23214	MAT 1:1	Uito ti IESUI potmu'e Mateu. Mi'i uimiwan me atimo­herep yne Aipo­typot Iesui etiat ui'akasa hap ko'i uimikuap hap ko'i are. Mesuwe sa'awy'i­wuaria ati'atu­set­pehik teran AIPOTYPOT IESUI e'ase'i'in set ko'i katu­pono IESUI ti aha'ase'i pot Aparãu Saipepiat Sese aikotã sa'awy'i TUPANA to'e aha'ase'i koro Aparãu me — Meiũran ti aru Emiariru kawiat Eiã'ỹi topyhu'at Wuat'i Ywania Porekuat Koro e Tupana sa'awy'i. I'ewyte Aipo­rekuat Iesui ti aipo­rekuat pot Tawi Saipepiat Sese topyhu'at aikotã sa'awy'i Tupana to'e — Meiũran ti aru Eiã'ỹi kaipywiat ra'yn topyhu'at Uimi­po'oro Wuat'i Porekuat Eporekuat no e Tupana morekuat Tawi pe Aipo­typot IESUI piat.
23234	MAT 1:21	Pyno meiũran ti aru mana Maria timo­herep ihainia hit wakuat sese rakat e. Mi'i ti Tupana Mipo'oro tomohey haria minug sa'ag popywiat hep hanuat e. Mi'i pote waku ehet'ok o Maria Mẽpyt IESUI e katu­pono Iuteu pusu puo IESUI ti WO'OEHAKYERA'AT HAT i'atu'e.
23236	MAT 1:23	Mio tã e ti Tupana sa'awy'i miit'in me. — Meiũran ti aru wẽtup ok hary­poria wakuat rakat pytkai yt karãpe i he'aito pytkai imẽpyt'a rakano ti aru topyhu'at yt uwe piat topytyk pytkai i e. Meiũran ti aru imẽpyt ihainia ti aru tuwe­mo­herep hawyi Tupana AIPY'ASETPIAT rakat eset i'atu'e Tope e yianmiat Tupana ehay enoi hat Isaia tomiwan 7.14 pe e. — Mi'i hap ewywuat toĩne'en mesup ehary'i wuat mana Maria ete e atipy kaipywiat sut hat Iuse pe.
23238	MAT 1:25	Meiũran ti Maria Imẽpyt ra'yn hawyi to'opytyk. Imẽpyt hawyi Iuse tum na'yn Imẽpyt pe het IESUI e hap het rakat WO'OEHAKYERA'AT e topusu puo.
23244	MAT 2:6	— Ta'i ahetawa kurin moity'i ewei'e tawa Perẽ miaria yi Iuta ywaniaria e. Ma'ato yt eiwe­mõti tei'o ehetawa kurin mupi katu­pono ti aru meiũran etawa hit Perẽ po'og po'og miit'in mikuap mo topyhu'at yi Iuta ywaniaria yne tawa ko'i kai katu­pono ehetawa hit Perẽ me tuwe­mo­herep irane Isareu ywania Potypot Koro sese e ti sa'awy'i Tupana ehay moherep hat Mikeia tomiwan me 5.2 pe i'atu'e morekuat Eroti pe.
23251	MAT 2:13	Mi'i hawyi Tupana mipo'oro atipy kaipywiat tuwe­mo­herep Iuse mu'etu hawyi to'e — Epoĩ'ãm no Iuse e. Etioto ro Hirakat wẽtup yi kape pya meiũpepyi mekewat yi Esitu kape ity wywo e. Eweipopy ro e katu­pono ti aru morekuat Eroti tikat ra'yn wyti aru Hirakat i'auka hamo ne'i e. Mi'i pote waku yi Esitu pe eweikupte'en mig'i wo e. Waku yne meikowo hawyi ti aru woro­nãpin ra'yn karãpe i era'aipok i meikowo te hap ahenoi pakup'i aru epe e atipy kaipywiat Iuse mu'etu to'e.
23253	MAT 2:15	Mi'i hawyi morekuat Eroti ku'uro hap kape itote tukupte'en yi Esitu tote aikotã sa'awy'i Tupana to'e miwan me hap ewy — Meiũran ti aru Uha'yru atikaykay ti aru yi Esitu kaipyi e sa'awy'i wuat miwan me Oseia 11.1 pe.
23257	MAT 2:19	Mi'i hawyi yi Esitu pe Iuse'in tukupte'en mot'i itote. Meiũran morekuat Eroti iku'uro hawyi Tupana tipo'oro temiit i ra'yn atipy kaipyi Iuse kape. Mi'i hawyi tuwe­mo­herep i ra'yn Iuse mu'etu te yi Esitu piat heĩne'en turan.
23260	MAT 2:22	Put'okta'atu'e itote hawyi Iuse tikuap ta'yn morekuat Eroti sa'yru sa'ag Akeirau e hap het rakat topyhu'at to'ywot saipe pot heiam note aikope sa'awy'iwuat to'ywot ti'atu'uka hira­karia turanuat hap tote. Mi'i pote Iuse token'ẽ tuwe'yatnug itotiat hamo. Mi'i hawyi mio tã e Tupana imu'etu Iuse pe — Yt ereĩne'en nei'o meiũpe yi Iuteu pe e Tupana Iuse mu'etu to'e. Mi'i pote tuwat i ra'yn tetawa sa'awy'iwuat kape mekewat yi Karireia kape.
23261	MAT 2:23	Mi'i hawyi tuwat tawa Nasare kape hawyi itote Iesui tuwe­motag aikotã Tupana miky'esat ewy katu­pono to'e yianmete tehay enoi hat wẽ pyi — Meiũran ti aru tawa Nasare piat ieĩne'en hat ati'airo Wuat'i Porekuat no e Tupana sa'awy'i miwan me e hap ewy Iesui toĩne'en Tawa Nasare pe.
23264	MAT 3:3	Sa'awy'iwuat sese ti Tupana ehay moherep hat Isaia henoi Iuwãu etiat yianmete. Mio tã e — Meiũran ti aru toĩne'en yahig wato tote eimu'e haty wuat hat sese e Isaia mekewat wo'oset'ok hat Iuwãu etiat. — Mio tã e aru mekewat yahig notiat ieĩne'en hat e — Ewehe­katup o katu­pono tut wyti aru Mekewat Tupana Mi'airo Wuat'i Porekuat nuat e. Aheha­kyera'at hanuat tut irane ahowawi e aru. Mi'i tupono eweimo­hãpyk to Tupana kape e aru mi'i miit. Eiminug yt naku i hap ko'i ewei'atoiat ro e aru. Waku yne hawyi ti aru Tupana tipo'oro ra'yn Mi'i Miit ehowawi e. Mi'i tupono eweimo­hãpyk o Tupana kape eiminug yt naku i hap ko'i. Yne ewei'atoiat hawyi tut irane ahowawi e aru yahig wato totiat aimu'e haty wuat hat e sa'awy'i Isaia tomiwan me 40.3 pe mekewat Iuwãu ieĩne'en hap etiat yianmete e tohenoi.
23265	MAT 3:4	Mi'i e hap ewy put'ok'e aimu'e hat Iuwãu yahig note tesokpe i'atuhũ wato Kameru sap kawiat wywo. I'ewyte iwe'ok kytyt hap i'atuhũ pe kawiat. Mi'i hawyi imi'u ti pohit ko'i i'ewyte awi'a hy mi'i tutu'u itote.
23266	MAT 3:5	Mi'i hawyi tawa wato Ieru­sarẽi miaria tuwat tuwat ahet'ok hat Iuwãu kape ihay kuap hamo. I'ewyte yi wato Iuteu ywania etawa piaria tuwat tuwat Iuwãu kape. I'ewyte wuat'i tawa hit upiaria Iũtãu hy popy etiaria gupte'en haria tuwat tuwat Iuwãu kape ihay kuap hamo tuwat ra'yn.
23267	MAT 3:6	— Uito yt naku i nug hat ta'atu'e Tupana piat hamo tuwat. Mi'i tã ta'atu­henoi hawyi Iuwãu ti'atuset'ok ta'yn Iũtãu hy pe.
