23214	MAT 1:1	Uito ti IESUI potmu'e Mateu. Mi'i uimiwan me atimo­herep yne Aipo­typot Iesui etiat ui'akasa hap ko'i uimikuap hap ko'i are. Mesuwe sa'awy'i­wuaria ati'atu­set­pehik teran AIPOTYPOT IESUI e'ase'i'in set ko'i katu­pono IESUI ti aha'ase'i pot Aparãu Saipepiat Sese aikotã sa'awy'i TUPANA to'e aha'ase'i koro Aparãu me — Meiũran ti aru Emiariru kawiat Eiã'ỹi topyhu'at Wuat'i Ywania Porekuat Koro e Tupana sa'awy'i. I'ewyte Aipo­rekuat Iesui ti aipo­rekuat pot Tawi Saipepiat Sese topyhu'at aikotã sa'awy'i Tupana to'e — Meiũran ti aru Eiã'ỹi kaipywiat ra'yn topyhu'at Uimi­po'oro Wuat'i Porekuat Eporekuat no e Tupana morekuat Tawi pe Aipo­typot IESUI piat.
23219	MAT 1:6	Mi'i hawyi IESE imo­herep aipo­rekuat sa'awy'i­wuanuat TAWI. Mi'i hawyi morekuat koro TAWI kaipyi tuwe­mo­herep morekuat SARUMÃU tomima'at tomi'auka Uria ehary'i kaipyi.
23221	MAT 1:8	Mi'i hawyi ASA imo­herep morekuat IOSAWA. Mi'i hawyi IOSAWA imo­herep morekuat IURÃU. Mi'i hawyi IURÃU imo­herep morekuat USIA.
23229	MAT 1:16	Mi'i hawyi IAKO imo­herep IUSE. IUSE ti mana MARIA e'aito wanuat toĩne'en. Mi'i hawyi mana MARIA kaipyi tuwe­mo­herep IESUI mekewat TUPANA MIPO'ORO WUAT'I YWANIA POREKUAT NUAT E HAP HET RAKAT.
23230	MAT 1:17	Sa'awy'iwuat aha'ase'i pot APARÃU e'at kaipyi morekuat TAWI e'at kape 14 ok tuwe­mo­herep miit'in AIKA'IWAT IESUI e'yianmiaria ha'ase'i'in nuat. Mi'i hawyi morekuat TAWI e'at kaipyi yi Papi­runia pe wato­pyhu'at hap e'at kape 14 ok tuwe­mo­herep miit'in AIKA'IWAT IESUI e'yianmiaria ha'ase'i'in nuat.
23232	MAT 1:19	Mi'i hawyi iky'esat hat IUSE tikuap ta'yn hupi'a MARIA hap hawyi tuwa­nẽtup ko'i ko'i kahato — Uima'at rasig Maria e. Wẽtup ok ihainia hupi'a nug hat pote yt naku i atat Maria uhehary'i wo katu­pono wuat'i wywo waire rakat Maria e tuwa­nẽtup hawe. Pyno waku atipo'oro mana Maria wẽtup hy kape mig'i wo e Iuse tuwa­nẽtup hawe katu­pono waku rakat Iuse pote yt toiky'esat i miit'in tikuap hupi'a hap katu­pono Iuteu ywania ti'auka yt he'aito i pytkai hupi'a rakaria pote. — Pyno waku atipo'oro Maria wẽtup tawa kape mig'i wo e tuwa­nẽtup hawe. Mi'i tã atunug mote aru miit'in yt ti'auka i Maria nu wo e tuwa­nẽtup hawe.
23233	MAT 1:20	Ma'ato aikotã waku Maria po'oro wẽtup hy kapiat hap kape tuwa­nẽtup turan Tupana tipo'oro ra'yn tehay enoi hat Iuse kape atipy kaipyi. Mi'i hawyi to'e imu'etu — Iuse morekuat Tawi emiariru emiariru e yt erewa­nẽtup ko'i ko'i tei'o Maria ehary'i wuat upi'a hap ete e katu­pono hupi'a yt ihainia kaipywiat minug i e. Waku etat ehary'i wo hupi'a ra'yn pytkai Maria katu­pono yt toi'aparap hin i pytkai hupi'a ra'yn toĩne'en mesup e. Ta'i Tupana Pã'ãu Wakuat kaipyi toĩne'en imẽpyt e.
23234	MAT 1:21	Pyno meiũran ti aru mana Maria timo­herep ihainia hit wakuat sese rakat e. Mi'i ti Tupana Mipo'oro tomohey haria minug sa'ag popywiat hep hanuat e. Mi'i pote waku ehet'ok o Maria Mẽpyt IESUI e katu­pono Iuteu pusu puo IESUI ti WO'OEHAKYERA'AT HAT i'atu'e.
23238	MAT 1:25	Meiũran ti Maria Imẽpyt ra'yn hawyi to'opytyk. Imẽpyt hawyi Iuse tum na'yn Imẽpyt pe het IESUI e hap het rakat WO'OEHAKYERA'AT e topusu puo.
23242	MAT 2:4	Mi'i pote morekuat Eroti ti'atu­kaykay tuwe­wawi Tupana ehay miwan etiat kuap sese haria i'ewyte pa'i kororia toi'atu­kaykay hawyi apo'e i'atuepe — Mehĩ'in e aikope so tuwe­mo­herep irane Tupana Mipo'oro Wuat'i Porekuat Koro wuat sese e. Kat etawa pe kat etawa pe i'ywã'ĩ e.
23246	MAT 2:8	Mi'i hawyi ta'atu­mo­herep morekuat Eroti pe yne i'atu'e hap. Waikiru wemo­herep hap e'at morekuat Eroti tikuap hawyi to'e waikiru etiat wemu'e haria pe — Waku eweiwat tawa hit Perẽ kape uhyt'i'in e. Mi'i tote o apo'ewei'e kahato Hirakat ete aikope aikope tuwe­mo­herep e. Mi'i hawyi eweipuẽti hawyi waku ewehenoi uhepe aikope toĩne'en Mi'i hat ete e. Pywo ti atikuap teran aikope toĩne'en Hirakat. Areto mono imõtypot hamo ipoityro hamo e so i'atuepe morekuat Eroti.
23249	MAT 2:11	Mi'i hawyi waikiru topyhu'at hirakat ieĩne'en hap apy tote ra'yn hawyi tuwehyt'ok i'yat pe hawyi te'era'a­kasa ra'yn Hirakat kape toty Maria wywo. Mi'i hawyi te'eru­we­pỹ'ã­tutuk ta'yn mekewat Hirakat mõtypot hamo. — Waku ta'atu'e hawyi ta'atu­mie­reto ko'i ta'atu'apok ta'yn hawyi imehit rakat Uru kawiat ta'atuium ne'en ne'i Hirakat pe iky'e hap. Mi'i hawyi ta'atuium ikamhig se rakat miwuk wo iky'e hap. Mi'i hawyi mohag hy Mira e hap ta'atuium Hirakat mõtypot haype.
23251	MAT 2:13	Mi'i hawyi Tupana mipo'oro atipy kaipywiat tuwe­mo­herep Iuse mu'etu hawyi to'e — Epoĩ'ãm no Iuse e. Etioto ro Hirakat wẽtup yi kape pya meiũpepyi mekewat yi Esitu kape ity wywo e. Eweipopy ro e katu­pono ti aru morekuat Eroti tikat ra'yn wyti aru Hirakat i'auka hamo ne'i e. Mi'i pote waku yi Esitu pe eweikupte'en mig'i wo e. Waku yne meikowo hawyi ti aru woro­nãpin ra'yn karãpe i era'aipok i meikowo te hap ahenoi pakup'i aru epe e atipy kaipywiat Iuse mu'etu to'e.
23261	MAT 2:23	Mi'i hawyi tuwat tawa Nasare kape hawyi itote Iesui tuwe­motag aikotã Tupana miky'esat ewy katu­pono to'e yianmete tehay enoi hat wẽ pyi — Meiũran ti aru tawa Nasare piat ieĩne'en hat ati'airo Wuat'i Porekuat no e Tupana sa'awy'i miwan me e hap ewy Iesui toĩne'en Tawa Nasare pe.
23264	MAT 3:3	Sa'awy'iwuat sese ti Tupana ehay moherep hat Isaia henoi Iuwãu etiat yianmete. Mio tã e — Meiũran ti aru toĩne'en yahig wato tote eimu'e haty wuat hat sese e Isaia mekewat wo'oset'ok hat Iuwãu etiat. — Mio tã e aru mekewat yahig notiat ieĩne'en hat e — Ewehe­katup o katu­pono tut wyti aru Mekewat Tupana Mi'airo Wuat'i Porekuat nuat e. Aheha­kyera'at hanuat tut irane ahowawi e aru. Mi'i tupono eweimo­hãpyk to Tupana kape e aru mi'i miit. Eiminug yt naku i hap ko'i ewei'atoiat ro e aru. Waku yne hawyi ti aru Tupana tipo'oro ra'yn Mi'i Miit ehowawi e. Mi'i tupono eweimo­hãpyk o Tupana kape eiminug yt naku i hap ko'i. Yne ewei'atoiat hawyi tut irane ahowawi e aru yahig wato totiat aimu'e haty wuat hat e sa'awy'i Isaia tomiwan me 40.3 pe mekewat Iuwãu ieĩne'en hap etiat yianmete e tohenoi.
