23229	MAT 1:16	ngrji Matthan, u Matthan ngrji Yakubu. U Yakubu ngrji Yusufu illon Maryamu wa a ngrji Yesu wa ba yo'u din Kristi.
23232	MAT 1:19	U Yusufu illon ma indi u klu Rji, nda na son nno shan na, a cu sron ma rju ni gran nda kama ni wu niyay'bi (aboye)
23237	MAT 1:24	U Yusufu, gbla sh'me ni nah tie ikpie wa Malaika hla niwu nda hi ka ban wa-a hi ni kpama.
23240	MAT 2:2	Ba tre ichu Yahudawa wa ba ngrji wu'a he mame? Kie toh Tsitsen ma ni ko Nzan u kie ye chi.
23244	MAT 2:6	Iwu me' Batalami, igbu Yahudiya ana hi wuyi u nkle ni mi ba chu bi gbu Yahuda na: to gona wa ani nji ndimu Israila ani rji niwu.
23245	MAT 2:7	Hirudus ka yo shehuna ba ni yaybi nda mla wo inton wa to tsintsen'a.
23246	MAT 2:8	A tonba hi Baitalami nda tre, Hi yi', hu sren me di mla wo tre' u vrenyi, biti tou bika ye hlamu, ndu me ngame ye ciwu.
23247	MAT 2:9	Da ba wo tre chua kle, ba ka wlu hi nda to, tsitsen wa bana tou ni ki nzan, azren guci sihi ni ko shishi mba, nda zren hito ki me aka kukrli gyame ni bubu wa ivren he'a.
23249	MAT 2:11	Ba ri nimi koha nda to kpran vrena mba yi ma Maryamu nda ti gbru kukru nda ciu nda bwu ikpi wa ba nji'a nda nno; Zinariya mba Lubban u jawul.
23251	MAT 2:13	Niwa ba wlu hu, u malaika Rji kaye ni Isuwu ni rah nda hla wu, “Wlu, ban vren'a mba yima, ndi tsutsu hi ni Masar, son niki me di la ka wo ni me rli: Hiridus niwa wu kpran vren'a.
23252	MAT 2:14	Wa aye wlu'a a bari kpran vren'a ba yima ni cuu nda tsutsu hi ni Masar;
23253	MAT 2:15	Nda he niki me ye mla niqu Hiridus: wa aku gyre me ni tre Baci wa a hla ni ngu Anabi, din nimi Masar mi yo' vren mu.
23254	MAT 2:16	Hiridus a ye to di shehuna ba yau hlega ni tre ma, nda tie vrafu nda ndu ba wu mrli nlon bi Batalami, ni bi gbu wa ba he nha niwu'a bi wa ise mba a mla harli kima krji; bla rji ni nton wa a wo trea ni shehuna ba.
23256	MAT 2:18	Ba wo lan nimi Rama, iyi mba jequ, Rahila aniyi ni tu mrli ma, nda na wo wiere na wa mrli ba ba qu'a
23258	MAT 2:20	Wu ban kpran vren'a mba yima di hi ni meme Israila: e bi wa bazi wa wu kpran vrenia ba qu ye.
23259	MAT 2:21	A ye wlu nda ba kpranvren'a ni yima nda ye ni mi meme Israila.
23260	MAT 2:22	Wa'a wo ndi Arkilaus a kpa chu u tiema Hiridus nda nji Yahudiya a klu sisri uhi ni ki, u Rji ka tsro ni rah ndu vu y'ba hi ni meme Galili.
23267	MAT 3:6	A tie batisma ni bawu ni nne urdu u bata hla' la' tre mba.
23268	MAT 3:7	A to gbugbu Farisawa ni Saddukiyawa ba ye ndu tie batisma bawu a hla ni bawu biyi mrli grace, ahi nha hla yiwu ndu yi klu ifu wa asi ye'a?
23269	MAT 3:8	Nji mrli wa ba tsar u mla latre mbatie'a ye:
23272	MAT 3:11	“Ime mi tie batisma yiwu ni maa u ka latre mbi cuwo amma uwa aniye kogon mua a' nna' me ni gbengblen mina mla u si rjirji lagban ma na: wawuyi ni tie batisma yiwu ni Brji tsatsar mba lu' ngame:
23273	MAT 3:12	Mwu mwu ma he ni wo ma ani tsen alkama nda vu bi didi ba sru wruon, u nfon ma ani gonwu ni kpatren lu' wa ana y'bi na'.
23275	MAT 3:14	U Yohana ka tie' san nda tre mi si son ndu tie batisma ni mu, i wu la' ye' ni me?
23276	MAT 3:15	Yesu a kasa niwu nda tre uka y'me zizanyi: towa ahe tie nkon ni tawu ndu ta kle indu tsatsar wawuu Rliko Yohana ka y'me niwu.
