23216	MAT 1:3	Judá Fares popay waytsja, Zara popay watsja jupj. Tamar yupj sejamay waytsja. Fares Esrom popay waytsja. Esrom Aram popay waytsja.
23231	MAT 1:18	Jesucristo niná Yomen Dios jas tjejyamá qjuis capj la p'acj. Papel niná nin vele 'oyn nyuca tjemya'na Jesucristo nosis nt'a. Jamay María lotsja. Tsjücjüim na tjevéletsja José lal ca jupj lal mwayim. Custjay ma tjowaya p'in, way tsjicj já'asatsja jupj Dios Cjües mpes. P'a nequem jin tulucj tepyala jupj.
23235	MAT 1:22	Nin tepyala ca pjü t'üc' mpalas Dios tjevele püná. Pajal püna Dios profeta pjaní tjevele ca nin mpalas. Tjevele:
23236	MAT 1:23	“Tsjücjüim way tsjicj ma'ajam, ca yom tsjicj ma'nus. ‘Emanuel’ ló ca nsem jupj.” Jupj ló cupj qjuis tin “Dios Cupj Qjuis Lal” velecj cupj.
23247	MAT 2:9	Noyomes tjil yupj Belén nt'a, Herodes tjevele mpes. Tjil na, pjulacj tjunuc niswá, 'in lacasana tjunuctsja p'in. Niswa lay tepyala tsjun popé. Nin p'iyatsja tsiquin mo'o tjunuc jin p'iyá. Pjulacj mwalá tjemeytsja yupj jis lal, nasa ne'as tjemey tsjicj tüpü'ü nt'a. Ne'aj tón̈catsja.
23249	MAT 2:11	Ne'as tjil tsjicj wo nt'a, jupj tüpü'ü nt'a. Wama tjil, wosis mo'ó. Jus tjunuc tsjiquis jamay lal. Jamay María lotsja. Tjunuctsja na, tsjicj wolap'a'a palá nipi'tjin̈. Tjowelepj jupj pajal püné. Locopyaya jun tjocjol yupj jis caja, pje'á la tocoy jis la 'ayas tsjicj mpes. Oro tja'ayapj. Ts'ülüc' 'üsüs cjumsu la 'üm tja'ayapj wa. Mirra perfume mpes tja'ayapj wa.
23250	MAT 2:12	Tjunuc tsjicj way yupj, mop'in ma tjil Herodes nt'a niswá. Yupj tjijinan̈ na püste na, Dios yupj jis lal tjevele ma polel jiltsja Herodes nt'a. Nin mpes tjil p'a jümücj nt'a, püna tapatja po'ó.
23252	MAT 2:14	Mpes José jas nisa, nin jawas püste p'iyá tjemey Egipto nt'a. Tjemey tsjicj lal, tsjicj jamay lal wa.
23256	MAT 2:18	“Tjepjyacan̈ la puyupj Ramá nt'a. Ne'aj pajal yümücj la tupuyupj. Raquel la tipiya watsja tsjictjacj mpes, locopyaya tapatjá. Jupj ma quelel jo' pé'etsja, tsjictjacj tecya'lin̈ mpes.” Nin tjevele Jeremías.
23260	MAT 2:22	Locopyaya José wola tjoweleptsja Herodes jatjam Arquelao jepa tjá'asa quinam Judea mo'ó, popay tepe'e mpes. José lecj jéyatsja jupj mpes, ne ma quelel jámatsja ne'aj, jupj tjijyü'ta nt'a. Locopyaya Dios José lal tjevele niswá, tjejyá na. Tjevele ca ma mim Judea nt'a. Mpes José más 'in campa tjemey Judea mpe. Galilea nt'a tjemey, nin p'iyá Israel mpetsja jupj, Galilea.
23261	MAT 2:23	Galilea nt'a tjemey, pjaní way p'in patja nt'a, lo püt'üs ne'aj. Nazaret lotsja ne'aj tapatja nt'a. Mpes nin tepyala profetapan tjowelepj püná. Tjowelepj: “Yom Dios jas tjejyamá Nazaret mpe 'esepj nsem jupj”.