23272	MAT 3:11	Uito woro­ho'oset'ok y'y wo — Urutoiat yne ra'yn uruminug sa'ag yt nakuat i hap ko'i ei'e pote woro­ho'oset'ok. Ma'ato yt naku i nug haria wo te eweikupte'en pote yt karãpe i aru woro­ho'oset'ok eipe pãi e Iuwãu wo'omu'e haria akag ko'i pe. Mi'i hawyi Iuwãu to'e torania õ'ẽ haria pe — Uimi­mu'eria e meiũran ti aru tut wẽtup ok Miit ahowawi Aimu'e kahato hat e. Ta'i Mi'i Miit ri uhaipepiat wen ma'ato Mi'i Miit ri po'og po'og wakuat uikawiat hat are. Ta'i Mi'i Miit ri po'og po'og uikawiat wakuat are e. Uiat uhewaku hap ti yt put'ok'e hin i hemiit ipysei hamo ipy sokpe pag hamo are. Uito ti woro­ho'oset'ok kuap y'y wo yn ma'ato uhaipepiat ti aru po'og na'yn inug uikai katu­pono Mi'i Miit ti aru eipyt'atnug kuap Tupana Pã'ãu Wakuat no hat e. Woro­ho'oset'ok kuap y'y wo uito ma'ato Mi'i Miit ehet'ok kuap Tupana Pã'ãu wo e. Mi'i Miit ri po'og uikai wakuat e. Y'y wo yn na'yn uito woro­ho'osei ma'ato Mi'i Miit ti aru imoma kuap yne yt naku i hap eipy'a pyi eiwa­nẽtup hawyi aikotã aria tiwuk kuap kat sa'ag ko'i rakat yt nakuat i ko'i hap ewy e. Pywo ti Mi'i Miit ti aru ehet'ok kuap kahato Tupana Pã'ãu wo e Iuwãu Iesui etiat.
23274	MAT 3:13	Mi'i hawyi wẽtup e'at pe Iesui toto Iũtãu hy kape te'yi Karireia kaipyi Iuwãu piat toset'ok hamo toto.
23278	MAT 3:17	Mi'i turan toikuap sehay atipy kaipyi — Meiẽ ti Uha'yru sese uimiky'e kahato ti meiũ e. Uimo­wepit kahato hat Mi'i e Tupana Iesui etiat. Iuwãu tikuap Iesui set'ok hap tote sehay atipy kaipyi. Iesui weset'ok hap etiat ahenoi mesuwe uimiwan me Uito Mateu.
23284	MAT 4:6	Mi'i hawyi ahiag to'e tope — Mehĩ e pywo ti Tupana Sa'yru sese En mote e'okhyt'at ro meiũpepyi yi kape katu­pono sa'awy'i ti Tupana to'e — Atipo'oro uhemiit atipy kaipyi epowyro hamuat e. Era'at hawyi yt ere'ahyk hin i yi tote meimuẽ wuat nu ko'i ete hamo e Tupana sa'awy'i miwan me Mehĩ e ahiag Iesui pe. Tawi wepy miwan 9.11 e hap ewy to'e Iesui pe.
23288	MAT 4:10	Ma'ato Iesui tiwesat — Mutoro meiũpepyi ahiag pya ui'yaty­pepyi e katu­pono sa'awy'i mio tã e ti Tupana miwan me — Uito yn waku eimi­mõ­typot no katu­pono Uito yn areĩne'en Tupana wo wẽtup yn e. Mi'i hawyi yt uwe i Tupana wo toĩne'en e Tupana sa'awy'i miwan me e. Mi'i pote — Mutoro ahiag pya uikai e Iesui ahiag me. Mi'i sehay Teute­ru­numiu 6.13 toĩne'en.
23291	MAT 4:13	Put'okto'e itote hawyi toto tomotag hap tawa Nasare pyi tawa Kawana'ũ e hap kape yi Karireia ihyemyi'a kawianuat tawa ko'i kape toto yi Sãpurũ piaria kape yi Natari piaria kape toto.
23292	MAT 4:14	Mi'i hawyi tawa Kawana'ũ tote Iesui toĩne'en yi Karireia pe i'atumu'e hamo aikotã sa'awy'i miwan me to'e hap ewy ra'yn.
23293	MAT 4:15	Aikotã sa'awy'i Tupana ehay moherep hat Isaia to'e hap ewy — Ta'i yi Sẽpurũ piaria yi Natari piaria yi Karireia hyemyi'a ẽpe etiaria Iũtãu hy ẽpe piaria wẽtup ywania. Mi'iria ti uhehay yt ta'atukuap i pote tukupte'en kahato i'atu­minug sa'ag ko'i. Mi'i pote i'ypyryp wiat gupte'en haria ewy mi'iria. Iku'uro rakaria ewy yn tukupte'en mi'iria.
23294	MAT 4:16	Ma'ato meiũran ti aru atipo'oro ra'yn Uha'yru i'atue­wawi i'atumu'e hamo. Uhehay wuat i'atumu'e hamo hawyi ti aru ta'atu'atoiat ra'yn ta'atu­minug sa'ag hap ko'i. Mi'i hawyi ta'atuieĩne'en hap sese ta'atu­puẽti ra'yn e. Ta'i atipo'oro irane Uha'yru ariãty ewywuat sese i'atuieĩne'en hap moẽtyhot hamuat. Mi'i hawyi uhehay kuap haria wo te'ero­pyhu'at wẽtup ywania pytkai e Isaia sa'awy'i miwan me 9.1 pe Iesui ut hamuat tohenoi.
23303	MAT 4:25	Mi'i hawyi miit'in sem tuwat tuwat hupi aikopuo aikopuo hewyry hap upi yi Karireia kaipy­wiaria tawa wato Ieru­sarẽi kaipy­wiaria mekewat Iũtãu hy sakpuaria mekewat 10 etawa ko'i kaipy­wiaria tuwat hupi. I'ewyte yi Iuteu kaipy­wiaria tuwat tuwat Iesui upi miit'in typy'i kahato rakaria are uito Mateu.
23315	MAT 5:12	— Ta'i mi'i tã hap ewy ta'atunug sa'awy'i­wuaria uhehay moherep haria ete e Tupana. Mi'i tupono i'atuehay sa'ag yt pywo pe i ehete uhemiit'in eipe pote eiwe­wepit ro eiwe­wehum no sa'ag ta'atunug ehetiat pytkai katu­pono meiũran ti aru Tupana mimõ­typot kahato haria wo eweikupte'en atipy pe are e. Ta'i atipy pe — Woro­mõ­typot kahato eipe e Tupana aru uimohey haria potiat miit'in mikyry'i hap ko'i wo eipe pote e Iesui. Uhehay mohey hat eipe pote i'atuehay sa'ag yt pywo pe i ehete pote eweimo­wepit ro eweiwehum no Tupana kape are katu­pono eha'up muat wyti iwato kahato toĩne'en atipy pe e Iesui. Sa'awy'i te pyi mesup te Tupana ehay moherep haria miit'in mikyry'i hap ko'i wo tukupte'en e. Mesup te i'ewyte miit'in yt i'atu­wese hin i ehete Tupana ehay moherep haria eipe pote are e. Uimohey haria yt paa'ewei'e hin i miit'in yt i'atu­wese i ehete turan are e. Po'og po'og eiwehum no Tupana kape po'og sa'awy'iwuat kai are e. Waku mi'i tã ewei'e — Waku kahato En Tupana katu­pono koitywy yt emohey haria i uimo­weuka'i kahato hap kaipyi atikuap ta'yn uito ti ehay moherep hat sese areĩne'en hap atikuap mesup waku ewei'e ro Tupana pe ehehay wepit hap wywo e Iesui temiit'in me.
23318	MAT 5:15	Mi'i hap ewy ti eipe ariãty ewy eweikupte'en e. Wãtym mote miit'in topag ariãty ywaiti heiam sese pe ma'ato yt uwe i ariãty ipag neran yrysakag ywyt'okpype i e. Yt naku i ti mi'i tã watunug ma'ato waku heiam me yn waku aiũpe getap moẽtyhot hamo watopag waku. Mi'i hawyi ti yne ra'yn getap wiaria waku puo hewyry e.
