23232	MAT 1:19	Ko̱ Kuse xi ka̱ma x'i̱hi̱n, kui xi nku nda̱ xi je tjíya ani̱ma̱ha̱ ko̱ najmi mjehe̱ nga k'u̱échjit'ain Maria̱. Kui nga kama mjehe̱ ra̱ nga jyukj'i k'u̱éjñaha.
23233	MAT 1:20	Tu̱nga a̱skahán ni nga ja kits'ínnkjink'un Kuse ni xu'bi̱, nku ntítsjehe̱ Nti̱a̱ná tsakúchjihi̱ yjoho̱ nga nijñá ján ko̱ b'a̱ kitsúhu̱: —Ji Kuse xi ntje̱he̱ David, najmi tu̱ binkjuin nga n'e̱kjáín saha̱ ri̱ Maria̱ xi ja tjíndako̱hi nga ku̱i̱nchjunko̱hi. A̱t'aha̱ ntí xi y'a Espiri̱tu̱ Santo̱ kitsjáha̱.
23234	MAT 1:21	Nku ntíx'i̱n tsíhin ko̱ Jesu t'et'aihi̱ ntíu̱, a̱t'aha̱ kui xi ts'i̱ín nda̱íhi̱ ngatitsuhu̱n xu̱ta̱ xi ts'e̱ nga ts'i̱ínk'anki.
23243	MAT 2:5	B'a̱ i̱ncha kitsú jóo̱: —Xi tje̱hen Belen, nanki xi tíjñajihi̱n a̱nte Judea̱. A̱t'aha̱ b'a̱ ts'ín y'ét'a éhe̱n Nti̱a̱ná nda̱ profeta̱:
23245	MAT 2:7	A̱s'a̱i Herode̱ kinchja̱ 'maha̱ já nkjink'uu̱n ko̱ kingjásjaiya ch'ich'ihi̱n mí ni̱stjihin kama chji niñuu̱.
23249	MAT 2:11	I̱ncha jas'en ni'yoo̱ ko̱ kikie ntíu̱ ko̱ Maria̱ xi na̱aha̱ maha. Tsinchakúnch'int'aha̱ ntíu̱ nga kits'íntsjoho̱. A̱s'a̱i kikjex'á kaxa̱ha̱ ko̱ kitsjáha̱ ntíu̱ ni xi i̱ncha y'a. Kitsjáha̱ to̱onsine, ko̱ ni xi sinjne̱ xi 'mi incienso̱, ko̱ ni xi sinjne̱ xi 'mi mirra̱.
23254	MAT 2:16	Nk'ie nga kamankjihi̱n Herode̱ nga najmi kits'íntjusun já nkjink'uu̱n ni xi kitsúhu̱, tu̱ xí kjahán kamaha̱. Kitsjá kju̱a̱ nga n'e̱k'ien ngatentee̱ ntíx'i̱n xi tjín Belen ko̱ xi tjín a̱ndai na̱nti̱o̱. Kits'ínk'ien ngatentee̱ xi tjíhi̱n santaha jo nú, a̱t'aha̱ kik'axki̱ ni̱stjin xi kitsú já nkjink'uu̱n nga kikie niñuu̱.
23255	MAT 2:17	B'a̱ ts'ín tsitjusuhun éhe̱n Nti̱a̱ná xi y'ét'a nda̱ profeta̱ Jeremia̱:
23256	MAT 2:18	Kinu'yá nanki Rama nku nta̱, tjín xi tíkjintáya ko̱ tu̱ xí uhún tíbehe̱. Kui xi Rakel xi tíkjintát'a ntíhi̱. Najmi ta̱ mjehe̱ ra̱ n'e̱k'íéjyu a̱t'aha̱ ja k'ien ntíhi̱.
23258	MAT 2:20	—Ti̱síntje̱i̱n, chjúbéí ntíu̱ ko̱ na̱aha̱. T'inko̱ ngáhani má tjíntu xu̱ta̱ xi ntje̱ Israel tje̱he̱n ra̱. A̱t'aha̱ ja jesun já xi mjehe̱ ts'i̱ínk'ien ntíu̱.
23262	MAT 3:1	Kui ni̱stjin ján j'aik'íéni̱jmí Jua Bautista̱ a̱nte kixi xi tjín a̱nte Judea̱.
23268	MAT 3:7	Nk'ie nga kikie Jua nga nkjin já fariseo̱ ko̱ já saduseo̱ tíi̱ncha f'ai nga mjehe̱ nga sa̱téntá, a̱s'a̱i b'i̱ kitsúhu̱: —¡Já ch'onk'un xi b'a̱ k'un! ¿Yá xi b'a̱ kitsúnu̱u nga ku̱i̱yúhu̱u kju̱a̱kjaha̱n Nti̱a̱ná xi ja tje̱n tiña?
23273	MAT 3:12	Kui xi nkú joyaha nda̱ xi ts'ín chuhu̱n tuni̱ñu̱. Ja kjiya ntsja yá xi ts'ín chunko̱ho̱ ra̱ tuni̱ñu̱hu̱, tu̱ xi ts'i̱ínkj'a t'axíhin tuni̱ñu̱ ko̱ xin ts'i̱ínkj'a tja̱ba̱ha̱. A̱s'a̱i kj'u̱átjo tuni̱ñu̱ ni'ya nji̱hi̱ ko̱ k'u̱éti tja̱ba̱ha̱ a̱jin nd'í xi najmi ta̱ ka̱maha̱ ra̱ ku̱a̱yáyaha.
