23233	MAT 1:20	Ti m', ta ti tahyb n'aa newë däk do jawén paa bä Tak'ëp Hyb N'aa Jawyk Do ããs kas'ee wät ta hã ta s'ëë gó. Ti m' ta s'ëë gó ããs ky hadoo ta hã. Hahỹỹ da ta kyyh: —Joséh, Dawi panaa, —näng mäh —mahyb n'aa p'eed manäh. Magat'ëë né hẽ Marija. Ajãn ta wog gó hasuun doo, P'op Hagä Do Sahee hejój hanaa.
23234	MAT 1:21	Aj'yy da ta t'aah. Mahäd n'oo da Jesus, P'op Hagä Do karapee tabed'ëëp hyb n'aa da nesaa do ramoo bok do mahǟnh —näng mä ããs kyyh Joséh hã.
23240	MAT 2:2	Ti m' rakajaa bä kä rabeaanh: —Nyy bä tabadäg däk Judah buuj sa wahë n'aa nag'aap hẽ henäng doo? —näk mäh. —Ãã hapäh sagõõh tabenyy däk do heen n'aa. Papỹỹj nu ganyy hẽnh tahana. Ãã wén na bë wahë n'aa nag'aap hẽ henäng do ãã weh'ëëh hyb n'aa —näk mä sagõõh ky n'aa ma kamahet'ëëk do sa kyyh.
23243	MAT 2:5	Ti m' raky hadoo: —Berẽnh panang bä, Judah häj n'aa bä tabenäng da —näk mäh. —Hahỹỹ da P'op Hagä Do ky n'aa rod see erii wät paa ta ti ky n'aa —näk mäh:
23244	MAT 2:6	“Panang Berẽnh, Judah häj n'aa bä badäk doo, õm ky n'aa netsëëh do nado panang ky n'aa etsëëh do sa mahang, Judah häj n'aa bä. Ky n'aa etsëëh da õm, a babuuj mahang ganyyh do hyb n'aa ta bagã n'aa, Isaraéw buuj, karapé haa h'yyb mahũũm doo.” —Tii d' né hẽ P'op Hagä Do kyyh, ta ky n'aa rod see erih do paah —näk mä Mosees ky n'aa jaw'yyk do ma mehetëk do sa kyyh Eróts hã.
23246	MAT 2:8	Ti m' Eróts mejũũ mä Berẽnh hẽnh rabahõm hyb n'aa. Ti m' ky ken'yym doo gó m' taky hadoo sa hã: —Bë ahõm, baad bë esóts karapee —näng mäh. —Karapee bë awyyd bä, nayyw hẽ ỹ karẽn ỹ bë maher'ood, karapee ỹ weh'ëëh hyb n'aa bë nemuun —näng mä Eróts kyyh.
23251	MAT 2:13	Ti m' sagõõh ma kamahet'ëëk do ratsyym kasok do jawén paa bä, Tak'ëp Hyb N'aa Jawyk Do ããs kasee mä Joséh hã ta s'ëë gó. Ti m' ta s'ëë gó taky hadoo ta hã: —As'ëëg g'ëëd! —näng mäh. —Mamahũũm wäd karapee t'aah ta ỹỹn daheeh Esit häj n'aa hẽnh, t'ĩĩ hẽnh bë kejën hõm hyb n'aa. Eróts mejũũ da resoos karapee t'aah tadaj'ëëp hyb n'aa. Ti hyb n'aa da Esit bä bë ayyw dó, õm ỹ maher'oot bä kä da mabana —näng mä ããs kyyh Joséh hã.
23258	MAT 2:20	Hahỹỹ da ããs kyyh ta hã: —As'ëëg g'ëëd! —näng mäh. —Mamabaj hõm karapee t'aah ta ỹỹn daheeh Isaraéw häj n'aa hẽnh kä. Dejëp karapee majĩĩ —näng mäh.
23263	MAT 3:2	Hahỹỹ d' mä ta kyyh: —Edaa däk hỹ pong jé hawät do ji tabag'ããs doo. Ti hyb n'aa bë eréd hõm nesaa doo, P'op Hagä Do wë bë h'yy kawareem hyb n'aa —näng mä Jowãw kyyh.
23268	MAT 3:7	Ti m' hajõk Pariséw ramaneëënh doo, hajõk Saduséw ramaneëënh do na-ããj hẽ ta wë, tanu gemuun doo bä rabana Jowãw bahapäh bä, taky hadoo mä sa hã: —Aw'yy p'yym näng do taah hadoo bëëh! —näng mäh. —Nyy da bë ed'oo bë kejën nesaa do bë hã P'op Hagä Do banoo do mahǟnh? J'ooj madäk doo me bë ed'oo bë nu kemuun nesaa do mahǟnh?
