23214	MAT 1:1	I’ tutuveni it Jesus Christ hakiy ahpiy sinotiqat tuawi’ta. Pam Abraham‐nit pu David pumuy amuhpiy aniwhti.
23230	MAT 1:17	Noqw ōviy Abraham aṅqw David aw pahsavo sohsoyam nānaṅk qatsívaptuyaqam pakwt nālöq sihk̇ay’tasikipwatya; noqw pu David aṅqw Babylon aqw tsāmiwyaqat aw pahsavo pakwt nālöq sihk̇ay’tasikip nānaṅk qatsívaptuya; noqw pu Babylon aqw tsāmiwyaqat aṅqw Christ aw pahsavo pakwt nālöq sihk̇ay’tasikip nānaṅk qatsívaptuya.
23231	MAT 1:18	Noqw yantaqat ahpiy Jesus Christ hapi tihtiwa: Put yuat Mary Joseph aw awiniwtaqw, nāt pumuy qa nāmatiqw, pam Qahováriwtaqat Hikwsit eṅem nö’yiwk̇aṅw mātaqti.
23232	MAT 1:19	Noqw put siwatwaat Joseph suan hintaqe, put nuhtutpik hamanhintsanniqey qa suhtaq’ewnihqe, pay as put turs nanauyve mātapniqey unaṅwti.
23234	MAT 1:21	Noqw pam tiyohyat tihtani; noqw um hapi put Jesus yan túṅwani, ispi pam sinomuy qaanhtipuyamuy aṅqw ayo óyaniq’ö.
23235	MAT 1:22	Ura Tutuyqawhqa lavay’ayay ahpiy yan lavayhti: Meh, nāt qanawhvalni’taqa māna nö’yiltini; nen tiyohyat tihtani. Noqw puma put Emmanuel yan tuṅwáyani, pam hapi Tutuyqawhqa itamuma, i’nihqe pam’i. Noqw īi yantaqa sohsoy yaniwhtiqw, i’ hisat lavaytiwhqa aw antsaniwa.
23239	MAT 2:1	Noqw hak Moṅwi Herod moṅw’iwtaqw, Jesus Judea‐tutskwat ep Bethlehem‐kitsókit ep tihtiwa. Noqw meh, hakim pas wuwni’yuṅqam hōpahaqaqw Jerusalem ep ökihqe paṅqaqwa:
23240	MAT 2:2	Ya Jew‐sinmuy amumi moṅw’iwtaniqe tihtiwhqa hak háqamo? Pi itam hōpaq sōhut put tuawi’taqat tutwaqe put hakiy aw naokiwlalwaniqe ōviy aṅqwya.
23241	MAT 2:3	Noqw Moṅwi Herod it navotqe tusitaqe pas hinhaqam unaṅway’ta, pu sohsoyam Jerusalem ep yesqam pīwu.
23243	MAT 2:5	Noqw puma put aw paṅqaqwa: Judeat ep Bethlehem ep’e; pi Tutuyqawhqat lavay’ayaat yan pēna:
23244	MAT 2:6	Pu úmaa, uma Judat‐tutskwat ep Bethlehem‐kitsókit ep sínomu, pas uma Judat ep pavansinmuy amuṅaqw qa hin’eway’omu; pi umuṅaqw hak moṅw’iwtaniqa wunuptuni; nen pam isinomuy amumi tunatyawmani, Israel‐sinmuy amumii.
23245	MAT 2:7	Pahsat pu Herod pumuy hakimuy pas wuwni’yuṅqamuy nanauyve wáṅwayhqe, hisatniqw sōhu mātaqtiqat pumuy pās tūviṅta,
23246	MAT 2:8	Nit pumuy Bethlehem aw hōnaqe amumi paṅqawu: Uma awye’, tsākw pās hepyani, nen ason uma tutwe’ aṅqw nuy āawnawisni; noqw nu tuwat awnen put pas hihtatani.