23279	MAT 4:1	A̱s'a̱i Espiri̱tu̱ Santo̱ ngjiko̱ t'axíhi̱n Jesu a̱nte kixiu̱ tu̱ xi kjút'ayák'uhu̱n ra̱ nda̱nindoo̱.
23281	MAT 4:3	A̱s'a̱i nda̱nindoo̱ j'ai kjut'ayák'uhu̱n nga b'i̱ kitsúhu̱: —Tsa kju̱axi̱ nga ji xi Ntíhi̱ Nti̱a̱ná, b'a̱ t'ihi̱n ndji̱o̱i̱ nga ni̱nku̱a̱n katuma.
23285	MAT 4:7	A̱s'a̱i b'i̱ kitsú Jesu: —Ko̱ b'i̱ ta̱ ts'ín tjít'a éhe̱n Nti̱a̱ná: “Najmi tu̱ ji chjut'ayák'uin Nti̱a̱ná, kui xi Nti̱a̱hi̱ maha.”
23287	MAT 4:9	ko̱ b'a̱ kitsúhu̱: —Ts'inkjas'ehen ngatentee̱ ni xu'bi̱ tsa ku̱i̱si̱nkúnch'int'aní nga cha̱nkjúnní.
23292	MAT 4:14	B'a̱ kama tu̱ xi tsitjusuhun éhe̱n Nti̱a̱ná xi y'ét'a nda̱ profeta̱ Isaia̱ nga b'i̱ kitsú:
23295	MAT 4:17	Kui ni̱stjiu̱n kik'atuts'i̱hi̱n Jesu nga y'éni̱jmí. B'i̱ kitsú nga kinchja̱ko̱ xu̱ta̱: —Tankínchj'a̱ha̱ ru̱u ani̱ma̱nu̱u, a̱t'aha̱ ja 'yún tiña tíjñanu̱u Nti̱a̱ná nga tíbatéxumanu̱u nd'a̱i̱.
23302	MAT 4:24	A̱s'a̱i ngayjee̱ a̱nte xi tjín a̱nte Siri̱a̱ kichubani̱jmíyaha Jesu. J'aich'áha̱ ngatentee̱ xu̱ta̱ un xi tjín yo̱, xi tíneya yjoho̱ nga nkjin tíkjá ch'in xi k'uhu̱n, xi un tíbehe̱, xi tjíntujíhi̱n jánindoo̱, xi tjíhi̱n ch'in b'atsé, ko̱ xi najmi ma fi. Kits'ínnkihi̱ Jesu ngatentee̱ xu̱ta̱ uu̱n.
23320	MAT 5:17	’Najmi tu̱ b'a̱ ts'ín n'enkjíntak'un tsa an jái̱ ts'inndyja kju̱a̱téxumoo̱ ko̱ ni xi tsakúya já profeta̱. Najmi jái̱ ts'inndyja niu̱. Jái̱ ts'intjusan níná niu̱.
23324	MAT 5:21	’Ja kinu'yó nga b'a̱ kik'ihi̱n xu̱ta̱ xi kis'e ni̱stjin nk'ie: “Najmi tu̱ n'ek'iein. Tsa tjín xi ts'i̱ínk'ien ani̱ma̱, kui xi tjíhin nga n'e̱ kju̱a̱ha̱ ra̱.”
23328	MAT 5:25	’Ki̱tsa̱ t'endako̱i̱ xi tífitéjénehi nk'ie nga tje̱nko̱ sai a̱ya ni̱yóo̱, tu̱ xi najmi ts'i̱ínkjas'ehe̱n ra̱ ji nda̱ jue. A̱t'aha̱ tsa ts'i̱ínkjas'ehin nginku̱n nda̱ jue, a̱s'a̱i nda̱ jue ts'i̱ínkjas'en ngáha ri a̱ya ntsja nda̱ xi kunnta nu̱ba̱yóo̱ ko̱ kui xi ngju̱áya'yíhin.
23339	MAT 5:36	’Ko̱ ta̱ ndaha najmi tu̱ nintaku nungijiun ni xi ku̱i̱xíún, a̱t'aha̱ najmi manu̱u n'ek'óntjaiyo ndaha nku ntsja̱ku tsa taba ko̱ tsa jma n'ek'íó.
23348	MAT 5:45	’B'a̱ n'o̱o tu̱ xi b'a̱ ts'ín ka̱mahanu ntíhi̱ Na̱'minu̱u xi tíjña ndji̱o̱jmi ján. A̱t'aha̱ kui xi ts'íntjuhu̱ ts'íu̱ ngayjee̱ xu̱ta̱, ndaha tsa xi ch'onk'un ko̱ ndaha tsa xi nda. Ko̱ ts'ínk'aha̱ ts'í ngayjee̱ xu̱ta̱, ndaha tsa xi na̱xu̱ ts'ín ko̱ ndaha tsa xi najmi na̱xu̱ ts'ín.
