23217	MAT 1:4	ha 'Ãmĩnãnap mũg tak, ha Nãy mũg tak, ha Xanmõm mũg tak,
23224	MAT 1:11	ha Yekõnĩn mũg tak, xi' taknõy xop mũg tak, 'ĩhã puknõg xop te 'Iyaet yõg tikmũ'ũn mõgãhã', nũy hãm puknõg ha' mõgã', tu hãpxexka Maminõn tu' mõgãhã', pu tu pi'.
23225	MAT 1:12	Tu Maminõn tu' pip, 'ĩhã Yekõnĩn te Xanatit mũg tak, ha Yonomameo mũg tak,
23226	MAT 1:13	ha 'Amiot mũg tak, ha 'Enitkĩy mũg tak, ha 'Ayoh mũg tak,
23227	MAT 1:14	ha Xanok mũg tak, ha 'Akĩy mũg tak, ha 'Eniot mũg tak,
23230	MAT 1:17	Kaxĩy 'Amanãm mõkputox te homik-tok put, ha tehomik-tok put, ha tehomik-tok put, tu mõktu xohix te 14, tu mõktu Namix te 'Iyaet yõg tikmũ'ũn xat, ha tehomik-tok put xohix te 14, tu mõktu 'Iyaet yõg tikmũ'ũn te hãpxexka Maminõn tu' mõg, ha mõkputox nõy xohix te 14 kamah, ha mõktu Yeyox Kunnix mũg tut te' put.
23231	MAT 1:18	Tu' put hã xĩy: Tute yãytap-tup Yoye mũtik, pa nõm mũtik nõm 'ohnãg 'ĩhã Topa Koxuk tek-tok putnãhã'.
23232	MAT 1:19	Ha Mãnix te yãy kutok xuk, ha Yoye te' yũmmũg, yã hãmyok mĩy, tu' yĩy 'ohnãg, tu hãmpe'paxex, hu: “Pũyã tikmũ'ũn Mãnix kummuk 'ãktux hok!” Kaxĩy. Tu' xaptop tu' nĩm putup,
23233	MAT 1:20	tu hãmpe'paxex, 'ĩhã pexkox yõg nũ'kutnã'ax nũn, Yoye mõ'yõn 'ĩhã' nũn, tu' yõtkup tu hãm'ãktux, hu: —Yoye, 'ãmũn yã Namix hã 'ãmõkputox, hu 'ãkuxanõg hok, nũy Mãnix mũy, nũy nũ mũtik yãytax. Yã' max Mãnix, ha Topa Koxuk tek-tok putnãp-tup,
23234	MAT 1:21	hak-tok pit put putup, ha xate' xuxet'ax mĩy putup Yeyox, ha yãy yõg tikmũ'ũn kuxa kummuk xit putup, nũy kuxa max tat 'ũyãnãn tu'.
23235	MAT 1:22	Topa te hãpxopmã ka'ok, yã hõmã tik te Topa pupi hãm'ãktux tikmũ'ũn pu', yĩy:
23236	MAT 1:23	“'Ũn hok yũm tek-tok xuk putup, hak-tok 'ãxet'ax te: 'Ẽmãnẽo.” Yã tikmũ'ũn yĩy'ax hã: “Topa te yũmũg mũtik tihi'.” Kaxĩy. Tu ta tu' kux. Yã Topa yõg hãm'ãktux hittap hã Mãnix te yãy kutok xuk nõmhã.
23237	MAT 1:24	Ha Yoye yãy koxak, tu' yĩpkox pip, tu Mãnix mũg,
23238	MAT 1:25	pa nõm mũtik nõm 'ohnãg, mõktuk-tok put, ha Yoye te' xuxet'ax mĩy Yeyox.
23239	MAT 2:1	Yeyox mũg tut te' put kõmẽn Menẽg tu', yã hãpxexka Yonex yõg kõmẽn, ha 'Enot te hãpxexka yõg tikmũ'ũn xohix xat, 'ĩhã Mãnix tek-tok put, ha tik puknõg xop te hãmyũmmũg nũn, mãyõn xupep'ax ha' nũn, tu mãyõnnãg xop yũmmũg, tu Yenoyanẽn ha' nũn, tu' nũn tu nũktu mõxaha',
23240	MAT 2:2	nũy kakxop pit xax, tu' yĩkopit, hu: —Pi'yã' xip tik te tikmũ'ũn xat'ax kutok? Yã' tut te' put nõmhã, pu Yoneo yõg tikmũ'ũn xohix xat. Hãptox tukmũg tihi', tu kakxop yõg mãyõnnãg pẽnãhã pepi pexkox tu', tu mãyõn xupep'ax ha mãyõnnãg pẽnãhã', tuk nũn tu nũktu nũk-tettex kakxop pu'. Kaxĩy.
