23231	MAT 1:18	Jadayab capxy ayuc jadu'n nej ymiñ yja'ty je Jesucristo. Jesús ytaj, huɨdi anajty yxɨɨ María, yɨ' tɨ anajty ycapxytungɨxy co ypɨgaangɨxy mɨɨd José; e ma anajty ca'nɨ ñaybudɨgɨ́ɨyɨgɨxy, chi María oy y'ungdzɨmɨ̈gy mɨɨd yɨ Dios yjɨhuɨ'ñ ymɨc'ajt.
23232	MAT 1:19	José, yɨ' ñäy, hue' anajty yɨ' yajpaty janch tudägy. Ca' anajty xɨ̈hua'ñ María mayjäyjoty. Hue' janchtɨy yhuinma'ñybaty co ixmadza'ñ ayüch ameech ca' pɨn yajnejhuɨ̈hua'ñ.
23233	MAT 1:20	Huin'it ma jadu'n anajty nihuinmayɨ̈y, chi Huindzɨn Dios tüg y'ángel ñayquëxɨ̈cɨ cumäyjoty ma José, chi ñɨmaayɨ: ―José, David y'ap y'oc, ca' mɨjcajee mdzachhuinmay nej m'octöxyɨjc'adɨɨyb María, com yɨ' y'ung huɨdibɨ yajma'xung'adamy hue' mɨɨd Dios yjɨhuɨ'ñ ymɨc'ajt ycɨxpɨ.
23234	MAT 1:21	Yɨ' ypadamy tüg y'ung e mxɨɨmöhuɨpy Jesús. Jadu'n yɨ' xɨɨ'adɨɨyb com jëgɨ́x co yɨ' yajpocyñïhuädzam ñaax ycajp.
23236	MAT 1:23	Je töxyjäy huɨdibɨ ca' yëydɨjc mɨɨddzɨnäy hue' je' ung tzɨmɨ̈cɨp. Chi ypadamyb tüg je y'ung hue' je' yxɨɨ'adaanɨp Emanuel. Emanuel hue' yhuimbɨdzɨmy Dios mɨɨd ɨɨch ajt.
23240	MAT 2:2	Chi ajcxy yajtɨy: ―¿Ma je judíojäy yrey tɨɨbɨ yma'xung'aty? Tɨ ɨɨch ajcxy n'ijxɨ yɨ' ymadza' jɨm ma xɨɨ ypɨdzɨmy, e yɨ' ɨɨch ajcxy ya miñ nhuindzɨgɨ̈huaangɨxy.
23246	MAT 2:8	E huin'it ajcxy quejxy jɨm Belén. Chi jadu'n nɨmay: ―Nɨ́cxcɨx jɨm e ocnidɨu ocyajtɨugɨxy je pi'c'anäg; e co anajty tɨ mbatcɨxy, miñ miich ajcxy xyajnɨmáaygɨxyɨch jaydëbɨ ɨɨch nɨcxy nañ jadu'n nhuindzɨgɨ̈yɨch.
23248	MAT 2:10	Co je rey ixpɨcytɨjc jadu'n ijxy yɨ madza', chi ajcxy oy janch jotcujc ñayjɨhuɨ̈yii.
23251	MAT 2:13	Co je rey ixpɨcytɨjc ajcxy yhuimbijttaayñɨ, chi cumäjoty José ijxy tüg Dios y'ángel, chi ñɨmaayɨ: ―Pɨdɨ̈g, nɨcx jɨm Egipto ñaaxjot mɨɨd yɨ pi'c'anäg etz mɨɨd yɨ' ytaj, e jɨm mhuɨ'mɨpy ixtɨ coonɨ ɨɨch miich nɨmähuɨpy. Com yɨ Herodes y'ixtähuamy yɨ' yɨ pi'c'anäg e yaj'öga'ñ yɨ'.
23252	MAT 2:14	Chi huin'it José ypɨdɨ̈gy mɨɨd tzooñ coodz je pi'c'anäg mɨɨd ytaj, chi ajcxy ñɨcxy jɨm Egipto.
23257	MAT 2:19	Co oy y'öcnɨ Herodes huin'it jɨm Egipto, Dios tüg y'ángel ñayguëxɨ̈cɨ cumäyjoty ma José. Chi ñɨmayɨ:
23258	MAT 2:20	―Pɨdɨ̈g, mɨɨdnɨcx yɨ pi'c'anäg etz yɨ' ytaj jɨm ma yɨ Israel ñaaxjot jadügtecy com tɨ y'öctaayñɨ yɨ huɨdibɨ anajty yaj'ögam yɨ pi'c'anäg.
23259	MAT 2:21	Huin'it José ypɨdɨ̈gy, mɨɨd nɨcxy yɨ pi'c'anäg etz yɨ' ytaj jɨm ma Israel ñaaxjot.
23262	MAT 3:1	Huin'it tiempo nañ jadu'n Juan je Bautista (huɨdibɨ jäy yajnɨɨbejtpɨ) ymiñ tüg tɨgɨ̈dum ma Judea ñaaxjot capxhuäcx Dios y'ayuc,
23264	MAT 3:3	Jada Juan yɨ' je' huɨdibɨ je profeta Isaías nigapxy ymɨnañ: Jɨm mɨjtɨgɨ̈dum yajmɨdoy tüg ayuc mɨna'ñ: “Ni'ixɨɨygɨxy yɨ mHuindzɨn ytü'aa, ni'ixɨɨygɨxy tüg tü'aa tɨɨybɨ.”
23265	MAT 3:4	Je Juan hue' anajty yhuit'ajtpy ɨyujc nïbɨjc (huɨdibɨ jäy ytijpy camello) e hue' anajty yhuɨɨnɨp ɨyujc ac, e yɨ' anajty yjɨcxy'ajtpy mu' etz tijaty ɨyujc päg jɨm tüg tɨgɨ̈duum.
23269	MAT 3:8	Yajxon jäy'ajtcɨx tɨydudägy huen niguëxɨ̈gy co tɨ mjothuimbijtcɨxy.
23271	MAT 3:10	Yɨ jach ni'ixɨ̈ yɨ' y'ijtnɨ ma quipy y'ɨjx, tüg'ócɨy quipy huɨdi ca' oy ytɨm'aty yajpujxp yɨ', e chi jada' yajnögy jɨɨnjoty.
23272	MAT 3:11	Ɨɨch, janch yajnɨɨbejtpɨch mɨɨd nɨɨ, yɨ' yɨ' jadu'n nej tüg ixpejt co tɨ mjothuimbijtcɨxy; per jacminamb tzojc huɨdi ajcxy xyajnɨɨbedɨpy mɨɨd Dios yjɨhuɨ'ñ etz mɨɨd jɨɨn. Je' ymɨɨd mɨc'ajtɨn etz cötujcɨn, nïgɨ ca'ydɨ ɨɨch, ni xycapaadyɨch nɨcxy ycɨ̈g nyajtecyjendügyɨch.