23349	MAT 5:46	A̱t'aha̱ tsa n'e̱tjó xi tjoho̱ jun, ¿mí chjíhi xi ku̱i̱jne̱nu̱u nk'ie? Santaha já xi f'áchjíntjai ch'á nga ts'ínxát'aha̱ já Roma̱ b'a̱ ta̱ i̱ncha ts'ín.
23363	MAT 6:12	N'e̱ndyjat'ani̱ ngatitsunni̱, xi nkú ts'ín ji̱n ta̱ n'endyjat'ai̱hi̱ xi ch'on títs'ínni̱.
23365	MAT 6:14	’A̱t'aha̱ tsa n'e̱ndyjat'oho̱o xu̱ta̱ xi ch'on títs'ínnu̱u, b'a̱ ta̱ ts'ín ts'i̱ínndyjat'anu̱u Na̱'minu̱u xi tíjña ndji̱o̱jmi ján.
23366	MAT 6:15	Tu̱nga tsa najmi n'e̱ndyjat'oho̱o xu̱ta̱ xi ch'on títs'ínnu̱u, b'a̱ ta̱ ts'ín Na̱'minu̱u najmi ts'i̱ínndyjat'anu̱u ngatitsunnu̱u.
23367	MAT 6:16	’Nk'ie nga ku̱i̱ntsu̱ba̱ kjintíó, najmi tu̱ nusin kat'enu̱u xi nkú 'behe̱ xu̱ta̱ xi tu̱ tsjohó ra̱ bakúchji xi nkú ts'ín benkjún Nti̱a̱ná. A̱t'aha̱ kui xi ndzjen ts'ínk'íé a̱nkjín tu̱ xi sku̱e̱he̱ ra̱ xu̱ta̱ nga tjíntu kjintíá. Kju̱axi̱ ni xi tíxinnu̱u. Ja títs'ínkjáíhi̱n chjí xi ts'e̱ jóo̱.
23375	MAT 6:24	’Ndaha nku nda̱ musu̱ najmi ma ts'ínxát'aha̱ jo já nti̱a̱. A̱t'aha̱ nku xi ts'i̱ín unkie ko̱ nku xi ts'i̱íntjo, ko̱ a ra̱ ts'i̱ínxát'a sisihi̱n nku ko̱ ch'on ts'ín ku̱a̱se̱he̱ xinkuu̱. Kui nga najmi ka̱ma n'e̱xát'aha̱ ru̱u Nti̱a̱ná ko̱ kju̱a̱nchi̱nóo̱.
23381	MAT 6:30	Tsa Nti̱a̱ná b'a̱ tsjo ts'ínk'íéntu jñá xi chu̱ba̱ ma cháhá, xi nd'a̱i̱ ma chá ko̱ ndyjunni̱ ku̱i̱ti̱, ¿a najmi tu̱ sahá 'yún tsjá sanu̱u najyun xi ndyjo̱o jun xi 'yún chjí so nga jñóo̱? ¡Á b'a̱ 'yún i̱chí s'ejihi̱nnu̱u Nti̱a̱ná!
23386	MAT 7:1	’Najmi tu̱ n'ek'anjiu jé xu̱ta̱ xi kj'a̱í, tu̱ xi najmi ts'i̱ínnijéhe̱nu̱u Nti̱a̱ná.
23387	MAT 7:2	A̱t'aha̱ xi nkú nga ts'ín n'e̱k'anjiu jé xu̱ta̱ xi kj'a̱í, b'a̱ ta̱ ts'ín ts'i̱ínnijé ngáha̱nu̱u Nti̱a̱ná. Ko̱ chu̱ba̱ xi n'e̱ chjón nga ch'a̱chu̱bo̱o, ta̱ kuihi xi k'u̱a̱chu̱ba̱ko̱ ngáha̱nu̱u Nti̱a̱ná.
23396	MAT 7:11	Santaha ko̱ jun xi ch'onk'un yo nga 'bo̱ho̱o ni xi nda ntínu̱u. ¿A najmi tu̱ sahá Na̱'minu̱u xi tíjña ndji̱o̱jmi ján 'yún tsjá saha̱ ni xi nda xu̱ta̱ xi ku̱a̱nkihi̱?
23397	MAT 7:12	’Kui b'a̱ maha, xi nkú ts'ín mjenu̱u nga n'e̱nu̱u, b'a̱ ta̱ n'o̱ho̱ xu̱ta̱ xi kj'a̱í. Kuihí niu̱ xi bakúya kju̱a̱téxumoo̱ ko̱ ni xi y'ét'a já profeta̱.
23410	MAT 7:25	A̱s'a̱i kik'a tsíu̱, kama 'yún ntáje̱, ko̱ ntjo̱ kits'ínk'ajni ni'yoo̱ nga mjehe̱ kja̱níts'in. Tu̱nga najmi tsijnehé a̱t'aha̱ a̱sun ndji̱o̱ kamandasún.
23412	MAT 7:27	A̱s'a̱i kik'a tsíu̱, kama 'yún ntáje̱, ko̱ ntjo̱ kits'ínk'ajni ni'yoo̱ nga mjehe̱ kja̱níts'in. Tsijne ni'yoo̱ nga tsatsunyje.