23335	MAT 5:32	Ma'ato Uito ti yt mio tã are'e hin i woro­ho'omu'e e ma'ato Uito ti mio tã are — Yt karamuo tei'o ehary'i etoiat e'aito etoiat are ra'yn woro­ho'omu'e e. Ma'ato etoiat ehary'i e'aito mi'i pote ti aru yt naku i kahato etunug Tupana wanẽtup hawe are ra'yn katu­pono etoiat ehary'i e'aito mi'i hawyi ti meiũran wẽtup ok wywo i ra'yn e'aito ehary'i. Mi'i hawyi ti typy e'aito ehary'i rakano ra'yn ereĩne'en Tupana wanẽtup hawe e. Pyno yt naku i ti mi'i tã are e Iesui. I'ewyte are'e mesuwe ma'ato ehary'i e'aito hewaire hewaire toĩne'en irania'in wywo rakano mote waku etoiat ehary'i e'aito are ma'ato mi'i e hap ete yn mesuwe are. Pyno Uito yt sa'awy'iwuat nagnia yt e hap ewy hin i woro­ho'omu'e. Mi'iria ti eimu'e — Waku etoiat ehary'i waku etoiat e'aito morekuat ehay miwan miat upi yt etiky'esat i po'og i pote i'atu'e sa'ag. Ma'ato Uito ti uiweupi ra'yn uhehay. Pyno yt karãpe i tei'o etoiat ehary'i e'aito are ra'yn e.
23357	MAT 6:6	Pyno waku karãpe ahehay teran Tupana wywo pote waku wateke aikope aikope miitin yt uwe i ikuap ehamo i waku ahehay Tupana kape mig'i wo yt heremo pyi i ahehay Ai'ywot yn ikuap ahehay e. Mi'i hawyi Tupana tikuap ahehay mig'i wuat aipy'a pe pote Tupana tuwehum kahato ahowawi hawyi tutum ahepe aimiẽtup e. Ta'i mig'i wo wahẽtup wen ma'ato meiũran tutum na'yn aimiẽtup hawyi heremo kahato topyhu'at Tupana miium ko'i wuat'i ehamo e Iesui.
23370	MAT 6:19	Uimohey haria yt naku i mesuwat yi tote yn ahekare'en e. Yt naku i ahekat mo wato hap kape yn watu­we­wa­nẽtup at ka'ap e. Mesu­wa­rotiat yn ahekare'en mote meiũran aru yt kat i topyhu'at atipy pe e katu­pono mesu­wa­rotiat ahekat yn tukupte'en mote meiũran tuwei­motyk yne ahekat katu­pono ahekat mesu­wa­rotiat yt tukupte'en mot'i hin i e. Uiwyria'in mesu­wa­rotiat yn ahekat pote meiũran sero'ok'e haria wano topyhu'at ahekat sio nupi'a mi'u wo ikahu rakat topyhu'at sio i'ytyk mi'u wo topyhu'at ahekare'en ko'i ikahu kahato sa'awy'i pytkai. Mesuwe yn wati'a­tunug ahekat pote yt kat i topyhu'at irane aru atipy pe e.
23381	MAT 6:30	Ga'apy Tupana mipainug toĩne'en mesup e. Koitywy ga'apy ikahu sese toĩne'en ma'ato mũki'ite igag na'yn hawyi ahemyp okpy sa'aria wo iku'uro hawyi igag hawyi e. Ta'i Tupana ti'atu­painug kahato ga'apy ko'i are ma'ato meiũran igag hawyi ahe'aria wo topyhu'at e. Pyno Tupana ti'atu­painug kuap yne wuat'i i'anam ko'i e. Mi'i hap ewy ti waku Tupana wato­mohey aipainug kuap hat e. Kat hamo ten ahesokpe kape yn watu­wa­nẽtup at ka'ap yt Tupana mohey i ra'yn hap wywo e.
23385	MAT 6:34	I'ewyte yt naku i watu­wa­nẽtup mesup niatpo mũki'ite wat aipotpap hap ko'i kape yt naku i watu­we­wa­nẽtup at ka'ap e. Ma'ato mesuwat e'at piat niatpo hap kape yn waku watu­we­wa­nẽtup e. Pyno yt naku i mũki'ite wuat niatpo rakat watopag mesup e'at pe e. Mi'i tã watunug mote ti topyhu'at aimo'akag'aia hap e Iesui topotmu'e haria pe yity'ok tote. Mi'i hawyi uito ahenoi mesuwe uimiwan me uito Mateu
23391	MAT 7:6	Mi'i hawyi to'e i — Uimohey haria woro­ho'o­nãpin neran mesup ahewa­nĩ­kaptia ete e. Tukupte'en mesu­wa­rote miit'in Tupana ehay ete haiwot kahato rakaria e. Waku aiwe'eg wo o mi'iria pupi katu­pono aikotã awahuru ko'i ti'atu'uka teran ne'i aihũria ewy kahato mi'iria tukupte'en e. Pywo ti rat mesup ta'yn Tupana wanĩ­kaptia ko'i ai'auka teran katu­pono Tupana ehay moherep haria aito pote e. Ta'i aikotã hamaut ko'i ti'atu'akit reran ne'i aimikoi. Mi'i hap ewywuat kahato Tupana wanĩ­kaptia ai'akit reran ne'i e. Waku wahenoi wuat'i miit'in me Tupana ehay wakuat no are wen ma'ato waku aiwe'eg kahato wo o wahenoi mi'iria pe turan katu­pono ahewa­nĩ­kaptia mi'iria tukupte'en aikotã awahuru ewywuaria tukupte'en aihũria u haria ewy ahewa­nĩ­kaptia tukupte'en aipy'a­setpe e. Aikotã hamaut aikope hap ewywuaria ahewa­nĩ­kaptia tukupte'en aipy'a­setpe e. Mi'i pote waku aiwe'eg kahato wo o wahenoi mi'iria pe haype are aikotã yt naku i wati'a­tupoi awahu­ruria Tupana mõtypot yat mi'u wakuat ewywuat yt naku i hap ewy e. Ta'i awahu­ruria te'erenuk aimiium ete hawyi te'eru­we­morem ahowawi ahekatu'u hamo awahu­ruria e. Waku aiwe'eg kahato hap wywo wahenoi turan ai'auka teran ahewa­nĩ­kaptia e. Yt naku i ahewahi ikahu rakat wati­mo­herep hamaut uato ko'i haiwot rakaria ga'apy piaria pe katu­pono te'era'a­kasa hawyi ta'atu'akit akit ne'i hawyi yt kat hamo i ra'yn topyhu'at sa'awy'i ahewahi ikahu rakat. Mi'i hawyi ahowawi ai'akit hamo tõ'ẽ haiwot rakaria e. Mi'i hap ewy kahato waku aiwe'eg kahato wo o wahenoi Tupana ehay ahewa­nĩ­kaptia pe e Iesui yity'ok totiaria pe i'ewyte ahepe.
23400	MAT 7:15	Mi'i hawyi to'e Iesui itotiaria pe — Uimi­mu'eria e ewe'eg wo o mekewat Tupana ehay moherep yt pywuat piat i haria wywo e. — Uruimohey kahato Tupana i'atu'e pytkai yt Tupana ehay ewy i ta'atu­mo­herep — Uruto ti Tupana hũria ei'ewywuat i'atu'e pytkai eiwe'eg wo o i'atuehay pupi yt uiat ewywuat i pupi e. Ta'i eima'at reran haype uimohey ehepiat hap moma teran haype i aikotã awahuru tu'u teran aihũria hap ewywuaria ti mi'iria tukupte'en eipy'a­setpe eimu'e hamo e.
23402	MAT 7:17	Pyno karãpeĩ aimikoi upi'a i'atue­hãite kahato hawyi meiũran i'atusat kahato hawyi hewo ra'yn i'ywa he kahato rakaria e. Ma'ato yt wenug i hat aimikoi haat sa'ag kahato yt he i i'ywa hap ewy e. Mi'i hap ewy kahato Tupana ehay wẽtup aimu'e haria tukupte'en e.
23404	MAT 7:19	Pyno mi'i meiũran — Yt kat hamo i ra'yn meiẽwat i'ywa yt hẽ'ẽ kahato i rakat meiẽpe wato'e. Pyno waku ahe'aria wo ra'yn mi'i yp yt aipoi i pote wato'e hawyi wati'y­pytek yt naku i rakat e.
23408	MAT 7:23	Ma'ato ti aru mi'iria pe are'e — U pãi uhyt mana yt karãpe hin i ti woro­ho'okuap eipe are'e ti aru i'atuepe. Eweiwat ro meiũpepyi pya ui'yaty­pepyi are ti aru mi'iria pe katu­pono yt nakuat i nug haria ti eipe are ti aru yt uikuap i sese haria pe e Iesui irane mekewat wehyt'ok e'at hap etiat.
