23214	MAT 1:1	Laulele teina Besinana Yeisu ana mumugao vehabadi. Yeisu tubuna Deivida, na Deivida tubuna mugamugaina Abelaham.
23215	MAT 1:2	Wuwuna teina dova: Abelaham iya natuna Aisake, na Aisake natuna Yakobo, na Yakobo natunao Yuda matahinao.
23218	MAT 1:5	na Salimoni mwanena Lehabi na natudi Boasa, na Boasa mwanena Ludi, na Boasa yo Ludi natudi Obedi, na Obedi natuna Yesi.
23219	MAT 1:6	Yesi natuna Deivida, iya Tauwasawasa, na Deivida Ulaya hiwapena itawaholai, na natudi Solomoni hilabahi.
23220	MAT 1:7	Solomoni natuna Lehobouma, Lehobouma natuna Abaya, na Abaya natuna Esa.
23221	MAT 1:8	Esa natuna Yehosepata, na Yehosepata natuna Yolam, na Yolam natuna Usaya.
23222	MAT 1:9	Usaya natuna Yodam, na Yodam natuna Ehasi, na Ehasi natuna Hesekaya.
23223	MAT 1:10	Hesekaya natuna Manasa, na Manasa natuna Amoni, Amoni natuna Yosaya.
23224	MAT 1:11	Yosaya natunao Yekonaya matahinao, na yadi haugai Babiloniwone hilaoma ta Yudeyaone hi'abi avivinidi na hilalawedine tupwa Babiloni ainai ta himiyamiya.
23225	MAT 1:12	Hauganane Babiloni ainai himiyamiya, Yekonaya natuna Selatiyeli, na Selatiyeli natuna Selubabela.
23226	MAT 1:13	Selubabela natuna Abiyuda, na Abiyuda natuna Elayakim, na Elayakim natuna Esoli.
23227	MAT 1:14	Esoli natuna Sadoka, na Sadoka natuna Ekim, na Ekim natuna Eliyuda.
23228	MAT 1:15	Eliyuda natuna Eliyesa, na Eliyesa natuna Madani, na Madani natuna Yakobo.
23229	MAT 1:16	Yakobo natuna Yosepa, iya Meli mwanena, na Meli natuna Yeisu, na Yeisu hi'awa Besinanaei.
23231	MAT 1:18	Teina dova Yeisu Besinana ana labahine. Yeisu hinana Meli hiwalo abi'abiyei Yosepa ainai, na howola nigele hiyamiya bwau na Meli hesi ihiuma'o na yana hiumane neta Alu'aluwa Ve'ahihi ainaena.
23233	MAT 1:20	Na Yosepa yana nuwatuwu howola ipaipaihowa, na yana hauga eno ainai niviniviyena Yaubada yana tausagenawasa ehebo ainai iwalo, ‘Yosepa, owa Deivida tubuna, havena unuwanuwayababa Meli yana hiumane vehabana, neta Alu'aluwa Ve'ahihi ainaena, na hesi bada ulauvai mwanem.
23238	MAT 1:25	na nigele 'wapina iya'abitowoi ta ana higa ilabalaba na Yosepa gamane yehana imwau Yeisu.
23239	MAT 2:1	Yeisu hilabahi Betelehem ainai, haugana Helodi iya iloiloina Yudeya holanai. Na hauganane ainai tausonogao tupwa bomatuwena hilaoma ta Yelusalemaone aidiyai hipanivila,
23241	MAT 2:3	Yadi walo teina wasawasa Helodi ibenalei na i'aluwagavai mwala'ina yo hinage Yelusalemao bagibagilidi hi'aluwagavai walo teina vehabana.
23244	MAT 2:6	“Vehabana Betelehem dalava wasawasa na mwala'ina Yudeya dalavanao maudoidi aidiyena. Wuwuna Betelehem holanaena howola abo Isileli adi tauloina imahalava, na iya yagu bodao imugaiyedi.” ’
23245	MAT 2:7	Ta Helodi tausonogaowa iyoga dawaniyedima, na ipanivilaedi aiteya hauga ainai utuine imamahalavane.
23249	MAT 2:11	Hiluwu vadai ta gamanawa hinana Meli baidana hi'i'itadine, na hipwagogo gamane ainai. Na velauwowa hivavaidimawa gamanane ainai himwamwauwidine, neta goula yo gado'a yo emodi.