23270	MAT 3:9	Bë daab yb manä Abaraãm panaa bë hanäk do hã. Bë edoo manäh: “Ãã P'op Hagä Do gadoo Abaraãm panaa ãã bahadoo do hyb n'aa.” P'op Hagä Do karẽn bä tahajaa hahỹ pä tawareem bä, Abaraãm panaa rado padäg bä —näng mäh.
23271	MAT 3:10	—Edaa däk h'yy kawanereem do P'op Hagä Do ky n'aa etyy doo. Aj'yy myym joom kóm pa tadahëë däk do tabagëëm hyb n'aa hadoo tii. Sahõnh hẽ joom tëëg neaak do tagëëw jat da, ti tabaju hõm da —näng mä Jowãw kyyh.
23272	MAT 3:11	Ti m' Jowãw ky hadoo ẽnh: —Ỹ ti hỹỹh, bë ỹ nu gemuun naëng me, baad hadoo do wë bë h'yy kawareem do metëë n'aa. Ti awät da jawén ỹỹ tak'ëp hyb n'aa jawyk do bahǟnh ỹỹ. Hã ỹỹ, ỹ hyb n'aa sakog its ta hã. Ti hyb n'aa dooh ỹ haja bä ta tsyym suun ỹ patsä bä —näng mäh. —Tii kä P'op Hagä Do Sahee tabajëë suun bë h'yyb tym gó, bë tah'yyb mahũũm hyb n'aa. Tëëg hõõ hadoo doo me bë d' tametyy baad tabanäw däk hyb n'aa bë h'yyb tym —näng mäh.
23273	MAT 3:12	Tsyt hẽ tabetyn hõm da P'op Hagä Do karẽn do moo heb'ook doo, tsyt hẽ ta wób. P'op Hagä Do karẽn do moo b'ook doo, banäm doo hẽnh tabetyn hõm, tabanesaa hẽnh ta wób, aj'yy ta nahëë me tetyn hõm do hadoo tiriig ta bóg mahǟnh. Ta joom ag tiriig tabataa ta tób n'aa yt hã. Ta bóg taju toonh tëëg hõõ me, nadëëk doo me —näng mä Jowãw kyyh Kristo ky n'aa hã.
23275	MAT 3:14	Ti m' Jowãw geǟm paawä, ti m' taky hadoo: —Hëd n'aa wë ỹ mabana õm ỹ nu gemuun hyb n'aa? Ỹ paawä ti manu gemuun —näng mä Jowãw kyyh.
23276	MAT 3:15	Ti m' Jesus ky hadoo ta hã: —Taw'ããts hẽ ta tii da dó. Ỹ manu gemuun né hẽ. Taw'ããts hẽ ër bad'oo sahõnh hẽ ër hã P'op Hagä Do karẽn doo —näng mäh. Ti m' tii d' taky hadoo do hyb n'aa m', Jowãw nu gemuun kän Jesus.
23278	MAT 3:17	Ti m' hỹ pong jé naa tamaa ena kän P'op Hagä Do kyyh. Hahỹỹ da m' ta kyyh: —Hahỹ tah ỹỹ, tak'ëp ỹ kamahǟn up doo. Baad ỹ h'yy gadajang tan'oo bä —näng mäh.
23281	MAT 4:3	Tii bä Dijab, ji h'yyb tahet'uuk doo, ana ta wë, ti m' taky hadoo: —P'op Hagä Do T'aah mado bä, —näng mäh —mamejõ hahỹ pä rakawereem padëëk pãw —näng mäh.
23282	MAT 4:4	Ti m' Jesus ky hadoo: —Dooh. Hahỹỹ da P'op Hagä Do kyy kerih doo: “Ji waa hã had'yyt nado ji bedëp. Sahõnh hẽ P'op Hagä Do kyyh hyb n'aa ji bedëb heh'äät” —näng mä Jesus.
23284	MAT 4:6	—P'op Hagä Do T'aah mado bä, —näng mäh —keréd hyy tũũ. Hahỹỹ da P'op Hagä Do kyy kerih doo —näng mä Dijab kyyh: “P'op Hagä Do mejũũ da ta ããs, baad õm rabahag'ããs hyb n'aa. Õm da ragadoo p'op pä hã a tsyym taganadas hyb n'aa”, näng P'op Hagä Do kyyh —näng mä Dijab.
23285	MAT 4:7	Ti m' Jesus ky gadoo: —Hahỹỹ da na-ããj hẽ P'op Hagä Do kyy kerih doo: “Mamety manä P'op Hagä Doo, a hagã n'aa” —näng mä Jesus.