23250	MAT 2:12	Noqw pay puma Herod aw qa áhoyyaniqey God aṅqw tumoknanaptaqe, pay pas háqe’wat ahoy tutskway aqwya.
23252	MAT 2:14	Noqw ōviy pam qatuptut, tiyohyat yuyat enaṅ wikk̇aṅw, míhikpuva Egypt aqw’a;
23253	MAT 2:15	Nihqe pas ason hisat Herod mokqat aw pahsavo pam pepeq qatu. Ura Tutuyqawhqa lavay’ayay ahpiy yan lavayhti: Nu Egypt aqw itiy wáṅwayi. Noqw yan hapi i’ hisat lavayhtiwhqa aw antsaniwa.
23254	MAT 2:16	Noqw ima a’nö wuwni’yuṅqam ahpiyyaqw, Herod māmatsq kurs puma paysoq put yūyuyhnaya. Noqw ōviy pas pam a’nö itsívutiqe, hakimuy hōnaqe, puma totimhoymuy Bethlehem ep yesqamuy sohsokmuy qöqyaniqat ayata, pu ahsupoq qalava yesqamuyu, lȫq yahsaṅwni’yuṅqamuy ahpiy nāt tsātsakwmuy aqw pahsavoo. Ura pam pas wuwni’yuṅqamuy pās tūviṅtaqe hisat paniwhtiqat navotqey put ahpiy panhti.
23255	MAT 2:17	Pahsat pu Tutuyqawhqat lavay’ayaat Jeremy hin lavayhtiqat aw antsaniwa; ura paṅqawu:
23256	MAT 2:18	Ramat ep hakiy tönaat nanaptiwa; hak paktöqnuma, a’nö paknuma, pas pavan hinhtiqey pan paknuma. Rachel timuy ōviy paknumqe, pas qa okniqey nāwakna, puma súlawhtiqw ōviy’o.
23259	MAT 2:21	Noqw pahsat pu pam qatuptut, tiyohyat yuyat enaṅ wikk̇aṅw, Israel‐sinmuy tutskwayamuy aqw’a.
23260	MAT 2:22	Noqw yaw Archelaus nay Herod qeniyat ep Judeat aw moṅw’iwtaqat pam navotqe, paṅsoniqey tusita; nit pay pam God aṅqw tumoknavotqe, Galileet ep haqamiwat aw lahsi.
23261	MAT 2:23	Nihqe pam pep pítuhqe kitsókit Nazareth yan mātsiwhqat ep qatuptu. Yan Tutuyqawhqat lavay’aymat hin lavayhtotiqat aw anhti; ura paṅqaqwa: Pam Nazareth‐sino yan túṅwantiwni.
23264	MAT 3:3	Ura Tutuyqawhqat lavay’ayaat Esaias yan lavayhti: Hakiy tönaat qayēsiwhpuve tsa’tinumqa navotniwa; nihqe yan lalvaya: Uma Tutuyqawhqat eṅem pöhut aw hintsatsnani, pam háqe’niqat aw suwiptotani. Noqw John ep i’ hisatlavayhtiwhqa aw antsaniwa.
23265	MAT 3:4	Noqw i’ John hihta pohkot pȫlay’taqat pöhöyat aṅqw yukiwtaqat yuwsi’k̇aṅw, kolāsat kwewta; noqw pam mātuy tūmoyta; pu piw haqam mōmohtuy tsāme’, momospalayamuy enaṅ tūmoytaṅwu.
23266	MAT 3:5	Pahsat pu Jerusalem aṅqw sinom put aw ökiwta, noqw pu Judeat sohsovik aṅq’ö, pu ahsupoq tutskwat pāyut Jordan nöyakiwtaqat aṅq’ö.
23268	MAT 3:7	Noqw k̇aysiwhqam Pharisee‐sinom‐niqw, pu Sadducee‐sinom put ahpiy kūyit akw tuvoylatotiniqe ep ökiqw, pam pumuy túwahqe amumi paṅqawu: Is úmaa! Ya uma hinoqw tsūtsu’tuy amún itsívut nātoniqat aṅqw watqa? Ya hak umuy āawna?