23265	MAT 3:4	Juan jas quip camello ts'üilin waytsja jupj. Col tsyú'patsja pjoloc' mpes. Ts'elel lyájatsja. Ts'as qjuisiyas mo'o píjisa watsja. Lovin nin tüpü'ü.
23266	MAT 3:5	Gente pajal pülücj tjiquil jupj nt'a jis la pjac jupj tjevelá. Jerusalén mpe tjiquil wa, judiopan pülücj patja mpe. Pjü Judea mpe tjiquil wa, ne'aj judiopan pjaní pjaní patja nt'a. Tjiquil wa 'üsǘ püné la nt'a patja mpe, niná 'üsǘ Jordán ló.
23268	MAT 3:7	Juan tjinyuca watsja fariseopan pülücj jiquiltsja, pülücj saduceopan tjiquil wa. Juan ma tepyónatsja yupj pajal 'aplijílatsja malala la tjajay mpes. Mpes jupj tjevele yupj jis lal: “Nun nin p'iyá latsj jinwá. Nun solejé Dios po ma jos gente malala lajay. Len̈ way ca jis capj ntülüs. Nin mpes tjuculá nun napj nt'a, napj ca bautizar la numejay. Nujola nin lojí mpes, jupj ma ca nucopj ntülüs. T'üc' tulucj. Dios selé nun newa ma quelel lojí jupj jos jinwá.
23269	MAT 3:8	T'üc' way 'aplijila catsja nun malala la tjüjí, 'üsüs la cüjí quinam Dios jos jin. Najas la müjí nun niná.
23270	MAT 3:9	Po ma nujola t'as nun pajal 'üsüs, nun judiopan mpes. Ma ca nujola nsem nun pajal 'üsüs way, nun Abraham püna tüpü'ü popa p'iyá mpes. T'üc' tulucj. Dios ca 'ücj la qjuijis niná pwen Abraham ts'uyupj ca mpalas.
23274	MAT 3:13	Locopyaya Jesús tjac' wa Juan nt'a. Jesús jostsja ca Juan bautizar la mijis jupj. Jesús tjac' Galilea mpe. Tjac' 'üsǘ nt'a, niná 'üsǘ Jordán ló, Juan tüpü'ü nt'a.
23277	MAT 3:16	Bautizar la tjiji na, Jesús tjemey 'üsǘ mpe. Tjemey na 'üsǘ mpe, len̈ way tsjun po'o tsjicj way la tücüeme, jun cjol tepyala. Jupj tjinyuca Dios Cjües palavin tjac'. Sipipj jinwá justa tjac' jupj Jesús nt'a. Jesús copá nt'a tjac'. Ma tjemey nepé.
23278	MAT 3:17	Tsjun po'o nepé vele pjactsja: “Niná napj Natjam. Pajal quelel lejay jupj. Pajal 'üsüs najas jupj mpes.”
23280	MAT 4:2	Jaw cuarenta, püste cuarenta Jesús laja sectsja tjuwine ne'aj. Tecyawaja ts'ac' cuarenta na, vecj pé'etsja jupj.
23288	MAT 4:10	Jesús ma la tjiji jupj jostsja jinwá. Tjevele: —Satanás, jutja jipj. Dios Popel vele: ‘Dios jepa más püné pjü jilal. Nujola tapalas jupj p'in püné. Ma nin nujola nsem la p'a p'in püné Dios jinwá. Dios jos jin la müjí la p'in.’
23289	MAT 4:11	Jesús nin tjevele na, diablo tjemey. Tjemey na, angelpan tjiquil, cus tjap'acj Jesús.
23291	MAT 4:13	Ne'as tjemey na, ma tüpü'ü Nazaret nt'a, püna tüpü'ü nt'a. Tjemey nepé quinam, Capernaum nt'a tjemey, pülücj patja nt'a. Ne'aj p'intsja 'üsǘ la nt'a, Zabulón lotsja ne'aj pajal püna. Neftalí ló watsja ne'aj pajal püna.
23294	MAT 4:16	Yupj ma sa nuctsja Dios. Quina pajal 'üsüs sin tji'yüsa Dios mpes. Tecya'lin̈ jinwatsja yupj yas nam, ma topon mpes. Malala lajaytsja. Quina 'ücj sin 'yüsa Dios tjevele jin.” Nin tjevele Isaías ca nin mpalas ne'aj.
