23216	MAT 1:3	Ma Juda habi Peles lo Sela vê, ma thainiŋ talêbô Tama. Ma Peles habi Heslon vê, ma Heslon habi Lam vê.
23217	MAT 1:4	Ma Lam habi Aminadap vê, ma Aminadap habi Nason vê, ma Nason habi Salmon vê.
23218	MAT 1:5	Ma Salmon habi Boas vê, ma Boas talêbô Lahap. Ma Boas habi Obet vê, ma Obet talêbô Lut. Ma Obet habi Jesi vê.
23219	MAT 1:6	Ma Jesi habi Kiŋ Devit vê. Ma Devit habi Solomon vê, ma Solomon anêŋ talêbô ma Ulia yanavi.
23220	MAT 1:7	Ma Solomon habi Lehoboam vê, ma Lehoboam habi Abiya vê, ma Abiya habi Asa vê.
23221	MAT 1:8	Ma Asa habi Jehosapat vê, ma Jehosapat habi Jeholam vê. Ma Jeholam ma Usaia anêŋ lim.
23222	MAT 1:9	Ma Usaia ma Jotam anêŋ bumalô, ma Jotam habi Ahas vê, ma Ahas habi Hesekaia vê.
23223	MAT 1:10	Ma Hesekaia habi Manasa vê, ma Manasa habi Amon vê, ma Amon habi Josaia vê.
23224	MAT 1:11	Ma Josaia ma Jekonaia lôk iviyaŋ iniŋ bumalô. Jekonaia lôk iviyaŋ ibitak ma avômalô Babilon ik vovak ba ewa avômalô Islael i êmô Babilon.
23226	MAT 1:13	Ma Selubabel ma Abiut anêŋ lim, ma Abiut ma Elaiakim anêŋ lim, ma Elaiakim ma Aso anêŋ lim.
23227	MAT 1:14	Ma Aso ma Sadok anêŋ lim, ma Sadok ma Akim anêŋ lim, ma Akim ma Eliut anêŋ lim.
23228	MAT 1:15	Ma Eliut ma Eleasal anêŋ lim, ma Eleasal ma Matan anêŋ lim, ma Matan ma Jekop anêŋ lim.
23229	MAT 1:16	Ma Jekop habi Josep vê, ma Josep intu Malia yamalô. Ma Malia êŋ intu havathu Yisu. Ma Yisu êŋ atu ba elam nena “Mesia”.
23230	MAT 1:17	Ma avômalô takatu ba ibitak anêŋ Ablaham haveŋ aleba hayô Devit, thêlô ma hatôm ôdôŋ laumiŋ ba lahavuva. Ma avômalô takatu ba ibitak anêŋ Devit aleba hayô avômalô Islael i Babilon, thêlô ma hatôm ôdôŋ laumiŋ ba lahavuva aêŋ iyom. Ma avômalô takatu ba ibitak hadêŋ waklavôŋ atu ba avômalô Islael êmô Babilon aleba hayô Mesia ma hatôm ôdôŋ laumiŋ ba lahavuva aêŋ iyom.
23231	MAT 1:18	Ma abô hathak Yisu Kilisi halêm pik aêntêk. Malia anêŋ avômalô bôk epesaŋ abô yôv ek nendom yani êndêŋ Josep. Thai miŋ ewa i ami denaŋ ma êyê nena yani hasabeŋ. Lovak Matheŋ da hêv amena êŋ.
23232	MAT 1:19	Ma Josep, ôpatu ba enja Malia ma anyô thêthôŋ ba intu hadum ek êndô Malia. Ma hadô indum yani mama êndôk avômalô maleŋiŋ. Êŋ ma habôlêm auk ek êndô avi êŋ menaŋna ba ni. Ma doŋtom hayê niaviŋ nena Wapômbêŋ anêŋ aŋela hayô ba hanaŋ, “Josep, Devit anêŋ lim lukmuk, amena êntêk ma Lovak Matheŋ hêv hadêŋ yani. Ba intu miŋ ôkô ek onja Malia ba nu anêm unyak êtôm vônim ami.