23273	MAT 3:12	Ymɨɨd mɨc'ajtɨn pɨjc-huäcxamy yɨ jäy jadu'n nej jäy huimbojy moc, abɨcy pɨdäga'ñ actz, abɨcy moc pajc. Yujcpɨga'ñ moc pajc ma tze'x ninögɨ̈hua'ñ yɨ moc actz moc jaam jɨɨnjoty ma je jɨɨn huɨdibɨ nicamɨnaaxɨɨ ycapïch.
23275	MAT 3:14	Juan ca'jadɨm'a'ɨxɨ̈y, chi nɨmay Jesús: ―Ɨɨch miich ixyipy xyajnɨɨbejtpɨch, ¿e miich mimb ma ɨɨchɨ?
23276	MAT 3:15	Chi Jesús y'adzooy: ―Jadachambɨ oc'a'ɨxɨ̈ jadu'n, com ooy yɨ' ycopɨtyɨty co nguydundayɨm tüg'ócɨy tɨɨbɨ Dios xyaj'ane'mɨm. Huin'it Juan a'ɨxɨɨy chi yajnɨɨbejty Jesús.
23278	MAT 3:17	E huin'it yajmɨdoy tzajpcɨ́xy tüg ayuc ymɨna'ñ: ―Jada je' ɨɨch n'ung'ajtypɨch huɨdibɨ ooy ndzocyɨch huɨdibɨ ooy mɨɨd jotcujc nayjɨhuɨ̈yiijɨch.
23279	MAT 4:1	Chi Dios yjɨhuɨ'ñ yajnɨcxy Jesús mɨjtɨgɨ̈duum jaydëbɨ je ca'oybɨ yjot'ixɨɨyb yhuinma'ñ'ixɨɨyb.
23284	MAT 4:6	Chi nɨmay: ―Pen janch co miich Dios xy'ung'adyii, cödɨjpnax jiiby naaxcɨ́xy, ca' yɨ' nej mjadɨpy com jaybety jadu'n ymiñ co jadu'n ymɨna'ñ: Dios yquexyp yɨ' y'ángeles jɨgɨx xycuend'adɨpy xyhuidzɨpy mɨɨd ycɨ', ca'ydɨ ninej mgönepy ma tzaagop.
23286	MAT 4:8	Jadüg'oc je ca'oybɨ ymɨɨd'ajty Jesús ma tüg copnïcx janch cɨjxpɨ, e jɨm yajni'ixɨɨyday tüg'ócɨy naax cajp co ooy mɨɨdɨty oy'ajtɨn etz mɨc'ajt.
23287	MAT 4:9	E chi nɨmay: ―Ɨɨch jada miich nmoydähuɨpy tüg'ócɨy, pen miich cojxtɨna' xyhuindzɨgɨ̈yɨch xy'ojadatyɨch.
23288	MAT 4:10	Huin'it Jesús y'adzooy: ―Huinhuäctutcɨch miich mujcu', com jadu'n yjaybetyɨty: “Tügpajc yɨ mHuindzɨn Dios yɨ' mhuindzɨgɨ̈huɨpy m'ojadadɨpy.”
23294	MAT 4:16	Yɨ jäy ajcxy huɨdibɨ jɨm tzɨnaayb agootztuuby ijxpaty ajcxy tüg tɨɨcxɨn jajɨn. Je huɨdijaty anajty ajcxy tzɨnaayb ma je jɨbɨcpɨ y'anicɨ̈y, chi ajcxy ycodɨcxɨɨy tügɨ tɨɨcxɨn jajɨn.
23297	MAT 4:19	Chi Jesús nɨmay ajcxy: ―Pajamgɨch, ɨɨch miich ajcxy nyajni'ixɨ̈huɨpy nej jäy myaj'ixpɨgɨpy je Dios ytɨy'ajt.
23302	MAT 4:24	Chi Jesús oy yajnejhuɨɨyñɨ ma tüg'ócɨy yɨ Siria ñaaxjot, e chi ajcxy mɨɨdmiñ ma Jesús tüg'ócɨy huɨdijaty anajty ajcxy ca'oybɨ mɨɨd, etz huɨdijaty anajty ajcxy cɨ̈xuxy tecyxuxy, chi Jesús yajtzoocy.
23308	MAT 5:5	Janch jotcujc je jäy ajcxy huɨdibɨ yung naxpy jäy'ajtp, yɨ' ajcxy padaamb tüg'ócɨy je huɨdi Dios tɨ yaj'ahuanɨ̈yii.
23318	MAT 5:15	Co tüg jɨɨn nyajtoyɨ̈cɨm, ca' huaad tu'tz ngöjujpɨm. Hue janchtɨy co nyajtɨɨcxɨm cɨx, huin'it jëbɨ xycodɨcxtaayɨm jadu'n nej ajt nyajpaatɨm ma tɨjc.
23323	MAT 5:20	Ɨɨch miich ajcxy nɨmaayb, pen ca' miich ajcxy jac'oy mdúngɨxy ca'ydɨ fariseos etz escribas ajcxy, ca' nimɨna mdɨgɨ̈huɨpy ma Dios y'ane'mɨn.
23327	MAT 5:24	jɨm myajhuɨ'm je huindzɨgɨ'ñ ma je altar yhuinduu, e nɨcx jayɨjp nayyaj'oyɨ̈huɨɨ mɨɨd je mɨgüg, huin'it mhuimbedɨp e chɨmgɨ̈yecy je mhuindzɨgɨ'ñ.
23328	MAT 5:25	Tzojc naygapxjotcɨdägɨɨ mɨɨd je mɨdzip, pen yam mɨɨd tüyöy nɨɨ'am tü'am, ca' jecyɨty co je mɨdzip xycɨ̈yegɨp ma juez, e je juez xycɨ̈yegɨp ma je policia, e je' nɨcxy xypɨdägy pujxtɨgoty.
23336	MAT 5:33	Miich ajcxy mnejhuɨɨyb nej jecy'ajty m'aptɨjc mdeedytɨjc ajcxy yajnɨmay: “Ca' nɨgo ti m'ahuanɨ̈huɨpy, mguydunɨpy jadu'n nej anajty tɨ mmɨna'ñ.”