23287	MAT 4:9	Ti m' taky hadoo ta hã: —Sahõnh hẽ ta ti ỹ anoo da a hã, wë ỹỹ, tũũ a taron nuu me ỹ mawehëë bä —näng mä Dijab kyyh.
23288	MAT 4:10	Ti m' Jesus ky hadoo: —Ahõm mahǟnh ỹỹ, Nesaa Do Yb! —näng mäh. —Hahỹỹ da P'op Hagä Do kyy kerih doo: “Jããm hẽ P'op Hagä Doo, bë hagã n'aa, bë wehëë. Jããm hẽ ta ti bë hyb n'aa jew'yyk, bë ky daheeh”, näng kerih doo —näng mä Jesus.
23295	MAT 4:17	Ti m' ti noo gó Jesus du do däk tamaher'oot sahõnh hẽ sa hã. Hahỹỹ d' mä ta kyyh: —Edaa däk hỹ pong jé hawät do ji tabag'ããs doo. Ti hyb n'aa bë eréd nesaa doo, P'op Hagä Do wë bë h'yy kawareem hyb n'aa —näng mä Jesus kyyh.
23297	MAT 4:19	Ti m' Jesus ky hadoo sa hã: —B'ëëp bë ana, si ỹỹ bë abooh. Tah'ỹỹb sag nado boo da bë hỹỹ kä. Ajyy, ỹỹj sag hadoo da bë hỹỹ kä P'op Hagä Do hã rah'yy ka'eeh hyb n'aa —näng mä ta kyyh.
23306	MAT 5:3	—P'op Hagä Do ky n'aa edëng sa hã hẽ daab na'yyp doo, sa h'yyb gó jããm hẽ P'op Hagä Do hã daab 'yyp doo. Rawén ky n'aa kedëng, hỹ pong jé hawät do bag'ããs do karapee rabahadoo do hyb n'aa.
23307	MAT 5:4	—Ky n'aa kedëng da jé ha'oot do hah'oop doo, P'op Hagä Do h'yyb en'yym do hyb n'aa da sa hã.
23308	MAT 5:5	—P'op Hagä Do ky n'aa edëng kaja hẽ sa h'yyb mahũũm doo, sa hejój hã h'yy kana'eeh doo. Rawén ky n'aa kedëng, hëëj papuuj P'op Hagä Do ky n'aa enooh do danäh rabahadoo do hyb n'aa da.
23309	MAT 5:6	—P'op Hagä Do ky n'aa edëng takarẽn doo da ji bawät do hã tak'ëp h'yyb pad'ëëk doo. Rah'yyb pahadëëk do kan'oo däk da sa hã.
23310	MAT 5:7	—P'op Hagä Do ky n'aa edëng ta wób t'yyd mehĩĩn doo. P'op Hagä Do t'yyd mehĩĩn da sa hã kä.
23311	MAT 5:8	—P'op Hagä Do ky n'aa edëng baad hedoo do had'yyt hẽ h'yyb enäh doo. Ky n'aa kedëng da tii, rahapäh do hyb n'aa da P'op Hagä Doo sa matym me.
23312	MAT 5:9	—P'op Hagä Do ky n'aa edëng h'yyb nyyw gó habok do du n'aa doo. Ta ti hedoo doo ramaneëënh da P'op Hagä Do taah.
23313	MAT 5:10	—P'op Hagä Do ky n'aa edëng da P'op Hagä Do karẽn do ramoo bok do hyb n'aa rarahejãã do hah'oop doo. Rawén ky n'aa kedëng, hỹ pong jé bag'ããs do karapee rabahadoo do hyb n'aa da.
23314	MAT 5:11	—Ky n'aa kedëng bëëh, hëp ỹ n'aa bë raky n'aa rejã bä, bë rarahejã bä, daap hẽ nesaa do bë ky n'aa ran'oo bä.
23315	MAT 5:12	Baad had'op do P'op Hagä Do anoo da bë hã ta säm hỹ pong jé. Ti hyb n'aa da bë h'yy gadejah, bë tsebee da, tii d' bë hã radoo bä né paawä! Tii d' né paa sa wahë makũ rabad'oo P'op Hagä Do ky n'aa rod sa hã, rarahejãã né paa sa hã —näng mä Jesus.
23316	MAT 5:13	Ti m' Jesus ky hadoo: —Jukiir hadoo bëëh, badäk hahỹỹ hã habong do sa mahang. Jukiir nadah'ëëd wäd bä, dooh ji haja bä ji an'oo bä p'aa hẽnh tadah'ëëd däg bä. Tanadah'ëëd wäd bä, dooh hyb n'aa ji karẽn wät péh. Ji aw'oong hõm tii. Jé tabës pé tsab'eep da —näng mäh.