23409	MAT 7:24	Uiwyria'in pywo ti rat uwe uwe ikuap ui'e hap hawyi topyhu'at ui'e hap nug hat mi'i Tupana mimowe'eg kahato rakano topyhu'at e Iesui. Pywo ti rat uwe uwe uhehay nug hat mi'i hat topyhu'at aru aikotã iwe'eg kahato getap nug kuap kahato hat ewy wyti aru toĩne'en aikotã — Are pãi are an pyno sig waku atunug ui'yat meiũpe yi heg kahato tote e hat ewy toĩne'en aikotã — Yt naku i yẽpeke are'yatnug ywyku'i pe e hat ewy toĩne'en e.
23418	MAT 8:4	Mi'i hawyi Iesui to'e tomi­moe­hãite pe — Ereto ro pa'i ko'i kape hawyi etimo­herep to i'atuepe emoehãite epihi pihi mokã'ã hap e. Yt ehenoi henoi tei'o mu'ap upiaria pe emoehãite hap uhepiat ma'ato ereto hãpyk o pa'i ko'i kape hawyi — Pywo i'atu'e hawyi waku etum ehũ i'atumi'u wo are aikotã sa'awy'i aha'ase'i Musei aimu'e hap ewy e. Mi'i hap kaipyi ti aru yne itotiaria ikuap pywuat uhepiat emoehãite hap e.
23419	MAT 8:5	Mi'i hawyi Iesui teke tawa Kawana'ũ me i ra'yn.
23422	MAT 8:8	— Yt naku i ereto ui'yat kape Uhyt kat pote uiat uhewaku hap yt put'ok'e i ui'yat piat ereke hamo Uhyt e. Waku po'og meiũpepyi yn etimoe­hãite uhemiit ehay wo e.
23423	MAT 8:9	Katu­pono uito areĩne'en surara'in sem po'oro hat e. Ta'i uiat uhemiit sem kahato tukupte'en e. Ta'i i'ewyte ui'akag ko'i tukupte'en more­kuaria ko'i e. Atunug kuap kahato i'atu­mi­ky'esat wy e. I'ewyte atipo'oro kuap kahato mesu­wa­ro­tiaria uhemiit'in sem e. Ta'i surara'in me are'e — Eweiwat ro kuepuo are pote meremo tuwat kuepuo ui'e hap ewy e. I'ewyte irania'in me are'e pote — Eweĩ'ẽ ro meikowo uhowawi are pote meremo tõ'ẽ uhowawi uhepiat ta'atu­po'oro hap ok tã e. I'ewyte ti uhemiit'in sese ui'yat piat pe are pote — Etunug no mi'i tã ui'e pote ta'atunug na'yn meremo uhepiat topo'oro hap ok tã e. Mi'i hap ewy En meiũpepyi ehay wo — Ehãite ro ere ui'yat piat uhemiit i'ahu kahato rakat pe pote taren meremo ihãite ra'yn itote e'e hap ewy ehay po'oro hap ok tã e mekewat Humanu ywania esurara akag Iesui pe.
23424	MAT 8:10	Mi'i to'e hawyi Iesui tikuap surara akag koro ehay hawyi tuwa­nẽtup kahato ihay kape hawyi toikuap kahato tomohey hap e. Mi'i hawyi tuwe­morem hawyi to'e toupiaria pe — Uhyt'i'in mana'in e aito ti Iuteuria aito ma'ato mesuwat meiũwat surara akag wẽtup ywania toĩne'en e. Eiperia uimohey ma'ato mesuwat Humanu ywania po'og po'og ti uimohey hat toĩne'en ai'ywania Isareu ywania kai e. Mi'i ti yt ai'ywania hin i wen e Humanu ywania ti mi'i wen ma'ato mi'i pytkai ti po'og uimohey ai'ywania kai e.
23425	MAT 8:11	Mi'i pote eiwe'eg wo o ui'ywania uimohey hap wywo are katu­pono yt uimohey i ehepiat pote meiũran ti aru irania'in ywania mimohey kahato wo arepyhu'at mesuwe e. Pywo pe ti rat meiũran aru karãpe Tupana toĩne'en Wuat'i Porekuat no mi'i hap kape tõ'ẽ tõ'ẽ kahato irania'in ywania aikope pyi aikope pyi e. Mi'i hawyi ti aru mi'iria te'era'apyk aikope Tupana toĩne'en Morekuat eypa­rakai kawiano aikope ienuk hap tote e. Aikope aha'ase'i koro Aparãu apyk hap kawiano aikope aha'ase'i pot Isaki apyk hap kawiano aikope ai'ywania 12 ywania aha'ase'i Iako apyk hap kawiano ra'yn te'era'apyk wẽtup ywania uimohey rakaria e. Ta'i eiwe'eg wo o katu­pono ui'ywania eipe pytkai yt uimohey haria i kahato eipe pote e.
23426	MAT 8:12	Mi'i pote ewe'eg wo o ui'ywania e katu­pono yt uimohey i haria wo eweikupte'en Tupana mipun ko'i ewywuaria eweikupte'en aru aikope i'ypyryp sese hap tote aikope kak'ewei'e kak'ewei'e hap tote aikope kyry'et kyry'et'ewei'e haty pono hap tote eipugha eipe uimohey sese hap pun haria eipe hawyi e. Ma'ato meiũwat surara ywania ewywuaria tukupte'en kahato aru atipy pe uimohey sese haria wo tukupte'en mote wẽtup ywania pytkai e. Mi'i pote ewe'eg wo o ui'ywania e Iesui.
23441	MAT 8:27	Mi'i hawyi mehit'i'atu'e kahato Iesui minug kape ipotmu'eria. Mi'i hawyi hemiit'in te'eru­wa­nẽtup kahato hawyi — Kat kawiat kahu meiũ Miit i'atu'e to'ope Iesui piat. — Uweĩ meiũ Miit katu­ponoĩ ywytu y'y toimo­perup'i kuap kahato tomi­ky'esat ewy i'atu'e to'ope.
23442	MAT 8:28	Iesui timo­perup'i ywytu uato hawyi meremo put'ok'i'atu'e mekewat ihyemyi'a koro sakpo mekewat tawa Karata e hap tote wo'osyp hap wã tote. Tuwẽtem yara pyi hawyi mi'i tote ahiag emiit tut Iesui ewa kape wẽtup ok towy wywo mekewat mũ'ẽ ka'a kaipyi tõ'ẽ ipy'ahak kahato rakaria. Itotiaria tawa Karata piaria gupte'en haria te'eroken'ẽ kahato meimuẽ wuat ahiagnia pupi hewyry rakaria pupi. Mi'i pote yt karãpe i tuwat mekewat wo'osyp hap kapiat mu'ap upi.
23445	MAT 8:31	Mi'i pote mi'i ko'i ahiagnia hẽtup kahato Iesui pe — Yt naku i i'atu'e uruhep ta'yn ti meiũwat miit pyi mi'i pote ti urutu­wehyt'ok teran meimuẽwat hamaut asuwai ko'i pe ra'yn i'atu'e.
23448	MAT 8:34	Mi'i hawyi itotiaria tuwat ra'yn te'eraha'at hamo. Mi'i hawyi mi'iria te'ero'e haty wo Iesui pe — Mehĩ ereto ro meiũpepyi wẽtup tawa kape Uhyt Mimi ta'atu­hẽtup haty wo te'eroken'ẽ haype. Yt ta'atu­ky'esat i Iesui pote toto ra'yn itote pyi are uito Mateu mesuwe uimiwan me.
23449	MAT 9:1	Yi Karata piaria yt iky'esat i Iesui ta'atue­tawa piat pote teke i ra'yn yara pe hawyi ta'aipok i ra'yn temiit'in nywo ta'atue'yara puo ta'atu­sai­pepe ihyemyi'a koro sakpo i ra'yn ta'atue­tawa pakup Kawana'ũ kape i ra'yn te'era'aipok.
23456	MAT 9:8	Mi'i pote itotiaria te'eraha'at kahato hawyi i'atu­wepit kahato ra'yn — Urutu­wehum kahato ewawi Tupana i'atu'e itotiaria. Waku kahato En Tupana katu­pono mesup ta'yn uruehamo etum na'yn esaika hap ewywuat meiũwat Miit Iesui pe i'atu'e irania'in itotiaria.