23343	MAT 5:40	Pen ji pɨn xyxɨ̈y e xypɨgaanɨ yɨ mnïjen, najtz'ixɨ', huen xyajnɨcxɨ nañ jadu'n mjocx huit.
23353	MAT 6:2	Paady co mbubedɨpy mmɨgüg, je ayoobɨ jäy huɨdi yajmayjajtpy tijaty, ca' huaad mnigapxy mnimɨydägy o mnaygömayii co anajty tɨ mmöy tijaty. Yɨ' jadu'n ɨdɨɨtzp je jäy huɨdi mɨj cɨx nayjɨhuɨɨyɨp huɨdi anɨdaacp co huen jäy y'ixyii mɨjpɨdägyii co anajty jadu'n y'ɨdɨ̈ch. Janch ɨɨch miich ajcxy jadu'n nɨmaaygɨx co yɨ' tɨ patcɨxy je oy'ajtɨn.
23354	MAT 6:3	Co miich mmöhuɨpy mmɨgüg tijaty yajmayjajtpy, hue' janchtɨy mdunɨpy ca' myajnejhuɨ̈huɨpy huɨdi mɨɨd mnaymɨgüg'adyii.
23357	MAT 6:6	E co miich Dios mmɨbɨjtzoy, nɨcx tɨgoty etz m'agɨ̈huɨpy je mdɨjc aguu. Huin'it Dios mɨbɨjctzou. E je Dios y'ijxpy ymɨdooyb co jadu'n mmɨbɨjctzoy, e je' je m'oy'ajtɨn xymöhuɨipy mayjäyduum.
23360	MAT 6:9	E jadu'n miich ajcxy Dios mɨbɨjctzohuɨpy, jadu'n mɨna'nɨp: Dios Teedy, miich huɨdibɨ tzajpjoty tzɨnaayb; huindzɨgɨ̈y miich mxɨɨ y'ity.
23364	MAT 6:13	Ca' m'a'ɨxɨ̈y co ɨɨch ajcxy nhuinma'ñ tɨgoyɨpɨch. Yajnïhuaatzcɨch ajcxy ma yɨ jɨbɨcpɨ. Co miich yɨ' mje' je cötujcɨn, je mɨc'ajtɨn etz je oy'ajtɨn huinɨxɨɨ huinɨtiempo. Amén.
23369	MAT 6:18	ca'ydɨ myajniguëxɨ̈gy mayjäyjoty co m'ity jaygaay jay'ügy, hue' janchtɨy myajniguëxɨ̈g ma je mDeedy huɨdibɨ ca' yaj'ijxy; e je mDeedy huɨdibɨ ijxp huɨdibɨ miich ajcxy ca' mduñ ijxna' quëxna' yɨ' xymöhuɨpy oy'ajtɨn mayjäyduum.
23370	MAT 6:19	Ca' nïgɨ m'adzocy huɨdibɨ ya naaxhuiñ, je' co ya huindɨgooyb oy ytimtijɨty huɨdibɨ yɨ huech yajhuindɨgooyb, huɨdibɨ tougaayɨp etz ma je meetzpɨ ajcxy meetzcɨxy pɨgɨ̈ccɨxy tijaty.
23371	MAT 6:20	Je' miich nijot'ajtcɨxy je' oy'ajt huɨdibɨ miich ajcxy Dios xymöhuamb jiiby tzajpjoty ma ca' huech yajhuindɨgooy ni ti, e nañ ni ycatougaayii ni ti, etz ma je meetzpɨ ca' ajcxy meetzcɨxy pɨgɨ̈ccɨxy tijaty.
23380	MAT 6:29	Per janch tɨy'ajt jadu'n nej nɨmaaygɨxy, ni je comeeñyjäy huɨdi yxɨɨ rey Solomón, ni ycaquipxɨ̈y je' yxojxɨn mɨɨd je pɨjy.
23400	MAT 7:15	Nayguend'ájtɨgɨx mɨɨd yɨ jäy anɨɨjatypɨ huɨdibɨ ajcxy mɨnamb co Dios ytɨy'ajt yaj'ixpɨjcp, huɨdibɨ ajcxy huɨdijtp janch yung janch naxy ñaybɨdaaccɨxy nejɨhuɨ̈y ooy oy huinma'ñ mɨɨdɨty; nɨgoobɨ ajcxy jadu'n ñaybɨdägyii, ymɨɨd ajcxy jɨbɨc-huinma'ñ.
23405	MAT 7:20	Nañ jadu'n miich ajcxy jëbɨ mnejhuɨ̈y jadu'n nej jäy yjäy'aty co m'ixɨpy nej chɨnäy.
23406	MAT 7:21	Ca' nmɨnaanɨm nidüg'ócɨy jäy ajcxy ytɨgɨ̈huɨpy jiiby tzajpjoty huɨdibɨ xyñɨmaaybɨch: “Huindzɨn, Huindzɨn”, jëda'ajty ajcxy tɨgɨ̈huamb huɨdibɨ ycapxymɨdooyb je Dios chojcɨn y'ane'mɨn.
23409	MAT 7:24	Nidüg'ócɨy pɨnjäy huɨdibɨ xymɨbɨjcpɨch etz mɨdooyb jadu'n nej ɨɨch n'ane'myɨch yɨ' ajcxy quipxyjaty mɨɨd je jäy huɨdibɨ cohuinma'ñ huɨdibɨ ytɨjc ycojp ma yhuingɨ́xɨty.
23422	MAT 8:8	Chi je capitán y'adzooy: ―Huindzɨn, ca'p ɨɨch n'oyjäyɨty, ca' yhuaadɨty mdɨgɨ̈huɨpy ma ɨɨch ndɨjc, jëyɨ miich nɨgoo capxy e tɨ anajty ɨɨch ndumbɨ chögy.
23423	MAT 8:9	Ɨɨch nañ jadu'n ane'my n'ityɨch, e nañ nmɨɨdɨch soldadtɨjc cɨ̈'am. Co ɨɨch nɨmäy: “Nɨcx”, nɨcxp; e co ɨɨch nɨmäy: “Min”, mimb; e co n'ane'myɨch je nbödumbɨch huen tijaty tun, ytumyb.
23426	MAT 8:12	Je judíojäy huɨdibɨ ixyipy ajcxy jëbɨ yjatzɨnäy jiiby tzajpjoty, je' ajcxy nɨcxamb agootztuuby, jiiby ajcxy yjɨ̈huɨpy yäxɨpy etz y tɨɨtzmúcxɨpy ytɨɨtzqueedɨpy.
