23233	MAT 1:20	Pyhare onhemongeta ha'e ae opy'a ndive: “Mba'éixa po apoi-ta íxugwi?” he'i he'i ojéupe. Upéi ikéra-py ojehexa uka íxupe Nhandejáry rembigwái yváy pygwa: —Nde, José, Davi remiarirõre, he'i ohenói-vy íxupe. —Eraha katu Maria-pe nde róga-py ne rembirekorã. Ani katu eretĩ teĩ ereiko-vy indive. Ani erenotĩ teĩ ne rembirekorã ogwereko-ta va'e mitã, he'i íxupe. —Nhe'ẽ Marangatu tee va'e-rupi ae ogwereko-ta upe va'e mitã, he'i íxupe.
23235	MAT 1:22	—Yma Nhandejáry nhe'ẽ-py omombe'u va'ety remimoĩgwe kwatia-rehe a-rami: “Oĩ oikwaa va'erã omembyrã omenda e'ỹ reheve. Ha upe rire katu oiko-ma va'erã imemby. Emanuel-py ohenói va'erã imemby-pe” he'i upe Nhandejáry rembiporavokwe Cristo syrã-rehe. Emanuel he'i Nhandejáry-rehe nhane moirũharã-rehe. Ipokatu voi upe va'e Nhandejáry kwatia nhe'ẽ. Upéa-gwi yma gware he'i hagwe-rami ãy oiko-ma.
23240	MAT 2:2	—Kipy tipo oime mitã'i judeu kwéry ruvixagwasurã oiko va'ekwe? he'i oporandu-vy. —Pe mitã'i oikomaha kwaa ukaha va'e jasytata ojeupi oho-vy ramo kwarahy resẽ-my, orohexa-ma va'ekwe. Upéa-gwi mitã'i-pe oroju oromboete-vy, he'i Jerusalém tetã mygwa-pe.
23243	MAT 2:5	—Belém tetã-my, Judéia yvy-py oiko-ta, he'i. —Nhandejáry nhe'ẽ-py omombe'u va'ety remimoĩgwe kwatia-rehe he'i a-rami:
23246	MAT 2:8	Oikwaa-ma ramo omondo Belém-py: —Tapeho pejohu peve peheka íxupe, he'i. —Mamo pa oime pehexa porã. Petopa-ma ramo íxupe, peju jevy kuri pemombe'u xe-vy aikwaa hagwã xe ave aha hagwã ahexa íxupe, aha hagwã xe ave amboete íxupe, he'i mo'ã upe hi'arandu va'e-pe.
23248	MAT 2:10	Ohexa ramo, ovy'a eterei. —Iporã ete katu. Jahexa jevy-ma jasytata, he'i herovy'a-vy.
23250	MAT 2:12	Pyhare ogwahẽ ou-vy Nhandejáry rembigwái yváy gwigwa. He'i: —Aníke peho jevy mburuvixa róga-rupi, he'i hi'arandu va'e-pe. Ike-py omombe'u íxupe. Upéa-gwi oikupe'o pe'o oje'ói-vy hikwái gwe'ýi ha-py.
23251	MAT 2:13	Oho rire oje'ói-vy upe hi'arandu va'e, pyhare ojehexa uka ou-vy Nhandejáry rembigwái yváy gwigwa. José oke jave, ojehexa uka íxupe: —Epu'ã katu, he'i, —eraha isy ndive mitã'i. Erokanhy heraha-vy mitã'i Egito yvy-py. Epyta ranhe upe-py eiko-vy. Xe ha'e ramo ae, ereju jevy va'erã, he'i íxupe. —Mburuvixa Herodes katu oheka uka-ta íxupe ojuka uka hagwã. Upéa-gwi epyta upe-py, he'i íxupe Nhandejáry rembigwái.
23258	MAT 2:20	—Omano-ma mitã-rehe ija'e'ỹ va'ekwe. Ãy ereraha jevy jepe arã upe-py. Ijukaseharãgwe omano-ma. Epu'ã katu, he'i —eraha jevy mitã isy ndive. Ereiko hagwe-py tereho jevy. Israel kwéry yvy-py tereho, he'i José-pe.
23260	MAT 2:22	Ha upéi katu: —Ãy Herodes ra'yre Arquelau oiko jevy mburuvixagwasu ramo Judéia yvy-py, he'i José-pe omombe'u-vy. Upéixa-gwi ikyhyje oho hagwã ta'yre manda ha-py. Pyhare ojehexa uka jevy íxupe ou-vy Nhandejáry rembigwái yváy pygwa. José oke jave, ojehexa uka íxupe: —Ani ereho teĩ upe-py, he'i íxupe. Upéixa-gwi ndohóiry oyvy-py. Galiléia yvy-py ae ha'e oho.
23269	MAT 3:8	—Ererova ramo nde rekoha, ehexa uka nde reko porãha.
23275	MAT 3:14	Ha João katu nomongaraiséi íxupe: —Iporãve katu xe mongarai nde voi. Nde, nde reko porãve xéhegwi, he'i íxupe João. —Nde reko porãve jepe, ma'erã ereju joty xe renda-py? Ma'erã erenhemongarai ukase joty xe-vy, he'i oporandu-vy.