23250	MAT 2:12	Na mulitai niviniviyena Yaubada ivenuwamwauwedi ebeha havena Helodi ainai hiwuyowuyouyo, eeta hitowolo na vali amwahaena hilau gwaipile yadi dalavai.
23251	MAT 2:13	Na tausonogao bada hilao'o na masigiliyena Yaubada yana tausagenawasa niviniviyena Yosepa ainai imahalava ta ivenuwamwauwei iwalo, ‘Utowolo na gama mahinana ulauvaidi ta amdena tupwa Itipita ainai, na nemai ammiyamiya ana higa yavenuwamwauwegomiu, abo amlau gwaipilema. Yami dena teina wuwuna, Helodi mata gama teina ibehaei na ebeha i'oiye mwalowoi.’
23252	MAT 2:14	Eeta masigilinane ainai Yosepa itowolo ta gamane mahinana ilauvaidi na hidedenane Itipita.
23253	MAT 2:15	Na nemai Itipita himiyamiya ana higa Helodi imwamwalowoine. Yadi vetaumana ainaena Yaubada yana walomahalava, neta ehebo tauwalo mahalava iwalo mahalava mugaiyei, iwalo: ‘Itipita ainaena natugu yayogaenama’.
23254	MAT 2:16	Na Helodi tausonogaowa iha'wa'ahayaidi ta nigele hiyalau gwaipilema. Yadi oyama vehabana imodi'i'ini mwala'ina, eeta Helodi yana tau'alehao ivetamaledi Betelehem dalavanao aidiyai, yo ebeha hedaheda towatowahodi hiya adi bolimai bwau ainaena i'aituluyo, hi'oiye mwalowoidi. Wuwuna tausonogao yadi aubabada ainaena bada ihanapuiya'o aiteya hauga ainai gamanane itutubuine.
23256	MAT 2:18	‘Dou ta'eta'e dalava Lama'a ainena yabenalei. Muya na mehelino hidou ta'eta'eyedi. Letiyeli idoudou natunao vehabadi, na yana dou ainaena nigele howahowana iyaliyaya, natunao yadi mwalowoi vehabana.’
23259	MAT 2:21	Na Yosepa itowolo, ta gamane yo hinanane ilauvaidi, na hiwuwuyone Isileli.
23260	MAT 2:22	Na haugana hiwuyo Yosepa wasa ibenalei ebeha Helodi natuna Akeleyosi ive'aivelaheyei na ivetauwasawasa Yudeya holanai, eeta Yosepa imeheuhi na nige nuwana ilau gwaipile Yudeya, eena niviniviyena ve'ita Yaubada imohei ta hita'i'ili Galili tupwanane ainai.
23261	MAT 2:23	Na Nasaleti ainai hivedalava ta himiyamiya. Teina ainaena tauwalo mahalava yadi walomahalava mugamugaina iwalo: ‘Iya yehana himwauwi towaho Nasaleti’.
23267	MAT 3:6	na mumugadi yababadi hiwalo mahalavaedi ainai, eena i'abi'abiye bapitaisodi we'aha Yolidani ainai.
23269	MAT 3:8	Ainaena ilowoinanegomiu yo yami nuwabui moiha amve'itaedi yami paihowa namwanamwadi aidiyena.
23270	MAT 3:9	Na havena amnuwahaehae wuwuna ebeha omiu Abelaham tubunao na hesi Yaubada howahowana yo gaimao teina aidiyena Abelaham tubunao ipaihowaidi.
23272	MAT 3:11	‘Na ebe amnuwabui, yau we'ahaena ya'abiye bapitaisogomiu na hesi howola abo ehebo towaho ilalaoma, iya imwala'i gabaegau, na nigele howahowagu na aena ana huma ya'avalai. Na towahonane mata ilaoma na Alu'aluwa Ve'ahihi, dova aiwa ala'alahina ainaena i'abiye bapitaisogomiu.
23274	MAT 3:13	Hauga tenem ainai Yeisu tupwa Galili ilauvehulu na ilau Yolidani Yoni ainai habi bapitaiso.
23276	MAT 3:15	Na Yeisu Yoni yana walone iyemaihane, iwalo, ‘Nigele. Hesi teina dova. Owa u'abiye bapitaisogau, wuwuna teina ainaena loina maudoidi namwanamwadi tamulitaedi.’
