23218	MAT 1:5	Saramon t'aah, Buwas. Buwas ỹỹn Rahab häd näng doo. Buwas t'aah, Obed. Obed ỹỹn mä Rut häd näng doo. Obed t'aah, Jesé.
23219	MAT 1:6	Jesé t'aah kä, Dawi, ër wahë makũ sa wahë n'aa paah. Dawi t'aah, Saromãw. Saromãw ỹỹn Urija häd näng do ỹỹm paah.
23223	MAT 1:10	Esekijah t'aah, Manaséh. Manaséh t'aah, Amom. Amom t'aah, Josijah.
23225	MAT 1:12	Babirõn häj n'aa bä rabaj'eenh do jawén paa bä henäk do hahỹ Jesus wahë makũ sa häd: Jekonija t'aah, Saratijéw. Saratijéw t'aah, Sorobab.
23229	MAT 1:16	Jakóh t'aah, Joséh kä. Marija häd näng do patug ti Joséh. Marija t'aah kä, Jesus, ramaneëënh do Kristo, P'op Hagä Do H'yyb Däng Doo.
23230	MAT 1:17	14 Jesus wahë makũ sa häd ketsén do Abaraãm du doo bä naa, Dawi bä kä tagadäk. 14 sa häd ketsén do Dawi häd bä naa, Judah buuj Babirõn häj n'aa hẽnh ramahũũm bä kä. 14 kä m' Jesus Kristo wahë makũ sa häd ketsén do Babirõn häj n'aa hẽnh rabeboo nä do jawén paa bä naa, Kristo benäng bä kä.
23231	MAT 1:18	Hahỹỹ da Jesus Kristo benäng do ky n'aa. Jesus ỹỹn pan'aa Marija häd näng doo. Joséh gatëë do pan'aa m' ti Marija. Ti m' Marija beta däk, dooh Joséh awäd bä ta wë. Marija wén eta däk, P'op Hagä Do Sahee hejój hyb n'aa.
23232	MAT 1:19	Baad ub, P'op Hagä Do karẽn doo da Joséh, ta patug pan'aa bawät. Ti hyb n'aa m' dooh takarẽn bä Marija taky n'aa tapa bä hajõk do sa matym gó. Dooh takarẽn bä Marija tanu meby bä ta wób sa hã. Ti hyb n'aa tahyb n'aa newë däk, ta h'yyb gó, Marija tamejõ hõm taganat'ëë wät hyb n'aa. Dooh m' takarẽn bä ta wób tamaher'ood bä.
23233	MAT 1:20	Ti m', ta ti tahyb n'aa newë däk do jawén paa bä Tak'ëp Hyb N'aa Jawyk Do ããs kas'ee wät ta hã ta s'ëë gó. Ti m' ta s'ëë gó ããs ky hadoo ta hã. Hahỹỹ da ta kyyh: —Joséh, Dawi panaa, —näng mäh —mahyb n'aa p'eed manäh. Magat'ëë né hẽ Marija. Ajãn ta wog gó hasuun doo, P'op Hagä Do Sahee hejój hanaa.
23234	MAT 1:21	Aj'yy da ta t'aah. Mahäd n'oo da Jesus, P'op Hagä Do karapee tabed'ëëp hyb n'aa da nesaa do ramoo bok do mahǟnh —näng mä ããs kyyh Joséh hã.
23235	MAT 1:22	Sahõnh hẽ tii d' tawén hadoo, Tak'ëp Hyb N'aa Jawyk Do kyyh ta ky n'aa rod Isajas häd näng do erii wät do paa kaja däk hyb n'aa. Hahỹỹ da taky däng do paah:
23236	MAT 1:23	“Etaah da maruus aj'yy manepäh nä doo. Enyy däk da aj'yy ta t'aah. Ramaneëënh da ta häd Imanuéw”, näng mäh. “Ër mahang P'op Hagä Do bawät”, tahanäng pé ti Imanuéw.