23317	MAT 5:14	—Badäk hahỹỹ hã habong do sa bag hadoo bëëh. Dooh ji haja bä ji jejën bä panang waëë jó badäk doo.
23319	MAT 5:16	Ti hadoo ẽnh bë hã. Bë metäh, rabahapäh hyb n'aa, baad hedoo do bë babok doo, baad hadoo do bë moo bok doo, bë Yb hỹ pong jé hawät do hã raj'aa etsë hyb n'aa kä bë hã rahapäh do hyb n'aa —näng mä Jesus.
23320	MAT 5:17	Ti m' Jesus ky hadoo: —Ỹ ahyng babä ỹ gawats'iik hyb n'aa nado P'op Hagä Do ky n'aa jaw'yyk doo, P'op Hagä Do ky n'aa rod rerih do paa na-ããj hẽ. Tii d' bë edoo manäh. Ỹ wén hyng P'op Hagä Do ky n'aa jaw'yyk doo, P'op Hagä Do ky n'aa rod rerih do paa na-ããj hẽ, takaja däk hyb n'aa, hã ỹ kametëëh hyb n'aa na-ããj hẽ.
23321	MAT 5:18	Baad bë ỹ maher'oot. Wë, badäk hahỹ hëëj bawät nä bä, P'op Hagä Do ky n'aa jaw'yyk do dooh tagawatsig bä. Dooh ta bód had'os pé gawatsik péh, sahõnh hẽ ta hã kerih do kametëëh bä kä. Né hup ỹ né hẽ ta ti ỹ her'oot doo —näng mäh.
23322	MAT 5:19	—Jé P'op Hagä Do ky n'aa jaw'yyk do bód t'aats ky nadaheeh doo, ta wób tama met'ëëg bä ta nemuun raky nadaheeh hyb n'aa, jããm hẽ ky n'aa nets'äs da ta ti hedoo do hỹ pong jé hawät do tabag'ããs do mahang. Jé P'op Hagä Do ky n'aa jaw'yyk do ky daheeh doo, ta wób hã tama met'ëëg bä na-ããj hẽ, ky n'aa etsä däk tii, hỹ pong jé hawät do tabag'ããs do mahang —näng mäh.
23323	MAT 5:20	—Baad bë ỹ maher'oot. Baad ub Pariséw red'oo raky daheeh P'op Hagä Do karẽn do ji hã. Ti hadoo ẽnh P'op Hagä Do ky n'aa jaw'yyk do ma mehetëk doo. Ti hado né paawä, baad bë nado bä sa bahǟnh, dooh tabad'op hẽ bë haja bä hỹ pong jé hawät do bag'ããs do karapee bë hado bä —näng mäh.
23324	MAT 5:21	—Bë maa napäh né hẽ p'ooj ub ër wahë makũũ hã kamejũũ doo: “Manaboh manä a da hadoo doo. Nesaa do hã ky n'aa kety däk da jé ta da hadoo do daj'ëëp doo”, näng kerih doo.
23325	MAT 5:22	Ỹỹ kä, ỹ her'oot hahỹ bë hã: Jé ta da hadoo do wë kawajããn do sii hẽ ky n'aa kety däk da. Jé ta da hadoo do ky n'aa rejãã péh, taw'ããts hẽ ër wahë n'aa hedoo do raky n'aa etyy tii. Jé “h'yy gatamaa its õm!”, hanäng pé ta da hadoo do hã, p'eets hẽ tabanesaa hẽnh, tëëg hõõ gó da tabahoop —näng mäh.
23326	MAT 5:23	—Ti hyb n'aa kä, P'op Hagä Do hã mama ejuu bä mahyb n'aa es'ee bä a hã a da hadoo do ganen'aak doo, baad nadoo do ta hã mamoo wät do hyb n'aa,
23327	MAT 5:24	tii bä taw'ããts hẽ meréd dó mama ejuu do pan'aa ji ma ejuu do tyng pa. Tii bä ahõm a da hadoo do wë. Mets'ẽẽ õm tahyb n'aa mabaan hyb n'aa, p'aa hẽnh bë h'yyb enyyw padëëk hyb n'aa. Tii bä maju kä P'op Hagä Do wë mamanaa doo —näng mäh.
23328	MAT 5:25	—Taw'ããts hẽ nayyw hẽ mah'yyb enäw a wë kawajããn doo, hyb n'aa jawyk do wë õm tamahũũm bä õm taky n'aa tapaa hyb n'aa paawä. Bë mahõm me, ta hõõ bä, mah'yyb enäw, hyb n'aa jawyk do ji hã ky n'aa etyy do hã, õm taky n'aa tapa mahǟnh. Tii d' manadoo bä, hyb n'aa jawyk do õm tabahaëënh da warahén hã, õm tadawäts gëët hyb n'aa kä.
