkimu jakalbamun yalarrku wubulku wulari. Bamamu wubulbuku kangkal-kangkal jakalbamun wularikuda.’” Wawu kukumun Moses kuli jirray, king bawan. |
1818 | EXO 12:1 | Godungku bulanda Mosesanda, Aaronanda yalaman, “Yubal Israel-warranda yanyu kuku balka: warngku 10-balamal yurra minya sheep karrkay or minya nanny goat karrkay wangkanyika, minya dingkar 1 year old. Minya ngulkurr wangkanyika, bambay kari, barrka-buyun kari. Yinyamun warngku 4-balamal, yilay-yilaymal Israel-warrangka wubulduku kunida, yinyarrin minya jana wangkanyin. Jana mula minyamun wangkar-wangkar doorngu julngka, yalarrku julngka doorngu karangkalba, jambulurr sidemunbu. Yinyamun jana minya wayju, nukada. Bread balan-balan, mayi nganja-burra yalarrku nuka. Minya wayju, kari kayalku nuka. Wubulku nukarrku, dukul, jina, julbi, jiba, burrkul, birra, wubulku yalaku nuka. Minya yanday kari bawa, bayanga wayjurrku. Yurra nukanjiku, yurra readymaka dunganka, dambal dida, jaba marabu kuji, readymanka dunganka. Yurra readymal, minyada, mayida jinbaldaku nuka. Wawu mayimun ngayu bububurr Egyptmundurr dungay, kangkal-kangkal dingkar-dingkar jakalbamun wubulku yarkin-bunganka, bama-bama, minya-minya. Ngayu Maja God. Kaki ngayu mula nyajil wangkar-wangkar doorngu, sidemunbu jambulurr, ngayu yinyaymba bayanba kari walal; kari, ngayu walkuku dungay, pass overmaniji, kangkal jakalbamun kari yarkin-bungal. Yamba ngayu bayanba mula-kariymba walal, jananin punishim-bunganka, kangkal jakalbamun yarkin-bunganka, Egypt-warra. Ngayu wawu yurra every year mayi Passover nukanka, kari milka-wulanka ngayu yurranin bubumun Egyptmun wundin kuli-bakandamun.” Godungku yalaku kuku dajin Israel-warranda. |
1844 | EXO 12:27 | Yinyamun kukumun jana Israel-warra bungkubu janan, God buyay-manin. Wawu yinyamun jana Godumu kuku wukurrin yala Mosesangkaku balkan. |
1889 | EXO 13:21 | Wungaraburr God ngurrbanba, nyulu jananda jakalba dungan, jana nyungun wukurrinka. Wujurrdurr yinya ngurrban dayirr-dayirr yala light, jana wujurrdurr wukurrinka. Ngurrban jakalba dungan, jana kudamundu kadan, wukurrin. |
1905 | EXO 14:15 | Godungku Mosesandada yalaman, “Wanyurrinku yundu helpmunku yirrkan-yirrkay? Jananda balka Red Seamundurr dungarinka. Juku wangkar-bunga, jalundurr wuyaraburr kuji. Jalun ngami-ngamimalda, yurra Israel-warra dindarrdarr dungay jinabuku, bububurr marraldarr. Ngayu baral yurranga balkal. Ngayu jananin Egypt-warra dukul-dandi-bungal, yurranin wukurrinka. Ngayu jananin winim-bungal. Ngayu winim-bungal, jana binalmalda ngayu Maja God bajaku.” |
1911 | EXO 14:21 | Mosesangka nyungu mara kujin wuyar jalundurr, Godungku muyarabu junkurrdu jalun ngami-ngami-bungan. Muyar kadan, kadan, jalun marralmanda. Jalun junkayku janan, yala ngamar, jambulku side, jananga baralda balkan. Jana Israel-warra dungaynda yinyayngkarr baraldarr. Jana Egypt-warrangka jananin wukurrin, buggynji yarramanangka kulbal-kulbanya. Mudu-wayjun, Godungku jananin Egypt-warra kunkun-bal-ban ngurrbanmun, jananin walu-ngangkal-ngangkal-bungan. Nyulu jananga buggy jaybi-manin kambal-kambalba. Jana murruji jurrkin. Egypt-warrangka yalaman, “God jananka Israel-warranka kunin-kuniway, ngananji. Ngana dungarinkakuda!” Godungku Mosesanda yalamanda, “Yunu mara wuyar jalundurr kuji baja, jalun murumal janandaku, Egypt-warranda, jananin bujil-janji-manil.” Mosesangka nyungu mara kujinda jalundurr. Wungar dakan, jalun muruman baja. Jana Egypt-warra jalunmun