7131	RUT 1:2	Ámna wata kutná ku Elimelek, hang áwáná kutná ku Naomi, iná nanggená yará wata kut yándi ku Malon káling Kilion. Wawu hun yáni ku Efrata háranan, it Betlehem Juda ále káinnan, watá kung Moab káwak káin átkiuráng.
7132	RUT 1:3	Átang Naomi náulá Elimelek ká kámurán du áwáná yá nanggená yará yot yáni rewe áturáng.
7135	RUT 1:6	Átang árongga Naomi yá naruk ku Juda ále káin Táwi yá rám álosim ámna náráwaná yámán sungngi yáni yá tunggafengga árán du málám Moab káwak wa nambáná yará yot sangga kukuya tiktiyawik táuráng.
7145	RUT 1:16	Wáina inán, Rut tá miuk, “Kepmangga son kukuya ma nanáng seindalák. Ko rekáin kuinelák, nák ku wakáin kuinet; me rehára átnelák, nák ku wakáin átnet. Kákkán tombong wawu nákkán tombong, me kákkán Ánutu wawu nákkán Ánutu.
7149	RUT 1:20	Wáina met, Naomi yá yánuk, “Naomi ing ma mantáng namindaráng. Ináku Mara ing mantáng namineráng, náuta Ánutu Uliháláng Márumá watá neháng wáik tán watá pahánna kinan ukuro hánám átak.
7152	RUT 2:1	Kulá Naomi káungáná káman kutná ku Boas. Ámna wawu Elimelek kán hun háranan, hun wata kinan ámna kutná pálak átnándak.
7153	RUT 2:2	Kulá hang Moab náráwa Rut watá Naomi ing inuk, “Nepmatá hái káin kungga bali kátu yákyákmak táená wa kámolin. Káman niyá nahángga álo ingga nanán hálendu kámonet.” Wáina men Naomi yá inuk, “Álo kuinelák, uriwana.”
7158	RUT 2:7	Náráwa watá ing nanek, ‘Álo satá no yáup ámna yá bali marángga hárotang tingga kungga árát, márin yáni káin yákyákmak táená wa kámondang urum tinet me?’ Iná náráwa wawu yáup hára re átak, hilápmá hánám áwángga inggálu. Rám hátetná kimo re sima kinan putung hangga sek narek.”
7163	RUT 2:12	Táwi Israel yan Ánutu ya hitná tárang káin árátá watá pinya tátáya áwulák. Táwi yá álosim rina táulák wáinanyon tán sambe yá kákkán káin táwi hánám tunggafeinek.”
7170	RUT 2:19	Wáina tán kangga nambáná yá inuk, “Kula rekáin yáup tángga bali táwi hánám kámondalák? Ni ámna yá kaháng tunggap tángga keháng tolek wawu Táwi yá kuram táng minek.” Kulá wahára ku Rut tá niyan hái káin yáup táuk wa nambáná inuk, “Ámna kutná niyan hái káin no kula yáup táet wawu Boas.”
7171	RUT 2:20	Wáina inán Naomi yá nambáná inuk, “Táwi yá kuram táng minek. Málámbá há átaráng me há kámurená álosimmá wa hiták nálengngátak.” Wáina inángga son hang miuk, “Ámna wawu nánin sip kátu, watá kák kehángga náula kámutuk wata kutná meng mirak tátáyan álo kámá.”
7184	RUT 3:10	Wáina inán Boas yá inuk, “Náráwa máto, Táwi yá kuram táng kaminek. Ko náwu kangán álosim wa pukon náula yan hun wa elelák. Álosim wa kálak táulák wawu wáina sim, iná kula pálik táelák nátá ku álosim hánám, náuta ko ámna máto kutná kutná yáni pálak me kutná kutná yáni muná yan káin ma kulák.
7187	RUT 3:13	Yáungán nahára álo átnelák. Hilápmá no ámna wa ine káinemán. Watá álo háláng kamámáyan hálendu álo wáina táinek, iná watá ma háláng kaminán men, wawu no álo háláng kaminet pálipuk Táwi rahálá hára. Álo son pándák átnárá it tá háinek.”