23241	MAT 2:3	Ha 'Enot te' xupak, tu' xutĩgãhã', xix Yenoyanẽn yõg tikmũ'ũn xohix xutĩgãhã',
23242	MAT 2:4	yĩy 'Enot te 'ãmãnex xexka xop xãnãhã', xix hãmyũmmũg xop xãnãhã', pu yãy tu nũnnãy, tu ta' nũn tu nũktu mõxaha', ha 'Enot te: —Tep mũn 'ãktux Topa yõg tappet te'? Pi'yã' xip putup 'ũtut 'ĩhãk-tok put, Topa te nõm yãykutnãhã'? Kaxĩy.
23244	MAT 2:6	“Menẽg mũn kõmẽn kutõgnãg, pa Topa te' xexkãnãp-tup, 'ũyãykutnã'ax yõg kõmẽn hah, yĩy Topa te kõmẽn xexkãnãp-tup, ha yãykutnã'ax te yõgnũ tikmũ'ũn xat max putup, tu 'Iyaet yõg tikmũ'ũn xat putup.” Kaxĩy.
23245	MAT 2:7	Ha ta 'Enot te tik xop xãnãhã', nõm tik te hãmyũmmũg xop te hãptox tu' nũn, ha' xãnãhã', pu nũ', ha' xaptop tu' nũn, pu tikmũ'ũn 'ũpẽnã hok, ha 'Enot te' yĩkopit, hu: —Hãm 'ũm 'ĩhã 'ãxop te nõ mãyõnnãg pẽnãhã'? Kaxĩy. Ha' xuktux,
23246	MAT 2:8	yĩy 'Enot te mõ'pok Menẽg hah, tu: —Mõy kakxop pit xax, nũy xipi', nũy nũy 'ã' xuktux, 'ũyĩy kama nũk xup kakxop keppah. Kaxĩy.
23247	MAT 2:9	Tu hãm'ãktux kux, ha ta tik xop mõg, tu ta' mõg putat hã, tu mõktu Menẽg tu' mõxaha', tu mãyõnnãg pẽnãhã 'ũxeheh. Hõmã mãyõnnãg te mãyõn xupep'ax tu' xip hãmnõgnõy tu', yã hõnhã pepi' xip, tu tik keppa' mõg, nũy tik xop mõgã', tu mõktu mĩptut tu' xupep, ha kakxop pit xip, yĩy mãyõnnãg hup, tu' xup pepi' tu pexkox yokama' xup,
23249	MAT 2:11	tu mĩptut hã' mõxakux, tu kakxop pẽnãhã', 'ũtut Mãnix mũtik tihi', yĩy nũktettex kakxop keppah, tu' kuxa te' yẽy. Hak-nãy tu hãpxop max popmãhã', ha takat xexkah, yã pipkup yãnãm 'ãta popmãhã', xix hãpxop puk haxnãg tu' hõm xix mĩxux hep 'ũhaxnãg mĩha tu' hõm.
23250	MAT 2:12	Tu mõ'yõn 'ĩhã Topa te' yõtkup hã hãmyũmmũgãhã', puyĩy 'Enot ha putpu' mõg hok, yĩy ta' mõg, putat nõy hã' mõg, tu mõktu yãy yõg hãm tu' mõxaha'.
23251	MAT 2:13	Ha pexkox yõg nũ'kutnã'ax te Yoye ha' mõg, 'ĩhã mõ'yõn, tu' yõtkup hã hãm'ãktux, hu: —'Ãpu 'ãyok, nũy 'ãknĩhã xihip. 'Ãk-tok put, xi' tut mõgã', nũy hãpxexka 'Eyit tu mõy 'ãmõxãn, nũy nõ te nox pi', ha mõktu 'ãte xa hãm'ãktux. Yã 'Enot te kakxop xak, 'ũp-tex putup tu'. Kaxĩy.