23457	MAT 9:9	Mi'i hawyi ti Iesui toto ra'yn tetawa pakup Kawana'ũ pyi. Mi'i hawyi mu'ap upi teha'at uhowawi. Uito ti Mateu apyk pe sa'awy'i areĩne'en itote tawa Kawana'ũ kapiat mu'ap py'asetpe mekewat pyhyp hamuat surara'in wywo morekuat piat ha'up sat wuat'i miit'in mu'ap sa'up sat hanuat areĩne'en itote. Mi'i hawyi Iesui put'ok'e itote. Mi'i hawyi Iesui teha'at kahato uhowawi hawyi to'e uhepe — Mateu e atiky'esat kahato en uhemiit no e. Ereto ro uhupi mehĩ uhemiit no e uhepe. Mio tã to'e uhepe hawyi meremo uipoĩ'ãm na'yn hawyi areto ra'yn hupi.
23463	MAT 9:15	Mi'i hawyi Iesui ti'atu­wesat — Eweikuap kat pote pyno ahenoi ehepe. Pywo pe ti rat yt uwe i mesuwat yi tote tuwe­mosy'at wo'omo­wepit ienuk koro hap e'at pe turan mekewat wo'okyi'at hap e'at ienuk koro hap e'at pe yt uwe i tuwe­mosy'at teran i i'atu­mo­wepit hap e'at pote e. Mi'i ui'e hap ewy kahato uhemiit'in tukupte'en mesup areĩne'en i'atu­py'a­setpe pote e Iesui. Ta'i i'atu­wepit kahato mesup katu­pono areĩne'en i'atu­py'a­setpe aikotã uhehary'i kyi'at hap e'at piat ienuk koro hap nug hat ewy areĩne'en mesuwe i'atu­py'a­setpe aikotã uhemiit mowepit kahato hat ewy areĩne'en mesup aikotã iwary rakat ewywuat e. Mi'i pote te'erenuk kahato aikotã ienuk hap iwary pakup takat mõtypot hap ienuk hap ewy e. Mi'i pote te'erenuk kahato at ka'ap e. I'atu­wepit kahato areĩne'en i'atu­py'a­setpe pote mesuwe pote e. Ma'ato pywo ti rat meiũran ti aru uhewa­nĩ­kaptia uhereto saity ete pya uimi­mo­wepit ko'i kai e. Uhereto hap e'at pe ti aru yt kat hin i ta'atu'u teran aru uhemiit yt uwe i uito hawyi e. Ta'i yt i'atu­wepit hin i aru mekewat e'at turan katu­pono irania'in yt uimohey haria i ui'auka aru e. Mi'i hap e'at pe uhemiit sese te'ere­mosy'at kahato uipot­mu'eria e Iesui wo'oset'ok hat Iuwãu potmu'eria pe.
23465	MAT 9:17	I'ewyte ti uhehay pakup'i topyhu'at kahato aikotã sapo hy pakup ewy yt nem hin i te turan e. Ta'i ahetama pe ywa pakup hy ti waku watopag heiam i'ape pakup we yn watopag katu­pono ti i'ape pakup yn wyti iporok kuap hat i'ape pakup pote e. I'ape pakup we watopag pote waku i'ywa pakup hy watopag heiam me iporok kuap hamo e. Mi'i hawyi meiũran mahy wo topyhu'at e. Mi'i hap ewy watunug ahetama pe e. Yt naku i wen ma'ato watopag i'ywa hy pakup mekewat heiam i'ape pot'i kawiat pe ipe teneg nakat kawiat pe are katu­pono yt put'ok'e kuap i yt iporot kuap i pote e. Ma'ato watopag Uwa hy pakup Uwa hy eĩam teneg me pote yt naku i sese topyhu'at aru katu­pono mahy we'amut hawyi i'ape teneg me hawyi i'ape teneg i'apok'e e. Mi'i pote i'apok'e kahato heiam teneg e. Mi'i hawyi mekewat mahy Uwa hy wakuat yne yi tote tuwepun ne'i e. I'ewyte heiam i'ape teneg kawiat yt kan hamo i topyhu'at i'apok'e hawyi e. Yt kat pe kuap i ra'yn waheiam nug i'apok'e hawyi e. Yt kat i ahesapo hy i'ewyte ti yt kat i heiam e. Pywo ti rat mi'i ewy kahato uhehay pakup'i topyhu'at e aikotã kat kat ywa hy ipakup takat ewywuat topyhu'at mesuwe e. Ta'i uhehay pakup'i yt toĩne'en kuap i ahehay pot'i puo e. Yt wato­mohey kuap i wẽtup sehay yt uiat ewywuat i e. Wato­mohey teran mote aiwepyi sehay pot'i pote hawyi yt naku i topyhu'at aikotã ahesapo hy eiam teneg nakat pok'e hap ewywuat toĩne'en e. Uhehay pakup'i yt to'osat i ahehay pot'i wywo e. Yt to'o'ewy i pote yt naku i to'opuo tukupte'en e. Eweipag uhehay pakup'i wo'omu'e haria sehay pot'i puo pote meiũran yt naku i sese topyhu'at itote e. Ma'ato ehã'ãg mote uhehay pakup sehay pot'i puo wẽtup sehay nug hamo pote yt kat i sehay pywuat topyhu'at aru katu­pono uhehay pakup yt sat'e i kahato wẽtup sehay wywo tu'uka kahato e. Waku uhehay pakup watopag heiam pakup we e. Yt pote tu'uka to'ope hawyi sehay sa'ag ewywuat topyhu'at e Iesui sehay pot'i moherep haria pe mekewat uiat ui'yat pe. Uito Mateu.
23472	MAT 9:24	Mi'i hawyi Iesui to'e itotiaria pe — Eweiwat ro meiũpepyi eipe yne e katu­pono yt iku'uro i wyti tu'isa saki'yt are ma'ato toket ne'i rat e. Mio tã e hawyi to'okyry'i sa'ag kahato Iesui ete.
23484	MAT 9:36	Ta'i miit'in sem tõ'ẽ tõ'ẽ Iesui ewawi. Mi'iria kape teha'at kahato tepiat i'atuky'e kahato hap mywo — Are pãi e ati'atue­ha­kyera'at teran kahato wuat'i mi'iria e katu­pono mi'iria ti piku piku ko'i ho'owasat rakaria ewywuaria gupte'en haria uiwa­nẽtup hawe e. Ahaty'u kahato uipy'a pe mi'iria ekyi uhowawi are katu­pono aihũria yt i'atu'a­pykok hat i ewywuaria ti mi'iria tukupte'en uiwa­nẽtup hawe uipy'a pe e. Ta'i meimuẽ puaria ti aikotã aihũria iku'uro ku'uro rakaria ewy tukupte'en yt uwe i ta'atupoi hat pote e. Pywo pe uipy'a pe i'atu­haky'e'i kahato hap yn uhete katu­pono yt uwe i te i'atumu'e hat i'atu kahato rakaria pytkai e Iesui topot­mu'eria pe.
23492	MAT 10:6	Pyno ai'ywania tukupte'en aikotã aihũria ho'owasat rakaria ewywuaria e. Mi'i pote waku ai'ywania Iuteu ywania wati'a­tumu'e sa'awy'i e.
23497	MAT 10:11	Mi'i pote put'ok'ewei'e wẽtup tawa pe i'atumu'e hamuat hawyi waku itote eweikat iwese rakaria eimimu'e kuap teran haria. Mi'i hawyi waku eweikupte'en i'atu'yat pe aikope aikope — Uhyt mimi waku uru'yat pe eweikupte'en e haria yat pe e. Mi'i tote waku eweikupte'en e. Yt eiwo'osat i tei'o getap upi getap upi meiẽwat tawa piat ko'i upi e. Waku sa'awy'i­tewuat eweikupte'en no — Uru'yat pe uhyt mimi waku meiũpe eweikupte'en e haria yat e. Mi'i tote eweikupte'en mekewat tawa piaria ewei'atumu'e turan e. Mi'i e hat yat pe yn eweikupte'en itote turan e. Pyno ewei'atumu'e yne mekewat tawa piaria hawyi waku eweinõ'ẽ mekewat i'yat pyi hawyi waku eweiwat wẽtup tawa kape e.
23502	MAT 10:16	Uipot­po'oria eiwe'eg wo o karãpe ewei'atumu'e wẽtup tawa yt uhehay kuap i te haria katu­pono ti aikotã aihũria awahuru ko'i py'asetpe tukupte'en hap ewy ti aru eweikupte'en eipe e. Uiwyria'in woro­ho'o­po'oro miit'in mu'e hamo ma'ato o eiwe'eg wo katu­pono ipoity kahato ti itote uimohey hap pun haria haiwot rakaria awy'ato ko'i ewywuaria e. Eiwe'eg wo o uihũria ewei'atumu'e uhetiat turan. Waku pe iperup'i rakaria wo eweikupte'en ewei'atumu'e uhetiat turan aikotã pykasu tuwe'eg wo kahato toĩne'en hap ewy. I'ewyte aikotã mio yt iky'esat hin i to'auka hap ewy o eweikupte'en itote e.
