Wildebeest analysis examples for:   ken-kenNT   ,    February 11, 2023 at 18:51    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23214  MAT 1:1  Nɛ́ chi manyɛ́n bachǐmbɨ Yesu Kristo, ɛbhárɛ́mɔ Mfɔ Debhít nɛ Ábraham.
23215  MAT 1:2  Ábraham achí nyaka chi Áisek, Áisek abhak chi Jekɔ́p, Jekɔ́p abhak chi Júda nɛ bɔ̌mayi.
23216  MAT 1:3  Júda achí nyaka chi Pɛ́res nɛ mɔ́mayi Sɛrá. Máyap aka nnyɛ́n bɛ Táma. Pɛ́res abhak chi Hɛ́srɔn, Hɛ́srɔn abhak chi Rám.
23217  MAT 1:4  Rám achí nyaka chi Amínadap, Amínadap abhak chi Náshɔn, Náshɔn abhak chi Sálmɔn.
23218  MAT 1:5  Sálmɔn achí nyaka chi Bóas. Nnɔ Bóas aka nnyɛ́n bɛ Ráhab. Bóas abhak chi Óbɛd. Nnɔ Óbɛd aka nnyɛ́n bɛ Rút. Óbɛd abhak chi Jése,
23219  MAT 1:6  Jése abhak chi Mfɔ Debhít. Debhít achí nyaka chi Sólomon. Nnɔ Sólomon ayambɨ abháy Uria, kɛ ǎbhay Debhít.
23220  MAT 1:7  Sólomon achí nyaka chi Rehóboam, Rehóboam abhak chi Abíja, Abíja abhak chi Ása.
23221  MAT 1:8  Ása achí nyaka chi Jɛhósafat, Jɛhósafat abhak chi Jóram, Jóram abhak chi Úsia.
23222  MAT 1:9  Úsia achí nyaka chi Jótam, Jótam abhak chi Áhas, Áhas abhak chi Hesékia.
23223  MAT 1:10  Hesékia achí nyaka chi Manáse, Manáse abhak chi Ɛ́mɔs, Ɛ́mɔs abhak chi Josáya.
23225  MAT 1:12  Mpok anɛ bo Israɛl bárɔ́ Bábilɔn bápɛ̀tnsɛm ɛtɔk ɛyap, Jɛkonáya achí nyaka chi Síltiɛl, Síltiɛl abhak chi Sɛrúbabɛl.
23226  MAT 1:13  Sɛrúbabɛl achí nyaka chi Ábiud, Ábiud abhak chi Ɛliákim, Ɛliákim abhak chi Ásɔ.
23227  MAT 1:14  Ásɔ achí nyaka chi Sádɔk, Sádɔk abhak chi Ákim, Ákim abhak chi Ɛ́liud.
23228  MAT 1:15  Ɛ́liud achí nyaka chi Ɛliása, Ɛliása abhak chi Mátan, Mátan abhak chi Jekɔ́p.
23229  MAT 1:16  Jekɔ́p achí nyaka chi Josɛ́f nnɛ́m María, María anɛ ábhé Yesu mmu achi Mpɛmɛ Mandɛm afyɛ́ nyaka bariɛp bɛ ǎtò.
23230  MAT 1:17  Bɛ́bhó amʉɛ́t Ábraham bɛghaka amʉɛt Debhít, mkpák bachǐmbɨ Kristo ɛ́chí yɛ nyaka byo nɛ ɛnwi. Bɛ́bhó amʉɛt Debhít bɛghaka mpok bápɔ́kɔ́ bo Israɛl bɛ mándɔ́k mánchɔ́kɔ́ ɛtɔk Bábilɔn, ɛ́bhák byo nɛ ɛnwi. Bɛ́bhó mpok bo Israɛl bárɔ́ Bábilɔn bápɛtnsɛm ɛtɔk ɛyap, bɛ́chúɔp mpok Kristo, Mpɛmɛ Mandɛm afyɛ́ nyaka bariɛp bɛ ǎtò, mkpák bachǐmbɨ Yesu ɛbhak byo nɛ ɛnwi.
23231  MAT 1:18  Ɛnyu ɛ́fákárí nyaka kɛ bábhé Yesu Kristo: María achí nyaka nnɔ Yesu. Mpok yɔ Josɛ́f atɨ bɛ́bhay yi. Kɛ bápɛ́rɛ rɨŋɨ batɨ, ɛ́fákari bɛ María achi nɛ mɛniɛ. Apɔkɔ mɛniɛ bhɔ chí ndǔ bɛtaŋ Ɛfóŋó Bɛdyɛrɛ.
23233  MAT 1:20  Kɛ ɛnɛ́ Josɛ́f ákàysi ndak anɛ, Mandɛm ató ángɛl ywi amɔt ntá Josɛ́f ndǔ kɛnɔ́. Ángɛl wu aghati yi, “Josɛ́f, ɛbhárɛ́mɔ Debhít, kɛ́chay bɛsɔt María ndǔ nɛbhay, apɔ́kɔ́ mɛniɛ chi ndǔ bɛtaŋ Ɛfóŋó Bɛdyɛrɛ.
