23214	MAT 1:1	Uito ti IESUI potmu'e Mateu. Mi'i uimiwan me atimo­herep yne Aipo­typot Iesui etiat ui'akasa hap ko'i uimikuap hap ko'i are. Mesuwe sa'awy'i­wuaria ati'atu­set­pehik teran AIPOTYPOT IESUI e'ase'i'in set ko'i katu­pono IESUI ti aha'ase'i pot Aparãu Saipepiat Sese aikotã sa'awy'i TUPANA to'e aha'ase'i koro Aparãu me — Meiũran ti aru Emiariru kawiat Eiã'ỹi topyhu'at Wuat'i Ywania Porekuat Koro e Tupana sa'awy'i. I'ewyte Aipo­rekuat Iesui ti aipo­rekuat pot Tawi Saipepiat Sese topyhu'at aikotã sa'awy'i Tupana to'e — Meiũran ti aru Eiã'ỹi kaipywiat ra'yn topyhu'at Uimi­po'oro Wuat'i Porekuat Eporekuat no e Tupana morekuat Tawi pe Aipo­typot IESUI piat.
23215	MAT 1:2	Pyno ati'atu­set­pehik teran mesuwe Aheha­kyera'at hat IESUI e'ase'i'in set ko'i. Sa'awy'i ti APARÃU imoherep tosai­pepiat ISAKI. Mi'i hawyi ISAKI imoherep tosai­pepiat IAKO. Mi'i hawyi IAKO imoherep tosai­pepiat IUTA iywyt'in nywo.
23216	MAT 1:3	Mi'i hawyi IUTA imoherep tosai­pepiat PERE iywyt Seru wywo tehary'i Tamãu kaipyi. Mi'i hawyi PERE kaipyi tuwe­mo­herep ESEHŨ. Mi'i hawyi ESEHŨ imo­herep ARÃU.
23218	MAT 1:5	Mi'i hawyi SARUMÃU kaipyi tuwe­mo­herep PUASI tehary'i Hapi kaipyi. Mi'i hawyi PUASI imoherep OPETI tehary'i Huti kaipyi. Mi'i hawyi OPETI kaipyi tuwe­mo­herep IESE.
23219	MAT 1:6	Mi'i hawyi IESE imo­herep aipo­rekuat sa'awy'i­wuanuat TAWI. Mi'i hawyi morekuat koro TAWI kaipyi tuwe­mo­herep morekuat SARUMÃU tomima'at tomi'auka Uria ehary'i kaipyi.
23222	MAT 1:9	Mi'i hawyi USIA imo­herep morekuat IUTÃU. Mi'i hawyi IUTÃU imoherep morekuat AKASI. Mi'i hawyi AKASI kaipyi tuwe­mo­herep morekuat ESEKIA.
23223	MAT 1:10	Mi'i hawyi ESEKIA kaipyi tuwe­mo­herep morekuat MANASI. Mi'i hawyi MANASI imo­herep morekuat AMAŨ. Mi'i hawyi AMAŨ kaipyi tuwe­mo­herep morekuat IUSIA.
23224	MAT 1:11	Mi'i hawyi IUSIA kaipyi tuwe­mo­herep morekuat IEKUNIA iywyt'in nywo. Morekuat IEKUNIA toĩne'en turan surara'in yi Papi­runia kaipyi tõ'ẽ tõ'ẽ kahato ai'ywania sa'awy'i­wuaria moma hamo. Mi'i hawyi i'atue­su­rara'in teropo'ok kahato i'atueyi pyi yi Papi­runia kape ta'atue­ropat hamo. Mi'i hawyi watu­kupte'en mot'i yi Papi­runia pe. Mi'i tote watu­we­potpap at ka'ap yi Papi­runia ywania emiit'in no watu­we­potpap yt kat sa'up mo i yi wato Papi­runia pe watu­we­potpap itote ahewa­nĩ­kaptia miky'esat ewy.
23225	MAT 1:12	Mi'i hawyi yi wato Papi­runia pe mekewat aha'ase'i morekuat IEKUNIA kaipyi tuwe­mo­herep SARATIEU. Mi'i hawyi SARATIEU imo­herep SURUPAPEU.
23226	MAT 1:13	Mi'i hawyi SURUPAPEU kaipyi tuwe­mo­herep APIUTI. Mi'i hawyi APIUTI imoherep ERIAKĨ. Mi'i hawyi ERIAKĨ imo­herep ASU.
23227	MAT 1:14	Mi'i hawyi ASU imo­herep SATOKI. Mi'i hawyi SATOKI kaipyi tuwe­mo­herep AKĨ. Mi'i hawyi AKĨ imo­herep ERIUTI.
23228	MAT 1:15	Mi'i hawyi ERIUTI kaipyi tuwe­mo­herep EREASA. Mi'i hawyi EREASA imo­herep MATÃ. Mi'i hawyi MATÃ imo­herep IAKO.
23229	MAT 1:16	Mi'i hawyi IAKO imo­herep IUSE. IUSE ti mana MARIA e'aito wanuat toĩne'en. Mi'i hawyi mana MARIA kaipyi tuwe­mo­herep IESUI mekewat TUPANA MIPO'ORO WUAT'I YWANIA POREKUAT NUAT E HAP HET RAKAT.