23272	MAT 3:11	Uito woro­ho'oset'ok y'y wo — Urutoiat yne ra'yn uruminug sa'ag yt nakuat i hap ko'i ei'e pote woro­ho'oset'ok. Ma'ato yt naku i nug haria wo te eweikupte'en pote yt karãpe i aru woro­ho'oset'ok eipe pãi e Iuwãu wo'omu'e haria akag ko'i pe. Mi'i hawyi Iuwãu to'e torania õ'ẽ haria pe — Uimi­mu'eria e meiũran ti aru tut wẽtup ok Miit ahowawi Aimu'e kahato hat e. Ta'i Mi'i Miit ri uhaipepiat wen ma'ato Mi'i Miit ri po'og po'og wakuat uikawiat hat are. Ta'i Mi'i Miit ri po'og po'og uikawiat wakuat are e. Uiat uhewaku hap ti yt put'ok'e hin i hemiit ipysei hamo ipy sokpe pag hamo are. Uito ti woro­ho'oset'ok kuap y'y wo yn ma'ato uhaipepiat ti aru po'og na'yn inug uikai katu­pono Mi'i Miit ti aru eipyt'atnug kuap Tupana Pã'ãu Wakuat no hat e. Woro­ho'oset'ok kuap y'y wo uito ma'ato Mi'i Miit ehet'ok kuap Tupana Pã'ãu wo e. Mi'i Miit ri po'og uikai wakuat e. Y'y wo yn na'yn uito woro­ho'osei ma'ato Mi'i Miit ti aru imoma kuap yne yt naku i hap eipy'a pyi eiwa­nẽtup hawyi aikotã aria tiwuk kuap kat sa'ag ko'i rakat yt nakuat i ko'i hap ewy e. Pywo ti Mi'i Miit ti aru ehet'ok kuap kahato Tupana Pã'ãu wo e Iuwãu Iesui etiat.
23276	MAT 3:15	Mi'i hawyi Iesui to'e ma'ato Iuwãu me — Waku uhet'ok en mehĩ e katu­pono ti mi'i tã hap ti Tupana miky'esat ewy eminug uhet'ok epiat hap e. Mio tã e pote — Pyno woroset'ok Ui'akag e'e hap ewy e Iuwãu Iesui pe.
23285	MAT 4:7	Ma'ato Iesui tiwesat — Pywo mio tã e Tupana wen ma'ato i'ewyte wẽtup we to'e miwan me — Wãi yt uhã'ãg nei'o sio woro­po­wyro ipoity'i rakat nug hap ete sio yt e katu­pono yt woro­po­wyro kuap i ti sa'ag nug hap ete e Tupana i'ewyte miwan me e ahiag me. Mi'i sehay Teute­ru­numiu 6.16 pe tohenoi ahiag me.
23296	MAT 4:18	Wẽtup e'at pe hawyi Iesui hewyry mekewat yi Karireia hyemyi'a ẽpe upi yi kyt upi. Mi'i hap tote Iesui teha'at typy ok kape mekewat mehĩ Simãu wẽtup het Peteru e hap i'ewyte iywyt Ãtere e hap kape teha'at. Mi'iria tukupte'en ta'atue'yara pe ihyemyi'a wato tote aikope ta'atue­suki wato wo haria i'atue­hapap kahato pira pytyk suki wato wat rakaria kape.
23306	MAT 5:3	Mio tã to'e — Uheka­tu­wyria uwe uwe Tupana pe to'e — Worokuap po'og neran wyti uito katu­pono ti yt worokuap hin i te yt uimi­ky'esat ok tã i te worokuap e topy'a pe mio tã e haria pe Tupana to'e — Pyno uimi­poi­tyro sese ko'i eipe katu­pono woro­ho'onug wyti aru eipe wuat'i ywania pore­kuaria wo mesu­wa­rote aikotã Uito areĩne'en Morekuat no atipy pe hap ewy e Tupana mio tã e haria pe e Iesui itotiaria pe.
23307	MAT 5:4	Mi'i hawyi Iesui to'e i — Uiwyria'in e uwe uwe tuwak topy'a pe irania'in satek pote ho'opot pote mi'i haria pe ti Tupana to'e — Woro­ho'o­mo­wepit kahato eipe katu­pono karãpe ehehaky'e'i hap put'ok'e ehete mi'i hap atu'u yne uipy'a pe wy aikotã irania'in ehaky'e'i hap ewetu'u yne hap ewy e Tupana mi'iria pe e. Uhegyi'at hap ok tã wyti aru eweikupte'en e. Woro­ho'o'og­hytsat wyti aru eipe e Tupana mio tã e haria pe e.
23315	MAT 5:12	— Ta'i mi'i tã hap ewy ta'atunug sa'awy'i­wuaria uhehay moherep haria ete e Tupana. Mi'i tupono i'atuehay sa'ag yt pywo pe i ehete uhemiit'in eipe pote eiwe­wepit ro eiwe­wehum no sa'ag ta'atunug ehetiat pytkai katu­pono meiũran ti aru Tupana mimõ­typot kahato haria wo eweikupte'en atipy pe are e. Ta'i atipy pe — Woro­mõ­typot kahato eipe e Tupana aru uimohey haria potiat miit'in mikyry'i hap ko'i wo eipe pote e Iesui. Uhehay mohey hat eipe pote i'atuehay sa'ag yt pywo pe i ehete pote eweimo­wepit ro eweiwehum no Tupana kape are katu­pono eha'up muat wyti iwato kahato toĩne'en atipy pe e Iesui. Sa'awy'i te pyi mesup te Tupana ehay moherep haria miit'in mikyry'i hap ko'i wo tukupte'en e. Mesup te i'ewyte miit'in yt i'atu­wese hin i ehete Tupana ehay moherep haria eipe pote are e. Uimohey haria yt paa'ewei'e hin i miit'in yt i'atu­wese i ehete turan are e. Po'og po'og eiwehum no Tupana kape po'og sa'awy'iwuat kai are e. Waku mi'i tã ewei'e — Waku kahato En Tupana katu­pono koitywy yt emohey haria i uimo­weuka'i kahato hap kaipyi atikuap ta'yn uito ti ehay moherep hat sese areĩne'en hap atikuap mesup waku ewei'e ro Tupana pe ehehay wepit hap wywo e Iesui temiit'in me.
23316	MAT 5:13	Pywo ti rat uhemiit'in sese wo eipe pote uimo­herep haria eweikupte'en miit'in mu'e haria are e. Pywo pe uhehay kuap haria wo eipe pote uhehay moherep haria eweikupte'en miit'in py'asetpe are e. I'atuieĩne'en hap mowaku hanuaria ewy eweikupte'en are e. Ta'i ukyt ewywuat eipe aikotã mi'u mosẽ'ẽ hap ewywuaria wo eipe e. Mi'i hap ewy ti eweipyhu'at eipe miit'in py'asetpe e. Ma'ato karãpe ukyt yt hẽ'ẽ rakat i topyhu'at yt uwe i imosẽ'ẽ kuap mekewat e. Waku mipun wuano hawyi miit'in mi'akit akit no topyhu'at e. Yt naku i eweikupte'en ukyt nop takat ewy e. Pyno o hẽ'ẽ rakaria wo eweikupte'en e Iesui temiit'in me yity'ok tote.
23318	MAT 5:15	Mi'i hap ewy ti eipe ariãty ewy eweikupte'en e. Wãtym mote miit'in topag ariãty ywaiti heiam sese pe ma'ato yt uwe i ariãty ipag neran yrysakag ywyt'okpype i e. Yt naku i ti mi'i tã watunug ma'ato waku heiam me yn waku aiũpe getap moẽtyhot hamo watopag waku. Mi'i hawyi ti yne ra'yn getap wiaria waku puo hewyry e.
23325	MAT 5:22	Uimohey haria koitywy po'og woro­ho'o­nãpin mi'i e hap ete e. Uwe uwe ipy'ahak at ka'ap topy'a pe wẽtup ok miit ete mi'i hat wyti miit auka hat ewywuano ra'yn topyhu'at e Tupana towa­nẽtup hawe e. I'ewyte uwe uwe to'e wẽtup ok pe topy'a pe — Yt kan hamo i en uiwa­nẽtup hawe e at ka'ap mi'i e hat pe — Woro'a­piheg aru e Tupana mi'i hat pe e. Ma'ato uwe uwe ipy'ahak sese wẽtup ok ete at ka'ap hawyi to'e — Motoro aria koro kape wuat'i pe yt kan hamo i en e topy'a pe at ka'ap mi'i e hat pe ti Tupana to'e — Woro'a­piheg aru aria koro wo e katu­pono mi'i e hat ewywuat wo'opot'auka hat sese wo ra'yn toĩne'en Tupana wanẽtup hawe e Iesui. Yt naku i aipy'a pe miit auka hat wato­pyhu'at Tupana ehamo are. Mi'i tã eweikupte'en mote Tupana mi'apiheg wo eweikupte'en e Iesui temiit'in me yity'ok tote.