7194	RUT 4:2	Boas yá ámna yáilá 10 it waháranan watá áwát ing yánuk, “Áwáng nahára putung haniráng.” Wáina yánán áwáng wahára málám bot putung áturáng.
7196	RUT 4:4	Wata ku kák kaninet ingga naret wa kanin, káwak wawu ko yuwinelák. No mená met náwu ámna náráwa me ámna yáilá putung átaráng wata rahán yáni hára. Álo yuyuwáya hálendu, ko yuwáng. Iná muná hálendu, nanátá no narin. Nukngá yá wáina tátáyan muná wawu ko rewe yuwinelák, enendu ko muná ing metá ámna nukngá wa yuyuwáyan wawu nák.” Wáina inán du Boas yan sip kátu watá miuk, “Álo no yuwinet.”
7203	RUT 4:11	Ámna náráwa kámuk urum wahára áturáng me ámna yáilá watá miuráng, “Nán du háláng kakamá. Táwi yá tán náráwa ni kákkán it káin áwáng háinek wawu Resel káling Lea ina háleinek, yarán watá tombong Israel táng tunggap táumálák wáina. Iná kák ku ámna kutná kutná pálak Efrata hun hára it Betlehem kinan kutya táwi átnelák.
24285	MRK 1:1	Náwu Ánutu Nanggená Jesu Ámna Náráwaná Son Iháhá watán me pingnga álosim watá hulátek.
24286	MRK 1:2	Ánutu yá Nanggená me ing inán Aisaia yá me wanyon uyiuk ngá ná: “Naráng. No ámna niyá me tángga kung áwáng tátá wa kálak suring me kuinek, watá kálu tiyawing kaminek,”
24288	MRK 1:4	Kulá me wa isutang gu Jon Umi Kuháng Yámámá yá ále komkomá páliná muná káin áwángga yánuk, “Pahán hurik tángga áwáng umi kuhát tu Ánutu yá mukmuro sáni wa yawonek.”
24298	MRK 1:14	Kulá Jon táng it káto káin tit wata torong káin du Jesu yá Galili ále káin son kungga Ánutu yan pingnga álosim wa meng tárut tángga kuk.
24299	MRK 1:15	“Kulá rám bu áwek, Ánutu yan átkuku wu enanggon áwek. Pahán hurik tángga pingnga álosim wa narángga pahán sáni káin káto tingga átkuineráng!” ing yánuk.
24301	MRK 1:17	Wa kápángga Jesu yá yánuk, “Áwáng nák nasurán du no sále ámna nangge iháháyan háleinemálák.”
24308	MRK 1:24	“Jesu Nasaret nan, rina táng námámáya áwelák? Kák ka nán hám náháng lem tátáya áwelák? Nák ku há naret kák ku wa ingga, kák ku káungá hánám Ánutu yan káinnan dá áwelák!”
24318	MRK 1:34	Ámna náráwa táuppon áwát Jesu yá ilalák yáni hulá hulá wa iháng toliuk. Hang iruk wáik ká ep ihená wa táuppon yásut yámuk, iná iruk wáik ká kutná hiták meng tunggap tátá wa olet yáni máuk, náuta há naráng meráng wata.
24320	MRK 1:36	Átang sim bu Saimon yot nuknukngá watá suling muráng.
24324	MRK 1:40	Ámna káman ilalák lepra pálak watá áwáng tulá hára imángga hangga kiling muk, “Ko narátá álo hálendu neháng tolitá no Táwi rahálá hára rongrongngá hálin.”
24328	MRK 1:44	“Kándáng narinelák, ko ni kámá káman ma inindalák, ináku kung sutya wa pris káman elengga ku Ánutu ya towet sing mámáya Moses yá ilalák ká álo hálen rina tátáya miuk wáina tátá ku kámá yá kahángga ku ilalákngá yá álo hálek ingga kahineráng.”
24333	MRK 2:4	Áwángga káuráng gu Jesu rupmá káin kung heheyan du muná náuta ámna náráwa yá kik hánám árát, áwáng it ketnán árángga kung it hungnganá yalingga wakálu kangkang pálak sat Jesu rupmá hára háuk.
