23238	MAT 1:25	Tu̱nga najmi kits'ínko̱hó santa nkúhu nga kitsin ntíu̱, ko̱ kitsjá j'áíhi̱n nga Jesu k'úín.
23243	MAT 2:5	B'a̱ i̱ncha kitsú jóo̱: —Xi tje̱hen Belen, nanki xi tíjñajihi̱n a̱nte Judea̱. A̱t'aha̱ b'a̱ ts'ín y'ét'a éhe̱n Nti̱a̱ná nda̱ profeta̱:
23246	MAT 2:8	Nga ja kama, a̱s'a̱i kits'ínkji nanki Belen nga b'a̱ kitsúhu̱ jóo̱: —Tankíún ko̱ cha̱sjaiya sisiun ntíu̱. Nk'ie nga sa̱kúsjainu̱u, t'inya ngáhanú tu̱ xi ko̱ an kfín ts'intsjoho̱ ra̱.
23248	MAT 2:10	Nk'ie nga kikie ngáha jóo̱ niñuu̱, tu̱ ni xí tsjohó kamaha̱.
23250	MAT 2:12	A̱s'a̱i kik'óya ngáha já nkjink'uu̱n a̱ntehe̱. Kj'a̱í ni̱yá i̱ncha jakj'á, a̱t'aha̱ kik'inya títjuhu̱n nga niñjá ján nga najmi ta̱ tjíhin nga kj'u̱a̱ha má tíjña Herode̱.
23271	MAT 3:10	Ja tíjña nda icho̱ nd'a̱i̱ nga ku̱a̱te kja̱ma̱ha̱ yóo̱. Kui nga ngayjee̱ yá xi najmi nda tu xi tsjáha, kui xi stísun ko̱ chja̱nikj'ajin a̱jin nd'íu̱.
23296	MAT 4:18	Nk'ie nga tsú'ba Jesu a̱ndai ntáchak'un Galilea̱, kikie jo já xi nts'e̱ maha xinkjín. Kui xi Simon xi ta̱ 'mi Pedro̱ ko̱ Andre. Tíi̱ncha kjaníkj'a na̱'ya tji̱o̱ho̱ a̱jin ntóo̱, a̱t'aha̱ tji̱o̱ i̱ncha tsuba jóo̱. B'i̱ kitsú Jesu:
23298	MAT 4:20	Ta̱ kuihi chu̱bo̱ y'éntu jóo̱ na̱'yaha̱ ko̱ kitsjennkíhi̱ Jesu.
23299	MAT 4:21	A̱s'a̱i ngjindju sa ko̱ yo̱ kikie jo já xi ta̱ nts'e̱ maha xinkjín. Kui xi Santiago̱ ko̱ Jua xi jáha̱ Zebedeo̱. Tjíntuyáko̱ tsutsuhu̱ na̱'mihi̱ nga tíi̱ncha b'énda na̱'yaha̱. A̱s'a̱i kinchja̱ha̱ Jesu jóo̱.
23300	MAT 4:22	Ta̱ kuihi chu̱bo̱ y'éntu jóo̱ tsutsuu̱ ko̱ na̱'mihi̱ nga kitsjennkíhi̱ Jesu.
23324	MAT 5:21	’Ja kinu'yó nga b'a̱ kik'ihi̱n xu̱ta̱ xi kis'e ni̱stjin nk'ie: “Najmi tu̱ n'ek'iein. Tsa tjín xi ts'i̱ínk'ien ani̱ma̱, kui xi tjíhin nga n'e̱ kju̱a̱ha̱ ra̱.”
23325	MAT 5:22	Tu̱nga an b'a̱ tíxinnu̱u nga tu̱ yáhá ni xi ts'i̱ínkjanko̱ nda̱ nts'e̱, kui xi tjíhin nga n'e̱ kju̱a̱ha̱ ra̱. Tu̱ yáhá ni xi b'a̱ ku̱i̱tsu̱hu̱ nda̱ nts'e̱: “Á b'a̱ nkjún ts'ín stje̱henni”, kui xi n'e̱ kju̱a̱ha̱ nginku̱n já tjíxóo̱. Ko̱ tu̱ yáhá ni xi b'a̱ ku̱i̱tsu̱hu̱ nda̱ nts'e̱: “Á b'a̱ 'yún chi̱nihini ji”, kui xi tje̱he̱n ra̱ nd'íhi̱ nga̱k'i̱e̱n.
