23218	MAT 1:5	Salmon kama na̱'mihi̱ Booz, ko̱ Rahab kama na̱aha̱. Booz kama na̱'mihi̱ Obed, ko̱ Rut kama na̱aha̱. Obed kama na̱'mihi̱ Isai.
23224	MAT 1:11	Josia̱s kama na̱'mihi̱ Jeconia̱s ko̱ já nts'e̱. Kui xi tjíntu ni̱stjin nga ngjinijé xu̱ta̱ Israel Babiloni̱a̱.
23225	MAT 1:12	A̱skaha̱n nk'ie nga ja ngjinijé xu̱ta̱ Israel Babiloni̱a̱, Jeconia̱s kama na̱'mihi̱ Salatiel. Salatiel kama na̱'mihi̱ Zorobabel.
23230	MAT 1:17	B'a̱ ts'ín j'aha te ñju tíkjá ntje̱ chá xi nibaha̱ ra̱ Abraham santaha David. A̱skahan ta̱ te ñjuhú tíkjá ntje̱ chá j'a ngáha santa nkúhu nga ngjinijé xu̱ta̱ Israel Babiloni̱a̱. Ko̱ a̱skahan nk'ie nga ja ngjinijé xu̱ta̱ Israel Babiloni̱a̱, ta̱ te ñjuhú tíkjá ntje̱ chá j'a ngáha santa nkúhu nga j'ai tsin xi Cristo̱.
23231	MAT 1:18	B'i̱ kama nga tsín Jesucristo̱. Maria̱ xi kama na̱aha̱ Jesu, kui xi ja tjíndako̱ho̱ nga ku̱i̱xanko̱ Kuse. Tu̱nga kintehe̱ ní nga k'úéntuko̱ xinkjín, tu̱ ntíhí kik'a Maria̱, ntí xi kitsjáha̱ Espiri̱tu̱ Santo̱.
23235	MAT 1:22	B'a̱ kama ngayjee̱ ni xu'bi̱ tu̱ xi tsitjusuhun én xi kitsú Nti̱a̱ná nga kits'ínkinchja̱ nda̱ profeta̱:
23239	MAT 2:1	Belen kitsin Jesu, nanki xi tíjñajihi̱n a̱nte Judea̱, ni̱stjin nga tjíhi̱n xá nda̱ rei̱ Herode̱. Kui ni̱stjiu̱n j'ai nanki Jerusalen já nkjink'un xi nibaha xi má tjuhu ts'íu̱
23243	MAT 2:5	B'a̱ i̱ncha kitsú jóo̱: —Xi tje̱hen Belen, nanki xi tíjñajihi̱n a̱nte Judea̱. A̱t'aha̱ b'a̱ ts'ín y'ét'a éhe̱n Nti̱a̱ná nda̱ profeta̱:
23244	MAT 2:6	Máha Belen, nanki xi tíjñajihi̱n a̱nte xi ts'e̱ xu̱ta̱ Juda̱, najmi kui xi 'yún i̱chí sa a̱jihi̱n já tjíxáha̱ xu̱ta̱ Juda̱. A̱t'aha̱ yo̱ stjújin nku nda̱ tjíxá kui xi kúnnta xu̱ta̱ ts'a̱n xi xu̱ta̱ Israel.
23246	MAT 2:8	Nga ja kama, a̱s'a̱i kits'ínkji nanki Belen nga b'a̱ kitsúhu̱ jóo̱: —Tankíún ko̱ cha̱sjaiya sisiun ntíu̱. Nk'ie nga sa̱kúsjainu̱u, t'inya ngáhanú tu̱ xi ko̱ an kfín ts'intsjoho̱ ra̱.
23253	MAT 2:15	Yo̱ y'ejña santa nkúhu nga k'ien Herode̱. B'a̱ kama tu̱ xi tsitjusuhun éhe̱n Nti̱a̱ná xi kits'ínkinchja̱ha̱ nda̱ profeta̱: “Egipto̱ kinchjaha̱ ra̱ Ntína̱.”