23234  MAT 1:21  Nɛ chɔŋ ambé mɔ́mbakanɛm. Nnyɛ́n ɛni nɛ́mbak bɛ Yesu, mbɔnyunɛ chɔŋ yí ampɛmɛ bɔ̌bhi ndǔ ntɛmsi bɛbʉ́ bhap.”
23235  MAT 1:22  Mɛnyɨŋ ɛbhɛn mɛnkɛm bɛ́fákárí bɛ ɛnyɨŋ ɛnɛ Mandɛm ághátí ndɛmɛkɛpɨ̌ntɨ andɛm, ɛmfu tɛtɛp.
23236  MAT 1:23  Arɛm nyaka, “Chɔŋ Ngɔsɔ́ŋ anɛ ábhɨ́kɨ́ re rɨŋɨ mbakanɛm ampɔkɔ mɛniɛ ambé mɔ́mbakanɛm, nnyɛ́n ɛni nɛmbak bɛ Ɛmánuɛl”, nɔ́ chí, “Mandɛm achi nɛ bhɛsɛ.”
23237  MAT 1:24  Josɛ́f áŋɛ́mɛ́ nɔ́kɔ́ ndǔ kɛnɔ́, akʉ nkúbhɛ́ mbɔ ɛnyǔ ángɛl Mandɛm aghati yi. Asɔt María ndǔ nɛbhay.
23238  MAT 1:25  Yɛ̌ nɔ́, bɔ́ kɛrɨŋɨ batɨ kpátɛ María abhe Mɔ́ywi. Ábhé nɔ́kɔ́, Josɛ́f arɛm bɛ nnyɛ́n mmɔ́ chi Yesu.
23239  MAT 2:1  Bábhé Yesu ɛtɔk Bɛ́tlɛhɛm atú Judɛ́ya. Mpok, Hɛ́rɔd abhak Mfɔ atú wu. Nɛbhé bábhé Yesu, bo abhɛn bárɨŋɨ ɛ̌ti mambe báfú atú mmok áfù batwɔ Yerúsalɛm, mámbɛbhɛ nɔkɔ,
23240  MAT 2:2  “Mmɔ anɛ bábhé bɛ́ ámbák Mfɔ bo Israɛl achí fá? Sɛ́bhɛ̀p mbɔnyunɛ sɛ́ghɔ̀ nɛmbe ɛnɛ́n nɛ́rɛ̀m ɛ̌ti nɛbhe ɛni awu atú mmok áfù, nɛ sɛ́twɔ bɛchyɛ yi kɛnókó.”
23241  MAT 2:3  Mfɔ Hɛ́rɔd ághókó nɔ́kɔ́ ɛnyɨŋ ɛnɛ bǒbhɔ bárɛ́mɛ́, ntí átáka yi amɛm. Ɛ́bhák ɛnyumɔ́t nɛ bǒ mankɛm amɛm ɛtɔk Yerúsalɛm.
23242  MAT 2:4  Hɛ́rɔd abhɨŋɨ bǒbatí bachiǎkap Mandɛm nɛ batɔŋ ɛbhé Mandɛm ndǔ nɛbhʉɛt amɔt. Abhɛ́p bhɔ, “Bábhɔŋ bɛbhe Mpɛmɛ Mandɛm afyɛ́ nyaka bariɛp bɛ ǎtò fá?”
23243  MAT 2:5  Bágháti yi, “Bábhɔŋ bɛbhe yi ɛtɔk Bɛ́tlɛhɛm, fá atú Judɛ́ya, mbɔnyunɛ ɛchi amɛm ɛkáti ndɛmɛkɛpɨ̌ntɨ,
23244  MAT 2:6  Mandɛm arɛm, ‘Wɔ Bɛ́tlɛhɛm ndǔ mmɨk Júda, puyɛ̌ wɔ kɛ ɔ́chí ansɛm ndǔ bɛtɔk Júda mɛnkɛm, mbɔnyunɛ ntá yɛ kɛ̌ Mfɔ áfù. Mfɔ anɛ ákɛ̀m bǒbha, bo Israɛl, mbɔ ɛrɨ́tɨ́ mbabhɛri bághɔ́ŋɔmɛ́n ákɛ̀m bághɔ́ŋɔmɛ́n yi.’”
23245  MAT 2:7  Hɛ́rɔd ághókó nɔ́kɔ́ nɔ́, abhɨŋɨ mankɔ bhɔ, abhɔ́ŋ kɛpɨ nɛ bhɔ ansɛm ansɛm, abhɛ́p bhɔ bɛ́ mángátí yi mpok anɛ bɔ baghɔ nɛmbe ɛnɔ atú ɛtɔk yap.