23328	MAT 5:25	’Ki̱tsa̱ t'endako̱i̱ xi tífitéjénehi nk'ie nga tje̱nko̱ sai a̱ya ni̱yóo̱, tu̱ xi najmi ts'i̱ínkjas'ehe̱n ra̱ ji nda̱ jue. A̱t'aha̱ tsa ts'i̱ínkjas'ehin nginku̱n nda̱ jue, a̱s'a̱i nda̱ jue ts'i̱ínkjas'en ngáha ri a̱ya ntsja nda̱ xi kunnta nu̱ba̱yóo̱ ko̱ kui xi ngju̱áya'yíhin.
23330	MAT 5:27	’Ja kinu'yó nga b'a̱ kik'ihi̱n xu̱ta̱ ni̱stjin nk'ie: “Najmi tu̱ biyunéí kju̱a̱bixahi̱n.”
23336	MAT 5:33	’Ja kinu'yó nga b'a̱ kik'ihi̱n xu̱ta̱ xi kis'e ni̱stjin nk'ie: “Najmi tu̱: Kate Nti̱a̱ná, bixín tsank'áí. Tu̱ sahá n'e̱tjusuin ni xi tín'ekiei Nti̱a̱ná.”
23339	MAT 5:36	’Ko̱ ta̱ ndaha najmi tu̱ nintaku nungijiun ni xi ku̱i̱xíún, a̱t'aha̱ najmi manu̱u n'ek'óntjaiyo ndaha nku ntsja̱ku tsa taba ko̱ tsa jma n'ek'íó.
23341	MAT 5:38	’Ja kinu'yó nga b'a̱ kik'ihi̱n xu̱ta̱ ni̱stjin nk'ie: “Xi ch'on ts'i̱ín, n'e̱ ngajoya ngáha̱ ra̱ xi nkú kats'ín. Tsa nku tunku̱n kats'ín'uhu̱n, a̱ nku tunku̱n n'e̱'uhu̱n. Tsa nku ni̱'yu̱n kats'ín'uhu̱n, a̱ nku ni̱'yu̱n n'e̱'uhu̱n.”
23346	MAT 5:43	’Ja kinu'yó nga b'a̱ kik'ihi̱n xu̱ta̱ ni̱stjin nk'ie: “N'e̱tjóí xu̱ta̱ xinki̱ ko̱ n'e̱ unchai xu̱ta̱ kontra̱hi̱.”
23347	MAT 5:44	Tu̱nga ahán b'a̱ tíxinnu̱u nga tu̱ sahá n'e̱tjó xu̱ta̱ kontra̱nu̱u. Ti̱nchíhu̱u Nti̱a̱ná nga nda kats'ínko̱ xi ch'on títsunu̱u. Nda n'o̱ho̱o xi unkienu̱u. Chu̱bantjo nginku̱n Nti̱a̱ná xi ch'on títs'ínnu̱u ko̱ xi tje̱nnki unkienu̱u.
23349	MAT 5:46	A̱t'aha̱ tsa n'e̱tjó xi tjoho̱ jun, ¿mí chjíhi xi ku̱i̱jne̱nu̱u nk'ie? Santaha já xi f'áchjíntjai ch'á nga ts'ínxát'aha̱ já Roma̱ b'a̱ ta̱ i̱ncha ts'ín.
23353	MAT 6:2	’Kui b'a̱ maha, nk'ie nga k'u̱a̱i̱hini chje̱hi̱, najmi tu̱ tjio títjun n'ekjanei, xi nkú ts'ín xu̱ta̱ xi tu̱ tsjohó ra̱ bakúchji xi nkú ts'ín benkjún Nti̱a̱ná a̱ya ni'ya sinagoga̱ ko̱ a̱ya ni̱yóo̱, tu̱ xi nda sku̱e̱he̱ ra̱ xu̱ta̱. Kju̱axi̱ ni xi tíxinnu̱u. Ja títs'ínkjáíhi̱n chjí xi ts'e̱ jóo̱.
