23215	MAT 1:2	E Abraham o jmusp'ü 'na t'i c'ü mi chjũ e Isaac. Nuc'ua e Isaac o jmusp'ü e Jacob. Nuc'ua e Jacob o jmusp'ü e Judá, 'ñe c'o nu cjuarma.
23218	MAT 1:5	Nuc'ua e Salmón o jmusp'ü e Booz. C'ü nu nana e Booz mi chjũ e Rahab. Nuc'ua e Booz o jmusp'ü e Obed. C'ü nu nana e Obed mi chjũ e Rut. Nuc'ua e Obed o jmusp'ü e Isaí.
23219	MAT 1:6	Nuc'ua e Isaí o jmusp'ü e David c'ü o nocü o mbëzhi jmu'u. E David o chjüntüvi c'e ndixũ c'ü mi ngue nu su e Urías c'ü vi bö't'ü. Nuc'ua c'e ndixũ o musp'ü 'na ts'it'i e David c'ü mi chjũ e Salomón.
23224	MAT 1:11	Nuc'ua e Josías o jmusp'ü e Jeconías 'ñe c'o o̱ cjuarma. Mi ngue c'o pa 'ma o ndõpüji c'o menzumü a Israel o dyëdyiji a ma a Babilonia c'o.
23230	MAT 1:17	C'o nu mboxpale e Jesucristo ndeze e Abraham hasta e David, o zö'ö catorce c'o. Nuc'ua, ndeze e David hasta 'ma o dyëdyiji c'o menzumü a Israel a ma a Babilonia, o zö'ö ndo 'na catorce c'o nu mboxpale. Nuc'ua, ndeze 'ma o dyëdyiji a ma a Babilonia hasta 'ma o jmus'ü e Cristo, o zö'ö ndo catorce.
23239	MAT 2:1	O jmus'ü e Jesús 'ma mi manda c'e rey Herodes a Judea. Je jmus'ü cja c'e jñiñi a Belén c'ü tsja a Judea, cja c'e xoñijõmü a Israel. O mezhtjo c'ua o ẽjẽ ja nzi nte c'o me mi pãrã, c'o mi xiji mago, vi 'ñeji nu ja ni mbes'e e jyarü. O säji a Jerusalén.
23240	MAT 2:2	Nuc'ua c'o mago o mbürü o zopjüji c'o mi cãrã a Jerusalén, o xipjiji: ―Ya jítsijme 'na señal; ró jandajme o mbes'e 'na seje. Ngue c'ü rvá pãrãgöjme c'ü ya jmus'ü 'na ts'it'i c'ü ra manda cja yo menzumü a Israel. Nutscöjme rí ne rí xitscöjme ja bübü c'e ts'it'i. Na ngue rvá ẽcjöjme rá ẽ ndüñijõmüjme a jmi angueze, rá ma't'üjme, eñe c'o nte c'o mi xiji mago.
23242	MAT 2:4	Nuc'ua e Herodes o zojnü c'o ndamböcjimi cja c'o menzumü a Israel. Xo zojnü c'o mi xöpü o̱ ley Mizhocjimi. Cjanu o dyönüji ja je ngue c'ua ro jmus'ü e Cristo c'ü ro ẽ manda.
23244	MAT 2:6	Nu'tsc'eji i̱ṉ menzumüji a Belén, ni muvi in jñiñigueji cja c'o 'ñaja jñiñi a Judá. Na ngue ra tetsc'eji 'naja c'ü ra manda, 'ñe ra mbörü yo menzumü a Israel yo ró juajnügö, eñe c'e profeta.
23258	MAT 2:20	―Nu'tsc'e, ñanga rí sidyi ne ts'it'i 'ñejnu nu nana, rí möji a ma cja c'e xoñijõmü a Israel nu ja vi 'ñecjeji. Na ngueje ya ndũ'ũ c'o mi jodü ro mbö't'ü ne ts'it'i.
23259	MAT 2:21	O nanga c'ua e José. Cjanu o zidyi c'e ts'it'i 'ñe c'ü nu nana, o möji c'ua a ma cja c'e xoñijõmü a Israel.
23260	MAT 2:22	Nuc'ua cjanu o mbãrã e José c'ü ya mi manda e Arquelao a Judea c'ü tsja a Israel, chjëntjui c'ü ri bübütjo e Herodes c'ü ndunu tata. Nguec'ua mi sũ'ũ e José xe ro ma ga manu. Nuc'ua Mizhocjimi o yepe o zopjü a t'ĩjĩ e José. Nguec'ua va cjogütjoji a Judea o möji c'ua a ma cja c'e xoñijõmü a Galilea.
23264	MAT 3:3	Mi jinguã c'e profeta Isaías vi pätpä Mizhocjimi, vi mama ja rva cja e Juan. O mama c'e profeta c'ü ro bübü 'na nte cja 'na majyadü c'ü ro mapjü, ro zopjü c'o nte ro xipjiji: “Rí jyëzgueji c'e 'ñiji c'ü na s'o, rí jyëzgueji c'e 'ñiji c'ü mogü. Na ngue ya ngue ra ẽ c'ín Jmugöji c'ü bübü a jens'e”, ro 'ñeñe c'e nte. Je ga cjanu va mama c'e profeta c'ü ro mama c'e nte'e.