23246  MAT 2:8  Aghati yɛ bhɔ, “Dɔ́k ká Bɛ́tlɛhɛm, mǎmbɛp sayri nɛbhʉɛt anɛ mɔ́wu achi. Mǎnáŋ mǎngɔ́ yi, pɛt ká nsɛm mǎngati, bɛ́ mɛ nkwɔ́ ndɔ́k nchyɛ́ yi kɛnókó.”
23247  MAT 2:9  Mankɔ̌ bhɔ bághókó nɔ́kɔ́ ɛnyɨŋ ɛnɛ Mfɔ Hɛ́rɔd árɛ́mɛ́, báfá bare rɔŋ. Ndǔ bárɔ̀ŋ, bághɔ́ nkúbhɛ́ nɛmbe ɛnɛ́n báyámbɨ baghɔ atú ɛtɔk ɛyap nɛ nɔ́ nɛ́rɔ́ŋ nɔ́kɔ́ ambɨ, bɔ́ mánkoŋo nɔkɔ ansɛm. Báchwɔ́bhɛ́ nɔ́kɔ́ Bɛ́tlɛhɛm, nɛmbe ɛnɔ nɛ́te amfay nɛbu, tɛ́bhɛ́ tɛ́bhɛ́ nɛ ɛkɛt ɛnɛ́ mɔ́wu áchí arɛ́.
23248  MAT 2:10  Nɛghɔ́ bághɔ́ nɛmbe ɛnɔ, maŋák amap aya acha.
23249  MAT 2:11  Bághɔ́ ɛkɛt ɛnɛ nɔ́ nɛ́té arɛ tɛbhɛ tɛbhɛ, barɔk bachwe amɛm, baghɔ mmɔ́ nɛ máyi María. Bátɛ́p mánɛ́n amɨk bare chyɛ yi kɛnókó. Mánɛ́nɛ bɛbha bhap bafɛrɛ mɛnyɨŋ ɛbhɛn bɛ́yá nkáp báchyɛ́ mbɔ awap akap ntá yi. Ɛ́mɔt ɛbhak pú, ɛ́chák ɛ́bhák ɛnyǔ sɛrwɔ́ ɛsɛn bádùrɛ sɛ́nchyɛ nɔkɔ ɛrɨ́tí ɛriɛp. Ɛnɛ́fú ɛ́bhák ɛnyɨŋ ɛnɛ́ básɔ̀t bɛghoko ngú bɛ ákɛ́ chɔŋti.
23250  MAT 2:12  Mankɔ bhɔ bápɛ́rɛ́ gurɛ, Mandɛm asɛmti bhɔ ndǔ kɛnɔ́ bɛ́ bákɛ́ pɛtnsɛm ntá Mfɔ Hɛ́rɔd. Báfʉɛ́t chí ndǔ mbi achak kɛ bágurɛ ɛtɔk ɛyap.
23251  MAT 2:13  Bǒ bhɔ nɔ́ batwɔ bɛghɔ Yesu bagurɛ nɔkɔ, ángɛl Mandɛm abhesi ntá Josɛ́f ndǔ kɛnɔ́ ɛkɛ́n yi aghɔ aghati yi, “Josɛ́f, Hɛ́rɔd ǎyàŋ mbi bɛway mɔ́nɛ. Faté yɛ́, sɔt mmɔ́ nɛ máyi, bʉɛ́ dɔ́k ɛtɔk Íjip. Dɔ́k, ɔ́mbák árɛ́ kpátɛ ngati wɔ ɔ́mpɛ́tnsɛm.”
23252  MAT 2:14  Josɛ́f aŋɛmɛ, asɔt mmɔ́ nɛ máyi, afa, arɔk ɛtɔk Íjip nɛ bhɔ nkúbhɛ́ bɛti ɛbhɔ mbɔ ɛnyǔ ángɛl Mandɛm aghati yi.
23253  MAT 2:15  Ágháká nɔ́kɔ́ arɛ́, abhak arɛ kpátɛ Mfɔ Hɛ́rɔd agú. Mɛnyɨŋ bɛ́fákárí nyaka ɛnyu ɛyɔ bɛ́ ɛnyɨŋ ɛnɛ Mandɛm ághátí ndɛmɛkɛpɨ̌ntɨ andɛm, ɛmfu tɛtɛp, “Mbɨ́ŋɨ́ mɔ́wa bɛ ámfá ɛtɔk Íjip”.
23254  MAT 2:16  Hɛ́rɔd ághɔ́ nɔ́kɔ́ bɛ mankɔ̌ bhɔ bárwɔ yi ndǔ yi ánóŋó bhɔ kɛghɔ́, ntɨ nɛ́nɛn yi amɛm. Achyɛ ɛyɔŋ bɛ mángwáy bɔ̌babhakanɛm mankɛm abhɛn bábhɨ́kɨ́ cha mamiɛ́ apay ndǔ ɛtɔk Bɛ́tlɛhɛm nɛ ndǔ bɛtɔk ɛbhɛn bɛchi kɛkwɔt. Hɛ́rɔd atɨk bɛ́ ɛ́náŋ ɛ́chí mamiɛ́ apay bɛ́bhó mpok mankɔ bhɔ báyámbɨ baghɔ nɛmbe mpok bábhé Yesu.