23254	MAT 2:16	Nk'ie nga kamankjihi̱n Herode̱ nga najmi kits'íntjusun já nkjink'uu̱n ni xi kitsúhu̱, tu̱ xí kjahán kamaha̱. Kitsjá kju̱a̱ nga n'e̱k'ien ngatentee̱ ntíx'i̱n xi tjín Belen ko̱ xi tjín a̱ndai na̱nti̱o̱. Kits'ínk'ien ngatentee̱ xi tjíhi̱n santaha jo nú, a̱t'aha̱ kik'axki̱ ni̱stjin xi kitsú já nkjink'uu̱n nga kikie niñuu̱.
23255	MAT 2:17	B'a̱ ts'ín tsitjusuhun éhe̱n Nti̱a̱ná xi y'ét'a nda̱ profeta̱ Jeremia̱:
23261	MAT 2:23	A̱s'a̱i ngjik'iejña nanki xi 'mi Nazaret. B'a̱ kama tu̱ xi tsitjusuhun éhe̱n Nti̱a̱ná xi kinchja̱ já profeta̱, nga nku nda̱ xi nibáha Nazaret k'úín Jesu.
23262	MAT 3:1	Kui ni̱stjin ján j'aik'íéni̱jmí Jua Bautista̱ a̱nte kixi xi tjín a̱nte Judea̱.
23263	MAT 3:2	B'i̱ kitsú nga y'éni̱jmí: —Tankínchj'a̱ha̱ ru̱u ani̱ma̱nu̱u, a̱t'aha̱ ja 'yún tiña tíjñanu̱u Nti̱a̱ná nga tíbatéxumanu̱u nd'a̱i̱.
23275	MAT 3:14	Tu̱nga najmi títs'ín yuhú Jua nga tjuhun. B'i̱ kitsúhu̱ Jesu: —Ji ní xi tjíhin nga ku̱a̱tentání. ¿Nkú tjíhi̱n ra̱ nga an tínibásehení nga kuatentáhara?
23282	MAT 4:4	B'i̱ kitsú Jesu: —B'i̱ títsu xu̱ju̱n éhe̱n Nti̱a̱ná: “Najmi nku tutu ni̱nku̱o̱n xi ts'ín nga b'entu tík'un xu̱ta̱. Ko̱ ní ngayjee̱ éhe̱n Nti̱a̱ná machjéhe̱n xu̱ta̱.”
23288	MAT 4:10	B'i̱ kitsú Jesu: —T'in t'axínní, Satana. A̱t'aha̱ b'a̱ ts'ín tjít'a éhe̱n Nti̱a̱ná: “Cha̱nkjúín Nti̱a̱ná, kui xi Nti̱a̱hi̱ maha ko̱ nkuhú kui ku̱i̱nú'yá'éíhi̱n.”
23292	MAT 4:14	B'a̱ kama tu̱ xi tsitjusuhun éhe̱n Nti̱a̱ná xi y'ét'a nda̱ profeta̱ Isaia̱ nga b'i̱ kitsú:
23295	MAT 4:17	Kui ni̱stjiu̱n kik'atuts'i̱hi̱n Jesu nga y'éni̱jmí. B'i̱ kitsú nga kinchja̱ko̱ xu̱ta̱: —Tankínchj'a̱ha̱ ru̱u ani̱ma̱nu̱u, a̱t'aha̱ ja 'yún tiña tíjñanu̱u Nti̱a̱ná nga tíbatéxumanu̱u nd'a̱i̱.
23296	MAT 4:18	Nk'ie nga tsú'ba Jesu a̱ndai ntáchak'un Galilea̱, kikie jo já xi nts'e̱ maha xinkjín. Kui xi Simon xi ta̱ 'mi Pedro̱ ko̱ Andre. Tíi̱ncha kjaníkj'a na̱'ya tji̱o̱ho̱ a̱jin ntóo̱, a̱t'aha̱ tji̱o̱ i̱ncha tsuba jóo̱. B'i̱ kitsú Jesu:
23319	MAT 5:16	B'a̱ ts'ín kats'ín ndzjen nd'ínu̱u nginku̱n xu̱ta̱, tu̱ xi sku̱e̱he xu̱ta̱ ni xi nda tín'o ko̱ ts'i̱íntsjoho̱ Na̱'minu̱u xi tíjña ndji̱o̱jmi ján.