23230	MAT 1:17	Sa'awy'iwuat aha'ase'i pot APARÃU e'at kaipyi morekuat TAWI e'at kape 14 ok tuwe­mo­herep miit'in AIKA'IWAT IESUI e'yianmiaria ha'ase'i'in nuat. Mi'i hawyi morekuat TAWI e'at kaipyi yi Papi­runia pe wato­pyhu'at hap e'at kape 14 ok tuwe­mo­herep miit'in AIKA'IWAT IESUI e'yianmiaria ha'ase'i'in nuat.
23231	MAT 1:18	Mi'i hawyi IESUI AIPOTYPOT ywã'ĩ hap etiat ahenoi teran sa'awy'i. Mesuwat miwan nug hat sese ti Mateu. Pyno tawa Nasare pe wẽtup ok IUSE e hap het rakat tikyi'at teran tehary'i wo yt karãpiat i ihainia wywo ieĩne'en hat mana MARIA e hap het rakat. Ma'ato mi'i yt to'opytyk i te turan imẽpyt a rakano topyhu'at mana MARIA ma'ato yt ihainia kaipyi i ma'ato TUPANA PÃ'ÃU kaipyi hupi'a.
23232	MAT 1:19	Mi'i hawyi iky'esat hat IUSE tikuap ta'yn hupi'a MARIA hap hawyi tuwa­nẽtup ko'i ko'i kahato — Uima'at rasig Maria e. Wẽtup ok ihainia hupi'a nug hat pote yt naku i atat Maria uhehary'i wo katu­pono wuat'i wywo waire rakat Maria e tuwa­nẽtup hawe. Pyno waku atipo'oro mana Maria wẽtup hy kape mig'i wo e Iuse tuwa­nẽtup hawe katu­pono waku rakat Iuse pote yt toiky'esat i miit'in tikuap hupi'a hap katu­pono Iuteu ywania ti'auka yt he'aito i pytkai hupi'a rakaria pote. — Pyno waku atipo'oro Maria wẽtup tawa kape mig'i wo e tuwa­nẽtup hawe. Mi'i tã atunug mote aru miit'in yt ti'auka i Maria nu wo e tuwa­nẽtup hawe.
23234	MAT 1:21	Pyno meiũran ti aru mana Maria timo­herep ihainia hit wakuat sese rakat e. Mi'i ti Tupana Mipo'oro tomohey haria minug sa'ag popywiat hep hanuat e. Mi'i pote waku ehet'ok o Maria Mẽpyt IESUI e katu­pono Iuteu pusu puo IESUI ti WO'OEHAKYERA'AT HAT i'atu'e.
23236	MAT 1:23	Mio tã e ti Tupana sa'awy'i miit'in me. — Meiũran ti aru wẽtup ok hary­poria wakuat rakat pytkai yt karãpe i he'aito pytkai imẽpyt'a rakano ti aru topyhu'at yt uwe piat topytyk pytkai i e. Meiũran ti aru imẽpyt ihainia ti aru tuwe­mo­herep hawyi Tupana AIPY'ASETPIAT rakat eset i'atu'e Tope e yianmiat Tupana ehay enoi hat Isaia tomiwan 7.14 pe e. — Mi'i hap ewywuat toĩne'en mesup ehary'i wuat mana Maria ete e atipy kaipywiat sut hat Iuse pe.
23238	MAT 1:25	Meiũran ti Maria Imẽpyt ra'yn hawyi to'opytyk. Imẽpyt hawyi Iuse tum na'yn Imẽpyt pe het IESUI e hap het rakat WO'OEHAKYERA'AT e topusu puo.
23239	MAT 2:1	Aipo­typot Iesui ti tuwe­mo­herep ta'yn mesuwe mekewat tawa hit Perẽ yi Iuteu pe karãpeĩ Eroti toĩne'en morekuat no itotiat turan. Mi'i hap e'at pe waikiru etiat wemu'e haria tõ'ẽ tõ'ẽ ta'atue'yi Urienti kaipyi aikope pyi at tuwẽtem hap kaipyi.
23240	MAT 2:2	Mi'i hawyi put'ok'i'atu'e tawa wato Ieru­sarẽi note hawyi — Aikope som hirakat Aipo­rekuat pakup nuat toĩne'en i'atu'e itotiaria pe. Aikope som tuwe­mo­herep Ei'ywania Iuteu ywania Potypot pakup ywã'ĩ hap i'atu'e. Katu­pono ha'awyte ra'yn uruta'a­kasa at wẽtem hap kaipyi hewai­kiru i'ywã'ĩ hap enoi hap uruta'a­kasa urue'yi tote i'atu'e. Mi'i pote mesup Aipo­rekuat Koro pakup mõtypot hamo urutõ'ẽ meikowo hewai­kiru upi urutõ'ẽ meikowo i'atu'e waikiru etiat wemu'e haria iwe'eg kahato rakaria tawa wato Ieru­sarẽi miaria pe.
23241	MAT 2:3	I'atu'e hap morekuat Eroti tikuap hawyi token'ẽ kahato i'ewyte tawa Ieru­sarẽi miaria. Katu­pono te'eru­wa­nẽtup ko'i ko'i kahato Iuteu ywania Potypot ywã'ĩ hap etiat waikiru etiat wemu'e haria ta'atuẽtup hawyi. Kat pote mi'i tã e morekuat Eroti katu­pono waku uito yn morekuat koro wo mesuwat yi tote e.
23242	MAT 2:4	Mi'i pote morekuat Eroti ti'atu­kaykay tuwe­wawi Tupana ehay miwan etiat kuap sese haria i'ewyte pa'i kororia toi'atu­kaykay hawyi apo'e i'atuepe — Mehĩ'in e aikope so tuwe­mo­herep irane Tupana Mipo'oro Wuat'i Porekuat Koro wuat sese e. Kat etawa pe kat etawa pe i'ywã'ĩ e.