23268	MAT 3:7	Cja c'o menzumü a Israel mi cãrã c'o mi xiji fariseo, 'ñe c'o mi xiji saduceo. E Juan o jñanda ma ẽjẽ na puncjü anguezeji ro 'ñe ji'iji. Nguec'ua va mama e Juan va xipjiji: ―Nza cjatsc'eji o c'ijmi c'o sũ ga c'ueñe 'ma tjë o batjü. Na ngue i̱ṉ sũji ra jñün'c'eji ngüenda Mizhocjimi rí sufreji, nguec'ua va ẽgueji va 'ñe ji'iji.
23270	MAT 3:9	I̱ṉ pëzhgueji ra recibidots'üji Mizhocjimi, na ngueje o̱ mboxbëchets'üji e Abraham. Pero rí xi'tsc'öji, dya cja rí tsjijñiji c'ü ni jyodü ra recibidots'üji. Na ngueje me na zëzhi Mizhocjimi, sö ra tsjapü yo ndojo ra mbëzhi nte c'o ra jñu's'ü e Abraham, xo ra 'ñench'e o̱ mü'büji Mizhocjimi.
23276	MAT 3:15	Cjanu o ndünrü c'ua e Jesús o xipji: ―Iyö, rí jitscö, na ngue ni jyodü rá cjaji texe c'ua ja ga manda Mizhocjimi. Cjanu ne'e c'ua e Juan o jichi e Jesús.
23292	MAT 4:14	'Ma o ma mimi e Jesús a Capernaum, o zädä o̱ jña Mizhocjimi c'ü vi mama c'e profeta Isaías:
23320	MAT 5:17	O sido o ña e Jesús o xipji c'o o̱ discípulo: ―I̱ṉ pãrãgueji c'e ley c'ü o dyopjü e Moisés, 'ñe c'o o dyopjü c'o profeta. Pe i̱ṉ cjinncjeji c'ü rvá 'ñe xi'tsc'öji c'ü dya cja ni jyodü rí dyätäji c'o. Pero dya rí tsjijñiji a cjanu. C'ü rvá ẽcjö, ngue c'ü rá cjagö texe c'ua ja nzi ga mama c'o.
23323	MAT 5:20	I̱ṉ pãrãgueji ja ga cja yo fariseo 'ñe yo xöpü o̱ jña Mizhocjimi yo xiji xöpüte. Rí xi'tsc'öji ni jyodü c'ü xenda rí tsjagueji na jo, que na ngue anguezeji. 'Ma jiyö, dya ra tsja'c'eji Mizhocjimi a jens'e o̱ ntetsc'eji c'ü ra mandats'üji.
23334	MAT 5:31	O sido o ña e Jesús o xipji c'o o̱ discípulo: ―I̱ṉ pãrãgueji c'ü xo mamaji mi jinguã: “'Ma cjó c'o ne ra mbëzi nu su, ra unü o xiscõmü c'ü rguí jyanbüvi.”
23349	MAT 5:46	Nu 'ma nguextjo c'o s'iyats'ügueji c'o rí s'iyagueji, ¿cjo ra dya'c'eji Mizhocjimi c'o na jo 'ma? Iyö. ¿Cjo dya je xo ga cjanu ga tsja c'o publicano, s'iya o̱ dyoji c'o; maco i̱ṉ mangueji me na s'o c'o? Jã, je ga cjanu ga tsjaji.
23394	MAT 7:9	’Nu'tsc'eji i̱ṉ 'ñecjeji in ch'igueji, 'ma ra chëzhi in jmiji in ch'igueji ra dyö'tc'eji 'na tjõmëch'i, ¿cjo rí unügueji 'na ndojo? Iyö, dya sö.
23395	MAT 7:10	Y 'ma ra dyö'tc'eji 'na jmõ'õ, ¿cjo rí unügueji 'na c'ijmi? Iyö, dya xo sö'ö.
23401	MAT 7:16	C'ü rgui pãrãgueji c'o xöpüte, rí unnc'eji ngüenda ja ga mimi c'o. I̱ṉ pãrãgueji o visachi, dya quitsiji o uva c'o. Ni xo ri quitsiji o higo cja o bimpëdyi. Je xo ga cjatjonu c'o xöpüte c'o cjapü ri ña o̱ jña Mizhocjimi, dya sö ra mimi na jo c'o.
23418	MAT 8:4	Nuc'ua e Jesús o xipji: ―Pjöngüenda c'ü dya cjó rí ma xipjigue dya, nguextjo c'ü rí ma, rí ma jíchitsjë c'e mböcjimi c'ü ya jogüts'ü. Xo rí jñünü c'o rí unü Mizhocjimi c'ua ja nzi va mama e Moisés. Ixtí mague a cjanu ngue c'ua ra nu'tc'ügue c'e mböcjimi c'ü na cjuana ya jots'ü. Nguec'ua yo nte ra mbãrãji c'ü ya 'nin'tsc'i c'e ngueme.