23276	MAT 3:15	—Ãy eheja katu tanhemongarai, he'i Hesu. —Upéixa iporã jajapo entéro Nhandejáry oipota va'e gwive, he'i João-pe. Ha João he'i: —Néi. Aipo ramo toromongarai, he'i Hesu-pe. Ha omongarai íxupe.
23278	MAT 3:17	Upéi ohendu yváy-gwi onhe'ẽ va'e. He'i: —Kóa xe ra'y xe rembiayhu voi. Xe rembierohory porã ete va'e voi ko va'e, he'i yváy-gwi onhe'ẽ va'e Hesu-rehe.
23281	MAT 4:3	Upe ramo ohekoteta-vy ou anháy ruvixa. Ombojejavyse mo'ã íxupe. Anháy he'i íxupe: —Nde ere ndéjehe, “Xe Nhandejáry ra'y voi”. Aipo ramo ere ko ita-pe eremondo hagwã íxupe mbojape ramo, he'i Hesu-pe anháy itantea-vy, ombojejavyse mo'ã-vy.
23284	MAT 4:6	—“Xe Nhandejáry ra'y voi” ere nde ndéjehe, he'i íxupe. —Aipo ramo, he'a katu a-gwi. Ko'a-rami ae oĩ Nhandejáry kwatia nhe'ẽ he'i anháy Hesu-pe ombojejavy ukase mo'ã-vy: —“Nhandejáry omonhangareko uka va'erã nde-rehe gwembigwái yváy pygwa-pe. Ipo-py nde joko va'erã pono ere'a-vy ererokwa hatã nde py ita-rehe” he'i Nhandejáry kwatia nhe'ẽ oiporu rei-vy. —Upéa-gwi he'a katu, he'i mo'ã Hesu-pe.
23287	MAT 4:9	Ohexa ukapa rire he'i íxupe: —Entéro ne rembiexakwe gwive ame'ẽ arã nde-vy, he'i íxupe anháy. —Ne retypy'ã-rehe erenhesũ ranhe ramo xe mboete-vy, ame'ẽ arã nde-vy, he'i otantea-vy imbojejavy ukase-vy mo'ã Hesu-pe.
23288	MAT 4:10	Ha Hesu ae katu ndojapóiry inhe'ẽ. He'i joty íxupe: —Tereho katu, nde Satanás, he'i joty íxupe. —Ko'a-rami ae oĩ Nhandejáry kwatia nhe'ẽ, he'i ave íxupe Hesu: —“Pemomba'egwasu katu Tupã pende Járy-pe. Íxupe anho mante pehendu pemboete-vy” he'i anháy ruvixa-pe onhe'ẽ mbojevy-vy.
23295	MAT 4:17	Cafarnaum tetã-my ova rire, onhepyrũ Hesu Nhandejáry nhe'ẽ omombe'u-vy: —Pene mo'agwĩ-ma ou-vy Nhandejáry pende ruvixarã. Upéa-gwi pemboasy peteĩ teĩ pene rembiapo vaikwe. Perova katu pende rekoha vaikwe, he'i omombe'u-vy íxupe kwéry.
23297	MAT 4:19	—Peju katu xe moirũ, he'i íxupe kwéry. —Nde katu pira jopói kwaahaty. Ãy ae orohekombo'e-ta xe moirũ uka hagwã gwĩ kente kwéry-pe, he'i ohenói-vy íxupe kwéry Hesu.
23299	MAT 4:21	Ha upéi ohasave Hesu oho-vy gwenonde-koty. Ohexa oho-vy mokõi Zebedeu ra'y, Tiago tyvýry João ave. Gwu ndive omoatyrõ oiko-vy kanoagwasu-py kyha. Ohenói íxupe ojéupe omoirũ hagwã: —Peju katu xe moirũ, he'i íxupe kwéry.
23307	MAT 5:4	—Gwĩ gwembiapokwe omboasy-vy hasẽ va'e, heko vy'a tee joty. Nhandejáry remimbopy'agwapyrã voi upéa. Upéa-gwi ovy'a.
23308	MAT 5:5	—Gwĩ ipoxy pya'e e'ỹ va'e, heko kirirĩ va'e, heko vy'a tee va'e. Ko yvy pygwa íxupe gwarã. Ko yvy imba'e teerã. Upéa-gwi ovy'a joty.
23309	MAT 5:6	—Gwĩ Nhandejáry remimbota gwive ojaposeve seve va'e, heko vy'a tee va'e. Ivare'a va'e-rami, ijuhéi va'e-rami ave oiko hemimbota ojapose eterei-gwi. Ojapo rire ovy'a va'erã. Onhembopy'ajeko tee va'e-rami ovy'a-ma va'erã oiko-vy.
23310	MAT 5:7	—Gwĩ gwapixa-pe oiporiahuvereko va'e, heko vy'a tee va'e. Oiporiahuvereko va'erã ave íxupe Nhandejáry. Upéa-gwi ovy'a.
23311	MAT 5:8	—Gwĩ hesakatu reheve ipy'a potĩ va'e, heko vy'a tee va'e. Ohexa va'erã Nhandejáry-pe. Upéa-gwi ovy'a.
23312	MAT 5:9	—Gwĩ gwapixa peteĩxa omoingo porã va'e, ombojoja va'e, heko vy'a tee va'e. “Xe ra'y voi, xe rajy voi” he'i va'erã hese Nhandejáry. Upéa-gwi ovy'a.