23277	MAT 3:16	Eeta Yoni italam ta Yeisu i'abiye bapitaisone. Na Yeisu howola bwahiyena igayogayo taohani, na galewa ilotaho'e na Yeisu Yaubada Alu'aluwana i'i'itane ana oleya dova gabubu i'aituluma na ainai itotowane.
23279	MAT 4:1	Teina ainaena Yaubada Alu'aluwana Yeisu ilauvai ta ilalaweine balabala awawai ta ebeha ana towoi Tomodulele ainaena ilobai.
23284	MAT 4:6	na ainai iwalo, ‘Ebe owa Yaubada Natuna, teina ainaena ugavai, na mata nigele howahowana uyasilahe. Wuwuna Buki Ve'ahihi bada iwalo mahalava'o, iwalo: “Yaubada yana tausagenawasao iloinaedi ta hi'ita avivinigo”. Yo hinage iwalo: “Nimadiyena hi'avalaigo, na ebe havena aem hisilasilahe gaima aidiyai”.’
23287	MAT 4:9	na hinage itowouyoi, iwalo, ‘Tupwa tenem maudoina mata yamohego. Ebe ube'u aitulu na aliguwai upwagogo, na ebe abaloinaone yamohego.’
23289	MAT 4:11	Ainaena Tomodulele Yeisu ilauvehulu na mulitai tausagenawasao himahalava ta hihahaguine.
23290	MAT 4:12	Na mulitai Yeisu wasa ibenalei ebeha Yoni vada abapaiyai himwauluwuwena'o, ainaena iwuyo Nasaleti Galili tupwanai.
23291	MAT 4:13	Na Nasaleti ilauvehulu ta imimiyane Kapaneum le'awanai, neta huhuwone Sebuloni yo Napitalai yadi toputopuwai.
23293	MAT 4:15	‘Sebuloni yo Napitalai yadi dalavao neta ni'u yo bwahi Yolidani ahipudiyai, nigele Yudeyao yadi tupwa yehana Galili.
23296	MAT 4:18	Na ehebo hauga Yeisu ni'u Galili le'awanai ivasavasane na tauyama hitau bwau matahina ilolobaidine yadi vinaya hiyahuyahuwei, ehebo Saimoni, iya hinage hiyogaei Pita, na tahina yehana Andulu.
23298	MAT 4:20	Tenem ainai yadi vinayawa hilaugabaei na Yeisu himumulitaeine.
23299	MAT 4:21	Na hinage tupwana ivasanelau na tauyamao hitau tonuga wagai yadi vinaya hi'atu'atububunidi i'i'ita lobaidine, hiya Yemesa yo Yoni yo tamadi, ibom yehana Sebedi. Eeta Yemesa matahina iyogaedi,
23300	MAT 4:22	na hitowolo mwayamwayau tamadiwa wagai hilalaugabaeine, na Yeisu himumulitaeine.
23301	MAT 4:23	Yeisu Galili maudoina ita'i'iliyei na yadi vada tapwalolo aidiyai iguguya, na wasa namwanamwana Yaubada yana loina vehabana iwalo mahalava, na hinage tomowa adi lovalao vagadi yo vagadi aidiyena i'abiye namwanamwadi.
23302	MAT 4:24	Ainaena Yeisu wasana imahalava Siliya dalavanao maudoidi aidiyai, eeta taulovalao bagibagilidi hilawelawedi ainai, hiya hilovala mwala'ina na hiya ma'adi muyamuyao yo hiya vi'avi'a i'abiye yauyauledi yo hiya adi lovala ainaena hi'abi'abivelolo, yo hinage taupeuwo, na Yeisu i'abiye namwanamwadi maudoidi.
23303	MAT 4:25	Teina wuwuna boda mwala'ina Yeisu himulimulitaei. Hiya Galiliyena yo Dekapolisiyena yo Yelusalemaena yo Yudeyaena yo hinage Yolidani vali tupwanaena.