23424	MAT 8:10	Nuc'ua 'ma o dyärä e Jesús c'o vi mama c'e bëzo, me co nguentjo c'ua. Na ngue o unü ngüenda c'ü mi junt'ü o̱ mü'bü c'e bëzo c'ü pje ro mama e Jesús, ro zädä. Nguec'ua va xipji c'ua c'o mi pöji: ―Na cjuana rí xi'tsc'öji, ni ri 'na yo ín menzumüji a Israel ró tötc'ö c'ü ri ejme na jo nza cja ne bëzo nu.
23425	MAT 8:11	Nutscö rí xi'tsc'öji, na puncjü o nte c'o rguí 'ñeje nu ja ni mbes'e e jyarü, 'ñe nu ja ni nguibi, xo 'ñe textjo cja ne xoñijõmü; ra 'ñe mimiji nu ja manda Mizhocjimi a jens'e, ra zi'iji o xëdyi co e Abraham, 'ñe e Isaac, 'ñe e Jacob.
23427	MAT 8:13	Nuc'ua e Jesús o xipji c'e bëzo c'ü mi manda 'naja ciento tropa: ―Ma dya in nzungue. C'ua ja nzi vi 'ñejmegue, je rga cjanu rgá jogü c'in ch'i'i. Ixco jogü c'ua c'e t'i c'e ndajme c'ü.
23431	MAT 8:17	Nguec'ua ma zädä c'o vi mama c'e profeta Isaías: “Angueze me go juentsqueji o 'ñe jocüzüji c'o ngueme c'o mi sufregöji”, eñe c'e profeta.
23440	MAT 8:26	O ndünrü c'ua e Jesús o xipjiji: ―Nu'tsc'eji, ¿jenga i̱ṉ sũ'ũji? ¿Cjo dya i̱ṉ ejmezügöji c'ü sö rá pjö'c'eji? Cjanu o nanga c'ua e Jesús, cjanu o huënch'i c'e ndajma, 'ñe c'e ndeje. Ixco böbü c'ua c'e ndajma 'ñe c'e ndeje.
23452	MAT 9:4	Ixmi pãrã e Jesús c'o mi cjijñi anguezeji, nguec'ua va xipjiji c'ua: ―¿Jenga i̱ṉ cjijñiji c'o na s'o a mbo cja in mü'bügueji?
23457	MAT 9:9	Nuc'ua o mbedye nu e Jesús, o cjogü nu ja ma jũ'ũ 'naja bëzo c'ü mi chjũ'ũ e Mateo, c'ü mi cobra o contribución. E Jesús o jñanda c'e bëzo, o xipji: ―Chjünt'ü ín xütcjö rá mëgövi, embe. Ixco böbü c'ua e Mateo o mëvi e Jesús.
23458	MAT 9:10	'Na nu pa, ya vi mimi e Jesús a mbo 'na ngumü, ma siji o xëdyi. Go ẽjẽ c'ua na puncjü c'o mi cobra o contribución, c'o mi xiji ma s'onte, xo 'ñe c'o dya mi sũpü o̱ ley c'o menzumü a Israel, nguec'ua xo ma sjiji ma s'oji. O 'ñe ziji o xëdyi co e Jesús, 'ñe c'o o̱ discípulo.
23461	MAT 9:13	I̱ṉ pãrãji o̱ jña Mizhocjimi c'ü mama a cjava: “C'ü ni pötcöji o animal, cja rrĩ päscöji c'o, na jo c'ü. Pero c'ü xenda rí negö, ngue c'ü rí juentsqueji yo nin minteji”, eñe Mizhocjimi. Nujnu, ngue 'naja jña c'ü ni jyodü rí ma xörüji, xa'ma ra zi'ch'i in mün'c'eji nu. C'ua ja nzi ga mama ne jña nu, rí juentsetegö. Nguec'ua, dya ngue c'o cjapü cja na jo c'ü rvá 'ñe xipji ra nzhogü o̱ mü'büji cja Mizhocjimi. Ngue c'o pãrã tũ o̱ nzhubü.
23466	MAT 9:18	'Ma ndänt'ä ma mama e Jesús c'o jña c'o, o ẽ c'ua 'naja bëzo c'ü pje mi pjëzhi cja c'o menzumü a Israel; o 'ñe ndüñijõmü a jmi e Jesús, o xipji: ―C'ín xunt'igö cja ndũ mi ndajme. Pero rí ma'a, rí ma 'ñe's'e in dyëgue, ra tetjo.
23481	MAT 9:33	Nuc'ua e Jesús o pjongü c'e ndajma. Cjanu o ña c'ua na jo c'ü mi ngone. C'o nte, me co nguijñiji c'ua cjanu o mamaji: ―Nunca rí jandagöji va a Israel c'ü ri jogü yo ngone.
23490	MAT 10:4	Xo 'ñe e Simón c'ü mi revolucionario, 'ñe e Judas Iscariote c'ü ro dyëdyi c'o nte ro ma zürüji e Jesús.
23491	MAT 10:5	E Jesús ya mi ngue ro ndäjä c'o doce apóstole, nguec'ua va xipjiji c'ü ro tsjaji. O xipjiji a cjava: ―Dya rí möji cja o̱ 'ñiji yo dya menzumü a Israel, dya xo rí sät'äji cja o̱ jñiñi yo menzumü a Samaria.