23334	MAT 5:31	’B'a̱ ta̱ kik'in yaha̱ xu̱ta̱ ni̱stjin nk'ie: “Nda̱ xi k'u̱éjña chju̱úhu̱n, kui xi tjíhin nga tsjáha̱ nku xu̱ju̱n xi má nga ja kits'ínkje kju̱a̱bixaha̱n.”
23348	MAT 5:45	’B'a̱ n'o̱o tu̱ xi b'a̱ ts'ín ka̱mahanu ntíhi̱ Na̱'minu̱u xi tíjña ndji̱o̱jmi ján. A̱t'aha̱ kui xi ts'íntjuhu̱ ts'íu̱ ngayjee̱ xu̱ta̱, ndaha tsa xi ch'onk'un ko̱ ndaha tsa xi nda. Ko̱ ts'ínk'aha̱ ts'í ngayjee̱ xu̱ta̱, ndaha tsa xi na̱xu̱ ts'ín ko̱ ndaha tsa xi najmi na̱xu̱ ts'ín.
23364	MAT 6:13	Najmi tu̱ 'ba̱i̱ntei nga ku̱i̱jne̱jii̱n nga chjút'ayák'unni̱. Tu̱ sahá chjúxinni̱ ni xi ch'onk'uu̱n. A̱t'aha̱ ji xi batexumai, ko̱ ji xi tjíhin nga'yún, ko̱ ji xi tjíhin kju̱a̱chánka tu̱ nkj'íéhé ni. B'a̱ tjín.
23369	MAT 6:18	B'a̱ ts'ín najmi sku̱e̱he xu̱ta̱ nga tinchun kjintíáí. Tu̱ Na̱'mihi̱ ní xi sku̱e̱, a̱t'aha̱ kui xi tíjñako̱ subahi má 'moo̱. Ko̱ kui Na̱'mihi̱ xi tíbe ni xi 'ma tíma, kui xi tsjáhi chjíhi̱.
23372	MAT 6:21	B'a̱ tíxihin a̱t'aha̱ má nga tíjña kju̱a̱nchi̱náhi̱, yo̱ ta̱ tíjña ani̱ma̱hi̱.
23420	MAT 8:6	B'i̱ kitsúhu̱: —Ji nda̱ nti̱a̱, nda̱ musu̱na̱ kjijña un ni'yana̱. Najmi ta̱ ma ts'ín ni̱yáha ko̱ un tíbehe̱.
23421	MAT 8:7	B'i̱ kitsú Jesu: —Ka̱ma kfín ts'innkíhi̱.
23431	MAT 8:17	B'a̱ kama tu̱ xi tsitjusuhun éhe̱n Nti̱a̱ná xi kitsú nda̱ profeta̱ Isaia̱: “Kui xi ngjiko̱ kju̱a̱'unná ko̱ jakj'á ch'inná.”
23434	MAT 8:20	B'i̱ kitsú Jesu: —Chu̱ xi tjín ngijñóo̱ tjíhi̱n ti̱xa̱ ngijo ko̱ ni̱see̱ tjíhi̱n nu̱ba̱. Tu̱nga Ntíhi̱ Nda̱x'i̱u̱n najmi tjíhi̱n má nga ka̱ma kju̱ájñasun nintaku̱.
23436	MAT 8:22	B'i̱ kitsú Jesu: —Tsjénnkiní ji. T'ejñaihi̱ xu̱ta̱ xi b'a̱ joyaha tsa ja k'ien nga kandjáyanji suba xu̱ta̱ k'ien xinkjín.
23440	MAT 8:26	B'i̱ kitsú Jesu: —¿Á tíbinkjuhunnu? ¡Á b'a̱ 'yún i̱chí s'ejihi̱nnu̱u Nti̱a̱ná! A̱s'a̱i tsisintje̱n Jesu ko̱ ndjá kinchja̱ko̱ ntjo̱ ko̱ ntáchak'uu̱n nga kits'ínk'íéjyu. A̱s'a̱i kis'e jyujyu.
23451	MAT 9:3	B'i̱ ts'ín kits'ínnkjink'un k'u̱a̱ já chji̱ne̱'éhe̱n kju̱a̱téxumoo̱: “Najmi tíbenkjún Nti̱a̱ná nda̱i̱ nga b'a̱ ts'ín tínchja̱.”