23237	MAT 1:24	Ti m' Joséh ty gawëëj däk bä, ããs mejũũ doo da né hẽ taky daheeh. Marija tagat'ëë däg kän.
23238	MAT 1:25	Tagat'ëë däk né hẽ, dooh ta wë tawäd bä Marija t'aah nenäng nä bä. Ti m' Marija t'aah benäng do jawén paa bä Joséh häd n'oo däk mä Jesus.
23239	MAT 2:1	Ti m' panang Berẽnh häd näng doo bä, Judah häj n'aa bä Jesus benäng sa wahë n'aa Eróts häd näng do bag'ããs noo gó. Tabenäng do jawén paa bä ajyy tak'ëp ma kamet'ëëk doo, sagõõh ky n'aa ma kamahet'ëëk do kaj'aa Jerusarẽnh bä. Sa häj n'aa papỹỹj hana hẽnh rahana.
23240	MAT 2:2	Ti m' rakajaa bä kä rabeaanh: —Nyy bä tabadäg däk Judah buuj sa wahë n'aa nag'aap hẽ henäng doo? —näk mäh. —Ãã hapäh sagõõh tabenyy däk do heen n'aa. Papỹỹj nu ganyy hẽnh tahana. Ãã wén na bë wahë n'aa nag'aap hẽ henäng do ãã weh'ëëh hyb n'aa —näk mä sagõõh ky n'aa ma kamahet'ëëk do sa kyyh.
23244	MAT 2:6	“Panang Berẽnh, Judah häj n'aa bä badäk doo, õm ky n'aa netsëëh do nado panang ky n'aa etsëëh do sa mahang, Judah häj n'aa bä. Ky n'aa etsëëh da õm, a babuuj mahang ganyyh do hyb n'aa ta bagã n'aa, Isaraéw buuj, karapé haa h'yyb mahũũm doo.” —Tii d' né hẽ P'op Hagä Do kyyh, ta ky n'aa rod see erih do paah —näk mä Mosees ky n'aa jaw'yyk do ma mehetëk do sa kyyh Eróts hã.
23247	MAT 2:9	Ti m' sa hã Eróts maher'oot do jawén paa bä, ratsyym kasog kän mäh. P'aa hẽnh mä sagõõh rabahapäh ẽnh ramahõm me. Sa pooj jé m' sagõõh bahõm. Ti m' sagõõh bayyw kä kän tób karapee t'aah yt sooh do pong jó.
23251	MAT 2:13	Ti m' sagõõh ma kamahet'ëëk do ratsyym kasok do jawén paa bä, Tak'ëp Hyb N'aa Jawyk Do ããs kasee mä Joséh hã ta s'ëë gó. Ti m' ta s'ëë gó taky hadoo ta hã: —As'ëëg g'ëëd! —näng mäh. —Mamahũũm wäd karapee t'aah ta ỹỹn daheeh Esit häj n'aa hẽnh, t'ĩĩ hẽnh bë kejën hõm hyb n'aa. Eróts mejũũ da resoos karapee t'aah tadaj'ëëp hyb n'aa. Ti hyb n'aa da Esit bä bë ayyw dó, õm ỹ maher'oot bä kä da mabana —näng mä ããs kyyh Joséh hã.
23252	MAT 2:14	Ti m' nayyw hẽ Joséh ty gawëëj däk. Ti m' atsëm né hẽ Joséh bado däk karapee t'aah, ti m' karapee ỹỹn daheeh ratsyym kasog kän Esit hẽnh hah'ũũm doo.
23253	MAT 2:15	Ti m' Esit häj n'aa bä rabajeej kän Eróts bedëp nä bä. Tii d' tawén hadoo P'op Hagä Do kyyh ta ky n'aa rod see her'oot do paa kaja däk hyb n'aa. Hahỹỹ d' mä P'op Hagä Do kyyh ta ky n'aa rod erih do paah: “Ỹ naëëj wät tah ỹỹ, Esit bä naa tabanyyh hyb n'aa”, näng kerih do hã.
