24286	MRK 1:2	Uru ngadꞌo jꞌèga dae Yesus, pepue uru ri Deo he dèu, ne ngara noo Johani. Johani peꞌure ta la pemoko rujꞌara tuu lua dèka Yesus. Rai uru rai telora, do pake ke ri Deo, he dèu, ne ngara noo Yesaya, ta mone ubꞌa unu Noo. Do bꞌuke ke ri noo, mihe ane: “Dꞌèno nga woie! Pejue ri Yaa ne dèu Yaa, la pemoke rujꞌara natuu Èu.
24287	MRK 1:3	Noo hine do ta kako la era do kehii-kejidꞌo, jꞌe lango ri noo: ‘Hari-hari dèu pemoke nga woie rujꞌara, mijꞌe ta hapo lua dèka Muri. Pemira rujꞌara tuu ta hème Noo.’ ”
24288	MRK 1:4	Johani do tima ta pale ri dèu he, mone peherani dèu. Ne era pee noo, pa era do kehii-kejidꞌo. Ne bꞌara pake noo ngati rèu bꞌada unta. Dari wake noo ngati kuri bꞌada. Ne ngaꞌa-nginu noo, kebꞌara nga donahu oni. (Muri mada Johani, helaꞌu nga Elia uru he). Pa awe na ène, dèu ti kota Yerusalem, nga ti propensi Yudea harièle, dèka la peꞌabu nga Johani la era pee noo. Ne dèka roo dꞌèi ta la ngède Johani, nga dꞌèi ta dꞌèno ne lii ajꞌa noo. Ta lii ke Johani, mihe ane, “Kelolo mola we ne hala-ludèumuu, jꞌe hani ri muu ne muri mada muu dodꞌo mèdꞌèipa Deo, mijꞌe lonye pemèu ri Deo ne lubꞌu-hèro nga menyilu muu harièle. Jꞌe herani muu, ta he èhi rutada ta do èla ke muu pe peꞌie nga Deo.” Nadèu do kelolo ne hala-ludèuroo, peherani ri Johani pa loko Yarden.
24291	MRK 1:7	Pedae lema ri noo, “Bꞌole pengee yaa ri muu ta do nga kuaha. Do ta dèka leto ngati yaa he dèu do rihi mone ae kuaha ngati yaa. Jꞌèma ledꞌo yaa ta dèu pejuu Noo.
24292	MRK 1:8	Peherani muu ri yaa, ri èi we, tapulara nengaa ne do ta tao ri Noo hine, rihi ri ko ngaa do tao ri yaa. Noo ke do ta wie ne Hengaa Megala Deo la dꞌara ade muu.”
24295	MRK 1:11	Jꞌe rènge ne lii pedai Deo ti liru-bèla, mihe ane, “Èu ke dꞌee, Ana dꞌèi Yaa. Èu ke ne do pemengèlu dꞌara Yaa.”
24299	MRK 1:15	Ta pedai ke Noo, mihe ane, “Dꞌèno ri muu! Dꞌai ke ne awe pa Deo! Na dꞌee, toi ke ri harièle dèu ta Deo ne do pereda! Ri mi nahère ke, hani ko ne hala-ludèumuu! Jꞌe pedèue ne Lii Hagꞌa Dꞌara ngati Deo.”
24301	MRK 1:17	Moko ke Yesus ta pedoa roo, mihe ane, “Ama ee! Mai we ma pedèue Yaa. Do tima ke muu ta kale nadèuu. Na dꞌee ta pejadꞌèi muu ri Yaa ta la kale dèu ta pedèue Yaa.”
24304	MRK 1:20	Ta pedoa ke roo dꞌue ri Yesus, mihe ane, “Ama ee! Mai we muu ma pedèue Yaa.” Ta kèdꞌèidꞌènge ke roo, hani ama roo nga harièle dèu do jꞌèga helaꞌu nga roo pa dꞌara kowa nee. Roo dꞌue la pedèue Yesus.
24308	MRK 1:24	“Wo! Yesus, do Nasare! Ta ma ngaa ke jꞌii ri Èu? Ta ma peꞌapa jꞌii ri Èu? Tade Èu ri jꞌii. Ta Èu ke ne do dèka pedèuu nga lii jaji Deo. Èu dꞌee, Dèu do dꞌo iꞌa tao hala-ludèu.”
24309	MRK 1:25	Ta jꞌege ke noo ri Yesus, mihe ane, “Petèmo ne ubꞌa èu! Mèhu èni ti dꞌara dèu do na dꞌee!”
24311	MRK 1:27	Harièle ne dèu do pa dꞌara èmu hebꞌajꞌa ne ta hengodo ke. Jꞌe pedai roo he dèu nga he dèu, mihe ane, “Lai ngaa na dꞌee? Pereda ri Noo wango ta mèhu èni, ta pedèuu we. Lii ajꞌa do wiu? Tèra-tèra ne kuaha Dokepai dꞌee!”
24314	MRK 1:30	Ne ina matu ri Himo do bèjꞌi ta emo. Ta dꞌai roo ne maho la dꞌara èmu nee, ta pika ke dèu pa Yesus ta, “Nèi do emo jꞌe rena weka nee.”
24321	MRK 1:37	Ta dꞌai roo ne pehapo nga Yesus, ta lii ke roo, “Wo Ama. Ae ne dèu do la kale Ama.”
24322	MRK 1:38	Ta lii ke Noo, mihe ane, “Ie lema. Tapulara rihi ie dii ta pekèdꞌèila rae-rae do wala do peꞌumu pa dꞌee. Ne dꞌèi Yaa, la pedae leko pa roo ne Lii Hagꞌa Dꞌara ngati Deo. Ri ne dèka Yaa tuu lai na dꞌee ke.”
24324	MRK 1:40	Pa awe na ène, ta dèka ke he dèu do pèdꞌa kusta nga Yesus. Ta dꞌai noo la hedꞌapa Yesus ta lèku rutuu ke noo, jꞌe ami, mihe ane, “Muri yae! Ruba kowe ne dꞌara Èu, ta peꞌie ne pèdꞌa yaa! Mijꞌi dodꞌo bꞌege dꞌara loro ne dèu he nga yaa. Kido dꞌèi tèra, Muri nga yaa.”
24325	MRK 1:41	Ta meloro ke ne ade Yesus nga noo. Ta jꞌole ri Yesus ne wolaèba Noo jꞌe bꞌuje ne dèu na ène, jꞌe lii Noo, “Ne dꞌèi Yaa, ie we èu.”
24328	MRK 1:44	“Henge pe woie! Ie ke èu. Bꞌole la pedꞌèii pa nadèu we! Petobe we ri èu ne lua petèka Musa rai uru he. Kako uru la pengèdi èni pa kètu agama, mijꞌe ta pereha ri noo ne ngiꞌu èu, ta do ie tèra ke, we adꞌo. Jꞌe èba èu ne bꞌara jꞌola ta he èhi rutada terima kasi, mijꞌe toi ri dèu do lowe he ta do ie tèra ke èu.”
24334	MRK 2:5	Ta ngède ri Yesus ne jꞌèga roo, ta toi ke ta do parahajꞌa tèra roo pa Noo. Ta lii ke Yesus pa do redꞌo nee, mihe ane, “Ana Yaa ee! Èla ke ri Yaa pe pehuba ne hala-ludèuèu.”
24336	MRK 2:7	Ta pedai ke roo, mihe ane, “Bꞌani tèra Noo ta pedai mi nahii! Deo we miha do nara ta pehuba hala-ludèudèu. Lii pedai Noo dꞌee, ta paha èni Noo ta helaꞌu nga Deo. Èla ke ri Noo pekare Deo!”
24337	MRK 2:8	Tapulara toi ri Yesus nengaa ne do pa dꞌara pengee roo. Ta lii ke Noo pa roo, “Ta ngaa ke muu ne pengee mi nahère?
24338	MRK 2:9	Na mii do rihi memudꞌe pedèue pengee muu? Ki pali Yaa, pa do redꞌo na ène, ‘Èla ke ri Yaa pe pehuba ne hala-ludèuèu, ‘toi dꞌo ri muu ta do tajadꞌèi we adꞌo. Tapulara ki pali Yaa, ‘Kèdꞌèiwe! Lule ne dèpi èu, jꞌe bꞌale.’ Ki kèdꞌèidꞌènge noo, toi tèra ke ri muu, ta Yaa do nga kuaha nga higa ta pehuba hala-ludèudèu. Ri Yaa dꞌee, Dèu Rai-wawa do Petuu-Petuu.” Ta lii ke Yesus pa dèu do redꞌo nee, mihe ane,
24340	MRK 2:11	“Dꞌèno ee! Ie ke èu! Kèdꞌèiwe, lule ne dèpi èu, jꞌe bꞌale.”
24341	MRK 2:12	Ta rènge ri noo ne lii Yesus, ta kèdꞌèidꞌènge ke noo. Èbe ne dèpi noo, jꞌe pekèdꞌe. Ngède ri namada hari-hari dèu do era pa ène. Ta madalae ke roo harièle. Jꞌe lii, “Wee! Ngèdi dedꞌo di ta pehapo nga lai do mi nahee. Tèra-tèra ne kuaha Deo!”