23416	MAT 8:2	A̱s'a̱i j'aisehe̱ Jesu nku nda̱ xi k'uhu̱n ch'in fentujnu. Tsasinkúnch'int'aha̱ ko̱ b'i̱ kitsúhu̱: —Ji nda̱ maestru̱, tsa ji xi mjehi, ka̱ma n'e̱ jení nga chjúxinní ch'in xi k'unna.
23425	MAT 8:11	Ko̱ b'a̱ tíxinnu̱u. Nkjin ṉkjún xu̱ta̱ xi ni̱ba tu̱ má xi tje̱hén ni ko̱ k'úéntut'áko̱ yámixo̱ ntje̱ cháná Abraham ko̱ Isaac ko̱ Jacob má batéxuma Nti̱a̱ná.
23430	MAT 8:16	Nk'ie nga ja kama'ña̱, j'aich'áha̱ Jesu nkjin ṉkjún xu̱ta̱ xi tjíntujíhi̱n jánindoo̱. Nkuhú tsu̱'ba én xi kitsú Jesu nga kik'onsje jánindoo̱ ko̱ nga kits'ínnkihi̱ ngatentee̱ xu̱ta̱ uu̱n.
23433	MAT 8:19	A̱s'a̱i j'aik'úhu̱n nku nda̱ chji̱ne̱'éhe̱n kju̱a̱téxumoo̱ ko̱ b'a̱ kitsúhu̱: —Ji nda̱ maestru̱, tsjénnkihi tu̱ má xi tje̱hén ni nga k'úín.
23439	MAT 8:25	A̱s'a̱i já ni'yakuyáha̱ ngji ts'ínkj'áha̱ ko̱ b'a̱ kitsúhu̱: —¡Ji nda̱ maestru̱, n'e̱k'ankini̱! ¡Ja ku̱a̱yáá e̱i̱ ni̱!
23441	MAT 8:27	Kama nkjúhu̱n jóo̱ ko̱ b'a̱ kitsúhu̱ xinkjín: —¿Yá nda̱ha xu'bi̱ nga santaha ntjo̱ ko̱ ntáchak'uu̱n nt'é'éhe̱n ra̱?
23442	MAT 8:28	Nk'ie nga tsichu Jesu ngabantá ntáchak'uu̱n, nankihi̱ xu̱ta̱ Gadara̱, a̱s'a̱i tsitjujín tsjóo̱ nga j'aik'úhu̱n Jesu jo já xi tjíntujíhi̱n jánindoo̱. Tu̱ ni xí kjahán jóo̱, nga santaha najmi ta̱ ch'a ma f'a ni̱yá xu'bo̱.
23450	MAT 9:2	Ja kamoo̱. J'aisehe̱ Jesu já xi y'ang'anki nku nda̱ xi najmi ma fi, xi kjisun na̱chaha̱n. Nk'ie nga kikie Jesu nga s'ejihi̱n jóo̱ yáha kui, a̱s'a̱i kinchja̱ko̱ nda̱ uu̱n: —Tsjo kat'ehe̱ tak'uin, ntína̱. Ja kama ndyjat'ahi ngatitsuhi̱n.
23451	MAT 9:3	B'i̱ ts'ín kits'ínnkjink'un k'u̱a̱ já chji̱ne̱'éhe̱n kju̱a̱téxumoo̱: “Najmi tíbenkjún Nti̱a̱ná nda̱i̱ nga b'a̱ ts'ín tínchja̱.”
23452	MAT 9:4	Tu̱nga behé Jesu ni xi tíi̱ncha ts'ínnkjink'un jóo̱. A̱s'a̱i b'i̱ kitsúhu̱: —¿Á b'a̱ ch'on ts'ín tín'enkjíntak'uhunnu?
23454	MAT 9:6	Tu̱nga mjehéna kuakuchjínu̱u nga Ntíhi̱ Nda̱x'i̱u̱n tíjña ngajoho̱ Nti̱a̱ná a̱sunntei̱ xi má nga ka̱ma ts'i̱ínndyjat'aha̱ ngatitsuhu̱n xu̱ta̱. A̱s'a̱i b'i̱ kitsúhu̱ nda̱ xi najmi ma fiu̱: —Ti̱síntje̱i̱n, chjúbéí na̱chahi̱n ko̱ t'in ngáhani ni'yahi̱.
23457	MAT 9:9	Nk'ie nga títs'ín ni̱yá Jesu, kikie nku nda̱ xi 'mi Mateo̱ xi kab'ejña a̱nte má nga f'áchjíntjai ch'á nga ts'ínxát'aha̱ já Roma̱ ko̱ b'i̱ kitsúhu̱: —Tsjénnkiní. A̱s'a̱i tsisintje̱n Mateo̱ ko̱ kitsjennkíhi̱ Jesu.
23458	MAT 9:10	Ko̱ ni xi kama, nk'ie nga tíkjine Jesu ni̱ñu̱ ni'yaha̱, nkjin ṉkjún já xi f'áchjíntjai ch'á nga ts'ínxát'aha̱ já Roma̱ ko̱ já xi najmi na̱xu̱ ts'íntjusun kju̱a̱téxumoo̱ ta̱ i̱ncha j'aik'ientut'áha̱ Jesu ko̱ já ni'yakuyáha̱ t'a yámixo̱.