23254	MAT 2:16	Ti m' Eróts h'yy kadaw'uuh sagõõh ky n'aa ma kamahet'ëëk do rawadii doo. Ti hyb n'aa tak'ëp mä takawajããn. Ti m' tamejũũ mä radej'ëëp hyb n'aa Berẽnh panang bä, panang nedaa bä na-ããj hẽ, sahõnh hẽ karepé ajyy pawóp hẽ ta baab n'aa hedo padëëk doo, ti yd jé ta baab n'aa hedoo do na-ããj hẽ. Tii d' tawén d'oo, pawóp däg mä ta baab sagõõh ky n'aa ma kamahet'ëëk do pooj jé rabahapäh sagõõh karapee henäng do heen n'aa ganyyh doo.
23255	MAT 2:17	Tii d' né kä m' kaja däk P'op Hagä Do kyyh ta ky n'aa rod Jeremiij häd näng do erih do paa kä. Hahỹỹ da paa m' ta kyyh:
23256	MAT 2:18	“Panang Rama häd näng doo bä naa maa enä tak'ëp ha'oot doo. Tak'ëp h'yy kat'oon do sa kyyh ji maa napäh da. Rakéw panaa kyyh né hẽ tii, sa taah p'ãã 'oot doo. Dooh wäd sa taah. Ti hyb n'aa dooh rakarẽn bä ta wób rah'yyb enäw bä sa hã”, näng kerih doo.
23257	MAT 2:19	Ti m' Eróts dajëp do jawén paa bä, ta s'ëë gó m' ããs kas'ee wät Joséh hã.
23258	MAT 2:20	Hahỹỹ da ããs kyyh ta hã: —As'ëëg g'ëëd! —näng mäh. —Mamabaj hõm karapee t'aah ta ỹỹn daheeh Isaraéw häj n'aa hẽnh kä. Dejëp karapee majĩĩ —näng mäh.
23259	MAT 2:21	Ti m' Joséh bas'ëëg gëët mäh, tado däk karapee t'aah, ti m' karapee ỹỹn daheeh ratsyym kasog kän Isaraéw häj n'aa hẽnh hah'ũũm doo.
23260	MAT 2:22	Ti m' Joséh ky n'aa napäh bä Akeraw häd näng do bag'ããs mä Judah häj n'aa bä ta yb jawén buuj, eỹỹm mä t'ĩĩ hẽnh tahõm bä kä. Ti m' ta s'ëë see gó P'op Hagä Do ããs maher'oot mä t'ĩĩ hẽnh tanahõm hyb n'aa. Ti hyb n'aa kä m' Isaraéw häj n'aa bód Garirej häd näng doo hẽnh mä tabahõm kän.
23261	MAT 2:23	Ta tii bä, panang Nasaréh häd näng do bä rabajeej kän. Tii b' mä kaja kän hahỹ P'op Hagä Do ky n'aa rod raher'oot do paa P'op Hagä Do ky däng do ky n'aa hã: “Ramaneëënh da Nasaréh buuj”, näk paa sa kyyh.
23262	MAT 3:1	Ti m' ta see pé noo gó, nu gemuun do paah, Jowãw häd näng do bahõm kän Judah häj n'aa bä tabanawäng hẽnh. T'ĩĩ hẽnh mä tamaher'oot maa new'ëë do sa hã P'op Hagä Do kyyh.
23263	MAT 3:2	Hahỹỹ d' mä ta kyyh: —Edaa däk hỹ pong jé hawät do ji tabag'ããs doo. Ti hyb n'aa bë eréd hõm nesaa doo, P'op Hagä Do wë bë h'yy kawareem hyb n'aa —näng mä Jowãw kyyh.
23264	MAT 3:3	Jowãw né hẽ ti aj'yy ta ky n'aa P'op Hagä Do ky n'aa rod Isajas häd näng do her'oot do paa hahỹ tabaher'oot noo gó: “Hahỹỹ da tabanawäng bä her'oot do kyyh: Bë tyw n'aa bak'ood däg da Tak'ëp Hyb N'aa Jawyk Doo. Baad ub da bë tyw n'aa daj'aah”, näng mä takerii däk do hã.