23313	MAT 5:10	—Gwĩ Nhandejáry remimbota ojapo-gwi ogwereko asy ramo jepe íxupe, heko vy'a tee joty. Nhandejáry nhande ruvixa ndive gwarã voi. Upéa-gwi ovy'a.
23314	MAT 5:11	—Ha peẽ ave xe moirũ-gwi onhe'ẽ rei rei va'erã pende-rehe. Pende rereko asy va'erã. Xe-rehe ndaija'éi-gwi opaixagwa ivai va'e omombe'u vai va'erã pende-rehe, ijapu va'erã pende-rehe. Upéixa pende rereko jave, pende reko vy'a tee voi.
23316	MAT 5:13	—Pejeapysaka katu juky rehegwa nhe'ẽ-rehe. Juky-rami peẽ peiko ko yvy-py. Pono ine so'o-rehe juky nhamoĩ va'e-rami, peẽ peiko ko yvy-py ani hagwã teko rei ivaive ive oho-vy. He porã juky ha ndahe porãvéi ramo, ndikatuvéi-ma nhamoatyrõ íxupe. Naiporãvéi-ma nhamoatyrõ hagwã. Nde eremombo-ma va'erã. Erepyrũ va'erã hese.
23317	MAT 5:14	—Yvypóry kwéry-pe pehesape va'e-rami ave peẽ peiko. Ojekwaa porã tetã yvyaty ári onhemoĩ va'ekwe. Ndikatúiry onhomi nhomi íxupe.
23320	MAT 5:17	Upéi he'i jevy Hesu: —Ani ere teĩ: “Ogwahẽ-ma ou-vy Hesu ohekoviarõ hagwã Moisés amyrĩ remimombe'ukwe tekoha” ani ere teĩ. “Ou-ma ohekoviarõ hagwã Nhandejáry nhe'ẽ-py omombe'u va'ety amyrĩ remimombe'ukwe tekoha” ani ere teĩ. Agwahẽ-ma ae aju-vy ipokatu hagwã upe Nhandejáry remimo'arandukwe nhe'ẽ oiko hagwã he'i hagwe-rupi, he'i.
23321	MAT 5:18	Upéi he'i ave: —Pejeapysaka katu xe nhe'ẽ-rehe. Anhetegwa va'e amombe'u-ta peẽ-my. Ko yvy áry ndive oiko jave, nonhemohekoviarõ mo'ãi va'erã Moisés amyrĩ remimombe'ukwe nhe'ẽ. Nomokanhy mo'ãi ni peteĩ ojehai va'ekwe. Ni peteĩ ndyky jaiporu va'e kwatia nhamonhe'ẽ porã hagwã nomokanhýi va'erã. He'i hagwe-rami oikopa peve nonhemohekoviarõ mo'ãi va'erã Nhandejáry kwatia nhe'ẽ.
23326	MAT 5:23	—Upéixa ramo ereho ramo Nhandejáry róga-py ne remime'ẽrã ereme'ẽ-ma hagwã íxupe Nhandejáry apyka nhamboete haty-py, upe-py nde re'ýi nde-rehe ija'e'ỹha-rehe ne mandu'a ramo, ani ereme'ẽ ranhe teĩ Nhandejáry-pe ne remime'ẽrã.
23331	MAT 5:28	—Gwĩ opy'apy-py imandu'a gwapixa rembireko-rehe oikose-gwi indive va'e, hendive ndoikói vyteri ramo jepe, ojejavy joty. Gwesa-rupi joty ogwereko gwapixa rembireko. Omongy'a-ma va'e-rami, ojapo vai-ma hese.
23332	MAT 5:29	—Upéixa ramo nde resa nde akatúa-koty oĩ va'e-gwi erejejavy-ta ramo, ejejoko joty ne rembiapo vairãgwe-gwi. Enohẽ katu peteĩ nde resakwe emombo ndejéhegwi nde resakwe, peteĩ hesa pehẽ va'e-rami ereiko hagwã. Nde resa mokõi reheve nde reraha ramo tata ijapy e'ỹ va'e renda-py, ivai eterei va'erã nde-vy. Iporãve erenohẽ eremombo peteĩ nde resakwe ndejéhegwi.
23333	MAT 5:30	—Ha nde po nde akatúa-koty oĩ va'e-gwi erejejavy-ta ramo, ejejoko ae katu ne rembiapo vairãgwe-gwi. Ejahya ae katu upe nde po emombo ndejéhegwi. Peteĩ ipo va'e rekoha-rami ae katu eiko. Mokõi nde po reheve nde reraha ramo tata ijapy e'ỹ va'e renda-py, ivai eterei arã. Iporãve erejahya peteĩ nde po ndéhegwi.
23337	MAT 5:34	—Ãy ae katu nde rekoha porãve hagwã amombe'u-ta peẽ-my. “Nanhe'ẽ rei mo'ãi, ajapo-ta voi” ere ramo, ani ereiporu teĩ imba'e réry rei ererovia uka hagwã ne renduharã-pe ne nhe'ẽ. Ani ereiporu yváy réry. Upe-py Nhandejáry ogwapy haty. Nde ae ne nhe'ẽ eiporu.