23329	MAT 5:26	Dooh d' manä bä kä tii bä, sahõnh hẽ manepaag bä. Né hup ỹ né hẽ ta ti ỹ her'oot doo —näng mäh.
23330	MAT 5:27	Ti m' Jesus ky hadoo ẽnh: —Bë maa napäh hahỹ kamejũũ doo: “Aǟ manä ta seeh ỹỹm sii”, näng kerih do paah.
23333	MAT 5:30	A moo hub hadäk do hyb n'aa nesaa do mamoo wäd bä, taw'ããts hẽ paawä magakyd hõm a mooh. Madawäts hõm. Taw'ããts hẽ sét a hã hanäng do kaw'oong hõm, tabanesaa hẽnh õm P'op Hagä Do aw'oong hõm mahǟnh —näng mäh.
23334	MAT 5:31	—Hahỹỹ da kamejũũ do paah: “Jé ta ỹỹm heréd hõm doo, taw'ããts hẽ taban'oo däk né hẽ ta heen n'aa kerih do ta hã”, näng kerih do hã.
23335	MAT 5:32	Ỹỹ kä, ỹ her'oot hahỹỹ d' bë hã: Jé daap hẽ ta ỹỹm heréd hõm doo, ta ỹỹm wadii do hyb n'aa tanado bä, ỹỹnh ta patug nadoo do sii he'ỹỹh do hado däk tan'oo bä ta ỹỹm paah. Aj'yy see gat'ëë däg bä ta ti ỹỹnh, nesaa doo, P'op Hagä Do ganadoo do tamoo wät. Ta see ỹỹm sii he'ỹỹh do hado däk tii —näng mäh.
23336	MAT 5:33	—Bë maa napäh né hẽ p'ooj ub ër wahë makũũ hã kamejũũ doo: “Maky kahỹỹd manä Tak'ëp Hyb N'aa Jawyk Do hã maky däng doo. Mamoo wäd né hẽ ta hã maky däng doo”, näng kerih doo.
23340	MAT 5:37	Ti hyb n'aa kä, “ỹỹ” bë noo bä, taw'ããts hẽ “ỹỹ” né hẽ bë h'yyb gó. “Dooh” bë noo bä, “dooh” né bë h'yyb gó. Jããm ti bë kyyh. Dooh hyb n'aa tak'ëp bë ky n'aa h'ũũm pé bë metëëh hyb n'aa ta ti bë ehub né hẽ. Nesaa Do Yb hanaa sahõnh hẽ ti bahǟnh tak'ëp ky n'aa h'ũũm doo —näng mäh.
23341	MAT 5:38	Ti m' Jesus ky hadoo ẽnh: —Bë maa napäh né hẽ hahỹ kamejũũ doo: “Ta da hadoo do matym rejãã doo, ta ti mo haj'aa näng do matym na-ããj ji rejãã. Ta da hadoo do tëg see gatëh hõm doo, ta ti mo haj'aa näng do tëg see na-ããj hẽ ji rejãã”, näng kerih doo.
23345	MAT 5:42	Man'oo a da hadoo do ets'ẽẽ bä a hã. A h'ëëd see a da hadoo do ets'ẽẽ bä tab'aanh doo, man'oo né hẽ —näng mäh.
23346	MAT 5:43	Ti m' Jesus ky hadoo ẽnh: —Bë maa napäh né hẽ hahỹ ramejũũ do paah: “Makamahǟn a da hadoo doo. Mahyb n'aa wareem a majĩĩ.”
23351	MAT 5:48	Ti hyb n'aa, taw'ããts hẽ baad had'yyt hẽ bë babok, bë Yb hỹ pong jé hawät do baad had'yyt hẽ tabawät doo da —näng mä Jesus kyyh sa hã.
23352	MAT 6:1	Ti m' Jesus ky hadoo: —Baad hedoo doo, P'op Hagä Do karẽn do bë moo bok bä, taw'ããts hẽ bë moo boo bë raj'aa etsë hyb n'aa nado. Baad hedoo do bë moo boo bä bë hã raj'aa etsë hyb n'aa, ti bä dooh bë gado wäd bä hanäm do ta säm bë Yb hỹ pong jé hawät do hanaa.
23353	MAT 6:2	—Ti hyb n'aa kas'uut do matym n'aa mabanoo bä, magamehǟ manä torõm-bet, õm ramanatakëë hyb n'aa, j'ooj madäk doo me ky ken'yym do rabahed'oo doo da panang tyw n'aa bä, tób P'op Hagä Do panyyg rayd naherot do yt hã, sa hã ta wób raj'aa etsë hyb n'aa. Baad bë ỹ maher'oot: Ta ti hedoo doo, sa hã raj'aa etsë doo me né hẽ ragado däk ta säm. Dooh ragado wäd bä hanäm do P'op Hagä Do hanaa. Né hup ỹ né hẽ ta ti ỹ her'oot doo.