23234	MAT 1:21	Ma tem embathu okna te ek nêm anêŋ avômalô bulubiŋ ba intu ondam anêŋ athêŋ nena Yisu.”
23235	MAT 1:22	Ma nômkama takêntêk bôk habitak ek Wapômbêŋ anêŋ abô injik anôŋ ba hanaŋ hadêŋ plopet nena,
23237	MAT 1:24	Ma Josep hayê niaviŋ êŋ yôv ma haviyô. Ma hadum hatôm atu ba Wapômbêŋ anêŋ aŋela hanaŋ ba hawa Malia ba hi anêŋ unyak hatôm yanavi.
23238	MAT 1:25	Ma miŋ hêk haviŋ ami aleba havathu amena êŋ. Ma halam nena Yisu. Havathu amena êŋ vêm ka hêk haviŋ yanavi haveŋ yam.
23239	MAT 2:1	Helot hatu kiŋ ma Malia hawa Yisu hêk Betlehem anêŋ loŋ Judia. Êŋ ma ŋê lôkauk hathak vuliŋ anêŋ loŋ wak hathak êlêm Jelusalem
23241	MAT 2:3	Ma kiŋ Helot lôk avômalô Jelusalem sapêŋ elaŋô abô êŋ ba êkô hathak.
23242	MAT 2:4	Êŋ ma Helot halam avômalô iniŋ ŋê bêŋbêŋ êbôk da lôk iniŋ ŋê lôkauk hathak abô balabuŋ sapêŋ ethak doŋtom. Ma hanaŋ hik thêlô liŋ, “Mesia atu tem nembathu ênjêk êsê?”
23243	MAT 2:5	Ma thêlô enaŋ viyaŋ nena, “Wapômbêŋ bôk hanaŋ ba plopet te bôk hato nena,
23244	MAT 2:6	“‘O Betlehem atu ba hômô Juda iniŋ pik, anyô bêŋ te tem imbitak anêŋ o ba eyabiŋ yenaŋ avômalô Islael êtôm boksipsip iniŋ alaŋ ba intu o miŋ malak oyaŋ te hômô pik Juda malêvôŋ ami. Mi anôŋ!’”
23246	MAT 2:8	Ma hêv thêlô ba i Betlehem ma hanaŋ, “Môlônu nômbôlêm amena êŋ katô. Ba ôpôm ma nôlêm nonaŋ êndêŋ ya ek yana yanêm yeŋ êndêŋ yani imbiŋ.”
23247	MAT 2:9	Thêlô elaŋô kiŋ anêŋ abô yôv ma i. Ma êyê vuliŋ sêbôk ba habitak loŋ wak hathak. Êŋ ma thêlô leŋiŋmavi bêŋ anôŋ. Vuliŋ êŋ hamôŋ ba hi aleba hamiŋ unyak atu ba amena hêk vôv.
23249	MAT 2:11	Thêlô êyô unyak kapô ba i ma êyê amena lo talêbô Malia. Êŋ ma elek veŋiŋdôŋ lêlô ba êkôm ba êv yeŋ hadêŋ yani. Ma epesaŋ iniŋ nômkama mavi ba êv iniŋ leŋiŋmavi hadêŋ yani. Êv gol lôk nôm ôv mavi ju atu ba epesaŋ hathak alokwaŋ thôk.
23250	MAT 2:12	Ma êyê niaviŋ ma Wapômbêŋ hanaŋ hadêŋ thêlô nena miŋ ini ek Helot ami. Êŋ ma elom loŋôndê yaŋ ba i iniŋ loŋ hathak loŋbô.
23254	MAT 2:16	Ŋê lôkauk hathak vuliŋ miŋ êvôi hathak loŋbô ami ba Kiŋ Helot hayala nena esau yani. Ma laŋaŋa kambom anôŋ ma lahabi thêlôniŋ abô takatu ba bôk enaŋ hathak vuliŋ anêŋ waklavôŋ. Êŋ ma hanaŋ ek nijik apenena takatu ba iniŋ sondabêŋ hatôm lokwaŋju sapêŋ vônô anêŋ Betlehem lôk anêŋ loŋ yaô nena sapêŋ.