23462	MAT 9:14	A̱s'a̱i j'aisehe̱ Jesu já ni'yakuyáha̱ Jua Bautista̱ ko̱ b'i̱ i̱ncha kitsúhu̱: —¿Nkú tjíhi̱n ra̱ nga najmi b'entu kjintíáha já ni'yakuyáhi̱ xi nkú ts'ín bintsu̱ba̱ kjintíáha̱ni̱ ji̱n ko̱ já fariseo̱?
23464	MAT 9:16	Ta̱ ndaha najmi ch'a b'éstiko̱ho najyun chá nku te najyun tse̱tse̱ xi najmi kje̱e nibákú. A̱t'aha̱ ni̱bakú najyun tse̱tse̱ ko̱ kjeti̱ya najyun chóo̱. B'a̱ ts'ín fi tsehe má kitiyá.
23475	MAT 9:27	Nk'ie nga tíbitju Jesu yo̱, kitsjennkíhi̱ jo já ka̱ xi kikjintáya tje̱nnkihi̱. B'i̱ i̱ncha kitsú: —Ji xi ntje̱he̱ David, katuma ni̱ma̱hi ji̱n.
23476	MAT 9:28	Ko̱ nk'ie nga jas'en ni'yaha̱ Jesu, yo̱ i̱ncha j'aisehe̱ já ko̱. B'i̱ kitsú Jesu nga kingjásjaiyaha̱ jóo̱: —¿A s'ejinnu̱u nga ka̱mana ts'ian ni xi mjenu̱u? B'a̱ i̱ncha kitsú jóo̱: —Joho̱n, nda̱ maestru̱.
23489	MAT 10:3	Felipe̱ ko̱ Bartolome; Toma ko̱ Mateo̱ xi j'áchjíntjai ch'á; Santiago̱ ntíhi̱ Alfeo̱ ko̱ Tadeo̱;
23491	MAT 10:5	A̱s'a̱i kits'ínkji Jesu já ni'yakuyá xi te joo̱ nga kitsúyaha̱ ni xi tjíhin nga i̱ncha ts'i̱ín. B'i̱ kitsúhu̱: —Najmi tu̱ bankíún má nga najmi tjín xu̱ta̱ xi ntje̱ Israel tje̱he̱n ra̱ ko̱ najmi tu̱ bitjas'o̱on nankihi̱ xu̱ta̱ Samari̱a̱.
23511	MAT 10:25	Nda tjín ts'e̱ nda̱ ni'yakuyóo̱ tsa b'a̱ ts'ín ka̱maha̱ xi nkúhu nda̱ maestru̱hu̱, ko̱ nda tjín ts'e̱ nda̱ musu̱ tsa ku̱i̱chú ma xi nkú joyaha nda̱ nti̱a̱ha̱. Tsa na̱'mihi̱ ntíu̱ xi tí'mihi̱ nda̱ninda Beelzebu, ¿a najmi tu̱ sahá 'yún ch'on k'úín saha̱ ntíhí?
23530	MAT 11:2	A̱ya nu̱ba̱yóo̱ kint'é Jua Bautista̱ ni xi títs'ín Jesu. A̱s'a̱i kits'ínkji k'u̱a̱ já ni'yakuyáha̱
23531	MAT 11:3	tu̱ xi ngju̱ásjaiyaha̱ ra̱ Jesu. B'a̱ i̱ncha kitsúhu̱: —¿A ji nda̱ xi tjíhin nga kj'u̱a̱í? ¿A ra̱ chúyahá ri̱ kj'a̱í nda̱ha?
23532	MAT 11:4	B'i̱ kitsú Jesu: —Tankínk'inyoho̱o Jua ni xi tínu'yó ko̱ tíyo.
23535	MAT 11:7	Nk'ie nga ja tíi̱ncha fi ngáha já ni'yakuyáha̱ Jua Bautista̱, kik'atuts'i̱hi̱n Jesu nga kinchja̱ni̱jmíyaha Jua. B'i̱ kitsúhu̱ xu̱ta̱ nkjiu̱n: —¿Mí nihi xi tsankinse nkjúhu̱un a̱nte kixiu̱? ¿A nku yáxá xi títs'ínk'ajnihi̱ ntjo̱?