23356	MAT 6:5	’Nk'ie nga chu̱bako̱o Nti̱a̱ná, najmi b'a̱ tu̱ n'o xi nkú ts'ín xu̱ta̱ xi tu̱ tsjohó ra̱ bakúchji xi nkú ts'ín benkjún Nti̱a̱ná. Kui xi tsjoho̱ bincha ndju a̱ya ni'ya sinagoga̱ ko̱ ni̱yátée̱ nk'ie nga nchja̱ko̱ Nti̱a̱ná, tu̱ xi sku̱e̱he̱ ra̱ xu̱ta̱. Kju̱axi̱ ni xi tíxinnu̱u. Ja títs'ínkjáíhi̱n chjí xi ts'e̱ jóo̱.
23358	MAT 6:7	’Nk'ie nga chu̱bako̱o Nti̱a̱ná, najmi tu̱ n'e chjón én xi najmi tjíhi̱n sin, tsa ta̱ kui ta̱ maha én xi chu̱bo, xi nkú ts'ín xu̱ta̱ xi tjín a̱sunntee̱. Kui xi b'a̱ maha̱ nga ngju̱énñjuhu̱ Nti̱a̱ná tu̱ nga̱t'aha̱ nga 'yún tse tínchja̱.
23367	MAT 6:16	’Nk'ie nga ku̱i̱ntsu̱ba̱ kjintíó, najmi tu̱ nusin kat'enu̱u xi nkú 'behe̱ xu̱ta̱ xi tu̱ tsjohó ra̱ bakúchji xi nkú ts'ín benkjún Nti̱a̱ná. A̱t'aha̱ kui xi ndzjen ts'ínk'íé a̱nkjín tu̱ xi sku̱e̱he̱ ra̱ xu̱ta̱ nga tjíntu kjintíá. Kju̱axi̱ ni xi tíxinnu̱u. Ja títs'ínkjáíhi̱n chjí xi ts'e̱ jóo̱.
23375	MAT 6:24	’Ndaha nku nda̱ musu̱ najmi ma ts'ínxát'aha̱ jo já nti̱a̱. A̱t'aha̱ nku xi ts'i̱ín unkie ko̱ nku xi ts'i̱íntjo, ko̱ a ra̱ ts'i̱ínxát'a sisihi̱n nku ko̱ ch'on ts'ín ku̱a̱se̱he̱ xinkuu̱. Kui nga najmi ka̱ma n'e̱xát'aha̱ ru̱u Nti̱a̱ná ko̱ kju̱a̱nchi̱nóo̱.
23379	MAT 6:28	’¿Ko̱ á jun fanta̱ha̱ ru̱u yjonu̱u najyun xi ndyja̱hanu? Cha̱se̱ chu̱ba̱yoho̱o xi nkú ts'ín sá naxú jñóo̱. Najmi ts'ínxá ko̱ najmi ts'ínnda nachjún.
23381	MAT 6:30	Tsa Nti̱a̱ná b'a̱ tsjo ts'ínk'íéntu jñá xi chu̱ba̱ ma cháhá, xi nd'a̱i̱ ma chá ko̱ ndyjunni̱ ku̱i̱ti̱, ¿a najmi tu̱ sahá 'yún tsjá sanu̱u najyun xi ndyjo̱o jun xi 'yún chjí so nga jñóo̱? ¡Á b'a̱ 'yún i̱chí s'ejihi̱nnu̱u Nti̱a̱ná!
23387	MAT 7:2	A̱t'aha̱ xi nkú nga ts'ín n'e̱k'anjiu jé xu̱ta̱ xi kj'a̱í, b'a̱ ta̱ ts'ín ts'i̱ínnijé ngáha̱nu̱u Nti̱a̱ná. Ko̱ chu̱ba̱ xi n'e̱ chjón nga ch'a̱chu̱bo̱o, ta̱ kuihi xi k'u̱a̱chu̱ba̱ko̱ ngáha̱nu̱u Nti̱a̱ná.
23390	MAT 7:5	Tín'ei ni xi ts'ín xi tu̱ tsjohó ra̱ bakúchji xi nkú ts'ín benkjún Nti̱a̱ná ni xi n'e̱ní ní. N'e̱sje mahi tjun yáxu'ba xi kjinki tunkuin, tu̱ xi nda ka̱ma ndzjehen ri nga n'e̱sjenki stjé xi kjinki tunku̱n nda̱ nts'ei.