23342	MAT 5:39	—Ãy ae katu iporãve amombe'u-ta peẽ-my. Aníke upéixa erejapo teĩ. Nde rapixa nde-rehe ojapose va'e ojapo ramo, ani joty kuri erejepy teĩ hese. Nde rovapete ramo jepe nde akatúa-gwi, ani joty kuri erejepy teĩ hese. Nde rovapete ramo jepe, ejerova rova joty íxupe. Eme'ẽ joty íxupe nde rova asu nde rovapete jevy hagwã.
23347	MAT 5:44	—Ãy ae katu nde rekoha porãve hagwã amombe'u-ta peẽ-my. Nde-rehe ija'e'ỹ va'e jepe, ehayhu joty íxupe. Nde rereko asy va'e-rehe, ejapo joty oração. Embojeupi joty katu ne nhe'ẽ Nhandejáry-pe hese kwéry.
23349	MAT 5:46	—Nde rayhu va'e-pe anho erehayhu ramo, “Hekoha porã eterei” nde'i mo'ãiry nde-rehe Nhandejáry. Nde reko-ramima ave oiko gwĩ plata-py nhane mbopaga va'ety, hese imandu'a vai va'e.
23351	MAT 5:48	—Peiko ae katu Pende Ru yváy pygwa reko-rupi. Ha'e hekoha porã tee rei voi heko jejavy e'ỹ reheve. Ha'e-ramima peiko meme katu, he'i Hesu gwemimbo'e kwéry-pe.
23352	MAT 6:1	Hesu he'i jevy gwemimbo'e kwéry-pe: —Xáke, enhangareko porã katu ndéjehe, he'i. —Ne rembiapo porã ramo, ani erejapo teĩ enterove va'e resa-py erejehexa uka porãse-vy imandu'a porã hagwã mo'ã nde-rehe. Upéixa ereiko ramo, “Hekoha porã upe va'e. Íxupe gwarã ame'ẽ-ta” nde'i mo'ãi arã voi nde-rehe Nhandejáry pende Ru yváy pygwa. Nde rekoha oikwaa voi. Ani erejapo teĩ upéixa. Ndaipotái upéixa erenhemboete ukase ereiko-vy.
23353	MAT 6:2	—Iporiahu va'e-pe ereme'ẽse ramo, ani ereiko gwĩ gweko-gwi rei enterove resa-py ojehexa uka porãse va'e reko-rupi, opy'a ky'aha omo'ã kwaa va'e reko-rupi. Atýra-py ojeporahéi haty-py omonhe'ẽ gwemimbygwasu, enterove imandu'a porã hagwã mo'ã hese. Tape-rupi ombopu onhemboete ukase-vy mo'ã. Anhetegwa va'e amombe'u-ta peẽ-my. Hexaháry-pe onhemboete uka rire, mba'eve nome'ẽ mo'ãvéi-ma íxupe Nhandejáry.
23356	MAT 6:5	Upéi he'i jevy Hesu: —Gwĩ nombojekwaái joty va'e opy'a ky'aha, ojehexa uka porãse-vy rei ojapo va'e mo'ã oração, onhembo'yse oração apo-vy. Ojeporahéi haty-py ojapo oração imandu'a porã hagwã mo'ã hese. Ojéhegwi rei ojapo mo'ã oração enterove resa-py. Onhemboete ukase-vy rei ae onhembo'yse tape kurusu-py. Anhetegwa va'e amombe'u-ta peẽ-my. Ojekwaa porã rire, mba'eve íxupe nombohekovia mo'ãvéi-ma Nhandejáry. Ani peiko teĩ ha'e kwéry heko-rami, he'i.
23357	MAT 6:6	—Oração erejapo jave ae, eike katu koty-py. Ne rokẽ emboty ndejeheve. Upéi ne anho ha-py embojeupi ne nhe'ẽ nde Ru jahexa e'ỹ va'e-pe. Ha upe rire katu nde Ru yváy pygwa ne anho ha-py erejapo va'e rexa-vy, nde rovasa porã va'erã ombohekovia-vy nde-vy.
23358	MAT 6:7	—Gwĩ judeu e'ỹ va'e Nhandejáry kwaa e'ỹha onhembo'e mbo'e rei. Heta nhe'ẽ oiporu rei va'e omondo rei onhe'ẽ Nhandejáry-pe. “Xe nhe'ẽ puku ramo, anhe'ẽ porã-ma” he'i mo'ã ójehe. “Heta-gwi xe nhe'ẽ, ohendu-ta xe nhe'ẽ Nhandejáry” he'i mo'ã ójehe.
23360	MAT 6:9	—Oração erejapo ramo, a-rami ae kuri ere: Ore Ru yváy-py ereime va'e. Opa-rupi tomboete nde réry marangatu va'e.
23367	MAT 6:16	Upéi he'i jevy Hesu: —Gwĩ opy'a ky'aha omo'ã kwaa va'e gweko-rehe rei onhemboete ukase va'e, okaru e'ỹ reheve ohasa mo'ã Nhandejáry mboete-vy. Upéixa ojapo ramo, hova asy oiko-vy ovy'are'ỹ va'e-rami. Ndojehovahéiry. Ndojekyvu porãi ave ojehexa uka porã hagwã okaru e'ỹha onhemboete ukase-vy rei. Oipota enterove omanha hese. Anhetegwa va'e amombe'u-ta peẽ-my. Onhemboete rire, nombohekovia mo'ãi va'erã íxupe ome'ẽ-vy Nhandejáry. Ani peiko teĩ ha'e kwéry heko-rami.