23539	MAT 11:11	Kju̱axi̱ ni xi tíxinnu̱u. Ndaha nku xu̱ta̱ xi tjín a̱sunntei̱ najmi 'yún chánka sa nga Jua Bautista̱. Tu̱nga xi 'yún i̱chí má batéxuma Nti̱a̱ná, kui xi 'yún chánka sa nga Jua.
23540	MAT 11:12	’Ni̱stjin nga y'éni̱jmí Jua Bautista̱ éhe̱n Nti̱a̱ná ko̱ santaha nd'a̱i̱ 'yún tíbixkjanyáha má batéxuma Nti̱a̱ná, ko̱ xu̱ta̱ xi kitikju̱a̱ títs'ín ts'e̱ yo̱.
23549	MAT 11:21	—¡Ni̱ma̱ rú n'ehenu jun, xu̱ta̱ nanki Corazin! ¡Ni̱ma̱ rú n'ehenu jun, xu̱ta̱ nanki Betsaida̱! A̱t'aha̱ tsa xu̱ta̱ nanki Tiro̱ ko̱ xu̱ta̱ nanki Sidon kikie kju̱a̱nkjún xi kama a̱jinnu̱u, ja ra̱ nd'a̱i ngjikj'áha̱ ra̱ ani̱ma̱ha̱ nga kingja najyun kfe ko̱ y'entujín nasu.
23561	MAT 12:3	B'i̱ kitsú Jesu: —¿A najmi kje̱hé n'eyo má nga tjít'a ni xi kits'ín David nk'ie nga kama bjoho̱ kui ko̱ já xi tje̱nko̱ho̱?
23571	MAT 12:13	A̱s'a̱i Jesu b'a̱ kitsúhu̱ nda̱ xi ch'ihi̱n ntsja: —Tjentei ntsa̱i̱. Kingjénte ntsja ndo̱ ko̱ kamanda. B'a̱ kik'ie xi nkúhu̱ ntsja xinkuu̱.
23575	MAT 12:17	B'a̱ kama tu̱ xi tsitjusuhun éhe̱n Nti̱a̱ná xi kinchja̱ nda̱ profeta̱ Isaia̱ nk'ie nga b'a̱ kitsú:
23581	MAT 12:23	Tu̱ ni xí kama nkjúhu̱n ra̱ ngayjee̱ xu̱ta̱. B'a̱ i̱ncha kitsúhu̱ xinkjín: —¿Kutsa kuihí xu'bi̱ xi ntje̱he̱ David?
23582	MAT 12:24	Nk'ie nga kint'é já fariseo̱ ni xi tíi̱ncha tsu xu̱ta̱, b'a̱ i̱ncha kitsú: —Nga'yúhu̱n nda̱ninda Beelzebu xi nda̱ k'aku̱hu̱ jánindoo̱ tím'osjeko̱ho nda̱i̱ jánindoo̱.
23584	MAT 12:26	B'a̱ ta̱ tjín ts'e̱ nda̱nindoo̱. Tsa Satana k'o̱nsje suba yjoho̱, ta̱ kuihi tífi kontra̱ subaha̱ yjoho̱. Tsa b'a̱ ts'i̱ín, ¿nkú ts'ín tse ku̱i̱chúkju̱a̱ha̱ ra̱ nga ku̱a̱téxumaha?
23585	MAT 12:27	’Ko̱ tsa nga'yúhu̱n nda̱ninda Beelzebu tím'osjeko̱hona jánindoo̱ tíbixíún, ¿yá xi ts'e̱ nga'yún xi m'osjeko̱ho jánindoo̱ já ts'a̱jun? B'a̱ ts'ín ta̱ kuihi jóo̱ bakúchji nga najmi kixi̱ tjíntuyánu̱u.
23587	MAT 12:29	’¿Nkú ts'ín nku nda̱ ka̱ma kju̱a̱s'ehen ni'yaha̱ nku nda̱ xi 'yún tjíhi̱n nga'yún ko̱ kjé'aha̱ ra̱ ni xi tjíhín? Tjín níhi nga tjun k'u̱é'yún ndo̱. B'a̱ ts'ín ka̱ma kjé'aha̱ ra̱ ni xi tjíhi̱n ndo̱ ni'yaha̱.