23391	MAT 7:6	’Najmi tu̱ 'bo̱ho̱ nañóo̱ ni xi je nginku̱n Nti̱a̱ná ko̱ najmi tu̱ chi̱nko̱ chjanikj'ajihu̱un ni tsjo k'unnu̱u, a̱t'aha̱ ku̱a̱si̱nne chu̱ ni xi tsjo k'unnu̱u ko̱ santaha ko̱ jun kji̱ne̱nu̱u chu̱.
23394	MAT 7:9	¿A tjín a̱jinnu̱u nku xi tu̱ ndji̱o̱hó tsjáha̱ ntíhi̱ nk'ie nga ni̱nku̱a̱n ku̱a̱nkihi̱?
23400	MAT 7:15	’Chúhu̱un yjonu̱u já profeta̱ tsank'óo̱. Kui xi kj'u̱a̱í ts'ín ni̱ma̱kju̱a̱ maña̱ yjoho̱ xi nkúhu chu̱tsa̱nka̱, tu̱nga kjahán tjíntuyáha̱ xi nkúhu chu̱ kjan.
23401	MAT 7:16	Ka̱mankjinnu̱u nkú k'un jóo̱ nk'ie nga cho̱o ni xi ts'i̱ín. A̱t'aha̱ ni xi ts'ín xu̱ta̱, kui xi nkú joyaha tu xi bjaha̱ nku yá tu. ¿A jñá na'yáhá xi bjaha̱ tuntsja̱jé? ¿A yá na'yáhá xi bjaha̱ tu higo̱?
23405	MAT 7:20	Kui b'a̱ maha, cha̱hanu já profeta̱ tsank'óo̱ nk'ie nga cho̱o tu xi ts'e̱.
23434	MAT 8:20	B'i̱ kitsú Jesu: —Chu̱ xi tjín ngijñóo̱ tjíhi̱n ti̱xa̱ ngijo ko̱ ni̱see̱ tjíhi̱n nu̱ba̱. Tu̱nga Ntíhi̱ Nda̱x'i̱u̱n najmi tjíhi̱n má nga ka̱ma kju̱ájñasun nintaku̱.
23438	MAT 8:24	Tu̱ nkuhú ntjo̱ xi tu̱ xí 'yúhún kamané nk'ie nga tje̱njin ntáchak'uu̱n, santaha i̱xí kingjá 'mahá ra̱ t'éhe̱n ntóo̱ tsutsuu̱. Tu̱nga kjifehé Jesu nga b'a̱ tímoo̱.
23441	MAT 8:27	Kama nkjúhu̱n jóo̱ ko̱ b'a̱ kitsúhu̱ xinkjín: —¿Yá nda̱ha xu'bi̱ nga santaha ntjo̱ ko̱ ntáchak'uu̱n nt'é'éhe̱n ra̱?
23442	MAT 8:28	Nk'ie nga tsichu Jesu ngabantá ntáchak'uu̱n, nankihi̱ xu̱ta̱ Gadara̱, a̱s'a̱i tsitjujín tsjóo̱ nga j'aik'úhu̱n Jesu jo já xi tjíntujíhi̱n jánindoo̱. Tu̱ ni xí kjahán jóo̱, nga santaha najmi ta̱ ch'a ma f'a ni̱yá xu'bo̱.
23446	MAT 8:32	—Tankíún —kitsú Jesu. A̱s'a̱i tsitjujíhi̱n jóo̱ jánindoo̱ nga i̱ncha ngjikjas'enjihi̱n chi̱nko̱. Tsangatsanka ngatentee̱ chi̱nko̱ nga kikjaníkj'antjai yjoho̱ má nk'antjaihi̱ yo̱ ko̱ tsixuntujín ntáchak'uu̱n. Yo̱ jesunjin ntá.
23448	MAT 8:34	Tu̱ tsitju tentehé xu̱ta̱ na̱nti̱o̱ nga nibasehe̱ Jesu. Nk'ie nga j'aisehe̱, i̱ncha tsankihi̱ nga ku̱i̱tju nankihi̱ jóo̱.