23428	MAT 8:14	Chi Jesús ñɨcxy ma Pedro ytɨjc. Chi ijxy je Pedro ymɨ̈d co jɨm cɨjx'am ycöcnäy mɨɨd je toyba'm.
23429	MAT 8:15	Co Jesús cɨ̈nïxajy huin'it je toyba'm ñajxy. Chi pɨdɨ̈gy. Chi mɨc'amy ni'ixɨɨy je caayɨn uucɨn.
23432	MAT 8:18	Co Jesús ijxy janch mayjäy anajty tɨ yjübigɨ̈yii, chi nɨmay co huen nájxcɨxy jɨm'amy mejy nïnaxy.
23434	MAT 8:20	Chi Jesús y'adzooy: ―Je huaax ymɨɨd je' ajcxy yjut, e je joon ymɨɨd je' ajcxy ype'ñ. Per ɨɨch, je jäy huɨdibɨ tzoon jiiby tzajpjoty, ca' nmɨ́ɨdɨdyɨch ma nmähuɨbɨch ma nbócxɨbɨch.
23435	MAT 8:21	E jadügpɨ ydiscípulo ymɨnañ: ―Huindzɨn, nɨcx jayɨjp ndeedyɨch n'ocyajnaaxtɨgɨ̈yɨch huin'it nbanɨcxɨp.
23436	MAT 8:22	Huin'it Jesús y'adzooy: ―Pamiingɨch, ixmajtzcɨx yɨ öcpɨ huen ymɨɨ'öcpɨ yajnaaxtɨgɨ̈yii.
23438	MAT 8:24	E jɨm anajty ytüyöy mejyhuingɨ́xy, huin'it mɨc poj ñaymɨbɨdzɨmɨ. Janch mɨc y'ocpɨdɨ̈cnɨ je mejy jɨgo jɨgo je barco cayajnïdɨgoy, pero Jesús anajty chachmaab.
23439	MAT 8:25	Huin'it oy ymɨgapxyii yajmäybɨdɨ̈gyii je' ydiscípulos ajcxy. Chi ñɨmaayɨ: ―¡Huindzɨn, ocyajtzoogɨch ajcxy! ¡Cheeby ɨɨch ajt n'ocquiinɨm!
23440	MAT 8:26	Huin'it Jesús y'adzooy: ―¿Na'amy co mdzachtzɨgɨ́ɨygɨxnɨ? ¡Miich ajcxy hueenɨ mɨɨdɨty mɨbɨjcɨn! Huin'it Jesús ypɨdɨ̈gy. Chi mɨgapxy je poj etz je mejy. Huin'it je mejy etz je poj yhua'cxɨjptay.
23441	MAT 8:27	E je' ydiscípulos ajcxy nɨgoobɨ y'occɨ́x y'occuejtnɨ chachmɨnaangɨxy: ―¿Pɨn yëydɨjc jada jada', co je mejy je poj tɨ ycapxymɨdoyii?
23442	MAT 8:28	Co Jesús yja'ty ma yɨ nɨɨba' ma yɨ Gadara ñaax ycajp, chi metz yëydɨjc, huɨdi anajty ca'oybɨ mɨɨd oy yjɨjpcoyöyɨ̈yii anajty ajcxy, tɨ chooñ ma je öcpɨ jut. Yɨ jäy ajcxy ooy janch ahua'n, e ca' anajty huaad jɨm ni pɨn ñaxy ma je tü'aa.
23446	MAT 8:32	Chi Jesús ñɨmay yɨ' ajcxy: ―Nɨcxcɨx. Huin'it ñïhuaatzɨ je yëydɨjc je ca'oybɨ. Chi oy ytɨgɨɨygɨxy je ca'oybɨ ma je ɨdzɨm. Huin'it je ɨdzɨm oy ñɨɨgöboyɨ̈ctäy. Jiiby ajcxy yjïcxtäy.
23450	MAT 9:2	E jɨm yajmɨmiñ tüg yëydɨjc huɨdibɨ anajty cɨ̈mät tecymät. Yajcɨɨy ymiñ ma'ndzaayjoty. E co Jesús ijxy co ymɨɨd je mɨbɨjcɨn, chi nɨmay je pa'mjäy: ―Jotcugɨ' miich, tɨ je mbocy nhuinmeecxyɨch.
23453	MAT 9:5	¿Huɨdibɨ ca' chipɨty, co nmɨná'ñɨbɨch: “Tɨ yɨ mbocy nhuinmeecxɨch”, o co nmɨná'nɨbɨch: “Pɨdɨ̈g etz tüyöy”?
23454	MAT 9:6	Ɨɨch ndzojcpyɨch co miich ajcxy mhuinjɨhuɨ̈huɨp co ɨɨch tɨ ndzooñɨch tzajpjoty e paady nmɨɨdɨch je cötujcɨn ya naaxhuiñ e jëbɨ nhuinméecxɨbɨch pocyjäy ajcxy. Huin'it Jesús nɨmay je cɨ̈mätpɨ tecymätpɨ: ―Pɨdɨ̈g, huijtzɨ̈g yɨ mdögy etz nɨcxnɨ ma mdɨjc.
23455	MAT 9:7	Chi je cɨ̈mätpɨ tecymätpɨ ypɨdɨ̈gy. Chi ñɨcxy ma ytɨjc.
23457	MAT 9:9	Co Jesús oy choonɨ jɨm, huin'it ijxy tüg yëydɨjc, yxɨɨ Mateo, huɨdibɨ anajty ɨñaayb ma yajcogüejttac. Chi nɨmay: ―Pajamgɨch. Huin'it Mateo ytɨnayɨ̈gy. Chi panɨcxy Jesús.
23461	MAT 9:13	Nɨcx ixpɨjccɨxy nej ymiñ jaaybety ma Dios ñecy: “Ɨɨch ndzojcpyɨch co miich ajcxy mɨɨd'adɨpy je pa'ayo'n, ca'ydɨ co myajhuindzɨgɨ̈y tijaty ɨyujc.” Ca' ɨɨch tɨ nmiiñɨch ma je jäy ajcxy huɨdibɨ ca' pocy mɨɨdɨty. Ɨɨch tɨ nmiiñɨch mɨɨd yɨ pocyjäy ycɨxpɨ co huen jothuimbijttaaygɨxy ma Dios.
23464	MAT 9:16	Ni pɨn tuc huit ca' agɨyɨɨy mɨɨd tüg pedas jemyhuit, com nïgɨ je tuc huit ñajtzcɨɨdzɨ̈y, chi nïgɨ o'ctɨy yjajtnɨ.
23466	MAT 9:18	Ma anajty Jesús jɨm ycapxy ymɨydägy huin'it ymiñ tüg mɨjjäy. Chi ñaygojxtɨnay'ahuɨy ma Jesús yhuinduu. Chi ymɨnañ: ―Nnɨɨxɨch tɨ y'ögy. Nɨcx ma ɨɨch ndɨjc etz mgɨ̈nïxajɨpy, jugypɨgɨpy ya.
23467	MAT 9:19	Huin'it Jesús ypɨdɨ̈gy. Chi ñɨcxy mɨɨd je ydiscípulos ajcxy.
23473	MAT 9:25	Co anajty je jäy tɨ ixquejxtäy, chi Jesús ytɨjctɨgɨɨy ma anajty je töxy'anäg huijtznäy. Chi majch ma ycɨ'. Chi ypɨdɨ̈gy.