23299	MAT 4:21	Tsjicj way tjil na, Jesús tjinyuca la p'a wa niyom mat'e. Pjaní wa Jacobo lotsja. Ma'ajapj Juan lotsja. Juan Jacobo tsüípetsja. Zebedeo jatjampan waytsja yupj. Játjatsja yupj jis barco mo'ó, yupj jis papay lal. Jis ataraya 'ücj lajaytsja. Jesús jis la tjemyona ncul yupj, ca cus ncon̈cocj.
23300	MAT 4:22	Len̈ way tjil Jesús lal. Barco tüpüntüpj tjil. Tjil jis papay mpe.
23301	MAT 4:23	Jesús tjuwínetsja jun ta'á Galilea mo'ó. Newa sin 'yüsa la síjitsja judiopan. Wosis judiopan 'a jis tjimyula nt'a sin tji'yüsa lis tjiji jupj lovin. Pülücj jis walap'a'a tjevele pajal 'üsüs tepyala Dios mpes. Tjevele quina ca müjü'tüs Dios yupj jis lal. Jupj jis tji'yü'sa la tjiji wa pjü malala jisas ne'aj. Jis tji'yü'sa la tjiji wa pajal sin napnapj witjacj.
23303	MAT 4:25	Pajal pülücj tjiquil jupj nt'a. Cus tocon̈ wa jupj tjemey nt'a. Pülücj way tjiquil Galilea mpe, Decápolis mpe 'ots'ipj, Jerusalén mpe 'ots'ipj, Judea mpe 'ots'ipj. Tjiquil wa 'üsǘ na'aj po'ó patja mpe, 'üsǘ Jordán ló.
23315	MAT 5:12	'Ücj nujisas t'as nin tepyala mpes. Po 'üsüs ca nu ma'ayas Dios tsjun po'ó, 'üsüs la tjüjí mpes. T'üc' way niná. Nin p'iyá nu tepyala nun, profetapan püna tapatja jis tepyala jin p'iyá. Dios ma jisas malala la tjajay wa yupj jis lal”, nin tjevele Jesús.
23322	MAT 5:19	T'üc' tulucj 'ücj ma lojí pjü way Dios tjijyü'tá. Nun pjaní way p'in ma lojí Dios tjijyü'tá, malala nin. Nun la p'a wa sin 'yüsa lojí wa 'ücj ma lajay niná, malala pajal. Niná sin 'yüsa lajay tsjictjacj way p'in ca nsem yupj Dios jyü'ta nt'a. Nun pjü way lojí Dios tjijyü'ta jinwá, po 'üsüs way niná. Nun la p'a wa sin 'yüsa lojí ca pjü la mijicj Dios jyü'ta jin, 'üsüs way niná. Niná sin 'yüsa lajay, ca noypan nsem Dios jyü'ta nt'a.
23327	MAT 5:24	Ma ca ma'ayá Dios mpes quinam. Niná nujola tepyala na, lowa jupj nt'a, püna malala la tjüjí nt'a. Tjowelé nujisas jupj ca perdonar la numijis. Tjowelé nujisas nun jupj jomicapan ca nsem quinam. Niná la tjüjí na 'ücj lowú Dios wo nt'a, t'emel nu la 'ayas”, nin tjevele Jesús.
23330	MAT 5:27	Jesús tjevele wa niná: “Tsjay püna tjüjütütsja niyom ma ca ne'aj ma'nucj sejats'om tulucj. Tjüjütütj nequem ma ca mal jis voyum tulucj jis lal. Nun solejé niná.
23336	MAT 5:33	”Nun solejé wa püna tjüjütütj püna tapatja jis lal ma la ntsawilicj. ‘T'üc' la müjí pjü way nun tjowelé Dios lal. Jupj nun jis Jepa Püné’, nin tjüjütütj yupj.