23450	MAT 9:2	Ja kamoo̱. J'aisehe̱ Jesu já xi y'ang'anki nku nda̱ xi najmi ma fi, xi kjisun na̱chaha̱n. Nk'ie nga kikie Jesu nga s'ejihi̱n jóo̱ yáha kui, a̱s'a̱i kinchja̱ko̱ nda̱ uu̱n: —Tsjo kat'ehe̱ tak'uin, ntína̱. Ja kama ndyjat'ahi ngatitsuhi̱n.
23452	MAT 9:4	Tu̱nga behé Jesu ni xi tíi̱ncha ts'ínnkjink'un jóo̱. A̱s'a̱i b'i̱ kitsúhu̱: —¿Á b'a̱ ch'on ts'ín tín'enkjíntak'uhunnu?
23464	MAT 9:16	Ta̱ ndaha najmi ch'a b'éstiko̱ho najyun chá nku te najyun tse̱tse̱ xi najmi kje̱e nibákú. A̱t'aha̱ ni̱bakú najyun tse̱tse̱ ko̱ kjeti̱ya najyun chóo̱. B'a̱ ts'ín fi tsehe má kitiyá.
23465	MAT 9:17	Ko̱ ta̱ ndaha najmi ch'a binchá binu̱ tse̱tse̱ nku tsa tja̱ba̱xín chá. A̱t'aha̱ binu̱ tse̱tse̱ kjeti̱ya tsa tja̱ba̱xín chóo̱. A̱s'a̱i fi ndzjo binu̱ ko̱ batsun tsa tja̱ba̱xíu̱n. Kui nga tsa tja̱ba̱xín tse̱tse̱hé xincháha binu̱ tse̱tse̱, ko̱ b'a̱ ts'ín nda f'áítjoho nga joo̱ niu̱.
23468	MAT 9:20	Ko̱ tu̱ yo̱hó j'ai tje̱nnkihi̱ Jesu nku ta̱chju̱ún xi tjíhi̱n te jo nú nga jní títs'ínk'iehe̱n. Kui xi kits'ínko̱ tuts'in najyun xi yja Jesu.
23470	MAT 9:22	Tu̱nga kits'ínk'ótjiyahá Jesu nga tsasehe̱ ta̱chjúu̱n ko̱ b'a̱ kitsúhu̱: —Ji ntína̱, tsjo kat'ehe̱ tak'uin. A̱t'aha̱ kuas'ejihin nga Nti̱a̱ná kits'ín nibána, kui nga kama nkihi ri. Ta̱ kuihi chu̱bo̱ kamanda ta̱chjúu̱n.
23471	MAT 9:23	Nk'ie nga tsichu Jesu ni'yaha̱ nda̱ tjíxóo̱, kikie yo̱ já xi títs'ínkjane yána̱xu̱ ko̱ xu̱ta̱ xi xa̱áha̱n tíi̱ncha ts'ín nga tíkjintá.
23476	MAT 9:28	Ko̱ nk'ie nga jas'en ni'yaha̱ Jesu, yo̱ i̱ncha j'aisehe̱ já ko̱. B'i̱ kitsú Jesu nga kingjásjaiyaha̱ jóo̱: —¿A s'ejinnu̱u nga ka̱mana ts'ian ni xi mjenu̱u? B'a̱ i̱ncha kitsú jóo̱: —Joho̱n, nda̱ maestru̱.
23477	MAT 9:29	A̱s'a̱i kits'ínko̱ Jesu tunku̱n jóo̱ ko̱ b'i̱ kitsúhu̱: —Katuma xi nkú ts'ín tís'ejinnu̱u.
23478	MAT 9:30	Tsix'ánki tunku̱n jóo̱. A̱s'a̱i b'a̱ kitsú Jesu: —Tu̱nga najmi tu̱ ch'a 'miyahá ru̱u ni kamat'on.
23479	MAT 9:31	Tu̱nga nk'iehé nga i̱ncha ngji jóo̱, kitsúyaha̱ ngayjee̱ xu̱ta̱ xi tjín yo̱ xi nkú nga kits'ínko̱ho̱ Jesu.
23487	MAT 10:1	A̱s'a̱i kinchja̱ha̱ Jesu já ni'yakuyá xi te joo̱ ko̱ kitsjáha̱ nga ngajoho̱ Jesu ka̱maha̱ jóo̱ k'o̱nsje jánindoo̱ xi tjíntujíhi̱n xu̱ta̱ ko̱ nga ts'i̱ínnkiyjehe̱ xu̱ta̱ xi ch'ihi̱n.