23466	MAT 9:18	Nk'ie nga b'a̱ títsu Jesu, tu̱ j'aihí yo̱ nku nda̱ tjíxá ko̱ tsasinkúnch'int'aha̱ nga b'i̱ kitsúhu̱: —Ta̱kjínna ja k'uen. Nibángjennéí ntsa̱i̱ ntína̱ tu̱ xi kj'u̱a̱íya ngáha̱ ra̱.
23470	MAT 9:22	Tu̱nga kits'ínk'ótjiyahá Jesu nga tsasehe̱ ta̱chjúu̱n ko̱ b'a̱ kitsúhu̱: —Ji ntína̱, tsjo kat'ehe̱ tak'uin. A̱t'aha̱ kuas'ejihin nga Nti̱a̱ná kits'ín nibána, kui nga kama nkihi ri. Ta̱ kuihi chu̱bo̱ kamanda ta̱chjúu̱n.
23490	MAT 10:4	Simon xi mako̱ já kananista̱ ko̱ Juda̱ Iscariote̱ xi a̱skahan kits'ínkjas'en Jesu.
23494	MAT 10:8	N'e̱nkihu̱u xu̱ta̱ un, n'e̱kj'áíyoho̱o xu̱ta̱ xi ja ka'me, n'e̱nkihu̱u xu̱ta̱ xi k'uhu̱n ch'in fentujnu tu̱ xi ka̱ma jehe nginku̱n Nti̱a̱ná, ko̱ ti̱ch'onsjo̱o jáninda xi tjíntujíhi̱n xu̱ta̱. Xi nkú ts'ín tu̱ kik'a̱i̱hínu̱u nga'yún, b'a̱ ts'ín tu̱ ti̱si̱nko̱nú xu̱ta̱.
23499	MAT 10:13	Tsa nda ani̱ma̱ha̱ xu̱ta̱ xi ts'e̱ ni'yoo̱, kas'ehe̱ kju̱a̱jyunu̱u. Tu̱nga tsa najmi nda ani̱ma̱ha̱ xu̱ta̱ xu'bo̱, kak'óyak'un ngáha̱nu̱u kju̱a̱jyunu̱u.
23503	MAT 10:17	Chúhu̱un yjonu̱u xu̱ta̱, a̱t'aha̱ ts'i̱ínkjas'ennu̱u já tjíxóo̱ ko̱ k'u̱énu̱u a̱ya ni'ya sinagoga̱.
23505	MAT 10:19	’Tu̱nga nk'ie nga ts'i̱ínkjas'ennu̱u xu̱ta̱, najmi tu̱ fanta̱ha̱ ru̱u yjonu̱u nkú n'e̱ chu̱bo ko̱ mí éhen xi ku̱i̱xíún. A̱t'aha̱ kui chu̱ba̱ xu'bo̱ k'u̱a̱i̱nu̱u én xi chu̱bo.
23507	MAT 10:21	’Já xi nts'e̱ maha xinkjín ta̱ kuihi ts'i̱ínkjas'en xinkjín nga n'e̱k'ien. Xi tí'mi na̱'mi ts'i̱ínkjas'en ntíhi̱. Xi tí'mi ntí kja̱ánko̱ xi cháha̱ ko̱ ts'i̱ínk'ien.
23514	MAT 10:28	Najmi tu̱ binkjun xi tu̱ yjonintee̱hé maha̱ ts'ínk'ien tu̱nga najmi mahá ra̱ ts'i̱ínk'ien ani̱ma̱nu̱u. Xi ma níhi̱ ts'ínkji ani̱ma̱nu̱u ko̱ yjonintenu̱u a̱jin nga̱k'i̱e̱n, kui ní xi ti̱nkjún.
23534	MAT 11:6	¡Nda tjín ts'e̱ xi najmi tjín ni xi ts'i̱ínch'oho̱ nga tsjénnkina!
23535	MAT 11:7	Nk'ie nga ja tíi̱ncha fi ngáha já ni'yakuyáha̱ Jua Bautista̱, kik'atuts'i̱hi̱n Jesu nga kinchja̱ni̱jmíyaha Jua. B'i̱ kitsúhu̱ xu̱ta̱ nkjiu̱n: —¿Mí nihi xi tsankinse nkjúhu̱un a̱nte kixiu̱? ¿A nku yáxá xi títs'ínk'ajnihi̱ ntjo̱?
23541	MAT 11:13	A̱t'aha̱ Nti̱a̱ná kits'ínchjén ni xi y'ét'a já profeta̱ ko̱ xi kis'et'a kju̱a̱téxumaha̱ Moise nga kitsjá éhe̱n santaha nkúhu nga j'ai Jua.
23547	MAT 11:19	A̱skahan j'ai ngá Ntíhi̱ Nda̱x'i̱u̱n xi kjine ko̱ 'bi, ko̱ tu̱ sa b'a̱há tsu ngá xu̱ta̱: “Kui nda̱i̱ xi 'yún kjine ko̱ 'yún 'bi. Nda nchja̱ko̱ já xi f'áchjíntjai ch'á nga ts'ínxát'aha̱ já Roma̱ ko̱ já xi najmi na̱xu̱ ts'íntjusun kju̱a̱téxumoo̱.” Tu̱nga tís'ejña chjihí kju̱a̱nkjintak'uhu̱n Nti̱a̱ná nk'ie nga tíyaha̱ ni xi títs'ín.