23337	MAT 5:34	Napj najas más 'üsüs lojí püna la tjajay lal. T'üc' tjowelé lovin. Po ma jurar la müjí. Ma wa jurar la müjí tsjun po'ó mpes. 'Ücj tulucj lu tsuwilí niná welé mpes. Dios p'in jyü'ta tsjun po'ó.
23340	MAT 5:37	Nin mpes ma ca jurar la müjí. T'üc' tjowelé la p'in. Gente jurar lajay na, diablo jos jin lajay.
23343	MAT 5:40	Jipj enemigo quelel t'ya vele jipj mpes ca nacj. Jos wa jepa ca la monas jin quip wampa, jipj la tjejay mpes. Tje'yaya jipj enemigo jin quip wampa. Tje'yaya wa jin quip pje'apa.
23353	MAT 6:2	Nin mpes najas ma mvelé nun p'a lal nun t'emel 'oyá t'emel cjuwá. T'emel 'oyá na, lyájasa jinwá la müjí. Nepénowa jisas pjü way jus nlayecj yupj 'üsüs lajay, mpes pjü jis walap'a'á ja'ayapj, judiopan 'a si mulú nt'a, jümücj nt'a 'ots'ipj. Jisas la p'a wa ca mvelecj yupj 'üsüs. Yupj ma t'üc' way quelel lajay t'emel cjuwá. T'üc' way gente p'in javelepj yupj 'üsüs. Dios ma ca nin mveles.
23361	MAT 6:10	Qjuisas len̈ way Jepa nsem jipj pjü jis lal. Tsjun po'o patja lajay jipj jyas jinwá. Qjuisas wa ca nin nsem nosis casá.
23377	MAT 6:26	Tjunucú tsipyaya. Yupj ma jasin. Velan̈ ma jacutj. Ma jat' ja'onsopj chiquero mo'ó. Dios se 'aya jis la las. Jupj Nupopay tsjun po'ó. Nin mpes solejé Dios ca nu ma'ayas wa nujos jin. Nun más 'üsüs way tsipyaya jilal.
23379	MAT 6:28	”¿Tsjan mpes pajal nujola nupülül mpes? Tjunucú wa ts'utus witjacj. 'Üsüs way yustapj lejen̈, si t'ünǘ wa. Yupj ma tsji' lajay. Ma wa sa lul.
23381	MAT 6:30	Dios liji pajal 'üsüs yustapj tsjutsjum. Tsjutsj lejen̈ ca nacj yacjaj. Ya pwe ca nacj. Nun más 'üsüs tsjutsjum jis lal. Nin mpes ca jus nlayé Dios ca nu ma'ayas wa nusin quip. Nun 'ots'ots' way p'in poné Dios lal.
23382	MAT 6:31	Nin mpes nin velé, po ma nin nujola t'as. Ma ca mvelé: ¿Tsjan ca nlajacj? ¿Tsjan ca müsiquecj? ¿Tsjan mpes ca qjuisin nqui'pacj?
23388	MAT 7:3	”¿Tsjan pjucj jele jetjam malala liji, ma nin jele más malala lejay jipj jupj lal? Nin p'iyá niná tsjan tsjicj way jetjam junma tjeyaca nyuc; yo püné jipj jinma tjeyaca ma nyuc.
23391	MAT 7:6	Jesús tjevele nepénowa la pjüts'ünpan Dios lal. Tjevele cupj ma ca mvelecj yupj jis lal Dios tjevelá. Ma wa ca nin mvelecj ts'a 'inpan jis lal. Yupj tsjiyó jinwá, tjevele. Malana jinwá yupj, tjevele jupj. Nun 'üsüs welé na, la mpjüts'ünücj ca la p'in. Pajal ts'i mi'inacj ca nun tjowelé mpes, tjevele Jesús.
23400	MAT 7:15	Jesús tjevele wa niná: “'In tjajama. Nepénowa la tsuwil. Yupj javelepj Dios mpes javelepj. Dios mpes javelepj tulucj nepenowá. 'Üsüs jin javelepj yupj ca nacj, Dios po'o japon jinwá. Malala p'in yupj. Nun nuts'a'á jisas la p'in. Ts'isin̈ yupj pajal, coyote jinwá.