24336	MRK 2:7	“Náuta ku ámna nátá wáina menggoek? Ánutu yan kome táin ingga hám tánggoek! Ámna káman dá kátu sasayan tárák kámá muná, Ánutu yá rewe ku wáina tátáyan.”
24339	MRK 2:10	Enendu ing narineráng Ámna Nanggená watá káwak náta ketnán kátu sasa watán háláng tángga átak.” Wáina yánángga son ilalák mara wa inuk,
24341	MRK 2:12	Wáina inán waháranyon málám tárutang kangkangngá tánggatang rahán yáni hára hangga kuk. Wa kangga kámuk hárámutang Ánutu kutná meng tárut tángga ing miuráng, “Tárák kámá ing ma hánám káumán!”
24343	MRK 2:14	Wahára átang son kungga káuk ku Liwai Alfius nanggená wu takis iháhá itná hára putung átnárán kangga ku inuk, “Áwángga nák nasulák,” Wáina inán Liwai málám tárutang isutang kuk.
24346	MRK 2:17	Wáina met Jesu yá narángga yánuk, “Ámna káman ilalákngá muná yá dokta yan káin ma kungngátak, ináku ilalákngá pálak watá ku dokta yan káin kungngátak. No áwut wawu ámna náráwa kándáng árená wa mantáng yámámáya ma áwut, ináku mukmuro mara wa mantáng yámámáya áwut.”
24348	MRK 2:19	Wáina inát Jesu yá yánuk, “Ámna káman dá náráwa káman yot ket tántán tátáya átang nuknukngá men áwánggalát watá watyot átang sungngi álo sanggalát me muná? Wáina kámá ma árak. Rám ore watá watyot átgalát wahára wu herongnge átnát tán rám.
24355	MRK 2:26	Pris táwi yáni kutná Abiata watán rám hára Devit málám kung Ánutu yan it kinan hang, másáng horengga Ánutu yan tit káungá hánám hálená wa pris káman inán másáng wa imán náuk, wawu kálu hitik táuk, pris yá re nanaya mená wa, kámá iháng imán tombongngá yámángga náuráng. Devit tá wáina táuk, enendu Táwi yá kandák táelák ingga ma inuk.”
24356	MRK 2:27	Waháranyon ing yánuk, “Ánutu yá ámna nangge háláng yáyámáya Sabat táng tunggap táuk; ámna nangge yá Sabat háláng imámáya ma táng tunggap táuk.
24357	MRK 2:28	Wata ku Ámna Nanggená wawu Táwi, Sabat tán hányon.”
24366	MRK 3:9	Ámna náráwa yá kik hánám hálen kome muná kangga disaepelná yánuk, “Bot káman tiyawing namániráng, náuta ámna náráwa yá neháng kik pásinirot.”
24368	MRK 3:11	Rám iruk wáik ká kanggiuráng hára wu iháng hang kondolá hára kátingga ing mantánggiuráng, “Kák ku Ánutu Nanggená!”
24373	MRK 3:16	Ámna 12 iháng tunggap táuk wawu: Saimon, Jesu yá kut nukngá Pita imuk wa,
24378	MRK 3:21	Wáina tát Jesu sipmá kátu yá wa naruráng hára wu “Ámna wawu hohek, wata ku kung engotang áwánin,” ing mengga kuráng.
24387	MRK 3:30	“Ámna wawu iruk wáik ká watyot átkoek,” ing miuráng wata ku wa yánuk.
24392	MRK 3:35	Niyá Ánutu yan me isutang átningguinek wawu nák yakukulana me yit ilomna me mam ilomna.”
24395	MRK 4:3	“Sándá narániráng! Ámna káman dá iritná táulá halin ingga kuk.
24403	MRK 4:11	Ináng sulit tu yánuk, “Kámá kep káin átaráng wawu me tárákngá kálu re yánáná wáina hálendu ‘rendá rahán yáni hálengga átneráng enendu páliná wu ma káindáráng, me rendá narineráng enendu wata hulá hánám bu wáina ingga ma narindáráng. Wáina tángga átninggan pahán yáni hurik tát Táwi yá kátu yáni saiwon.’ Iná sáni wu Ánutu yan átkuku watán me kilakngá wata hulá hánám wawu Ánutu yá sán há sáliuk.”