ngakijinyaku, yamba Godungku jananin jalunbuku yilban baja. Jalundu jananin wubulku nandan, yarraman, buggy, soldier-soldier. Jana wubulku bujil-janjin, nyubunku Godungku kari bawan. Yamba jana Israel-warra marralku dungan jalundurr, bububurr marraldarr. Godungku yalaku jananin Israel-warra kujin Egypt-warrandamun. Jana Israel-warrangka jananin Egypt-warra nyajinda yarkinku wunananya yikandarr. Jana Israel-warrangka Godumu junkurr nyajin, jana yinyilmarin nyungundumun. Jana God bulangan Moses kuku-nyajinda, bulanin wukurrinka baja. |
1941 | EXO 15:20 | Miriam Mosesamu bulanga Aaronamu babarr, nyulu junjuy manin, burri dudanka. Nyungun kanbalda jalbu-jalbungku yalarrku wukurrin, burri dudal-dudan, dancemalmanda. Miriam wulngku badin jananka, “Wulngku yirrkay Godundu, nyulu ngananin kujinya, nyulu jananin Egypt-warra jalundurr yilbanya, yarraman muruku.” |
1949 | EXO 16:1 | Jana Israel-warrangka yinya bubu bawan, dungan, dungan, yinduymbu bubungu marralba kadan. Jana yinyay kadan, mayi-kariman. Jana Mosesanda, and Aaronanda yalamanda, “Majangka nganjinin bawanyaku bubungu Egypt. Yaluy bubu mayi kari, minya kari. Nganjin Egypt bundandan, nganjin yanjiku dungan-dunganya. Yamba yubal nganjinin yarra wundin bubungu marralba, ngana wulay, mayi-karimun.” Majangka Mosesanda yalaman, “Ngayu yurranga mayi yungal, yala kaba jirimun. Yurra yalibalaburr dakal, yurranga mayi maninka, wungaranka, wujurrinka. Yalibalamal baja, ngayu yurranga mayi yungal baja. Ngayu yalaku yurrangan nyajil, kaki yurra nganyaku wukurril. Warngku 6-balamal, yurra mayi jirray bangka, wunkunyinka yalarrku.” Bula Moses and Aaronangka jananda Israel-warranda yalaman, “Nyiku yilay-yilaymal yurra binalmalda yurrangan Majangka Egyptmun wundin. Yalibalamal yurra light junkurrji nyajil. Yinyamundu lightmundu Maja milbil. Nyulu yurrangan nyajin kuku daman-damajinya nyungunku. Yuwu, nyungunku kuda. Yurra balu ngalinyin murru-kal-kal; kari, yurra Majaku murru-kal-kal, ngalin nyunguku kuku nyajil-nyajinya.” Yinyamun Mosesangka yalamanda, “Nyuluku Majangkaku yilay-yilaymundurr minya yurranda dajil nukanka, mayi bread dajil nukanka yalibalaburr, nyulu yurranda milka-janjananya kuku-daman-damajinya.” Mosesangka yinyamun Aaronandada yalaman, “Jananda wubuliymbaku balka yaluy kadanka, Majanda jananka, nyulu jananin nyajinya kuku-daman-damajinya.” Aaron jananda balkawan, jana jurrkijin, naka-naka bubu marral walu-wukurrin. Yinyamun nyulu Maja milbijinda, lightmun ngurrbanmun. Majangka Mosesandada yalaman, “Ngayu jananin Israel-warra nyajin kuku-daman-damajinya. Jananda balka, nguwul-nguwulmanijinjiku, ngayu jananga minyada dajil. Yalibalamal ngayu jananga bread dajil, janangan yanji-bungankarrku. Jana binalmalda, ngayu jananga Maja, God jiringa.” |
1961 | EXO 16:13 | Yilay-yilayman dikal kaki wubul kadarin, wubul bajaku, jananga bayan nandanyarrku. Yalibalaman dewungku bubu kanbinyarrku ngalkalba bayandarr. Dew kunban, junjuy bawajin, bubungu wuyar wunanan, kima-kima bajaku. Jana Israel-warrangka nyajin, jana ngangkarin, jana-karrajiku babajin, “Wanyu yinya?” Mosesangka jananda yalaman, “Yanyu junjuy mayida Majangka ngananda yungan, nukanka. Majangka balkan yurra wubuliynjaku mayi yanyu bangka, wungarinka, and wujurrinka, yurrangan yanji-bunganka.” Jana Israel-warra dungaynda, mayi mujanka, wungarinka, wujurrinka. Kanbalangka wubul manin, kanbalangka buban manin. Yamba yinyarrinyangka wubul manin