23266	MAT 3:5	Ti m' hajõk Jerusarẽnh babuj n'aa, Judah häj n'aa buuj, tamii Joradãn nabyy me habong do na-ããj né hẽ m' rabahõm Jowãw wë.
23268	MAT 3:7	Ti m' hajõk Pariséw ramaneëënh doo, hajõk Saduséw ramaneëënh do na-ããj hẽ ta wë, tanu gemuun doo bä rabana Jowãw bahapäh bä, taky hadoo mä sa hã: —Aw'yy p'yym näng do taah hadoo bëëh! —näng mäh. —Nyy da bë ed'oo bë kejën nesaa do bë hã P'op Hagä Do banoo do mahǟnh? J'ooj madäk doo me bë ed'oo bë nu kemuun nesaa do mahǟnh?
23269	MAT 3:8	Taw'ããts hẽ pooj jé bë metäh te hub tado bä nesaa do bë eréd hõm bä. Bë metäh hanäm do bë moo bok do hã.
23272	MAT 3:11	Ti m' Jowãw ky hadoo ẽnh: —Ỹ ti hỹỹh, bë ỹ nu gemuun naëng me, baad hadoo do wë bë h'yy kawareem do metëë n'aa. Ti awät da jawén ỹỹ tak'ëp hyb n'aa jawyk do bahǟnh ỹỹ. Hã ỹỹ, ỹ hyb n'aa sakog its ta hã. Ti hyb n'aa dooh ỹ haja bä ta tsyym suun ỹ patsä bä —näng mäh. —Tii kä P'op Hagä Do Sahee tabajëë suun bë h'yyb tym gó, bë tah'yyb mahũũm hyb n'aa. Tëëg hõõ hadoo doo me bë d' tametyy baad tabanäw däk hyb n'aa bë h'yyb tym —näng mäh.
23276	MAT 3:15	Ti m' Jesus ky hadoo ta hã: —Taw'ããts hẽ ta tii da dó. Ỹ manu gemuun né hẽ. Taw'ããts hẽ ër bad'oo sahõnh hẽ ër hã P'op Hagä Do karẽn doo —näng mäh. Ti m' tii d' taky hadoo do hyb n'aa m', Jowãw nu gemuun kän Jesus.
23277	MAT 3:16	Jesus nu kemuun wät do jawén paa bä, nayyw hẽ tabanyyh tame naa. Tabanä sii hẽ m' wë kabasëëts hõm. Ti m' tahapäh mä P'op Hagä Do Sahee ahyng mä ta wë. Gurii-i bahyng doo da P'op Hagä Do Sahee bahyng. Ta hã m' tabadäng.
23278	MAT 3:17	Ti m' hỹ pong jé naa tamaa ena kän P'op Hagä Do kyyh. Hahỹỹ da m' ta kyyh: —Hahỹ tah ỹỹ, tak'ëp ỹ kamahǟn up doo. Baad ỹ h'yy gadajang tan'oo bä —näng mäh.
23280	MAT 4:2	Ti m' 40 ta ǟ noo gó dooh m' Jesus awa bä, dooh m' tawëë bä. Ti jawén mä Jesus basa däk.
23284	MAT 4:6	—P'op Hagä Do T'aah mado bä, —näng mäh —keréd hyy tũũ. Hahỹỹ da P'op Hagä Do kyy kerih doo —näng mä Dijab kyyh: “P'op Hagä Do mejũũ da ta ããs, baad õm rabahag'ããs hyb n'aa. Õm da ragadoo p'op pä hã a tsyym taganadas hyb n'aa”, näng P'op Hagä Do kyyh —näng mä Dijab.
23291	MAT 4:13	Ti m' panang Nasaréh bä tabaym dó jawén paa bä m', takahỹỹd gä panang Kapar-Naũm häd näng doo hẽnh. Karaj'aa Garirej häd näng do nabyy me Kapar-Naũm badäk, Seburũn, Napatawi sa häj n'aa bä.