23244	MAT 2:6	— Ta'i ahetawa kurin moity'i ewei'e tawa Perẽ miaria yi Iuta ywaniaria e. Ma'ato yt eiwe­mõti tei'o ehetawa kurin mupi katu­pono ti aru meiũran etawa hit Perẽ po'og po'og miit'in mikuap mo topyhu'at yi Iuta ywaniaria yne tawa ko'i kai katu­pono ehetawa hit Perẽ me tuwe­mo­herep irane Isareu ywania Potypot Koro sese e ti sa'awy'i Tupana ehay moherep hat Mikeia tomiwan me 5.2 pe i'atu'e morekuat Eroti pe.
23245	MAT 2:7	Tuwat i ra'yn inãpin haria hawyi morekuat Eroti ti'atu­kaykay i ra'yn at wẽtem hap kaipywiat õ'ẽ haria waikiru etiat wemu'e haria apoto'e mig'i wo i'atuepiat hamo toi'atu­kaykay i ra'yn — Karãpeĩ ewei'akasa sa'awy'i mekewat waikiru e i'atuepe. Karãpeĩ tuwe­mo­herep sa'awy'i ehowawi mekewat waikiru e.
23246	MAT 2:8	Mi'i hawyi ta'atu­mo­herep morekuat Eroti pe yne i'atu'e hap. Waikiru wemo­herep hap e'at morekuat Eroti tikuap hawyi to'e waikiru etiat wemu'e haria pe — Waku eweiwat tawa hit Perẽ kape uhyt'i'in e. Mi'i tote o apo'ewei'e kahato Hirakat ete aikope aikope tuwe­mo­herep e. Mi'i hawyi eweipuẽti hawyi waku ewehenoi uhepe aikope toĩne'en Mi'i hat ete e. Pywo ti atikuap teran aikope toĩne'en Hirakat. Areto mono imõtypot hamo ipoityro hamo e so i'atuepe morekuat Eroti.
23247	MAT 2:9	Mi'i hawyi waikiru kuap haria tuwat morekuat Eroti yaty­pepyi Hirakat kat hamo. Te'eru­wẽtem morekuat yat koro pyi hawyi te'era'a­kasa i ra'yn mu'ap upi mekewat waikiru sa'awy'iwuat at wẽtem hap kaipywiat. Mi'i hawyi ti toto i ra'yn waikiru i'atue'yianme te'en te'en Hirakat ieĩne'en hap kape ra'yn toto. Mi'i hawyi waikiru upi tuwat tawa wato Ieru­sarẽi pyi tawa hit Perẽ kape. Put'ok'e waikiru itote hawyi topyhu'at Hirakat ieĩne'en hap apy tote.
23250	MAT 2:12	Mi'i hawyi i'atu­mu'etu ti Tupana ti'atu­nãpin — Yt ewei'aipok tei'o morekuat Eroti puo henoi topiat hamo e seha'at haria õ'ẽ haria pe at wẽtem hap kaipy­wiaria pe to'e. Mi'i pote te'era'aipok ta'atue'yi kape wẽtup mu'ap upi. Yt ta'atu­henoi hin i ra'yn morekuat Eroti pe aikope Hirakat toĩne'en hap.
23251	MAT 2:13	Mi'i hawyi Tupana mipo'oro atipy kaipywiat tuwe­mo­herep Iuse mu'etu hawyi to'e — Epoĩ'ãm no Iuse e. Etioto ro Hirakat wẽtup yi kape pya meiũpepyi mekewat yi Esitu kape ity wywo e. Eweipopy ro e katu­pono ti aru morekuat Eroti tikat ra'yn wyti aru Hirakat i'auka hamo ne'i e. Mi'i pote waku yi Esitu pe eweikupte'en mig'i wo e. Waku yne meikowo hawyi ti aru woro­nãpin ra'yn karãpe i era'aipok i meikowo te hap ahenoi pakup'i aru epe e atipy kaipywiat Iuse mu'etu to'e.
23252	MAT 2:14	Mi'i hawyi Iuse ipoĩ'ãm na'yn wãtym muo hawyi meremo ra'yn Hirakat Iesui ity wywo tote­ropo'ok. Te'ero­popy ra'yn yi Esitu kape wãtym muo mig'i wo.
23253	MAT 2:15	Mi'i hawyi morekuat Eroti ku'uro hap kape itote tukupte'en yi Esitu tote aikotã sa'awy'i Tupana to'e miwan me hap ewy — Meiũran ti aru Uha'yru atikaykay ti aru yi Esitu kaipyi e sa'awy'i wuat miwan me Oseia 11.1 pe.
23254	MAT 2:16	Ma'ato morekuat Eroti tikuap ta'yn seha'at haria ipuẽti haria yt topuo i ra'yn i'atu'aipok hawyi ipy'ahak sese ra'yn topyhu'at — Yt naku i pãi e. Yt tõ'ẽ i ra'yn uipuo henoi uhepiat hamo waikiru kuap haria uimi­ky'esat ewy pãi e. Yt ta'atu­henoi hin i aikope mekewat Hirakat ieĩne'en hap e topy'ahak popuo. Mi'i hawyi morekuat Eroti ti'atu­po'oro kahato tesu­rara'in sem na'yn tawa hit Perẽi kape yne itotiaria hira­karia ipa'iat hit ko'i atu'uka hamo typy anu pyi i'ywã'ĩ rakaria atu'uka yne hamo Perẽi miaria i'ewyte hira­karia ipa'iat yt pya hin i Perẽi kai gupte'en haria typy anu pyi yi kape toi'atu'uka kary katu­pono typy anu ra'yn waikiru etiat wemu'e haria te'era'a­kasa waikiru kape. Mi'i hap ewy te toiky'esat hira­karia atu'uka hap typy anu i'ywã'ĩ rakaria pyi.