kariyirrku kunbay-manin. Janaji kanbalangka buban mujan, jana yalarrku kariyirrku kunbay-manin. Jana mujan wungarinka, wujurrinka. Mosesangka jananda yalaman baja, “Yurra mayi kari kuji wunkunyinka.” Yamba kanbal kari milka-janan, mayi kanbal kujin wunkunyinka. Jana yalibalaku wandin, mayi jananga kabuman, kandarrji. Moses jananka kulimanda. Yalibalaburr jana Israel-warrangka mayi bangkanya janangaku. Wungar wumbulmanya, mayi bubungu wunananya burranya. Warngku 6-balamanya baja jana mayi jirray bangkanya, wunkunyinka. Jana maja-majangka Mosesandada balkan, “Ngana wanjarrmal mayiji wubuliynji? Kunka ngananga mayi kabumal wunkunyinka.” Mosesangka jananda yalaman, “Wunkun Godumu day, bama milkanga nyungunjiku bundarika, kari wunkun workmaka. Nyikuku mayi wayju, wunkunyinka, nyikunku.” Jana Moses kuku-nyajin, mayi wayjunda. Warngku yindu mayi kari kabuman, kari kandarrjiman. Mosesangka yalamanda, “Yanyu mayi nyiku nuka because nyiku Godumu day, bama kari workmaka. Yurra mayi kari warrmba-bal. Yurra mayi muja 6 daysanka, warngku yindu Godumu day, mayi yamba-karimal.” |
1975 | EXO 16:27 | Warngku 7-balaman, jana kanbal kari milka-janan Mosesanda, dungaynda, mayika nubijinka. Yamba jana mayi kari warrmba-ban. Majangka Mosesanda babajin, “Yunu jawun-karra wanja-wanja ngaykundu milka-janay? Ngayuku Majangkaku yurranda warngku nyubun dajin wawu-balangajinka. Yinyaynka 6 daymal, ngayu yurrangan mayi jirray dajil, warngku jambulinka. Bama wubulku bayanbaku bunday ngaykuwunbu daymunbu, bayan kari bawa workmunku.” Yinyamun janajin bama kari workmanijin nyunguwunbu daymunbu. Jana Israel-warrangka mayi Godundumun manin, burri dalkin manna. Yinya mayi yala diburr karrkay, bingaji. |
2036 | EXO 19:9 | Mosesangka Godundu balkan wanyu jana Israel-warrangka yalaman. Godungku nyungundu yalaman, “Jananda bama-bamanda balka nyiku, wunkun dayirrmanka, nganya buyay-maninka. Jana kambi julurrika, warngku yindumal readymanka ngaykunku. Warngku yindu ngayu jirimun kaday Mount Sinaimunbu, jana wubuliynjaku ngayku junkurr nyajinka. Mark wuburrdurr balka, jananda balka kari naka-naka markmunbu dunganka. Jananda balka kari wuburrbu kaday, yalarrku kari yuba kaday. Kaki bama wuburrbu kaday, nyulu wulay.” |
2043 | EXO 19:16 | Warngku kulurman yalibalaku jarramali, balbay muruku kadan. Ngurrban yalbay bajaku milbijin wuburrbu. Jana trumpet wuburrmun milkabu nyajin, yaykarr bajaku yirrkanya. Jana Israel-warra yinyilmarin, yararrinkuda. Mosesangka jananin wundinda, Godundu maku-jananka. Jana bada-bada wuburrbu janarin. Kububu wuburr kanbinyarrku, Maja God bayaji kadan. Kubu dakan yala ngalkumun, jirray bajaku. Jana yinyilmarin baja, numburr trumpetmun jirraymalman. Bula God, Moses balkawaynda. |
2060 | EXO 20:8 | “Saturday ngaykuku. Saturdaymundurr wawu-balangajika, milkanga ngaykunjiku bunday; yinya ngayku day. Ngayu yurranga 6 days dajin workmanijinka, warngku yindumalda wawu-balangajika, milkanga ngaykunjiku bundarika. Ngayu yurranda balkal baja, kari workmaka ngaykuwunbu daymunbu, wawu-balangajika. Yurra, yurranga kangkal-kangkal, yurranga workingman, yurranga minya-minya, yalarrku bama ngarrbal-ngarrbal yurranji bundanday, bubumun yindumun, yurra wubulku wawu-balangajika. Ngayu yanyu bubu balkan, ngayu yalarrku jiri, jalun, junjuy-junjuy wubulku balkan 6 daysmunbu. Warngku yinduman ngayu bundan, wawu-balangajin. Yinyaynka ngayu yanyu day ngayku-bungan, bama wawu-balangajinka. |