23292	MAT 4:14	Tii da tawén d'oo, P'op Hagä Do ky n'aa rod Isajas häd näng do her'oot do paa takaja däk hyb n'aa. Hahỹỹ d' paa m' Isajas kyyh:
23295	MAT 4:17	Ti m' ti noo gó Jesus du do däk tamaher'oot sahõnh hẽ sa hã. Hahỹỹ d' mä ta kyyh: —Edaa däk hỹ pong jé hawät do ji tabag'ããs doo. Ti hyb n'aa bë eréd nesaa doo, P'op Hagä Do wë bë h'yy kawareem hyb n'aa —näng mä Jesus kyyh.
23296	MAT 4:18	Ti m' karaj'aa Garirej häd näng do nabyy me Jesus bawät bä m', tabahapäh mä pawóp hẽ ajyy. Simaw, Peed ramaneëënh doo, ta hỹỹj Ãn-Deréh daheeh. Tah'ỹỹb mä res'aak karahi me. Tah'ỹỹb sag né hẽ m' tii.
23298	MAT 4:20	Ti m' nayyw hẽ m' raberéd hõm karahi. Ah'ũũm kän mä ta sii.
23300	MAT 4:22	Ti m' nayyw hẽ m' ragatsëg n'yyh pong hẽnh. Ti m' raberéd hõm sa yb, marakate. Ti m' Jesus sii rabahõm kän mäh.
23301	MAT 4:23	Ti m' jé pad'yyt hẽ Garirej häj n'aa bä, tób P'op Hagä Do panyyg rayd naherot do yt hã, Jesus ma metëëk mäh, tamaher'oot mä sa hã P'op Hagä Do ji tabag'ããs do ky n'aa hanäm doo. Jé pad'yyt hẽ m' tabaheso hõm sahõnh hẽ sa nahëëh. Tabaheso hõm na-ããj hẽ h'yyb nahejooj padëëk do nahëë haj'aa.
23302	MAT 4:24	Ti hyb n'aa, Sirija häd näng do häj n'aa bä na-ããj hẽ raky n'aa napäh mä Jesus mo haj'aa hã. Ti hyb n'aa ramena kän ta wë nahëë enäh doo. Hajõng mä ramenaa do sa nahëëh. Tak'ëp datés do hahoop do ta wób, karap'aar h'yyb nesaa do pahadëëk do ta wób, mera do kaj'uun do ta wób, nabong do ta wób. Ta ti sahõnh hẽ sa nahëë Jesus hahëën hõm mäh.
23303	MAT 4:25	Hajõk mä Jesus jawén hah'ũũm. Ta s'ee hẽnh naa m' hena ta jawén hah'ũũm doo. Garirej häj n'aa bä naa m' ta wób, Dekaporis häd näng do häj n'aa hẽnh naa ta wób, Jerusarẽnh bä naa m' ta wób, Judah häj n'aa bä naa m' ta wób, hëëj Joradãn häd näng do tamyyj däk hẽnh naa m' ta wób kä.
23304	MAT 5:1	Ti m' hajõk do ta jawén han'aa do Jesus bahapäh bä m', tabasëëk waëë hã m', ti m' tabahyy sooh. Ti m' ta ma metëëk do rabana ta wë,
23306	MAT 5:3	—P'op Hagä Do ky n'aa edëng sa hã hẽ daab na'yyp doo, sa h'yyb gó jããm hẽ P'op Hagä Do hã daab 'yyp doo. Rawén ky n'aa kedëng, hỹ pong jé hawät do bag'ããs do karapee rabahadoo do hyb n'aa.