23255  MAT 2:17  Ɛ́kʉ́ ɛnyɨŋ ɛnɛ ndɛmɛkɛpɨ̌ntɨ Jeremáya árɛ́mɛ́ bɛ́ chɔŋ ɛ́mfakari, ɛmfu tɛtɛp.
23256  MAT 2:18  Arɛm nyaka, “Ɛyɔŋɔ́ kɛbhɔ ɛ́fù ɛtɔk Ráma. Kɛbhɔ kɛ́yá nɛ bása. Ráshɛl ǎdì bɔ̌bhi. Mánɨ̀k yi mmʉɛt bɛ ambɔt kɛbhɔ kɛ apú ka mbɔnyunɛ bágu barɔ yi.”
23257  MAT 2:19  Hɛ́rɔd ágú nɔ́kɔ́, ángɛl Mandɛm abhesi ntá Josɛ́f ndǔ kɛnɔ́ amɛm ɛtɔk Íjip,
23258  MAT 2:20  aghati yi, “Josɛ́f, faté sɔt mmɔ́ nɛ máyi pɛtnsɛm ndǔ mmɨk Israɛl. Bo abhɛn báyàŋ nyaka bɛway mmɔ́ manaŋ bagu.”
23259  MAT 2:21  Josɛ́f aŋɛmɛ, asɔt nnɔ nɛ mmɔ́ apɛtnsɛm ɛtɔk Israɛl.
23260  MAT 2:22  Kɛ Josɛ́f ághókó nɔ́kɔ́ bɛ́ Akɛlos asɔt ɛpok ɛtayi mbɔ Mfɔ atú ɛtɔk Judɛ́ya, acháy bɛrɔŋ arɛ́. Ndǔ kɛnɔ́ kɛ́chák, ángɛl Mandɛm ayɛp Josɛ́f batú bɛ yi ándɔ́k chí atú Gálili.
23261  MAT 2:23  Josɛ́f arɔk, achɔkɔ amɛm ɛtɔk Gálili ɛnɛ́ bábhɨ̀ŋɨ bɛ Násárɛt, mbɔnyunɛ ɛ́chí amɛm ɛkáti ndɛmɛkɛpɨ̌ntɨ bɛ Mandɛm arɛm ɛ̌ti Kristo, “Chɔŋ bo mámbɨŋɨ yi bɛ ‘Mmu Násárɛt’”.
23262  MAT 3:1  Mpok, Jɔ̌n Njwiti abho bɛ́gháti bho amɛm baso atú Judɛ́ya,
23264  MAT 3:3  Jɔ̌n Njwiti kɛ̌ Aisáya ndɛmɛkɛpɨ̌ntɨ Mandɛm árɛ̀mɛ nyaka ɛ̌ti yi, “Mmu achi amɛm baso ǎbɨ̀k nɛ ɛyɔŋ amfay andɛmɛ nɔkɔ, ‘Toŋtí ká mbi anɛ Acha áfʉɛ̀t arɛ. Kʉ́ ka mbǐ ywi ambak chak.’”
23265  MAT 3:4  Nkú Jɔ̌n abhak chi ɛnyɨŋ ɛnɛ baghoko nɛ babyɔk mpɔŋɔ baso. Mgbat anɛ yi ágwɔ̀t ɛbho abhak nkwɔbhɛ́nya, nɛ nɛnyíɛ́ ɛni nɛ́bhak ngɛ́mtáy nɛ bawɛrɛ́ bɛtu ámɛ́n yi ághɔ̀ amɛm baso.
23266  MAT 3:5  Bɛyǎ bho báfú, bárɔ́k ntá Jɔ̌n ndu bɛghok ɛnyɨŋ ɛnɛ yi árɛ̀m. Báfú ɛtɔk Yerúsalɛm, nɛ atú Judɛ́ya ankɛm, nɛ bɛtɔk mɛnkɛm ɛbhɛn bɛchi kɛkwɔt nɛ Nnyɛ́n Jɔ́dan.
23267  MAT 3:6  Báré su bɛbʉ́ bhap, Jɔ̌n anjwiti nɔkɔ bhɔ amɛm Nnyɛ́n Jɔ́dan.
23268  MAT 3:7  Kɛ Jɔ̌n ághɔ́ nɔ́kɔ́ ndǔ bɛyǎ bǒnkwɔ Fárisi nɛ bǒnkwɔ Sádusi bátwɔ̀ bɛ yi anjwiti bhɔ, abho bɛ́rɛm ntá yap, “Bě bɛfé! Agha áyɛ́bhɛ́ be batú bɛ mǎnjaŋ mbi bɛbʉɛ ntɛmsi Mandɛm anɛ átwɔ̀?