23401	MAT 7:16	Nun 'ücj wa jus nlayé ncu t'üc' way javelepj Dios mpes. Yupj lajay mpes ca jus nlayé. Nun nucú na wolas velan̈, nun jus nlayé ncu 'ücj lo las jupj wolas. Nun solejé jül ma 'anpüpj vyala. Tunun mwicj ma higo vyala jupj.
23407	MAT 7:22	Ts'ac' p'a wa napj ca mvelé pjacj 'üsüs, ca mvelé wa pjacj malala. Nin jawas ca pülücj way mvelecj napj lal: ‘Jipj p'iyá cupj qjuis Jepa. Cupj jipj mpes tsji' la tjijicj. Tjevelecj Dios mpes jipj jyas jinwá. Tjijyü'tücj tjil lapanenpan gente jisas mpe. Pajal 'üsüs la tjijicj wa, gente p'in ma polel lajay jinwá. Ninana la tjijicj la p'a ca nucucj, ca sin mü'üsüs Dios pajal püné. Pjü way la tjijicj jipj mpes.’ Nin ca mvelecj nepenowá. Newa ma la tjajay Dios jos jinwá.
23410	MAT 7:25	T'üc' wo jas tjijyünsa na, pajal püné tjive. 'Üsǘ püné t'yüna wa. Pajal yümücj way jas tjelyapjünǘ lüpjǘ 'ots'ipj jupj wo nt'a. Newa ma tyüla wosis, tsjomis campwila ton̈ca mpes, pwen já'asa nas. Nin p'iyá napj jyütütj jinwá lajay jis lal. Newa ca 'ücj mpatjam yupj.
23412	MAT 7:27	T'üc' wo jas tjijyünsa na, pajal yümücj tjive. 'Üsǘ t'yüna. Pajal lüpjǘ jas tjelyapjünǘ watsja ne'aj, jupj wo nt'a. Mpes tyüla wa wosis. Pajal yümücj pjac tyüla. Nin p'iyá ca malala jis mpalas yupj”, nin tjevele Jesús.
23416	MAT 8:2	Yom pjaní Jesús nt'a tjac'. Tüic' jin tjá'asa Jesús wolap'a'á. Malala jostsja pajal. Jupj jüp'üy pajal tjamájatsja lovin. Palá tinca jüp'üy popé. Jupj tjevele Jesús lal: —Nejepa, jipj polel ni 'ü'sa lejay. Jipj jyas na ca nin nsem.
23417	MAT 8:3	Mpes Jesús pjwel la tepyacta, po la tje'yot'a yom malala jos. Tjevele: —Najas. 'I tjü'ü'süs quinam. Ninana tjevele na, len̈ way tji'yü'sa niná yomen. Jüp'üy 'üsüs way tepyala jupj.
23425	MAT 8:11	Pülücj israelpan tulucj ca mpatjam wa Dios jyü'ta nt'a. Pjü jun ta'á mpe ca ncul. Ca majatjum, ca nlajacj Abraham lal, Isaac lal wa, Jacob lal wa. T'üc' way nin ca nsem.
23429	MAT 8:15	Jesús jupj mos po la tje'yot'a. Po la tje'yot'a na, tji'yü'sa jupj. Len̈ way jas tjijyünsa. Tje'yaya Jesús la las. 'Üsüs tji'yü'sa quinam.
23430	MAT 8:16	T'yaja na, la p'a wa malala jisas tucuman Jesús nt'a. Lapanenpan pátjatsja yupj jisas mo'ó. Jupj pje'á sin tjejyama lapanenpan. Tjil yupj jupj tjevele mpes p'in. Pjü malala jisas jis tji'yü'sa lis tjiji.
23434	MAT 8:20	Jesús tjevele costa way cus la con̈ jupj. Tjevele: —Gato selván yupj jis jomwen jul jinan̈, tsipyaya yupj jis tsintsil jatatj wa. Nin tulucj napj lal. Napj nawá cjuwá. Napj p'iyá niná Yomen Dios jas tjejyamá —nin tjevele Jesús.
23435	MAT 8:21	P'a wa yom Jesús discípulo watsja. Jupj tjevele Jesús lal jupj quelel se cón̈catsja jupj p'a jyawca na. —Ntje'aya la nuc mpa'is mpapay p'in. Tepe'e na, ca cyapj ncon̈ —tjevele jupj.