23257	MAT 2:19	Mi'i hawyi yi Esitu pe Iuse'in tukupte'en mot'i itote. Meiũran morekuat Eroti iku'uro hawyi Tupana tipo'oro temiit i ra'yn atipy kaipyi Iuse kape. Mi'i hawyi tuwe­mo­herep i ra'yn Iuse mu'etu te yi Esitu piat heĩne'en turan.
23258	MAT 2:20	— Epoĩ'ãm no Iuse e. Etioto ro Hirakat ity wywo hawyi ewei'aipok i ro ehe'yi kape i Isareu ywania e'yi kape katu­pono ti koitywy Hirakat Iesui auka teran hat morekuat Eroti iku'uro ra'yn e atipy kaipywiat sut hat Iuse mu'etu.
23260	MAT 2:22	Put'okta'atu'e itote hawyi Iuse tikuap ta'yn morekuat Eroti sa'yru sa'ag Akeirau e hap het rakat topyhu'at to'ywot saipe pot heiam note aikope sa'awy'iwuat to'ywot ti'atu'uka hira­karia turanuat hap tote. Mi'i pote Iuse token'ẽ tuwe'yatnug itotiat hamo. Mi'i hawyi mio tã e Tupana imu'etu Iuse pe — Yt ereĩne'en nei'o meiũpe yi Iuteu pe e Tupana Iuse mu'etu to'e. Mi'i pote tuwat i ra'yn tetawa sa'awy'iwuat kape mekewat yi Karireia kape.
23263	MAT 3:2	Mi'i tote tohenoi kahato ra'yn tewawiat õ'ẽ haria pe — Ewei'atoiat ro yne eiminug yt naku i hap ko'i e katu­pono ti yt pya i ra'yn Tupana tipo'oro meikowo Tomi'airo Aipo­rekuat Koro sese wuanuat e Iuwãu tewawiat õ'ẽ haria pe.
23264	MAT 3:3	Sa'awy'iwuat sese ti Tupana ehay moherep hat Isaia henoi Iuwãu etiat yianmete. Mio tã e — Meiũran ti aru toĩne'en yahig wato tote eimu'e haty wuat hat sese e Isaia mekewat wo'oset'ok hat Iuwãu etiat. — Mio tã e aru mekewat yahig notiat ieĩne'en hat e — Ewehe­katup o katu­pono tut wyti aru Mekewat Tupana Mi'airo Wuat'i Porekuat nuat e. Aheha­kyera'at hanuat tut irane ahowawi e aru. Mi'i tupono eweimo­hãpyk to Tupana kape e aru mi'i miit. Eiminug yt naku i hap ko'i ewei'atoiat ro e aru. Waku yne hawyi ti aru Tupana tipo'oro ra'yn Mi'i Miit ehowawi e. Mi'i tupono eweimo­hãpyk o Tupana kape eiminug yt naku i hap ko'i. Yne ewei'atoiat hawyi tut irane ahowawi e aru yahig wato totiat aimu'e haty wuat hat e sa'awy'i Isaia tomiwan me 40.3 pe mekewat Iuwãu ieĩne'en hap etiat yianmete e tohenoi.
23268	MAT 3:7	I'ewyte wo'omu'e haria meimuẽ wuaria Tupana mohey haria akag ko'i tuwat Iuwãu ewawi te'eru­weset'ok hamo. Irania'in — Aiku'uro hawyi watoĩne'en ne hap e haria. Irania'in — Aiku'uro hawyi yt kat i aheĩne'en pakup i hap e haria wy tuwat te'eru­weset'ok hamo wo'omu'e haria. Ma'ato mio tã e Iuwãu i'atuepe — Yt naku i woro­ho'oset'ok eipe e Iuwãu katu­pono eipe yt naku i nug haria wo te eweikupte'en e. Eipe ti moi ko'i ewywuat re haiwot rakaria e. Miit auka haria wo wyti eweikupte'en ne eipe e. Mi'i pote kan hamo eweĩ'ẽ meikowo eiweset'ok hamo yt naku i nug haria wo i te eweikupte'en ne turan e. Ta'i Tupana apiheg haria wo eweipyhu'at eipe.
23269	MAT 3:8	Pyno ewei'atoiat ro yne eiminug sa'ag ko'i are. Mi'i hawyi waku nug haria wo eweikupte'en wuat'i akasa hamo. Mi'i hawyi waku woro­ho'oset'ok eipe e. Aikotã aimikoi wakuat hap aimo­wepit kahato hap ewy eweikupte'en no e. Eweipyhu'at ro Tupana mowepit haria wo eiminug waku hap wywo e. I'ewyte eweikupte'en no miit'in mowepit haria wo eiminug wakuap hap kaipywiat no e. Mio tã hap ewy ewetunug hawyi waku woro­ho'oset'ok eipe e Iuwãu wo'omu'e haria pe.