24406	MRK 4:14	Ámna káman dá irit táulá halingngátak wawu káwak náta ketnán Táwi yan me halingngátak.
24407	MRK 4:15	Ámna kámá wu irit táulá yá kálu hára hangngátaráng wáina, rám Táwi yan me narángngátaráng waháranyon du Satan dá áwáng me narángngátaráng wa táng hirarán kung yámángngátak.
24416	MRK 4:24	Waháranyon sengsáráp tingga ku ing miuk, “Me rina nareráng wa kándáng hánám wa naráng hátingga átneráng. Tárák rina tánggoeráng wawu Ánutu yá wáinanyon táng sámángga, wata ketnán nukngá sengsáráp táng sáminek.
24417	MRK 4:25	Káman niyá me páliná watá átmek hálendu Ánutu yá wata ketnán nukngá yot tingga iminek. Iná káman niyá me páliná wa ma átmák hálen wawu isikimo rina átmek watyot imáng hutang ihinek.”
24418	MRK 4:26	Hang ing hányon yánuk, “Ánutu yan átkuku wawu ing ina: ámna káman dá irit táulá káwak káin halingga sangga,
24421	MRK 4:29	Áráng hengga kungga pálin yáni sángga álikngingga árát tu pálin yáni mamaráyan rám hálengngátak, wahára wu márumá yá áwángga marángga ihángngátak.”
24422	MRK 4:30	Son Jesu yá yánuk, “Ánutu yan átkuku wata wu náut ina ingga mengga sáninet, me tárák ku náut hára mengga sáninet?
24423	MRK 4:31	Ánutu yan átkuku wawu mastet táulá ina isik hánám kimo káwak kinan halingngátaráng.
24436	MRK 5:3	Ámna wawu tanggán káin átnándak, wahára ámna káman dá ámna wa háthárot tán tárák ku muná, sen dá enendu muná yon.
24440	MRK 5:7	Jesu yá inuk, “Iruk wáik, ámna wa sangga hang!” Wáina inán narángga hahatingga ingmen ing mantáuk, “Jesu, Ánutu Árená Hánám wata Nanggená, rina táng namindelák? Ma keháng lem táindát ingga Ánutu rahálá hára nanáng!”
24478	MRK 6:2	Rám Sabat tá áwáng hiuk hára wu miti itná káin Táwi yan me yánáng tolingga árán, urum táwi wa narángga áturáng wata kinan máro hánám bá yon hárámutang me keke ing miuráng, “Ámna nátá nanará wawu rekáinnan ihuk? Nanará álosim náwu niyá imuk ngáya tángga tárák hulá hulá wa hányon tánggoek?
24503	MRK 6:27	Ináku waháranyon yáup ámnaná suring mán Jon yáilá tángga áwáwáya kuk. Ámna watá kung Jon it káto káin átuk wakáin salá ták marángga
24513	MRK 6:37	Ingga inát Jesu yá yánuk, “Náut kámá nanayan wawu sáni kangga yámineráng.” Ing men watá inuráng, “Ámna káman dá yáup yap 8 tángga sup ihángngátak, wáina watá ku álo kung másáng yungga yámátne nanggalát.”
24538	MRK 7:6	Wáina inát tu Jesu yá yánuk, “Ámna kusákngá sánda puk hánám Ánutu yá profet Aisaia inán kándáng hánám ing mengga uyiuk: ‘Ámna náráwa náwu milun dá re meng toling namángngátaráng, iná pahán yáni wu nepmang kung mulangán hánám átaráng.
24540	MRK 7:8	Sándu Ánutu yá meng rákit me tiuk wa sat kun du ámna nangge yan kálu wa re káto tángga átkoeráng.”
24541	MRK 7:9	Hang ing yánuk, “Sándu álo kámá hánám ing tánggoeráng! Ánutu yan meng rákit me wa iháng numkálu tingga ku ámna sánin kálu wa rewe isutang átkoeráng!