23327	MAT 5:24	Mi'i hawyi — Uiwy ere atiky'esat kahato waure wo ereĩne'en uhepiat emõpy'ahak hap kai ere o e. Eiwo'o­wese hap toĩne'en i ra'yn iwywo hawyi waku era'aipok emiium muat sat hamo hawyi etum imiky'esat ewy. Waku pe ereĩne'en hawyi eiwo'o­wese hap etipuẽti i ra'yn hawyi o e Iesui temiit'in me.
23328	MAT 5:25	Mi'i hawyi Iesui to'e i yity'ok totiaria pe — Uiwyria'in e karãpe wẽtup ok ewanĩkap tut surara'in wywo epyhik hamo morekuat wo'opyhik hawe pyno ewe'eg wo o mi'i hap e'at pe are e. Waku mu'ap upi etunug ni ipy'ahak takat ewy ok wo e. Waku meremo etunug mekewat ewanĩkap ewy ok wo i ra'yn mu'ap tote e ma'ato yt etimo­wese i yianmete pote yt naku i topyhu'at aru eete e katu­pono ewanĩkap aru eium morekuat pe yt naku i nug hat en sio waku rakat e hamo. — Yt naku i en e morekuat pote epag surara'in akag po pe ra'yn epyhik wo'opyhik hawiat wuat'i e'at pe hamo ra'yn e.
23335	MAT 5:32	Ma'ato Uito ti yt mio tã are'e hin i woro­ho'omu'e e ma'ato Uito ti mio tã are — Yt karamuo tei'o ehary'i etoiat e'aito etoiat are ra'yn woro­ho'omu'e e. Ma'ato etoiat ehary'i e'aito mi'i pote ti aru yt naku i kahato etunug Tupana wanẽtup hawe are ra'yn katu­pono etoiat ehary'i e'aito mi'i hawyi ti meiũran wẽtup ok wywo i ra'yn e'aito ehary'i. Mi'i hawyi ti typy e'aito ehary'i rakano ra'yn ereĩne'en Tupana wanẽtup hawe e. Pyno yt naku i ti mi'i tã are e Iesui. I'ewyte are'e mesuwe ma'ato ehary'i e'aito hewaire hewaire toĩne'en irania'in wywo rakano mote waku etoiat ehary'i e'aito are ma'ato mi'i e hap ete yn mesuwe are. Pyno Uito yt sa'awy'iwuat nagnia yt e hap ewy hin i woro­ho'omu'e. Mi'iria ti eimu'e — Waku etoiat ehary'i waku etoiat e'aito morekuat ehay miwan miat upi yt etiky'esat i po'og i pote i'atu'e sa'ag. Ma'ato Uito ti uiweupi ra'yn uhehay. Pyno yt karãpe i tei'o etoiat ehary'i e'aito are ra'yn e.
23336	MAT 5:33	Watikuap ta'yn aikotã sa'awy'i nagnia ainãpin kahato — Etunug no mi'i tã aru — Atunug e'e hap Tupana set upi ewy i'atu'e hap. Pyno waku wato'e miit'in ehamo — Yt atunug aru i mio tã ui'e hap mi'i pote ti aru waku ra'yn Tupana uhaty'i haty'i waku wato'e wuat'i ehamo i'atu'e aha'ase'i'in ahepe miwan me.
23337	MAT 5:34	Ma'ato Uito ti yt nagnia sa'awy'i­wuaria e hap yt ewy i ra'yn ahenoi ehepe e. Uito ti atiky'esat etunug yne e'e hap ewywuat. Waku ti watunug ai'e hap are e. Pywo pe yn ihay rakat.
23338	MAT 5:35	— Atunug aru wato'e pote waku watunug ai'e hap ok tã e Iesui. Pyno yt naku i watu­we­pehik ai'e hap ete nagnia aimu'e hap ewy — Yt atunug aru i pote waku mesuwat mytyp ui'apiheg. Yt naku i watu­we­pehik ai'e hap ete — Atunug aru ai'e hap ete are. — Pyno waku ra'yn aru uimikoi ko'i uiko piat topap yne yt atunug aru i ui'e hap ewy ai'e hap yt naku i wato'e are katu­pono mesuwat mytyp ti Tupana pu'ap hap are katu­pono mesuwat aiko ko'i i'ewyte ahe'yi mesuwe yt aiwat hin i are. Ta'i Tupana wat ko'i wyti are e. Pyno yt naku i ti aheso hap wati­pehik Tupana set upi are — Yt atunug i pote waku tawa wato Ieru­sarẽi piaria ui'apiheg yt ere'e tei'o katu­pono tawa wato Ieru­sarẽi ti yt aiwat i Tupana wuanuat i'ewyte mekewat Tupana Mipo'oro Wuat'i Porekuat Porekuat nuat etawa ti Ieru­sarẽi topyhu'at pãi are e Iesui tuwepe.
23346	MAT 5:43	Mi'i hawyi Iesui to'e i itotiaria pe — Mio tã e miwan me sa'awy'i­wuaria ainãpin hanuaria — Waku ti aiwyria'in sese yn wati'a­tuky'e kahato i'atu'e ma'ato ti waku ahewa­nĩ­kaptia ete haiwot takat ewy ipy'ahak takat ewy watoĩne'en i'atu'e sa'awy'iwuat ainãpin haria.
23352	MAT 6:1	Pyno ti mi'i hawyi po'og Iesui to'e miit'in sem me yity'ok tote — Uiwyria'in e pyno yt naku i kahato watu­we­mõ­typot Tupana potpap watunug turan e. Yt naku i kahato miit'in ehamo miit'in miat aimõ­typot hamo wewo'i watunug Tupana potpap turan e. Pyno waku ti Tupana potpap watunug imõtypot hamo yn e. Pyno waku Tupana mõtypot hap yn aiwa­nẽtup hawe watunug imiky'esat ewy. Ma'ato aimõ­typot miit'in kaipywiat hap yn watikat pote yt kat i aimõ­typot hap sese wati­puẽti Ai'ywot atipy piat kaipywiat e. Pyno waku miit'in wati'a­tu­po­wyro kat ko'i kat ko'i hap ete ma'ato aiwa­nẽtup hawe yt aimõ­typot hamo i e. Waku Ai'ywot atipy piat mõtypot hamo aiwa­nẽtup hawe e.
23353	MAT 6:2	Mi'i pote karãpe hatek takat put'ok'e ahowawi mi'i pote waku wati­po­wyro kahato ma'ato yt miit'in miat aimõ­typot hamo i waku wati­po­wyro e. Ma'ato Yt naku i aiwa­nẽtup hawe — Atipo­wyro mi'i miit wuat'i ehamo uimõ­typot kahato miit'in mesuwe hamo pãi yt naku i wato'e e. Yt naku i ahehay aiwa­nẽtup hawe aremo­wato wuat'i ehamo uiminug waku ko'i wo e. Yt naku i aito typy wanẽtup haria ewy watoĩne'en e. Kat pote mi'iria ti Tupana mõtypot yat pe tuwehyt'ok kahato Tupana mõtypot haria ewy te'eru­wa'a­tunug ma'ato yt pywo piat i katu­pono — Uimõ­typot mono ta'atu'e hap yn ta'atu­wa­nẽtup hawe e. Mi'iria ti to'owatka'i ti Tupana mõtypot hamuat tuwak hamo — To'iro to'iro Tupana mõtypot hamo i'atu'e i'atuehay ma'ato yt pywo pe i katu­pono i'atupy'a pe — Uruto ti po'og eikai Tupana mohey haria i'atu'e ta'atu­wa­nẽtup hawe yt kat i Tupana mõtypot sese hap i'atukai e. Ta'i mi'iria wyti getap upi upi oken upi upi Tupana mõtypot hap ta'atunug te'eru­wepe te'eru­wa­nẽtup hawe — Uruto po'og urumõ­typot urumohey ta'atu'e haype e. Mi'iria ti te'eru­wa­nẽtup hawe ti typy wanẽtup haria e. I'ewyte ti miit'in ehamo oken upi getap upi ti ta'atu'a­tumu'e Tupana ehay miit'in me haty wo ma'ato miit'in ehamo — Waku uimõ­typot miit'in ta'atu'e haype e. Pyno pywo pe ti are'e mi'i hap ewy ewetunug mote wyti aru yt kat i ti aru Tupana kaipywiat eimõ­typot hamuat e. Miit'in mimõ­typot ko'i yn eweikupte'en mesuwe wen ma'ato yt karãpe i aru Tupana mimõ­typot wo eweikupte'en e Iesui miit'in sem me yity'ok tote.
23354	MAT 6:3	Mi'i hawyi po'og Iesui to'e itotiaria pe — Uiwyria'in waku kahato wati­po­wyro ihaky'e'i rakaria Tupana ehamo ikuap hamo e. Karãpe satek poria wati'a­tu­po­wyro waku watum i'atu­po­wyro hap mig'i wo are yt uwe i mikuap mo i ahepiat e. Waku Tupana kape yn aheha imõtypot hamuat. Waku ti yt wahenoi i aimiium mekewat ahepiat miit'in powyro hap wuat'i pe aiwe­mõ­typot hamo e.