23271	MAT 3:10	Eiwe'eg wo o katu­pono mio Tupana toĩne'en waku pe ra'yn te'ywyhap wywo yt haat i rakaria yp pugha hamo hap ewy toĩne'en e. — Yt naku i eipe pote yt kan hamo i e. Mi'i pote aria mi'u wo yn waku eipe e Tupana e. Aria mi'u wo eweikupte'en aikotã torania aria'yp yt haat kahato i rakat miterek sok wuk wat ewy topyhu'at hap ewy eweikupte'en mesup e Iuwãu wo'omu'e haria pe. Mi'i hap ewywuat eipe katu­pono yt kat i eikai wakuap pote pãi e.
23275	MAT 3:14	Ma'ato put'ok'e itote hawyi Iuwãu to'e Iesui pe — Uika'iwat e eriot apo eset'ok uhetiat hamo e. Pyno yt naku i uito woroset'ok Uipo­typot ne'i En tupono. En ni po'og uikai e. Mi'i tupono ti po'og ni En waku uhet'ok En Ui'ywot e.
23281	MAT 4:3	Mi'i hap ete iperup kahato sy'at pono. Mi'i turan put'ok'e ahiag itote hã'ãg sese hamo. Mi'i hawyi to'e Iesui pe — Mehĩ e pywo Tupana Sa'yru sese En mote etunug no emi'u wo man meikowat nu ko'i kawiat e Iesui pe.
23284	MAT 4:6	Mi'i hawyi ahiag to'e tope — Mehĩ e pywo ti Tupana Sa'yru sese En mote e'okhyt'at ro meiũpepyi yi kape katu­pono sa'awy'i ti Tupana to'e — Atipo'oro uhemiit atipy kaipyi epowyro hamuat e. Era'at hawyi yt ere'ahyk hin i yi tote meimuẽ wuat nu ko'i ete hamo e Tupana sa'awy'i miwan me Mehĩ e ahiag Iesui pe. Tawi wepy miwan 9.11 e hap ewy to'e Iesui pe.
23287	MAT 4:9	Mi'i hawyi to'e — Mehĩ e pywo ti rat woronug En wuat'i ywania Porekuat no i'ewyte i'atuekat ko'i i'atue­tawa wato ko'i atum yne yne epe uimõ­typot En mote erepỹ'ã­tutuk uhowawiat pote e ahiag Iesui pe.
23295	MAT 4:17	Mi'i hawyi toto ra'yn Iesui yi Karireia piaria mu'e hamo — Eiwe­morem no yt nakuap i nug hap ko'i kaipyi e. Mi'i hawyi eweiwe­morem no Tupana kape katu­pono yt pya hin i Tupana topyhu'at Miit'in Porekuat no sese ra'yn e Iesui yi Karireia piaria pe. Mi'i hawyi Iesui ti'atumu'e kahato yne y'y hit i upiaria yi wato Karireia piaria.
23315	MAT 5:12	— Ta'i mi'i tã hap ewy ta'atunug sa'awy'i­wuaria uhehay moherep haria ete e Tupana. Mi'i tupono i'atuehay sa'ag yt pywo pe i ehete uhemiit'in eipe pote eiwe­wepit ro eiwe­wehum no sa'ag ta'atunug ehetiat pytkai katu­pono meiũran ti aru Tupana mimõ­typot kahato haria wo eweikupte'en atipy pe are e. Ta'i atipy pe — Woro­mõ­typot kahato eipe e Tupana aru uimohey haria potiat miit'in mikyry'i hap ko'i wo eipe pote e Iesui. Uhehay mohey hat eipe pote i'atuehay sa'ag yt pywo pe i ehete pote eweimo­wepit ro eweiwehum no Tupana kape are katu­pono eha'up muat wyti iwato kahato toĩne'en atipy pe e Iesui. Sa'awy'i te pyi mesup te Tupana ehay moherep haria miit'in mikyry'i hap ko'i wo tukupte'en e. Mesup te i'ewyte miit'in yt i'atu­wese hin i ehete Tupana ehay moherep haria eipe pote are e. Uimohey haria yt paa'ewei'e hin i miit'in yt i'atu­wese i ehete turan are e. Po'og po'og eiwehum no Tupana kape po'og sa'awy'iwuat kai are e. Waku mi'i tã ewei'e — Waku kahato En Tupana katu­pono koitywy yt emohey haria i uimo­weuka'i kahato hap kaipyi atikuap ta'yn uito ti ehay moherep hat sese areĩne'en hap atikuap mesup waku ewei'e ro Tupana pe ehehay wepit hap wywo e Iesui temiit'in me.
23317	MAT 5:14	Uimohey haria e eipe ti ariãty ewy ra'yn eweikupte'en mu'ap Tupana kapiat moherep miit'in miat hanuaria eipe aikotã ariãty wãtym muo mu'ap moẽtyhot haria ewywuaria eipe e. Ta'i aikotã yity'ok totiat tawa e'ariãty hẽtyhot kahato yi hot kape. Yt tuwemig kuap i mekewat yi hot piat tawa wãtym muat e. Aikope pyi aikope pyi heremo wãtym muo ariãty hẽtyhot pya kahato yity'ok totepyi pote e yt tuwemig kuap i mekewat tawa wãtym muo e. Mi'i hap ewy ariãty ewy kahato eipe miit'in py'asetpe uhemiit'in eipe pote uhehay moherep haria eipe pote e. Eiminug wakuap kaipyi miit'in eikuap meremo uimohey haria eipe hap ariãty ewywuat mu'ap Tupana kapiat moherep miit'in miat hanuaria eipe pote e.