23269	MAT 3:8	Kurs uma pas antsa nāp umuhtunatyay aṅqw lasye’, uma alöṅöt qatsit ahpiy tutmalat hintsatsk̇ani.
23270	MAT 3:9	Pu uma qa pan wūwank̇ahk̇aṅw, umuh’unaṅwpeq paṅqaqwani: Abraham hapi itanaa, kitotani. Taq nu umumi paṅqawni: God it o’wat aṅqw Abraham eṅem sinmuy aniwnaniqey tuwi’ta.
23271	MAT 3:10	Noqw pay hapi pik̇aiṅwa himutsotskit ṅayat tsahqaniqey na’sas’iwta; noqw ōviy himuwa tsoki lomasipalat qa himuy’vaṅwuqa tsaqniwe’ qȫhit aqw tūviwni.
23272	MAT 3:11	Pay as pi pas antsa nu umuy kūyit akw tuvoylalawu; uma nāp umuhtunatyay aṅqw lasyaqat tuawi’taniqee. Nīk̇aṅw aṅqw inuṅknihqa inuhpenihqe pas pavan öqala; noqw soon nu yan’ewaynīk̇aṅw put tōtsiyat yawmani; ason pam Qahováriwtaqat Hikwsit akw umuy tuvoylalawni, pu qȫhit akw’a.
23278	MAT 3:17	Noqw meh, hakiy tönaat ōṅaqw paṅqawu: I’ hapi pas aw iunaṅwa Itii; it nu pas hahlayi.
23279	MAT 4:1	Pahsat pu Qahováriwtaqa Hikwsi qayēsiwhpumi haqami Jesus wīki, Nukpanat ahpiy aw unaheviwniqat ōviy’o.
23281	MAT 4:3	Noqw Unatwi’taqa put aw pítuhqe aw paṅqawu: Kurs um pas antsa God Tíatnen um it o’wat pölavikiniwhtiniqat aw paṅqawni.
23282	MAT 4:4	Noqw pam lavayhtiqe put aw paṅqawu: Sóoni, pi ura yan pey’ta: Sino qa pölavikit‐sa akw qátut, sohsok lavayit God moaṅaqw nȫṅantaqat akw qátuni.
23283	MAT 4:5	Pahsat pu Nukpana pas āantsawat kitsókit aqw ōmiq Jesus wikqe, God kīyat ep suswupakits’omiq put tsok̇a,
23284	MAT 4:6	Nit aw paṅqawu: Kurs um pas antsa God Tíatnen um atk̇amiq tsóokni; pi ura yan pey’ta: Pam hoṅviaymuy ayataqw ūmi tunatyaltotini. Nen puma may akw uṅ hölölni’yuṅwni, taq k̇a um owat aqw uhkukuy sáviknani.
23285	MAT 4:7	Noqw Jesus put aw paṅqawu: Sóoni, pi ura yan pey’ta: Um God Uhtutuyqawhqay aw qa tuwanlawni.
23287	MAT 4:9	Nihqe put aw paṅqawu: Iit sohsok nu ūmi nóani, um inutpipo tamötswunuptut, inumi naokiwhtaq’ö.
23288	MAT 4:10	Pahsat pu Jesus put aw paṅqawu: Sóoni, yupa Satan, pi yan pey’ta: Um Uhtutuyqawhqay God aw naokiwlawni, pu um put‐sa eṅem tumalay’tani.
23289	MAT 4:11	Pahsat pu Nukpana put mātavi; noqw meh, ōṅaqw hoṅvia’yam put aw ökihqe aw unaṅwtapya.
23290	MAT 4:12	Noqw yaw John sivikimi panayaqw Jesus navotqe paṅqw Galileet aqw’a.
23291	MAT 4:13	Nihqe pam Nazareth‐kitsókit aṅqw ahpiynihqe Capernaum‐kitsókit ep pítuhqe pep huruhti. Pam kitsóki wuhkovatuphat qalaveq’a, Zabulon‐nik̇aṅw pu Nephthalim pumuy tutskwayamuy qalavoo.