24343	MRK 2:14	Pa ène, era he dèu ne ngara noo Lewi, ana ri Alpeu. Noo, do jꞌèga pa era maꞌi bꞌea unu do pereda Roma. Pa dꞌara nga nèru Yesus jꞌara ène, ta ngède ke ri Noo Lewi. Ta lii ke Yesus pa noo, “Ama ee! Mai ma pedèue Yaa!” Ta rènge ne lii pedoa Yesus, ta kèdꞌèidꞌènge ke Lewi, jꞌe pedèue Noo.
24345	MRK 2:16	Pa awe na ène, era do pèri dèu guru agama ti kejie Parisi he, do ngède Yesus mejèdꞌèita ngaꞌa helaꞌu nga mone hèmi doi bꞌea, nga dèu do muri mada pa dꞌara apa he. Ta kebꞌali ke roo pa ana ajꞌa Yesus, mihe ane, “Ta ngaa Guru muu ne ngaꞌa helaꞌu nga mone hèmi doi bꞌea he, nga dèu do muri mada pa dꞌara apa he?”
24346	MRK 2:17	Do rènge ri Yesus ne lii kebꞌali roo, ta bꞌale ke ri Noo, mihe ane, “Dèu do pèdꞌa do paraluu dote, tapulara dèu do kehèdèu adꞌo do paraluu. Ne dèka Yaa ta ma hewewe ne dèu do muri mada pa dꞌara apa he. Adꞌo dèka ta ma hewewe dèu do pengee ne muri mada noo ta do petuu.”
24347	MRK 2:18	Pa dꞌara he wari, dèu ti kejie agama Parisi pa dꞌara puasa. Ngèdi ri roo, ana ajꞌa Johani, mone peherani dèu, do puasa lema. Tapulara ngèdi dꞌo ri roo ne ana ajꞌa Yesus he ta do puasa mi roo le. Ta kako ke roo la peꞌabu nga Yesus, jꞌe kebꞌali, mihe ane, “Ama. Jꞌii he pa dꞌara puasa. Mi nahère lema, ana ajꞌa Johani he. Ta ngaa ke ne ana ajꞌa Èu ku dodꞌo puasa?”
24348	MRK 2:19	Ta bꞌale ke ri Yesus pa roo, mihe ane, “Toi ri muu, ki era rame peloko ngaꞌa, do pedoa he puasa dꞌo, tapulara ngaꞌa tade bꞌèhu. Kiri mone peloko ngaꞌa ne do era ko, ngaꞌa-nginu mengèlu dꞌara helaꞌu roo harièle.
24349	MRK 2:20	Ki jadꞌèi he ne lai, ne mone peloko ngaꞌa nee, mahido ri dèu, jꞌe èbe perai, pa awe na ène ke, ne ihianga noo ne hedèu pengee, jꞌeꞌitu puasa.”
24350	MRK 2:21	Ta wie rike ri Yesus he èhi ne lii pehèku, mihe ane, “Bꞌule dꞌo dèu do kelapu bꞌara do mèje ri bꞌèla do wiu. Ki dꞌai ne bꞌahe, kepudꞌu ne bꞌèla do wiu nee, juu mehiu ne bꞌara na ène.
24351	MRK 2:22	Mi nahère lema, bꞌule dꞌo dèu do hali dèu la dꞌara haba wo mèje. Tatu ta boo ne haba nee, jꞌe huti harièle ne dèu la rai. Hèku, dèu do wiu, do tatu ta hali pa dꞌara haba do wiu.” (Mi nahère ke, lii ajꞌa Yesus do wowiu, bꞌole pekiwo nga lii ajꞌa do dèu do unu do Parisi).
24353	MRK 2:24	Do ngèdi ne tao roo ri do Parisi he, moko ta lii ke roo pa Yesus, mihe ane, “Ta ngaa ne ana ajꞌa Èu ne pèga lua petèka pa dꞌara agama dii? Roo he, do gꞌètu are-gandèu pa lodꞌo pengaha ihi. Adꞌo muu do jꞌèma ta tao mi nahère!”
24354	MRK 2:25	Ta bꞌale ke ri Yesus, mihe ane, “Mi na mii, we? Hewina dꞌoke muu nengaa ne do tao ri Dau? Pa awe na ène, Abyata ne do jadꞌèi Kètu Mone Ae agama. Ta dꞌai Dau nga harièle dèu lere noo, hèpo èle ri menganga. Ta maho ke roo la dꞌara Leo Hebꞌajꞌa pa Deo, la èbe ne roti do èla pe petale ri kètu agama he tuu Deo, jꞌe ngaꞌe ri roo. Ne petuu he, roti na ène, ngaꞌe ri kètu agama he we, ie dꞌo ta ngaꞌe ri dèu do hewala. Maji lema ta ngaꞌe ri Dau he, bꞌule dꞌo he dèu he do lii ta do hala.”
24356	MRK 2:27	Ta lii rike Yesus pa roo, “Bꞌole bèlo ri muu, ne peꞌera ri Deo ne lodꞌo pengaha ihi natuu ta wie ne mèngi pa dii, dèu rai-wawa. Tao dꞌo dii dèu rai-wawa ri Deo, tuu ta ma pedèue lua petèka-kewèhu lodꞌo pengaha ihi we.
24357	MRK 2:28	Yaa ke na dꞌee, Dèu Rai-wawa do Petuu-Petuu. Yaa ke na dꞌee, do nga higa ta lii pa dèu ta jꞌèga, ki adꞌo bꞌole jꞌèga, pa lodꞌo pengaha ihi.”
24360	MRK 3:3	Ta pedoe ke ri Yesus ne dèu do made ne kae-ngaꞌa helaa nee, jꞌe lii, mihe ane, “Mai ma titu ma hedꞌapa dꞌee.”
24361	MRK 3:4	Ta kebꞌali ke Yesus pa roo harièle, ane Noo, “Ki pedèuu lua petèka agama dii, nengaa leke do ie ta tao pa lodꞌo pengaha ihi? Tao ie, we tao apa? Ta peꞌie dèu dii, we ta pemade dèu?” Bꞌule dꞌo he dèu he do boka ubꞌa.
24362	MRK 3:5	Pèdꞌa ne ade Yesus, heleo roo do rihi pekebꞌue lua petèka agama, nga dèu do made ne kae-ngaꞌa helaa. Ta bubu dꞌara ke Yesus, jꞌe kewèle ela heleo roo hari-hari. Ta lii ke Noo pa dèu do pèdꞌa nee, “Pemole ne kae-ngaꞌa èu do made ne!” Ta pemole ke ne kae noo, ta ie dꞌènge ke.
24368	MRK 3:11	Ta ngède Yesus ri dèu do maho ri wango he, ta dèka ke roo la mejura pa hedꞌapa Yesus. Jꞌe pekaa roo, mihe ane, “Tèra-tèra Èu ke, ne Ana Deo nee!”
24369	MRK 3:12	Tapulara ta lara made ke ri Noo pa roo, mihe ane, “Bꞌole pedai muu nga dèu, ta nadèu Yaa na dꞌee!”
24371	MRK 3:14	Ta pidꞌèike ri Noo, do henguru do dꞌue. Jꞌe lii Noo pa roo, “Ne pidꞌèimuu, mijꞌe ta pedèue loro-loro Yaa. Ta pejuu muu ri Yaa, ta la pepeke ne Lii Hagꞌa Dꞌara ngati Deo pa hari-hari dèu.
24372	MRK 3:15	Ta wie ri Yaa pa muu ne kuaha, ta hudꞌèiwango ti dꞌara dèu he.”
24373	MRK 3:16	Ne do henguru do dꞌue he, ne ngara roo nahee: Himo (do pehune ne ngara ri Yesus, ta Petu), Jꞌako, Johani, (Jꞌako nga ari noo Johani, helaꞌu ta ana ri Sebedeu. Ne ngara roo dꞌue do pehune ri Yesus, ‘Boanerge’, pa dꞌara lii rai dii ‘mi dꞌoro’.) Anderia, Pelipu, Bartolomeo, Mateo, Toma, Jꞌako (ana ri Alpiu), Tadiu, Himo (ti paratei Selot), nga Juda Iskario (do mone pewie Yesus).
24378	MRK 3:21	Ta toi ri roo mi nahère, ta lii ke roo, “Heleo ko ri muu Yesus. Toi tala dꞌoke ne ngiꞌu Noo.” Ta rèngi ri tuèhu Noo ta do mi nahère, ta dèka ke roo la èbe Noo.
24379	MRK 3:22	Pa ène, era lema guru agama do dèka ti Yerusalem, la pedai nga dèu pa ène, mihe ane, “We! Muu he bꞌole pedèue Yesus. Ne iꞌa Noo hudꞌèiwango, ri èla penara kuaha ti kètu wango, do tima ta pale ta Balsebuu.”