23492	MAT 10:6	C'ü rí tsjagueji, rí möji cja yo ín menzumüji a Israel, na ngue anguezeji chjënji nza cja ndënchjürü c'o ya bëzhi.
23509	MAT 10:23	'Ma ra ndäc'äji cja 'na jñiñi, rí c'ueñeji c'ua rí möji c'ü 'naja jñiñi. Na cjuana rí xi'tsc'öji, dya be xi ri nzhonnc'eji texe cja yo jñiñi a Israel 'ma rá ẽgö na yeje cja Mizhocjimi.
23520	MAT 10:34	’I̱ṉ pëzhgueji rvá ẽcjö cja ne xoñijõmü ngue c'ua dya cja ra chũ yo nte. Pero dya rí tsjijñiji a cjanu. Dya ngue c'ü rvá ẽcjö c'ü. Na ngueje c'ü rvá ẽcjö, ra bübü o chũ cja yo nte.
23559	MAT 12:1	'Na nu pa, o cjogü e Jesús c'ua ja mi cja o ndëxü; mi ngue c'e pa 'ma mi söya c'o menzumü a Israel. Mi sant'a c'o o̱ discípulo e Jesús, nguec'ua ma tücüji o ñirëxü c'o mi tjõ't'üji; cja rrũ zaji.
23571	MAT 12:13	Nuc'ua e Jesús o zopjü c'e bëzo c'ü mi dyot'ü a dyë, o xipji: ―C'uana dya in dyë. Cjanu o c'uana c'ua o̱ dyë. Ixco jogü c'ua, c'ua ja nzi ma cja c'ü 'naja o̱ dyë.
23575	MAT 12:17	Nguec'ua ya ma sädä o̱ jña Mizhocjimi c'ü vi mama c'e profeta Isaías:
23576	MAT 12:18	Bünc'ua nín mbëpcjö nu ró juajnügö, nu me rí s'iya, nu me rí mäpägö. Angueze rá unngö ín Espíritu, ngue c'ua ra xipji yo dya menzumü a Israel ja rgá jogüji a jmi Mizhocjimi.
23579	MAT 12:21	Yo dya menzumü a Israel nguejyo ra 'ñench'e o̱ mü'büji rgá nde'beji angueze, eñe c'e profeta va pätpä Mizhocjimi. Nguec'ua 'ma o ẽ e Jesús o 'ñe zopjü c'o nte, ma sädä c'ü vi mama c'e profeta.
23583	MAT 12:25	Ixmi pãrã e Jesús c'o mi cjijñi c'o fariseo, nguec'ua va xipjiji: ―Cja 'na ndajñiñi c'ü ra chũtsjëji, ra chjorü 'ma c'o ri cãrã nu. Texe o ndajñiñi 'ñeje texe o ngumü, 'ma ra pötca chũtsjë c'o ri cãrã nu, ra chjorüji 'ma.
23585	MAT 12:27	¿Jenga i̱ṉ xitscöji ngue e Satanás c'ü o dyacö ne poder nu rgá pjongü yo demonio? Maco c'o in dyocjeji xo pjongüji yo. Ixi 'ñetsetjo c'ü na s'o gui tsjijñiji.
23622	MAT 13:14	Ya va sädä anguezeji c'ü o mama e Isaías. O mama a cjava: Rí dyäräji pero dya ra zo in mü'büji. Rí jñandaji pero dya rí pãrãji.
23629	MAT 13:21	Pero dya xo so'o na jo o̱ mü'bü c'o y dya sido ejmeji. Na ngue c'ü ni 'ñejmeji o̱ jña Mizhocjimi, ra nu'uji na ü, ra tsja yo nte. O ra chötüji o ndumü. Nguec'ua ra nguijñiji: “¿Pje ra dyeje c'ü rá sidogö?”, ra 'ñeñeji. Ixta jyëztjoji c'ua.
23637	MAT 13:29	O mama c'ua c'e lamu: “Iyö. Na ngueje 'ma rí cha't'üji c'o, 'na rí ts'ü's'ütjoji 'ma c'o ndëxü.
23660	MAT 13:52	Nuc'ua angueze o xipjiji c'ua: ―I̱ pãrãji c'o ejemplo c'o ró xi'tsc'öji. Nguec'ua rí xi'tsc'öji, texe c'o ya mbãrã na jo ja ga manda Mizhocjimi a jens'e, chjëntjui 'naja bëzo c'ü ri pë's'i 'naja caja c'ü ri quiji c'o cja nuevo, 'ñe c'o ya mezhe. 'Ma pje c'o rguí jyodü c'o ri cãrã o̱ ngumü c'e bëzo, ra ma c'e bëzo ra ma ngama, o ra ma jñümü nu ja ri pë's'i c'o.
23674	MAT 14:8	Nuc'ua c'ü nu nana c'e xunt'i o dyü't'ü o xipji c'ü pje ro dyötü e Herodes. O ma c'ua c'e xunt'i o ma xipji: ―Ixtí dyacö dya a ñi e Juan c'ü jichi yo nte, dyacö co 'naja mblato, eñe c'e xunt'i.