23355	MAT 6:4	ta wób ranahapäh hyb n'aa mamasa doo. Tii bä kä, a Yb hỹ pong jé hawät doo, hapäh do ranahapäh bä manoo doo, anoo da a hã ta säm baad hadoo doo —näng mäh.
23356	MAT 6:5	—Bë ky n'aa ets'ẽẽ bä, j'ooj madäk doo me ky ken'yym do rabahed'oo doo da bë adoo manä da. Panang tyw n'aa kajatsëk bä, hajõk do rababok bä, tób P'op Hagä Do panyyg rayd naherot do yt hã na-ããj ti ragen'aak raky n'aa etsẽẽ rabë bä, ta wób rabahapäh hyb n'aa. Baad bë ỹ maher'oot: Ta ti hedoo doo, sa hã raj'aa etsë doo me ragado däk ta säm. Dooh ragado wät pé hanäm do P'op Hagä Do hanaa. Né hup ỹ né hẽ ta ti ỹ her'oot doo.
23360	MAT 6:9	—Taw'ããts hẽ hahỹỹ da d' bë kyyh bë ky n'aa ets'ẽẽ bä: “Ee, hỹ pong jé hawät doo, ãã karẽn sahõnh hẽ õm rahyb n'aa jew'yyk.
23365	MAT 6:14	Ti m' Jesus ky hadoo ẽnh: —Bë hyb n'aa mabaan bä nesaa do bë wë ramoo boo bä, tii bä bë Yb hỹ pong jé hawät do hyb n'aa mabaan da na-ããj hẽ bë hã.
23367	MAT 6:16	Ti m' Jesus ky hadoo: —P'op Hagä Do bë weh'ëëh hyb n'aa bë kas'aah bä, bë metä manä bë h'yy gajëng doo, j'ooj madäk doo me habok doo, ky ken'yym do gó habok do rabahed'oo doo da. Ta ti rah'ỹỹt sa mamets rakas'aah ta wób rabahapäh hyb n'aa. Baad bë ỹ maher'oot: Ta ti hed'oo doo, sa hã raj'aa etsë doo me, ragado däk ta säm sahõnh hẽ. Dooh ragado wät pé hanäm do P'op Hagä Do hanaa. Né hup ỹ né hẽ ta ti ỹ her'oot doo.
23369	MAT 6:18	kas'aah doo me P'op Hagä Do maweh'ëëh do ta wób ranahapäh hyb n'aa. Jããm hẽ a Yb, hỹ pong jé hawät doo, ji nahapäh do hapäh hyb n'aa. Tii bä kä, a Yb hỹ pong jé hawät doo, kejën doo gó makas'aah do hapäh doo, anoo da a hã ta säm baad hadoo doo —näng mäh.
23370	MAT 6:19	Ti m' Jesus ky hadoo ẽnh: —Bë ata manä bë ma takah'ũũm hyb n'aa badäk hahỹỹ bä, kamera hedoo do ji ma rejãã doo bä, ji ma hetõt bä, hets'ëëk do bë tób ranoo eë hõm doo bä bë ma rabets'ëëk hyb n'aa.
23372	MAT 6:21	Ta tii d' ỹ wén her'oot, tak'ëp bë kamahǟn do banäng bä, tii bä bë h'yyb bawät —näng mäh.
23373	MAT 6:22	—Ji bag hadoo ji matym. Baad tado bä ji matym, ta bag hado däk sahõnh hẽ ji hã.
23375	MAT 6:24	—Dooh hajaa pé pawóp hẽ ta kariw n'aa sii moo wät pé séd noo gó. Tii d' tahado bä, ta kariw n'aa see dooh takamahǟn bä, ta see ti takamahǟn. Ta see wë da baad tamoo wät da, ta see taty n'aa ges'yyk da. Ti hadoo bë hã. Dooh bë haja bä bë h'yy keséj bä. Dooh bë haja bä P'op Hagä Do hã bë h'yyb däg bä, dajẽẽr hã na-ããj bë h'yyb däng bä —näng mä Jesus.
23376	MAT 6:25	—Ti hyb n'aa bë ỹ maher'oot hahỹỹh: Bë hyb n'aa tón had'yyt manä bë babok do hã, bë waa hã, bë eëëk do hã, bë saroor hã. Tii d' ỹ wén edoo, ji awa do bahǟnh ti ji edëp doo. Ji saroor bahǟnh ji.