24380	MRK 3:23	Ta rèngi ri Yesus ne lii pedai roo, ta pedoa ke roo hari-hari, jꞌe lii, “Maho dꞌo la dꞌara pengee dèu! Mi namii ne jadꞌèi kètu wango ne hudꞌe ngiꞌu noo miha!
24386	MRK 3:29	Tapulara ki era dèu do bꞌani ta pedai woapa jꞌara lua Hengaa Megala Deo, nara dꞌo ta pehuba ri Deo ne hala noo, hape la lodꞌo namii-mii.”
24389	MRK 3:32	Pa awe na ène, Yesus do mejèdꞌèipedai lii nga dèu lowe he. Ta la pika ke ne dèu pa Noo, mihe ane, “Ama ee. Ina Èu nga ari Èu he, hei pa tele nee. Ne dèka roo ta ma pehapo nga Ama.”
24390	MRK 3:33	Tapulara ta bꞌale ke ri Yesus, mihe ane, “Nadèu ke, ne ina Yaa nga tuèhu Yaa do petuu ne?”
24391	MRK 3:34	Ta heleo ke ri Noo ne dèu do mejèdꞌèipehero Noo, jꞌe lii, “Muu ke harièle nahee, ne ina nga tuèhu Yaa do petuu.
24392	MRK 3:35	Nadèu we ne do jꞌège ne lua do dꞌèi Deo, roo tèra ke ne tuèhu Yaa.”
24395	MRK 4:3	“Dꞌèno ri muu nga woie! Era he dèu do kako la liba wini pa dꞌoka noo.
24401	MRK 4:9	Nadèu do nga dꞌèi ta dꞌèno, tenae pe woie, mijꞌe tada muu!”
24403	MRK 4:11	Ta bꞌale ke ri Yesus pa roo, mihe ane, “Ri do dꞌèi tèra muu ta toi ne lua pereda Deo, ta peteleo ke ri Yaa pa muu ne ihi lii pehèku na ène. Tapulara pa dèu do hewala he, wie ri Yaa pa dꞌara lii pehèku.
24404	MRK 4:12	Tuu roo ke, ne lua do èla pebꞌuke ri mone ubꞌa Deo, mihe ane, ‘Ngèdi ma ri roo, tapulara wae dꞌo ta tada. Rèngi ma ri roo, tapulara wae dꞌo ta oha. Hani we roo mijꞌe ta dꞌo parahajꞌa nga Deo, mi dꞌo nara ta pehuba ne hala-ludèuroo ri Deo.’ ”
24405	MRK 4:13	Èla pe mi nahère, ta peteleo ri Yesus ne pejꞌara lii pehèku nee, mihe ane, “Ki dꞌo tada ke muu pejꞌara lii pehèku na ène, mi namii muu ne tada pejꞌara lii pehèku do wala?
24412	MRK 4:20	Wini do bui la wurai do woie, helaꞌu mi dèu do dꞌèno woie, jꞌe hème ne lii pedai Deo, jꞌe jꞌège pedèue ne do dꞌèi Deo. Ta jꞌège ri noo harièle lai do ie, mi wini do muri nga woie tade wue tobo kolo. Ne wue noo, era do tèlu nguru wari lipa, era do èna nguru wari lipa, era lema do hengahu wari lipa.”
24413	MRK 4:21	Ta petuwe ri Yesus ngati dꞌara kowa nee. Ta wie rike ri Noo hewue ne lii pehèku, mihe ane, “Mi namii! Ngèdi muu, we adꞌo? Dèu do tunu lapu, jꞌe henèbꞌe ri hope. Ki adꞌo tèke pa dꞌaꞌi era bèjꞌi. Adꞌo, to? Ki mi nahère, teleo dꞌo. Ne tima dèu ta pejèdꞌèilapu pa era do dꞌèia, mijꞌe ta teleo.
24415	MRK 4:23	Nadèu do nga dꞌèi ta dꞌèno, tenae pe woie, mijꞌe tada muu!”
24416	MRK 4:24	Ta pelore rike ri Yesus, “Pengee ko ri muu pe woie! Ruluji do pake ri muu, ta luji wue ai muri mada dèu do hewala, do ta pake ri dèu ta luji muu. Deo do ta luji lema muu mi nahère. Tapulara ruluji Deo do rihi mejèni.
24417	MRK 4:25	Hèku nadèu do nga lua dꞌèi tèra ta kale ne lua do dꞌèi Deo, juu mèu dꞌara noo. Tapulara, dèu dodꞌo wae nga lua do dꞌèi Deo, juu bꞌodꞌo.”
24418	MRK 4:26	Èla pe mi nahère, ta lii rike Yesus, mihe ane, “Rai pereda Deo juu worena, unupala mi wini do lebe ri dèu pa dꞌara dꞌoka noo.
24421	MRK 4:29	Kiri ihi ke, dèka ne do oha ne la gꞌèto noo. Mi nahère lema rai pereda Deo. Harièle nahère, do tao ri Deo.”
24422	MRK 4:30	Ta lii rike Yesus, mihe ane, “Ne riko hewue lii pehèku jꞌara lua dèu do unu Deo he. Petari rai, hudi we roo, tapulara juu tui, juu ae roo.
24424	MRK 4:32	Kiri bui la wurai, muri noo nga woie, jadꞌèi ajꞌu ae. Ae dolila do dèka, la pehuri èni pa roꞌa rame. Era lema do tao nyèbꞌu pa ène.”
24427	MRK 4:35	Jèna lodꞌo he, Yesus pa dꞌara kowa ne ko. Ta lii ke Noo pa ana ajꞌa Noo, “Mai we dii ma pekèdꞌèila hebꞌèka rai.”
24429	MRK 4:37	Awe na ène, ta èba ke Yesus nèlu, jꞌe bèjꞌi bilu pa wui kowa nee. Tui dedꞌo ne pekèdꞌèi dèka ne raga-opo. Wèbe ne kowa roo ri nawa, lale ri èi dae ta tobo. Hèku made ri medaꞌu, ne ana ajꞌa Noo he. Ta la peree ke Yesus ri roo, jꞌe lii, mihe ane, “Ama, ee! Made ke dii! Kèdꞌèiwe! Hengee dꞌo ke jꞌii ri Ama ki made jꞌii.”
24431	MRK 4:39	Ta kèdꞌèike Noo, jꞌe jꞌege ne raga-opo, “Pehèngo èni!” Ta pereda rike ri Noo pa èi lobo nee, “Ketèna we!” Ta milu dꞌènge ke ne ngèlu. Ketèna ne èi lobo nee.
24432	MRK 4:40	Ta bꞌani ke Yesus nga ana ajꞌa Noo he, “Ta ngaa muu harièle ku rihi medaꞌu? Parahajꞌa dꞌo muu nga Yaa?”
24433	MRK 4:41	Harièle roo ta hengodo ke, jꞌe medaꞌu, pedai roo, “Nadèu ke Noo na dꞌee? Hèku ne ngèlu nga nawa pedꞌèno nga lii pereda Noo!”
24440	MRK 5:7	Mi nahère Yesus ne pehapo tangamada nga dèu na ène, ta lii ke Noo, “Wango apa! Mèhu èni ti dꞌara dèu na dꞌee!” Ta pekaa ke ne dèu ne pemèdèumèdèu “Ne dèka Èu na dꞌee, ta ma tao ngaa ke pa yaa? Tade ma Èu ri yaa, ta Èu ke Yesus, Ana Deo do wiki higa nga kuaha. Ne huba yaa, bꞌole ma wole yaa ri Èu!”
24442	MRK 5:9	Ta kebꞌali ke Yesus pa noo, “Nadèu ne ngara èu?” Ta bꞌale ke ri noo, “Ngara yaa Legion, rowi jꞌii na he do rihi ae, mi tèbꞌa dèu horodꞌadꞌu he!”
24445	MRK 5:12	Ta ami ke ne wango he pa Yesus, “Pejuu we jꞌii ta maho la dꞌara wawi na hii.”
24452	MRK 5:19	Tapulara wae dꞌo Yesus. Jꞌe lii Noo, mihe ane, “Bꞌale we èu la pedꞌèii pa aꞌa-ari èu harièle, nengaa ne do èla petao ri Deo tuu èu. Lema mi namii ne mone ae ruba Deo pa èu.”
24453	MRK 5:20	Ta bꞌale ke noo, jꞌe la pedai-pepika la rai henguru bꞌue kota, do tima lema ta pale ‘Dekapolis’. Pa rai na hère, ta pepika ke ri noo mi namii ne ruba Deo do tao ri Yesus pa ngiꞌu noo. Ta madalae ke harièle dèu do rènge lai na ène.