23370	MAT 6:19	Upéi he'i jevy Hesu: —Ani erenhongatu rei teĩ ko yvy-rehe ne mba'e kwéry. Onhembotapurupa arã nde ao. Onhembyaipa arã ne mba'e. Ombokwa arã nde róga-rehe imonda va'e oike hagwã nde koty-py. Ndaha'éi yváy pygwarã ko yvy pygwa va'e. Nhane rembiejarã meme voi.
23373	MAT 6:22	Upéi he'i jevy Hesu: —Ha nhande resa reheve katu ohexa va'e-rami oiko nhande rete. Jahexa porã ramo, ohexa vérami ave nhande rete. Hembipepa íxupe va'e-rami oiko. Upéixa nde rekoha porã tee ramo, arakatu pygwa vérami ereiko va'e, erejehesa rerova uka-vy Nhandejáry-rehe.
23375	MAT 6:24	Upéi he'i jevy Hesu: —Avave ndikatúi ojáry mokõi va'e nhe'ẽ-py omba'apo. Oĩ ramo nhande-rehe mokõi omanda va'e, peteĩ va'e-rehe nanhande a'éi va'erã. Outro-pe jahayhu va'erã. Peteĩ va'e-rehe nhane rakate'ỹ va'erã. Ha outro-pe ndajahexaséi va'erã. Upéa-gwi naiporãi nhane rakate'ỹ eterei plata-rehe. Erembotuvixave ramo plata, ipu'aka va'erã nde-rehe. Nerepenái va'erã Nhandejáry-rehe. Nde kupe-py oĩ va'e-rami erereko va'erã íxupe.
23379	MAT 6:28	—Nde aorã orã-rehe ani erepena eterei teĩ ereiko-vy. Pehexa katu yvoty reko. Nomba'apói opotyrã-rehe. Oipogwã va'e-rami ndoikóiry. Nomba'apói ramo jepe, opyta porã ete voi joty.
23386	MAT 7:1	Hesu he'i jevy gwemimbo'e kwéry-pe: —Ani nde rapixa rembiapo-rehe, “Ivai” ere teĩ erepondera-vy. Ne rembiapo ojohu vai ave arã nde-rehe Nhandejáry.
23387	MAT 7:2	—Upe erejavaeterekoha-rami ave, “Ivai” he'i arã nde-rehe Nhandejáry. Nde rapixa ererekoha-rami nde ave nde rereko va'erã Nhandejáry.
23388	MAT 7:3	—Ãy amombe'u-ta pene rekorã-rehe. Yvyra ra'ykwe rehegwa nhe'ẽ-rami aiporu-ta peẽ-my imombe'u-vy. “Oĩ ra'e nde resa-py yvyra ra'ykwe” ere teĩ nde rapixa-pe. Ha nde ave tuvixave nde resa-py oĩ va'e. Heko porã va'e-rami ereikose mo'ã nde rapixa-pe.
23392	MAT 7:7	—Ejerure rure katu Nhandejáry-pe. Ha ne rembijerure katu ome'ẽ va'erã nde-vy. Eheka heka katu ndejéupe gwarã. Ha ne rembieka katu erejohu va'erã. Okẽ onhemboty va'e oipe'a uka hagwã ombota mbota va'e-rami, pene kyre'ỹ katu pejapo hagwã oração. Nde-vy oipe'a-ma va'e-rami okẽ, ohendu va'erã Nhandejáry pene nhe'ẽ.
23397	MAT 7:12	Ha nhande kwéry katu jaipota nhande rapixa ojapo porã nhande-rehe. Aipo ramo, nde hese ave ejapo porã. Peteĩxa pejapo porã ojóehe, he'i. —Tuvixa mba'eve ko va'e nhe'ẽ. Ko va'e nhe'ẽ-py anohẽ kuri peẽ-my judeu rekoharã Moisés amyrĩ remimombe'ukwe gwive, Nhandejáry nhe'ẽ-py omombe'u va'ekwe gwive ave. Peteĩ nhe'ẽ-py amombe'upa kuri peẽ-my, he'i gwemimbo'e kwéry-pe Hesu.
23398	MAT 7:13	Upéi Hesu he'i jevy: —Tapeho katu tape porã-rupi. Upe tape ypyrũha tape po'i voi. Upe-rupi tapeho katu. Ani peho teĩ tape vai-rupi. Upe tapegwasu mombyry nhande rerahaha voi Nhandejáry-gwi. Tapegwasu nhepyrũha tuvixa oĩ va'e. Ndahekorasýi jaha hagwã upe tapegwasu-rupi. Heta oho tapegwasu-rupi va'e.
23406	MAT 7:21	Upéi Hesu he'i jevy: —Heta oĩ, “Nde xe Járy, nde xe Járy” he'i rei va'erã xe-vy. Upéa nomoirũi va'erã oho-vy Nhandejáry nhande ruvixa-pe. Nogwahẽi va'erã oho-vy oiko haty-py. Ha xe Ru yváy pygwa remimbota ojapo va'e ae katu omoirũ va'erã íxupe oho-vy, he'i.