23476	MAT 9:28	Chi Jesús yajpajäty ma anajty tɨ yjättägy. Co ytɨgɨɨy tɨgoty, chi Jesús yajtɨɨy: ―¿Nej mmɨbɨjcpy miich ajcxy co jëbɨ nyajhuindɨcxɨ̈ccɨxy? Huin'it je' ajcxy y'adzooy: ―Mɨbɨjcy ɨɨch ajcxy, Huindzɨn.
23478	MAT 9:30	Chi je' ajcxy y'ijxɨ̈gy. Huin'it Jesús y'ane'mɨn pɨdacy: ―Ca' huaad pɨn myajnejhuɨɨygɨxy.
23479	MAT 9:31	Co je' ajcxy ñɨcxnɨ, chi ajcxy ooy nigapxy nimɨydacy co Jesús anajty tɨ yaj'ijxɨ̈cɨgɨxy.
23483	MAT 9:35	Jesús jadu'n yhuɨdijty cajp cajp yaj'ixpɨjcy majaty tzajptɨjc. Yajhuingapxɨ̈y je jäy Dios y'ayuc. Etz nañ jadu'n yaj'agɨdacy huen ytɨm huɨdi yuu huen ytɨm huɨdi pa'mɨty.
23484	MAT 9:36	Co Jesús jadu'n ijxy je mayjäy, chi oy pa'ayoonɨ co yɨ' ajcxy ca' mɨɨdɨty ni pɨn huɨdibɨ jëbɨ ñajtzcapxɨ̈y Dios y'ane'mɨn. Yɨ' ajcxy jadu'n yajpatp nej cöbixy huɨdi ca mɨɨdɨty cuend'ajtpɨ. Ca' nejhuɨɨygɨxy pɨn y'ane'mɨp e pɨn ypanɨcxɨp.
23490	MAT 10:4	Simón, je cananista; e Judas Iscariote, je huɨdi ycɨ̈yejc Jesús agojɨx.
23491	MAT 10:5	Chi Jesús quejxy yɨ nimajmetzpɨ, e jadu'n najtzcapxɨɨy ajcxy: ―Ca' ajcxy mnɨcxɨpy ma je naax cajp ma ajcxy je jäy chɨnäy huɨdibɨ ca' ajcxy Israeljäyɨty. Ni mgatɨgɨ̈huɨpy ajcxy ma Samaria naax cajp.
23492	MAT 10:6	Nïgɨ jac'oy co ajcxy mnɨcxɨpy ma je Israeljäy huɨdibɨ ca' nejhuɨ̈y huɨdibɨ ca' paduñ Dios ytɨy'ájtɨn.
23496	MAT 10:10	Ca' mbijty mmɨnɨcxcɨxy tü'amgɨxpɨ. Mmɨnɨcxcɨxy jëda'ajty yɨ mhuit huɨdi mɨɨd ma mnïnïcx. Ni mgamɨnɨcxɨp huingbɨ mgɨ̈g etz mdajc; com ycopɨcɨty co je cajpjäy xyajcáaygɨxɨpy xyaj'úuccɨxɨpy miich ajcxy.
23498	MAT 10:12	Co anajty miich ajcxy mdɨgɨ̈y tɨgoty huin'it mgapxpócxcɨxɨpy je codɨjc jadu'n nej tzocy.
23499	MAT 10:13	E pen je codɨjc ymɨhuaad'ajtpy, yejccɨxy jɨm ɨɨbocxɨn capxpoocxɨn. E pen je jäy ca' ytudägyɨty, ñaadɨgɨ̈'adɨp huɨdi anajty tɨ mgapxcɨxy.
23503	MAT 10:17	Mnayguend'adɨɨb ajcxy je' co yɨ jäy ajcxy xycɨ̈yegaangɨxy ma ajcxy mɨjtungmɨɨdpɨ etz myajhuobaangɨxy ma je judíojäy ajcxy ñaymujctac,
23505	MAT 10:19	Co anajty ajcxy xyajcɨ̈dɨgɨ̈y je mɨjtungmɨɨdpɨ, ca' ajcxy oy mhuinmaayɨpy nej m'ocnɨmähuɨpy. Co anajty paady je tiempo, huin'it ɨɨch miich ajcxy myajnɨmähuɨpy nej ajcxy mgapxɨpy.
23507	MAT 10:21	Huin'it yɨ jäy ajcxy ñaygɨ̈yegáanɨgɨxy miñ xyipy tüg quëxtɨjc co huen yaj'ögyii. E je ungdeedy cɨ̈yega'ñ y'ung; je ung'anäg mɨbɨdɨ̈ga'ñ je ytaj yteedy etz yaj'öcɨp ajcxy.
23512	MAT 10:26	Ca' ajcxy mdzɨgɨ̈y yɨ jäy ajcxy. Ca' ji ni ti yüch ity nɨcx ycaniguëxɨ̈gy; nañ ni ti ji ycayajtuñ ayüch ameech nɨcx ycayajnejhuɨ̈y.
23514	MAT 10:28	Ca' ajcxy mdzɨgɨ̈huɨp je jäy huɨdib ninïcx yaj'öcp etz ca' huaad yɨ' ajcxy yaj'ögy je alma. Yɨ' miich ajcxy mdzɨgɨɨygɨxy je Dios huɨdib pɨdacp je alma etz je ninïcx mɨjjɨɨnjoty.
23517	MAT 10:31	Paady miich ajcxy ca' mdzɨgɨ̈huɨpy, jac nïgɨ miich ajcxy mdzoubaady ca'ydɨ je joon.
23533	MAT 11:5	Miich ajcxy yajmɨɨdmɨydäg je Juan, jadu'n nej je huintzpɨ nyajhuindɨcxɨ̈gyɨch; je cɨ̈mät tecymät nyajtzoocypɨch; je huɨdibɨ jɨbɨc nïbützpa'm ymɨɨd nyajtzoocpyɨch; je' ajcxy huɨdibɨ cönat nyajmɨdohuɨ̈cpyɨch; je öcpɨ ajcxy nyajjugypɨjcpyɨch; etz je ayoobtɨjc, je huɨdibɨ yung naxy yjothuinma'ñ nyajmɨɨdmɨydacypɨch Dios y'ayuc.
23535	MAT 11:7	Co Juan je Bautista ydiscípulos ajcxy ñɨcxnɨ, chi Jesús ytɨgɨɨy nimɨydaccoty Juan je Bautista ytung ma je mayjäy, chi ymɨnañ: ―¿Ti miich ajcxy oy m'ixy jɨm mɨjtɨgɨ̈duum? ¿Tüg nähuaax huɨdibɨ poj xɨjpɨ?