23378	MAT 6:27	Tak'ëp bë hyb n'aa newë had'yyt né paawä, dooh bë haja bä bë aboo dawëd bä ta tii da —näng mäh.
23379	MAT 6:28	—Hëd n'aa bë hyb n'aa tón bë saroor bë padedëëk do pan'aa hã? Bë hegãã tabawä n'aa ts'ooh joom banäng bä hawäng doo —näng mäh. —Dooh né paawä ramoo boo bä, dooh né paawä sa saroor rages'yyb bä,
23386	MAT 7:1	Ti m' Jesus ky hadoo: —Baad nadoo do hã bë ky n'aa ety manä had'yyt hẽ ta wób, P'op Hagä Do ky n'aa netyy hyb n'aa bëëh.
23388	MAT 7:3	—Hëd n'aa mamatakëë b'aa hyyj its a da hadoo do matym me hahop doo, b'aa haeh do a matym gó anäng?
23390	MAT 7:5	J'ooj madäk do ti a h'yyb. Mado nä pooj jé b'aa haeh do a matym gó hakëë doo. Tii bä da mabahapäh baad ub mabado hõm hyb n'aa a da hadoo do matym gó hatu do b'aa hyyj —näng mäh.
23391	MAT 7:6	—Bë an'oo manä awaar hã tsyt hẽ P'op Hagä Do wë kasëëw däk doo. Bë da regës. Bë an'oo manä too yb hã majoor gabarëëh do perora häd näng do s'ëëb. Ratsab'eep da bë majoor —näng mä Jesus.
23392	MAT 7:7	Ti m' Jesus ky hadoo: —Bë ets'ẽẽ, tii bä P'op Hagä Do anoo bë hã. Bë esóts, tii bä bë aw'yyt da. Bë naëëj tób noo bä naa, tii bä da ta danäh noo gas'ëës.
23393	MAT 7:8	Jé hetsẽẽ doo, gadoo da P'op Hagä Do hanaa. Jé hesoos péh, taw'yyt P'op Hagä Do hanaa. Jé tób noo bä naa naëënh péh, tób noo kas'ëës da ta hã P'op Hagä Do hanaa —näng mäh.
23394	MAT 7:9	—Pãw bë t'aah ets'ẽẽ bä ta waa, pä bë anoo g'eeh ta hã?
23397	MAT 7:12	—Ti hyb n'aa kä, sahõnh hẽ bë bad'oo do hã, bë moo boo ta wób sa hã baad hadoo doo, bë karẽn do bë hã ramoo bok doo. Tii d' tahanäng pé P'op Hagä Do ky n'aa jaw'yyk do hã, P'op Hagä Do ky n'aa rod rerii bong do hã kerih doo —näng mä Jesus.
23398	MAT 7:13	Ti m' Jesus ky hadoo sa hã: —Noo maeh ta tyw n'aa, maeh ta tyw n'aa banesaa hẽnh, ji karejãã doo hẽnh hahõm doo. Hajõk maeh doo me hah'ũũm. Ti hyb n'aa, taw'ããts hẽ bë majëë suun noo nad'ëëd is do hadoo doo me P'op Hagä Do wë, ji edëb had'yyt doo hẽnh ji tamahũũm doo.
23399	MAT 7:14	Noo manad'ëëd its, manad'ëëd its ta tyw n'aa ji edëb had'yyt doo hẽnh hahõm doo. Dooh tahajõõ bä ta ti ta tyw n'aa haw'yyt doo —näng mäh.
23400	MAT 7:15	Ti m' Jesus ky hadoo: —Baad bë hyb n'aa matakä, P'op Hagä Do ky n'aa rod oow bë rawanadii hyb n'aa. B'éé anyyw is do hadoo kawanajããn do hadoo da rababok bë mahang. J'ooj madäk doo me tii. T'õp, sa h'yyb gó, tabanas'aa b'éé hek'ook do hadoo tii.
23405	MAT 7:20	Joom ag hã bë hapäh doo da ta ỹỹn, ti hadoo da, ramoo bok do hã, rababok do hã bë da h'yy genäh P'op Hagä Do ky n'aa rod oow sa hã —näng mäh.
23406	MAT 7:21	—Dooh sahõnh hẽ “Tak'ëp Hyb N'aa Jawyk Doo”, ỹ ramaneëënh doo, hỹ pong jé hawät do bag'ããs do karapee rabahadoo da. Jããm hẽ Yp ỹ hỹ pong jé hawät do karẽn do moo b'ook doo, ta bag'ããs bä tagadoo.
23409	MAT 7:24	—Ti hyb n'aa kä, hahỹ këh ỹ maa newëë doo, ky daheeh doo, aj'yy h'yy ganäng do hadoo, tababang bä, pä banäng bä, ta tób tatamaa sooh do hadoo.
23412	MAT 7:27	Adoos naëng, ag'yyp tamii ta tób hã, bah'ood ahëm ta hã. Tii bä tabatë hyng. Sahõnh hẽ takarejãã ta tób —näng mäh.