23277	MAT 3:16	U Yesu, wa ba tie batisma niwu'a ani rju ni maa me u shulu ba ka bwu niwu a to Ibriji Rji grji na ngwu ye ku son niwu ni tu.
23284	MAT 4:6	A hla ni wu uta hi vren Rji uka grji joko kime: e ba nha di ani ton malaikuma ye wu ndu ba kon wu kpa ni wo mba ni ndu na k'bu za ni tita na.
23285	MAT 4:7	Yesu a saa' wu ba nha una tsra Baci Eji me to na.
23288	MAT 4:10	Niki Yesu saa' wu dinkon wa iwu shetan ba nha u gbyre Baci Rji me san wawu yi ni nklen ma u gbyre u san.
23291	MAT 4:13	A wlu ni Nazarat nda hini mi Kafanahum, u nyu kiekle nne'a ni mi koton Zabulu mba Naftalim:
23293	MAT 4:15	Meme Zabulun mba meme Naftalim ni nkon kiekle nne vu y'ba hi ni kogran urdu mba Galili u indi wa bana Yahudawa naa.
23294	MAT 4:16	Indi bi wa ba zia ki ni' bwu'a Ba to' kickle kpan, u' bi wa ba zia son ni mi qu mba ni mi yumu'a Ikpan wlu ye mba wu.
23295	MAT 4:17	Rji ni nton kima Yesu a wlu zi wa tre Baci di ka me'me' cuwo: mulki shulu a tiewiere.
23300	MAT 4:22	Ba ka jirgi'a don ni tie mba nda tie gbla hu.
23301	MAT 4:23	Yesu a zren kagon Galili wawuu nda zi tsro ni tra Rji nda bla tre zizi u mulki nda den bi lilo wawuu ni san lilo wa ndi ba ba' lo'a.
23302	MAT 4:24	Iddu ma ka shanshu ni suriya wawuui baka rji bi lilo wawuu ye wu ndi bi wa ba lo'a ko bi lilo rimie, ni bi wa ba ku gbingbi ni bi wa ba he ni meme brji'a ni bi sran ni bi wa ba qu kpa-a waka den ba wawuu.
23317	MAT 5:14	Bi kpan u ngbungbu. Igbu wa ba mewu ni tu ngblu'a ana riri na.
23319	MAT 5:16	Ndu kpan me shan tsro ndi, di ndu ba to ibi ndu me nda gbire tieme wa ahe ni shu'a san.
23321	MAT 5:18	Njanjimu, me hla yiwu, shulu mba ngbungblu ba tana kle na, ikpie riri me ni nji tre'a na joku megyen na, ba ku tsra.
23322	MAT 5:19	Indi wa a kunyre ni ri u nklekyen nji tre'a nda tsro ba ni ndi, ani vi nklekyen ma ni ikoh u shulu, u iwa ani hu nda tsro ba, ba yo ndi kiekle ni koh u shulu.
23323	MAT 5:20	To mesi hla yiwu din, zizi me nita na nna' zizi bi nha ni Farisawa na bi na he nkon u ri ni koh u shulu na.
23324	MAT 5:21	Bi wo ndi ba tre ni ndi bi sen, 'Na wu na, u indi wa a wu-a, ahe ni nyu ya'u shariya.
23325	MAT 5:22	Me wa yiwu ndi iwa a tie nfu ni vayi ma hama ni kpie wa anno nfu'a a si gbyen shariya. U indi wa a hla ni vayi ma, 'Racah!' a si gbyen tre ni tuma. Iwa a hla ndi, 'Ruru' asi hi kpentren lu.
23326	MAT 5:23	Uti ye' nno kpie ni tra Rji, ndi taka vayi me ahe ni tre ni tu me'a,
23327	MAT 5:24	U ka donme ni nno' kpie'a ni tra Rji, ndi hi mla kpambi tie mbi vayi me rli ndi ye nno' kpiea.
23328	MAT 5:25	Mlatie kpa y'me ni ndi wa a nji wu hi ni bi bla tre gbagbla, Ka'bi he nkon sihi mbi wu ni bla tre'a, ni ndu bana lowu na.
23330	MAT 5:27	“Biwo' din ba hla ni bi sen, 'una tsi wa lilon ko wa mba tankpan na'.
23331	MAT 5:28	Mi wa yiwu, indi wa ani kaya wa' ni mew u tohwu ka a kruu ye ni mi sron ma.
23332	MAT 5:29	Shishi ko rli anita ni ndu latre, uka krewu rju taga; a bi ndu nhama kpa ri ndu tiw meme niwa ikpa'a wawuu ndu tie memela.