23407	MAT 7:22	—Upe áry-py, enterove va'e-pe hembiapo apokwe-rami areko hagwã áry-py, heta, “Nde xe Járy, nde xe Járy” he'i rei va'erã xe-vy. “Nde réry-py Nhandejáry nhe'ẽ oromombe'u va'ekwe. Nde réry-py oromosẽ mosẽ oromondo-vy anháy-pe. Nde réry-py heta hexapyrã-rupi ore rembiapo porã va'ekwe. Heta ipu'aka va'e orojapo va'ekwe” he'i va'erã mo'ã xe-vy.
23413	MAT 7:28	Omombe'upa rire, heta ojogweroaty aty va'e ogwerovy'a inhe'ẽ omboete-vy íxupe hikwái: —Iporã ete Hesu nhe'ẽ, he'i hikwái.
23416	MAT 8:2	Upe jave ogwahẽ ou-vy iha-py mba'asy vai ogwereko va'e ijai aipa va'e. Gwetypy'ã-rehe onhesũ omboete-vy hovagwy-py: —Nhane mbogwerahaty voi nde, xe Járy. Xe-vy pa xe mbogwera ave arã nde? he'i Hesu-pe.
23417	MAT 8:3	Ha'e oipyso opo omoĩ hese: —Orombogwera-ta voi katu nde-vy, he'i íxupe. —Xe nhe'ẽ-py tane potĩ katu, he'i hasy va'e-pe. Upe-ma ramo opa-ma ojei íxugwi ijai aikwe. Okwera porã-ma.
23418	MAT 8:4	Upéi he'i Hesu: —Ejeapysaka katu xe nhe'ẽ-rehe. Ani eremombe'u avave-pe orombogwera-ma hagwe, he'i hasy va'ekwe-pe Hesu. —Tereho katu pa'i oĩ ha-py ejehexa uka-vy. Ehexa uka íxupe erekweramaha. Eme'ẽ íxupe upe myamyrĩ “Nhame'ẽ katu” he'i va'ekwe. Upéixa ramo, “Okwera-ma. Onhemopotĩ jevy-ma” he'i va'erã nde-rehe, atýra-py ne mombe'u-vy, he'i íxupe Hesu.
23420	MAT 8:6	—Xe pytygwõ katu, Xe Járy Hesu, he'i. —Xe rembigwái oime koty-py. Nopu'ãvéi-ma, hajy jeapa-gwi ndoryrýiry. Hasy ete voi oĩ-vy, he'i íxupe soldado ruvixa.
23421	MAT 8:7	—Aipo ramo, aha-ta nde róga-py ambogwera hagwã íxupe, he'i soldado ruvixa-pe.
23423	MAT 8:9	—Oĩ xe-rehe omanda va'e. Inhe'ẽ ajapo va'e. Xe pogwy-py ave oĩ soldado xe amanda hese va'e. Kóa-pe, “Tereho katu” ha'e ramo, oho ave arã voi. Ha upéa-pe, “Eju katu” ha'e ramo, ou ave arã voi. Xe rembigwái-pe, “Ejapo katu xe nhe'ẽ” ha'e ramo, ojapo ave arã voi. Upéixa ave ne nhe'ẽ-py rei nde pu'aka nipo ra'e mba'asy-rehe erembogwera hagwã xe rembigwái-pe, he'i íxupe upe soldado ruvixa.
23424	MAT 8:10	Upéa nhe'ẽ rendu-vy “Mba'éixa ojerovia tee xe-rehe” he'i Hesu opondera-vy hese. —Ojerovia tee voi xe-rehe upe va'e, he'i kente kwéry-pe hapykwéri ogwa'ẽ va'e-pe. —Amombe'u-ta peẽ-my anhetegwa, he'i. —Oĩ Israel remiarirõre judeu kwéry xe-rehe ojerovia va'e. Ha ko va'e soldado ruvixa judeu e'ỹ ramo jepe, ojerovia teeve joty xe-rehe, he'i.
23427	MAT 8:13	Upéi he'i upe soldado ruvixa-pe: —Tereho jevy katu nde róga-py. Xe reroviaha-rami, toiko katu nde-vy, he'i. Upe-ma ramo okwera-ma hembigwái.
23432	MAT 8:18	Ha upéi katu heta kente onhemboaty Hesu-rehe. Ohexa ramo heta onhemboaty hese, he'i gwemimbo'e kwéry-pe: —Jahasa katu y rovái, he'i.
23433	MAT 8:19	Ne'írã vyteri onhemboyru jave kanóa-py, ou ohogwaitĩ-vy íxupe peteĩ judeu rekombo'ehaty: —Xe oromoirũ-ta, porombo'eháry, he'i Hesu-pe. —Mamo ereho ha-rupi oromoirũ-ta, he'i íxupe.
23434	MAT 8:20	Hesu he'i jevy íxupe: —Mykurẽ, yvykwa oĩ íxupe hógarã. Gwyra, oĩ ave íxupe haityrã. Ha xe ae katu Nhande Ryke'y tee va'e, ndaipóri xe-vy xe renagwã atongea-vy xe apyta hagwã, he'i. —Xe moirũse joty pa nde? he'i pe tekombo'ehaty-pe.