23355	MAT 6:4	Waku ti Tupana kapiat aiwa­tetup hap wywo yn wati'a­tu­po­wyro miit'in e. Yt naku i wahenoi henoi irania'in me kat kat hap watunug Tupana mõtypot hamuat e. Waku ti Tupana kapiat aiwa­nẽtup wywo yn wati­po­wyro ihaky'e'i rakaria e. Ai'ywot atipy piat ta'akasa kahato yne aiminug mig'i wuat ko'i e. Mi'i pote waku Tupana ehamo wati'a­tu­po­wyro irania'in e. Waku Tupana tuwehum ahepe hap yn watikat e. Waku aheha Tupana kape yn watunug waku irania'in powyro hap turan e. Waku wati'a­tu­po­wyro miit'in Tupana ehamo Tupana mõtypot hamo e Iesui ahepe.
23356	MAT 6:5	— Uiwyria'in ahehay Tupana kapiat ahehay ikahu rakat irania'in ehamo aiwe­mõ­typot hamo uito po'og Tupana kapiat uhehay ikahu rakat e kuap takat eikai ai'e hap aiwa­nẽtup hawe yt naku i ahehay e. Yt naku i typy ahẽgu wywo ahehay Tupana kape miit'in miat aimõ­typot hamo aiwe­mõ­typot hamo e. Pywo ti rat irania'in mesuwat yi totiaria i'atuehay kahato Tupana mõtypot hawe miit'in me i'atuehay se Tupana kape ma'ato yt pywo pe i i'atuehay e. Aikope aikope miit'in te'eru­wa'a­tunug hap tote i'atuehay pot'i kahato Tupana kape — Waku uimõ­typot miit'in ta'atu'e haype. Pyno eiwe'eg wo o miit'in miat eimõ­typot hap pupi are katu­pono miit'in miat ne'i eimõ­typot hap eweiky'esat pote mi'i yn topyhu'at eha'up mo e. Mi'i hap kape eiwe­wa­nẽtup pote yt kat i i Tupana kaipywiat Tupana wehum ehetiat hap e.
23358	MAT 6:7	Uiwyria'in karãpe miit'in py'asetpiat ahehay Tupana kapiat turan yt naku i wato'e aipy'a pe — Uhehay se Tupana kapiat pote mono miit'in mimõ­typot no ra'yn areĩne'en yt naku i wato'e e. Mi'i tã wato'e aiwa­nẽtup hawe pote typy ihay rakat ewy wato­pyhu'at e. Yt naku i typy ihay rakaria wo watoĩne'en katu­pono mi'iria Tupana kapiat ta'atuehay turan i'atuehay ywop kahato miit'in miat ta'atuehay ikahu kahato rakat hap kuap hamo i'atuehay. Yt naku i mi'iria ewy wato­pyhu'at Tupana wanẽtup hawe e. Ta'i tukupte'en miit'in mesu­wa­ro­tiaria ihay su'at at ka'ap haria i'atuehay kahato Tupana kape wẽtup sehay ahut ewy ta'atu­wẽpap kahato e. Yt atiky'esat i uimohey haria ahut ko'i ewywuat i'atu­misu'at su'at ko'i e. Waku aipy'a pyi ahehay Tupana wywo e.
23359	MAT 6:8	Waku ahehay Tupana wywo wen ma'ato ti yt naku i hupi te i hupi te i wahu'at wahu'at sehay Tupana kape are katu­pono mio tã ehehay Tupana wywo pote irania'in yt uimohey i haria ewywuat eweikupte'en e. Pywo pe ti Ai'ywot atipy piat tikuap kahato aimiẽtup tewawiat wahẽtup hap e'yianmete toikuap ta'yn kat ko'i kat ko'i aimiẽtup ko'i toikuap. Toikuap sakpo aimi­ky'esat sese ko'i katu­pono hewaure ka'a kahato ahehay kape aiwa­nẽtup hap yt wahẽtup i te pytkai e.
23360	MAT 6:9	Uimohey haria woro­ho'omu'e teran aikotã ahehay Tupana wywo hap ahenoi teran e Iesui. Waku pyno wato'e
23361	MAT 6:10	Uru'ywot atipy piat uruiky'e kahato En e. Tupana pywo pe ti ikahu kahato eset Tupana. Eset ri po'og ikahu torania kai uruipuẽti e. Papai uruiky'esat kahato ereĩne'en wuat'i miit'in Akag Koro wo mesuwat yi tote miit'in py'asetpe aikotã ereĩne'en Wuat'i Potypot no atipy pe hap ewy hap uruiky'esat e. Papai uruiky'esat kahato torania miit'in emiky'esat ewywuat nug hanuaria wo tukupte'en aikotã atipy piaria tunug emiky'esat yn hap ko'i ewywuat hap uruiky'esat kahato mesuwe e.
23364	MAT 6:13	Tupana uru'ykesat o pya kahato ahiag uruiã'ãg yt naku i nug hap kaipyi katu­pono urui'atoiat teran torania uruminug sa'ag hap ko'i e. Tupana En ni Wuat'i Potypot nuat wuat'i e'at pe e. Tupana En ni po'og esaika wuat'i kai e. Tupana En ni po'og po'og wuat'i mimõ­typot no wuat'i kai W A K U Pyno waku aipy'a pyi ahehay Tupana wywo. Yt naku i watu­wesu'at'i su'at'i ui'e hap ahut ewy e Iesui ahepe mekewat yity'ok tote.
23368	MAT 6:17	Mi'i tupono ti po'og waku watu­we­mo­kahu yn Tupana kapiat aiwe­mosy'at hap e'at pe e. Waku watu­weo­wasei hawyi watu­we'apin hawyi watu­we­painug aikotã watunug wuat'i e'at pe hap ewy hawyi waku watu­we­mosy'at Tupana ehamo Tupana yn ikuap hamo e. Mi'i hap ewy ti waku aiwe­mosy'at Tupana kapiat hap watunug yt uwe i mikuap mo e.
23377	MAT 6:26	— Pyno ti rat waku wateha'at weitaria ewawi i'atu­wepit hap kape katu­pono weitaria ti te'eru­wepy kahato katu­pono i'atu­wepit at ka'ap kahato yt karãpe i — Uiku'uro aru yt kat i uimi'u pote yt i'atu'e i. Waku atikoi hawyi atipirik kahato uimi'u pãi an yt pote uiku'uro uhesy'at hap upi yt i'atu'e i pytkai te'eru­wehum Tupana kape e. Yt kat i i'atue'u'i ahyt sok i'atue'y­pa­rakai tote i'atu'yat koro ko'i pe pytkai i'atu­wepit at ka'ap e. Te'eru­wehum kahato weitaria ko'i katu­pono Ai'ywot atipy piat ti'atupoi kahato torania weitaria wuat'i e'at pe toi'atue­ropat kahato weitaria e. Uiwyria'in e aito ti po'og po'og Tupana wanẽtup hawe weitaria kai are mi'i tupono kahu ahowawi po'og po'og Ai'ywot atipy piat tuwa­nẽtup weitaria ewawiat hap kai e. Ta'i po'og aito weitaria ko'i kai e. Mi'i pote waku wato­mohey Tupana ai'atupoi wuat'i e'at piat hap e. Waku wato­mohey weitaria ewy e.
23380	MAT 6:29	Pywo pe ti are'e ehepe sa'awy'i aha'ase'i mesu­wa­rote aipo­rekuat pot Sarumãu esokpe ti kahuria kahato imehit kawiat Uru kawiat. Ikahu sese hesokpe are ma'ato morekuat Sarumãu yt put'ok'e hin i ti mesu­wa­rotiat ipohyt ko'i ikahu hap ete e. Ta'i po'og ikahu ipohyt mesu­wa­ro­tiaria mekewat morekuat Sarumãu esokpe wakuat sese kai e. Pyno yt kan hamo i ahesokpe kape yn watu­wa­nẽtup ko'i ko'i e. Waku po'og wato­mohey Tupana piat aipainug hamuat hap waku wato­mohey e. Ta'i Tupana aipainug kuap kahato hat e. Tupana ti wuat'i painug kuap hat e. Eweha'at ro pohyt ikahu kahato rakaria ko'i kape katu­pono mi'iria yne Tupana mipainug ko'i tukupte'en e. Ta'i ga'apy ko'i pohyt tutunug ikahuria yne Tupana ti'atu­painug yne e. Mi'i hap ewy Tupana aipainug kuap katu­pono aito po'og waku Tupana wanẽtup hawe ipohyt ko'i kai e.
23384	MAT 6:33	Waku po'og ti watu­we­wa­nẽtup aipy'a pe at ka'ap aikotã aru aikotã aru waku po'og atunug Tupana Uipo­rekuat no hap kape e. Waku po'og ni watu­wa­nẽtup — Aikotã aru aikotã aru waku aterut miit'in Tupana kape Ta'atu­po­rekuat no ai'e hap kape po'og waku watu­wa­nẽtup at ka'ap aipy'a pe e Iesui. Pyno ti waku po'og watu­wa­nẽtup — Aikotã aru Tupana miky'esat ewy atunug pãi ai'e hap kape yn e. Mi'i tã ai'e hap kape aiwa­nẽtup pote ti Tupana tum aru ti ahepe mekewat wẽtup kat ko'i kat ko'i aimi­ky'esat ko'i mesu­wa­rotiat e. Tupana miky'esat kape po'og watu­wa­nẽtup pote mi'i hap kaipyi aimi­ky'esat ko'i tut Tupana kaipyi e.