23597	MAT 12:39	B'i̱ kitsú Jesu: —Xu̱ta̱ xi tjín nd'a̱i̱ tíi̱ncha banki nga sku̱e̱ nku kju̱a̱nkjún, a̱t'aha̱ ch'onk'un ko̱ najmi na̱xu̱ tíi̱ncha nginku̱n Nti̱a̱ná. Tu̱ ni xi kamat'aihín nda̱ profeta̱ Jona nk'ie, tu̱ kuihí kju̱a̱nkjún xi s'e̱jña chjihi̱ xu̱ta̱ xi tjín nd'a̱i̱.
23603	MAT 12:45	A̱s'a̱i fikj'á sa yatu jáninda xi 'yún ch'onk'un sa nga kui ko̱ ngatentee̱ i̱ncha fas'enjihi̱n ndo̱. Ko̱ máha nda̱ xu'bo̱, 'yún ch'on ts'ín b'ejña a̱skahan nk'ie nga tjuhun. B'a̱ ta̱ ka̱maha̱ xu̱ta̱ ch'onk'un xi tjín nd'a̱i̱.
23606	MAT 12:48	B'i̱ kitsú Jesu nga kinchja̱ko̱ nda̱ xi j'aiko̱ho̱ ée̱n: —¿Yá xi nána̱ ko̱ yá xi já nts'é?
23611	MAT 13:3	Nkjin tíkjá ni xi tsakúyaha̱ nga y'éjña chu̱ba̱yaha̱. B'i̱ kitsú: —Nku nda̱ tsitju nga ngjiténdzjo xujmá.
23630	MAT 13:22	’Xujmá xi tsixuntu a̱jin na'yóo̱, kui xu̱ta̱ha xi ta̱ nt'é ée̱n, tu̱nga ni xi tjíhín a̱sunntei̱ s'enta̱ha̱ ra̱ ko̱ kju̱a̱nchi̱nóo̱ b'ana̱cha̱ha̱. B'a̱ ts'ín najmi sakúntehe̱ ra̱ nga nda sa̱áha ée̱n a̱jin ani̱ma̱ha̱ xu̱ta̱ xu'bo̱ ko̱ najmi tsjá cha̱n.
23632	MAT 13:24	Ta̱ y'éjña chu̱ba̱yahá ngáha Jesu nga tsakúya. B'i̱ kitsú: —Má batéxuma Nti̱a̱ná b'a̱ joyaha nku nda̱ xi nda xujmá xi y'éntje̱jin jñáha̱.
23636	MAT 13:28	B'a̱ kitsú ndo̱: “Nku nda̱ kontra̱ b'a̱ kits'ín.” B'a̱ kitsú já musu̱: “¿A mjehé ri nga kuankín chjúneyai̱ jñá ch'onk'uu̱n?”
23639	MAT 13:31	Ta̱ y'éjña chu̱ba̱yahá ngáha Jesu nga tsakúya. B'i̱ kitsú: —Xi nkú ts'ín batéxuma Nti̱a̱ná b'a̱ joyaha nku k'un mostasa̱ xi jakj'á nku nda̱ ko̱ y'éntje̱ jñáha̱.
23642	MAT 13:34	B'a̱ ts'ín kinchja̱ko̱ Jesu xu̱ta̱ nkjiu̱n. Y'éjña chu̱ba̱yaha̱ ngayjee̱ ni xu'bi̱ nga kitsúyaha̱. Najmi kinchja̱ko̱ tsa najmi y'éjña chu̱ba̱yaha̱.
23643	MAT 13:35	B'a̱ kama tu̱ xi tsitjusuhun éhe̱n Nti̱a̱ná xi kitsúya nda̱ profeta̱ nga b'a̱ kitsú: K'uejñá chu̱ba̱ya, xínya ni xi tjíntu'má santaha nkúhu nga kamanda a̱sunntee̱.
23645	MAT 13:37	B'i̱ kitsú Jesu: —Nda̱ xi y'éntje̱ xujmá ndoo̱, kui xi Ntíhi̱ Nda̱x'i̱u̱n.
23657	MAT 13:49	B'a̱ ta̱ ka̱ma nk'ie nga kfe̱ a̱sunntee̱. Ku̱i̱tju ntítsjee̱ ko̱ ts'i̱ínkj'a t'axín xu̱ta̱ xi ch'onk'un ko̱ xi je.