23435	MAT 8:21	Upéi outro peteĩ hemimbo'e va'e he'i Hesu-pe: —Xe oromoirũ va'erã, xe Járy, he'i. —Aha'arõ ranhe-ta xe ru omano ramo ajaty hagwã, he'i íxupe.
23436	MAT 8:22	—Nahániry. Ãy voi aipota xe moirũ, he'i íxupe. —Xe moirũse e'ỹ va'e ae taimandu'a ranhe katu omano va'ekwe ojaty hagwã-rehe, he'i upe gwemimbo'e-pe.
23439	MAT 8:25	Ha hemimbo'e kwéry oho omombáy íxupe: —Ore resende katu, ore Járy, he'i. —Nhanheapymi-tama nhande, he'i Hesu-pe hikwái.
23440	MAT 8:26	—Mbava'e-gwi tipo pende py'amirĩ, he'i íxupe kwéry. —Ndapejerovia teéiry ra'e xe-rehe, he'i íxupe kwéry. Upéi opu'ã onhe'ẽ-py omokirirĩ hagwã. He'i yvytugwasu-pe, y opu'ã va'e-pe ave —Ekirirĩ katu, he'i ipoxy va'e-pe. Upe-ma ramo ohopa-ma yvytu. Opytu'u jevy y. Okirirĩ porãmba jevy-ma y.
23441	MAT 8:27	Ha'e kwéry opondera voi hese: —Mba'eixagwa heko va'e po, he'i opondera-vy hese. —Yvytugwasu jepe, y opu'ã pu'ã va'ekwe jepe ohendu inhe'ẽ, he'i Hesu-rehe hikwái.
23443	MAT 8:29	Onhe'ẽ hatã hatã Hesu-pe ombojevyse-vy mo'ã: —Nde ko Nhandejáry ra'y. Ma'erã ereju ko'a-py, he'i Hesu-pe ombojevyse-vy mo'ã. —Ne'írã vyteri ore moingo asyha áry. Ma'erã ereju? he'i. —Ore moingo asyha áry-py ae ereju va'erã mo'ã, he'i Hesu-pe. —Ãy katu ani ereju ore moingo asy-vy, he'i íxupe.
23445	MAT 8:31	Upéa-gwi ojerure rure íxupe: —Ore mosẽ-ta ramo, ore mondo katu kure kwéry-pe. Ore mondo katu ipy'a kwéry-py, he'i anháy kwéry Hesu-pe.
23448	MAT 8:34	Upe ramo atygwasu pygwa Hesu rogwaitĩ-vy osẽ ogwa'ẽ-vy. Ohexa-ma ramo Hesu-pe, ombojevyse íxupe: —Ekwa jevy katu ore yvy-gwi, he'i Hesu-pe ojapura-gwi hikwái.
23450	MAT 9:2	Upe-py ojereru íxupe hajy jeapa apa va'e. Gwupa reheve ou onheno oĩ-vy. Ójehe ojerovia tee ramo, ohexakwaa hese. Upéa-gwi he'i upe hajy jeapa apa va'e-pe: —Ani erekyhyje teĩ, xe ra'y, he'i íxupe ombopy'agwapy-vy. Gwa'ýry-pe he'iha-rami he'i íxupe: —Amboyke-ma ndéhegwi ne rembiapo vaikwe, he'i upe hajy jeapa apa va'e-pe.
23451	MAT 9:3	Upe-py oĩ judeu rekombo'ehaty. Ohendu-ma ramo Hesu nhe'ẽ, ndojohu porãi: —Onhemonhandejáry rei ou-vy, he'i mo'ã Nhandejáry Hesu-rehe. —Onhe'ẽ vai rei, he'i ojóupe hese.
23453	MAT 9:5	—Pejeapysaka porã katu xe nhe'ẽ-rehe. Oĩ ramo, “Amboyke-ma ndéhegwi ne rembiapo vaikwe” he'i va'e katu, ndajahexái hemimboyke. Omboyke para'e. Tapa nomboykéiry ra'e. Ndajahexáiry. Ha oĩ ramo, “Epu'ã katu egwata eho-vy” he'i rei va'e katu, jahexa ave. Nomopu'ãiry upe va'e.
23456	MAT 9:8	Upéa ohexa ramo ijaty va'e kente, opondera eterei hese. Inhe'ẽ-py rei omopu'ã-gwi: —Omopu'ã-ma ngatu, he'i Hesu-rehe. —Iporã porã ete va'e voi hembiapo, he'i hese. —Nhandejáry omombaraete voi upe kwimba'e. Herovia hexapyrã-rupi ha'e hembiapo, he'i Hesu-rehe Nhandejáry-pe omomba'egwasu-vy.
23457	MAT 9:9	Upe-gwi ohasave Hesu oho-vy. Oho jave, ohexa Mateus héry va'e-pe ogwapy oĩ-vy ramo. Nhane mbopaga haty-py ogwapy oĩ-vy: —Xe moirũ katu, he'i íxupe. Upe-ma ramo opu'ã omoirũ-ma íxupe.
23460	MAT 9:12	Upéa fariseu nhe'ẽ ohendu ramo Hesu: —Nhane resãi ramo, nanhaikotevẽi nhane mbogweraharã-rehe. Ha nhande rasy ramo ae katu, nhaikotevẽ-ma nhane mbogweraharã-rehe, he'i hemimopotĩse-rehe onhemoirũ uka hagwã.