23260	MAT 2:22	Ma halaŋô nena Akelaus hawa lambô Helot anêŋ loŋ ba hatu avômalô Judia iniŋ kiŋ. Ba intu hakô ek ni loŋ êŋ. Ma hayê niaviŋ ma hasôv ba hi
23265	MAT 3:4	Jon ma hathak hik kwêv atu ba epesaŋ hathak bok kamel vuluk ma havak bokŋgôp epesaŋ hathak bok kupik hayôhêk lamalim. Ma hathak hayaŋ kôm sopek lôk hanum biyo thôk.
23266	MAT 3:5	Ma avômalô anêŋ Jelusalem lôk Judia anêŋ malak sapêŋ lôk loŋ takatu ba êmô habobo ŋaŋ Jolodaŋ ethak i hadêŋ Jon.
23267	MAT 3:6	Ma thêlô enaŋ iniŋ kambom bêŋ ma Jon hathik i halôk ŋaŋ Jolodaŋ.
23268	MAT 3:7	Ma hayê avômalô Islael iniŋ ŋê bêŋbêŋ takatu ba elam nena Palisi lôk Sadyusi ma hanaŋ, “Môlô ma umya kambom anêŋ nali ba osoŋ nena tem yasik môlô ek nôsôv ênjêk Wapômbêŋ anêŋ lamaniŋ e? Mi anôŋ!
23270	MAT 3:9	Ma miŋ lemimimbi auk te ba nonaŋ êndêŋ am nena, ‘Ablaham ma yêlôaniŋ bumalô. Ba intu yêlô avômalô thêthôŋ.’ Mi, yanaŋ êndêŋ môlô nena Wapômbêŋ hatôm enja valu takêntêk ba epesaŋ Ablaham anêŋ limi esak.
23272	MAT 3:11	“Yahathik môlô hathak ŋaŋ ek injik thô nena bôk ole kapôlômim liliŋ yôv. Ma doŋtom ôpatu ba tem embeŋ ya yam anêŋ lôklokwaŋ ma bomaŋ ek yenaŋ ba intu tem isik môlô esak Lovak Matheŋ lôk atum. Yani ma anyô lôk athêŋ bêŋ ma ya ma yaônalôk ba intu miŋ hatôm yanja anêŋ va bokŋgôp êtôm anyô ku oyaŋ ami. Mi anôŋ.
23273	MAT 3:12	Yani tem isuv nôm anêŋ kupik vê ba êndô anôŋ êmô unyak kapô. Ma yavoyav takatu ba hamô piklêvôŋ ma isi ba êmbôk esak atum atu ba tem miŋ ema ami.”
23275	MAT 3:14	Ma doŋtom Jon hadum ek imiŋ yani loŋ siŋ ba hanaŋ, “Aisê ka hôlêm hadêŋ ya? Usik ya.”
23276	MAT 3:15	Êŋ ma Yisu hanaŋ viyaŋ nena, “Alalô nasopa loŋôndê thêthôŋ ba intu usik ya.” Ma Jon halôk ba hathik Yisu.
23277	MAT 3:16	Ma ketheŋ oyaŋ ma haviyô hêk ŋaŋ kapô. Ma leŋ hakyav ma hayê Wapômbêŋ anêŋ Lovak Matheŋ halôk ba halêm hatôm menak bôbô ba hayô hamô yani.
23278	MAT 3:17	Ma abô te halêm anêŋ malak leŋ ba hanaŋ nena, “Intu ma yenaŋ Okna atu ba yaleŋhaviŋ videdauŋ. Ma ya kapôlôŋ mavi hathak yani.”
23279	MAT 4:1	Yôv ma Lovak Matheŋ halom Yisu hi loŋ thiliv ek Sadaŋ êndôk yani la ek indum kambom.
23282	MAT 4:4	Ma Yisu hanaŋ viyaŋ nena, “Wapômbêŋ anêŋ kapya hanaŋ nena, ‘Anyô miŋ hatôm êmô lôkmala esak nôm iyom ami. Mi. Esopa Wapômbêŋ anêŋ abô lôkthô.’”