24543	MRK 7:11	Enendu, ket tárák sáni wawu hulá kámá. Sándá ku ing mengngátaráng, ámna káman dá naning me maming ing yánánggim, ‘Sup me kutná kutná náwu sán sámánggem, enendu Ánutu yan pingnga ingga há miut, wata ku ma sámindát,’
24545	MRK 7:13	Wáina tángga ku tátáwi sáni yan kálu wa uying sat áwán Ánutu yan me wa táng hang tinggoeráng, hang kálu wáinanyon nukngá kámá hányon tánggoeráng.”
24569	MRK 7:37	Ámna náráwa yá wa narángga ikik hánám hárámutang ing miuráng, “Kutná kutná wu kándáng hánám wa tánggoek. Watá tán káráman yáni tungngá yá ruwarát, me yáni muná yá meme tánggoeráng.”
24571	MRK 8:2	“Ámna náráwa nátá áwáng nákkot árát rám kaláhu hálek ka náut kámá kámá nanayan ma átyámák, wata ku urák yáni naret.
24578	MRK 8:9	Ámna náráwa sale yáni wu 4000 náut wáina watá árát suring yámán kut
24593	MRK 8:24	Ing inán ámna watá háleng san kun miuk, “Ámna náráwa kápet tu káráp pá ina kung áwáng tángga árát.”
24598	MRK 8:29	Wáina inát Jesu yá yánuk, “Iná sáni wu nákka ni ing menggoeráng?” Wáina yánán Pita yá miuk, “Kák ku Ánutu yá ámna suring mán hangga ámna náráwaná son iháháya miuk wa.”
24600	MRK 8:31	Kulá Jesu málám disaepelná yot átang gu Ámna Nanggená wawu sut láwit táwi hánám narinek, me ámna yáilá, lo yan tiksa me pris tátáwi yáni watá táng kep tit utkámut táineráng ngáyá rám kaláhu átang gu son tárutnek ingga wáina yánuk.
24602	MRK 8:33	Enendu Jesu yá hurik tángga disaepelná kápánggatang Pita me táng mángga miuk, “Satan, sárumna káin kung! Kák ku Ánutu yan nanará wa ma isuralák, ináku ámna yan nanará isutalák.”
24605	MRK 8:36	Ámna káman dá káwak kán kutná kutná álosim erek átmánggim, enendu átkuku sásáliná muná wa ma tánggim, wahára ku kutná kutná watá ku rina hánám háláng imánggim?
24606	MRK 8:37	Irukngá watá átkuku tátáya narángga wata yumnakngá Ánutu náut imánggim?
24607	MRK 8:38	Rám nátán ámna náráwa wawu ámna mukmuro hang Ánutu ya kalot yámená. Sán háranan káman dá nák me nákkán me wata reprepmá tánggim, máriya rám kálu Ámna Nanggená yá Naning gán yamá hálángngá pálak wata kinan angeloná káungá watyot áwánggim wahára wu reprepmá yon kanggim.”
24608	MRK 9:1	Hang ing hányon yánuk, “No pálipuk hánám ing sánin, kámá sán nahára átaráng wawu ma kámurená átnárát Ánutu yan átkuku watá hálángngá pálak áwán káineráng.”
24609	MRK 9:2	Rám 6 átang gu Jesu yá Pita, Jeims hang Jon yángotang ále yáilá hásák táwi káin yáni kámuk hánám wa áráng áturáng. Áráng wakáin átang gu kondon yáni kálu sutná watá hulá kámá hánám wa hálen káuráng.
24611	MRK 9:4	Átang kangngárát tu waháranyon Moses káling Elaija yá kondon yáni kálu wa tunggafengga Jesu yot me inán kanán tánggaturáng.
24616	MRK 9:9	Rám ále yáilá káin átang áwáng hanggaturáng wahára wu Jesu yá me káto mengga ing yánuk, “Náut káeráng wawu ni kámá káman ma hánám inindaráng, ináku árát kungga Ámna Nanggená yá kámurená háranan tárutnek.”
24619	MRK 9:12	Wáina inát Jesu yá yánuk, “Wawu pálipuk Elaija yá kálak áwáng kutná kutná wa kámuk son iháng tolinek. Enendu me káman ing uyená átak wa háting márák tángga narineráng. Ámna Nanggená wu láwit táwi hánám wa narinek me wa kat hánámá háleinek.