24456	MRK 5:23	nga lii huba, mihe ane, “Ruba ko we ne dꞌara Muri Mone, rowi ne ana yaa do mobèni do pemuri henguru dꞌue bꞌue tèu, nèi do pèdꞌa ta mate ne hengaa neke. Tulu ko we Ama ta la peꞌie noo.”
24460	MRK 5:27	Ne mobèni na ène, ae ke ne rèngi jꞌara lua Yesus. Ta perubꞌi ke noo nga dèu do lowe he mijꞌe ta tade dꞌae Yesus ti kejꞌunga. Ane pa dꞌara pengee mobèni na ène, mihe ane, “Hadꞌèita dꞌae we ri yaa ta bꞌuje ne bꞌara pa ihi Noo, ta ie ma ne pèdꞌa yaa.” Mi nahère ri noo ne dꞌae ta bꞌuje ne bꞌara pa ihi Yesus, pengaha dꞌènge noo ne nara do raꞌi. Ta toi dꞌènge ke ri noo ta do ie ke.
24463	MRK 5:30	Pa dꞌara awe do na ène lema, toi ri Yesus ta do era kuaha do mèhu èni ti dꞌara ngiꞌu Noo. Ta bꞌari èni ke Noo la kejꞌunga, jꞌe kebꞌali pa dèu lowe he, mihe ane, “Nadèu muu do bꞌuje ne bꞌara pa ihi Yaa?”
24464	MRK 5:31	Ta lii ke ne ana ajꞌa Noo, mihe ane, “Heleo we ri Ama miha. Mi nahee ma ke ne ae dèu do pewingi. Ta kebꞌali ri ko Ama ta, ‘Nadèu do bꞌuje ne bꞌara Yaa?’ ”
24466	MRK 5:33	Ta rènge ne lii Yesus mi nahère, kerijꞌi-kerègu ne mobèni na ène ri medaꞌu. Moko ke noo ta la lèku rutuu pa hedꞌapa Yesus, jꞌe kelolo nengaa ne do tao ri noo, mihe ane, “Ama! Yaa ne do bꞌuje bꞌara Ama ngine.”
24467	MRK 5:34	Ta lii ke Yesus pa mobèni do na ène, “Pelai ti parahajꞌa tèra ina pa Yaa, hèku ie ke ne pèdꞌa èu. Bꞌale we èu nga tunge-mengèlu dꞌara.”
24468	MRK 5:35	Pa dꞌara nga pedai lii ko Yesus, ta dèka ke ne dèu pejuu ti èmu Yairu la pika pa Yairu, mihe ane, “Èla ke ne ana èu pehèpo hengaa. Bꞌole pehedèu Ama Guru. Tenge dꞌoke Dokepai ne ta kako la nii.”
24469	MRK 5:36	Pedꞌèno dꞌo Yesus nga lii pedai dèu do na ène. Ta lii ke Noo pa Yairu, “Bꞌole hedèu ne pengee èu! Parahajꞌa we èu pa Deo.”
24472	MRK 5:39	Ta maho ke Yesus la dꞌara nee, jꞌe la lii, mihe ane, “Ta ngaa ke muu ne pewiho-waho, nga tangi peloro èni mi hee? Naiki na èneadꞌo do made. Ne ta bèjꞌi hewe noo.”
24474	MRK 5:41	Ta pèro ke ri Yesus ne wolaèba naiki nee, jꞌe pedai Noo pa dꞌara lii rai Aram do pake pa ène, mihe ane, “Talita kum!” Ki pa dꞌara lii rai di, “Ana mobèni! Kèdꞌèiwe!”
24475	MRK 5:42	Ta kèdꞌèidꞌènge ke, ne naiki nee, jꞌe kako. Ta lii ke Yesus pa ina naiki nee, “Wie ko noo ngaꞌa!” Harièle dèu do ngède ne lai do èla pe jadꞌèi na ène, ta madalae ke roo. Tapulara, ta lara made ke ri Yesus pa roo, mihe ane, “Bꞌole la pedai jꞌe muu nga nadèu-nadèu ta do èla ke ri Yaa pe pemure wari noo!”
24478	MRK 6:2	Huru-hapo lodꞌo na ène lodꞌo hebꞌajꞌa do Jahudi. Ta maho ke Yesus la èmu hebꞌajꞌa, jꞌe wie ne lii ajꞌa pa ène. Ae ne dèu do dèka la hebꞌajꞌa pa lodꞌo na ène. Madalae harièle dèu do dꞌèno ne lii ajꞌa Noo. Pedai roo he dèu nga he dèu, mihe ane, “Mèu dꞌara ti mii ke ne nara Dèu na dꞌee? Lua pejꞌara ti mii ne nara Noo? Mi namii Noo ne nara ta tao madalae?
24479	MRK 6:3	Tuka ajꞌu we Noo. Do tade ri dii, ina Noo, Maria; ne ari Noo he, Jꞌako, Jose, Juda nga Himo. Lema ne nawèni Noo. Harièle roo do rae dii!” Ri do mi nahère, wae dꞌo roo ta hème Noo.
24480	MRK 6:4	Ta pedai lii ke Yesus, “Do petuu ke! Bꞌale dii dèu, rihi pekebꞌue dèu pejuu Deo ti rai do wala, tapulara dèu pejuu Deo do pa dꞌara rae miha, pekebꞌue dꞌo.”
24484	MRK 6:8	Ta pereda ke ri Noo pa roo, “Bꞌole teo ta ègu pe ae nengaa tuu lai kako muu. Tenge dꞌo ta ègu ngaꞌa-nginu, doi, nga taa. Èba we muu kèji, pake helapa, nga bꞌajꞌu pa ihi, jꞌe kako.
24487	MRK 6:11	Tapulara, kiri dꞌai muu la hewue rae, jꞌe dodꞌo wae ne dèu he ta hèmi muu, lema wae dꞌo ta pedꞌèno nga muu, kèdꞌèiti ène. Jꞌe lii pa roo, ‘Pelai ta dodꞌo wae muu ta pedꞌèno, hape miha ri muu ne lai apa ne!’ ”
24490	MRK 6:14	Pa dꞌara awe do na ène, rèngi ke harièle dèu jꞌara lua Yesus. Rèngi lema ke dèue Herode, jꞌara lua kuaha Yesus. Era dèu do lii, “Ta kuaha hengaa Johani mone peherani dèu, do muri wari pa dꞌara Yesus. Pelai ri mi nahère ke Noo, ne nara ta tao harièle lua madalae.”
24491	MRK 6:15	Tapulara era lema dèu hadꞌe do lii, “Adꞌo! Elia ke noo! Ki adꞌo, hala he dèu mone ubꞌa ngati Deo rai uru he.”
24492	MRK 6:16	Ta rènge ri dèue Herode ne pedai roo jꞌara lua Yesus mi nahère, moko ta lii ke noo, mihe ane, “Ne toi ri yaa, Johani mone peherani dèu, do hewari nee, èle ke ri yaa pepereda ta ète ne kètu noo. Jꞌe nee ke noo, do muri wari!”
24493	MRK 6:17	Ta ngaa dèue Herode ne lii mi nahère, rowi pa awe do ludèu do èla pe jadꞌèi lai mone ae nga Johani. Mi nahee ne lii pedꞌèii ne: Moko ke dèue Herode ta peloje ihi-èmu ari noo, Pelipu, ne ngara noo Herodia. Tapulara pa awe na ène, adꞌo dae Herodia do pehègꞌi nga Pelipu. Taga rowi lai na ène ke, ne pekebꞌède loro-loro Herode ri Johani, mihe ane, “Ama dèue, bꞌole peloje ihi-èmu ari èu nee. Rowi ne wue ai èu na dꞌee adꞌo do pelèka nga hadꞌa rai dii do Jahudi!” Tapulara pedꞌèno dꞌo Herode, hèku banga èmu noo nga Herodia. Pelai ti mi nahère ke, ku pejuu noo dèu la kèpe Johani, jꞌe pemaho la èmu bꞌèdo.
24498	MRK 6:22	Pa dꞌara rame mengèlu dꞌara do na ène, ta maho ke ne ana do mobèni ri Herodia la ledo. Dꞌai woie tèra ne ledo noo, hèku tobo ri mengèlu dꞌara Herode nga harièle dèu do pedoa ri noo. Ta èla pe ledo, ta pedoe ke ne ana mobèni ne ri dèue Herode, jꞌe lii noo, “Pika we èu pa yaa, ami nengaa èu. Ta wie ma ri yaa!
24499	MRK 6:23	Ta ame hebꞌèka rai pereda yaa, ta wie ma. Hupa yaa nga ngara Deo!”
24500	MRK 6:24	Ta kako ke ne ana mobèni ne la kebꞌali pa ina noo, mihe ane, “Wo mama! Ami nengaa ke dii pa papa, ne do rihi woie?” Ane mama noo, “Naaa! Ame ne kètu Johani, bꞌoke ina tana ee!”
24501	MRK 6:25	Ta la pedai ke ne ana mobèni ne nga Herode, mihe ane, “Papa, ee! Ame kètu Johani ri yaa mèdꞌa dꞌee. Pèlo pa dꞌara dꞌula.”