23323	MAT 5:20	Uipot­mu'eria e pywo pe ti eiwe'eg wo o ai'ywania wo'omu'e koro haria minug yt nakuat i hap ewywuat pupi e. Eiwe'eg wo o Tupana mõtypot yat piaria akag ko'i minug sa'ag ewywuat pupi e. I'ewyte eiwe'eg wo o Tupana ehay miwan saipepiat nug haria minug sa'ag ewywuat pupi e katu­pono yt po'og i eiwat i'atukai ehewaku hap pote ti aru yt karãpe i eiwehyt'ok aikope Tupana Morekuat no topyhu'at hap tote e topot­mu'eria pe.
23324	MAT 5:21	Uiwyria'in e nimuat ainãpin haria ti Tupana ehay moherep haria hãpyk kahato aimu'e Tupana e hap ta'atuwan ma'ato ta'atuwan pytkai yt ta'atunug neran i. Mio tã e Tupana piat hap — Yt eti'auka tei'o miit e. Eti'auka miit pote waku surara po pe ereĩne'en ekuap hamo e. Pywo pe waku miit'in mi'auka wo ereĩne'en e Tupana sa'awy'i miwan me. Ma'ato eimu'e haria — Yt kan hamo i watunug Tupana piat mio tã e hap i'atu'e sa'ag e.
23327	MAT 5:24	Mi'i hawyi — Uiwy ere atiky'esat kahato waure wo ereĩne'en uhepiat emõpy'ahak hap kai ere o e. Eiwo'o­wese hap toĩne'en i ra'yn iwywo hawyi waku era'aipok emiium muat sat hamo hawyi etum imiky'esat ewy. Waku pe ereĩne'en hawyi eiwo'o­wese hap etipuẽti i ra'yn hawyi o e Iesui temiit'in me.
23329	MAT 5:26	— Uimohey hat en mote ewe'eg wo o karãpe ewanĩkap ereto wo'opyhik hap kapiat turan e. Etikat kahato iwese hap mu'ap upi e. Yt pote wo'opyhik hawe ereĩne'en mot'i itote. Yt uwe i ikuap karania ewaty karania anu ereĩne'en epyhik hawe e. Mi'i hawyi ti epore­nõtem hap sa'up niatpo kahato ra'yn iwato kahato ra'yn toĩne'en e. Pyno ti po'og waku mu'ap upi ehã'ãg kahato ewy inug hamo ereto hat ewanĩkap e. Etunug o ewanĩkap merep ewy ok wo i ra'yn are ehepe uipot­po'o­roria e Iesui temiit'in me yity'ok tote.
23330	MAT 5:27	— Uipot­mu'eria e watikuap ta'yn aikotã sa'awy'iwuat Tupana ehay enoi hat Musei to'e — Yt erepehik tei'o wẽtup wary ete wẽtup e'aito ete e. Ewary wywo yn o ewaire e'aito wywo yn o ewaire e hap e. Pywo kahato ainãpin Musei e.
23334	MAT 5:31	Mi'i hawyi po'og Iesui to'e ta'apy­pueri haria pe — Pywo pe ti mehĩ'in mana'in sa'awy'i ti mio tã i'atu'e nagnia — Etoiat teran ehary'i e'aito mi'i pote waku etunug iwan me morekuat wywo e miwan me hawyi waku eiwo'o'atoiat i'atu'e sa'awy'i aha'ase'i'in mio tã i'atu'e.
23336	MAT 5:33	Watikuap ta'yn aikotã sa'awy'i nagnia ainãpin kahato — Etunug no mi'i tã aru — Atunug e'e hap Tupana set upi ewy i'atu'e hap. Pyno waku wato'e miit'in ehamo — Yt atunug aru i mio tã ui'e hap mi'i pote ti aru waku ra'yn Tupana uhaty'i haty'i waku wato'e wuat'i ehamo i'atu'e aha'ase'i'in ahepe miwan me.
23343	MAT 5:40	Uito ti yt woro­nãpin hin i irania'in ewy. Mio tã yn are'e — Yt etipoepyk tei'o are aikotã aikotã sa'ag nug etiat hat are. Karãpe ewanĩkap ewa pe tek mi'i pote o kokai ere'e na'yn are. Karãpe ewanĩkap epohari teran ekat ete mi'i hawyi yt epy'ahak tei'o ewanĩkap ete are e. Mi'i hawyi waku ekat imiky'esat ewy etum po'og imiky'esat kai are e. Ewanĩkap tiky'esat e'yni pote etum. Esokpe toiky'esat pote etum. Ekamisa toiky'esat pote etum. Ma'ato waku po'og na'yn imiky'esat kai etum are. Toihep ekamisa hawyi waku i'ewyte esirara etum uimohey hap moherep hamo e Iesui.
23344	MAT 5:41	I'ewyte karãpe ewanĩkap to'e — Etioto ro uhekare'en e my'ahaktu e mi'i hawyi waku perup'i puo — Ta'i mehĩ mana emiky'esat ewy atunug waku wato'e perup'i puo. Mi'i hawyi waku imiky'esat sakpuat ewetunug uimohey hap moherep ewanĩ­kaptia iky'e hap moherep hamo e Iesui.