24620	MRK 9:13	No ing sánin, Elaija wu há áwuk wahára ámna yá yánin pahán isutang rina rina wa há táng muráng, wawu Ánutu yan me hára wata rina uyená wa isutang.”
24626	MRK 9:19	Wáina inán Jesu yá yánuk, “Ámna náráwa sándu naráng hákhátik sáni muná. Sányot rám rina átkuinet? Rám rina sándá márapmá namineráng? Nangge wa tángga nákkán káin áwániráng.”
24633	MRK 9:26	Wáina inán iruk wáik watá mantáng pilingga hárikhárik táwi hánám tángga nangge wa sangga áráng hengga kuk. Ámna náráwa táup táwi yá kat tambun dá ina árán du nangge wawu há kámutak ingga káuráng.
24637	MRK 9:30	Kulá yáni wu ále wa sangga Galili kálu kuráng, wahára wu Táwi yan me wa disaepelná re yánáng tolinggatuk, wata ku wakálu átaráng ingga káman dá nanará wata Jesu yá taktak muk. Wata kinan ing yánuk, “Ámna Nanggená wawu táng káyam ket yáni hára tit utkámut táineráng, enendu rám kaláhu átang gu son tárutnek.”
24648	MRK 9:41	No pálipuk hánám ing sánin, káman niyá nákka narángga sáhán sán du Son Iháháyan Ámna watán pingnga hálen umi kátang sáminek wawu wata yumnakngá watá ma yakyawing mindák.
24654	MRK 9:47	Hang rahála káman dá kangorán kandák tángga wu rahála káman wa holengga satá kuinek. Kungga Ánutu yan átkuku kinan hahaya ku rahála káman re yá wu álo kámá, náuta rahála yará pálak árán keháng sat kung sup pora káin háilon.
24656	MRK 9:49	Táwi yan káin towet sinin ingga ku sol tingga ku táng káráp singngátaráng. Ámna náráwa kámuk ku wáinanyon háleineráng.
24661	MRK 10:4	Wáina yánán watá inuráng, “Moses wu ing miuk, ‘Ámna yá papia kátu kimo sansan tátáyan uyingga náráwa imángga ku álo isurán kuinek.’”
24663	MRK 10:6	Enendu hulátingga hánám Ánutu yá kutná kutná iháng tunggap táuk, waháranyon ‘ámna me náráwa iháng toliuk.’
24666	MRK 10:9	Wata tángga wu Ánutu yá náut iháng tántápin táuk wawu ámna yá ma káting rákit táindaráng.”
24671	MRK 10:14	Wáina tát kápángga Jesu málám pahálá wáin yánuk, “Sat nangge kikimo watá nákkán káin áwániráng, ma kung háting yámindaráng, náuta Ánutu yan átkuku kinan kung haha wawu ámna niyan pahán dá nangge kikimo ná ina átnek watán.
24672	MRK 10:15	No pálipuk ing sánin, káman niyá Ánutu yan átkuku wa nangge kikimo yá tángga átaráng wáina ma táindák, wawu kung átkuku wata kinan ma kung háindák.”
24675	MRK 10:18	Wáina inán Jesu yá inuk, “Náuta ku ámna álosim ing nanelák? Ni kámá káman álosim muná, Ánutu káman dá re ku álosim.
24680	MRK 10:23	Watá kun Jesu yá háleng kung disaepelná kárek kápángga yánuk, “Ámna niyá kutná kutná ná táup hánám watá kungga Ánutu yan átkuku kinan haha wawu háláng hánám!”
24681	MRK 10:24	Jesu yá wa yánán narángga disaepelná yá hárámurát kápángga Jesu yá son yánuk, “Nángánanggena, Ánutu yan átkuku kinan kung haha wawu háláng hánám!
24682	MRK 10:25	Samap hinangngá hára kamel yá huruk kuku watán márapmá wawu maming táwi, enendu ámna kutná kutná ná pálak ká kung Ánutu yan átkuku kinan haha watán márapmá watá wa táng hátek.”