23499	MAT 10:13	Tsa nda ani̱ma̱ha̱ xu̱ta̱ xi ts'e̱ ni'yoo̱, kas'ehe̱ kju̱a̱jyunu̱u. Tu̱nga tsa najmi nda ani̱ma̱ha̱ xu̱ta̱ xu'bo̱, kak'óyak'un ngáha̱nu̱u kju̱a̱jyunu̱u.
23503	MAT 10:17	Chúhu̱un yjonu̱u xu̱ta̱, a̱t'aha̱ ts'i̱ínkjas'ennu̱u já tjíxóo̱ ko̱ k'u̱énu̱u a̱ya ni'ya sinagoga̱.
23504	MAT 10:18	Nga̱t'ana̱ ngju̱a̱i̱ko̱nu̱u nginku̱n já títjuu̱n ko̱ nginku̱n já rei̱, tu̱ xi ku̱i̱xínyaha̱ ru̱u jóo̱ ko̱ ta̱ xu̱ta̱ xi najmi ntje̱he̱ Israel tje̱he̱n ra̱ yáha an.
23511	MAT 10:25	Nda tjín ts'e̱ nda̱ ni'yakuyóo̱ tsa b'a̱ ts'ín ka̱maha̱ xi nkúhu nda̱ maestru̱hu̱, ko̱ nda tjín ts'e̱ nda̱ musu̱ tsa ku̱i̱chú ma xi nkú joyaha nda̱ nti̱a̱ha̱. Tsa na̱'mihi̱ ntíu̱ xi tí'mihi̱ nda̱ninda Beelzebu, ¿a najmi tu̱ sahá 'yún ch'on k'úín saha̱ ntíhí?
23513	MAT 10:27	Ni xi tíxinyanu̱u má jyuu̱n, chu̱ba ngáhanu má ndzjee̱n. Ko̱ én se̱n xi ku̱i̱nú'yó nga kuinchja, ch'i̱íyako̱ ngáhanu a̱sun nk'a ni'yoo̱.
23530	MAT 11:2	A̱ya nu̱ba̱yóo̱ kint'é Jua Bautista̱ ni xi títs'ín Jesu. A̱s'a̱i kits'ínkji k'u̱a̱ já ni'yakuyáha̱
23532	MAT 11:4	B'i̱ kitsú Jesu: —Tankínk'inyoho̱o Jua ni xi tínu'yó ko̱ tíyo.
23560	MAT 12:2	Tu̱nga kikiehé já fariseo̱ ni xi tíi̱ncha ts'ín jóo̱. A̱s'a̱i b'a̱ i̱ncha kitsúhu̱ Jesu: —Cha̱se̱ ma ri̱. Ni xi tíjña nkjúhu̱n kju̱a̱téxumoo̱ nga ni̱stjin nkjúu̱n tíi̱ncha ts'ín já ni'yakuyáhi̱.
23568	MAT 12:10	Yo̱ ta̱ kab'ejña nku nda̱ xi ch'ihi̱n ntsja. A̱s'a̱i b'a̱ i̱ncha kitsú jóo̱ nga kingjásjaiyaha̱ Jesu, tu̱ xi b'a̱ ts'ín sa̱kúhu̱ ra̱ má tíndyjajihi̱n Jesu: —¿A ma n'enki nga ni̱stjin nkjún?
23573	MAT 12:15	A̱s'a̱i ngji t'axín Jesu, a̱t'aha̱ ja be ni xi mjehe̱ ts'i̱ín jóo̱. Nkjin ṉkjún xu̱ta̱ kitsjennkíhi̱. Kits'ínnkihi̱ ngatentee̱ xi uhu̱n
23583	MAT 12:25	Tu̱nga behé Jesu ni xi títs'ínnkjink'un jóo̱, kui nga b'a̱ kitsúhu̱ ra̱: —Tsa xu̱ta̱ xi tjíntu má batéxuma nku nda̱ rei̱ ta̱ kuihi fi kontra̱ha̱ xinkjín, ta̱ kuihi i̱ncha ngju̱á tiya nankihi̱. Ngatentee̱ nanki ko̱ ni'ya xi ta̱ kuihi fi kontra̱ha̱ xinkjín, najmi tse maha̱.