24507	MRK 6:31	Tapulara pa awe do na ène, ae tèra ne dèu do pe holi-hoo la kale Yesus, hèku bꞌule dꞌoke roo nga awe kehoo ta pengaha ta ngaꞌa. Ta lii ke Yesus pa ana ajꞌa he, mihe ane, “Mai we dii la kale era do kehii mijꞌe nara ko dii ta pengaha ihi hudi he.”
24511	MRK 6:35	rai ti nètu lodꞌo hape la mèdꞌa lodꞌo. Ta lii ke ne ana ajꞌa he pa Noo, mihe ane, “Ama! Umu ke ta jèna ne lodꞌo. Ne era na dꞌee do kehii, lema do jꞌèu ngati rae-kowa. Bꞌule dꞌo ngaꞌa-nginu pa dꞌee. Pejuu kowe ne dèu lowe he la wèli ngaꞌa pa rae-kowa do umu pa dꞌee.”
24513	MRK 6:37	Ane Yesus pa roo, “Bꞌole teo ta pejuu ne dèu he! Ta pengaꞌa ri muu we ne dèu he!” Ta kebꞌali ri ke roo, mihe ane, “Ama ee! Kiri pengaꞌa ri jꞌii ne dèu do mi nahee ne worèwu ae, dꞌai ae doi ne do ta pake ri jꞌii! Helaꞌu nga gaji tuka natuu he wue tèu! Mi namii ke jꞌii ne nara doi do mi nahère ne ae!”
24514	MRK 6:38	Ta lii rike Yesus pa roo, “La kale toi ko ri muu, nadèu do nga èba ngaꞌa.” Ta èla ri roo pe kale toi, ta bꞌale ke roo la pika pa Yesus, mihe ane, “Era lèmi bꞌue roti, nga dꞌue ngiꞌu nadèuu we.”
24523	MRK 6:47	Dꞌai ta mèdꞌa, ta puru ke Yesus. Ngèdi ri Noo ne kowa ana ajꞌa he, do dꞌai ke la telora èi lobo nee. Era ke roo nga tuku hetenga made ne kowa nee, rowi awe na ène do rihi mèdèungèlu dꞌuru. Umu ta mèu rai, ta kako ke Yesus nèru pa kolo èi, la dèuu ne ana ajꞌa he. Ta dꞌai Noo ne umu ta hihu ne kowa roo, moko ta ngède ke Noo ri roo. Gꞌigꞌa tèra roo. Ta pekebꞌali ke roo he dèu nga he dèu, mihe ane, “Heleo ko ri muu! Nengaa ke na nii? Wango ke na nii, we nengaa?” Tapulara ta lii dꞌènge ke Yesus, “Bꞌole medaꞌu muu! Yaa ma na dꞌe rii!”
24530	MRK 6:54	Mi nahère roo ne puru ti dꞌara kowa, ae ne dèu pa ène do ngèdi roo. Ta petoda ke roo, “Nee ke Yesus, ó!”
24531	MRK 6:55	Ta perai ke roo la pepika pa hari hewue rai na ène. Ta dèka ke ne dèu lowe he, nga merèi ne dèu-dèu do pèdꞌa he. Hadꞌèita rèngi we ri roo ta Yesus do era pa he èhi era, ta ègu ke ri roo ne dèu do pèdꞌa he jꞌe la pebèjꞌi pa kebꞌèla. Ane pa dꞌara lai pengee roo, “Hadꞌèita dꞌai we ta bꞌuje ne bꞌara pa ihi Noo ri do pèdꞌa he, do ta ie ma roo.” Harièle dèu do nara ta bꞌuje ne bꞌara pa ihi Noo, ie dꞌènge ne pèdꞌa roo.
24534	MRK 7:2	Ne do Parisi he do dꞌai tèra roo ne henèru ta pekako hadꞌa rai Jahudi do petèka ri ama-èpu roo. Unupala, uru nga do dꞌo ngaꞌa, jꞌamu uru èi pedèuu nga hadꞌa rai. Mi nahère lema ki bꞌale ti paha, do jꞌèma ta jꞌiu èi. Rihi ti na ène, ne bꞌara-bꞌara do pa dꞌara èmu leo hogo ngaꞌa roo, mi èru hogo, pai-kabꞌa, kabꞌa nginu, lonye uru ko hari-hari pedèuu nga hadꞌa rai, jꞌeꞌitu pake. Ki era do Jahudi do wala he, do dꞌo pedèuu ne hadꞌa rai na ène, bubu dꞌara ne do Parisi he. Pelai ti mi nahère ke roo ne bubu dꞌara, ta dꞌai ne ngèdi ne ana ajꞌa Yesus he do ngaꞌa uru nga do dꞌo jꞌamu èi pedèuu nga hadꞌa rai. Ta dèka ke roo la pehale Yesus, mihe ane, “Ta ngaa ne ana ajꞌa Èu ku ngaꞌa uru nga dꞌo jꞌamu èi? Lai na ène, do jꞌèle ne hadꞌa rai, do petèke ri ama-èpu dii!”
24538	MRK 7:6	Tapulara bꞌale ri Yesus, mihe ane, “Muu he, dèu do peworèwu èni ta dèu do mèu! Petuu nengaa ne do bꞌuke ri Yesaya rai uru, jꞌara lua muu, mihe ane, ‘Ne dèu nahee do pekelode Yaa, ri ubꞌa we, adꞌo do rai ngati dꞌara ade. Parahuma we roo ne tao mi nahère. Wae dꞌo roo ta pekebꞌue ne do dꞌèi Yaa, tituwata rihi pekebꞌue lua petèka dèu rai-wawa we.’ Mi nahère lema ke muu.
24542	MRK 7:10	Rai uru he do èla ke pepeke ri Musa ne lii pedai Deo, mihe ane, ‘Pekebꞌue ina-ama muu.’ Nga lii pereda do wala wari, ‘Nadèu do wègi-menihi ina ki adꞌo ama noo, wole noo pemade.’
24543	MRK 7:11	Mi nahère ke ne lii pereda Deo, tapulara ajꞌa muu do wala. Ajꞌa muu dèu, mihe ane, ‘Kiri era dèu do jaji ta jꞌola he èhi bꞌara natuu Deo, ie dꞌoke ta wie pa ina-ama noo, maji lema roo ta do pa dꞌara hedèu-herui. Ne bꞌara na ène nara dꞌo ta pake ta rabꞌa roo, rowi do èla ke pejaje mijꞌe ta jꞌole pa Deo.’
24545	MRK 7:13	Rowi mi nahère ke ne lii Yaa pa muu ngine, èla ke ri muu pe jꞌèle ne lii pereda Deo, jꞌe pehure ri muu ri lua petèka do wiu. Ae ko ne lua petèka muu do tebèli ti lua do dꞌèi Deo.”
24546	MRK 7:14	Ta pedoa ke ri Yesus ne dèu lowe pa ène, jꞌe lii, “Dꞌèno we pe woie, mijꞌe tada muu.
24548	MRK 7:16	[Nadèu do nga dꞌèi ta dꞌèno, tenae pe woie, mijꞌe tada muu!]”
24550	MRK 7:18	Ta bꞌale ke ri Yesus, mihe ane, “Pee ko ma muu nga dꞌo tada? Mi nahee ne lua pedèbꞌo ne: nengaa ne do ngaꞌa ri dèu, do ie. Tapulara, nengaa ne do mèhu èni ti dèu nee, adꞌo do woie. Nengaa we ne do ngaꞌa ri dèu, maho la dꞌèlu, jꞌe mèhu èni wari. (Ne pedèbꞌo lii Yesus, ie ma dèu ta ngaꞌa nengaa we. Bꞌule dꞌo do petaru.)
24555	MRK 7:23	Naa. Harièle lai do apa na hère do kepue pa dꞌara ade dèu, do ma peꞌapa dèu. Lai do apa na hère ke, do bꞌege Deo.”
24559	MRK 7:27	Ta wie ke ri Yesus ne lii pepèhi, mihe ane, “Ngaꞌa pebꞌèhu uru ko naiki he, jꞌe wie ne do rihi pa ngaka.” (Ne pedèbꞌo Yesus, ta pemoko uru ri Noo dèu Noo do Jahudi, jꞌe le to dèu do hewala he).
24560	MRK 7:28	Ta bꞌale ke ri mobèni na ène, “Petuu ke ne lii pedai Ama! Ngaka lema do era pa daꞌi meja ngaꞌa, ta ngaꞌe ne ngaꞌa do bui ti dꞌèia meja naiki he.” (Ne pedèbꞌo nee, pa dꞌara awe ngaꞌa naiki, era ngaꞌa do bui, jꞌe ngaꞌe ri ngaka. Maji lema Yesus ta pemoko uru dèu Noo do Jahudi, do jꞌèma lema Noo ta heleo dèu do hewala.)