23707	MAT 15:5	Pero nu'tsc'eji nan'ño gui mangueji. I̱ṉ mangueji 'ma pje ni jyodü c'o nu tata 'naja nte, ra sö ra mama c'e nte ra xipji c'o nu tata: “Perdonaozüvi pero c'ü ro pjöxc'övi, ya ró mama rá mbeñe Mizhocjimi. Nguec'ua dya sö rá pjöxc'övi”, ra 'ñembevi. Nguec'ua nu'tsc'eji i̱ṉ fariseoji 'ñetsc'eji i̱ṉ xöpüteji i̱ṉ cjapüji c'ü dya ni muvi c'ü manda Mizhocjimi, na ngueje i̱ṉ jizhiji yo o̱ tjũrü c'o ín mboxatitaji.
23709	MAT 15:7	Nu'tsc'eji i̱ṉ cjapqueji c'ü me na jotsc'eji, pero dya cjuana. Na cjuana c'ü o mama e Isaías c'ü ja ga cjatsc'eji. O mama a cjava:
23711	MAT 15:9	Bë ga zũcö yo. Jizhiji yo o̱ tjũrü yo nte; cjapüji c'ü ri ngueje o̱ jña Mizhocjimi yo, eñe e Isaías va pätpä Mizhocjimi.
23716	MAT 15:14	Jyëziji yo fariseo. Na ngueje cjapü jizhiji c'ü na jo 'ñiji c'o nte c'o dya pje pãrã, pero anguezeji chjëntji c'ü ri ndëzhöji. I̱ṉ pãrãgueji 'ma ra tsja 'naja ndëzhö ra ngüjnü nu mindëzhövi, ra zo'ovi nza yejui cja cöt'ü 'ma.
23726	MAT 15:24	O mama c'ua e Jesús: ―C'ü vi ndäcjö Mizhocjimi, ngue c'ü rá pjös'ü yo ín menzumügöji a Israel yo chjëntji nza cja ndënchjürü c'o ya bëzhi. Nguextjo yo vi ndäcjä rá pjös'ü.
23729	MAT 15:27	O mama c'ua c'e ndixũ: ―Jã, na cjuana c'ü i̱ṉ mangue, ín Jmuts'ügö. Pero zö jyëtsquijme dyo'o c'o in menzumügueji a Israel, i̱ṉ pãrãgue ja ga cja yo dyo'o, siji c'o ngünxëdyi c'o jäbä cja o̱ mexa nu jmuji, c'o jä'bä c'o ts'it'i.
23730	MAT 15:28	O ndünrü c'ua e Jesús o xipji: ―Nu'tsc'e ndixũ, na jo c'ua ja gui 'ñejme c'ü rá pjöxc'ü. Rá pjöxc'ü c'ua ja gui ñe, embe. Ixco jogü c'ua c'e ndajme c'ü o̱ xünt'i c'e ndixũ.
23733	MAT 15:31	C'o nte o jñandaji c'o mi ngone o mbürü o ña'a c'o, 'ñe c'o mi dodyë me go jogü c'o, 'ñe c'o mi me'dye me go nzhodü na jo c'o, 'ñe c'o mi ndëzhö me co jñanda c'ua c'o. Nguec'ua c'o nte me go nguijñiji na ngue nunca mi jandaji a cjanu. Y me co ma't'üji c'ua c'ü o̱ Mizhocjimi c'o menzumü a Israel, mi mamaji c'ü me na nojo angueze.
23745	MAT 16:4	Nu'tsc'eji i̱ṉ cãrãji yo cjë dya, na s'otsc'eji i̱ jyëzgueji Mizhocjimi. Nguec'ua i̱ṉ ötcügöji pje rí jñandgueji ngue c'ua rí pãrãgueji pje pjëtscö. Pero dya ra ch'a'c'eji pje rí jñandgueji; nguextjo c'ü o tsja e Jonás c'ü mi profeta, embeji. Ixco ma c'ua e Jesús o zogütjo c'o fariseo 'ñe c'o saduceo.
23787	MAT 17:18	Nuc'ua o tsja e Jesús o huënch'i c'e ndajma c'ü dya jo c'ü vi zürü c'e t'i, o xipji ro mbedye. Jo ni mbedye c'ua c'e ndajma. Ixco jogü c'ua c'e t'i c'e ndajme c'ü.
23841	MAT 19:10	O mama c'ua c'o discípulo: ―I̱ṉ mangue c'ü dya sö 'na bëzo ra mbëzi o̱ su, zö dya gusta o̱ jmandago c'ü cja. Nguec'ua xenda na jo, dya ra chjüntüji.
23859	MAT 19:28	O ndünrü c'ua e Jesús o xipjiji: ―'Ma ya ndo ri nuevo ne xoñijõmü 'ñe a jens'e, nutscö rvá ẽgö cja Mizhocjimi rá mimigö nu ja rá mandagö. Xo 'ñetsc'eji i̱ chennguegöji, na cjuana c'ü rí xi'tsc'öji, xo rí mimigueji nu ja rá mandagö. Nguec'ua rí jñünpüji ngüenda c'o o̱ mboxbëche c'o doce o̱ t'i e Israel.