23391	MAT 7:6	Mi'i hawyi to'e i — Uimohey haria woro­ho'o­nãpin neran mesup ahewa­nĩ­kaptia ete e. Tukupte'en mesu­wa­rote miit'in Tupana ehay ete haiwot kahato rakaria e. Waku aiwe'eg wo o mi'iria pupi katu­pono aikotã awahuru ko'i ti'atu'uka teran ne'i aihũria ewy kahato mi'iria tukupte'en e. Pywo ti rat mesup ta'yn Tupana wanĩ­kaptia ko'i ai'auka teran katu­pono Tupana ehay moherep haria aito pote e. Ta'i aikotã hamaut ko'i ti'atu'akit reran ne'i aimikoi. Mi'i hap ewywuat kahato Tupana wanĩ­kaptia ai'akit reran ne'i e. Waku wahenoi wuat'i miit'in me Tupana ehay wakuat no are wen ma'ato waku aiwe'eg kahato wo o wahenoi mi'iria pe turan katu­pono ahewa­nĩ­kaptia mi'iria tukupte'en aikotã awahuru ewywuaria tukupte'en aihũria u haria ewy ahewa­nĩ­kaptia tukupte'en aipy'a­setpe e. Aikotã hamaut aikope hap ewywuaria ahewa­nĩ­kaptia tukupte'en aipy'a­setpe e. Mi'i pote waku aiwe'eg kahato wo o wahenoi mi'iria pe haype are aikotã yt naku i wati'a­tupoi awahu­ruria Tupana mõtypot yat mi'u wakuat ewywuat yt naku i hap ewy e. Ta'i awahu­ruria te'erenuk aimiium ete hawyi te'eru­we­morem ahowawi ahekatu'u hamo awahu­ruria e. Waku aiwe'eg kahato hap wywo wahenoi turan ai'auka teran ahewa­nĩ­kaptia e. Yt naku i ahewahi ikahu rakat wati­mo­herep hamaut uato ko'i haiwot rakaria ga'apy piaria pe katu­pono te'era'a­kasa hawyi ta'atu'akit akit ne'i hawyi yt kat hamo i ra'yn topyhu'at sa'awy'i ahewahi ikahu rakat. Mi'i hawyi ahowawi ai'akit hamo tõ'ẽ haiwot rakaria e. Mi'i hap ewy kahato waku aiwe'eg kahato wo o wahenoi Tupana ehay ahewa­nĩ­kaptia pe e Iesui yity'ok totiaria pe i'ewyte ahepe.
23392	MAT 7:7	Mi'i hawyi po'og tohenoi — Uiwy ok ko'i uheinyt'in ko'i karãpe wahẽtup kahato Tupana kape aimi­ky'esat ko'i mi'i hawyi tutum ahepe yne yne aimiẽtup ko'i ma'ato tomi­ky'esat ewy e. Mi'i tupono waku watikat kahato aikope aikope toĩne'en imiium aimiẽtup ko'i e. Watikat kahato aimiẽtup Tupana piat ko'i pote ti aru wati'a­tu­puẽti Tupana mipo'oro ko'i e. watikat aimiẽtup ko'i pote ti aru wati­puẽti imipo'oro ko'i e. Ma'ato yt wati­puẽti i pote waku wahẽtup — Tupana wato'e ta'atu­pyhyp kahato urumiẽtup ewawiat hap emipo'oro waku wato'e. Eho'o'okenhyp'ok to mu'ap hawyi waku mesuwe toĩne'en waku wato'e Tupana pe. Mi'i pote ti toho'o'okenhyp'ok hawyi wati­puẽti aru aimiẽtup Tupana piat ok tã e.
23396	MAT 7:11	Mesu­wa­rotiat miit'in ti yt naku i nug haria wo tukupte'en wen ma'ato ti ta'atukuap wyti ta'atu­mẽpyt'in miat wakuap ium hamuat e. Ai'ywot atipy piat ti po'og po'og wakuat wuat'i mesu­wa­rotiat miit'in kai e. Mi'i tupono miit'in miẽtup wakuat tutum kuap kahato ti e. Wakuat aimiẽtup tepiat ko'i Ai'ywot Wakuat Atipy piat ti'atuium kahato ahape e Iesui yity'ok totiaria pe i'ewyte ahepe.
23407	MAT 7:22	Ta'i mekewat wehyt'ok hap e'at pe ti aru typy'i itote — Ihot'ok Uika'iwat waku kahato En i'atu'e. Uika'iwat kahato En i'atu'e haria itote tukupte'en ma'ato yt uimikuap ko'i i yt Ui'ywot miky'esat nug haria pytkai mio tã i'atu'e — Ta'i uruto ti eset moherep kahato miit'in miat haria ti i'atu'e. Miit'in mu'e kahato haria urutu­kupte'en itote i'atu'e ti aru wehyt'ok hap e'at pe. — Uruka'iwat eset no ti mã'ãu sa'ag ko'i uru'atu­sopo kahato miit'in pywiat haria ti uruto i'atu'e ti aru wy. Ta'i i'ewyte karania wo i wyti urutunug wakuap yt uwe misepap ewywuat i wuat'i ehamo miit'in mowa­nẽtup kahato hamo itote urutu­kupte'en turan i'atu'e ti aru wy uhepe. Mi'i tupono ti waku Uruka'iwat urutu­wehyt'ok atipy pe i'atu'e aru. Waku ahewaku hap upi wato­pyhu'at atipy pe aikope Tupana toĩne'en Wuat'i Akag wo hap tote i'atu'e ti aru uhepe at. Uruto waku pote waku watu­wehyt'ok atipy pe i'atu'e aru uhepe e.
23411	MAT 7:26	Ma'ato uwe uwe uhehay ta'atukuap hawyi — Ta'i yt atunug neran hin i uito pãi an e haria ti aru tukupte'en yt we'eg haria wo i e. Aikotã yt tuwe'eg wo hin i tuwe'yatnug yi kyt pe hat ewy. — Waku ra'yn ui'yat atunug yẽpeke e hat ewy yi og notiat e hat ewy e.
23422	MAT 8:8	— Yt naku i ereto ui'yat kape Uhyt kat pote uiat uhewaku hap yt put'ok'e i ui'yat piat ereke hamo Uhyt e. Waku po'og meiũpepyi yn etimoe­hãite uhemiit ehay wo e.
23425	MAT 8:11	Mi'i pote eiwe'eg wo o ui'ywania uimohey hap wywo are katu­pono yt uimohey i ehepiat pote meiũran ti aru irania'in ywania mimohey kahato wo arepyhu'at mesuwe e. Pywo pe ti rat meiũran aru karãpe Tupana toĩne'en Wuat'i Porekuat no mi'i hap kape tõ'ẽ tõ'ẽ kahato irania'in ywania aikope pyi aikope pyi e. Mi'i hawyi ti aru mi'iria te'era'apyk aikope Tupana toĩne'en Morekuat eypa­rakai kawiano aikope ienuk hap tote e. Aikope aha'ase'i koro Aparãu apyk hap kawiano aikope aha'ase'i pot Isaki apyk hap kawiano aikope ai'ywania 12 ywania aha'ase'i Iako apyk hap kawiano ra'yn te'era'apyk wẽtup ywania uimohey rakaria e. Ta'i eiwe'eg wo o katu­pono ui'ywania eipe pytkai yt uimohey haria i kahato eipe pote e.
23433	MAT 8:19	Mi'i hawyi meremo tuwehyt'ok yara piat turan put'ok'e yẽpeke wẽtup ok miit Musei e hap miwan kuap kahato hat. Mi'i hawyi tuwẽ­powat Iesui kape — Wo'omu'e hat e uipap kahato eupi emiit no e. Areto teran aikopuo aikopuo ewyry hap upi e Iesui pe.
23440	MAT 8:26	Mi'i hawyi Iesui tuwe­hymut hawyi — Kat poteĩ eweiken'ẽ e Iesui. Yt uimohey i te apo eipe e. Mio tã e hawyi ipoĩ'ãm na'yn hawyi to'e haty wo ywytu uato pe — Wãi ne epo'inik to y'y epo'inik to ywytu e hawyi meremo y'y ihy nik ra'yn.
23456	MAT 9:8	Mi'i pote itotiaria te'eraha'at kahato hawyi i'atu­wepit kahato ra'yn — Urutu­wehum kahato ewawi Tupana i'atu'e itotiaria. Waku kahato En Tupana katu­pono mesup ta'yn uruehamo etum na'yn esaika hap ewywuat meiũwat Miit Iesui pe i'atu'e irania'in itotiaria.