24561	MRK 7:29	Ta rènge ri Yesus ne lii mobèni nee, ta lii ke Yesus, “Do petuu ne lii èu ina, ó! Bꞌale we ina la èmu, ie ke ne ana èu, rowi èla ke ne wango ne pemèhu èni ti dꞌara noo.”
24563	MRK 7:31	Ta pekèdꞌèirike Yesus he ti kota Tirus, jꞌara lahalae lake kota Sidon. Nèru roo teruu la èi lobo Galilea. Ngati ène, kako wari roo teruu la rai henguru bꞌue kota, do tima ta pale, ta, ‘Dekapolis’.
24566	MRK 7:34	Ta tengara ke Yesus la dꞌèia, jꞌe tule hengaa, jꞌe pali Noo, “Epata” (ki pa dꞌara lii rai dii, “Boka èni we!”)
24568	MRK 7:36	Èla pe mi nahère ta bꞌale ke roo nga dèu lowe he. Ta pereda ke Yesus pa dèu pa ène, “Dꞌèno ie ri muu! Bꞌole pedꞌèii muu pa dèu ta Yaa do peꞌie dèu na dꞌee.” Maji ta lara ri Noo, pee ma ne dèu he ta pedai ne lai na ène pa mii-pa mii.
24569	MRK 7:37	Madalae tèra ne dèu do rèngi ne lai do na ène. Pedai roo, mihe ane, “Dꞌai tèra Dèu na ène! Pejadꞌèi ri Noo harièle lai peꞌie. Do hoe jadꞌèi ita rèngi. Do bꞌènga iꞌa pedai lii.”
24570	MRK 8:1	Hewari, ae ne dèu do peteni la dꞌèno ne lii ajꞌa Yesus. Tèlu lodꞌo ke roo ne pedèue Noo, hèku bꞌule dꞌoke roo nga ngaꞌa-nginu. Ta pedoa ke ri Yesus ne ana ajꞌa Noo, jꞌe lii, “Ruba dꞌara ke Yaa nga dèu do lowe he. Era do dèka ngati rae do jꞌèu, jꞌe tèlu lodꞌo lema ke roo ne pedèu, tade ta èla ke ne ngaꞌa unu roo. Jꞌe ma dꞌoke ta pebꞌale roo nga dꞌèlu wue. Ngee ta melanu pa telora rujꞌara.”
24573	MRK 8:4	Ta bꞌale ke ri ana ajꞌa Noo, mihe ane, “Wo Ama. Ne era na ène jꞌèu ti rae-kowa. Hèku nara dꞌo dii ta pengaꞌa dèu do mi nahee ne ae!”
24574	MRK 8:5	Ta kebꞌali ke Yesus pa roo, mihe ane, “Henga ne roti do era pa muu?” Ta bꞌale ke ri roo, mihe ane, “He pidèu bꞌue roti we.”
24580	MRK 8:11	Mi nahère Yesus he ne puru pa Dalmanuta, dèka ke do pèri dèu ti kejie Parisi la pehapo nga Noo. Ne dèka roo ta la pekerèi-kebꞌali nga Yesus ta kale lai ta hie Noo. Ta ami roo pa Noo, mihe ane, “Ama! Pedꞌelo ko pa jꞌii ne lai madalae ta he èhi rutada, ta kuaha do era pa Èu, ngati Deo.”
24581	MRK 8:12	Ta hèpi hengaa ke Yesus pemèdèu jꞌe lii pa roo, “Menyaha ne ade Yaa ne rèngi lii ami muu. Ta ngaa ke muu ne ami rutada madalae? Bꞌole mi nahère. Era ma pa Yaa ne lua madalae nee, tapulara pengède dꞌo pa muu.”
24584	MRK 8:15	Ta rèngi roo nga pedai roti, ta lii ke Yesus, “Meniga pe woie muu! Bꞌole luu muu ri lai apa do dèka ti dèue Herode nga do Parisi he. Ne lai apa roo do jꞌala mi ragi do pekiwu pa terigu ta pehaꞌe roti.”
24585	MRK 8:16	Ta rènge ne lii pedai Noo mi nahère, bꞌingu ana ajꞌa Noo. Ta pedai ke roo, mihe ane, “Tada dꞌo dii lii pedai Noo ne! Maga-maga dii ta dꞌo èba roti ku pedai Noo mi nahii.”
24586	MRK 8:17	Toi ri Yesus ne lua pengee roo. Ta lii ke Noo, mihe ane, “Ta ngaa muu hèku pedai jꞌara dodꞌo bꞌule nga èba roti? Tada dedꞌo muu ne pedèbꞌo lii Yaa? Dꞌai rèpo ne kewadèukètu muu!
24588	MRK 8:19	ne roti do lèmi bꞌue do pipe ri Yaa, jꞌe pengaꞌa do lèmi tèbꞌa dèu he? Pekupu ri muu do hewari nee, ne do rihi pèri hope?” Bꞌale ri roo, “Henguru dꞌue hope.”
24589	MRK 8:20	Kebꞌali wari Yesus, “Hewina ko ri muu ne roti do pidèu bꞌue do pipe ri Yaa, jꞌe pengaꞌa do èpa tèbꞌa dèu he? Pekupu ri muu do rihi pèri hope?” Bꞌale ri roo, “Pidèuhope worena, Ama ee.”
24590	MRK 8:21	Ane Yesus, “Do petuu! Ngèdi ke ri namada muu miha, tapulara ta ngaa muu ku pee nga dꞌo tada, ta dèka ti mii ne kuaha do pa Yaa?”
24592	MRK 8:23	Ta peraꞌo ke ri Yesus ne do bꞌèdèune la tele rae. Ta hebue ke ne ilu Noo pa namada dèu na ène, jꞌe bꞌuje ri Noo. Kebꞌali Noo, mihe ane, “Mi namii? Ngèdi ke èu?”
24593	MRK 8:24	Ta dꞌede ke ne tangamada noo, jꞌe heleo ke la keriu-kegꞌana, ta bꞌale ke ri noo, “Wa! Ngèdi ke yaa dèu do kako. Tapulara era mi ajꞌu do kako!”
24595	MRK 8:26	Ta pejue ke noo ri Yesus ta bꞌale la èmu, jꞌe tèka lii, mihe ane, “Bꞌale we èu lake rujꞌara do wala! Bꞌole lake ri jꞌara Betsaida.”
24596	MRK 8:27	Èla pe na ène, ta nèru ke Yesus nga ana ajꞌa Noo he la rae-kowa pa Kaisarea-Filipi. Pa telora rujꞌara, ta kebꞌali ke Yesus pa roo, mihe ane, “Pedèuu nga lii pedai dèu, nadèu ke Yaa na dꞌee?”
24597	MRK 8:28	Ane roo, mihe ane, “Era do lii, ta ‘Johani, mone peherani dèu’. Era do lii ta ‘Elia’, mone ubꞌa Deo do uru he. Era lema do lii, ta hala he dèu ngati mone ubꞌa Deo do wala he pa awe do uru.”
24598	MRK 8:29	Ta kebꞌali rike Yesus pa roo, “Pedèuu tade ri muu miha, nadèu ke Yaa na dꞌee?” Ta bꞌale ke ri Petu, mihe ane, “Èu ke Kristus! Do èla pe pejꞌèuꞌe ri Deo rai uru.”
24599	MRK 8:30	Ta lara ke ri Yesus, ta “Bꞌole pedai nga nadèu-nadèu!”
24600	MRK 8:31	Ta jꞌari ke Yesus ta pika pa ana ajꞌa Noo, mihe ane, “Yaa dꞌee, Dèu Rai-wawa do Petuu-Petuu. Hine do ta lake ri Yaa ae lua hedèu, ri do ta nyèke Yaa ri dokepai rae he, ketèu ngati kètu agama he, nga guru agama he. Do ta pemade Yaa ri roo, tapulara muri wari Yaa nèli.”
24601	MRK 8:32	Ta rèngi ne lii pika Yesus, ta la peraꞌo ke Yesus ri Petu la keraha. Jꞌe tèka lii noo, mihe ane, “Bꞌole pedai mi nahère, Ama ee! Wie dꞌo ri yaa ta dꞌai ai roo pa Ama!”
24602	MRK 8:33	Tapulara ne lii pedai Petu adꞌo do helaꞌu nga dꞌèi Deo. Ta bꞌale hedꞌapa ke Yesus nga ana ajꞌa do wala he. Jꞌe jꞌege ri Noo Petu, “Lii pedai kètu wango he na ène! Lènga ti dꞌee! Adꞌo èu do pengee ne lua do dꞌèi Deo, pengee ne lua do dꞌèi dèu rai-wawa we!”