23292	MAT 4:14	Yan Tutuyqawhqat lavay’ayaat Esaias hin lavayhtiqat aw anhti; ura paṅqawu:
23294	MAT 4:16	Hakim sinom qatalpuve yesqam qaan’ewakw tālat tutwa; noqw mokiwuy qalava, pu kihsiwniyat aṅ yesqamuy amumi tālawva.
23295	MAT 4:17	Pahpiy haqahpiy pu’ Jesus nuhtumi yuaativaqe paṅqawlawu: Uma nāp umuhtunatyay aṅqw lasyani, taq ōveqatsit aṅqw moṅwtunatya aw hayhk̇alti.
23297	MAT 4:19	Nihqe pam pumuy amumi paṅqawu: Uma inuṅk hinmani. Noqw nu umuy tutuwnaqw, uma sinmuy kwihkwisnani, uma pāvakiwhtuy hin kwihkwisnaqey pan’i.
23301	MAT 4:23	Noqw Jesus tutskwat‐Galileet aṅ ahsupoq waynumqe, tsotsvalkiyamuy aṅ sinmuy tutuqaynatinuma; nihqe lomatuawit moṅwtunatyat yuaataqat nuhtumi yuaatinumk̇aṅw, sinmuy amuhpa’ sohsokmuy hihta akw ȫpuiwyuṅqamuy, pu tūtuyyaqamuy qalaptsintima.
23302	MAT 4:24	Noqw put ahpiy pam ahsupoq Syriat aṅ nanaptiwa. Noqw puma sohsokmuy hihta tūyat akw ȫpuiwyuṅqamuy, pu k̇ānavoti’yuṅqamuy put aw tsamvanta, pu hakimuy nukpanhihikwsimuy akw tuyqawiwyuṅqamuyu, pu homimitutuyyaqamuyu, pu amuhpa’ qatāyuṅqamuyu; noqw pam pumuy qalaptsina.
23303	MAT 4:25	Noqw qaan’ewakw hintaqam sinom Galileet aṅqw put aṅk hinnumya, pu Decapolis aṅq’ö, pu Jerusalem aṅq’ö, pu Judeat aṅq’ö, pu Jordan yupqöyṅaq’ö.
23304	MAT 5:1	Noqw pam qaan’ewakw hintaqamuy sinmuy amumi yórikqe, tsomomiq wupqe, epeq qatuptuqw, put aw nánatuwnayaqam put aw öki.
23306	MAT 5:3	Aṅ okiw’unaṅway’yuṅqam hahlayhpit epya; pi puma hapi ōveqatsit ep moṅwtunatyat himuy’yuṅwa.
23308	MAT 5:5	Aṅ pasi’naṅway’yuṅqam pas hahlayhpit epya; pi puma tūwaqatsit makiway’yuṅwni.
23309	MAT 5:6	Aṅ suan hinwisniqey tuṅlay’yuṅqam, hak nȫsiwhqat, pu kūyit hin tuṅlay’taqat pan suan hinwisniqey tunatyawyuṅqam pas hahlayhpit epya; pi puma tunatyay aw yórikyani.
23310	MAT 5:7	Aṅ nun’okwat hahlayhpit epya; pi God pumuy ōkwatuwni.
23311	MAT 5:8	Aṅ suan unaṅway’yuṅqam hahlayhpit epya; pi puma God aw yórikyani.
23312	MAT 5:9	Aṅ namivöhikit tumalay’yuṅqam hahlayhpit epya; pi puma God tímatnihqey pan túṅwantiwyani.
23313	MAT 5:10	Aṅ suan hinwisqey ep okiwsahsanwaqam hahlayhpit epya; pi puma hapi ōveqatsit aṅqw moṅwtunatyat himuy’yuṅwa.
23315	MAT 5:12	Uma hahlayhtote’ pas hinhaqam hahlayyani; ispi uma ōveqatsit ep qaan’ewakw ahsatit makiwyaniqee; pi pay puma Tutuyqawhqat lavay’aymuyatuy umupyeveyaqamuy pan okiwsasna.