23462	MAT 9:14	Upéi ogwahẽ ou-vy Hesu renda-py João remimbo'e: —Ore orohasa orokaru e'ỹ reheve Nhandejáry oipotaha-rami, he'i. —Ohasa ave okaru e'ỹ reheve fariseu kwéry. Ha ne remimbo'e kwéry katu ndohasái voi okaru e'ỹ reheve. Ma'erã po ndoikói ore reko-rami, he'i Hesu-pe oporandu-vy.
23464	MAT 9:16	Upéi he'i jevy upe pygwa-pe: —Outro arandu rehegwa nhe'ẽ háma amombe'u-ta peẽ-my ao rehegwa-rami, uva rykwere rehegwa-rami ave. Nanharemendái ipyahu va'e-py ao tuja. Nharemenda ramo ae katu onhynhy arã ra'e ipyahu va'e. Ojepoapy-vy omondoro arã ao tuja. Osorogwasuve va'erã ao tuja.
23466	MAT 9:18	Upéa he'i jave, ogwahẽ ou-vy peteĩ mburuvixa. Gwetypy'ã-rehe onhesũ Hesu rovagwy-py imboete-vy: —Omano-ma xe rajy, he'i. —Omano ramo jepe, iporã ereho joty katu eremoĩ nde po hese oikove jevy hagwã, he'i Hesu-pe.
23470	MAT 9:22	Upe-ma ramo ha'e ojere. Oma'ẽ ramo, ohexa-ma upe kunha-pe: —Ani erekyhyje teĩ xéhegwi, xe rajy, he'i imbopy'agwapy-vy íxupe. Gwajýry-pe he'iha-rami, he'i kunha-pe: —Nde erejerovia-magwi xe-rehe, erekwera-ma, he'i kunha-pe. Upéa nhe'ẽ he'i-ma ramo, pya'e okwera upe kunha.
23472	MAT 9:24	—Tapehopa katu, he'i. —Nomano etéiry voi mitã kunha. Oke ae-ma oĩ-vy, he'i omosẽ-vy. Ha óga-py oĩ va'e gwive katu onhembohory hese.
23475	MAT 9:27	Upe-gwi ohasave oho-vy Hesu. Ha mokõi hesapyso e'ỹ va'e katu ou hapykwéri: —Davi remiarirõre nhane remiha'arõ va'e, he'i ohenói hatã-vy íxupe. —Ore poriahuvereko katu, ore poriahuvereko katu, he'i ohenói hatã-vy íxupe.
23476	MAT 9:28	Upéi ha'e oike koty-py. Oike rire, ogwahẽ ave ou-vy upe mokõi hesapyso e'ỹ va'e: —Pejerovia tipo xe-rehe apombohesapyso porã hagwã, he'i íxupe kwéry Hesu. —Ha'e voi, he'i. —Orojerovia-ma nde-rehe, ore Járy, he'i íxupe.
23477	MAT 9:29	Upéi omoĩ hesa ári opo: —Xe reroviaha-rami pehexa porã katu, he'i hesapyso e'ỹ va'e-pe.
23478	MAT 9:30	Upe ramo hesapyso porã-ma. Ha Hesu ndohejái omombe'u ojehegwa: —Erekwera hagwe aníke eremombe'u mbe'u teĩ avave-pe, he'i íxupe omanda pohýi-vy.
23481	MAT 9:33	Omosẽ imondo-vy anháy-pe. Inhe'ẽnge'ỹ va'ekwe onhe'ẽ-ma. Ojogweroaty va'e kente ohexa ramo, opondera eterei hese: —Yma gwive ko'ánga ete peve ndajahexái voi a ramigwa, he'i. —Nhande kwéry yvy-rupi, Israel yvy-rupi ndajahexái voi a ramigwa, he'i opondera-vy hese.
23482	MAT 9:34	Ha fariseu kwéry katu ndojohu porãi hembiapo: —Anháy ruvixa nhe'ẽ-py ae nipo ra'e omosẽ imondo-vy anháy-pe Hesu. Anháy ae nipo ombopu'aka ra'e Hesu-pe, he'i mo'ã hese hikwái.
23484	MAT 9:36	Ohexa ramo ijaty jaty va'e kente, oiporiahuvereko íxupe kwéry: —Ovexa-rami rei oiko ra'e hikwái, he'i. —Ndoikóiry ramo ovexa-rehe onhangareko va'e, ndoiko porãi. Ipyrasypa, heterasypa ave. Ho'a ramo, ndaipóri henohẽharã. Upéixa ete ovexa hasy va'e-rami, herekwa e'ỹ va'e-rami oiko ko ijaty va'e kente xe moirũse va'e. Upéa-gwi aiporiahuvereko-ma íxupe kwéry, he'i ojogweroaty va'e kente kwéry-rehe.
23485	MAT 9:37	Upe ramo omombe'u gwemimbo'e kwéry-pe nhe'ẽ mombe'uharã rehegwa nhe'ẽ temitỹgwe kytĩharã rehegwa nhe'ẽ oiporu-vy. —Heta hi'a porã ramo jepe, ndahetáiry joty oikytĩ va'e heraha-vy.