24603	MRK 8:34	Ta pedoa ke ri Yesus ne dèu lowe he la peꞌobo nga ana ajꞌa Noo he. Jꞌe ajꞌa roo ri Noo, “Nadèu do dꞌèi ta pedèue Yaa, mèka tee noo ta pedèue helodꞌo-helodꞌo. Hore ne lua do dꞌèi miha, jꞌe pedèue ne lua do dꞌèi Deo we. Maji lema ta era dèu do ta pemade noo, pee ma nga pedèuu teruu, mi dèu do nga hape ajꞌu ketoe ta la pemade.
24608	MRK 9:1	Bꞌole bèlo ri muu ne lii pedai Yaa na dꞌee. Era ti telora muu na hee, dodꞌo made, do ta ngède Deo do pereda nga kuaha Noo do kerihi.”
24612	MRK 9:5	Petu he made ri medaꞌu. Bꞌale Petu ta bꞌingu ke, tade pedai wala. Ta lii ke noo pa Yesus, mihe ane, “Ama. Rihi woie dii pa dꞌee! Rihi ie jꞌii ta petitu tèlu bꞌue leo. Hewue tuu Ama, hewue tuu Musa, nga hewue tuu Elia.”
24614	MRK 9:7	Ta dèka ke ne merèmu la herimu roo. Jꞌe rènge ri roo ne lii pedai ti dꞌara merèmu nee, mihe ane, “Dꞌèno we. Yesus na dꞌee, Ana dꞌèi Yaa. Pedꞌèno ie we muu nga Noo!”
24616	MRK 9:9	Èla pa mi nahère, ta puru ke Yesus nga ana ajꞌa Noo he ti kolo lede na ène. Pa dꞌara puru roo, ta tèka lii ke Yesus pa roo, “Bꞌole pedꞌèii muu pa nadèu we, nengaa ne do ngèdi ri muu ngine. Yaa dꞌee, Dèu Rai-wawa do Petuu-Petuu, made uru ko. Kiri muri wari Yaa, jꞌeꞌitu pepeke ri muu pa dèu lowe.”
24617	MRK 9:10	Pedèuu tèra roo nga lii tèka Yesus, bꞌule dꞌo roo nga pedai nga he dèu tèra he. Ta pekebꞌali ke roo tèlu, “Nengaa ke ne pedèbꞌo lii pedai Noo, ta ‘Muri wari ki èla pemade? Mi namii?’ ”
24618	MRK 9:11	Ta kebꞌali ke roo pa Yesus, “Ane guru agama he, ‘Elia ta dèka uru, jꞌeꞌitu dèka Kristus.’ Pedèuu lii Ama, mi namii?”
24619	MRK 9:12	Ta bꞌale ke ri Yesus, “Tèra, do petuu! Dèka uru ko Elia, ma pemoke rujꞌara tuu Kristus, do pejꞌèuꞌe ri Deo rai uru he. Mi namii? Pee ko ma muu nga dodꞌo tada nengaa ne do hure do bꞌuke jꞌara lua Dèu Rai-wawa do Petuu-Petuu ne? Do lore ke pe bꞌuke ki ri dèka Noo, do ta pehedèu Noo ri dèu, jꞌe pemade.
24620	MRK 9:13	Dꞌèno peꞌie ri muu. Elia, èla ke pedèka. Tapulara, pehedèu noo ri dèu, pedèuu nga dꞌèi roo. Harièle na hère petobe ne lai do bꞌuke ri mone ubꞌa Deo rai uru he.”
24623	MRK 9:16	Ta kebꞌali ke Yesus pa roo, mihe ane, “Pebꞌajꞌa nengaa muu pa dꞌee?”
24624	MRK 9:17	Dèka he dèu la pika, “Ama. Dꞌèno ko ri Ama! Yaa ne èba ana yaa do momone, peꞌie ko we noo, ri Ama. Do bꞌènga noo, iꞌa do pedai lii, pelai ti maho ri wango.
24625	MRK 9:18	Kiri maho ke ne wango ne la dꞌara noo, ta wèbe bꞌure-bꞌure ke ri noo pa rai. Tade woro ne ubꞌa, pekiho ne ngutu. Jꞌe hekoto noo mi ajꞌu made he. Èla ke ri yaa peꞌami ne ana ajꞌa Èu he, ta hudꞌe ne wango nee, tapulara jadꞌèi dꞌo.”
24626	MRK 9:19	Ta jꞌaga ke ri Yesus ne ana ajꞌa he, mihe ane, “Rihi tèra muu! Ajꞌa loro-loro muu ri Yaa, pe ma muu ngadꞌo tada. Adꞌo muu dꞌo parahajꞌa petuu nga Yaa. Hape la mii ke Yaa ne mèka-wènge pehedꞌapa nga muu? Èbe ko ma dꞌee, naiki ne!”
24628	MRK 9:21	Ta kebꞌali ke Yesus pa ama naiki nee, “Rai pèri ke nee, naiki ne pèdꞌa do mi nahee?” Bꞌale ri ama noo, “Rai tana iki.
24629	MRK 9:22	Tui ke ne wango nee, ne dꞌèi ta pemade noo. Jꞌajꞌi wari ke noo, ne bui la dꞌara rao ai, ki adꞌo pebole pa dꞌara èi. Ruba ko we, ne dꞌara Ama. Ki jadꞌèi he, peꞌie ko ri Ama ne naiki na dꞌee.”
24630	MRK 9:23	Ta bꞌale ke ri Yesus, “Ta ngaa ku lii, ‘ki jadꞌèi? Jadꞌèiri Yaa harièle, hadꞌèita parahajꞌa we nga Yaa!”
24631	MRK 9:24	Ta bꞌale ke ri ama naiki nee, nga he mèri ta tangi, mihe ane, “Ama! Do parahajꞌa ma ke yaa. Ruba we ne dꞌara perue riko ne parahajꞌa yaa!”
24632	MRK 9:25	Pa awe na ène, ngèdi ri Yesus ae ke ne dèu do dèka la peworo la ène. Ta pereda ke ri Noo pa wango nee, mihe ane, “Wango apa! Mèhu èni we èu ti dꞌara naiki na dꞌee, mijꞌe nara ta rèngi, iꞌa noo pedai lii. Bꞌole bꞌale wari èu la dꞌara noo!”
24633	MRK 9:26	Ta rènge ne lii pereda Yesus ri wango nee, ta pekaa ke noo pemèdèumèdèu Ta pekelole ke ri noo ne naiki nee, jꞌe kedꞌèji-dꞌèji, jꞌe mèhu èni noo ti dꞌara naiki nee. Hekoto ne naiki, mi do made he. Ane ne lii dèu pa ène, “Made ke naiki ne!”
24635	MRK 9:28	Ta pekèdꞌèike Yesus nga ana ajꞌa Noo ti ène, jꞌe maho roo la dꞌara hewue èmu. Roo ke miha, pa dꞌara èmu nee, ta kebꞌali ke ne ana ajꞌa he pa Yesus, “Ama! Ta ngaa jꞌii ku dꞌo nara ta hudꞌe ne wango ne?”
24636	MRK 9:29	Ta lii ke Yesus pa roo, “Dꞌèno ko ri muu pe woie! Wango he do apa. Ki dꞌo hebꞌajꞌa muu ta ami kuaha ngati Deo, nara dꞌo muu ta hudꞌèiwango do mi nahii.”
24638	MRK 9:31	ri ne dꞌèi Noo ta ajꞌa ne ana ajꞌa Noo he we. Ta lii ke Noo nga roo, mihe ane, “Tui dꞌoke, jꞌe pewie Yaa ri he dèu pa dèu do wola. Jꞌe pemade Yaa ri roo, do Dèu Rai-wawa do Petuu-Petuu dꞌee. Tèra Yaa ta made, tapulara pa nèli, ta muri wari.”
24640	MRK 9:33	Ta nèru rike Yesus he la Kapernaum. Ta dꞌai roo ne maho la dꞌara èmu, ta kebꞌali ke Yesus pa ana ajꞌa he, mihe ane, “Pebꞌatꞌa nengaa ke muu pa rujꞌara he ngine?”
24642	MRK 9:35	Ta mejèdꞌèike Yesus, jꞌe ajꞌa roo, mihe ane, “Nadèu do dꞌèi ta dèu do ke rihi, muri mada noo petuu-petuu mi do ènu do pemoko dèu lowe.”
24644	MRK 9:37	“Nadèu do pedèue Yaa, jꞌe pemoko dèu mi naiki na dꞌee, ne pedèbꞌo nee, dèu na ène lema do pemoke Yaa. Lai na ène lema, pemoke Ama do pejue Yaa ma rai-wawa dꞌee.”
24645	MRK 9:38	Moko ta kelaa ke Johani, ana ajꞌa Yesus, ane noo, “Ama. Hewari, era he dèu do hudꞌèiwango nga pake ngara Èu. Tapulara ta lara ke noo ri jꞌii, ri adꞌo noo kejie dii.”
24646	MRK 9:39	Ta bꞌale ke ri Yesus, “Bꞌole lara noo. Ri nadèu do pake ngara Yaa, ta tao madalae, adꞌo noo ta peꞌape ngara Yaa.