23504	MAT 10:18	Meiũran ti aru ahewa­nĩ­kaptia ehereto ta'atu­po­re­kuaria kape uhemiit'in eipe pote. Mi'i hawyi ta'atu­ky'esat kahato eipag ta'atu­po­re­kuaria po pe ei'apiheg apiheg hap ei'ahyk ahyk hamo e. Itote ti aru apo'i'atu'e eiwehay aparap teran haype apo'i'atu'e ma'ato waku ewei'atumu'e mi'iria uhehay wakuat wo yn na'yn ai'ywania akag ko'i i'ewyte irania'in ywania akag ko'i uhehay kuap hamo e. Eweikupte'en aru itote uhetiat sehay moherep more­kuaria piat hamo. Mi'i pote o uiwẽ wywo o eweikupte'en itote e.
23521	MAT 10:35	Katu­pono ti aru meiũran eha'yru'in ehu'uka wyti aru uimohey haria eipe pote. I'ewyte ti aru meiũran ehaki'yt'in aru ehu'uka uimohey ehepiat hap upi e. I'ewyte ti aru eimẽpyt'in ehary'i'in i'atu­py'ahak kahato ehete uimohey haria eipe pote. Mi'i hawyi ti aru esa'yru ehary'i tu'uka tosa­kitu wywo uimohey hap upi.
23529	MAT 11:1	Mi'i hawyi Iesui to'e temiit'in me — Pyno waku ra'yn eweikuap ta'yn einãpin hap aikotã aikotã atiky'esat ewei'atumu'e irania'in miit'in uhehay ete hap e. Pyno to'iro meiũpepyi aiweran hap kaipyi aikowo aikowo tawa hit ko'i upi i'atumu'e hamo e 12 ok takaria pe. Mi'i hawyi tuwat ra'yn yt pya wuaria i kape.
23538	MAT 11:10	Ta'i sa'awy'i mio tã e Tupana Tosa'yru pe miwan me — Uha'yru e meiũran ti aru woro­po'oro miit'in kape ma'ato ti atiky'esat sa'awy'i wẽtup ok ti toto e'yianme hap atiky'esat. Mi'i ti eto hap etiat enoi hamuat atipo'oro e Ui'ywot sa'awy'i uhepe Iuwãu etiat.
23539	MAT 11:11	Mi'i hawyi mekewat e'at pe put'ok'e mesuwe Tupana e hap ewy are. Mi'i hawyi ahet'ok kahato y'y wuat hat put'ok'e ra'yn are. Waku kahato Iuwãu are. Po'og wakuat wuat'i sa'awy'iwuat Tupana ehay moherep haria kawiat hat are wen ma'ato ti aru meiũran tukupte'en Tupana ehay moherep haria ahyt mesuwat yi totiaria uimohey haria yn po'og waku rakaria Iuwãu kai are. Pyno pywo pe ti koran ti uwe uwe uimohey hano toĩne'en uhemiit no uimi­ky'esat nug hano mi'i hat po'og po'og iwato Tupana wanẽtup hawe mekewat Iuwãu kai are. Ta'i yne uimohey haria aru po'og Tupana mimõ­typot wo tukupte'en atipy pe ahet'ok hat Iuwãu kai are. Pywo ti rat yt iwato hin i uhemiit mesuwe uimohey haria py'asetpiat pytkai meiũran atipy pe hawyi po'og Tupana mimõ­typot no topyhu'at ahet'ok hat Iuwãu kai are e.
23541	MAT 11:13	Yt uruto yn i uruhenoi mi'i hap ko'i katu­pono sa'awy'i­wuaria Tupana ehay enoi haria ti torania henoi — Meiũran aru Tupana tipo'oro Aipo­rekuat nuat ahowawi e hap ko'i ete ti ta'atu­henoi. I'ewyte mekewat Musei miwan me yne ihay mi'i hap ko'i ete sa'awy'i te mesup te Iuwãu aimu'e hap e'at pe te woro­ho'omu'e hap e'at pe are e.
23549	MAT 11:21	Tupana misaty'i saty'i ko'i wuano eweipyhu'at are tawa Korasĩ piaria tawa Pesaita piaria are. Meiũran wyti aru eweiwak kahato are katu­pono ho'opot kahato hanuaria eweikupte'en are. Wakuap sese hap ko'i ra'yn atunug ehehamo miit'in moehãite hap miit'in ky'e hap ma'ato mi'i pytkai yt eiwe­morem neran hin i Tupana kape eiminug sa'ag ko'i kaipyi are. — Sa'awy'i Tupana tiwuk ta'yn meimuẽ wuat tawa Tiru piaria tawa Sitãu miaria ewei'e yt naku i nug haria mi'iria pote ewei'e eiwo'ope ma'ato eipe ti po'og yt nakuat i tawa Tiru piaria tawa Sitãu miaria kai are katu­pono Uito areĩne'en mi'i tote mekewat e'at pe hawyi mi'i turan ti uiminug hap ko'i atomo­herep itotiaria pe pote uimohey haria ra'yn mi'iria te'ero­pyhu'at mesup are. Sa'awy'i te'eraha'at kuap uiminug wakuat ko'i kape hawyi meremo te'eru­we­morem Tupana kape are. Sa'awy'i­wuaria te'eraha'at pote meremo ta'atupag sokpe i'anam nakat hawyi te'era'apyk ta'yn ywytup tote i'atu­minug sa'ag atoiat hap moherep hamo ta'atueko ewy. Ma'ato atimo­herep ehetawa piaria pe iwato kahato hap uimohey hamuat wen ma'ato mi'i pytkai uimohey hap pun haria eweikupte'en are. Are pãi mi'i pote ti rat po'og yt naku i nug haria eweikupte'en tawa Tiru piaria kai tawa Sitãu puaria kai are e.
23551	MAT 11:23	I'ewyte eipe tawa Kawana'ũ piaria — Wuat'i miit'in urukuap kahato haria ewei'e uruto iwato'in nakaria pote. Ta'i atipy piaria ewy uruwato pote ewei'e ma'ato yt hin i are. Eipe yt karãpe i put'ok'ewei'e atipy pe ma'ato Tupana mipugha wuat wyti eipe aria wato pe ti aru yt nakuaria i eipe pote. Sa'awy'i ti Tupana tiwuk ta'yn tawa Sitãu piaria yt nakuaria i pote. Pywo ti rat Uito areĩne'en itote mekewat e'at pe turan eiwa'a­kasa hap ko'i moherep hamo itotiaria pe mesup ta'yn uimohey haria wo tukupte'en katu­pono atimo­herep ta'yn uiminug wakuap sese hap ko'i sa'awy'i­wuaria tawa Sitãu piaria pe pote meremo ta'atu'atoiat ra'yn ta'atu­minug sa'ag hap ko'i are. Eipe ti ewei'akasa yne hawyi yt ewei'atoiat hin i eiminug sa'ag hap ko'i. Mi'i pote aria wato pe Tupana eipugha irane are katu­pono yt uimohey hin i eipe iwato kahato ra'yn atunug uimi­sepap eipy'a­setpe pytkai are. Nimo ti Tupana tiwuk ta'yn tawa Sutuma piaria yt naku i apiheg hap are ma'ato ti eipe po'og yt nakuaria i mi'iria kai are. Ta'i woro­ho'omu'e kahato ra'yn eipe ma'ato ti yt uimohey hin i are. Mi'i hap ok tã atunug sa'awy'i tawa Sutuma tawa Tiru pe pote itotiaria tukupte'en na'yn paa'e haria ta'atu­minug sa'ag ko'i etiat haria are.