23436	MAT 8:22	Jesús tjevele ma polel li nucú cus la con̈. Tjevele: —Ncapj tecyon̈ca quinam. La p'a wa 'ücj 'amá jis la toc jis pülücj tepe'e na. Yupj p'iyá tecya'lin̈ jinwá, yupj Dios lal ma japon mpes —tjevele Jesús.
23439	MAT 8:25	Mpes jupj discipulopan jupj nt'a tjil, jas tiquilquil, ne jola tepyala. Tjowelepj: —Qjuis capj tjep'ya'sa, qjuis Jepa. Qjuis qjues nt'ancam.
23440	MAT 8:26	Jesús tjevele yupj jis lal: —'Ots'ots' way p'in poné nun napj lal. ¿Tsjan mpes locj jeyá? —tjevele. Jas nisa jupj. Cus tjeve'le lüpjǘ, cus tjeve'le wa 'üsǘ. Mpes lüpjǘ 'üt'ün nasa tepyala. 'Üsǘ 'üt'ün nasa wa.
23441	MAT 8:27	Niyom yólatsja jupj pajal 'üsüs la tjiji, pajal püné jupj. Yuwá tjowelepj: “¡T'üc' way yom niná pasal püné way! 'Ücj si jütüta lüpjǘ, 'üsǘ 'ots'ipj, ne nin lajay wa jupj jyü'ta jin.”
23443	MAT 8:29	Yupj Jesús jus tjunuc na, pajal yümücj la tupuyupj: —¿Tsjan mpes tjacuy quinam cupj nt'a? Jipj Dios Jatjam. ¿Ncu ca malala la qjuis mijin? Nin jawas jyawca tulucj nin la mijin mpes —nin tjowelepj yupj Jesús lal.
23452	MAT 9:4	Jesús seletsja nin yólatsja yupj. Jupj tjevele yupj jis lal: —¿Tsjan mpes pajal malala nyuca nujola nun?
23455	MAT 9:7	Len̈ way jas nisa malala jos. 'Ücj jostsja quinam. Tjemey wo nt'a.
23456	MAT 9:8	Pülücj way tjunuc niná nin tepyalá. Tjunuc na pajal 'üsüs yola tepyala Jesús la tjiji mpes. Nin mpes 'üsüs tjowelepj Dios po'ó. Dios tje'yaya yom pjaní 'ücj la tjiji niná, tjowelepj yupj.
23459	MAT 9:11	Fariseopan tjunuc Jesús já'asatsja yupj jis lal, lyaja watsja yupj jis lal. Mpes yupj jis la tjü'üy Jesús discipulopan jis lal: —¿Tsjan mpes lyaja nujepa impuesto jata'epj jis lal, malala lajay jis lal wa?
23460	MAT 9:12	Jesús tjapjaca yupj jis la tjü'üy. Mpes jupj tjevele yupj jis lal jupj quelel se p'á'satsja malala lajay. Tjevele: —'Ücj jisas ma jisas la p'a si ts'ucú. Malala jisas p'in jisas niná. Napj si ts'uc jinwá lejay malala lajay jis lal, ne yupj ca cü'ü'süs quinam.
23462	MAT 9:14	Locopyaya Juan discipulopan tjiquil Jesús nt'a. Juan bautizar liji watsja püná. Jupj discipulopan tjowelepj Jesús lal: —Nenéyawa ma lyajacj cupj, quelel velecj p'in Dios lal. Nin p'iyá fariseopan ma jalá wa neneyawá, quelel javelepj p'in Dios lal. ¿Tsjan mpes ma nin lajay jipj discipulopan, Dios lal la veles?
23465	MAT 9:17	Nin p'iyá wa, judiopan uva 'üsǘ seyasa jatatj na. Uva 'üsǘ seyasa ma ca mo'o nt'ucj pjoloc' pül way mo'ó. Nin lajay niná, pjoloc' pül ca mpjoltem 'üsǘ myolca mpes. Tjopjolta na, uva 'üsǘ ca jus ncocom. Malala ca mpalas wa pjoloc'. Nin mpes ma lajay niná. Uva 'üsǘ seyasa jatatj na, pjoloc' seyasa mo'o ca nt'ucj. Nin mpes ma ca malala mpalas uva 'üsǘ, ma wa ca malala mpalas pjoloc' —nin tjevele Jesús.