23461	MAT 9:13	Wo'omu'e haria e eweikuap kahato yne aheko hit Iuteu ywania wãi'e hap ko'i ma'ato Tupana e hap koro sese ko'i waku eweimu'e ro e. Waku eweimu'e Tupana ehay moherep haria sa'awy'i­wuaria miwan ete aikotã Tupana to'e hap sese — Pywo ti rat yt atimorem kuap i eipe uhowawi — Uito po'og waku torania kai e haria ewei'e pote e Tupana sa'awy'i ehepiat e Iesui. — Yt atimo­hãpyk kuap i — Waku kahato ra'yn uito e haria e Tupana sa'awy'i ehepiat e. Mi'iria yt atikaykay kuap i uhemiit no e Tupana. Ma'ato irania'in — Tupana piat ati'aparap kahato uito e haria paa'e haria ati'atu­kaykay kuap kahato uhowawi i'atue­ha­kyera'at hamo e Tupana sa'awy'i miwan me yt naku i nug haria etiat e Iesui — Uruto po'og e haria pe. Mi'i hawyi to'e i i'atuepe — Pyno waku eiwemu'e i'ewyte mekewat Tupana e hap sa'awy'iwuat — Ati'atue­ha­kyera'at kuap uhepiat — Urueha­kyera'at ro e haria paa'e haria e. Ma'ato irania'in — Tupana mieha­kyera'at yn uruto urutu­kupte'en e haria yt ati'atue­ha­kyera'at kuap i e Tupana sa'awy'i e. — Uruto waku sese nug kahato e haria uruto po'og e haria yt ati'atue­ha­kyera'at kuap i e Tupana sa'awy'i miwan me e. Mi'i e hap Tupana wat kape waku eweiwa­nẽtup kahato e Iesui mekewat Iuteuria wo'omu'e haria pe to'ywania seko moherep haria pe ui'yat pe.
23465	MAT 9:17	I'ewyte ti uhehay pakup'i topyhu'at kahato aikotã sapo hy pakup ewy yt nem hin i te turan e. Ta'i ahetama pe ywa pakup hy ti waku watopag heiam i'ape pakup we yn watopag katu­pono ti i'ape pakup yn wyti iporok kuap hat i'ape pakup pote e. I'ape pakup we watopag pote waku i'ywa pakup hy watopag heiam me iporok kuap hamo e. Mi'i hawyi meiũran mahy wo topyhu'at e. Mi'i hap ewy watunug ahetama pe e. Yt naku i wen ma'ato watopag i'ywa hy pakup mekewat heiam i'ape pot'i kawiat pe ipe teneg nakat kawiat pe are katu­pono yt put'ok'e kuap i yt iporot kuap i pote e. Ma'ato watopag Uwa hy pakup Uwa hy eĩam teneg me pote yt naku i sese topyhu'at aru katu­pono mahy we'amut hawyi i'ape teneg me hawyi i'ape teneg i'apok'e e. Mi'i pote i'apok'e kahato heiam teneg e. Mi'i hawyi mekewat mahy Uwa hy wakuat yne yi tote tuwepun ne'i e. I'ewyte heiam i'ape teneg kawiat yt kan hamo i topyhu'at i'apok'e hawyi e. Yt kat pe kuap i ra'yn waheiam nug i'apok'e hawyi e. Yt kat i ahesapo hy i'ewyte ti yt kat i heiam e. Pywo ti rat mi'i ewy kahato uhehay pakup'i topyhu'at e aikotã kat kat ywa hy ipakup takat ewywuat topyhu'at mesuwe e. Ta'i uhehay pakup'i yt toĩne'en kuap i ahehay pot'i puo e. Yt wato­mohey kuap i wẽtup sehay yt uiat ewywuat i e. Wato­mohey teran mote aiwepyi sehay pot'i pote hawyi yt naku i topyhu'at aikotã ahesapo hy eiam teneg nakat pok'e hap ewywuat toĩne'en e. Uhehay pakup'i yt to'osat i ahehay pot'i wywo e. Yt to'o'ewy i pote yt naku i to'opuo tukupte'en e. Eweipag uhehay pakup'i wo'omu'e haria sehay pot'i puo pote meiũran yt naku i sese topyhu'at itote e. Ma'ato ehã'ãg mote uhehay pakup sehay pot'i puo wẽtup sehay nug hamo pote yt kat i sehay pywuat topyhu'at aru katu­pono uhehay pakup yt sat'e i kahato wẽtup sehay wywo tu'uka kahato e. Waku uhehay pakup watopag heiam pakup we e. Yt pote tu'uka to'ope hawyi sehay sa'ag ewywuat topyhu'at e Iesui sehay pot'i moherep haria pe mekewat uiat ui'yat pe. Uito Mateu.
23470	MAT 9:22	Mi'i hawyi totemig na'yn hesokpe ete. Mi'i hawyi meremo temig hap Iesui tikuap topy'a pe hawyi tuwe­morem meremo uwe temig hat kat hamo. Toipuẽti temig hat hawyi to'e — Waku ra'yn mana eremo­wepit ro katu­pono uimohey hap epiat hap ti emoehãite hap topyhu'at e. Mi'i hawyi mekewat hary­poria tikuap meremo topiit piat huu wato tek'e hap. Tohãite hap toikuap ta'yn.
23481	MAT 9:33	Mi'i hawyi Iesui tisopo ra'yn mekewat mã'ãu sa'ag hawyi ihay i ra'yn. Sa'awy'i yt ihay kuap takat i waku pe iwẽ piat. Mi'i hawyi itotiaria te'ere­wa­nẽtup kahato — Ta'i yt karãpe i ti wata'a­kasa meketã ewywuat ai'ywania Isareu ywania etama pe i'atu'e katu­pono Iesui ti'atu­sytpok kuap sese ahiagnia miit'in piit pyi i'atu'e. Waku kahato Mi'i Miit i'atu'e to'ope.
23488	MAT 10:2	Sa'awy'i tutum tesaika hap tomi­sepap nug hamo topotmu'e Simãu me tomiset'ok PETERU mekewat Nu e hawe rakat pe. Mi'i hawyi ÃTERE pe tutum tesaika hap mekewat Peteru ywyt pe tomi­sepap nug hamo. Mi'i hawyi topotmu'e TIAKU pe i'ewyte iywyt IUWÃU me uhyt Sepeteu sa'yru'in me tutum tesaika hap tomi­sepap nug hamo.
23489	MAT 10:3	Mi'i hawyi topotmu'e WIRIPI pe tutum tesaika hap tomi­sepap ok tã nug hamo. Mi'i hawyi temiit PATORUMEU pe tutum tesaika hap wuat'i nug hamo. Mi'i hawyi tomi'airo TUME pe tutum tesaika hap wakuap nug hamo. Mi'i hawyi uhepe mu'ap pyhyp hat pe MATEU pe tutum tesaika hap tomi­sepap wakuat nug hamo. Mi'i hawyi tomi­po'oro TIAKU pe mehĩ Auweu sa'yru pe tutum tesaika hap towat ewywuat. Mi'i hawyi i'ewyte tomi'airo TATEU pe tutum tesaika hap tomi­sepap wakuap nug hamo.
23495	MAT 10:9	Waku ti yt kat i hin i sa'up ewetioto eiwywo are yt i'ape rakat i wyti yt i'yhop takat i wyti. Yt kat i mig'i wo ewetioto eheti­neiru e. Uiwyria'in yt atiky'esat i sẽtup'i sẽtup'i e haria wo eweikupte'en eimi­mu'eria py'asetpe e.
23496	MAT 10:10	Waku yt kat i mu'ap sa'up i'ewyte eimi'u mu'ap upiat yt kat i ewetioto e. Waku wẽtup yn ehesokpe eipiit piat are i'ewyte wẽtup yn epy sokpe eipy piat yn waku ewetioto e. I'ewyte ehekare'en ko'i yt naku i ewetioto e. Eimi­po­wy­roria eipoi teran mote waku i'atu­wywo ewehenuk are katu­pono sa'awy'i Tupana to'e miwan ahepe — Ewetum no sa'up eipotpap nug haria pe e Tupana miwan me.
23497	MAT 10:11	Mi'i pote put'ok'ewei'e wẽtup tawa pe i'atumu'e hamuat hawyi waku itote eweikat iwese rakaria eimimu'e kuap teran haria. Mi'i hawyi waku eweikupte'en i'atu'yat pe aikope aikope — Uhyt mimi waku uru'yat pe eweikupte'en e haria yat pe e. Mi'i tote waku eweikupte'en e. Yt eiwo'osat i tei'o getap upi getap upi meiẽwat tawa piat ko'i upi e. Waku sa'awy'i­tewuat eweikupte'en no — Uru'yat pe uhyt mimi waku meiũpe eweikupte'en e haria yat e. Mi'i tote eweikupte'en mekewat tawa piaria ewei'atumu'e turan e. Mi'i e hat yat pe yn eweikupte'en itote turan e. Pyno ewei'atumu'e yne mekewat tawa piaria hawyi waku eweinõ'ẽ mekewat i'yat pyi hawyi waku eweiwat wẽtup tawa kape e.
23502	MAT 10:16	Uipot­po'oria eiwe'eg wo o karãpe ewei'atumu'e wẽtup tawa yt uhehay kuap i te haria katu­pono ti aikotã aihũria awahuru ko'i py'asetpe tukupte'en hap ewy ti aru eweikupte'en eipe e. Uiwyria'in woro­ho'o­po'oro miit'in mu'e hamo ma'ato o eiwe'eg wo katu­pono ipoity kahato ti itote uimohey hap pun haria haiwot rakaria awy'ato ko'i ewywuaria e. Eiwe'eg wo o uihũria ewei'atumu'e uhetiat turan. Waku pe iperup'i rakaria wo eweikupte'en ewei'atumu'e uhetiat turan aikotã pykasu tuwe'eg wo kahato toĩne'en hap ewy. I'ewyte aikotã mio yt iky'esat hin i to'auka hap ewy o eweikupte'en itote e.