23307	MAT 5:4	—Ky n'aa kedëng da jé ha'oot do hah'oop doo, P'op Hagä Do h'yyb en'yym do hyb n'aa da sa hã.
23308	MAT 5:5	—P'op Hagä Do ky n'aa edëng kaja hẽ sa h'yyb mahũũm doo, sa hejój hã h'yy kana'eeh doo. Rawén ky n'aa kedëng, hëëj papuuj P'op Hagä Do ky n'aa enooh do danäh rabahadoo do hyb n'aa da.
23313	MAT 5:10	—P'op Hagä Do ky n'aa edëng da P'op Hagä Do karẽn do ramoo bok do hyb n'aa rarahejãã do hah'oop doo. Rawén ky n'aa kedëng, hỹ pong jé bag'ããs do karapee rabahadoo do hyb n'aa da.
23315	MAT 5:12	Baad had'op do P'op Hagä Do anoo da bë hã ta säm hỹ pong jé. Ti hyb n'aa da bë h'yy gadejah, bë tsebee da, tii d' bë hã radoo bä né paawä! Tii d' né paa sa wahë makũ rabad'oo P'op Hagä Do ky n'aa rod sa hã, rarahejãã né paa sa hã —näng mä Jesus.
23316	MAT 5:13	Ti m' Jesus ky hadoo: —Jukiir hadoo bëëh, badäk hahỹỹ hã habong do sa mahang. Jukiir nadah'ëëd wäd bä, dooh ji haja bä ji an'oo bä p'aa hẽnh tadah'ëëd däg bä. Tanadah'ëëd wäd bä, dooh hyb n'aa ji karẽn wät péh. Ji aw'oong hõm tii. Jé tabës pé tsab'eep da —näng mäh.
23319	MAT 5:16	Ti hadoo ẽnh bë hã. Bë metäh, rabahapäh hyb n'aa, baad hedoo do bë babok doo, baad hadoo do bë moo bok doo, bë Yb hỹ pong jé hawät do hã raj'aa etsë hyb n'aa kä bë hã rahapäh do hyb n'aa —näng mä Jesus.
23320	MAT 5:17	Ti m' Jesus ky hadoo: —Ỹ ahyng babä ỹ gawats'iik hyb n'aa nado P'op Hagä Do ky n'aa jaw'yyk doo, P'op Hagä Do ky n'aa rod rerih do paa na-ããj hẽ. Tii d' bë edoo manäh. Ỹ wén hyng P'op Hagä Do ky n'aa jaw'yyk doo, P'op Hagä Do ky n'aa rod rerih do paa na-ããj hẽ, takaja däk hyb n'aa, hã ỹ kametëëh hyb n'aa na-ããj hẽ.
23321	MAT 5:18	Baad bë ỹ maher'oot. Wë, badäk hahỹ hëëj bawät nä bä, P'op Hagä Do ky n'aa jaw'yyk do dooh tagawatsig bä. Dooh ta bód had'os pé gawatsik péh, sahõnh hẽ ta hã kerih do kametëëh bä kä. Né hup ỹ né hẽ ta ti ỹ her'oot doo —näng mäh.
23322	MAT 5:19	—Jé P'op Hagä Do ky n'aa jaw'yyk do bód t'aats ky nadaheeh doo, ta wób tama met'ëëg bä ta nemuun raky nadaheeh hyb n'aa, jããm hẽ ky n'aa nets'äs da ta ti hedoo do hỹ pong jé hawät do tabag'ããs do mahang. Jé P'op Hagä Do ky n'aa jaw'yyk do ky daheeh doo, ta wób hã tama met'ëëg bä na-ããj hẽ, ky n'aa etsä däk tii, hỹ pong jé hawät do tabag'ããs do mahang —näng mäh.
23323	MAT 5:20	—Baad bë ỹ maher'oot. Baad ub Pariséw red'oo raky daheeh P'op Hagä Do karẽn do ji hã. Ti hadoo ẽnh P'op Hagä Do ky n'aa jaw'yyk do ma mehetëk doo. Ti hado né paawä, baad bë nado bä sa bahǟnh, dooh tabad'op hẽ bë haja bä hỹ pong jé hawät do bag'ããs do karapee bë hado bä —näng mäh.