23252	MAT 2:14	Yĩy Yoye yok, tu kakxop put, xi' tut mõgãhã', tu hãpxexka 'Eyit 'ũnũpa tu' mõg 'ĩhã 'ãmnĩy,
23253	MAT 2:15	tu' ti ka'ok, ha mõktu 'Enot tu' xok. Hõmã tik hittap te Topa pupi hãm'ãktux, tu tappet tu kax'ãmi', tu Yeyox 'ãktux, hu: “'Ãtek kutok xãnãhã', 'ĩhã hãpxexka 'Eyit ta tu' xip.” Kaxĩy. Yã Topa yõg hãm'ãktux hittap hã Yeyox nox xip hãpxexka 'Eyit kopa nõmhã'.
23254	MAT 2:16	Ha ta 'Enot te' hip, tu tik puknõg te hãmyũmmũg xop hip, pa 'ap nũn'ah, tu yã mõ'ãmã'. Yĩy 'Enot gãy xexkah, tu' xat, pu kõmẽn yõg kakxop pit xohix xexka kix, nũy kakxop yõg hãmyãxatamuk 2 xohix kix Menẽg kopah, xix kõmẽn kũnãpa' pip kakxop pit kix. Yã hõmã, hãmyãxatamuk 2 'ĩhã tik puknõg te hãmyũmmũg xop te mãyõnnãg pẽnãhã', hu' nũn, nũy kakxop xax, yĩy 'Enot te' xat, pu kakxop pit kutõgnãg xohix kix, nũy kakxop puxet putex.
23255	MAT 2:17	Hõmã, hãmyãxatamuk xohix xexka 'ĩhã, tik hittap Yenemĩn te Topa pupi hãm'ãktux, nũy tappet tu kax'ãmi', yĩy:
23256	MAT 2:18	“Kõmẽn Hãmã yõg tikmũ'ũn potaha', yã Haket potaha', 'ũk-tok xak tu', tu' kuxa teknõg, 'ũk-tok xakix hah.” Kaxĩy. Yã Topa yõg hãm'ãktux hittap hã' xat'ax gãy te kakxop kix nõmhã'.
23257	MAT 2:19	Hãpxip kutõgnãg 'ĩhã 'Enot xok, ha pexkox yõg nũ'kutnã'ax te 'Eyit ha' mõg, tu Yoye ha' mõg, tu hãm'ãktux 'ĩhã Yoye mõ'yõn, 'ũyõtkup hã hãm'ãktux,
23258	MAT 2:20	hu: —'Ãpu, 'ãyok, kakxop put, xi' tut mõgã', nũy 'Iyaet yõg hãm ha putpu mõg. Yã tik kummuk xok, nõm te kakxop xak, nũy putex. Yĩy mõg. Kaxĩy.
23260	MAT 2:22	ha tikmũ'ũn te hãmyũmmũgãhã', tu 'Enot kutok 'Akenap 'ãktux, ha Yonex yõg tikmũ'ũn xat, yãy tak yãnãn tu' xat, yĩy Yoye kuxãnõg, pa Topa te hãmyũmmũgãhã', 'ĩhã mõ'yõn, 'ũyõtkup hã hãmyũmmũgãhã', yĩy Yoye mõg hãpxexka Ganinet tu', xix kakxop mõg, xi' tut mõg,
23261	MAT 2:23	nũy tu ti ka'ok kõmẽn Nãyane kopah. Yã hõmã tik hittap te Topa pupi hãm'ãktux, tu Yeyox 'ãktux, hu: “Tikmũ'ũn te' xuxet'ax mĩy putup, tu Nãyane yõg tik 'ãxet'ax putup.” 'Ũkux. Kaxĩy. Yã Topa yõg hãm'ãktux hittap hã Yeyox xip ka'ok kõmẽn Nãyane tu' nõmhã'.
23262	MAT 3:1	Hãpxip 'ĩhã Yoãm tep-tox pix, tu hãpxexka Yonex yõg hãm panip xexka ha' mõg, nũy Topa pupi hãm'ãktux,
23263	MAT 3:2	tu: —Mã', yãyhãhup, nũy hãpkummuk mĩy kux. Yã hõnhã Topa te 'ãxat nũnte' Kaxĩy.
23264	MAT 3:3	Yã hõmã tik hittap 'Iyait te Yoãm 'ãktux, 'ĩhã Topa pupi hãm'ãktux, yĩy: “Tik xip hãm panip xexka tu', tu' yĩy ka'ok, tu: 'Ãpu, Topa yõg putat max mĩy, nũy Topa pu putat kohe tu' yoa'.” 'Ũkux. Kaxĩy.