23466	MAT 9:18	Jesús newa véletsja na yupj jis lal, yom p'a wa tjac' yupj nt'a. Yom niná jepapan pópatsja judiopan 'a si mulú nt'a. Tjac' Jesús wolap'a'á, tüic' jin tón̈catsja. Yom niná tjevele: —Ncucus yas way tepe'e. Was nawá nt'a. Najas po la mo'ot'en ncucus, ca jupj mpü'üm.
23470	MAT 9:22	Jupj po la tje'yot'a na, Jesús la nujuya, jus tjinyuca quepan. Tjevele jupj lal: —Ma nin jele t'as, Ncucus. Jipj tepyon napj polel 'i 'ü'sa lejay, nin mpes 'i tjü'ü'sa jipj. Jesús nin tjevele na, tji'yü'sa quepan.
23472	MAT 9:24	tjevele: —Lowa, nun pjü way. Tsjicj tepe'e tulucj. Tjejyá p'in. Jesús seletsja jupj ca 'yü'sa la mijis, mpes nin tjevele. Yupj ma topon. Tjuwi'in̈ p'in.
23473	MAT 9:25	Jesús pjü pje'á sin tjejyama. Tjil na, tsjicj tüpü'ü nt'a tjemey, mos ntjüi'le jupj. Nin la tjiji na, jas tjijyünsa tepe'á. Nyucunutsja jupj quinam.
23475	MAT 9:27	Jesús judiopan jis jepa wo mpe tjemey quinam. Tjemey na, niyom mat'e cjüil tjil wa. Manas yun tuluctsja yupj. Yupj la tupuyupj: —Qjuis capj tjep'ya'sa. Jipj niná Yomen Dios jas tjejyama qjuis capj la p'acj. Jipj David popa p'iyá, locopyaya tüpüt' —nin tjowelepj yupj.
23477	MAT 9:29	Jesús jis yun po la tje'yot'a. Tjevele: —Nun poné jinwá nsem.
23479	MAT 9:31	Mop'in ma la tjajay Jesús tjevele jinwá. Tjil na, pjü jis lal tjowelepj niná Jesús la tjiji yupj mpes. Mpes pjü ne'aj way p'in tapatja, pjü tjepjyacan̈ niná tepyalá.
23481	MAT 9:33	Jesús pje'á jas tjejyama lapanen. Nin la tjiji na, 'ücj véletsja yomen. La p'a wa tjepjyacan̈ niná tepyalá. Tjepjyacan̈ na, yupj yólatsja Jesús pajal 'üsüs la tjiji. Tjowelepj: “Lovin ma tjinyucuctsja niná Israel mo'ó”.
23483	MAT 9:35	Jesús jun ta'á tjuwine Galilea mo'ó. Pjaní pjaní tjemey pülücj patja nt'a, pjaní way p'in patja nt'a 'ots'ipj. Jupj tjemey nt'a sin tji'yüsa lis tjiji lovin judiopan 'a jis tjimyula nt'a. Pjü jis wala tjevele pajal 'üsüs tepyala Dios mpes. Tjevele quina ca jis müjü'tüs Dios. La talata malala jos, jupj tji'yü'sa la tjiji wa. Pajal sin napnapj jin jisastsja jis tji'yü'sa lis tjiji wa pjü.
23487	MAT 10:1	Jesús discipulopan dóceya jilal tjevele jis la cuwis. Jupj lis tjiji jupj apostolpan yupj. Tjevele ca p'a nt'a mal, ca tsji' la mijicj jupj mpes. Jupj jis tje'yaya 'ücj pje'á la nts'iyacj lapanenpan. Jis tje'yaya wa 'ücj jis mü'ü'süs la mijicj ca pjü malala jisas. Pjü sin napnapj witjacj, pjü 'ücj ca jis mü'ü'süs la mijicj wa.