23660	MAT 13:52	B'i̱ kitsú Jesu: —Nk'ie nga nku nda̱ chji̱ne̱'éhe̱n kju̱a̱téxumoo̱ bangiya nkú tsuhu̱ ra̱ nga Nti̱a̱ná batéxuma, kui xi b'a̱ joyaha nku nda̱ xi tíjñaha̱ nku ni'ya chánka. Bakúchji ni tsjo k'un xi tjíntutjóho̱, ni xi cháha̱ ko̱ ni xi tse̱tse̱he̱.
23668	MAT 14:2	—Jua Bautista̱ niu̱. Ja j'áíya ngáha̱ ra̱ ngabayoo̱. Kui kju̱a̱ha nga tjíhi̱n ra̱ nga'yún nga títs'íhin kju̱a̱nkjún.
23670	MAT 14:4	B'a̱ kits'ín ndo̱ a̱t'aha̱ Jua Bautista̱ b'a̱ kitsúhu̱: —Tíjña nkjúhu̱n kju̱a̱téxumoo̱ ni xi tín'ei, nga ta̱ jihi tinchunko̱i̱ chju̱úhu̱n nda̱ nts'ei.
23671	MAT 14:5	Kama mjehe̱ Herode̱ nga ts'i̱ínk'ien Jua, tu̱nga tsankjúhún nga b'a̱ ts'i̱ín, a̱t'aha̱ b'a̱ tsu xu̱ta̱ nga nku nda̱ profeta̱ Jua Bautista̱.
23674	MAT 14:8	Tu̱nga jahá kabinchá'a títjuhu̱n na̱aha̱ ta̱kjíu̱n, ko̱ b'i̱ kitsúhu̱ Herode̱: —T'eya ta̱ba̱ní nintaku̱ Jua Bautista̱ nga k'u̱a̱i̱ní.
23683	MAT 14:17	B'a̱ kitsú jóo̱: —Un i̱chí maha ni̱nku̱a̱n xi kich'ai̱ ko̱ jo i̱chí tji̱o̱.
23692	MAT 14:26	Nk'ie nga kikie já ni'yakuyóo̱ nga nibásun ntáchak'uu̱n, i̱ncha kitsankjún ṉkjún. B'a̱ i̱ncha kitsú nga kikjintáya nkjún: —¡Nku se̱n nibá yo̱!
23703	MAT 15:1	A̱s'a̱i i̱ncha j'aisehe̱ Jesu já fariseo̱ ko̱ já chji̱ne̱'éhe̱n kju̱a̱téxumoo̱ xi nibaha nanki Jerusalen. B'a̱ i̱ncha kitsúhu̱:
23708	MAT 15:6	tsa tjín xi b'a̱ ku̱i̱tsu̱, kui xi najmi ta̱ tjíhin tsa sku̱e̱nkjún na̱'mihi̱ ko̱ tsa na̱aha̱. Kui nihi xi bixíún. B'a̱ ts'ín najmi ta̱ n'echjíhinu éhe̱n Nti̱a̱ná tu̱ nga̱t'aha̱ sin xi kin'ekjas'ennu̱u.
23715	MAT 15:13	B'i̱ kitsú Jesu: —N'e̱sjenji santaha ko̱ kja̱ma̱ha̱ ngayjee̱ yá xi najmi y'éntje̱ Na̱'mina̱ xi tíjña ndji̱o̱jmi ján.
23718	MAT 15:16	B'i̱ kitsú Jesu: —¿A ta̱ ndaha jun najmi mankjinnu̱u?
23724	MAT 15:22	Ko̱ tu̱ kikjintáya tje̱nnkihí ra̱ nku ta̱chju̱ún xi najmi ntje̱ judio̱ tje̱he̱n ra̱ xi yo̱ tíjña. B'a̱ kitsúhu̱: —¡Ji chá maestru̱, ji xi ntje̱he̱ David, cha̱se̱ ni̱ma̱ní i̱chí an! ¡Ta̱kjín i̱chína̱ tíjñajihi̱n chánindoo̱, kui nga tu̱ xí uhún tíbehe̱ ra̱!