23880	MAT 20:19	Ra nzhögügöji c'ua cja o̱ dyë c'o dya menzumü a Israel c'ü me rguí tsjacöji burla, ra mbäräzüji, cja rrũ ndät'äzüji cja ngronsi. Nuc'ua c'ü na jñi nu pa, rá tetcjö.
23886	MAT 20:25	Pero e Jesús o xipjiji ro chëzhiji cja o̱ jmi, cjanu o xipjiji c'ua: ―I̱ṉ pãrãgueji ja ga cja c'o pje nde pjëzhi cja yo nte yo dya pãrã Mizhocjimi, cjapüji yo nte ra tsjaji c'ü mandaji. Y xipjiji ra tsjaji c'o söji na jyü.
23924	MAT 21:29	O ndünrü c'ua c'e t'i o xipji: “Iyö. Dya rá magö”, eñe. Nuc'ua o nzhogü o̱ mü'bü, o ma c'ua a bëpji.
23973	MAT 22:32	Mama a cjava o̱ jña: “Nguezgö o̱ Mizhocjimizü e Abraham, 'ñe e Isaac, 'ñe e Jacob”, eñe Mizhocjimi. Nguec'ua ixi 'ñetsetjo zö ya ndũ e Abraham 'ñe e Isaac 'ñe e Jacob, pero bübütjoji y ra tetjoji, eñe e Jesús.
23984	MAT 22:43	O mama c'ua e Jesús o xipjiji: ―Na jo c'ü. Pero 'ma o mama e David c'ü ja ga cja e Cristo, ¿jenga o mama: “Nuc'ü, ín Jmugö c'ü”, eñe? I̱ṉ pãrãgueji o̱ Espíritu Mizhocjimi o 'ñünbü o̱ mü'bü e David o dyopjü a cjava: Mizhocjimi o zopjü ín Jmugö o xipji: “Mimi cja ín jodyëgö. Rí da'c'ü rí mandague hasta 'ma cja rí chõpü yo nuc'ü na ü”, eñe Mizhocjimi va dyopjü e David.
24002	MAT 23:15	’Nu'tsc'eji i̱ṉ xöpüteji 'ñetsc'eji i̱ṉ fariseoji, i̱ṉ cjapüji c'ü na jots'üji, juentsc'eji ra castigaots'üji Mizhocjimi. Na ngue i̱ṉ pes'eji cja mar i̱ṉ sätc'eji texe cja ne xoñijõmü. I̱ṉ xöpüji yo nte, xa'ma cjó ra 'ñejme c'ua ja nzi gui 'ñejmegueji. Nuc'ua c'o nte c'o ejme c'ua ja gui xiqueji, xenda cja na s'o c'o, que na ngue'tsc'eji. Nguec'ua xenda pë's'i o̱ s'ocüji c'ü rguí möji a ma a linfiernu.
24012	MAT 23:25	’Bübü o nte c'o pe'ch'e a xes'e o mojmü 'ñe o xalo, pero dya xibi na jo a mbo. Nguec'ua na s'o a mbo c'o mojmü 'ñe c'o xalo. Je xo ga cjatsc'eji nu, nu'tsc'eji i̱ṉ fariseoji. I̱ṉ xindyëji i̱ṉ tjintsiji c'ü ni xes'ets'üji pero bübü a mbo in mü'büji c'o na s'o; me i̱ṉ jodü ja rgui tsjapü in tsjacjeji c'o pë's'i yo nin minteji. Juentsc'eji ra castigaots'üji Mizhocjimi.
24016	MAT 23:29	’Nu'tsc'eji i̱ṉ xöpüteji 'ñetsc'eji i̱ṉ fariseoji, juentsc'eji ra castigaots'üji Mizhocjimi. Na ngueje i̱ṉ cjapüji c'ü na jots'üji, pero dya cjuana. I̱ṉ jä'p'äji panteón c'ua ja dyögüji c'o profeta mi jinguã, 'ñe i̱ṉ ä'tp'äji me na zö'ö c'ua ja dyögüji c'o 'ñaja c'o o tsja na jo.
24017	MAT 23:30	I̱ṉ mamaji 'ma ya ri bünc'eji c'o cjë 'ma mi cãrã c'o ín mboxpalegöji, dya rvi pjösp'ügueji 'ma mi pö't'üji c'o profeta.
24022	MAT 23:35	Cja ne xoñijõmü ya mbö't'üji na puncjü o nte c'o mi cja na jo. C'ü ot'ü o mbö't'üji mi ngue e Abel c'ü mi cja na jo. C'ü bëpja o mbö't'üji mi ngue e Zacarías c'ü mi mböcjimi c'ü mi ngue o̱ t'i e Berequías. I̱ tsjogüji a nde nu ja na sjũ 'ñe cja c'e arta nu ja tjü'tp'üji animale Mizhocjimi, i̱ pö't'üji e Zacarías. Na ngue c'ü rí tsjapüji ra sufre c'o rá täjä ra ẽ zo'c'üji, ra jñün'c'üji ngüenda Mizhocjimi c'ü nde ngue in s'ocügueji c'ü vi mbö't'üji texe c'o mi cja na jo ndeze e Abel hasta e Zacarías. Nguec'ua me ra tsja'c'üji rí sufreji na puncjü.