23565	MAT 12:7	Kat pote ti eweikat kahato uruepiat aparap hap aheko ehay upi yt kat i urutunug sa'ag pytkai e. Yt naku i eipy'a pe eweikat at ka'ap irania'in miat i'aparap hap ko'i katu­pono nimo te ti mio tã e Tupana ahepe — Pywo pe ti yt uimo­wepit hin i ti eheko eiminug ko'i e. Yt uimo­wepit hin i ti eihũria wuk hap ko'i mekewat eimiium uimõ­typot hamuat hap ko'i are katu­pono uimo­wepit hap sese ti sehaky'e'i haria irania'in hatek takaria ihaky'e'i hap uimo­wepit sese hap e Tupana. Uimo­wepit sese hap ti eiwe­wy'inug irania'in yt miky'e i ko'i wo hap e. Mi'i ti uimo­wepit sese hap e. Atiky'esat ehehaky'e'i hap uimo­wepit hap e Tupana sa'awy'i miwan me e Iesui wãi'e haria pe. Mi'i e hap ewetunug hawyi yt urumohit teran i katu­pono eweikuap ta'yn yt kat i urutunug sa'ag e Iesui wãi'e yn hap nug haria pe.
23566	MAT 12:8	Yt naku i ehemiit'in Uhyt ewei'e katu­pono ta'atu­ho'opik awati Tupana mõtypot e'at piat pote ewei'e ma'ato Uito waku kahato uhemiit'in are. I'ewyte meiũran aru karãpe kat som waku kat som yt naku i miit'in minug ahenoi Tupana pe mi'i hap e'at pe waku kahato mi'iria are Tupana pe. Tupana ui'airo Miit'in Eyke'et sese wo wuat'i e'at piano e. I'ewyte wuat'i e'at Ka'iwat wo uinug. Mi'i pote Tupana mõtypot e'at Ka'iwat areĩne'en i'ewyte. Mi'i pote kat som waku watunug kat som yt naku i watunug Tupana mõtypot hap e'at pe e hano i'ewyte Tupana uinug e Iesui wãi wãi'e haria pe.
23569	MAT 12:11	Mi'i hawyi toi'atu­wesat — Waku apo mesup e'at pe watiõtem aihũ yi ka'a pyi i'okhyt'at rakat sio yt e. Ta'i aihũ Uweuria ta'at yi ka'a pe Tupana mõtypot hap e'at pe pote ti meremo watihep aihũ e. Atikuap ti Tupana mõtypot hap e'at ewetiõtem eihũ yi ka'a piat at hat e. Tupana mõtypot hap e'at piat at hat yi ka'a piat meremo eweihep yt eweipotpap i hap e'at pe yt eweiky'esat iku'uro hap pote e.
23570	MAT 12:12	Mehĩ'in mana'in are kat som po'og Tupana wanẽtup hawe sio aihũria sio aito e. Ta'i watikuap ti aito po'og po'og Tupana miky'e aihũ ko'i kai e. Mi'i pote waku wati'a­tu­moe­hãite miit Tupana mõtypot hap e'at pe e Iesui toma'at reran haria pe.
23576	MAT 12:18	Mio tã e Tupana — Meiũran ti aru atipo'oro Uhemiit sese ehowawi e. Pywo pe ti Uheropat kahato hat topyhu'at e. Uimiky'e kahato ti Mi'i Miit e. Uimo­wepit sese hat ti Uimi­po'oro e. Eweheha'at ro uimi­ky'esat nug hat kape e katu­pono Mi'i Miit ri Uipã'ãu eiam sese wo topyhu'at e. Mi'i Miit wyti aru imoherep uhepe uwe waku uwe yt hap e. Atimohey kahato Mi'i Miit katu­pono uiwa­nẽtup hap ewy yn tuwa­nẽtup e. Mi'i pote ihay upi ati'atue­ha­kyera'at reran wuat'i ywania yi totiaria. I'ewyte iwẽ pyi ati'atu'a­piheg irania'in yt imohey i haria wuat'i ywania yi totiaria e. Mi'i hawyi uwe uwe topyhu'at uimi'a­piheg wuaria wo uwe uimie­ha­kyera'at wuaria wo hap moherep hanuat Mi'i e. Mi'i Miit po wo ati'atu­po­hari ahiag po pyi imimoe­haky'e'i ko'i e.
23579	MAT 12:21	Meiũran ti aru Mi'i Miit yn ni miit'in miekatup mo topyhu'at mesuwat yi tote e. Ta'i Mi'i Uimi­po'oro topyhu'at aru wuat'i ywania mimohey wo e Tupana yianmete Iesui etiat Isaia miwan me tohenoi.
23583	MAT 12:25	Ma'ato i'atu­wa­nẽtup sa'ag hap Iesui tikuap ta'yn topy'a pe hawyi to'e i'atuepe — Pywo pe ti are'e ehepe ahiag koro yt ti'atu­sopo teran hin i ti topã'ãu sa'ag ko'i miit'in myi pãi katu­pono ahiag koro yt tu'uka teran hin i temiit'in ahiagnia ete are katu­pono to'ope to'ope tu'uka ahiag hawyi meiũran te'eru­we­moma ra'yn. Aikotã aikotã wẽtup setawa piaria to'o'auka to'o'auka hawyi meiũran yt uwe kuap i tukupte'en hap ewy ahiag mipo'o­roria e. Aikotã to'o'auka to'o'auka wẽtup getap wiaria to'ywot toty tomẽpyt'in nywo to'o'auka hap ewy meiũran to'o'atoiat ra'yn hawyi yt uwe i ra'yn itote tukupte'en hap ewy e.
23588	MAT 12:30	Mehĩ'in eiwe'eg wo o uihoiro hap pupi are katu­pono uwe uwe yt uhemiit i topyhu'at mi'i hat yt uika­wiano i topyhu'at e. I'ewyte uwe uwe yt ikaykay i miit'in uhowawi mi'i haria tukupte'en uhowawiat miit'in pyhyp hanuaria wo e. Eiwe'eg wo o uipun iũte'en hap pupi ui'ywania e. Yt pote Tupana ewanĩ­kaptia wo aru eweikupte'en e.
23597	MAT 12:39	— U pãi e Iesui yt atunug neran i wyti iwato hap merep hap ewy miit'in uimohey hamuat are katu­pono yt naku i nug haria yt timohey kuap i ti mi'i pote — Tupana i'atu'e eremo­herep uhepe uimo'a­kasa iwato rakat kape atipy kaipyi mi'i hawyi woro­mohey En i'atu'e. Mi'iria wyti yt Tupana mohey i haria pote ra'yn mio tã i'atu'e. Ta'atu­ky'esat Tupana iã'ãkap ko'i ta'atu­mi­mohey ko'i wo heremo pote. Yt nakuaria i ra'yn nyti mi'i tã iky'esat e. Mesup ti eweiky'esat atunug iwato rakat uipo wo ehepiat kuap hamo ma'ato yt atunug neran hin i ehehay pyi e. Meiũran ti aru ma'ato atunug wẽtup iwato rakat uimohey ehepiat hamo. Iwato'in nakat atunug aru miit'in mowa­nẽtup kahato hamuat katu­pono mekewat e'at pe ti aru Uito Eheyke'et Eikywyt ti toĩne'en i hamuat tosyp hawyi mye'ym e'at yn toĩne'en tosyp hawe hawyi tuwẽtem i ra'yn gu'uro pyi e. Mi'i yn ni iwato sese rakat atimo­herep ei'akasa hamo uimohey hamo ehepiat e.
23603	MAT 12:45	Mi'i hawyi — Pãi e waku kahato uheiam mo te i ra'yn mesuwat uhemiit e. Mi'i hawyi — To'iro ahiagnia e watu­wehyt'ok meiẽwuat miit pe uheiam mot'i pe e 7 ok takaria towyria'in me ahiagnia pe po'og sa'ag tokawiat mã'ãu ko'i pe. Mi'i hawyi ti tuwehyt'ok ta'yn mi'i miit pe hawyi po'og yt naku i rakano mekewat ipiit piat rakat sa'awy'iwuat kai. Sa'awy'i yt naku i tuwete ahiag ipiit pe toĩne'en mote. Ma'ato ahiag ta'aipok 7 wo hawyi po'og yt naku i mekewat miit ete sa'awy'iwuat kai e. Mi'i hap ewy ti aru eweipyhu'at eipe yt kat i Tupana Pã'ãu eweipag eipiit pe pote katu­pono mã'ãu sa'ag toto hawyi ta'aipok towyria'in wywo hawyi eipuẽti eipe waku pe te eiwe­painug turan waku te ei'yat toipuẽti ewehy­wytip we toipuẽti eipe. Mi'i hawyi mã'ãu sa'ag ko'i tuwehyt'ok eipiit pe yt uwe i itote pote. Mi'i hawyi ahiag sem eiam eweikupte'en yt uimohey i pote. Yt uwe i Tupana Pã'ãu eipiit piat pote meiũran po'og sa'ag na'yn eweikupte'en sa'awy'iwuat kai e Iesui itotiaria pe.