23265	MAT 3:4	Yoãm te kãmẽn xeh hã topixxax mĩy, nũy tu xokxop xax hãg-nãy hĩy, tu kunit mãhã', xix puk hep xup.
23266	MAT 3:5	Ha ta kõmẽn Yenoyanẽn yõg tikmũ'ũn xohix nũn, xix hãpxexka Yonex yõg tikmũ'ũn, xix tikmũ'ũn te kõnãg xexka Yohnãm yĩka' pip, tu' nũn,
23267	MAT 3:6	ha Yoãm te tikmũ'ũn xohip-tox pix, 'ĩhã tikmũ'ũn te yãy yõg hãpkummuk mĩy'ax 'ãktux, tu yãyhãhup tu hãm'ãktux, nũy nõm kuxyã'.
23268	MAT 3:7	Ha Paniye xop nũn kamah, xix Xanoxeo xop nũn, puyĩy Yoãm kamap-tox pix. Pa Yoãm te: —'Ãxop kummuk xop te kãyãk-tok putuk! Piyã 'ãxat, xayĩy 'õg hãpkummuk mĩy'ax tu kux, puyĩy Topa 'ãha gãy hok, nũy 'ãkummugã hok?
23270	MAT 3:9	Hãm'ãktux hok, hu: “Yã mõnãyxop 'Amanãm yã yũmũ'ã hã mõnãyxop xe'e', 'a Topa te 'ũgkummugãp-tup'ah,” Kaxĩy. 'Ũxuktux hok! Yã Topa mũn ka'ok, tu mĩkax xap hã 'Amanãm mõkputox mĩy'ax.
23271	MAT 3:10	Tikmũ'ũn te mĩm kup kummuk xak, kupuk hã' xak, tu kuxap hã mõ'hap, pu tu nõg, ha kaxĩy Topa te tikmũ'ũn kummuk kix putup, tu' nõa'.
23272	MAT 3:11	'Ãte 'ãp-tox pix, tu kõnãg hã 'ãp-tox pix, xa yãyhãhup, nũy hãpkummuk mĩy hok 'ũxeheh, pa tik puxet tek pe' nũn putup, tu' ka'ok, ha tak pu'uk. 'Ap max'ah 'ãte nõ pataxax tat, yãk mũn kutõgnãg. Hamũn te Topa Koxuk xa mõ'kutnãp-tup puyĩy 'ãkuxa ka'ogã', nũy 'ãkuxa kummuk tupmã'.
23273	MAT 3:12	Yã pẽnẽn paha', nũy xuxnãg xetox xap mõy mĩxux kopah, nũy xap xix mĩptut kopah, 'ĩhã mĩxux naknãg mõ'hap kuxap tu', ha kaxĩy Topa te yãy yõg tikmũ'ũn xex max, pa' yĩpkox 'ohnãg xop xũygãp-tup, kuxap hã' puk putuk nõ xũygãp-tup, ha' xũy xuxix tapax 'ohnãg. 'Ũkux. Kaxĩy.
23274	MAT 3:13	Hãpxip kutõgnãg 'ĩhã Yeyox mõg, tu ta hãpxexka Ganinet tu' xip, tu kõnãg xexka Yohnãm ha' mõg, pu Yoãm putox pix,
23275	MAT 3:14	pa Yoãm te: —'Ãmhok! Kaxĩy hok! Pak mũn putox pix 'ũyãnãn tu'! 'Ãxexka, hak mũn kutõgnãg. Teptu xatek xat, 'ũg 'ãp-tox pix? Kaxĩy.
23276	MAT 3:15	Ha Yeyox te: —Topa te 'ãp-tup, xak putox pix. Yã puxi'. Kaxĩy. Ha: —Ya hamũn. Kaxĩy. Tup-tox pix.
23277	MAT 3:16	Ha' pix kux, 'ĩhã Yeyox te kõnãg kox tu' xupep, ha pexkox xõn, ha Yeyox te Topa Koxuk pẽnãhã', ha ta tu' yĩxohoh kuxxuxtut putuk, tu mõktu Yeyox putox tonnok, tu yĩmũ' xip,