23416	MAT 8:2	Ti m' aj'yy rog manahuuh do ana mä ta wë. Ti m' tabahyy häng mä ta taron nu paa me, ti m' taky hadoo mä Jesus hã: —Wahëh ỹ n'aa, —näng mäh —makarẽn bä tii, mahajaa né hẽ nahäh ỹ mado hõm —näng mä ta kyyh.
23417	MAT 8:3	Ti m' Jesus moo däg ta hã. Ti m' taky hadoo: —Ej. Ỹ karẽn —näng mäh. —Has'oo däg! —näng mä ta kyyh. Ti m' nayyw hẽ kä m' ta nahëë badoo wät. Has'oo däg kän mäh.
23418	MAT 8:4	Ti m' Jesus baher'oot ta hã: —Maher'ood manä ta wób sa hã —näng mäh. —Ahõm jajé naga hẽ P'op Hagä Do tób n'aa yt hã moo wät do wë. Mametä ta hã õm has'oo däk doo. Mamoo wäd Mosees mejũũ do paah, ta ti hedoo doo pé ji nahëë badoo wät do heen n'aa, õm has'oo däk do baad sahõnh hẽ rabahapäh hyb n'aa —näng mä Jesus ta hã.
23420	MAT 8:6	Ti m' Jesus hã taky hadoo: —Tak'ëp Hyb N'aa Jawyk Doo, —näng mäh —tak'ëp karom ỹ nahëë näng. Ti asooh tób hẽnh. Dooh tahaja bä tawäd wäd bä. Tak'ëp tabahoop —näng mä warahén.
23421	MAT 8:7	Ti m' Jesus ky hadoo: —Taw'ããts hẽ. T'ĩĩ hẽnh ỹ bahõm ỹ bahaso däk hyb n'aa —näng mäh.
23422	MAT 8:8	Ti m' warahén wahë n'aa ky hadoo: —Wahëh ỹ n'aa, hã ỹỹ, ỹ hyb n'aa sakog its a hã, tóp ỹỹ gó mabajëë suun hyb n'aa. Taw'ããts hẽ babä naa mamejũũ ta nahëë hã, tii bä karom ỹ bahas'oo däk da.
23423	MAT 8:9	Tii d' ỹ wén edoo, ỹ na-ããj né hẽ ỹ ky daheeh wahëh ỹ n'aa ramejũũ do ỹỹh. Ỹ na-ããj hẽ warahén ỹ n'aa ỹ mejũũ, ỹ raky daheeh. Ta see ỹ mejõ bä, “Ahõm”, ỹ noo bä, ahõm né hẽ. Ta see ỹ mejõ bä “Ana”, ỹ noo bä, ana né hẽ. Karom ỹỹ ỹ mejõ bä, “Hahỹ mamoo wäd”, ỹ noo bä, ỹ taky daheeh né hẽ —näng mä warahén kyyh.
23424	MAT 8:10	Ti m' Jesus hyb n'aa meuunh mä warahén her'oot do tamaa napäh bä. Ti m' taky hadoo hajõk do ta sii han'aa do hã: —Né hup ỹ né hẽ hahỹ ỹ her'oot doo: P'op Hagä Do hã rah'yy ka'eeh sa noo né paawä, dooh ỹ hapäh nä pé Isaraéw buuj sa mahang tak'ëp hã ỹ h'yy ka'eeh do hahỹ aj'yy, Isaraéw buuj nadoo do h'yy ka'eeh do hadoo.
23426	MAT 8:12	Ti nuuj jé, pooj jé kats'yyt do ta karapee rabahadoo hyb n'aa paawä, kaw'oong bong da ta w'oo hã, gadagyp doo bä. A'oot da tii bä. Sa tëg kamegëëj däk da tak'ëp nesaa do rahoop do hyb n'aa —näng mäh.
23427	MAT 8:13	Ti m' warahén hã Jesus ky hado kän: —Abaaj hõm. Mah'yy ka'eeh do hyb n'aa metsẽẽ do ỹ moo wät —näng mäh. Ti m' ti noo gó né hẽ ta karom bahas'oo däk.
23432	MAT 8:18	Ti m' hajõk do ta w'oo hã kat'aa do Jesus bahapäh bä kä, taky hadoo mä tama metëëk do sa hã: —Hamäh, ër atsëg hõm karaj'aa tamyyj jé —näng mäh.
23433	MAT 8:19	Ti m' Mosees ky n'aa jaw'yyk do ma mehetëk do see ky hadoo ta hã: —Ma matëg, —näng mäh —õm ỹ hadaa had'yyt hẽ mahahõm hẽnh —näng mäh.