23555	MAT 11:27	’Ngayjee̱ ni xi tjín ja kits'ínkjas'en a̱ya ntsa̱ Na̱'mina̱. Najmi ch'a behe̱ Ntíu̱, tu̱ nkuhú Na̱'miu̱ xi behe̱. Ta̱ ndaha najmi ch'a behe̱ Na̱'miu̱, tu̱ nkuhú Ntíu̱ xi behe̱. Ko̱ xu̱ta̱ xi mjehe̱ Ntíu̱ nga ku̱a̱kúchjihi̱ Na̱'miu̱, kui xi sku̱e̱ Na̱'miu̱.
23557	MAT 11:29	Tjasuntjio nkú tsuhu̱ ra̱ kju̱a̱téxuma xi tíbakuyá, a̱t'aha̱ ts'inkjáíhi̱n xu̱ta̱ ko̱ ni̱ma̱kju̱a̱ tjíyana. Sa̱kúnu̱u xi má nga ts'i̱ínkj'áíya ani̱ma̱nu̱u.
23572	MAT 12:14	A̱s'a̱i i̱ncha tsitju yo̱ já fariseo̱ ko̱ y'éndako̱ xinkjín xi nkú ts'ín ka̱ma ts'i̱ínk'iehen Jesu.
23578	MAT 12:20	Najmi kjét'okjá nku yáxá xi ja títs'okjá. Najmi ts'i̱ínk'ien nd'í xi tu̱ ni̱nti̱hí títju saha̱, santa nkúhu nga ts'i̱ínndju̱ú ni xi na̱xu̱ nginkán.
23583	MAT 12:25	Tu̱nga behé Jesu ni xi títs'ínnkjink'un jóo̱, kui nga b'a̱ kitsúhu̱ ra̱: —Tsa xu̱ta̱ xi tjíntu má batéxuma nku nda̱ rei̱ ta̱ kuihi fi kontra̱ha̱ xinkjín, ta̱ kuihi i̱ncha ngju̱á tiya nankihi̱. Ngatentee̱ nanki ko̱ ni'ya xi ta̱ kuihi fi kontra̱ha̱ xinkjín, najmi tse maha̱.
23587	MAT 12:29	’¿Nkú ts'ín nku nda̱ ka̱ma kju̱a̱s'ehen ni'yaha̱ nku nda̱ xi 'yún tjíhi̱n nga'yún ko̱ kjé'aha̱ ra̱ ni xi tjíhín? Tjín níhi nga tjun k'u̱é'yún ndo̱. B'a̱ ts'ín ka̱ma kjé'aha̱ ra̱ ni xi tjíhi̱n ndo̱ ni'yaha̱.
23592	MAT 12:34	¡Já ch'onk'un xi b'a̱ k'un! ¿Nkú ts'ín ka̱ma chu̱bahanu ni xi nda, nk'ie nga jun xi ch'onk'un? A̱t'aha̱ ni xi kitsejíhin ani̱ma̱ha̱ xu̱ta̱, kui nihi xi bitju ts'a.
23593	MAT 12:35	Nku nda̱ xi nda b'asjejin ni xi nda a̱jihi̱n ngayjee̱ ni nda xi tjítjoho̱. Ko̱ nku nda̱ xi ch'onk'un b'asjejin ni ch'onk'un a̱jihi̱n ngayjee̱ ni ch'onk'un xi tjítjoho̱.
23594	MAT 12:36	’Ko̱ an b'a̱ tíxinnu̱u. Nk'ie nga ku̱i̱chú ni̱stjin nga cha̱se̱he̱ ni xi kits'ín nga nkúnkú xu̱ta̱, nk'ie ts'i̱ínkjas'en kuenta̱ xu̱ta̱ nga nkúnkú én xi najmi chumi ni chjíhi̱ ra̱ xi kinchja̱ e̱i̱.
23597	MAT 12:39	B'i̱ kitsú Jesu: —Xu̱ta̱ xi tjín nd'a̱i̱ tíi̱ncha banki nga sku̱e̱ nku kju̱a̱nkjún, a̱t'aha̱ ch'onk'un ko̱ najmi na̱xu̱ tíi̱ncha nginku̱n Nti̱a̱ná. Tu̱ ni xi kamat'aihín nda̱ profeta̱ Jona nk'ie, tu̱ kuihí kju̱a̱nkjún xi s'e̱jña chjihi̱ xu̱ta̱ xi tjín nd'a̱i̱.
23603	MAT 12:45	A̱s'a̱i fikj'á sa yatu jáninda xi 'yún ch'onk'un sa nga kui ko̱ ngatentee̱ i̱ncha fas'enjihi̱n ndo̱. Ko̱ máha nda̱ xu'bo̱, 'yún ch'on ts'ín b'ejña a̱skahan nk'ie nga tjuhun. B'a̱ ta̱ ka̱maha̱ xu̱ta̱ ch'onk'un xi tjín nd'a̱i̱.