23271  MAT 3:10  Yɛ̌ chí nɛ́nɛ, sɛtɨ sɛ́chí bhʉɛrɛ́, nɛ bákway bɛkpɔt yɛ̌ntɨkɨ ɛnɔk ɛnɛ ɛpu nyu bɛrɨ́tɨ́ kɛpɛm tɛ ndǔ bakaŋ, mangʉɛp angó.”
23272  MAT 3:11  “Mɛ̌jwìti bhe nɛ manyiɛp bɛtɔŋ bɛ́ bǎtɨknsɛm ndǔ bɛbʉ́ ɛbhɛka. Kɛ mmǔ anɛ átwɔ̀ mɛ ansɛm achá mɛ ɛnyunɛ mbɨ́kɨ́ kway mmu anɛ nchí kaŋari nkwɔbhánya bɛkak ɛbhi. Ántwɔ́, chɔŋ anjwiti bhe nɛ Ɛfóŋó Bɛdyɛrɛ nɛ ngó.
23273  MAT 3:12  Ǎtwɔ̀ nɛ nchán myákátí awɔ bɛ́chák nkway ndǔ bɛ́fáp ɛnɛ ɛ́rɨ́ nɛ bɛkpáfu. Ánáŋ ánkʉ́ nɔ́, ǎsɔt mbwɔt antɛn ndǔ nkpánɛ́, anyɔ mmɨk, ansɔt bɛkwɔp ɛbhi amfyɛ ndǔ ngo anɛ apu nɛmɛ.”
23274  MAT 3:13  Ɛ́bhɨ́kí tat, Yesu afú atú Gálili arɔk ndǔ Nnyɛ́n Jɔ́dan bɛ Jɔ̌n anjwiti yi.
23275  MAT 3:14  Kɛ Jɔ̌n kɛyaŋ bɛjwiti Yesu. Are yáŋ bɛkʉ Yesu anjibhiri nkaysi yi. Arɛm, “Ɔtwɔ bɛ njwítí, ɛnɛ́ mɛ kɛ mbɔ́ŋɔ́ bɛ́twɔ ntá yɛ bɛ ɔ́njwítí mɛ́?”
23276  MAT 3:15  Yɛ̌ nɔ́, Yesu akɛmɛ yi chi, “Dɔ̌ ɛ́mbák mbɔ ɛnyǔ ngátí wɔ́, mbɔnyunɛ ɛrɨ bɛ sɛnkʉ yɛ̌ntɨkɨ ɛnyɨŋ ɛnɛ Mandɛm áyàŋ.” Jɔ̌n aka, ajwiti Yesu.
23277  MAT 3:16  Nɛjwiti Jɔ̌n ájwítí yi, Yesu afú anyɛ́n. Nɛbu nɛ́nɛ́nɛ, aghɔ ndǔ Ɛfóŋó Mandɛm áfú amfay, asɔt mkpá ɛbhóŋó are sɛp kpát ate yi amʉɛt.
23278  MAT 3:17  Ɛyɔŋ ɛ́fú yɛ amfay ɛ́ré rɛm, “Nɛ́ chí Mɔ́wa. Nkɔŋ yi tontó. Ǎchyɛ̀ mɛ bɛyǎ maŋák.”
23279  MAT 4:1  Ɛ́fʉɛ́rɛ́ nɔ́kɔ́ nɔ́, Ɛfóŋó Bɛdyɛrɛ akʉ Yesu arɔk amɛm baso bɛ Satan amɔ yi.
23280  MAT 4:2  Arɛ́ amɛm baso, Yesu abhak ndǔ nɛtarɛ́nsay bɛti nɛ ngósí ndǔ manywɔp bɛsa bɛpay. Nsay akɛ́m yi.
23281  MAT 4:3  Satan arɔk ntá yi, arɛm, “Mbák ɔ́chí Mmɔ Mandɛm tɛtɛp, chyɛ ɛyɔŋ bɛ batay anɛ anjibhiri andɔp bɛkpɔkɔ́ brɛt.”
23282  MAT 4:4  Kɛ Yesu akɛmɛ yi, “Ɛ́chí amɛm Ɛkáti Mandɛm, ‘Puyɛ̌ nɛnyíɛ́ nɔ́nɔ́ kɛ nɛ́kɛ̀m nɛpɛ́m. Yɛ̌ntɨkɨ ɛnyɨŋ ɛnɛ Mandɛm árɛ̀m kɛ̌ ɛ́bhɔ́ŋ bɛtaŋ bɛkɛm nɛpɛ́m mmu.’”