24648	MRK 9:41	Henge peꞌie ri muu! Kiri era dèu do tada muu ta dèu do pedèue Kristus, jꞌe rabꞌa-dꞌèru muu, tatu ta dꞌo bèlo ri Deo ne lua lobꞌo noo. Maji lema muu ta penginu èi loko wue he we, bèlo dꞌo ri Deo ne lua woie noo.”
24649	MRK 9:42	Ta pika rike Yesus pa roo, mihe ane, “Ki era dèu do èbe he dèu naiki la rujꞌara do hala, moko ne naiki ne ta dodꞌo parahajꞌa pa Yaa, jaga ie ó! Rihi ie dèu na ène, ta perète pa lakoko ri wowadu worena, jꞌe hore la lèu ae.
24655	MRK 9:48	‘Ne naraka nee, era hedui-herui. Ne ai pa nii, do peloro-loro. Lema ne ètu pa ène, ngaꞌa pewèu pebꞌèku loro-loro ne dèu do maho la ène.’
24657	MRK 9:50	Mengèhi do ie. Do nara ta pe woie ngaꞌa. Tapulara ki ele ne hèro noo, bꞌule dꞌoke noo nga guna. Ta hore heke. Hèku muu he, do ie ta jadꞌèi mi mengèhi he, tuu muri mada pehajꞌa-pedꞌèi nga harièle dèu. Naa! Pengaha we muu ne pelule jꞌara lua naduu do rihi!”
24659	MRK 10:2	Era do pèri dèu do Parisi ne dèka la kale lai ta pebue Yesus. Ta kebꞌali roo, “Pedutu lua petèka agama dii, momone do èla pebanga èmu, ie ta peꞌela-pehegꞌi, we adꞌo?”
24660	MRK 10:3	Ta bꞌale ke ri Yesus, “Henge ko ri muu! Lua petèka Musa jꞌara lua banga-èmu, mi namii?”
24661	MRK 10:4	Ta bꞌale ke ri roo, “Lua petèka Musa, ie ma dèu ta peꞌela-pehegꞌi, hadꞌèita wie ne huri peꞌela-pehegꞌi pa ihi-èmu noo do mobèni.”
24662	MRK 10:5	Bꞌale ri Yesus, “Dꞌèno ri muu! Ta rihi paja kètu muu, ku bꞌuke ri Musa mi nahère!
24663	MRK 10:6	Bꞌole bèlo ri muu lii pedꞌèii petari rai awe tao ri Deo liru nga rai-wawa. Do bꞌuke, mihe ane, ‘Woro dèu rai-wawa ri Deo, momone nga mobèni.
24665	MRK 10:8	ku hari do dꞌue roo jadꞌèi he èhi.’
24666	MRK 10:9	Ki èla ke roo dꞌue pe pejadꞌèi èhi ri Deo, ie dꞌo ta peꞌela wari ri dèu rai-wawa!”
24668	MRK 10:11	Ta peteleo ke ri Yesus, mihe ane, “Naduu do peꞌela nga ihi-èmu noo, jꞌe banga èmu wari nga mobèni do wala, èla ke noo petao lai kenyoo!
24669	MRK 10:12	Mi nahère lema he dèu mobèni! Naduu do peꞌela nga ihi-èmu noo, jꞌe banga èmu wari nga momone do wala, èla lema ke noo petao lai kenyoo!”
24671	MRK 10:14	Ta ngèdi ri Yesus mi nahère, ta bubu dꞌara ke Noo nga ana ajꞌa he, jꞌe lii, “Hani we ne naiki na hère, pe dèka nga Yaa! Bꞌole bꞌata roo! Ri dèu do mi nahère ke, ne dèu do unu Deo.
24672	MRK 10:15	Henge ri muu pe woie! Naduu do ta dèka nga Deo, paraluu ne lua dꞌèi noo nga Deo, mi dꞌèi naiki na hee nga ina-ama noo. Ki adꞌo mi nahère, jꞌèma dꞌo roo ta jadꞌèi dèu do unu Deo.”
24674	MRK 10:17	Ta dꞌai Yesus he dꞌèi ta pekèdꞌèiti ène, dèka ke he dèu do kaja nga perai la pehapo nga Yesus. Ta lèku rutuu ke noo pa hedꞌapa Yesus, jꞌe kebꞌali, “Ama Guru do woie. Ne ta kebꞌali ko yaa hudi. Mi nahee, Ama. Nengaa ke ne do ta tao ri yaa, mijꞌe toi tèra ri yaa, ta do maho yaa la liru-bèla ta muri mada helaꞌu nga Deo?”
24675	MRK 10:18	Ta bꞌale ke Yesus, “Ta ngaa èu ku lii pa Yaa, ta ‘do woie’!? Bꞌule dꞌo he dèu he do woie, tituwata Deo we.
24676	MRK 10:19	Toi ma ri èu ne lii pereda Deo, rai uru: “Bꞌole pemade dèu; Bꞌole kenyoo; Bꞌole manaꞌo; Bꞌole jadꞌèi hakahii pote; Bꞌole èba unu dèu nga rujꞌara pepote; Pekebꞌue ina-ama èu!’ ”
24677	MRK 10:20	Ta bꞌale ke ri dèu na ène, “Do petuu, Ama Guru, ee! Rai nga ngèru, harièle na hère, èla ke ri yaa petao.”
24678	MRK 10:21	Bui ne ade Yesus nga dèu na ène. Ta lii ke Noo, mihe ane, “Petuu! Tapulara ne ko he èhi lai. Awe na dꞌee, bꞌale we èu la pewie peꞌèla ne puhaka èu. Ne doi he, la pebꞌagi pa do kehia. Jꞌe mai èu ma pedute Yaa. Do ta wie pa èu ri Deo, ne puhaka do wala pa liru-bèla.”
24680	MRK 10:23	Ta heleo peheru ke Yesus, jꞌe pedai lii nga ana ajꞌa Noo he, “Dꞌèno ri muu! Dꞌai hedui do kaja ta maho la dꞌara liru-bèla.”
24681	MRK 10:24	Ta rènge ne lii pedai Noo, ta hengodo ke ne ana ajꞌa. Ta petabe rike ri Yesus, “Dꞌèno peꞌie! Dꞌei ta jadꞌèi dèu do unu Deo, rihi hedui! Bꞌole pengee ta do memudꞌe.
24682	MRK 10:25	Tuu do kaja maho la liru-bèla ta jadꞌèi dèu unu Deo, helaꞌu hedui nga bꞌada unta do mone ae, maho la dꞌara bèdo jꞌara roꞌa wui-wohe jꞌejꞌau.”
24683	MRK 10:26	Ri lii pedai Yesus, buwu bꞌingu roo. Ta pekebꞌali rike roo, “Ki do petuu ke mi nahère, naduu ke ne do ta nara helama?”
24684	MRK 10:27	Ta heleo ke roo hedèu-hedèu ri Yesus, jꞌe lii, “Tu dèu rai-wawa, era lai dodꞌo jadꞌèi Tapulara tu Deo, hari-hari lai do jadꞌèi we!”
24685	MRK 10:28	Ta lii ke Petu, “Ama. Èla ke pehani ri jꞌii, harièle ne oha-unu jꞌii, tuu ta ma pedꞌute Ama. Nengaa ke ne nara jꞌii?”
24686	MRK 10:29	Ane Yesus, “Ne lii Yaa pa muu mi nahee: Naduu do pedute Yaa, nga rujꞌara hani ina-ama noo, ꞌaꞌa-ari noo, ana-ana noo, lau-dꞌoka noo, lua jꞌèga noo, nga harièle ihi èmu-kemali, tuu ta la pika pa dèu pa mii-pa mii jꞌara Lii Hagꞌa Dꞌara ngati Deo, do ta hème wari ri noo hengahu wari lipa. Harièle nengaa do èla pehani ri noo, do ta hème wari nga do rihi. Do ta nara lema noo, hedui-herui taga pedute Yaa. Tapulara, pa awe pedèka rahi rai-wawa dꞌee, do ta muri mada noo peloro-loro helaꞌu nga Deo. Na ène ke ne pala noo!
24690	MRK 10:33	Lii ri Noo, “Dꞌèno ri muu! He ke dii ta la Yerusalem. Yaa na dꞌee, Dèu Rai-wawa do Petuu-Petuu. Tapulara dꞌai nii, do ta pewie Yaa pa mone ketèu pa kètu agama he, nga guru agama he. Ta hèpo ke ri roo, ta pemade Yaa. Jꞌe jꞌole ri roo Yaa pa dèu do hewala do dꞌo tade Deo.
24691	MRK 10:34	Jꞌe pedai roo mijꞌe ta mekae dꞌara Yaa pa hedꞌapa dèu lowe. Hebue Yaa ri ilu roo. Wuhe dꞌabe-dꞌabe, tade mae èle ne ihi Yaa. Itu pemade Yaa ri roo. Made tèra Yaa, tapulara nèli do ta muri wari Yaa.”