23623	MAT 13:15	A̱t'aha̱ ja kama ndjá ani̱ma̱ha̱ xu̱ta̱ xu'bi̱, kits'ín staya yjoho̱ ko̱ kik'íéchja tunku̱n, tu̱ xi najmi sku̱e̱he ko̱ najmi ku̱i̱nt'éhe, ko̱ najmi ka̱mankjihi̱n ra̱, tsa ts'i̱ínk'óntjaiya ani̱ma̱ha̱ ko̱ nga an ts'innkíhi̱.
23633	MAT 13:25	Tu̱nga nk'iehé nga kjintufé, j'ai nda̱ kontra̱ha̱ ndo̱. Y'éntje̱jihi̱n tuni̱ñu̱ jñá ch'onk'un ko̱ a̱s'a̱i ngji.
23635	MAT 13:27	A̱s'a̱i i̱ncha j'ai já musu̱hu̱ nda̱ xi ts'e̱ tuni̱ñu̱ ko̱ b'a̱ kitsúhu̱: “Ji nda̱ nti̱a̱, ¿a najmi xujmá ndahá xi y'entje̱jin jñáhi̱? ¿Nkú ts'ín nga tu̱ sa jñá ch'onk'uhún kj'ijin ngáha̱ ra̱ ntje̱hi̱?”
23638	MAT 13:30	Tu̱ sahá katuma chá suba nga joo̱ santaha nkúhu nga ku̱i̱chú ni̱stjin nga ka̱ma chá. Kui ni̱stjiu̱n b'a̱ xíhi̱n já xi ku̱a̱te tuu̱ nga títjun kjéneya jñá ch'onk'uu̱n, kj'u̱ách'á ko̱ k'u̱éti. Tu̱nga máha tuni̱ñu̱, kui xi kj'u̱átjo a̱ntehe̱.”
23640	MAT 13:32	Kui k'un xu'bi̱ xi 'yún i̱chí sa nga k'un xi k'oo̱. Tu̱nga nk'iehé nga ma chá, 'yún chánka ma sa nga ni ntje̱ xi b'éntje̱ xu̱ta̱. Santaha nku yá tu bichú ma, ko̱ f'ai ts'ínnda'á ni̱see̱ nu̱ba̱ha̱ tjiaha̱ yóo̱.
23644	MAT 13:36	Nk'ie nga ja kits'ínkji Jesu xu̱ta̱ nkjiu̱n, jas'en ni'yaha̱. A̱s'a̱i já ni'yakuyáha̱ j'aik'úhu̱n ko̱ b'a̱ i̱ncha kitsúhu̱: —T'inyani̱ nkú tsuhu̱ ra̱ én xi kuak'iejña chu̱ba̱yai ts'e̱ jñá ch'onk'un xi tjín a̱jihi̱n tuni̱ñu̱.
23648	MAT 13:40	’Xi nkú ts'ín f'áíya jñá ch'onk'uu̱n ko̱ s'etí a̱jin nd'íu̱, b'a̱ ta̱ ka̱ma nk'ie nga kfe̱ a̱sunntee̱.
23657	MAT 13:49	B'a̱ ta̱ ka̱ma nk'ie nga kfe̱ a̱sunntee̱. Ku̱i̱tju ntítsjee̱ ko̱ ts'i̱ínkj'a t'axín xu̱ta̱ xi ch'onk'un ko̱ xi je.
23658	MAT 13:50	A̱s'a̱i kja̱níkj'ajin xi ch'onk'uu̱n má nga tíma 'yún nd'íu̱. Yo̱ kji̱ntá xu̱ta̱ ko̱ ku̱a̱te ni̱'yu̱n.
23669	MAT 14:3	A̱t'aha̱ Herode̱ kits'ínkji já juhu̱n nga jakj'ánijé Jua. Y'é'yún ko̱ kits'ínkjas'en nu̱ba̱yóo̱. Nga̱t'aha̱ na̱ Herodia̱ b'a̱ kits'íhin. A̱t'aha̱ chju̱úhu̱n Felipe̱ kama na̱ Herodia̱, ko̱ ndo̱ ngá nts'e̱ kamaha Herode̱.
23671	MAT 14:5	Kama mjehe̱ Herode̱ nga ts'i̱ínk'ien Jua, tu̱nga tsankjúhún nga b'a̱ ts'i̱ín, a̱t'aha̱ b'a̱ tsu xu̱ta̱ nga nku nda̱ profeta̱ Jua Bautista̱.
23675	MAT 14:9	A̱s'a̱i kik'ie babaha̱ nda̱ rei̱ Herode̱, tu̱nga nga̱t'aha̱ ní nga ja kats'ínkie Nti̱a̱ná nga ts'i̱íntjusun éhe̱n ko̱ nga̱t'aha̱ já xi kab'entut'áko̱ho̱ yámixo̱, kui nga b'a̱ kitsúhu nga k'u̱a̱i̱hi̱ ra̱ ta̱kjíu̱n ni xi tíbankihi.
23678	MAT 14:12	Ja kamoo̱, já ni'yakuyáha̱ Jua j'aikj'á yjoninte k'ie̱n ko̱ kingjáyanji. A̱s'a̱i ngji tsúyaha̱ Jesu ni xi kamoo̱.