23728	MAT 15:26	B'i̱ kitsú Jesu: —Najmi nda tjín tsa chjú'aha̱ ni̱nku̱a̱ha̱n jántíu̱ nga kj'u̱a̱i̱hi̱ nañóo̱.
23730	MAT 15:28	B'i̱ kitsú Jesu: —Ji ta̱chju̱ún, ¡á b'a̱ 'yún s'ejihin ri nga Nti̱a̱ná kits'ín nibána! Katuma xi nkú ts'ín mjehi. Ta̱ kuihi chu̱bo̱ kamanda ta̱kjíhi̱n ta̱chjúu̱n.
23736	MAT 15:34	B'i̱ kitsú Jesu: —¿Nkú tjín ni̱nku̱a̱n kich'o? B'a̱ i̱ncha kitsú jóo̱: —Yatu maha ko̱ k'u̱a̱ tji̱o̱ xi̱xi̱.
23745	MAT 16:4	Xu̱ta̱ xi tjín nd'a̱i̱ tíi̱ncha banki nga sku̱e̱ nku kju̱a̱nkjún, a̱t'aha̱ ch'onk'un ko̱ najmi na̱xu̱ tíi̱ncha nginku̱n Nti̱a̱ná. Tu̱nga tu̱ ni xi kamat'aihín nda̱ profeta̱ Jona ni̱stjin nk'ie, kui kju̱a̱nkjúhun xi s'e̱jña chjihi̱ xu̱ta̱ xi tjín nd'a̱i̱. B'a̱ kitsú Jesu, a̱s'a̱i ngji t'axíhi̱n xu̱to̱.
23755	MAT 16:14	B'a̱ kitsú já ni'yakuyóo̱: —Tjín xi b'a̱ tíi̱ncha tsu nga ji xi Jua Bautista̱. Tjín ngá xi b'a̱ tíi̱ncha tsu nga ji xi Elia̱. Ko̱ tjín ngá xi b'a̱ tíi̱ncha tsu nga ji xi Jeremia̱ ko̱ a ra̱ kj'a̱í nda̱ profeta̱.
23756	MAT 16:15	B'i̱ kitsú Jesu: —Ko̱ jun, ¿yá xi bixíún nga an?
23758	MAT 16:17	B'i̱ kitsú Jesu: —Nda tjín nga̱t'a ts'i̱, Simon, ntíhi̱ Jona. A̱t'aha̱ ndaha nku xu̱ta̱ a̱sunntei̱ najmi y'éjña chjihi nii̱. Na̱'mina̱ ní xi tíjña ndji̱o̱jmi ján y'éjña chjihi nii̱.
23763	MAT 16:22	A̱s'a̱i Pedro̱ ngjiko̱ t'axín Jesu ko̱ b'a̱ kitsúhu̱ nga najmi nda kits'ín nga b'a̱ kitsú. B'a̱ kitsú Pedro̱: —¡Ji nda̱ maestru̱, Nti̱a̱ná kakjexíhin ngayjee̱ ni xu'bo̱! ¡Najmi tu̱ chumi nihi xi katumahi!
23780	MAT 17:11	B'i̱ kitsú Jesu: —Kju̱axi̱ nga kj'u̱a̱í títjun Elia̱ ko̱ k'u̱énda ngayjee̱ ni xi tjín.
23781	MAT 17:12	Tu̱nga an b'a̱ tíxinnu̱u nga ja j'ai Elia̱, tu̱nga najmi kamankjihín ra̱ xu̱ta̱ tsa Elia̱ niu̱. Tu̱ ni xi kama mjehé ra̱ jóo̱ kits'íhi̱n. B'a̱ ta̱ ts'ín un sku̱e̱he̱ Ntíhi̱ Nda̱x'i̱u̱n a̱ya ntsja jóo̱.
23782	MAT 17:13	A̱s'a̱i kamankjihi̱n já ni'yakuyóo̱ nga Jua Bautista̱ kinchja̱ni̱jmíyaha Jesu.
23788	MAT 17:19	A̱skahan já ni'yakuyáha̱ j'aingjásjaiya t'axíhi̱n. B'a̱ i̱ncha kitsúhu̱: —¿Á najmi kamaha̱ni̱ kuakich'onsje̱he̱ni̱ nda̱nindoo̱?