23283  MAT 4:5  Satan asɔt yi barɔk Yerúsalɛm, ɛtɔk Mandɛm, bákó ndǔ nɛbhʉɛt anɛ áchí tɛ amfay ndǔ ɛkɛrákap Mandɛm.
23284  MAT 4:6  Arɛ́, arɛm ntá Yesu, “Mbák ɔchí Mmɔ Mandɛm, dók, tɛ̌ndu ɛchi amɛm Ɛkáti Mandɛm, ‘Chɔŋ Mandɛm anchyɛ ɛyɔŋ bɔángɛl bhi mántwɔ́ manchyɛ wɔ nɛkwak. Ɛkáti Mandɛm ɛ́pɛt ɛ́rɛ̀m, chɔŋ mánkpʉɛp wɔ nɛ amɔ́ yap bɛ́ ɔ́kɛ́ tɛm ɛkak ndǔ ntay.’”
23285  MAT 4:7  Yesu akɛmɛ yi, “Ɛkáti Mandɛm ɛ́pɛt ɛ́rɛ̀m, ‘Kɛ́mɔ Mandɛm Acha ywɛ.’”
23286  MAT 4:8  Bɛ́fú afɔ, Satan asɔt Yesu ndǔ njiɛ anɛ áré sáp amfay, atɔ́ŋ yi bɛtɔkɔ́ mmɨk mɛnkɛm nɛ kɛfɔ ɛkɛn kɛ́chí arɛ́.
23287  MAT 4:9  Arɛm yɛ ntá Yesu, “Chɔŋ nchyɛ́ wɔ mɛnyɨŋ ɛbhɛn mɛnkɛm mbák ɔ́ntɛ́p mánɛ́n bɛsí bha, ɔnchyɛ mɛ kɛnókó.”
23288  MAT 4:10  Kɛ Yesu aghati yi, “Fǎ mɛ bɛsí, wɔ Satan! Ɛkáti Mandɛm ɛ́rɛ̀m bɛ ‘Mmu abhɔŋ bɛchyɛ kɛnókó chi ntá Mandɛm Acha, antók chí yi aywǐnti.’”
23289  MAT 4:11  Satan arɔ yɛ Yesu arɔk, bɔángɛl Mandɛm barɔk bachyɛ Yesu nɛkwak.
23290  MAT 4:12  Mpok Yesu aghoko bɛ bákɛ́m Jɔ̌n Njwiti báfyɛ ɛkɛrɛ́kɛnɔŋ, afa atú Judɛ́ya apɛtnsɛm atú Gálili.
23291  MAT 4:13  Kɛ yí kɛrɔ́ŋ Násárɛt. Arɔk achɔkɔ Kapɛ̌naum. Ɛtɔk Kapɛ̌naum ɛ́bhák nɛpak manyu Gálili, atú Sɛ́bulɔn nɛ Náftali.
23293  MAT 4:15  “Mmɨk Sɛ́bulɔn nɛ Náftali, mmɨk anɛ bo báfʉɛ̀t arɛ bɛrɔŋ ndǔ ɛ̌ntɨ́ŋnyɛn ɛnɛ́ bábhɨ̀ŋɨ bɛ Manyu Gálili, mmɨk anɛ áchí ɛbhěnyɛn nɛgho Jɔ́dan, atú Gálili anɛ bɛyǎ bo abhɛn bápú bo Israɛl bachi arɛ.
23294  MAT 4:16  Bǒ abhɛn báchí amɛm ɛjuri, bághɔ bɛyǎ bɛdiɛ́rɛ́. Bǒ abhɛn báchí ndǔ mmɨk ndɨ́kándǐ nɛwu, mbaŋ ǎghɔ ɛtɔk ɛyap nɛ́nɛ.”
23295  MAT 4:17  Nɛbho mpok, Yesu abho bɛ́gháti bho, “Yɛ̌ntɨkɨ mmu abhɔŋ bɛ́tɨknsɛm ndǔ bɛbʉ́ bhi mbɔnyunɛ mpok anɛ Mandɛm ábhák nɛ bho mbɔ Mfɔ wap arɔp chi kɛkwɔt.”
23296  MAT 4:18  Ɛwak ɛ́mɔt, ɛnɛ́ Yesu ákɔ̀ nɛpak manyu Gálili, aghɔ́ bo bati apay, bɔ̌ nnɔ amɔt chi amɔt. Amɔt aka nnyɛ́n bɛ Símun. Nnyɛ́n ɛni nɛ́chák nɛ́bhák bɛ Píta. Manɔ́ ywi aka nnyɛ́n bɛ Andru. Bɔ bati apay bare gʉɛp bɛyǎ nkáp anyɛ́n ndu bɛway nsi mbɔnyunɛ bachi nyaka bawǎnsi.
23297  MAT 4:19  Yesu arɛm ntá yap, “Twɔ́ ká bhák bakoŋo bha, nɛ chɔŋ ntɔŋ be ɛnyǔ bǎkʉ bɛ́ bo bachak mámbák bakoŋo bha.”