23489	MAT 10:3	Felipe apóstol watsja, Bartolomé pjaní watsja; Tomás pjaní watsja jupj. Mateo pjaní wa. Jupj impuesto jaylacj t'e'enca watsja püna. Jacobo apóstol watsja jupj, jupj ne Alfeo jatjam. Tadeo pjaní watsja jupj.
23494	MAT 10:8	Malala jisas jis mü'ü'süs lis müjí wa. Tecya'lin̈ sin müjünsǘ, ne yupj ca mpatjam. Jis mü'ü'süs lis müjí wa jis p'üy tjamaja. Pje'á sin majamá wa lapanenpan. Ma la moná nun lojí mpes. Nun ma jaylacj la tjüjí napj la tjejay nun mpes. Así 'üsüs la müjí wa la p'a mpes. Jaylacj tulucj 'ücj ca nsem.”
23505	MAT 10:19	T'üc' way ca nu ntji'lin̈, ca nu manucj jepapan nt'a. Nin lajay na, po ma malala nyuca nujola t'as tsjan ca mvelé nun yupj jis lal. Dios Cjües ca nusin mü'üsüs la mijis tsjan ca mvelé nin tepyala na.
23511	MAT 10:25	Mpes 'ücj nin la pal sin 'yüsa la siji lal, 'ücj wa nin p'iyá jis la pal sin 'yüsa jis lal. 'Ücj malala pyala jis jepa, 'ücj wa malala se palá jupj jomozopan. Malala tjowelepj napj nin po'ó. Tjowelepj napj p'iyá Beelzebú, jupj ne lapanenpan jis jepa. Nun napj mpülücpan. Mpes ca jus nlayé yupj más malala ca mvelecj nun po'ó napj lal tjowelepj lal.
23512	MAT 10:26	”Nin mpes nin velé: po ma locj tjeyá malala lajay jis lal. Tsjan cus tüpwijitj, tjapjalen, cus ncjoltses ca. Püna tjapjalen la p'a ca jus nucucj.
23515	MAT 10:29	”Po ma locj tjeyá p'a mpes. Dios nusé jamá. Dios se jamá tsipyaya tsjictjacj. Tsipyaya ma ca palá nyacas, mpa'is, Dios ma jos na p'in. Tsipyaya pajal tsjictjacj. Tsipyaya mat'e, centavo pjaní jaylacj. Dios Nupopay. Más quelel la nusiji nun tsipyaya jis lal.
23528	MAT 10:42	Nepénowa 'üsüs lajay napj lal pyona lal, jupj napj discípulo mpes. Tsjicj jupj ca nacj, discípulo niná. 'Üsǘ tsjojose p'in ja'ayapj lo müs ca nacj. Nin lajay p'in, Dios ca 'üsüs la mijis yupj jis lal nin la tjajay mpes. T'üc' way niná”, nin tjevele Jesús.
23533	MAT 11:5	Yun tulucj 'ücj januc quinam. Ma polel jiltsja 'ücj lyawun̈ quinam. Jis p'üy tjamaja jis tji'yü'sa wa quinam. Jis pjat la topj 'ücj pjyacan̈ quinam. Tecya'lin̈ nepenowá sin tjüjünsüpj wa 'ücj jis la püt'üs quinam. Napj velé t'emel cjuwá jis lal Dios 'üsüs la tjiji yupj mpes. Pjü nin lejay napj, Dios tjevele jin.
23534	MAT 11:6	Tjowelé wa Juan lal: jupj newa pyona napj mpes, 'ücj jos nsem jupj pajal —nin tjevele Jesús Juan sin tjejyama jis lal.
23535	MAT 11:7	Tjil niyom nenem. Tjil na, Jesús tjevele Juan po'ó ne'aj tjatja jis lal. Tjevele pjacj ne jupj. Jesús jis la tji'yüya: “¿Tsjan mpes tjalawú nun Juan nt'a, jis wa cjuwá nt'a tüpü'ü na? ¿Tsjan mpes quelel su nucutsja jupj? ¿Ncu visyú si lapjüna jinwatsja jupj? ¿Ncu nenéyawa p'a casá jólatsja? Nin tulucj.