23284	MAT 4:6	Ma hanaŋ, “O ma Wapômbêŋ anêŋ Nakaduŋ, e? Wapômbêŋ anêŋ kapya hanaŋ nena, “‘Wapômbêŋ tem nêm anêŋ aŋela ek neyabiŋ o. Ma thêlô tem netak baheŋ ek miŋ valu la embatho vemkapô ami.’ Ba intu ôsôv kisi.”
23285	MAT 4:7	Ma Yisu hanaŋ, “Abô bute hêk Wapômbêŋ anêŋ kapya aêntêk, ‘Miŋ hatôm môlô nundum mambêŋ esak Wapômbêŋ, môlônim Anyô Bêŋ ami.’”
23286	MAT 4:8	Vêm ma ŋgôk hawa yani hathak loŋbô ba hi dumlolê daim te. Ma hik loŋ lôk nômkama mavi lomaloma takatu ba hamô pik bêŋ êntêk lôkthô thô hadêŋ yani.
23287	MAT 4:9	Ma hanaŋ hadêŋ Yisu, “Tem yanêm nôm takêntêk sapêŋ êndêŋ o. Ma doŋtom ondek vemdôŋ lêlô ba nêm yeŋ êndêŋ ya am.”
23288	MAT 4:10	Ma Yisu hanaŋ, “Sadaŋ, o vê. Wapômbêŋ anêŋ kapya hanaŋ, ‘Nêm yeŋ êndêŋ Wapômbêŋ anêm Anyô Bêŋ ma undum yanida anêŋ ku iyom.’”
23290	MAT 4:12	Ma Yisu halaŋô nena bôk êdô Jon hamô koladôŋ. Ba intu havôhi Galili
23297	MAT 4:19	Ma hanaŋ hadêŋ thai, “Mamu nôlêm nosopa ya! Tem yandum ba mamu nôbôv avômalô êtôm ôvôv alim halôk yakseŋ.”
23298	MAT 4:20	Ma ketheŋ oyaŋ ma thai êdô iniŋ yakseŋ hamô ma esopa Yisu.
23299	MAT 4:21	Habup hathak vauna ma hayê anyô loyaŋ, Jems lo Jon. Thai ma Sebedi nakaduŋ. Thêlô lôk lambô êmô yeŋ ba idu iniŋ yakseŋ. Ma Yisu halam thai.
23300	MAT 4:22	Ma ketheŋ oyaŋ ma etak lambô lôk yeŋ hamô ma esopa Yisu.
23301	MAT 4:23	Yisu hi haveŋ Galili lôbôlôbô ba hathak habitak hayô iniŋ unyak yeŋ ba hanaŋ Wapômbêŋ anêŋ Abô Mavi hathak anêŋ loŋ lôkliŋyak hadêŋ i. Ma hadum iniŋ malaiŋ lôk lijiŋ lomaloma ba ibitak mavi.
23302	MAT 4:24	Ma avômalô anêŋ plovins Silia elaŋô abô hathak Yisu anêŋ ku ma ewa iniŋ ŋê lôk lijiŋ lomaloma sapêŋ ba i hadêŋ yani. Ewa ŋê takatu ba ewa vovaŋ bêŋ lôk ŋê ŋgôk hamô haviŋ i ma ŋê ema yak lôk ŋê ivuviŋ sapêŋ i hadêŋ yani ek hêv iniŋ lijiŋ takêŋ vê.
23303	MAT 4:25	Avômalô bêŋ anôŋ êlêm esopa yani. Doho êlêm anêŋ Galili, ma doho êlêm anêŋ Jelusalem, ma doho êlêm anêŋ Judia. Ma doho êlêm anêŋ Dekapolis lôk loŋ takatu ba hamô ŋaŋ Jolodaŋ vi.