23585	MAT 12:27	’Ko̱ tsa nga'yúhu̱n nda̱ninda Beelzebu tím'osjeko̱hona jánindoo̱ tíbixíún, ¿yá xi ts'e̱ nga'yún xi m'osjeko̱ho jánindoo̱ já ts'a̱jun? B'a̱ ts'ín ta̱ kuihi jóo̱ bakúchji nga najmi kixi̱ tjíntuyánu̱u.
23591	MAT 12:33	’Tsa tuhu̱ yóo̱ xi nda, nda yóo̱. Ko̱ tsa tuu̱ xi najmi nda, najmi nda yóo̱. A̱t'aha̱ tuu̱ bakúchji nkú k'un yóo̱.
23602	MAT 12:44	a̱s'a̱i b'a̱ tsu: “Tu̱ sahá kfin ngáhana ni'yana̱ má tsitja.” Nk'ie nga b'óya ngáha, ja kjitiya ni'yoo̱ nga f'aise ngáha̱ ra̱. Kichjuchá ko̱ ja tjínda.
23610	MAT 13:2	Nkjin ṉkjún xu̱ta̱ kama ñjakút'aha̱. Kui nga nku tsutsu ngjik'iejñayaha Jesu, ko̱ ngayjee̱ xu̱ta̱ tsincha a̱ndai ntóo̱ má kixiu̱.
23612	MAT 13:4	Nk'ie nga tíbaténdzjo xujmóo̱, k'u̱a̱ xi tsixuntu a̱ndai ni̱yóo̱. A̱s'a̱i i̱ncha j'ai ni̱see̱ ko̱ kikjine xujmá xu'bo̱.
23613	MAT 13:5	K'u̱a̱ xi tsixuntu a̱jin ndji̱o̱ má nga najmi 'yún tjín ninte. Ki̱tsa̱ jasu xujmóo̱, a̱t'aha̱ najmi 'yún tjain nintee̱.
23615	MAT 13:7	K'u̱a̱ ngá xi tsixuntu a̱jin na'yóo̱. Kisá na'yóo̱ ko̱ najmi kitsjántehe̱ nga nda sa̱á xujmá xu'bo̱.
23616	MAT 13:8	Tu̱nga k'u̱a̱há ngá xi tsixuntu má nga nda nankiu̱. Tu̱ xí tsehé ni xi kitsjá. Tjín xujmóo̱ xi kitsjá unchan tjíhin, tjín xi kitsjá cháte ko̱ te tjíhin, ko̱ tjín xi kitsjá katé tjíhin.
23623	MAT 13:15	A̱t'aha̱ ja kama ndjá ani̱ma̱ha̱ xu̱ta̱ xu'bi̱, kits'ín staya yjoho̱ ko̱ kik'íéchja tunku̱n, tu̱ xi najmi sku̱e̱he ko̱ najmi ku̱i̱nt'éhe, ko̱ najmi ka̱mankjihi̱n ra̱, tsa ts'i̱ínk'óntjaiya ani̱ma̱ha̱ ko̱ nga an ts'innkíhi̱.
23624	MAT 13:16	’Tu̱nga máha jun, á b'a̱ nda tjíhin ts'a̱jun xi tíyo ko̱ tínu'yó, a̱t'aha̱ tíbe tunkun ko̱ tínt'é tja̱ba̱xínñju.
23625	MAT 13:17	Kju̱axi̱ ni xi tíxinnu̱u. Nkjin já profeta̱ ko̱ xu̱ta̱ xi na̱xu̱ y'entu xi kis'e ni̱stjin nk'ie i̱ncha kama mjehe̱ nga sku̱e̱ ni xi tíyo nd'a̱i̱, tu̱nga najmi kikiehé. Kama mjehe̱ nga ku̱i̱nt'é ni xi tínu'yó nd'a̱i̱, tu̱nga najmi kint'éhé.