23347	MAT 5:44	Ma'ato Uito wẽtup sehay wo woro­nãpin yt i'atu'e hap ewy i. Uito ti mio tã are woro­ho'o­nãpin e. Pyno ewei'atuky'e ro ewanĩ­kaptia are. Pyno waku ahaty'i haty'i haria upi wahẽtup Tupana pe — Eti'atu­poi­tyro o uhaty'i haty'i haria Papai waku wato'e are'e.
23348	MAT 5:45	Mi'i tã watunug mote aru Ai'ywot atipy piat sa'yru'in saki'yt'in no wato­pyhu'at kahato katu­pono ti Ai'ywot atipy piat ti'atuky'e kahato tewa­nĩ­kaptia are e. Ta'i toimo­herep kahato i'atuky'e hap katu­pono toipo'oro i'aman at i'atu­mikoi moehãite hamo e. Ta'i toi'atu­poi­tyro yt toky'e hin i haria are. Ta'i Ai'ywot atipy piat ti'atuky'e kahato tewa­nĩ­kaptia torania e. Yt nakuat i nug haria ko kape toipo'oro i'aman at toky'e haria mikoi ko'i poityro hamo ma'ato i'ewyte yt toky'e haria i mikoi ko'i kape toipo'oro wy i'aman at i'atuky'e hap moherep hamo are e. Pyno to'o'ewy'ewy toi'atuky'e towyria'in tewa­nĩ­kaptia are e. Mi'i tã ewy ti Tupana toĩne'en e. Pyno waku Tupana ewy watunug. Ewetunug wakuap yne miit'in me Ai'ywot atipy piat minug ewy waku watunug are e. Mi'i tã watunug mote ti aru irania'in te'eraha'at ahepiat miit'in yne ky'e hap kape hawyi ti aru te'eru­wa­nẽtup hawyi — Ta'i Tupana sa'yru'in Tupana saki'yt'in mote ti meke tã ta'atuky'e miit'in i'atu'e wyti aru e Iesui.
23350	MAT 5:47	I'ewyte ti waku wati'a­tu­wesat wuat'i miit'in are e. Yt naku i wati'a­tu­wesat aiwyria'in yn are katu­pono ti yne ti mesuwat yi tote ta'atu­wyria'in wesat kuap are. I'ewyte yt Tupana mohey haria i iwesat kuap ta'atu­wyria'in are. Pyno waku ti yne wati'a­tuky'e are e. — Pyno ereke uhyt mana mimi wato'e aiky'e haria pe yn mote mesu­wa­ro­tiaria ewywuat watoĩne'en katu­pono mi'iria ti ta'atu­wyria'in ta'atuky'e haria sese pe yn — Ereke ro era'apyk mehĩ mana aimi'u ra'yn i'atu'e ma'ato yt ta'atu­wesat i ta'atue­wa­nĩ­kaptia are. Ma'ato mi'i tã aito pote i'atu'e­wywuat wato­pyhu'at mesuwe yi tote irania'in yt Tupana mohey haria i ewywuat e. Yt naku i rat mi'i tã aito pote are e.
23361	MAT 6:10	Uru'ywot atipy piat uruiky'e kahato En e. Tupana pywo pe ti ikahu kahato eset Tupana. Eset ri po'og ikahu torania kai uruipuẽti e. Papai uruiky'esat kahato ereĩne'en wuat'i miit'in Akag Koro wo mesuwat yi tote miit'in py'asetpe aikotã ereĩne'en Wuat'i Potypot no atipy pe hap ewy hap uruiky'esat e. Papai uruiky'esat kahato torania miit'in emiky'esat ewywuat nug hanuaria wo tukupte'en aikotã atipy piaria tunug emiky'esat yn hap ko'i ewywuat hap uruiky'esat kahato mesuwe e.
23364	MAT 6:13	Tupana uru'ykesat o pya kahato ahiag uruiã'ãg yt naku i nug hap kaipyi katu­pono urui'atoiat teran torania uruminug sa'ag hap ko'i e. Tupana En ni Wuat'i Potypot nuat wuat'i e'at pe e. Tupana En ni po'og esaika wuat'i kai e. Tupana En ni po'og po'og wuat'i mimõ­typot no wuat'i kai W A K U Pyno waku aipy'a pyi ahehay Tupana wywo. Yt naku i watu­wesu'at'i su'at'i ui'e hap ahut ewy e Iesui ahepe mekewat yity'ok tote.
23380	MAT 6:29	Pywo pe ti are'e ehepe sa'awy'i aha'ase'i mesu­wa­rote aipo­rekuat pot Sarumãu esokpe ti kahuria kahato imehit kawiat Uru kawiat. Ikahu sese hesokpe are ma'ato morekuat Sarumãu yt put'ok'e hin i ti mesu­wa­rotiat ipohyt ko'i ikahu hap ete e. Ta'i po'og ikahu ipohyt mesu­wa­ro­tiaria mekewat morekuat Sarumãu esokpe wakuat sese kai e. Pyno yt kan hamo i ahesokpe kape yn watu­wa­nẽtup ko'i ko'i e. Waku po'og wato­mohey Tupana piat aipainug hamuat hap waku wato­mohey e. Ta'i Tupana aipainug kuap kahato hat e. Tupana ti wuat'i painug kuap hat e. Eweha'at ro pohyt ikahu kahato rakaria ko'i kape katu­pono mi'iria yne Tupana mipainug ko'i tukupte'en e. Ta'i ga'apy ko'i pohyt tutunug ikahuria yne Tupana ti'atu­painug yne e. Mi'i hap ewy Tupana aipainug kuap katu­pono aito po'og waku Tupana wanẽtup hawe ipohyt ko'i kai e.