23316	MAT 5:13	Uma hapi tūwaqatsit ep ȫṅat anyuṅwa. Nīk̇aṅw pi ȫṅa suhuviwe’, sen hihta akw piw suhutiwni? Pi pam pāpu qa hihta ápiynihqe maspiwhq, sinom aw wukukuykuyani.
23318	MAT 5:15	Ya sen sinom wihqöhit úwiknaye’, hihta sīvut akw put kuhtayaṅwu? Qae. Puma put tsotsókpiyat epeq tsok̇ayaqw, pam kīve yesqamuy sohsokmuy amumi talni’taṅwu.
23319	MAT 5:16	Noqw pan hapi uma sinmuy amumi talni’yuṅwni; noqw puma umuhtutmalay lolmat aw tāyuṅwe’, ōveqatsit ep Umunay pas hihtatotani.
23320	MAT 5:17	Uma qa yan inumi wūwayani: Pam k̇a tutavot piw Tutuyqawhqat lavay’aymuyatuy lavayiyamuy ayo yúkuniqe ōviy pitu. Nu qa paniqw ōviy pitu; pi nu put aw antsanniqe ōviy pitu.
23321	MAT 5:18	Nu hapi umumi pas súaṅqawni: Pay tokpela, pu tūwaqatsit nātoniqw, soon tutavot ep hihsay tsohkokpu alöṅtini; soon sushihsay pey’taqa put aṅqw súlawhtini, pas aṅ ahsupoq tunatyaat aw antsaniwniqat aw pahsavoo.
23323	MAT 5:20	Pas uma soon qa imuy tutavot tutuqaynayaqamuy‐nik̇aṅw pu Pharisee‐sinmuy, pumuy amuhpenihqe pavan suan hinwisni. Uma qa panwise’, pas soon ōveqatsit ep moṅwtunatyat aw yuṅni.
23325	MAT 5:22	Noqw nu’ hapi umumi paṅqawni: Hakiy sinoat hakiy ehpewi qa hihta ep qaanhtiqw, hak put ep itsívuiwtaqa hapi hin yukuniwniqey aw unahinhtimantani; pu hak sinoy pas qa hihtataqa nawus moṅwtsovawtaqamuy amumi taviwmantani; pu hak haqam Um núanhimuu, hakiy aw kitahqa maskiveq qȫhit sivihpit aqw unahinhtimantani.
23326	MAT 5:23	Paniqw ōviy kurs um hom’oyvihk̇at ep uhkuwahtipuy kwusivat, ura uhsino ūmi hihta ep unaṅway’taqat u’ne’,
23327	MAT 5:24	Um pep uhkuwahtipuy mātapt, ahpiynen, put amum namivöhikt, pu’ pahsat awnen, uhkuwahtipuy távimantani.
23328	MAT 5:25	Um uhpew’iwtaqat īts amum namivöhikmantani, nāt amum aqwnik̇aṅwo; taq nāp hisat sen pam hakiy hin yukunaṅwuqat aw uṅ mātapq, pam uṅ solāwat aw noaqw, pam uṅ sivivanani.
23329	MAT 5:26	Nu umumi pas antsa paṅqawni: Pas um soon paṅqw yámakni, pas ason um hisat uhpöiy sohsok ep sisve’, pep pu’ paṅqw yámakni.
23330	MAT 5:27	Uma nanaptaqw ura hisatsinom yan lavayhtoti: Um hakiy qa nāp uhhimuy qa kwaṅwáy’ni
23331	MAT 5:28	Noqw nu’ hapi umumi paṅqawni: Wuhtit aw nuvö’tay’taqa hapi pay unaṅwpeq put kwaṅwáy’ṅwu.
23333	MAT 5:30	Pu kurs putvaqwat uhma uṅ qalomáhintsanqw, um put ayo tuk̇e’ nahpiy tūvani. Pay pi tatam uhma súlawhtiqw, um pank̇aṅw ōveqatsit aṅqw moṅwtunatyat aw pákini, hikis pi as um uhtokoy pasiwk̇aṅw qȫhit sivihpit aqw tūviwni.