23333	MAT 5:30	U iwo me koeli nita ni ndu latre, uka sren wurju kpame; abi nna ndu nhama kpa ri ndu tie meme niwa ikpa'a wawuu ndu rii ni lu'.
23334	MAT 5:31	A kru hi me, ba hla di ndi wa a wuugran ni wama'a, ka nno imbe u wu gran a.
23336	MAT 5:33	“Ganli, biwo ikpie wa ba hla ni ndi bi sen a, 'Bi na' shi' rji' uce na, ndu tre mbi ta he u Rji'.
23339	MAT 5:36	Ko Bina shi'rji' ni tuh' mbi na, e na to tie nfu tuh mbi ndu kinklan ko shinji na.
23340	MAT 5:37	Ndu 'e mbi ndu'e u a'an mbi ndu a'an ani ta zan towa, ka hi u brji.
23346	MAT 5:43	Biwo wa ba' hla, 'U son vayi me ndi kame ni wa a kranwu'.
23347	MAT 5:44	To me hla yiwu, son bi kran yi, tie lulu ni bi wa ba tie nyu yiwu a tie zizi ni bi wa ba fu' sron niyi a, din bre Rji ni bi wa ba tie yi meme ni ya'.
23353	MAT 6:2	Tomba, bita tie zizi bi kana d'bbu ni ndi na, bi mrla ndi ba tie toki ni tra Rji mba ni tie nkon u migbu, ndu ndi gbre ba san Njanjimu, me hla yiwu, ba rliga kpa dii mba ye.
23354	MAT 6:3	Bita ni tie kpie zizi, na ndu iwo ko'ta toh ikpie wa iwo rli si tie a na.
23355	MAT 6:4	U ndu zizi mbi nihe rii'rii'; u itie mbi wa ani toh ni mbu'a ani hanyi dii mbi kima.
23357	MAT 6:6	To biyi, bita ni tie aduwa, bika rii hi mi tra mbi, ndi tro' nkontra mbi, ndi tie aduwa hi ni tie mbi wa ahe rii'rii', u wawu tie mbi wa ani toh rii'rii', ani nnoyi dii mbi ni rira me.
23358	MAT 6:7	Bita ni tie aduwa, bikana rju tre towa bi mrla ndi ba tie na. Ba'ki baya' di gbubu tre mba ni ndu ba wo ba.
23359	MAT 6:8	Tomba bika na he to u mba na. 'E tiembi toh guci yiwu ikpie wa bi mye a.
23360	MAT 6:9	“Bita' tie aduwa toyi; Tre: Iti mbu wa a he shulua, ndu san me tsratsra me,
23361	MAT 6:10	mulki ndu ye, ikpie wa u son ndu ba tiewu ni ngbugblu'a nawa ba tiewu ni shulu'a.
23363	MAT 6:12	U latre mbu uka uru hle tawu, towa kie uruhle ni bari'a.
23364	MAT 6:13	Ndi na nji ta hi wrji u tsra-toh na, jbu ta rjuni wo bi brji(meme). Mulki mba ngbengble, mba girma(babran) bahi ume kakle'. Ameh
23367	MAT 6:16	Ngarli, bita ni' vu nyu, na ya gbododo me' na bi mrla ndi ba tie na. 'E' ba trso shishi mba ni ndi toki ndu ba to di baki vu nyu. Njanjimu, me hla yiwu, ba rliga kpa dii mba ye.
23368	MAT 6:17	To, biyi', bita si vu nyu, ngla shishi mbi di gban nye ni tu mbi.
23369	MAT 6:18	Ndu ndi na toh di bi ki vu nyu na; u tie mbi wa a he rii'rii' 'a, nda ni toh ni rii'rii' 'a ani hanyi dii mbi.
23370	MAT 6:19	Na rii kpi zi ni ngbungblu yi na, iwrji wa imra ni rli ba ko wa ba kuklu nda tie meme ko bi y'bi ba y'ra bubuwa na y'bi ba;
23371	MAT 6:20	zi kpi mbi ni shuhe, ni bubu wa imra, ko kuklu' na kpa tie meme na ni wrji wa bi y'bi bana y'ra rii mi nda y'bi bana.
23372	MAT 6:21	“E iwrji wa ikpie mbi he'a, niki ki isron mbi ni he ngame.
23373	MAT 6:22	“Ikpan u kpa ahi shishi. Shishi mbi nita bii, u kpa' mbi wawuu ani shu ni kpan.
23374	MAT 6:23	U shishi mbi nita tie me'me', ikpa mbi wawuu ni kpukpa bwu yi. U ani ta ndi ikpan wa ahe ni mi mbi ahi bwu, to ibran bwu kimaa ni he bitan!
23375	MAT 6:24	Indi ri na'toh nji tikoh harli na, 'e' ani son ri mba nda kran rimaa, ko ka' y'me ni ri nda kama ni rimaa. Bina' mrli koh Rji mba u mammon na.