23607	MAT 12:49	Eweha'at ro uipot­mu'eria meiũpiaria kape are katu­pono uwe uwe uhehay nug haria mi'iria tukupte'en ni uity'in no uheywyt'in no uheinyt'in no e.
23614	MAT 13:6	Ma'ato meiũran at hakup hawyi ti iku'uro kat pote yt toto kuap i hapo yi piit kape nu totiat ne'i pote e. Mi'i pote meiũran itag na'yn hawyi meremo iku'uro e.
23615	MAT 13:7	Ma'ato irania'in hã'ỹi ni hewo hewo te'en te'en i'anam me e. Mi'i ti i'ewyte hẽtyt wen ma'ato i'anam mywo to'o'ewy wewuat'i pote meiũran i'anam tohik ne'i ra'yn yt tuwenug i ra'yn e.
23634	MAT 13:26	Mi'i hawyi meiũran hẽtyt to'opype ra'yn man wuat waku rakat ypia to'opype ra'yn iã'ỹi ran ko'i wywo e.
23635	MAT 13:27	Mi'i hawyi meiũran go ka'iwat ko eropat haria tuwat iko kape imikoi waku sio yt hap kuap hamo tuwat i'yat kaipyi. Te'era'a­kasa hawyi aikotã imikoi ypia pe to'opype ra'yn yt nakuat i iã'ỹi rakaria wywo iã'ỹi yt mi'u i rakat ta'atukuap hawyi te'era'aipok go ka'iwat kape henoi hamuat — Uruka'iwat i'atu'e sa'awy'i kue etikoi iã'ỹi wakuat yn eko pe i'atu'e. Pywo pote aikope pyi saĩke hẽtyt yt mi'i i yn i ra'yn i'atu'e. Uwe saĩke ikoi eko pe yt waku rakat iã'ỹi i i'atu'e.
23643	MAT 13:35	Toi'atumu'e hã'ãkap aikotã sa'awy'i­wuaria Tupana ehay moherep haria mienoi hap ewy — Meiũran ti aru areto miit'in mu'e hã'ãkap wuat hamo e. Mi'i hap e'at pe ti aru uiwẽ pyi tuwẽtem hã'ãkap wuo yn yt uwe mikuap i te sehay pakup po'og ikahu rakat po'og hãpyk takat. Mi'i ti irania'in yt ikuap i te yt uwe mikuap i te e. Ta'i yi nug hawyi te yt uwe ikuap takano i ati'atumu'e miit'in hã'ãkap wuo e Tupana sa'awy'iwuat Tupana ehay moherep hat Tawi wepy hawe 78.2 pe.
23652	MAT 13:44	Pyno wẽtup i ahenoi sehay iã'ãkap ehepe are aikotã Tupana topyhu'at Morekuat no mesu­wa­rote aikotã toĩne'en atipy pe hap ewywuat e Iesui. Wẽtup ok so ipotpap wẽtup ok ko ete turan tepu­rure wo toipuẽti yi pe miit'in miãuka imehit kahato rakat. Hekat sok toipuẽti yi ywyt'okpype tepu­rure wo ipotpap turan e. Mi'i hawyi so — Pãi e ta'i atiky'esat kahato rat meiũwat uiano e topy'a pe. Mi'i hawyi so tohyp i yi piat tomi­puẽti hawyi toto ra'yn mekewat yi ka'iwat kape to'e hamo — Atikyi'at reran eko mehĩ e. Atum ni aru emiky'esat ok tã ha'up epe pãi e. Mi'i hawyi toikuap karania upi hawyi iwepit kahato hap wywo toto to'yat kape yne towanuat weneru hamo. Toiwe­neru toko to'yat tekare'en ko'i kat ko'i kat ko'i tomie­reko ko'i toiwe­neru yne yne ra'yn hawyi mi'i sa'up mo toikyi'at mekewat yi aikope toipuẽti yi pe mekewat hekat e. Mi'i hap ewy ti Tupana ti'atukyi'at aru mesu­wa­ro­tiaria temiit'in no hawyi yi Porekuat no i ra'yn topyhu'at e Iesui sehay iã'ãkap wuo.
23664	MAT 13:56	I'ewyte inyt'in ni tukupte'en meiũpe i'atu'e to'ope.
23681	MAT 14:15	Meiũran wãtym i ra'yn turan put'ok'i'atu'e ra'yn hemiit'in Iesui ete. Mi'i hawyi — Wãtym na'yn mesuwe ra'yn mote eti'atu­po'oro ro i'atue­tawa ko'i kape miit'in i'atu'e katu­pono wyti yt naku i yahig note watoĩne'en katu­pono yt kat i aimi'u meiũpe Mehĩ i'atu'e. Mi'i hawyi waku eti'atu­po'oro ro hesyat rakaria tawa hit ko'i upi getap ko'i kape aikowo aikowo te'eru­wemi'u kyi'at hamo i'atu'e.
23716	MAT 15:14	Uipot­mu'eria eiwa­nẽtup ko'i ko'i i'atu­wesat hap kape e. I'atu'e hap miit'in mu'e hap yt kan hamo i katu­pono yt ta'atukuap i mu'ap Tupana kape e. Ta'i mi'iria tukupte'en yt ihapytig i rakaria ewy — Mesuwe mu'ap Tupana kape i'atu'e irania'in me yt ta'atukuap i mu'ap pytkai. Aikotã yt ihapytig i rakaria to'o'ykesat hap ewy tukupte'en mi'iria. Meiũran to'oykesat ereto yi hot pe hawyi i'atuewo yi ka'a pe e.
23720	MAT 15:18	Ma'ato ai'e aiwa­nẽtup hawiat meiũran tuwẽtem aiwẽ pyi ahehay wo ra'yn aiwa­nẽtup hap ok tã e. Pywo ti rat ei'e hap eipy'a piat eima'at hap topyhu'at katu­pono tuwẽtem eiwẽ pyi hawyi torania tikuap ta'yn eiwa­nẽtup hap e. Pywo pe ti ei'e hap eipy'a pywiat eimohun hap topyhu'at e Iesui.
23725	MAT 15:23	Ma'ato Iesui yt tiwesat hin i tuwe­wawi wẽpowat i rakat. Ma'ato hary­poria yt ipohep hin i tohẽtup po'og ne'i. Mi'i hawyi ipotmu'eria te'ero'e Iesui pe — Uhyt i'atu'e etipo'oro ro mekewat hary­poria pya meiũpepyi i'atu'e katu­pono aimo­sero kahato ihay pirik hap aimo­py'ahak kahato i'atu'e. Waku etipo'oro pya aikai i'atu'e.
23726	MAT 15:24	Mi'i hawyi Iesui tiwesat — Mana Uito ariot yt e'ywania kape hin i e ma'ato uru'ywania sese mu'e hamo yn ariot mesup e. Ta'i ui'ywania tukupte'en aikotã aihũria ga'apy piat ho'owasat rakaria ewywuaria tukupte'en haria uru'ywania Isareu ywania e.
23734	MAT 15:32	Mi'i hawyi Iesui ti'atu­kaykay tuwe­wawi topot­mu'eria — Uiwyria'in e i'atu­haky'e'i kahato katu­pono mye'ym e'at ra'yn tukupte'en meiũpe uhehay kuap hamo miit'in sem e. Mi'i hawyi ta'atumi'u ta'atu'u yne ra'yn e. Mi'i pote koitywy yt naku i ati'atu­po'oro i'atue­tawa ko'i kape katu­pono ti pya kahato pyi tõ'ẽ mi'iria e. Ta'i tuwat hawyi ti ren te'eropap ne'i ra'yn yahig note sy'at pono e. Mi'i pote waku sa'awy'i wati'a­tupoi mi'iria e. I'atu'ok ta'yn hawyi waku te'era'aipok yahig wato sakpo ta'atue­tawa ko'i kape e Iesui temiit'in me.
23735	MAT 15:33	Ma'ato — Mehĩ i'atu'e typy'i kahato ti hesy'at rakaria mesuwe i'atu'e. Aikope pyi aru pyno wati­puẽti i'atumi'u wuat meiũpe yahig wato pe i'atu'e.
23743	MAT 16:2	Mi'i hawyi Iesui to'e i'atuepe — At min'e hap kape ewei'akasa hawyi — Pyno mũki'ite at kahu kahato irane ewei'e katu­pono at min'e turan atipy piat ihup kahato pote watikuap ewei'e.