23538	MAT 11:10	Je' jada je jäy huɨdibɨ Dios nigapxy ma ñecy co Dios jadu'n ymɨnañ: Cham nguexyɨch ɨɨch nguexyöyp jayɨjp ma miich. Je' yaj'oyɨ̈huɨp je jäy yjot yhuinma'ñ mɨɨd ɨɨch ycɨxpɨ, tɨm jadu'n nipaady nej jɨhuɨ̈y jäy tü'aa yaj'oyɨ̈y co rey ymiina'ñ.
23540	MAT 11:12	Maabɨ Juan je Bautista ytundɨgɨ̈y, ixtɨ chamnɨ janch mayjäy amumdügjot ñejhuɨ̈hua'ñ Dios y'ayuc, je' co ajcxy ytɨgɨ̈hua'ñ ma Dios y'ane'my.
23544	MAT 11:16	Jesús yjacmɨnañ: ―¿Pɨn mɨɨd n'ocyajtügɨ̈huɨbyɨch yɨ jäy huɨdi ajcxy cham tzɨnaayb? Tɨm jadu'n yɨ' ajcxy nej pi'ctɨjc huɨdibɨ ajcxy ɨyɨɨyb ma mayjäy yjuygɨxy ytooccɨxy, mɨyaaxcɨxy mɨdɨnaaygɨxy ymɨgügtɨjc:
23547	MAT 11:19	Chi ɨɨch je' je jäy huɨdibɨ tzoon tzajpjoty nmiiñɨch, e caaybɨch uucpɨch, e miich ajcxy mɨnaangɨxy: “Ijxcɨx, cha tüg yëydɨjc, janch cax janch vino'ucp huɨdibɨ mɨgüg'ajtpy yajcuejtpɨdɨjc etz pocyjäydɨjc.” Je Dios tɨy'ajt ji je' ñiguëxɨ̈gy.
23551	MAT 11:23	Miich ajcxy, Capernaum jäy, mnaybɨdáacɨgɨxy jadu'n nej jɨhuɨ̈y mdɨgɨ̈huaangɨxy jiiby tzajpjoty. Per ca' yjadu'nɨty. Mdɨgɨ̈huam miich ajcxy ayoodactuuby. Ayo'n tzaachypɨ mbadaangɨxy. Co ixyipy ɨɨch tɨ nduñɨch jecy'ajty je mɨjhuinma'ñ mɨj tzög'ajtɨn ma Sodoma cajp, jadu'n nej tɨ nduñɨch ma miich ajcxy mgajp, chambaad ixyipy ity yɨ jadu'mbɨ cajp, ca' ixyipy Dios cayajtɨgooy.
23555	MAT 11:27	Jesús yjacmɨnañ: ―Ɨɨch nDeedy tɨ xyajcɨ̈dɨgɨydäyɨch tüg'ócɨy mɨc'ajt oy'ajt. Ni pɨn ca' ijxcapy pɨn je' y'ung, jëyɨ nDeedyɨch tügpajc. Ni pɨn ca' ijxcapy pɨn je' nDeedy'ájtpyɨch, jëyɨ ɨɨch, je Dios y'ung tügpajc, etz jacjadyii huɨdibɨ ɨɨch, je Dios y'ung, nyajniguëxɨ̈gamyɨch.
23557	MAT 11:29	Cöbɨc miich ajcxy ɨɨch n'ane'mɨn ɨɨch ngötujcɨn, jadu'n nej huaj yuub ajcxy cöbɨcy ycögɨ'. Ijxpɨc ajcxy ɨɨch ndɨy'ajt etz cuydun ɨɨch n'ayuc, com ɨɨch nmɨɨdɨch mecxtujcɨn etz ca' ɨɨch amɨj agɨx nayjɨhuɨ̈yiijɨch.
23560	MAT 12:2	E co je fariseos ajcxy ijxy nej Jesús ydiscípulos ajcxy y'ɨdɨɨtzcɨxy, chi ajcxy nɨmay Jesús: ―Oc'ix nej miich mdiscípulos ajcxy y'ɨdɨ̈ch. Hue' ajcxy tumyb huɨdibɨ ca' huaad ma sábado xɨɨ yajtuñ.
23561	MAT 12:3	Per Jesús mɨnañ: ―¿Nej ca' miich ajcxy mgapxyñɨ ma Dios ñecy, jadu'n nej David etz ymɨgügtɨjc ajcxy ɨdɨ̈ch jecy'ajty co yuböccotɨ?
23562	MAT 12:4	Pues yɨ' ajcxy tɨgɨɨy ma Dios ytɨjc. Chi cay ajcxy je tzajcaagy huɨdibɨ anajty jäy ajcxy tɨ yajhuindzɨgɨ̈y Dios. Je' je tzajcaagy huɨdibɨ teedy ajcxy anajty paatɨp cayɨpy.
23564	MAT 12:6	Ɨɨch miich ajcxy nɨmaaygɨxyp, jac nïgɨ mɨj cötújcɨn nmɨ́ɨdɨdyɨch, ca'ydɨ je cötujcɨn huɨdibɨ je teedy ajcxy yajtuñ ma Dios ytɨjc.
23565	MAT 12:7	Pen miich ajcxy tɨ mhuinjɨhuɨ̈y nej yhuimbɨdzɨmy jada Dios y'ayuc, co Dios jadu'n ymɨnañ: “Ɨɨch ndzojcpy co miich ajcxy mɨɨd'idɨpy pa'ayo'n ca'ydɨ co ajcxy myegɨpy huindzɨgɨ'ñ.” Pen miich ajcxy tɨ mhuinjɨhuɨ̈y jada ayuc, ca' ixyipy mbocy'ixy ma ɨɨch nmɨgügtɨjc huɨdibɨ ca' ma tɨ ytundɨgooy.
23568	MAT 12:10	E jiiby ma je naymujctac anajty tüg yëydɨjc huɨdibɨ ycɨ̈tɨ̈tz. Je fariseo ajcxy xɨ̈huamyb Jesús, paady ajcxy y'amɨdooy, ymɨnañ: ―¿Nej jëbɨ tüg pa'mjäy chögy sábado xɨɨjɨ?
23576	MAT 12:18	Jada je' ɨɨch ndumbɨ huɨdɨ tɨ nhuin'ixyɨch. Yɨ' ɨɨch ooy ndzocyɨch njɨhuɨ̈yɨch etz ooy njotcujcɨch mɨɨd yɨ'. Ɨɨch yɨ' nmöhuamybɨch ɨɨch njɨhuɨ'ñ mɨc'ajt. Yɨ' capxhuäcxɨp ɨɨch n'ayuc jadu'n nej ndzaachytuna'ñɨch naaxhuiñyjäy ajcxy mɨɨd ajcxy ypocy ycɨxpɨ.