23390	MAT 7:5	Ma'ato mi'i tã ere'e pote yt hãpyk hin i ewanẽtup e. Mi'i pote ti typy ihay rakat ewy ereĩne'en e. Pyno waku ewat eha piat ri waku etihep aria'yp tek iwato rakat ewywuat eminug sa'ag ko'i hawyi ti aru pywuat ihapytig sese rakano sese ra'yn ereĩne'en e. Eiminug yt naku i ko'i ewetotiat yne pote ti ihapytig rakat ewy i ereĩne'en aru e. Ehapytig nakat ewy ereĩne'en hawyi waku etihep kuap ta'yn ewy ok eha piat hu hit ewywuat iminug sa'ag hit ko'i etihep kuap are yt pote yt aru e Iesui yity'ok totiaria pe.
23392	MAT 7:7	Mi'i hawyi po'og tohenoi — Uiwy ok ko'i uheinyt'in ko'i karãpe wahẽtup kahato Tupana kape aimi­ky'esat ko'i mi'i hawyi tutum ahepe yne yne aimiẽtup ko'i ma'ato tomi­ky'esat ewy e. Mi'i tupono waku watikat kahato aikope aikope toĩne'en imiium aimiẽtup ko'i e. Watikat kahato aimiẽtup Tupana piat ko'i pote ti aru wati'a­tu­puẽti Tupana mipo'oro ko'i e. watikat aimiẽtup ko'i pote ti aru wati­puẽti imipo'oro ko'i e. Ma'ato yt wati­puẽti i pote waku wahẽtup — Tupana wato'e ta'atu­pyhyp kahato urumiẽtup ewawiat hap emipo'oro waku wato'e. Eho'o'okenhyp'ok to mu'ap hawyi waku mesuwe toĩne'en waku wato'e Tupana pe. Mi'i pote ti toho'o'okenhyp'ok hawyi wati­puẽti aru aimiẽtup Tupana piat ok tã e.
23393	MAT 7:8	Pywo pe ti hẽtup kahato haria wo watu­kupte'en pote Tupana miium porera'at haria wato­pyhu'at aru e. I'ewyte Tupana miium kat kahato haria aito pote wuat'i imiium puẽti haria wato­pyhu'at mesuwe e. I'ewyte — Ere'okenhyp'ok to Tupana e haria aito pote mu'ap puẽti haria wato­pyhu'at e Iesui itotiaria pe i'ewyte ahepe.
23399	MAT 7:14	Ma'ato mekewat atipy kapiat mu'ap ypy ti yt heremo i e. Eweikat kahato pote yn eweipuẽti are katu­pono mekewat mu'ap kurin kat upi ti niatpo kahato ehewyry e. Ma'ato mekewat upiat eipe pote ti put'ok'ewei'e wuat'i e'at piat eheĩne'en hap tote e. Katu­pono mekewat mu'ap yt hot i kahato pote ti yt typy'i hin i miit hewyry e Iesui yity'ok totiaria pe ahepe.
23406	MAT 7:21	Katu­pono ti i'atu kahato miit'in uhehay su'at kahato haria — Uika'iwat kahato En Uika'iwat kahato En i'atu'e uhepiat haria ma'ato yt pywo piat haria i mio tã i'atu'e ehepe aru ehekat ky'ewi eima'at haype e. Pywo ti mi'iria yt karãpe hin i te'eru­wehyt'ok aikope Tupana toĩne'en Morekuat no hap tote aru are katu­pono ti itote Ui'ywot miky'esat nug haria yn wyti te'eru­wehyt'ok e.
23407	MAT 7:22	Ta'i mekewat wehyt'ok hap e'at pe ti aru typy'i itote — Ihot'ok Uika'iwat waku kahato En i'atu'e. Uika'iwat kahato En i'atu'e haria itote tukupte'en ma'ato yt uimikuap ko'i i yt Ui'ywot miky'esat nug haria pytkai mio tã i'atu'e — Ta'i uruto ti eset moherep kahato miit'in miat haria ti i'atu'e. Miit'in mu'e kahato haria urutu­kupte'en itote i'atu'e ti aru wehyt'ok hap e'at pe. — Uruka'iwat eset no ti mã'ãu sa'ag ko'i uru'atu­sopo kahato miit'in pywiat haria ti uruto i'atu'e ti aru wy. Ta'i i'ewyte karania wo i wyti urutunug wakuap yt uwe misepap ewywuat i wuat'i ehamo miit'in mowa­nẽtup kahato hamo itote urutu­kupte'en turan i'atu'e ti aru wy uhepe. Mi'i tupono ti waku Uruka'iwat urutu­wehyt'ok atipy pe i'atu'e aru. Waku ahewaku hap upi wato­pyhu'at atipy pe aikope Tupana toĩne'en Wuat'i Akag wo hap tote i'atu'e ti aru uhepe at. Uruto waku pote waku watu­wehyt'ok atipy pe i'atu'e aru uhepe e.
23408	MAT 7:23	Ma'ato ti aru mi'iria pe are'e — U pãi uhyt mana yt karãpe hin i ti woro­ho'okuap eipe are'e ti aru i'atuepe. Eweiwat ro meiũpepyi pya ui'yaty­pepyi are ti aru mi'iria pe katu­pono yt nakuat i nug haria ti eipe are ti aru yt uikuap i sese haria pe e Iesui irane mekewat wehyt'ok e'at hap etiat.