23335	MAT 5:32	Noqw nu’ hapi umumi paṅqawni: Hak wuhti tokoy qa hovalaqw, put kōñaat put mātave’, pay yoñayqatsit aw put mātapṅwu. Noqw hak tāqa put ámumtiqa pay tokot sokoptaṅwu.
23336	MAT 5:33	Pu uma piw nanaptaqw ura hisatsinom yan lavayhtoti: Um hihta lavayvasiwne’, put qa atsátamantani; pu um Tutuyqawhqat aw lavayvasiwne’, put anhtini, kitota.
23337	MAT 5:34	Noqw nu hapi umumi paṅqawni: Uma hihta lavayvasiwnaye’ qa hihta akw put öqaltoynayani. Uma qa ōveqatsit akw öqallavayhtotini, taq pam God moṅw’atsvewaata.
23338	MAT 5:35	Pu piw qa tūwaqatsit akw’a, taq pam put wuwukpiata, pu piw qa Jerusalem akw’a, taq pam a’nö Moṅwit wuhkokitsokiata.
23340	MAT 5:37	Nīk̇aṅw uma pay Owi, kitotani, sen Qae. Nen uma hin lavayhtote’ panhtotimantani. Taq öqallavayi Nukpanat ahpiy nȫṅanta.
23341	MAT 5:38	Uma nanaptaqw ura hisatsinom yan lavayhtoti: Hak hakiy pōsiyat tūhote’, nawus pam pōsiy akw put ep aw ahoytamantani; pu hak hakiy tamayat tūve’, nawus tamay akw put ep aw ahoytamantani.
23342	MAT 5:39	Noqw nu’ hapi umumi paṅqawni: Uma hakiy qalolmat aw qa rohomtotimantani; nīk̇aṅw nāphaqawa putvaqwat uhtayway wuvahtaqw, pay um piw ayaṅqwat put aw namtöknamantani.
23343	MAT 5:40	Pu kurs haqawa tutavot aw yank̇aṅw uhnapnay himtaqw, pay um piw aw uh’usimniy mātapmantani.
23344	MAT 5:41	Noqw kurs solāwa mōkiy uṅ īkwiltoynat, um sūkw tutskwatuwanit put ámumniqat uṅ tusoq’ayataqw, um lȫq tutskwatuwanit pahsavo put ámumni.
23346	MAT 5:43	Uma nanaptaqw ura yan lavayhtotiwa: Um uhsinosṅway aw unaṅway’tani, pu um uhtuwqay aw qa suhtaq’ewni, kitota.
23347	MAT 5:44	Noqw nu’ hapi umumi paṅqawni: Uma umuhtuwqamuy amumi unaṅway’yuṅwni; umuy qalomásavitotaqamuy uma amumi lomalvayhtotimantani; umumi qa suhtaq’ewyaqamuy uma amumi lolmat hintsatsk̇ani; pu umuy qalomáhintsahtsanyaqamuy, pu umuy okiwsahsanyaqamuy amuṅem uma nāwakintotani.
23349	MAT 5:46	Ispi uma umumi unaṅway’yuṅqamuy‐sa amumi unaṅway’yuṅwe’ ya uma hihta ahsati’yuṅwni? Ya hikis pi moṅwit eṅem sīvat ömalalwaqam qa panyuṅwa?
23350	MAT 5:47	Pu kurs uma umuhsinomuy‐sa amumi yuaatote’ ya uma mimuy amuhpenihqe hihta alöṅöt hintsatsk̇ani? Ya hikis pi moṅwit eṅem sīvat ömalalwaqam qa panyuṅwa?
23351	MAT 5:48	Paniqw ōviy uma pās pasiwyuṅwni, ōveqatsit ep Umuna pās pasiwtaqat pan’i.
23352	MAT 6:1	Uma tunatyaltotini. Sinom umuy tsok̇anayaniqat uma qa tuṅlay’k̇ahk̇aṅw, hakiy hihta akw ōkwatuwyamantani. Uma panyuṅwe’ Umunay ōveqatsit ep qátuhqat ahpiy soon hihta ahsati’yuṅwni.