23681	MAT 14:15	Nk'ie nga ja kama ngixuu̱n, i̱ncha j'aik'úhu̱n já ni'yakuyáha̱ ko̱ b'a̱ kitsúhu̱: —T'axínt'a ṉkjún e̱i̱ ko̱ ja 'yún kama ngixun. Tu̱ sahá b'a̱ t'ihi̱n xu̱to̱ nga katji nanki xi tjíndai e̱i̱ má nga ka̱ma k'u̱a̱tse ni xi kji̱ne̱.
23701	MAT 14:35	Nk'ie nga kamankjihi̱n xu̱ta̱ xi tjín yo̱ nga Jesu niu̱, kits'ínkint'é xu̱ta̱ xi tjín xki̱ a̱nte xi tjíndai yo̱. A̱s'a̱i i̱ncha j'aisehe̱ Jesu nga j'aiko̱ ngatentee̱ xu̱ta̱ xi uhu̱n.
23721	MAT 15:19	A̱t'aha̱ a̱jin ani̱ma̱ha̱ ní xu̱ta̱ nibáha̱ ra̱ nga ch'on ts'ín ts'ínnkjink'un, nga ts'ínk'ien xinkjín, nga bangane kju̱a̱bixoo̱n, nga tjín xi fantuko̱ jminchjín nga najmi kje̱e bixan, nga ndyjé ts'ín, nga nchja̱ én tsank'á, ko̱ nga ch'on tsuhu̱ xinkjín.
23727	MAT 15:25	A̱s'a̱i j'ai ta̱chjúu̱n, tsasinkúnch'int'aha̱ Jesu ko̱ b'a̱ kitsúhu̱: —¡Ji chá maestru̱, ti̱si̱nko̱ní i̱chí an!
23742	MAT 16:1	I̱ncha j'ai já fariseo̱ ko̱ já saduseo̱ nga j'ai kjut'ayák'un Jesu. Tsankihi̱ nga ts'i̱ín nku kju̱a̱nkjún xi ku̱a̱kúchji nga Nti̱a̱ná kits'ín nibáha̱.
23745	MAT 16:4	Xu̱ta̱ xi tjín nd'a̱i̱ tíi̱ncha banki nga sku̱e̱ nku kju̱a̱nkjún, a̱t'aha̱ ch'onk'un ko̱ najmi na̱xu̱ tíi̱ncha nginku̱n Nti̱a̱ná. Tu̱nga tu̱ ni xi kamat'aihín nda̱ profeta̱ Jona ni̱stjin nk'ie, kui kju̱a̱nkjúhun xi s'e̱jña chjihi̱ xu̱ta̱ xi tjín nd'a̱i̱. B'a̱ kitsú Jesu, a̱s'a̱i ngji t'axíhi̱n xu̱to̱.
23762	MAT 16:21	Kui ni̱stjiu̱n kik'atuts'i̱hi̱n Jesu nga kitsúya kixi̱hi̱ já ni'yakuyáha̱ nga tjíhin nga ngju̱a̱i̱ nanki Jerusalen, ko̱ nga un ṉkjún sku̱e̱he̱ a̱ya ntsja jáchá xi tjíhi̱n xá ko̱ já na̱'mi k'aku̱ ko̱ já chji̱ne̱'éhe̱n kju̱a̱téxumoo̱, ko̱ nga n'e̱k'ien ko̱ ni̱stjin xi ma jahan kj'u̱a̱íya ngáha̱ ra̱ ngabayoo̱.
23765	MAT 16:24	A̱s'a̱i b'a̱ kitsúhu̱ já ni'yakuyáha̱: —Tsa tjín xi mjehe̱ tsjénnkina, kat'éch'o subaha̱ yjoho̱ ni xi mjehe̱ ko̱ katsjáha̱ yjoho̱ nga ku̱a̱yá nga̱t'ana̱, a̱s'a̱i katsjennkína.
23766	MAT 16:25	A̱t'aha̱ xi mjehe̱ ts'i̱ínk'anki suba yjoho̱ nga k'úéjña tík'un, kui xi tu̱ sahá ku̱a̱yá. Tu̱nga xi ku̱a̱yá nga̱t'ana̱, kui xi sa̱kúhu̱ nga k'úéjña tík'un.
23774	MAT 17:5	Nk'ie nga b'a̱ ta̱ títsuhu Pedro̱, tu̱ nkuhú ni̱nti̱ xi tíbat'ai j'ai ts'ínnk'íéhe̱n jóo̱ ko̱ kinu'yá a̱jin ni̱nti̱u̱ nku nta̱ xi b'a̱ kitsú: —Kui xu'bi̱ xi Ntína̱. Tjona ko̱ tsjo mana. Ta̱sinñjuhu̱u.
23775	MAT 17:6	Nk'ie nga kint'é nto̱ já ni'yakuyóo̱ tu̱ ni xí i̱ncha kitsankjúhún. Kui nga xí t'anankiu̱hú y'ét'aha nintaku̱ nga i̱ncha tsinchakúnch'in.
23776	MAT 17:7	A̱s'a̱i j'aik'úhu̱n Jesu ko̱ kits'ínko̱ho̱ nga b'i̱ kitsúhu̱: —Tisíntjo̱on. Najmi tu̱ binkjun.