24086	MAT 25:9	O ndünrü c'ua c'o vi mbeñe na jo, o xipjiji: “Iyö, dya ra sö rá da'c'üjme. Na ngueje 'ma rá da'c'üjme, dya ra zögöjme, ni xo ri ngue'tsc'eji. Moji ma chõmüji nu ja pöji”, eñe c'o xunt'i c'o vi mbeñe na jo va xampja.
24098	MAT 25:21	O mama c'ua c'e lamu o xipji: “Me na jo ga mbëpjits'ügue. I̱ tsjacjuana i̱ tsjague na jo'o co c'o ts'ëtjo c'o ró socüts'ügö. Nudya rá da'c'ü o bëpji c'o xenda ni muvi. Tsjogü me rá mäjui na ngue i̱ pëpquigö na jo.”
24125	MAT 26:2	―I̱ṉ pãrãji ya bëzhtjo yepa ra zädä c'e mbaxua c'ü ni chjũ Pascua. Nutscö rvá ẽcjö cja Mizhocjimi, ra nzhögügöji ngue c'ua ra ndät'äzüji cja ngronsi, embeji.
24137	MAT 26:14	C'o doce discípulo, mi bübü 'naja c'ü mi chjũ Judas Iscariote. Nuc'ü, o ma c'ua cja c'o ndamböcjimi, o ma xipjiji: ―¿Ja nzi rí tsjõtcügöji ngue c'ua rá nzhö'c'üji e Jesús? Nuc'ua c'o ndamböcjimi o ngõ't'üji treinta merio o plata e Judas.
24188	MAT 26:65	Go üdü c'ua c'ü mi mero ndamböcjimi, go ts'üdü c'o o̱ bitu c'o mi je'e c'ü, o mama: ―I̱ dyäräji o zadü Mizhocjimi nu. ¿Pje xe ni jyongöji o testigo? Cja i̱ dyäräji ya zadü Mizhocjimi nu.
24207	MAT 27:9	Je va cjanu va zädä o̱ jña Mizhocjimi c'ü vi mama c'e profeta Jeremías: “C'o o̱ mboxbëche e Israel o mamaji c'ü mi muvitjo treinta merio o plata c'e nte c'ü. Nguec'ua o ngõ't'üji, cjanu o nguis'iji c'o merio.
24209	MAT 27:11	E Jesús ma böntjo a jmi c'e gobernador c'ü mi chjũ Pilato. Nuc'ua c'e gobernador o dyönü o xipji: ―¿Cjo ngue'tsc'e o̱ rey yo menzumü a Israel? O ndünrü c'ua e Jesús o xipji: ―Jã, c'ua ja gui mangue, nguetscö.
24223	MAT 27:25	Cjanu o ndünrü c'ua texe c'o menzumü a Israel o mamaji: ―Dya ra tsja, nguezgöjme rá tuns'ü ín nzhubüjme c'ü rguí bö't'ü nu. Xo 'ñe c'o ín ch'igöjme xo ra nguejmeji responsable. Xo 'ñe c'o ín bëchejme.
24227	MAT 27:29	Nuc'ua o dyät'äji 'na corona c'ü mi dyavo bidyi, cjanu jñu'tp'üji a ñi e Jesús. Cjanu o ngö'tp'üji 'na xitji cja o̱ jodyë e Jesús. Nuc'ua cjanu o ndüñijõmüji a jmi, me mi pãtãji mi xipjiji: ―Nu'tsc'e o̱ reyts'ügue yo menzumü a Israel, sido rí mandague, mi embeji ma tsjapüji burla.
24235	MAT 27:37	Cjanu o cuatüji a ñi c'e ngronsi c'ü mi t'opjü, ngue c'ua ro 'mãrã pje vi tjünpü ngüenda angueze. Mi t'opjü a cjava: “Nujnu, ngueje e Jesús nu o̱ rey yo menzumü a Israel.”
24240	MAT 27:42	―Maco o mbös'ü na puncjü o nte nu, maco dya sö ra 'ñemetsjë ra dagü cja ne ngronsi. 'Ma ngueje nu ra manda a Israel nu, ra dagü dya 'ma cja ne ngronsi, ngue c'ua rá ejmegöji 'ma nu.
24260	MAT 27:62	Nu c'e pa c'ü, ngue 'ma mi preparao c'o menzumü a Israel, na ngue c'ü na jyas'ü mi ngue c'e pa 'ma söyaji. Nuc'ua c'ü na jyas'ü, c'o ndamböcjimi 'ñe c'o fariseo o möji cja e Pilato, o xipjiji: ―Nu'tsc'e nin t'ecjañõmü, cja ró mbennc'öjme ja va mama c'e dyonpüte Jesús 'ma xe mi büntjo. O mama: “'Ma ya rguí zö'ö jñipa 'ma rá tũgö, rá tetcjö”, eñe c'ü.