23509	MAT 10:23	Uipot­po'o­roria karãpe wẽtup tawa piaria eimohan ei'atu'uka hamo mi'i hap e'at pe eweikat ro wẽtup tawa hawyi ewei'atumu'e mi'iria e. Waku yne tawa pe wahenoi yne e. Uheywyt'in uheinyt'in waku wahenoi yne ai'ywania tawa ko'i piaria e. Wahenoi yne ywania kahu hawyi ta'atukuap mesuwat uhehay wakuat eiwẽ pyi hawyi ti aru waku ra'yn ara'aipok atipy kaipyi ehowawi i ra'yn e.
23515	MAT 10:29	Ahetama puo ti weita hit ko'i watikyi'at aimi'u wo e. Yt ha'up woity hin i watikyi'at weita hit e. Ta'i wẽtup ape hit po'og yi kai sa'up mo yn watikyi'at kuap ta'yn typy weita hit e. Yt ha'up woity hin i pãi weita hit ma'ato pywo pe ti Ai'ywot atipy piat haty'u kahato topy'a pe wẽtup weita iku'uro e. Pywo pe ti toikuap kahato aikope aikope wuat'i weita koi tukupte'en hap toikuap e. Wẽtup weita hit iku'uro hap toikuap topy'a pe katu­pono toi'atuky'e kahato haype re. Mi'i hap ewy te ti ma'ato po'og po'og toikuap aiku'uro hap katu­pono po'og aiky'e torania kai e.
23539	MAT 11:11	Mi'i hawyi mekewat e'at pe put'ok'e mesuwe Tupana e hap ewy are. Mi'i hawyi ahet'ok kahato y'y wuat hat put'ok'e ra'yn are. Waku kahato Iuwãu are. Po'og wakuat wuat'i sa'awy'iwuat Tupana ehay moherep haria kawiat hat are wen ma'ato ti aru meiũran tukupte'en Tupana ehay moherep haria ahyt mesuwat yi totiaria uimohey haria yn po'og waku rakaria Iuwãu kai are. Pyno pywo pe ti koran ti uwe uwe uimohey hano toĩne'en uhemiit no uimi­ky'esat nug hano mi'i hat po'og po'og iwato Tupana wanẽtup hawe mekewat Iuwãu kai are. Ta'i yne uimohey haria aru po'og Tupana mimõ­typot wo tukupte'en atipy pe ahet'ok hat Iuwãu kai are. Pywo ti rat yt iwato hin i uhemiit mesuwe uimohey haria py'asetpiat pytkai meiũran atipy pe hawyi po'og Tupana mimõ­typot no topyhu'at ahet'ok hat Iuwãu kai are e.
23549	MAT 11:21	Tupana misaty'i saty'i ko'i wuano eweipyhu'at are tawa Korasĩ piaria tawa Pesaita piaria are. Meiũran wyti aru eweiwak kahato are katu­pono ho'opot kahato hanuaria eweikupte'en are. Wakuap sese hap ko'i ra'yn atunug ehehamo miit'in moehãite hap miit'in ky'e hap ma'ato mi'i pytkai yt eiwe­morem neran hin i Tupana kape eiminug sa'ag ko'i kaipyi are. — Sa'awy'i Tupana tiwuk ta'yn meimuẽ wuat tawa Tiru piaria tawa Sitãu miaria ewei'e yt naku i nug haria mi'iria pote ewei'e eiwo'ope ma'ato eipe ti po'og yt nakuat i tawa Tiru piaria tawa Sitãu miaria kai are katu­pono Uito areĩne'en mi'i tote mekewat e'at pe hawyi mi'i turan ti uiminug hap ko'i atomo­herep itotiaria pe pote uimohey haria ra'yn mi'iria te'ero­pyhu'at mesup are. Sa'awy'i te'eraha'at kuap uiminug wakuat ko'i kape hawyi meremo te'eru­we­morem Tupana kape are. Sa'awy'i­wuaria te'eraha'at pote meremo ta'atupag sokpe i'anam nakat hawyi te'era'apyk ta'yn ywytup tote i'atu­minug sa'ag atoiat hap moherep hamo ta'atueko ewy. Ma'ato atimo­herep ehetawa piaria pe iwato kahato hap uimohey hamuat wen ma'ato mi'i pytkai uimohey hap pun haria eweikupte'en are. Are pãi mi'i pote ti rat po'og yt naku i nug haria eweikupte'en tawa Tiru piaria kai tawa Sitãu puaria kai are e.
23551	MAT 11:23	I'ewyte eipe tawa Kawana'ũ piaria — Wuat'i miit'in urukuap kahato haria ewei'e uruto iwato'in nakaria pote. Ta'i atipy piaria ewy uruwato pote ewei'e ma'ato yt hin i are. Eipe yt karãpe i put'ok'ewei'e atipy pe ma'ato Tupana mipugha wuat wyti eipe aria wato pe ti aru yt nakuaria i eipe pote. Sa'awy'i ti Tupana tiwuk ta'yn tawa Sitãu piaria yt nakuaria i pote. Pywo ti rat Uito areĩne'en itote mekewat e'at pe turan eiwa'a­kasa hap ko'i moherep hamo itotiaria pe mesup ta'yn uimohey haria wo tukupte'en katu­pono atimo­herep ta'yn uiminug wakuap sese hap ko'i sa'awy'i­wuaria tawa Sitãu piaria pe pote meremo ta'atu'atoiat ra'yn ta'atu­minug sa'ag hap ko'i are. Eipe ti ewei'akasa yne hawyi yt ewei'atoiat hin i eiminug sa'ag hap ko'i. Mi'i pote aria wato pe Tupana eipugha irane are katu­pono yt uimohey hin i eipe iwato kahato ra'yn atunug uimi­sepap eipy'a­setpe pytkai are. Nimo ti Tupana tiwuk ta'yn tawa Sutuma piaria yt naku i apiheg hap are ma'ato ti eipe po'og yt nakuaria i mi'iria kai are. Ta'i woro­ho'omu'e kahato ra'yn eipe ma'ato ti yt uimohey hin i are. Mi'i hap ok tã atunug sa'awy'i tawa Sutuma tawa Tiru pe pote itotiaria tukupte'en na'yn paa'e haria ta'atu­minug sa'ag ko'i etiat haria are.
23553	MAT 11:25	Mi'i hawyi Iesui to'e To'ywot pe Tupana pe — Ui'ywot e arehum kahato ra'yn ewawi Tupana. Yne atipy piaria ko'i Porekuat En i'ewyte mesu­wa­rotiat yi totiat Porekuat En are. Ta'i wuat'i Porekuat no ereĩne'en e. Waku kahato En Tupana katu­pono hira­karia ewywuaria — Yt uruikuap kahato i te En i'atu'e uhepe uimohey sese haria mi'iria e. Ma'ato irania'in — Uruikuap ta'yn po'og torania kai e haria. Uruto yn iwe'eg nakaria e haria pe yt atimo­herep hin i uwe uipo'oro hat e. Yt ta'atukuap hin i uwe hap En Ui'ywot Uipo'oro hat. Yt karãpe i mi'iria uimohey haria wo tukupte'en e.
23560	MAT 12:2	Ma'ato irania'in mekewat seko wuat wo'omu'e haria pote te'eraha'at kahato hawyi wãi'i'atu'e Iesui pe — Wãi'ere ro emiit'in me Uhyt i'atu'e katu­pono yt aheko ewy i ta'atu­ho'opik awati yt aipotpap i hap e'at pe i'atu'e. Yt naku i Mehĩ mi'i tã watunug mesuwat e'at pe. Yt naku i awati wati­pirik katu­pono Tupana mõtypot hap e'at ti koity'i e'at i'atu'e seko moherep haria Iesui pe.
23568	MAT 12:10	Mi'i pe toĩne'en ipo kĩ'ã rakat i'atu­wywuat pe. Mi'i hawyi irania'in itotiaria ima'at reran Iesui haype — Waku apo watu­we­potpap mesuwat e'at pe miit'in moehãite hap ete sio yt i'atu'e tope katu­pono ta'atukat yt naku i e hap haype.
23569	MAT 12:11	Mi'i hawyi toi'atu­wesat — Waku apo mesup e'at pe watiõtem aihũ yi ka'a pyi i'okhyt'at rakat sio yt e. Ta'i aihũ Uweuria ta'at yi ka'a pe Tupana mõtypot hap e'at pe pote ti meremo watihep aihũ e. Atikuap ti Tupana mõtypot hap e'at ewetiõtem eihũ yi ka'a piat at hat e. Tupana mõtypot hap e'at piat at hat yi ka'a piat meremo eweihep yt eweipotpap i hap e'at pe yt eweiky'esat iku'uro hap pote e.