23626	MAT 13:18	’Kui b'a̱ maha, tjenñjuhúnu nkú tsuhu̱ ra̱ ni xi kuak'iejñá chu̱ba̱ya ts'e̱ nda̱ xi tsaténdzjo xujmóo̱.
23627	MAT 13:19	Nk'ie nga nt'é xu̱ta̱ én xi tsuya nga Nti̱a̱ná xi batéxuma, a̱s'a̱i najmi mankjihi̱n niu̱, nibá nda̱nindoo̱ ko̱ kjexín én xi ja kis'entje̱jin ani̱ma̱ha̱. Kui xu̱ta̱ha xi nkú joya xujmá xi tsixuntu a̱ndai ni̱yóo̱.
23628	MAT 13:20	’Xujmá xi tsixuntu a̱jin ndji̱o̱, kui xu̱ta̱ha xi nt'é ée̱n ko̱ tje̱n'yún tsjohó ts'ín ts'ínkjáíhi̱n.
23630	MAT 13:22	’Xujmá xi tsixuntu a̱jin na'yóo̱, kui xu̱ta̱ha xi ta̱ nt'é ée̱n, tu̱nga ni xi tjíhín a̱sunntei̱ s'enta̱ha̱ ra̱ ko̱ kju̱a̱nchi̱nóo̱ b'ana̱cha̱ha̱. B'a̱ ts'ín najmi sakúntehe̱ ra̱ nga nda sa̱áha ée̱n a̱jin ani̱ma̱ha̱ xu̱ta̱ xu'bo̱ ko̱ najmi tsjá cha̱n.
23640	MAT 13:32	Kui k'un xu'bi̱ xi 'yún i̱chí sa nga k'un xi k'oo̱. Tu̱nga nk'iehé nga ma chá, 'yún chánka ma sa nga ni ntje̱ xi b'éntje̱ xu̱ta̱. Santaha nku yá tu bichú ma, ko̱ f'ai ts'ínnda'á ni̱see̱ nu̱ba̱ha̱ tjiaha̱ yóo̱.
23655	MAT 13:47	’Má batéxuma Nti̱a̱ná ta̱ b'a̱ joyaha xi nkúhu nku na̱'ya xi kikjaníkj'ajin jóo̱ ntáchak'uu̱n. Kixincháha̱ ngayjee̱ tíkjá tji̱o̱ xi tjín.
23656	MAT 13:48	Nk'ie nga kitsehe tji̱o̱ na̱'yoo̱, a̱s'a̱i kikje'yún jóo̱ a̱ndai ntóo̱. Yo̱ y'entu nga j'ájin tji̱o̱ xi ndoo̱. Tsinchá ni̱si̱n xi ndoo̱ ko̱ kikjaníya xi najmi ndoo̱.
23659	MAT 13:51	A̱s'a̱i b'i̱ kitsú Jesu nga kingjásjaiyaha̱ já ni'yakuyáha̱: —¿A kamankjinnu̱u ngayjee̱ ni xu'bi̱? —Joho̱n —i̱ncha kitsú jóo̱.
23660	MAT 13:52	B'i̱ kitsú Jesu: —Nk'ie nga nku nda̱ chji̱ne̱'éhe̱n kju̱a̱téxumoo̱ bangiya nkú tsuhu̱ ra̱ nga Nti̱a̱ná batéxuma, kui xi b'a̱ joyaha nku nda̱ xi tíjñaha̱ nku ni'ya chánka. Bakúchji ni tsjo k'un xi tjíntutjóho̱, ni xi cháha̱ ko̱ ni xi tse̱tse̱he̱.
23663	MAT 13:55	¿A najmi kuihí nda̱i̱ xi ntíhi̱ nda̱ chji̱ne̱yóo̱? ¿A najmi kuihí na̱aha̱ xi 'mi Maria̱? ¿A najmi já nts'e̱hé maha Santiago̱, Kuse, Simon ko̱ Juda̱?
23669	MAT 14:3	A̱t'aha̱ Herode̱ kits'ínkji já juhu̱n nga jakj'ánijé Jua. Y'é'yún ko̱ kits'ínkjas'en nu̱ba̱yóo̱. Nga̱t'aha̱ na̱ Herodia̱ b'a̱ kits'íhin. A̱t'aha̱ chju̱úhu̱n Felipe̱ kama na̱ Herodia̱, ko̱ ndo̱ ngá nts'e̱ kamaha Herode̱.
23676	MAT 14:10	Kitsjá kju̱a̱ nga stíkjá nintaku̱ Jua a̱ya nu̱ba̱yóo̱.