23580	MAT 12:22	Chi mɨɨd miiñ ajcxy ma Jesús tüg jäy huɨdibɨ huintzɨp etz uum. Je' anajty mɨɨd ca'oybɨ. Chi Jesús yajtzoogy, e chi y'ijxɨ̈gy etz ycapxɨ̈gy.
23591	MAT 12:33	Pen miich ajcxy mnejhuɨ̈huamy je quipy pen oy quipy, o pen ca', jëbɨ mnejhuɨ̈huɨpy co je quipy nɨcxy ytɨɨm'aty. Pen oy je ytɨɨm, miich mɨna'nɨp co oy je quipy. E pen ca' oy ytɨɨm'aty, huin'it miich ajcxy mɨna'nɨp co ca' y'oyɨty je quipy.
23592	MAT 12:34	Jɨbɨc jäy miich ajcxy, jadu'n nipaady nej jɨhuɨ̈y ahua'n ɨyujc xy'ung'ajtp. Pen miich ajcxy jɨbɨc jäy'ajtp, ¿nej jëbɨ miich ajcxy oybɨ ayuc mgapxɨpy? Jadu'n nej jäy ajcxy yjot yhuinma'ñ mɨɨdɨty, ac tɨm jadu'n ajcxy ycapxy.
23600	MAT 12:42	Nañ jadu'n je töxyjäy reina huɨdibɨ tzɨnay jecy'ajty ma madza'cruudz ypɨdzɨmy, yɨ' je' xɨ̈dähuam je jäy ajcxy huɨdibɨ tzɨnaayb jadachambɨ tiempo, etz yajpocycähuɨɨb ajcxy. Je reina tzoon jɨguëgy nɨcxy co amɨdo'ida'ñ je rey Salomón ma capxhuäcxɨ Dios y'ayuc. Ji naaxhuiñ jadachambɨ tüg Dios ytɨy'ajtmɨɨdpɨ jac nïgɨ ymɨjɨty, ca'ydɨ Salomón anajty, e ca' je jäy ajcxy mɨjpɨdäga'ñ.
23601	MAT 12:43	Yɨ jäy ajcxy huɨdibɨ cham tzɨnaayb, quipxyjaty ajcxy mɨɨd je ca'oybɨ. Co je ca'oybɨ ypɨdzɨmy ma je jäy, chi je' ñɨcxy jɨm mɨjtɨgɨ̈duum y'ijxtacy. Co ca' paty ypocxtac, huin'it ymɨna'ñ: “Huimbidaambɨch ma je jäy yjot yhuinma'ñ ma ɨɨch tɨ n'octzombɨ.” Co je ca'oybɨ yjäty ma anajty tɨ chɨnäy, chi paty je jäy yjot yhuinma'ñ ooy yhuätzɨty etz yajxon ypedɨ̈gɨty oy oyduñ.
23609	MAT 13:1	Je huin'it xɨɨ Jesús choñ ma je tɨjc. Chi ñɨcxy ma je mejypa' jɨm oy y'ɨñay'ɨhuɨ̈y.
23612	MAT 13:4	E ma anajty jɨm ytɨɨmhuɨjy, huin'it je ytɨɨm oy naagɨty ycäy ma tü'aa. Chi jada' je joon ajcxy oy ymiiñ etz ypiihuɨ̈gy je tɨɨm.
23619	MAT 13:11	Chi Jesús y'adzooy, ymɨnañ: ―Miich ajcxy jaydëb mnejhuɨ̈huɨpy huɨdibɨ Dios ñigapxyp ñimɨydacpy coyüch'amy ma y'ane'mɨn. Jacjadyii jäy ca' ajcxy huinjɨhuɨ̈huɨpy.
23621	MAT 13:13	Paady jɨhuimbit'amy nyajnɨmaayɨch; jaydëbɨ pɨnjaty ijxcɨxy, ñipatpy nejɨhuɨ̈y ca' tɨ ijxcɨxy; etz co ajcxy mɨdoogɨxy, ca' ajcxy huinjɨhuɨ̈y, ñipatpy nejɨhuɨ̈y ca' tɨ mɨdoogɨxy.
23622	MAT 13:14	Jadayaabɨ ytunyii yjadyii jadu'n nej je profeta Isaías jaaybejty yajhuɨ'my ma jadu'n ymɨnañ: Miich ajcxy mɨdohuamy, per ca' mhuinjɨhuɨ̈huangɨxy. Miich ajcxy m'ixamy, nañ ca' mhuinjɨhuɨ̈huaangɨxy huɨdibɨ tɨ m'ijxcɨxy.
23623	MAT 13:15	Com jadayaabɨ jäy ooy ajcxy yjot yhuinma'ñ tɨ y'ahuimbity juuñ. Nej ajcxy yjamɨdoy, ca' ajcxy ymɨdohuɨ'mgɨxy. Nej ajcxy ja'ixy, ca' y'ijxhuɨ'mgɨxy. Nej ajcxy yjahuinjɨhuɨɨygɨxy, per ca' yhuinjɨhuɨ̈y ma yjot yhuinma'ñ. Yɨ' ajcxy ca' yjothuimbidaangɨxy ma ɨɨch, jaydëb nyajnïdzögɨbɨch ajcxy.
23636	MAT 13:28	Chi je cogam ymɨnañ: “Huen jada' nmɨdzipɨch jadu'n tɨ y'ɨdɨ̈ch.” Chi je tumbɨdɨjc y'amɨdoohuɨ: “¿Nej mdzojcpy co ɨɨch ajcxy nhuijxɨ̈gɨbɨch je jɨbɨc ujtzɨ?”
23637	MAT 13:29	Chi je cogam ymɨnañ: “Ca'. Pen miich ajcxy mhuijxɨ̈cpy je jɨbɨc ujtz, ca' jecyɨty co m'ahuijxmugɨpy nañ jadu'n je trigo.
23638	MAT 13:30	Ixmatz, huen je jɨbɨc ujtz yeegy tügmucy mɨɨd je trigo, ixtɨ coonɨ anajty ypɨdɨ̈gy je cosecha. Co cosecha paty, huin'it nguexa'ñɨch je ndumbɨdɨjc co huen jayɨjp pujxɨ̈gy je jɨbɨc ujtz etz axotzɨpy etz nögɨpy. E co yajpɨdɨ̈ctay je jɨbɨc ujtz, chi yajpɨdɨ̈gɨpy je trigo e pɨdägɨpy ma je tze'x.”