23582	MAT 12:24	Mi'i e hap i'atu'a­kagnia tikuap ta'yn hawyi — Wãi nei'o i'atu'e. Mi'i Miit yt Tupana Mipo'oro hin i i'atu'e. Ahiag mipo'oro Mi'i i'atu'e. Ahiagnia porekuat saipepiat Iesui i'atu'e. Mekewat ahiagnia akag Peusepu saipepiat i'atu'e. Mi'i pote ahiagnia toi'atu­sytpok kuap katu­pono ti sa'awy'i ti ahiag tum ni tesaika hap tope. Mi'i pote toi'atu­po­rera'at kuap kahato mã'ãu sa'ag ko'i i'atu'e te'eru­wa­nẽtup hawe Iesui etiat.
23593	MAT 12:35	Mi'i hap ewy kahato eipe aikotã ahekare'en i'apyp takat ewy eipe e. Karãpe miit'in terut ahowawi ikahu kahato rakat ta'atuium mi'i hawyi — Waku aito watum aimiium ikahu kahato rakat wy wato'e. Ma'ato yt naku i watum ahekat pot'i yt ikahu rakat i irania'in miium waku ha'up mo wato'e e. Mi'i tã watunug pote yt hegyi'at i rakaria i watoĩne'en wato'e aiwo'ope e. Mi'i hap ewy waku e hap tuwa­nẽtup hawe wyti waku e hap ete wanẽtup hat ti toĩne'en na'yn ma'ato uwe uwe i'atunug tuwepe sehay sa'ag tuwa­nẽtup hawe mi'i hat wyti yt naku i rakat nuat ti toĩne'en na'yn e. Pyno ti waku wati'a­tunug ahekat waku rakaria ewy aiwa­nẽtup hawe e. Mi'i hawyi wahenoi kuap irania'in me ahekat aiwa­nẽtup hap wakuat ko'i e wo'omu'e haria akagnia pe.
23595	MAT 12:37	— Ta'i yt nakuaria i kahato eipe e Tupana ehepe tut turan. Ehehay sa'ag uhete wyti i'ewyte uimohey haria ete i'ewyte wy Tupana Pã'ãu wakuat ete pote yt naku i ewetunug e. Pywo ti ehehay sa'ag hap ete Tupana to'e aru — Woro­ho'okuap kahato pote mesup uimi'a­piheg nuaria wo eweipyhu'at eipe katu­pono Uha'yru ete eiwe­kyry'i kahato eipe e aru ehepe ma'ato irania'in me — Wakuaria kahato eipe katu­pono yi tote eweikupte'en turan ei'e hap kaipyi atikuap Uha'yru mõtypot haria wo eweikupte'en e aru Tupana uimohey haria pe e. — Woro­ho'okuap imohey haria eipe ehehay kaipyi eweikupte'en yi tote turan e aru Tupana uimõ­typot haria pe e Iesui yt to'oksat'i i haria pe.
23599	MAT 12:41	Pyno toĩne'en koitywy wẽtup ok Iuna ewywuat eipy'a­setpe ewei'akasa hamo ma'ato ti Mi'i Miit ti po'og Tupana ehay moherep hat Iuna kawiat hat ma'ato yt uimohey i eipe e. Sa'awy'i te ti tawa wato Niniwe kape toto Iuna hawyi toimo­herep Tupana ehay i'atuepe. Mi'i hawyi paa'i'atu'e. Te'eru­we­morem kahato Tupana kape yt naku i nug hap kaipyi mekewat Iuna mienoi upi are ma'ato mesup ti wẽtup ok po'og Tupana ehay moherep hat aha'ase'i Iuna kawiat rakat toĩne'en eimu'e hat koro ehehamo ma'ato ahenoi henoi Tupana ehay ehepe pytkai yt eiwe­morem neran hin i eiminug sa'ag hap kaipyi Tupana kape e. Pyno eipe po'og yt nakuaria i mekewat tawa Niniwe piaria kai hamuat e. Karãpe Tupana tut uwe tomi'a­piheg wuaria enoi hamo mi'i hap e'at pe ti aru tawa Niniwe piaria pe — Waku rakaria eipe e aru Tupana i'atuepe. Ma'ato ehepe ti aru — Yt nakuaria i eipe katu­pono po'og po'og Iuna kawiat toĩne'en eipy'a­setpiat eimu'e hat Uimi­po'oro ma'ato uimi­po'oro ehay pun haria ne'i ti eipe e aru ehepe e Iesui wo'omu'e haria pe.
23633	MAT 13:25	Ta'i man wuat waku rakat iã'ỹi tohytpok kahato ra'yn itote yi perup we. Waku pe itote hawyi ta'aipok i ra'yn to'yat kape e. Ma'ato wãtym muo iket kai wẽtup ok hewa­nĩkap toto iko kape imikoi py'asetpuat wẽtup kawiat iã'ỹi yt mi'u i rakat iã'ỹi koi man wuat waku rakat iã'ỹi ewywuat wen ma'ato nop takat toikoi ka'ap tewa­nĩkap ko moma hamo mikoi mo'anam hamo toikoi hã'ỹi ran man wuat ewywuat mikoi ka'iwat ket kai toikoi e.
23637	MAT 13:29	Ma'ato — Yt eweipuruk tei'o e katu­pono eweipuruk pote ti ten mekewat uimikoi wakuat rakat ko'i ẽtyt turan ne'i ra'yn eweipuruk i'ewyte to'opype pype pote e. Waku ra'yn aru to'opype te'ere­motag e.
23646	MAT 13:38	Mekewat go ewy ti wuat'i ywania uhehay kapiat wanẽtup haria mesuwat yi wato totiaria e. Mekewat hã'ỹi wakuat man nug hamuat ewy ti Tupana mipo'oro ko'i wuat'i tama kapiaria ko'i uimohey haria — Waku watunug Tupana Aipo­typot no e haria are ma'ato mekewat hã'ỹi yt nakuat i yt mi'u hã'ỹi rakat i ahiag ehay moherep haria mekewat ahiag sa'yru'in saki'yt'in e.
23652	MAT 13:44	Pyno wẽtup i ahenoi sehay iã'ãkap ehepe are aikotã Tupana topyhu'at Morekuat no mesu­wa­rote aikotã toĩne'en atipy pe hap ewywuat e Iesui. Wẽtup ok so ipotpap wẽtup ok ko ete turan tepu­rure wo toipuẽti yi pe miit'in miãuka imehit kahato rakat. Hekat sok toipuẽti yi ywyt'okpype tepu­rure wo ipotpap turan e. Mi'i hawyi so — Pãi e ta'i atiky'esat kahato rat meiũwat uiano e topy'a pe. Mi'i hawyi so tohyp i yi piat tomi­puẽti hawyi toto ra'yn mekewat yi ka'iwat kape to'e hamo — Atikyi'at reran eko mehĩ e. Atum ni aru emiky'esat ok tã ha'up epe pãi e. Mi'i hawyi toikuap karania upi hawyi iwepit kahato hap wywo toto to'yat kape yne towanuat weneru hamo. Toiwe­neru toko to'yat tekare'en ko'i kat ko'i kat ko'i tomie­reko ko'i toiwe­neru yne yne ra'yn hawyi mi'i sa'up mo toikyi'at mekewat yi aikope toipuẽti yi pe mekewat hekat e. Mi'i hap ewy ti Tupana ti'atukyi'at aru mesu­wa­ro­tiaria temiit'in no hawyi yi Porekuat no i ra'yn topyhu'at e Iesui sehay iã'ãkap wuo.
23670	MAT 14:4	Toipyhik Iuwãu wo'opyhik hawe sa'awy'i katu­pono iwary sa'ag Erotia ipy'ahak kahato Iuwãu ete. — Wãi'e yt naku i kahato ewaire waire e pote. Yt naku i e'aito morekuat Eroti wywo katu­pono Eroti eyke'et Wiripi wywo ereĩne'en sa'awy'i e'aito wo e Iuwãu morekuat Eroti wary sa'ag mana Erotia pe pote. Mi'i to'e pote mana Eotia ipy'ahak Iuwãu ete. Mi'i pote haiwot topyhu'at hawyi toipyhyp teran ahet'ok hat Iuwãu wo'opyhik hawe — Tupana yt tiky'esat i etipo­hari eywyt Wiripi ehary'i ete e pote.
23674	MAT 14:8	Mi'i hawyi pi'a to'e morekuat pe — Apuete e. Mi'i hawyi toto toty kape — Kat som waku ahẽtup morekuat pe to'e hamo. Mi'i hawyi — Pyno waku ehẽtup wo'oset'ok hat Iuwãu akag kui'a pe e ity Wiripi saki'yt pe.
23681	MAT 14:15	Meiũran wãtym i ra'yn turan put'ok'i'atu'e ra'yn hemiit'in Iesui ete. Mi'i hawyi — Wãtym na'yn mesuwe ra'yn mote eti'atu­po'oro ro i'atue­tawa ko'i kape miit'in i'atu'e katu­pono wyti yt naku i yahig note watoĩne'en katu­pono yt kat i aimi'u meiũpe Mehĩ i'atu'e. Mi'i hawyi waku eti'atu­po'oro ro hesyat rakaria tawa hit ko'i upi getap ko'i kape aikowo aikowo te'eru­wemi'u kyi'at hamo i'atu'e.