23353	MAT 6:2	Uma navoti’yuṅqw imuy pavansinmuy amuṅaqw haqawat yantsatsk̇a: Himuwa hakiy hihta akw ōkwatuwnik, aṅwu pay nāpyeve hakiy ayataqw, pam ahsavo tsotsvalkive, pu kihsonve put tunvotnaṅwu. Puma pay nawip’ew hintsatsk̇a; puma pay sinmuy amuṅaqw tayawinpit tuṅlay’yuṅwa. Noqw uma qa amún hintsatsk̇ani. Taq nu umumi pas súaṅqawni: Puma pay ahsatiy ömahtota.
23354	MAT 6:3	Uma qa panyuṅwt nanauyve hihta kuwahtotimantani. Uma haqawa hakiy hihta akw ōkwatuwnik hikis pas aw uh’unaṅway uhkwatsiy qa āawnani. Noqw Una sohsok hihta qamātaqpuvenihqat tuway’taqa pas nāp uṅ nuhtutpik tuwat tayawnamantani.
23356	MAT 6:5	Pu um ōveqatsit ep Unay aw nāwakne’ imuy nawip’ew hinyuṅqamuy qa amúntamantani; soq sinom pumuy amumi tāyuṅwniqat ōviy puma tsotsvalkiva, pu kitpik tūtuyqava hoṅk̇ahk̇aṅw okiwlalwaniqey pas nānawakna. Nu umumi pas antsa paṅqawni: Pay puma ahsatiy ömahtota.
23357	MAT 6:6	Ason um tuwat nāwakne’ haqami uh’ahpaviy aw pakit, naṅk uhtat, pahsat um Unay qamātaqpuvenihqat aw nāwaknamantani; noqw Una sohsok hihta qamātaqpuvenihqat tuway’taqa uṅ nuhtutpik hihta akw tayawnamantani.
23358	MAT 6:7	Nīk̇aṅw uma nānawakne’, aṅ qatuptsiwni’yuṅqamuy qa amún paysoq pūvut‐sa yuaatotani; taq puma yan wūwantota: Itam qatsá’ lavayhtotiqw, suyan pi God itamuy hu’wani.
23359	MAT 6:8	Paniqw ōviy uma pumuy qa amunyuṅwni, pi pay Umuna umuy hihta haqni’yuṅqw put navoti’taṅwu nāt umuy aw qa tūviṅtotaq’ö.
23360	MAT 6:9	Noqw ōviy uma yan nānawaknamantani: Itanaa, ōveqatsit ep qátuhqa, nam uhnatṅwani pas k̇aptsi’tiwaa.
23361	MAT 6:10	Nam uhmoṅwtunatyay aw pituu; nam uhtunatya tūwaqatsit ep aniwhtii, ōveqatsit ep hin aniwhtiqey pan’i.
23362	MAT 6:11	Um okiw pu’ talöṅvaqat ep itamuy itahtunösmakiway huytani.
23363	MAT 6:12	Pu um okiw itahpöiy itamuhpiy ayo yúkuni, itam itamumi pöiwyuṅqamuy amuhpiy put ayo yuki’wisqat pan’i.
23364	MAT 6:13	Pu okiw um itamuy unaheppit qa aṅ tsāmi’mat, hakiy qalolmat aṅqw itamuy ayo ōoyhtimani. Pi um hapi pas Móṅwinihqe öqalay’ta. Um‐sa lolmat tālawṅway’ta, sutsép‐sa aqwhaqamii. Nam antani.
23365	MAT 6:14	Pi hakim umuhpewi qaanhtotiqw, uma put ep pö́hikyaqw, pep pu’ ōveqatsit ep Umuna tuwat umuhqaanhtipuy umuhpiy ayo yukut, umumi pö́hikni.
23366	MAT 6:15	Nīk̇aṅw kurs uma pumuy amumi qa pö́hikyaqw, pep pu’ ōveqatsit ep Umuna tuwat umumi qa pö́hikni.