23298  MAT 4:20  Tɛ́mté wu, Símun nɛ manɔ́ barɔ bɛyǎ nkáp yap, bakoŋo Yesu.
23299  MAT 4:21  Yesu átɛ́n nɔ́kɔ́ mmʉɛt ambɨ mandú, aghɔ́ bɔ̌ nnɔ amɔt chi amɔt bachak bati apay, chi, Jems nɛ Jɔ̌n, bɔ̌ Sɛbɛdi. Bábhák amɛm áchwí chɔkɔ nɛ ɛtayap Sɛbɛdi, mángoko nɔkɔ bɛyǎ nkáp yap. Yesu abhɨŋɨ bhɔ nkwɔ bɛ mámbák bakoŋo bhi.
23300  MAT 4:22  Tɛ́mté wu, bárɔ́ áchwí wap nɛ ɛtayap, bákoŋo yi.
23301  MAT 4:23  Yesu abho bɛkɔ atú Gálili ankɛm antɔŋ nɔkɔ bho Ɛyɔŋ Mandɛm amɛm bɛkɛrɛ́ nɛnɨkɨ́mʉɛt bo Israɛl, angati nɔkɔ bhɔ nkwɔ Mbok Ndɨ́ndɨ́ anɛ árɛ̀m ɛnyǔ Mandɛm ábhák nɛ bhɔ mbɔ Mfɔ wap. Nɛ ambu nɔkɔ yɛ̌ntɨkɨ ɛnyǔ nɛme ɛnɛn bo babhɔŋɔ.
23302  MAT 4:24  Ɛ́kʉ́ nnyɛ́n Yesu nɛ́táka kpát nɛ́gháka atú Síria ankɛm. Bo báré pɔkɔ́ bǒ abhɛn bábhɔ́ŋɔ́ mame mɛnyu nɛ mɛnyu mándɔk nɔkɔ ntá Yesu bɛ ámbú bhɔ. Mbɔk yap bábhák bo abhɛn bɛfóŋó bɛbʉ́bɛbʉ bɛ́sɔ̀ŋɔri bhɔ, báchák bábhák bǒ abhɛn bákwɛ̀n ntímɛn, abhɛ́nɛ́fú babhak bǒ abhɛn bachi bhʉrɛ́. Yesu abú bhɔ mankɛm.
23303  MAT 4:25  Bɛyǎ bhó bare fú mbaŋ nɛ mbaŋ mánkoŋo nɔkɔ Yesu yɛ̌ntɨkɨ ɛbhak ɛnɛ yi árɔ̀ŋ. Mbɔk ɛyap báfú atú Gálili, báchák báfú Dikápolis, nɔ chi atú bɛtɔk byo, báchák báfú Yerúsalɛm, báchák báfú atú Judɛ́ya, nɛ abhɛ́nɛ́fú báfú ɛbhěnyɛ́n nɛgho ɛnɛn babhɨŋɨ bɛ Jɔ́dan.
23304  MAT 5:1  Ɛwak ɛ́mɔt, bo báré twɔ ntá Yesu ndǔ bakwɔ́. Aghɔ́ nɔ́kɔ́ bhɔ́, arɔk achɔkɔ ambɨ njiɛ. Bakoŋo bhi bákó bátɛ́mɛ́ri yi, bachɔkɔ nɛ yi.
23306  MAT 5:3  Are tɔ́ŋ andɛm nɔkɔ, “Ɛ́rɨ ɛcha ntá yɛ̌ntɨkɨ mmu anɛ ághɔ́ bɛ bɛsí Mandɛm, yi apu yɛ̌nyɨŋ, mbɔnyunɛ Mandɛm achi Mfɔ ywi!
23308  MAT 5:5  Ɛ́rɨ ɛcha ntá bǒ abhɛn bábhɔ́ŋɔ́ nɛsɛptǐmʉɛt nɛ bápú tɔŋ bɛtaŋ, mbɔnyunɛ chɔŋ yí anchyɛ bhɔ áfɔ́k ankɛm anɛ yi afyɛ́ bariɛp bɛchyɛ bhɔ́!
23309  MAT 5:6  Ɛ́rɨ ɛcha ntá bǒ abhɛn bábhɔ́ŋɔ́ nsay nɛ ɛkwak bɛkʉ mɛnyɨŋ ɛbhɛn bɛchi chak bɛsí Mandɛm, mbɔnyunɛ chɔŋ yi anchyɛ bhɔ mɛnyɨŋ ɛbhɛn bábhɔ́ŋɔ́ ɛkwak bɛbhɔŋ!
23310  MAT 5:7  Ɛ́rɨ ɛcha ntá yɛ̌ntɨkɨ mmu anɛ ághɔ̀ bho ntínso, mbɔnyunɛ chɔŋ Mandɛm angɔ́ yi ntínso!
23311  MAT 5:8  Ɛ́rɨ ɛcha ntá bǒ abhɛn batɨ yap áchí amɛm pɛ́pɛ́p, mbɔnyunɛ chɔŋ Mandɛm ankʉ bɔ́ mángɔ́ yi!
23314  MAT 5:11  “Ɛ́rɨ ɛcha ntá yɛka mpok bo básɔ̀kɔti bhe nɛ mpok anɛ báchyɛ̀ bhe ɛsɔŋɔri, mámbarɛ nɔkɔ bhe barak amʉɛt ndɛ́ndɛm ɛ̌ti ya.