23376	MAT 6:25	To, mi hla yiwu, na tamne ni tu son ngbunblu mbi na, illa wa bi rli ko ikpie wa bi so, ko ni kpa'mbi, inklon wabi sru'a na. He ni sisren na zan birli na, ka ikpa mbi na zan ikpi na?
23377	MAT 6:26	“To cincen' bi bwua, bana cu ko can ko zi kpie ni wron na, naki me itiembi ni shulu ni nno mba rli. Bina nna ba na?
23379	MAT 6:28	“U bi ta'mre ngye ni tie ikpie bi sru? To kunkron bi miji wa ba'gbron hama ni ron ko ni ta' rjurju.
23381	MAT 6:30	Zizanyi, u Rji wa a tie giga bi miji ni nkpon bii wa, luwa ba he u mble ba mmo hi ni ba, a na sru kpi kayi zan ba na, ha'yi biyi bi tsitsa sron.
23382	MAT 6:31	“Tomba bika na tamre di tre, 'Ayi ngye mi rli' ka ahi ngye mi so na? 'Ka 'ahi ngye me sru ka' kpa'?'
23385	MAT 6:34	Tomba, na ta'mre ni tu mble na, imble he ni kpima u wa bi tamrea. iya' u vi ri mlau.
23388	MAT 7:3	U tie he ndi ni ya mbwu' wa a he ni shishi vayi me a di na toh gbolo kunkron u mi shishi me na?
23391	MAT 7:6	Na nno yawhu ikpie wa tsratsra na. Na nno lede ikpie didi ma na. Ba' canwu ni za nda la ye tanyi
23392	MAT 7:7	Bre, u ba nno yi. Waa' u bi fe. Wru nkon, u ba bwuu yiwu.
23393	MAT 7:8	E iwa a bre, ani kpa, u wa a waa' ani fe, u wa a wru nkon a ba bwuu ni wu.
23398	MAT 7:13	Ri'zu nkontra wa a wiere me a. Nkontra wa a bwua ni nji ndi hi wu, inkon ki na tie yah zuna' bi rizu kima ba gbugbuwu.
23399	MAT 7:14	Inkon wahi wiere me'a ni nji ndi hi nno vrli, a nkon u yah ma, bi wa ba fewu a ba fyime yi.
23400	MAT 7:15	Con ni anabawa bi ce' wa ba ye ni yi ni ntan t'ma u'ni nkponji ba hi wuon.
23401	MAT 7:16	Bi'toh ba ni bii'klo' mba. Indi ba kyen klo ncu ni nci ncon, ka klo bua ni nci nt'me?
23405	MAT 7:20	Ni tu ki, ba'toh ba ni bii' klo mba.
23406	MAT 7:21	Ana bi wa ba yome, 'Baci Baci', mba ba rii ni shulu na, ahi wa ani tie kpie wa tiemu ni shulu a y'mme niwu.
23410	MAT 7:25	U kpaca, lu ye u kiekle ngwugwu ye wru koh'a, u koh'a na joku na ni wa ba mme wu ni tu tita
23411	MAT 7:26	U iwa ani wo tre muyi nda na tie wu na ahe na ruru ndi wa a mme koh ma titu nhanhimu'a.
23412	MAT 7:27	Kpaca lu a ye u kiekle ngwugwu ye nda wru koh'a. U wa azi hlega kpukpru me”.
23413	MAT 7:28	Wa yesu a tre kle'a u gbugbu ndi mba baka tie sisri ni bii tsroma,
23414	MAT 7:29	ni wa a tsro mba ni ngbengle wa ana bii wa bi nha ba tie'a na.
23416	MAT 8:2	U indi ri u lilo nkpurju ye ku kru niwu nda tre, “Baci, uta ny'me uka mla me tie tsratsra me.
23418	MAT 8:4	Yesu a hla wu, na tre u hla kpie ri ni ndio na. Hi kpame, ndi hi tsro tume ni Firist, ndi nno kpie wa Musa tre'a ndu hi ngban ni bawu.
23422	MAT 8:8	U jirni a kasawu nda tre, “Baci, mi na mla wa u ye ni koh muna. Hla trea' megyen din ndu granmu fe den.
23423	MAT 8:9	E ime ngame mihe ni wo ndi ri, me he ni soja bi ti ndu ni' womu. Mi hla ni ri, hi, waka yi uni ri mi hla wie, 'ye' waka ye, ndi hla ni granmu, tie kpieyi, waka tiewu.
23424	MAT 8:10	Wa yesu a wowuu, a hla ni bi hu'a, “Njanjimu me hla yiwu, mina to ndi u bii sron towa ni Israila na.