23304	MAT 5:1	Yisu hayê avômalô bêŋ anôŋ êlêm ma hathak dumte ba hi hamô. Ma avômalô takatu ba esopa yani i êyô ek yani.
23305	MAT 5:2	Ma hadôŋ i ba hanaŋ nena,
23307	MAT 5:4	Ma ôpatu ba lamalaiŋ, ôpêŋ lêk hamô mavi ba Wapômbêŋ tem nêm yani thêvô.
23308	MAT 5:5	Ma ôpatu ba hamô maliŋyaô, ôpêŋ lêk hamô mavi ba tem enja pik sapêŋ.
23309	MAT 5:6	Ma ôpatu ba hama kisi lôk hathakmuniŋ ek imbitak êtôm anyô thêthôŋ, ôpêŋ lêk hamô mavi ba tem laviyak.
23310	MAT 5:7	Ma ôpatu ba hêv kapô ek anyô yaŋ, ôpêŋ lêk hamô mavi ba Wapômbêŋ tem nêm kapô ek ôpêŋ aêŋ iyom.
23311	MAT 5:8	Ma ôpatu ba kapô mabuŋ, ôpêŋ lêk hamô mavi ba tem ênjê Wapômbêŋ.
23312	MAT 5:9	Ma ôpatu ba hêv bulubiŋ, ôpêŋ lêk hamô mavi ba tem nendam nena Wapômbêŋ anêŋ nakaduŋ.
23313	MAT 5:10	Ma anyô thêthôŋ te hapôm vovaŋ, ôpêŋ lêk hamô mavi ba tem enja Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak.
23315	MAT 5:12	“Avômalô bôk idum aêŋ hadêŋ plopet tak sêbôk ba êmôŋ ek o. Ma Wapômbêŋ tem nêm vuli mavi bêŋ te êndêŋ o êmô malak leŋ ba intu lemmavi anôŋ ba ômbô o!
23316	MAT 5:13	“Môlô ma pik êntêk anêŋ ŋgwêk. Ma doŋtom ŋgwêk vabô, êŋ ma lêk habitak hatôm siŋusik ma hatôm imbitak vasiŋ esak loŋbô ami ba intu nômbi ni ek avômalô nêyô nimiŋ ba nembak pesa.
23317	MAT 5:14	“Môlô ma pik anêŋ deda. Ma malak atu ba hamô dum ba avômalô êtôm atum lam sapêŋ, thêlô êthôkwêŋ ek nêm deda ma miŋ ivuŋ ami.
23318	MAT 5:15	Ma miŋ othak ôtôm atum lam ba uvuŋ halôk uŋ kapô ami. Othak opesaŋ lam anêŋ deda ek imbi êyô unyak kapô lôkthô.
23319	MAT 5:16	“Ma môlônim deda imbi êyô ênjêk avômalô lôkthô ek nêgê unim ku mavi takatu ba udum ek nebam môlônim lemambô atu ba hamô malak leŋ anêŋ athêŋ.
23320	MAT 5:17	“Môlô miŋ nosoŋ nena yahalêm ek yambuliŋ abô balabuŋ lôk plopet iniŋ abô ami. Yahalôk ba yahalêm ek abô takêŋ injik anôŋ ma miŋ yahalêm ek yanêm vê ami.
23321	MAT 5:18	Yanaŋ avanôŋ êndêŋ môlô. Abô lêlêyaŋ yaô nena sapêŋ atu ba eto hêk kapya abô balabuŋ te tem miŋ nêm yak ami. Mi anôŋ. Abô takêŋ tem ênjêk endeba pik lo leŋ anêŋ daŋ. Ma nômkama takatu ba hamô abô balabuŋ sapêŋ tem injik anôŋ.
23322	MAT 5:19	Aêŋ ba ôpatu ba hêv abô balabuŋ yaônate vê ba hadôŋ avômalô hathak tem êtôm okna hathek ênjêk Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak. Ma doŋtom ôpatu ba hasopa abô balabuŋ lôk hik thô hadêŋ avômalô tem imbitak anyô lôk athêŋ bêŋ ênjêk Wapômbêŋ anêŋ loŋ lôkliŋyak.