24279	MAT 28:15	Nuc'ua c'o tropa o nguiji c'ua c'o merio. Cjanu o ma tsjaji c'ua ja nzi va manda c'o ndamböcjimi. O xipjiji c'o nte c'ü vi 'ñeje c'o o̱ discípulo e Jesús, vi 'ñe ndunüji c'ü o̱ cuerpo. Nguec'ua hasta yo pa dya, xe mantji cja yo menzumü a Israel c'ü o ma ngüs'üji c'ü xõmü c'ü o̱ cuerpo e Jesús.
24285	MRK 1:1	Rá xi'tsc'öji ja ga cja e Jesucristo c'ü o̱ T'i Mizhocjimi. Ne historia o mbürü 'ma mi zopjü e Juan c'o nte, c'ua ja nzi va dyopjü mi jinguã e Isaías c'ü mi profeta. O dyopjü a cjava: Dyärä, ró juajnügö 'na bëzo ra zopjü yo nte ra xipjiji ín jñagö. Ra ot'ü in xo'ñigue ngue c'ua 'ma rí mague, ya rguí bübü dispuesto yo nte ra dyä'tc'äji.
24344	MRK 2:15	'Na nu pa 'ma mi si xëdyi e Jesús cja o̱ ngumü e Leví, mi cãrã na puncjü c'o mi cobra o contribución 'ñe c'o nte c'o mi xiji na s'o na ngueje dya mi sũpüji o̱ ley c'o menzumü a Israel. 'Natjo c'ua mi siji xëdyi co e Jesús 'ñe c'o o̱ discípulo. Na ngueje na puncjü c'o mi tjünt'ü a xütjü e Jesús.
24345	MRK 2:16	Mi cãrã o fariseo c'o mi xöpü o̱ ley c'o menzumü a Israel. O jñandaji 'natjo c'ua ma siji xëdyi e Jesús 'ñe c'o mi cobra contribución 'ñe c'o dya mi sũpü o̱ leyji. Nguec'ua o xipjiji c'ua c'o o̱ discípulo e Jesús: ―¿Jenga nin xöpütegueji 'natjo c'ua siji o xëdyi yo cobra o contribución 'ñejyo dyaja yo na s'o'o?, eñe c'o fariseo.
24352	MRK 2:23	'Na nu pa 'ma mi söya c'o menzumü a Israel, e Jesús 'ñe c'o o̱ discípulo o cjogüji c'ua ja mi cja o ndëxü. C'o discípulo mi tücüji o ñirëxü, mi tjõ't'ü co o̱ dyëji, jo rron zaji.
24365	MRK 3:8	'Ma o dyäräji c'o mi cja e Jesús, xo o ẽjẽ na puncjü nte c'o mi menzumü a Judea, 'ñe a Jerusalén, 'ñe a Idumea, 'ñe c'o mi menzumü a 'nanguarü a Jordán. Xo o ẽjẽ c'o mi menzumü texe a ma a Tiro 'ñe a Sidón. O ẽ nuji e Jesús.
24376	MRK 3:19	Xo o 'ñeme e Judas Iscariote, nu c'ü ro nzhö e Jesús. Nuc'ua e Jesús 'ñe c'o o̱ discípulo o cjogüji a mbo cja 'naja ngumü.
24379	MRK 3:22	Vi 'ñeje a Jerusalén c'o mi xöpü o̱ ley yo menzumü a Israel. Mi mamaji: ―Bübü demonio cja o̱ mü'bü ne Jesús. Nguetsjë e Satanás c'ü dya jo c'ü pjös'ü ne bëzo, nguec'ua pjongü o demonio.
24455	MRK 5:22	O ẽjẽ c'ua 'naja bëzo c'ü mi chjũ Jairo. Nuc'ü, mi xo'ñi nu cja 'na nitsjimi a Israel. O jñanda mi bübü e Jesús, o ndüñijõmü c'ua cja o̱ jmi.
24535	MRK 7:3	Nu c'o fariseo 'ñe c'o dyaja menzumü a Israel mi cjaji c'ua ja nzi ma tsja o̱ tjũrü c'o o̱ mboxtitaji. Nguec'ua dya ra ziji xëdyi 'ma dya ot'ü ra xindyëji.
24538	MRK 7:6	O ndünrü c'ua e Jesús o xipjiji: ―Nu'tsc'eji i̱ṉ cjapqueji c'ü me na jotsc'eji, pero dya cjuana. Na cjuana c'ü o mama e Isaías c'ü ja ga cjatsc'eji. O mama a cjava va pätpä Mizhocjimi: Nujyo nte yo, sũcö yo, pero nguextjo co o̱ neji. O̱ mü'büji, na jẽ jyadü co nuzgö.
24539	MRK 7:7	Bë ga zũcö yo. Jizhiji yo o̱ tjũrü o nte, cjapüji c'ü ri ngueje o̱ jña Mizhocjimi yo jizhiji, eñe e Isaías.
24541	MRK 7:9	Xo o xipjiji: ―I̱ṉ cjijñiji na jo c'ü i̱ṉ cjaji. Dya i̱ṉ cjapüji ngüenda c'ü manda Mizhocjimi, ngue c'ua gui tsjatsjëji in chjũrüji.