23641	MAT 13:33	Nañ jadu'n Jesús yaj'ixpɨjc jadüg jɨhuimbit ayuc, ymɨnañ: ―Je Dios y'ane'mɨn jadu'n nipaady nej levadura huɨdibɨ tüg töxyjäy ypɨdacpy mɨɨd je harina, jɨgɨx je harina oy ypɨdɨ̈gy.
23643	MAT 13:35	Jadu'n Jesús ytuuñ, jɨgɨx yajcuyduñ je ayuc huɨdibɨ je profeta Isaías yjaayhuɨ'm jecy'ajty, co jadu'n ymɨnañ: Ɨɨch ngapxamyɨch ac tɨm jɨhuimbit ayuc. Ɨɨch nigapxamybɨch tijaty huɨdibɨ ca' pɨn nejhuɨ̈y, mabaad Dios oga'n yajcojy je naaxhuiñybɨ.
23647	MAT 13:39	Je jäy huɨdibɨ niipy je jɨbɨc ujtz, jadu'n yɨ' nipaady nej je ca'oybɨ. Je jɨbɨc ujtz cosecha, jadu'n nipaady nej je tiempo co anajty je naaxhuiñ ycɨxy ytɨgoy. Je ajcxy huɨdibɨ yajpɨdɨ̈c je cosecha, nipaady nej je ángeles ajcxy.
23648	MAT 13:40	Jadu'n nej je jɨbɨc ujtz oy yajpujxɨ̈gy etz yajpɨdacy jɨɨnjoty, nañ tɨm jadu'n nɨcxy yjaty mɨɨd je jäy ajcxy huɨdibɨ cöbɨjcp je mujcu' y'ane'mɨn co anajty je naaxhuiñ cɨxy ytɨgoy.
23659	MAT 13:51	Chi Jesús y'amɨdooy ajcxy: ―¿Nej mhuinjɨhuɨɨyb miich ajcxy tüg'ócɨy huɨdibɨ ɨɨch tɨ ngapxɨch? Chi ajcxy y'adzooy: ―Huindzɨn, tɨ nhuinjɨhuɨ̈y ɨɨch ajcxy.
23669	MAT 14:3	Herodes tɨ anajty ni'ane'mdɨ̈y co Juan huen yajmach, e yajpɨdägɨpy pujxtɨgoty. Jadu'n Herodes tuñ mɨɨd Herodías ycɨxpɨ. Je Herodías je' anajty mɨɨd jayɨjp'aty tɨ ypɨcy Felipe, je Herodes y'ajch, chi tɨ ixmajch Felipe, chi ypɨjcy mɨɨd Herodes.
23678	MAT 14:12	Huin'it xɨɨ je Juan ydiscípulos ajcxy yja'ty. Chi ajcxy oy yajnaaxtɨgɨ̈y je Juan ñinïcx. Chi ajcxy oy Jesús yajnɨmäy.
23681	MAT 14:15	Com tɨ anajty chuu'ɨɨñɨ, paady je' ydiscípulos ajcxy nimɨjhua'cy Jesús, e nɨmay ajcxy: ―Tɨ chuu'ɨɨñ, e ca' ya pɨn chɨna'y, paady capxcɨ́xy mɨɨd jada mayjäy ajcxy, jaydëb ajcxy nɨcxy ixtäy ycaayɨn y'uucɨn ma yɨ mutz cajp ajcxy huingonbɨ.
23685	MAT 14:19	Chi Jesús nɨmay je mayjäy co huen ɨñay'ɨhuɨydaaygɨxy ma pi'cmɨɨy'ung nïcx. Huin'it Jesús je mɨgooxpɨ tzajcaagy conɨ̈gy etz je metzpɨ acx. Chi ypa't'ijxy jiiby tzajpcɨ́xy, e yajnajxy Dioscojuyipy. Chi tujc-huäcxy je tzajcaagy etz moy je' ydiscípulos ajcxy, co huen yajhuäcxycɨxy ma je mayjäy.
23688	MAT 14:22	Chi Jesús ane'my yɨ' ydiscípulos ajcxy co huen barco tɨgɨɨygɨxy mɨc'amy, jɨgɨx ñɨcxɨpy ajcxy jɨm mejy nïnaxy. Namɨ yɨ' ydiscípulos ajcxy choñ barcojoty, Jesús ycapxycɨ́jxy mɨɨd je mayjäy huen nɨ́cxcɨxnɨ.
23689	MAT 14:23	Co anajty Jesús tɨ ycapxycɨ́xy mɨɨd je mayjäy, chi ñɨcxy naydüg ma tüg cögop Dios mɨbɨjctzoobɨ. Co ycoodzɨɨñ Jesús naydüg anajty yajpaady.
23691	MAT 14:25	E co oy ymoñɨ̈y, huin'it Jesús ymɨjhua'cy ma je' ydiscípulos ajcxy, ñɨcxy adüyöyb mejyhuingɨ́xy.
23692	MAT 14:26	E co je discípulos ajcxy ijxy co Jesús anajty ymiiñ mejyhuingɨ́xy, chi ajcxy ooy ñay'adzɨgɨɨyɨ. Ooy ajcxy yaaxqueecy ymɨnañ ajcxy: ―Hue' ɨɨch ajt ijxmanɨɨyɨm.
23694	MAT 14:28	Chi oy Pedro Jesús ymɨgapxyii, nɨmaayɨ: ―Huindzɨn, pen janch miichɨty, ane'mgɨch co huen ɨɨch miich ninɨcxɨp adüyöyɨp mejyhuingɨ́xy.
23695	MAT 14:29	Chi Jesús Pedro nɨmay: ―Min. Huin'it Pedro ymɨnajcy ma je barco etz ñɨcx ma Jesús adüyöyɨp mejyhuingɨ́xy.
23704	MAT 15:2	―¿Na'amy co miich mdiscípulos ajcxy ca' cuydungɨxy judío ñi'ap costumbre? Yɨ' ajcxy ycaaygɨxy y'uuccɨxy, e ca' jayɨjp ycɨ̈bujcɨxy, ca' ixpujcɨxy ixjëtzcɨxy ypocy.
23707	MAT 15:5	Per miich ajcxy mɨnamb co tüg je yëydɨjc jëbɨ nɨmäy ytaj yteedy: “Ca' ɨɨch miich ajcxy nbubeda'ñ, com tɨ n'ahuanɨ̈yɨch ma Dios tüg'ócɨy tijaty nmɨɨdɨch.”
23709	MAT 15:7	Miich ajcxy naybɨdaacɨp jadu'n nej jɨhuɨ̈y tudägy jäy, e ca' yjanchɨty. Janch tɨy'ajt jadu'n nej jecyɨp Isaías jaaybejty yajhuɨ'my co Dios jadu'n ymɨnañ:
23711	MAT 15:9	Naadