23216	MAT 1:3	Moropai Judá wanî'pî monoi' pe esenpo'san yun pe, to' ese' wanî'pî Perez moropai Zerá. Inkamoro yankon wanî'pî itese' Tamar. Moropai Perez wanî'pî Esrom yun pe. Moropai Esrom wanî'pî Arão yun pe.
23219	MAT 1:6	Moropai Jessé wanî'pî Davi yun pe, pata esa' pe tîwe'sen. Moropai Davi wanî'pî Salomão yun pe. Mîîkîrî yan wanî'pî Urias no'pî rî'pî pe.
23229	MAT 1:16	Moropai Jacó wanî'pî José yun pe. Mîîkîrî José wanî'pî Jesus Cristo yan Maria niyo pe. Mîîkîrî Jesus wanî Paapa nîmenka'pî pe, Cristo pe tesa'sen pe.
23232	MAT 1:19	Mîîkîrî José yarakkîrî Maria e'to' warayo' wanî'pî Paapa maimu yawîrî tîîko'mansen pe. Mîrîrî ye'nen yarakkîrî tîwanî namai José esenumenka'pî teesepanto'kon yaretî'ka pî', tîîse anî'ya epu'tî pra yu'se awanî'pî. Maasa pra tewasirî Maria winîkîi imakui'pî pe anî' eseurîma namai.
23233	MAT 1:20	Mîrîrî pî' José esenumenka ko'mannîpî tanne Uyepotorîkon narima'pî inserî esenpo'pî José pia iwe'ne'. Moropai ta'pîiya ipî': —‍José, Davi nurî'tî paarî'pî, eranne' pe pra e'kî. Ano'pî pe Maria yapi'kî. Maasa pra mîîkîrî more yan pe Maria wanî manni', mîîkîrî man Morî Yekaton Wannî winîpainon pe.
23234	MAT 1:21	Moropai mîîkîrîya more warayo' yenpo pe man. Moropai mîîkîrî ese'tîya pe nai Jesus pe itese'. Maasa pra mîîkîrîya tîpemonkonoyamî' pîika'tî pe man, to' nîkupî'pî imakui'pî winîpai —‍ta'pîiya ipî'.
23236	MAT 1:23	Ta'pîiya see warantî: Aurîno'pî, warayo' yarakkîrî si'pî pepîn ena pe man more yan pe. Moropai tînre ton yenpoiya warayo' pe. Mîîkîrî ese'tî to'ya pe man Emanuel kai'ma ta'pîiya. Uurî'nîkon yarakkîrî Paapa wanî taato' mîrîrî Emanuel.
23240	MAT 2:2	Moropai miarî teerepansa'kon pe ekaranmapo'pî to'ya: —‍O'non pata Judeuyamî' yepotorî pe esenpo'pî more nai? —‍ta'pî to'ya. —‍Anna yi'nî pî' man yapurîi maasa pra kaiwano', manni' Uyepotorîkon esenpo ekareme'nen era'ma pî' anna man wei epa'kapî'to' winîkîi —‍ta'pî to'ya.
23241	MAT 2:3	Mîrîrî taa to'ya eta tîuya ye'nen, pata esa' Herodes atasi'sirunpa'pî. Moropai tamî'nawîronkon pemonkonyamî' Jerusalém ponkon esi'nîpî'pî mîrîrî pî'.
23242	MAT 2:4	Taatasi'sirunpai tîwanî ye'nen, mîîkîrîya teepîremasanon esanon muurukuntî'pî. Moropai Moisés nurî'tîya yenupanto' pî' yenupatonkon eperepî'pî. Moropai inkamoro ekaranmapo'pîiya o'non pata mîîkîrî Cristo, Paapa nîmenka'pî esenpo e'painon kai'ma.
23244	MAT 2:6	—‍See warantî awe'menukasa' man: “ ‘Judéia pata po tîwe'sen, Belém wanî si'mîrikkî pe. Mîîwîni tîîse ipîkku pe pu'kuru awanî tiaronkon cidade yentai. Maasa pra mîrîrî Belém cidade winîpai ipîkku pe tîwe'sen esenpo pe man pemonkonyamî' esa' ton. Mîîkîrî wanî pe man upemonkonoyamî' Judeuyamî' ye'mai'norî pe’ ta'pî Paapaya” ta'pî profeta nurî'tîya.
23245	MAT 2:7	Mîrîrî eta tîuya tîpo, pata esa' Herodesya aminke pai iipî'san yanno'pî tîîpia, tamî'nawîronkonya epu'tî pra tîîse. Moropai to' ekaranmapo'pîiya: —‍Î' pensa pu'kuru see mîrîrî kaiwano' esenposa' era'ma'pîya'nîkon? —‍ta'pîiya.
23246	MAT 2:8	Moropai to' yaipontî'pîiya to' wîtîto'pe Belém pona. Ta'pîiya to' pî': —‍Atîtî moropai mîîkîrî more mîwatîi morî pe epu'tîkonpa. Moropai mîîkîrî more esenposa' eposa'ya'nîkon ya, upî' ekareme'se maai'tîi, uurî nîrî uttîto'pe yapurîi —‍ta'pîiya to' pî'.
23247	MAT 2:9	Mîrîrî taasa' pata esa'ya tîpo inkamoro epu'nenan wîtî'pî. E'ma taawîrî tuutîkon ye'ka pe, inkamoroya wei epa'ka winî tînera'ma'pîkon kaiwano' era'ma'pî. Mîrîrî kaiwano' wîtî'pî to' rawîrî, moropai eemî'pamî'pî wîttî, ita mîîkîrî more e'to' yepoi.
23250	MAT 2:12	Moropai Paapaya ta'pî inkamoro epu'nenan pî' to' we'ne'pî'to' ya', to' wetun tanne. Tîwenna'pokon pe pata esa' Herodes poro to' enna'po namai. Mîrîrî ye'nen inkamoro enna'po'pî tîpatakon ya' tiaron e'ma taawîrî.
23251	MAT 2:13	Inkamoro epu'nenan, aminke pai iipî'san enna'po'pî tanne Uyepotorîkon narima'pî inserî esenpo'pî José pia, iwetun tanne iwe'ne'. Moropai ta'pîiya ipî': —‍Epekî more isan yarakkîrî epekî Egito pata pona. Miarî mako'mamîi, apî' î' tauya pîkîrî. Maasa pra Herodesya mîîkîrî more yuwa pe man iwîpa kai'ma —‍ta'pî inserîya ipî'.
23253	MAT 2:15	Moropai to' ko'mamî'pî miarî Herodes sa'manta tîpose. Mîrîrî e'kupî'pî pena awe'kupî kupî sîrîrî ta'pî Uyepotorîkonya yawîrî, tîmaimu ekareme'nen profeta nurî'tî pî'. Uurîya unmu yanno'pî Egito pata poi eepa'kato'pe ta'pî profeta nurî'tîya.
23254	MAT 2:16	Inkamoro epu'nenan aminke pai iipî'san warayo'konya tenku'tîsa' epu'tî tîuya ye'nen pata esa' Herodes ekore'ma'pî mararî pra. Mîrîrî ye'nen tamî'nawîronkon moreyamî' warayo'kon tî'ka me'po'pîiya asakî'ne kono' ma'rankon Belém po. Moropai iwoi tîîko'mansenon. Inkamoro moreyamî' asakî'ne kono' ma'rankon tî'ka me'po'pîiya maasa pra inkamoro warayo'kon aminke pai iipî'sanya, î' pensa kaiwano' era'ma'pî tîuya'nîkon ekareme'sa' ye'nen.
23258	MAT 2:20	Moropai ta'pîiya: —‍Apakakî, enna'pokî. More isan yarakkîrî tarîpai enna'pokî Israel pata pona. Maasa pra manni'kan more wîî yu'se si'san sa'manta'pî man.
23260	MAT 2:22	Tîîse itekare eta'pîiya Herodes munmurî'pî Arquelau wanî Judéia pata ko'mannî'nen pe tîyun pata'pî ya'. Mîrîrî ye'nen eranne' pe awanî'pî, miarî ya iko'manse itîîpai pra. Moropai tîwe'ne' inî'rî Paapa eseurîma eta'pîiya attî namai Judéia pata pona. Mîrîrî ye'nen José wîtî'pî Galiléia pata pona Judéia pata pona pra.
23262	MAT 3:1	Mîrîrî yai Jesus arentasa' tanne, João Batista nurî'tî erepamî'pî keren pona Judéia pata po. Miarî Paapa maimu ekareme'pîtî'pî João Batistaya.
23264	MAT 3:3	Mîîkîrî João pî' pena Paapa maimu ekareme'nen Isaías nurî'tî eseurîma'pî. Moropai mîîkîrîya imenuka'pî see warantî: Pemonkon entaimepî'nî pî' man keren po. Taiya: “Uyepotorîkon erepamî ye'marî ton konekatî. E'ma yarakkanmokatî to'sarî eerepanto'pe”, taiya ta'pî Isaíasya. Mîrîrî warantî Joãoya ta'pî pemonkonyamî' ekonekato'pe Jesus Cristo erepamî rawîrî.
23266	MAT 3:5	Mîrîrî yai Jerusalém po tîîko'mansenon moropai tamî'nawîronkon Judéia pata po tîîko'mansenon, moropai iren Jordão rî'pîkîrî tîîko'mansenon wîtîpîtî'pî João pia imaimu etai.
23270	MAT 3:9	Moropai kîkatî Paapaya utaruma'tîkon pepîn ipemonkono pe anna wanî ye'nen, maasa pra Abraão payanyamî' pe anna wanî kîkatî. Î' pe pra rî mîrîrî taaya'nîkon manni' wanî. Maasa pra Abraão payanî'san pe Paapaya seeni' tî', miakanma e'painon ayentakon.
23271	MAT 3:10	A'kî, wa'ka moro man, yei ya'tîto' ton ikara kî'pî yapî'. Manni' yei morî pe teperu tîînen pepîn ya'tîto' ton tamî'nawîrî. Moropai mîrîrî yenumî to'ya apo' ya' aaranto'pe.
23272	MAT 3:11	Tîîse uurîya amîrî'nîkon yenpatakona sîrîrî tuna ke neken, ayeserukon imakui'pî ku'to'ya'nîkon rumakasa'ya'nîkon ekareme'nen pe. Tîîse uye'ma'pî pî' tiaron iipî. Mîîkîrî wanî uurî yentai meruntî ke. Ipîkku pe awanî ye'nen mîîkîrî pisa'sa' yewa yeukauya eserîke pra awanî, uyentai awanî ye'nen. Mîîkîrîya amîrî'nîkon yenpatakona pe man ayesa'kon pe Morî Yekaton Wannî e'to'pe moropai apo' ke amîrî'nîkon yenpatakona pe man. ˻Mîrîrî warantî ikupîiya tamî'nawîrî imakui'pî mo'kapa kai'ma.˼
23274	MAT 3:13	Mîrîrî yai Jesus wîtî'pî Galiléia poi iren Jordão ka, João Batistaya tenpatakonato'pe kai'ma.
23277	MAT 3:16	Mîrîrî pe rî tenpatakonasai'ya tîpo, tuna kapai Jesus eseu'ka pe, ka' esettapuruka'pî. Moropai Jesusya Paapa winîpainon Morî Yekaton Wannî autî era'ma'pî tîpona waku'ka warantî. Moropai tîpona eereuta era'ma'pîiya.
23278	MAT 3:17	Moropai ka' poi Paapa eseurîmato' eta'pîiya. Ta'pî Paapaya: —‍Mîserî unmu, uwakîri pu'kuru. Kure'ne ipî' uurî atausinpa —‍ta'pî Paapaya.
23281	MAT 4:3	Mîrîrî tanne Makui, pemonkonyamî' yeka'nunkanen, iipî'pî iipia. Moropai ta'pîiya ipî': —‍Innape see Paapa Munmu pe awanî. Mîrîrî ye'nen seeni' tî' miakanmakî ayu pe —‍ta'pîiya Jesus pî'.
23282	MAT 4:4	Jesusya mîîkîrî maimu yuuku'pî: —‍Paapa maimu e'menukasa' man see warantî: “Tiyu pî' neken pemonkon ko'mamî pepîn. Tîîse tamî'nawîrî î' taasa' Paapaya manni' yawîrî aako'mamî”, taasai'ya man —‍ta'pî Jesusya.
23284	MAT 4:6	Moropai ta'pîiya Jesus pî': —‍Innape Paapa munmu pe awanî ye'nen, arapunkî tarîpai. Maasa pra Paapa maimuya taasa' man: “Paapaya inserîyamî' yarima amîrî pîika'tîi to' ii'to'pe. Inkamoroya ayapisî tenyakon ke tî' pona a'pu pa'tîya namai”, taasai'ya man —‍ta'pî Makuiya.
23285	MAT 4:7	Jesusya imaimu yuuku'pî: —‍A'kî, Paapa maimu e'menukasa' man see warantî: “Ayepotorî Paapa tonpai pra e'kî”, taasa' Paapa maimuya man —‍ta'pî Jesusya.
23286	MAT 4:8	Moropai inî'rî Makuiya Jesus yarî'pî kawînan wî' pona. Miarî si'ma tamî'nawîron patakon yenpo'pîiya, morî pe pata wanî moropai ipîkku pe awanî yenpo'pîiya Jesus pia.
23287	MAT 4:9	Moropai ta'pîiya Jesus pî': —‍Tamî'nawîrî sîrîrî tîrîuya e'painon aapia amîrî pe ipîkku pe awanîpa, sîrîrî uyapurîi awe'sekunka ya —‍ta'pî Makuiya.
23288	MAT 4:10	Jesusya mîîkîrî maimu yuuku'pî. Ta'pîiya Makui pî': —‍Uyeyaton, atarimakî uupiapai. Maasa pra Paapa maimu e'menukasa' man see warantî: “Ayepotorî neken Paapa yapurîkî. Mîîkîrî maimu yawîrî neken ako'mankî”, taasai'ya man —‍ta'pî Jesusya Makui pî'.
23290	MAT 4:12	João Batista yarakkansa' to'ya yekare etasa' tîuya pe, Jesus wîtî'pî Galiléia pata pona.
23291	MAT 4:13	Nazaré po aako'mamî pra awanî'pî. Tîîse Cafarnaum cidaderî pona iko'manse attî'pî. Mîrîrî wanî'pî Galiléia ku'pî ena po tîwe'sen pe. Zebulom pata po tîwe'sen pe, moropai Naftali pata pon pe nîrî awanî'pî.
23293	MAT 4:15	Miarî Zebulom pata pona moropai Naftali pata pona moropai iku'pî rî'pîkîrî pata pona moropai iren Jordão ratai pata, manni' pata Judeuyamî' pepîn pata'se' pona a'ka erepamî kupî sîrîrî. Mîrîrî patakon wanî Galiléia pe itese'.
23294	MAT 4:16	Miarî pemonkonyamî' ko'mamî ewaron ta. Tîîse inkamoroya kure'nan a'ka era'ma kupî sîrîrî. Eranne' pe inkamoro ko'mamî tîîsa'mantato'kon pî', tîîse kure'nan a'ka erepamî kupî sîrîrî to' pia ta'pî Paapa maimu ekareme'nen Isaías nurî'tîya.
23295	MAT 4:17	Mîrîrî pata pai Jesusya Paapa maimu ekaremekî pia'tî'pî. Taapîtî'pîiya see warantî to' pî': —‍Paapa yeseru yapisî pî' esenumenkatî, imakui'pî ankupî'pîkon tîrumakai sîrîrî pata pai. Maasa pra aminke pra tamî'nawîronkon esa' pe Paapa ii'to' eseponî pî' man. Tîpemonkonoyamî' pîika'tîiya kupî sîrîrî —‍ta'pî Jesusya pemonkonyamî' pî'.
23296	MAT 4:18	Mîrîrî yai Galiléia ku'pî rî'pîkîrî tuutî ye'ka pe, asakî'nankon takon yarakkîronkon moro'yamî' yapi'nenan era'ma'pî Jesusya. Tarrafa ke inkamoro wanî'pî Simão, tiaron itese' Pedro. Moropai itakon André wanî'pî. Moro'yamî' yapisî pî' to' wanî'pî mîrîrî iku'pî ka.
23299	MAT 4:21	Inî'rî miarî ya panpî' tuutîi, tiaronkon takon yarakkîronkon nîrî era'ma'pî Jesusya. Inkamoro wanî'pî Zebedeu munkîyamî' pe. Tiago moropai itakon João, inkamoro wanî'pî tîyunkon pokonpe kanau ya'. Tîtarrafarikon rumentannî'pîtî pî' to' tîîse Jesusya to' yanno'pî.
23307	MAT 5:4	Morî pe pu'kuru mannankan tîkaruwasenon wanî. Imakui'pî pî' to' karau tanne, Paapaya to' pîika'tî taatausinpai to' e'to'pe.
23308	MAT 5:5	Morî pe pu'kuru mannankan moo tîwe'sanon, tiwinarî teekore'masanon pepîn wanî. Morî pe to' wanî maasa pra sîrîrî pata tîrî Paapaya to' pata'se' ton.
23310	MAT 5:7	Morî pe pu'kuru mannankan pemonkonyamî' sa'namanenan wanî, maasa pra to' sa'nama Paapaya.
23311	MAT 5:8	Morî pe pu'kuru mannankan imakui'pî ton pra tîwe'sanon wanî, maasa pra inkamoroya Paapa era'ma.
23313	MAT 5:10	Morî pe pu'kuru mannankan tîwe'taruma'tîsanon wanî. Yairî Paapa yeseru kupî to'ya wenai to' taruma'tî to'ya. Inkamoro awanî taatausinpai maasa pra Paapa, tesa'kon pia to' ko'mamî ipemonkono pe, —‍ta'pî Jesusya to' pî'.
23315	MAT 5:12	Mîrîrî ye'nen taatausinpai pu'kuru e'tî mararî pra. Maasa pra aapia'nîkon tîntîrî ton konekasa' Paapaya man ka' po. Mîrîrî warantî nîrî pena amîrî'nîkon rawîronkon Paapa maimu ekareme'nenan profetayamî' nurî'san taruma'tî'pî to'ya, ataruma'tîuya'nîkon manni' warantî —‍ta'pîiya.
23316	MAT 5:13	Jesusya to' yenupa ko'mannîpî'pî. Ta'pîiya: —‍Amîrî'nîkon yeseru wanî pan warantî morî pe pemonkonyamî' pîika'tîton pe. Tîîse inî'mîra pan enasa' ya, morî pe awanî pepîn. Ipo'mîra awanî. Pan pe awanî pepîn. Moropai mîrîrî wanî î' pe pra rî. Moropai mîrîrî papo to'ya poro pona pemonkonyamî'ya mîrîrî yaki'tapapîtî tuutîkon kaisarî.
23317	MAT 5:14	Moropai tiaron ekaremekî'pîiya. Ta'pîiya: —‍Amîrî'nîkon yeseru wanî pata weiyu warantî tamî'nawîronkon nera'maton pe. A'kî, cidade konekasa' wî' po tîwe'sen era'ma tamî'nawîronkonya e'painon. Teesera'masen pepîn eena eserîke pra awanî, kawîne tîwanî ye'nen aronne eesera'ma ko'mannîpî.
23321	MAT 5:18	Maasa yairon pî' tauya etatî. Ka' moropai pata ataretî'ka pîkîrî, Moisésya yenupanto' ataretî'ka pepîn. Tîîse tamî'nawîrî aako'mamî itonpa emo'ka pepîn. Tîîse tamî'nawîrî taasai'ya yawîrî awe'kupî e'to' yawîrî tamî'nawîron ataretî'ka pîkîrî.
23322	MAT 5:19	Tîîse anî'ya Moisésya yenupanto' yawîrî ikupî tanne tîîse tiwin mîrikkî ipureme'sai'ya ya, moropai mîrîrî ke tiaron yenupaiya ya, ikupî tîuya manni' warantî. Paapa pia mîîkîrî wanî tiaronkon ipemonkonoyamî' ma're awanî. Tîîse anî'ya Moisésya yenupanto' yawîrî pu'kuru ikupî ya moropai mîrîrî ke tiaronkon yenupaiya ya innape kupî tîuya manni' warantî, mîîkîrî wanî ipîkku pe pu'kuru Paapa pia, tiaronkon ipemonkonoyamî' yentai.
23323	MAT 5:20	Maasa pra tauya sîrîrî apî'nîkon. Morî ayeserukon awanî ya, manni'kan Moisés nurî'tîya yenupanto' pî' yenupatonkon yeseru kaisarî moropai fariseuyamî' yeseru kaisarî, ipemonkono pe aako'mamîkon pepîn Paapa pia. Tîîse morî panpî' to' yeseru yentai ayeserukon e'pai awanî aako'mamîkonpa Paapa pia ipemonkono pe —‍ta'pî Jesusya to' pî'.
23325	MAT 5:22	Tîîse uurîya taa sîrîrî apî'nîkon. Anî' ekore'masa' ya tonpa yarakkîrî mîîkîrî yarî to'ya e'pai awanî ipîkku pe tîwe'sen juiz pia. Moropai anî'ya taa ya tonpa winîkîi “Î' epu'nen pepîn amîrî”, taiya ya ipî', mîîkîrî yarî to'ya ipîkku pe tîwe'sanon to' yepurukon pia itaruma'tîto'pe to'ya. Moropai anî'ya tonpa esatî ya, “Imakui'pî amîrî, pakko”, taiya ya, nari' pe awanî. Tîwarî e'pai awanî mîîkîrî yenumî Paapaya namai apo' ya' aaranto'pe.
23327	MAT 5:24	Mîrîrî tanne, moro antîrî nîmîkî moropai atîkî e'mai' pe ayonpa pia. Yarakkîrî ayeseru konekata. Moropai tamî'nawîrî morî pe teekonekai enna'pokî Paapa yapurî pe antîrî tîrîpa.
23328	MAT 5:25	Mîrîrî warantî ayeyatonya ayarî ya juiz pia, ka'ne' pe ayeserukon konekatî ayeyaton yarakkîrî apî' eeseurîma rawîrî. Mîrîrî kupîya pra awanî ya, ayarîiya ipîkku pe tîwe'sen pia. Moropai mîîkîrî juizya amîrî rumaka surara yenya'. Moropai mîîkîrîya ayarakkamo atarakkannîto' ta.
23331	MAT 5:28	Tîîse uurîya taa sîrîrî apî'nîkon anî'ya wîri' era'ma ya, moropai yarakkîrî e'pai tîwanî pî' eesenumenka ya, yarakkîrî mîîkîrî e'sa' mîrîrî tewan ya'.
23332	MAT 5:29	Mîrîrî ye'nen wîri' era'maya ya ayenu meruntî winon ke imakui'pî kupîya emapu'tîiya. Mîrîrî namai imo'kakî, yenunkî imakui'pî kupîya namai. Maasa pra asakî'ne ayenu tîîse, imakui'pî ku'sa'ya ya, attî apo' ya' ankupî'pî wenai. Mîrîrî ye'nen morî pe panpî' awanî itenu pra aako'mamî ya imakui'pî tîku'se pra.
23333	MAT 5:30	Moropai ayenya meruntî winonya imakui'pî kupîya emapu'tî ya, mîrîrî merenkî'kî moropai yenunkî imakui'pî kupîya namai. Maasa pra ayenya merenkî'sa'ya ya, aako'mamî enen ipatîkarî. Mîrîrî wanî morî pe panpî', asakî'ne ayenya tîîse apo' ya' attî yentai —‍ta'pî Jesusya.
23334	MAT 5:31	—‍Taasa' to'ya man nîrî see warantî: “Anî'ya tîno'pî rumaka ya, irumaka tîuya kaaretarî tîrîiya e'pai awanî iipia”, taa to'ya.
23335	MAT 5:32	Tîîse uurîya taa sîrîrî apî'nîkon, anî'ya tîno'pî rumaka ya tiaron warayo' yarakkîrî awe'sa' pra tîîse, mîîkîrîya imakui'pî kupî tîno'pîya emapu'tî mîrîrî. Maasa pra tiaron warayo' yarakkîrî awanî emapu'tîiya aaniyotasa' ya. Moropai manni' warayo' yarakkîrî awanî manni'ya nîrî imakui'pî kupî —‍ta'pî Jesusya.
23336	MAT 5:33	—‍Epu'nenan nîrî amîrî'nîkon pena atamokon nurî'tî pî' î' kai'ma ta'pî. “Î' taasa'ya'nîkon ya Paapa pî', ta'pîya'nîkon yawîrî iku'tî, seru'ye' pe tîwe'se pra”, taa to'ya.
23337	MAT 5:34	Tîîse uurîya taa sîrîrî apî'nîkon. Amîrî'nîkon esenumenka see warantî. Paapa winîkîi pra tauya ya, î' wani' awanî pepîn î' ta'pîuya yawîrî pra ikupîuya, taaya'nîkon. Tîîse ka' winîkîi teeseurîmai pra e'tî. Maasa pra Paapa yaponse' pe awanî mîrîrî mîîto'pe.
23340	MAT 5:37	Mîrîrî ye'nen î' winîkîi takai pra e'tî, innape amaimukon wanî ekaremekîkonpa. Tîîse amaimukon e'pai awanî see warantî: Inna, kaane, kai'ma. Maasa pra tu'kan î' taato'ya'nîkon amaimukon wanî makui winîpai tui'sen pe.
23341	MAT 5:38	Jesusya ta'pî: —‍Î' ta'pî to'ya epu'nenan amîrî'nîkon: “Anî'ya ayenu pona apa'tî ya, mîîkîrî ayenu yai apa'tîtîponya tîmoron epu'tî e'pai awanî akaisarî. Moropai mîrîrî warantî aye pona apa'tîtîponya tîmoron epu'tî e'pai awanî akaisarî aye'mapa”, taa Moisés nurî'tîya yenupanto'.
23342	MAT 5:39	Tîîse uurîya taa sîrîrî apî'nîkon, amîrî winîkîi imakui'pî ku'nen pî' teese'mai pra e'kî. Anî'ya ayenpata pona apa'tî ya, iratai winî era'tîkî apa'tîto'peiya.
23343	MAT 5:40	Moropai anî'ya ayarî ya ipîkku tîwe'sen juiz pia apon ke ye'mapa, tîwî apon mo'kaiya. Tîwî aya'san nîrî yarîiya î' rî kî'kupîi mîîkîrî yarakkîrî.
23344	MAT 5:41	Moropai anî'ya taa ya apî': “Uyemanne yaakî aminke pu'kuru pra tiwin quilómetro kaisarî”, taiya ya, itîîpai pra awanî tanne, tîîse yaakî asakî'ne quilómetros kaisarî yarîya e'pai awanî, tu'se awanî'pî yentai.
23345	MAT 5:42	Moropai anî' erepamî ya aapia î' rî esa'se. Mîîkîrî pia inesatî'pî tîîkî. Moropai anî' erepamî ya aapia tîniru esa'se, a'noko'pî pe era'makî tîwî tîku'se pra —‍ta'pî Jesusya.
23346	MAT 5:43	—‍Î' ta'pî to'ya epu'nenan amîrî'nîkon: “Ayonpa awakîrikon pu'kuru sa'nama e'pai awanî. Moropai ayeyaton ku'tî ayewanma pe”, taa to'ya.
23347	MAT 5:44	Tîîse uurîya taa sîrîrî apî'nîkon, anî' ayeyatonkon pe tîwe'sen wanî ya, mîîkîrî sa'namatî kure'ne. Moropai epîrematî mîîkîrî ataruma'tînenkon pona.
23348	MAT 5:45	Mîrîrî warantî ikupîya'nîkon ya, ayunkon ka' pon munkîyamî' pe awanîkonpa. Maasa pra mîîkîrîya tamî'nawîronkon ton pe wei tîrî, morîkon ton pe moropai imakui'san ton pe. Mîîkîrîya kono' tîrî, morî ku'nenan ton pe moropai imakui'pî ku'nenan ton pe.
23349	MAT 5:46	Tîîse amîrî'nîkonya awakîrikon neken ayonpakon sa'nama ya tiaronkon tîsa'namai pra. Tîîse î' ton pe mîrîrî warantî si'ma “Paapa winîpainon yapisîuya”, kai'ma eesenumenkakon? A'kî, mîrîrî warantî nîrî imakui'sanya, tîniru yapisî pî' teesenyaka'masanonya ikupî.
23350	MAT 5:47	Moropai eeseurîmakon ya awakîrikon neken ayonpakon yarakkîrî, tiaronkon yarakkîrî teeseurîmai pra, î' pe pra rî awanî. Mîrîrî warantî Paapa epu'nenan pepînya nîrî ikupî.
23351	MAT 5:48	Mîrîrî ye'nen yairî pu'kuru e'tî e'to' yawîrî. Yairî pu'kuru ayunkon Paapa, ka' pon awanî manni' warantî awanîkonpa —‍ta'pî Jesusya.
23352	MAT 6:1	Jesusya taa ko'mannîpî: —‍Aka! tîwarî panpî' e'tî Paapa yapurî yeseru pî'. Tiaronkonya ayera'mato'kon pe pra neken. Mîrîrî warantî ikupîya'nîkon ya, Paapa, ayunkon ka' pon nîtîrî, iwinîpainon yapisîya'nîkon pepîn.
23353	MAT 6:2	Mîrîrî ye'nen anî' tîwe'taruma'tîsen pia î' rî tîîsa'ya'nîkon ya, “Mîrîrî kin tîrî pî' wai koo iipia rî”, kîkatî, manni'kan seru'ye' pe teesenku'tîsanonya ikupî warantî pra. Maasa pra inkamoroya iku'pîtî Judeuyamî' epere'to'kon yewî'kon kaisarî. Moropai pemonkonyamî' wîtîto'kon, e'makon kaisarî pemonkonyamî'ya tapurîto'kon pe kai'ma. Ayenku'tîuya'nîkon pepîn, maasa Paapa winîpainon yapisî to'ya pepîn. Maasa pra aasîrî pemonkonyamî' piapai yapisî'pî to'ya.
23354	MAT 6:3	Tîîse amîrîya î' rî tîrî ya, tîwe'taruma'tîsen pia itîîkî ama' pe, anî' ayonpa pî' teekareme'se pra, î' ku'sa'ya epu'tîiya namai.
23355	MAT 6:4	Mîrîrî antîrî'pî epu'tî anî'ya e'pai pra man. Tîîse ayun, tamî'nawîron era'manenya î' ku'sa'ya era'ma. Mîrîrî wenai aapia tîntîrî tîrîiya.
23356	MAT 6:5	—‍Eepîremakon ya, manni'kan seru'ye' pe tîwe'sanonya ikupî warantî kî'ku'tîi. Maasa pra inkamoro epîremapîtî Judeuyamî' epere'to'kon yewî'kon tapî' satippe si'ma. Moropai to' epîremapîtî e'makon, pemonkonyamî' wîtîto', e'makon era'tîto'kon ta pî' si'ma. Tamî'nawîronkon pemonkonyamî'ya tera'mato'kon pe kai'ma, mîrîrî kupî to'ya. Ayenku'tîuya'nîkon pepîn. Inkamoroya tamî'nawîrî tînapisîkon yapisî'pî pemonkonyamî' winîpai, Paapa winîpai î' yapisî to'ya pepîn.
23357	MAT 6:6	Tîîse mîrîrî warantî pra amîrî'nîkonya ikupî e'pai man. Eepîremakon ya, ayewî'kon ta ewontî. Moropai ayewî'kon mana'ta yarakkantî, anî'ya ayera'makon namai. Moropai epîrematî, manni' anî' nera'ma pepîn, Paapa pî'. Moropai mîîkîrî tamî'nawîrî î' konekaya'nîkon era'manenya tîntîrî tîrî aapia'nîkon.
23358	MAT 6:7	Eepîremato'kon yai, eepîremakon ya, se' tapairî mai tinna'popî'se pra e'tî, manni'kan Paapa epu'nenan pepînya ikupî manni' warantî. Maasa pra inkamoro epîrema kusan pe tiwinan mana'popîtî pî' to' ko'mamî. Mîrîrî warantî neken Paapaya teepîremanto'kon eta kai'ma to' esenumenka.
23359	MAT 6:8	Mîrîrî ye'nen tauya sîrîrî, inkamoro warantî pra e'tî. Maasa pra Paapa ayunkonya tamî'nawîron î' itu'se awe'to'kon epu'tî pî' man, maasa esatîya'nîkon rawîrî epu'tî pî' man.
23360	MAT 6:9	Mîrîrî ye'nen tauya sîrîrî, epîrematî see warantî: “Paapa anna yunkon, amîrî ka' po tîîko'mansen. Tamî'nawîronkonya morî pe pu'kuru amîrî wanî epu'tî yu'se wai.
23361	MAT 6:10	Amîrî wanî tamî'nawîronkon esa' pe. Asi'kî anna pia, anna esa' pe awanîpa. Itu'se awe'to' yawîrî ikupî annaya yu'se wai, tarîni' sîrîrî non pona, morî pe pu'kuru ka' po awanî manni' warantî.
23362	MAT 6:11	Sîrîrîpe itu'se anna e'to' tîîkî, anna yekkari ton. Itîîkî anna pia î' ton pra anna wanî namai, Paapa.
23363	MAT 6:12	Moropai Paapa, anna nîkupî'pî imakui'pî awinîkîi iku'kî aawanmîra, anna wanmîra tamî'nawîronkon nîkupî'pî imakui'pî anna winîkîi kupî annaya warantî.
23364	MAT 6:13	Moropai anna pîika'tîkî, imakui'pî ena namai anna yentai. Moropai Makui mo'kakî anna piapai, Paapa. Maasa pra amîrî wanî anna esa' pe. Meruntî ke amîrî wanî tamî'nawîronkon yentai ipatîkarî. Morî pe aako'mamî ikî'pî ton pra. Mîrîrî warantî awanî pe man”. Sîrîrî warantî epîrematî —‍ta'pî Jesusya.
23365	MAT 6:14	—‍A'kî, tauya sîrîrî apî'nîkon. Anî'kan nîkupî'pî imakui'pî awinîkîi'nîkon kupîya'nîkon ya aawanmîra'nîkon, Paapa ka' ponya nîrî tîîwanmîra ikupî, imakui'pî ankupî'pîkon.
23366	MAT 6:15	Tîîse aawanmîra'nîkon imakui'pî to' nîkupî'pî kupîya'nîkon pra awanî ya, mîrîrî warantî nîrî Ayunkonya ankupî'pîkon imakui'pî kupî pepîn tîîwanmîra.
23367	MAT 6:16	Moropai ayekkarikon tonpai pra eepîremakon ya, yairî ma're ayenpatakon tîku'se pra e'tî, manni'kan teesenku'tîsanonya ikupî manni' warantî. A'kî inkamoroya mîrîrî warantî ikupî maasa pra tamî'nawîronkonya tekkarikon tonpai pra teepîremakon era'mato'pe kai'ma. Ayenku'tîuya'nîkon pepîn, aasîrî tamî'nawîronkon pemonkonyamî' tera'matîpono'san winîpai yapisî'pî to'ya. Inî' panpî' yapisî to'ya pepîn Paapa piapai.
23368	MAT 6:17	Tîîse amîrî'nîkon epîrema ya, ayekkarikon tonpai pra, ayenpatakon ronatî. Moropai apu'paikon yakinatî,
23369	MAT 6:18	tiaronkonya ayekkarikon tonpai pra eepîremakon epu'tî namai. Tîîse Ayunkon neken, Paapa anî' nera'ma pepînya ayepu'tîkon ayekkarikon tonpai pra eepîremakon. Moropai mîîkîrîya, ama' pe î' kupîya'nîkon era'manenya tîntîrî tîrî aapia'nîkon.
23370	MAT 6:19	Moropai ta'pîiya: —‍Tarî non po ipîkku pe awanîkon pî' teesenumenkai pra e'tî. Maasa pra tarî mîrîrî ayemannekon, aponkon yaku o'ma'konya. Moropai tarî ama'ye'konya ayama'runpakon.
23371	MAT 6:20	Mîrîrî warantî awanî namai, ayemannekon ton konekaya'nîkon yuwatî ka' po. Miarî o'ma'ya aponkon yaku pepîn. Miarî ayemannekon karau pepîn, aataretî'ka pepîn. Moropai miarî ama'ye'konya ayama'runpakon pepîn.
23372	MAT 6:21	Miarî ikonekatî, maasa pra o'non pata po ayemannekon konekasa'ya'nîkon ya, manni' pata eesenumenkato'kon wanî aako'mamîkon pî' —‍ta'pî Jesusya.
23373	MAT 6:22	Jesusya ta'pî: —‍A'kî, î' kai'ma esenumenkan wenai yairî, yairî pra uyeserukon wanî epu'tî, u'kuma'tuya itu'na uweiyu'makon warantî. Yairî esenumenkan ya, anne' pe pra si'ma esenku'tîn pepîn.
23374	MAT 6:23	Tîîse yairî pra esenumenkan ya, anne' pe e'nî ye'nen, esenku'tîn mîrîrî. Mîrîrî ye'nen uuwarîrî'nîkon esenku'tînsa' ya, kure'ne pu'kuru esenku'tînsa' mîrîrî, ewaron ta e'nî warantî.
23375	MAT 6:24	Moropai inî'rî ta'pî Jesusya: —‍Anî' wanî eserîke pra man, asakî'ne tîkaraiwarî ke. Maasa pra tiaron yapurîiya morî pe tiaron yentai. Moropai tiaron mu'tunpaiya tiaron maimu yawîrî awanî. Tîîse tiaron pîinamaiya pepîn. Mîrîrî warantî Paapa poitîrî pe e'nî eserîke pra man, inî' panpî' tîniru yu'se eseka'nunkan ya —‍ta'pî Jesusya.