23306	MAT 5:3	‘Omiu mayami nuwadobi amyaliyaya wuwuna Yaubada yana Abaloina alimiyai.
23307	MAT 5:4	Omiu taudou hinage amyaliyaya, wuwuna mata Yaubada i'abiye yaliyayagomiu.
23308	MAT 5:5	Omiu mumugamiu hegohegoyadi amyaliyaya, wuwuna howola abo Yaubada bale'u maudoina imohegomiu.
23310	MAT 5:7	Na omiu tau'atemuyamuya amyaliyaya, wuwuna Yaubada hinage mata i'atemuya muyaegomiu.
23312	MAT 5:9	Omiu tau'abiye nuwadaumwali amyaliyaya, wuwuna Yaubada mata i'awa natunaegomiu.
23313	MAT 5:10	Na omiu yami paihowa namwanamwana vehabadi tomowa hive'ave'alehaegomiu, amyaliyaya wuwuna Yaubada yana Abaloina alimiyai.
23315	MAT 5:12	Moiha ta'i howahowana amyaliyaya mwala'ina, wuwuna howola abo ami maiha namwanamwana galewai mata amlobai. Na omiu dova Yaubada yana tauwalo mahalavao mwalona. Wuwuna hiya hinage yadi miyavitai hilobaidi tomowa aidiyena.’
23316	MAT 5:13	‘Omiu dova yagahu taumiya bale'u vehabadi. Na amnuwatuwu avivini ebe yagahu yana wahiyala i'ovi nigele howahowana na inamwanamwauyo, ainaena tata'wata'wataei na tahiwavehulu amwahai.
23317	MAT 5:14	Na hinage omiu dova masele taumiya bale'u vehabadi. Ebe lampa tagabu havena walata ainaena ta'oi'oihamui, na hesi ewai tamwauwi, ta vada maudoina imasele. Hinage dova ebe oya vahupounai tadalava sepa nigele howahowana dalavanane tadawani.
23320	MAT 5:17	‘Havena amnuwanuwatuwu ebeha yau yalaoma na Mosese yana loinao nuwana tauwalo mahalavao yadi ve'itao yavaivehuludi. Na hesi yalaoma ebeha ya'abiye mahalava ili'ilimanidi.
23321	MAT 5:18	Yawalo moiha alimiyai, mata bale'u na galewa hisawali, na loina mwala'ina yo iu'iu iso'isosolina mata nigele hiya'ovi na hesi ainodi mata himahalava.
23322	MAT 5:19	Na ebe yaiya loinadine ehebo aidiyena iu'iu iso'isosolina ita'wata'wataei yo tomowa hinage nigele iyave'itadi, iya Yaubada yana Abaloina holanai duya'ali'aliyai moiha, na hesi ebeha loinadine upaihowaidi yo uve'itaedi, yeham mata imwala'i Yaubada yana Abaloina holanai.
23323	MAT 5:20	‘Hinage yawalo alimiyai ebe mumugamiu inamwanamwa mata Palisiwone yo loina ana tauve'itaone mumugadine omiu mumugamiune inamwanamwa gabaedi. Na ebe nigele, mata nigele Yaubada yana Abaloina ainai amyaluwu.
23325	MAT 5:22	‘Na yau yaloinaegomiu ebe yaiya owa tahim ainai umodi'ini loina ulobai. Na ebe tahim u'awa yabayababaei loina ulobai, tauloinao aidiyena. Na hinage ebe tahim u'awa yauyauleyei, howola abo dalava ala'alahina uve'alo.
23327	MAT 5:24	ilowoinanego yo yam velaune umwauwi abapwaoline vahalinai na uwuyo tahim ainai na utowoi ta baidam amve'au'augeluyo, eena mulitai uwuyoma abo yam velauwa Yaubada ainai upwaoliyei.
23328	MAT 5:25	‘Na ebe ehebo towaho ive'ewaigo na ilawego habi lauvetalaego, ilowoinanego ebe mugai pwanoli u'abiye dumwadumwalu mwayamwayauwei baidam. Na ebe nigele, mata am tauve'ewane ilawego tauloina ainai na am loina ulobai, neta himwauwigo vada abapaiyai.
23332	MAT 5:29	Ainaena ebe mehe tautuwam yana vinunuwena i'abiye be'ugo ilowoinanego ebe uwunihi vehulu. Muya nigele mwala'ina ebe taum ehebo uvesawali, na hesi muya mwala'i alilina ebe mehem vehabana Yaubada taum maudoina igabae aituluwei dalava ala'alahina ainai.
23333	MAT 5:30	‘Hinage dova ebe nima tautuwam yana paihowaena i'abiye be'ugo ilowoinanego ebe utom vehulu. Muya nigele mwala'ina ebe taum ehebo uvesawali, na hesi muya mwala'i alilina ebe nimam vehabana Yaubada taum maudoina igabae aituluwei dalava ala'alahina ainai.
23335	MAT 5:32	Na yau yaloinaegomiu neta, ebe towaho mwanena nigele iyapwanoli na towaho ta'i ivinawahe ta itawahola geyo'awa vali waihiu ainai, towaho teina mwanena mugamugaina bada i'abiye be'uya'o ebe waihiunane itawahola geyo'awa vali towaho ainai. Eeta towahowa ebe itawahola waihiu vinavinawahena ainai neta towahonane hinage ipwanoli'o.
23337	MAT 5:34	Na alimiyai yawalo, havena galewa vehabana am'awa'awa tamada, wuwuna Yaubada yana abamiya.
23338	MAT 5:35	Hinage havena bale'u vehabana am'awa'awa tamada, wuwuna aena ana abamwau, hinage havena Yelusalem vehabana am'awa'awa tamada, wuwuna tauloina mwala'ina yana dalava.
23340	MAT 5:37	Na hesi ebe utalam, uwalo, “Ehewa”, na ebe uuvala, uwalo, “Nigele”. Wuwuna ebe aubabada bagibagilina, neta Tomodulele ainaena.
23342	MAT 5:39	Na yau yaloinaegomiu ebeha havena amvaivai maiha, na hesi ebe yaiya navanava tautuwamwena igoha, havena nimanane uyemayemaiha, na hesi vali navanavamne hinage utalamwei ta ainai igoha.
23343	MAT 5:40	Na hinage ebe yaiya lauvetala ainaena am ale'o ivai, hinage am abobone umohei.
23344	MAT 5:41	‘Hinage ebe yaiya iloinaego na yana tobwatobwa u'avalai ehebo dalava ainaena ulau ehebo dalava ainai, howahowana utalam dalava bwauna hinage ainai ulawei.
23345	MAT 5:42	‘Na hinage ebe yaiya i'awanoi alimwai ehebo ginauli vehabana, ginaulinane umohei, na yaiya yam tobwatobwa i'awanoiyei na iyepaihowa, havena unuwanuwavi.
23347	MAT 5:44	Na yau yaloinaegomiu ami alehao amvelauwedi na hiya hi'abi'abiye muyagomiu vehabadi am'awanoi ta Yaubada ihaguidi.
23348	MAT 5:45	Teina ainaena Tamada galewai i'awa natunaegomiu, wuwuna ibom velau wuwuna, na ibom yana mahana ihinahinali tauyababa yo hinage taunamwanamwa aidiyai, na hinage yana 'wesu italamwei taudumwaluwo yo hinage hiya nigele taudumwalu aidiyai.
23349	MAT 5:46	‘Na ebe ami geluwo a'ava amvelauwedi, nigele howahowana na paula namwanamwana Yaubada ainaena amlobai, wuwuna tauyababao, dova takesi ana tauvaiwo, mumugadi dova yami velaune, adi geluwo a'ava hivelavelauwedi.
23352	MAT 6:1	Yeisu iwalo, ‘Ebe nuwanuwamiu amvelau hiya wewelohedi aidiyai, havena tomowa mehediyai ampaipaihowai. Ebe dova ampaihowai, mata nigele awanamwanamwa nuwana maiha amyalobai Tamamiu galewai ainaena.
23353	MAT 6:2	‘Eeta haugana amvelau wewelohedi aidiyai havena yoguli amyuviyuvi, dova tau'oyamao hiya vada tapwalolo nuwana dalava aidiyai yadi velau tuluhanai yoguli hiyuvidi ta ebeha tomowa hino'owedi. Bada neta adi maiha hauga teina ta'i ainai hilobalobai na hesi hauga ilalaoma nigele maiha mata hiyalobai.
23356	MAT 6:5	‘Yami awanoi teina dova, ebe am'awanoi Yaubada ainai havena tau'oya'oyamao dova am'awa'awanoi, wuwuna hiya nuwanuwadi na tomowa mehediyai nuwana tapwalolo holanai nuwana dalava aidiyai hitowotowolo na hi'awa'awanoi. Bada neta adi no'o hauga teina hilobalobai.
23357	MAT 6:6	Na owa ebe u'awanoi, uluwu mugai yam vada holanai na awa'eda ugudu'auhi na u'awanoi dawani Tamada ainai, na ibom i'itago na mulitai maiha namwanamwana imohego.
23358	MAT 6:7	‘Na hinage yam awanoi aidiyai havena walo u'ata'ataiuyoi dova hiya taumiya guguyou yadi oba'obao. Hiya yadi yemidi ebeha walo bagibagilidi aidiyena Yaubada yadi awanoi ibenalei.
23361	MAT 6:10	na a'awanoi ta owa uloinaegai, ta yam nuwatuwu ebeha apaihowai bale'uwai dova hiya galewai hipaipaihowai.
23362	MAT 6:11	Amai ahubena ehebo ehebo ainai umohegai.
23363	MAT 6:12	Na mumugamai yababana unuwahamuidi, dova ai hinage ama geluwo mumugadi yababadi alimaiyai anuwahamuidi.
23365	MAT 6:14	‘Ebe omiu ami geluwo yadi yababao alimiyai amnuwahamuidi, Tamamiu galewai hinage yami yababao alimiyai inuwahamuidi.
23366	MAT 6:15	Na ebe ami geluwo yadi yababao alimiyai nigele amyanuwahamuidi, Tamamiu hinage omiu yami yababao mata nigele iyanuwahamuidi.
23367	MAT 6:16	‘Ebe haugana tapwalolo vehabana amhudi, havena ami oleya hiyabayababa dova taunuwayababa. Teina tau'oyama yadi paihowa dova, wuwuna hiya adi ita hi'abiye yababadi ta ebeha yadi hudi tomowa hihanapui. Bada neta adi no'o hauga teina hilobalobai.
23369	MAT 6:18	ta ebe tomowa yami hudine havena hihanahanapui, na Tamamiu ta'i hava atemiyai imiyamiya ihanapuiya'o, na ana maiha namwanamwana imohegomiu.
23371	MAT 6:20	na hesi howahowana na yami wasawasa galewa vehabana am'aipate wahiwahiyala. Wuwuna galewai nigele wesoweso na pwaha ainai hiyamiyamiya. Ainaena yami wasawasa mata nigele hiya'abiye yababadi na hinage nigele tau'aivavali.
23372	MAT 6:21	Eeta aiteya tupwa ainai yami wasawasa imiyamiya, neta tupwanane ainai yami nuwatuwu hisagena.
23373	MAT 6:22	‘Meheda dova tauda ana masele. Eeta ebe meheda ausaladi tauda maudoina himasele,
23375	MAT 6:24	‘Taupaihowa ehebo nigele howahowana na ipaihowa tautaubadao bwau aidiyai, mata ehebo ita'wata'wataei na ehebo vehabana ipaihowa, na ehebo i'awa namwanamwaei na ehebo i'awa yababaei. Dova hinage nigele howahowana Yaubada yana paihowa na wasawasa bale'uwai ta'abi bwauwedi.
23376	MAT 6:25	‘Na yawalo auligomiu ebeha havena yami miyamiya bale'uwai vehabana amnuwatuwu mwala'ina, ai'ai yo ami bwahi yo ami ale'o vehabadi. Wuwuna yawahida ginauli mwala'ina alidai, na tobwatobwa 'wapi vehabadi nigele ginauli mwala'ina.
23377	MAT 6:26	‘Teina ehebo aba'ita yamohegomiu lowolowo ainaena, hiya nigele hiyalaulaupeli na nigele hiyalaulau'eli, na hinage nigele yadi vadavada. Lowolowowone ginauli iu'iudi na hesi Tamadane galewai hauga maudoina ai'ai imohemohedi. Na amnuwatuwu avivini ebeha omiu ginauli mwala'ina Yaubada ainai.
23379	MAT 6:28	‘Na hava vehabana amnuwanuwatuwu mwala'ina ami ale'o vehabadi? Na ehebo hinage teina aba'ita, vane yadi ini dalavai vehabana amnuwatuwu behabehaei. Hauga maudoina nigele hiyapaipaihowa, na hinage nigele adi ale'o hiyapaipaihowaidi.