23316  MAT 5:13  “Bǎchí mbɔ ngáŋ ntá bǒ mmɨk mankɛm. Kɛ mbák ngáŋ ábhɨ́kɨ́ pɛrɛ bhɔ́ŋ manyɨŋti mi, ná bákway bɛkʉ wu ampɛt ambak ɛrɨ́tí ngáŋ? Bápú pɛrɛ kway bɛkʉ yɛ̌nyɨŋ nɛ wu. Árɔp chi ɛnyɨŋ bɛto nɛfí ɛbhak ɛnɛ bo báfʉɛ̀t mánjati nɔkɔ wu.
23319  MAT 5:16  Dɔ̌ yɛ́ ka ɛpɨŋ ɛyɛka ɛ́ngɔ́ mbɔ ɛrɔ́ŋɔ́. Ɛpɨŋ ɛyɛka ɛ́bhɔŋ bɛbhak mbɔ ɛrɔ́ŋɔ́ bɛ́ bo mángɔ́, mámbɨti Ɛtayɛka mmu achi amfay.”
23320  MAT 5:17  “Bǎkɛ́ kaysi bɛ́ ntwɔ bɛ́fɛ́rɛ bɛbhé Moses. Bǎkɛ́ kaysi bɛ́ ntwɔ chí bɛfɛrɛ basɨŋɨ́ barɛmɛ́ kɛpɨ̌ntɨ. Mbɨ́kɨ́ twɔ́ bɛ́fɛ́rɛ mɔ́, ntwɔ chí bɛkʉ bɛ yɛ̌ntɨkɨ ɛnyɨŋ ɛnɛ bɔ básɨ́ŋɨ́ ɛ́mfú tɛtɛp.
23321  MAT 5:18  Tɛtɛp, nchí ghati bhe bɛ tɛ mfǎy ámfʉɛt, mmɨk amfʉɛt, bápú kwáy bɛfɛrɛ yɛ̌ mandú ɛnyɨŋ ndǔ basɨŋ amɛn wáwák. Basɨ́ŋ amɛn ǎbhák kpátɛ yɛ̌ntɨkɨ ɛnyɨŋ ɛnɛ básɨ́ŋɨ́ ɛ́mfu tɛtɛp.
23322  MAT 5:19  Yɛ̌ agha anɛ ápú bhʉɛrɛ yɛ̌ chí mɔ́bhé amɔt, antɔŋ nɔkɔ bo bachak bɛ mánkʉ́ ɛnyumɔt mbɔ yi, chɔŋ ambak ansɛm ndǔ nkwɔ bhó mankɛm abhɛn Mandɛm achi Mfɔ wap. Kɛ mmu anɛ ábhʉ̀rɛ bɛbhé Mandɛm mɛnkɛm, antɔŋ nɔkɔ bo bɛ mankʉ nkwɔ mbɔ yi, ǎbhák mǔngo ndǔ nkwɔ bho abhɛn Mandɛm achi Mfɔ wap.
23323  MAT 5:20  Nchí ghati yɛ be, mbák mɛnyɨŋ ɛbhɛn bǎkʉ̀ bɛbhɨkɨ cha ɛbhɛ́n batɔŋ ɛbhé Mandɛm nɛ ɛbhɛn bǒnkwɔ Fárisi, bǎpú bhák bo abhɛn Mandɛm achi Mfɔ wap.”
23324  MAT 5:21  “Bǎrɨŋɨ ndǔ ɛbhé Moses ɛ́ghàti nyaka bachǐmbɨ bhɛka bɛ mmu ákɛ́ wáy ntɨ, nɛ yɛ̌ agha anɛ áway mmu, bákʉ̀ manyé nɛ yi.
23325  MAT 5:22  Kɛ ɛnyɨŋ ɛnɛ nchí ghati bhe chi, yɛ̌ agha anɛ ábèntɨ nɛ mɔ́mayi Mandɛm ǎtaŋ yi. Yɛ̌ agha anɛ ásɔ̀kɔti mɔ́mayi mbɔ bɛrɛm, ‘Wɔ ɔchí agha?’ Básɔ̀t yi bɛsi acha manyɛ́. Nɛ yɛ̌ agha anɛ árɛ̀m ntá mɔ́mayi, ‘Wɔ ɛchɨŋtímu’ chí mmu anɛ bábhɔ́ŋɔ́ mɛmɛsɛ amɛm nɛpǐngo.
23326  MAT 5:23  Mbák ɔ̌rɔ̀ŋ yɛ bɛchyɛ akap ntá Mandɛm kɛ ɔ́ntɨk bɛ ntɨ manɔ́ ǎbè ntɨ ɛ̌ti ɛnyɨŋ ɛnɛ́ ɔ́kʉ́ yi,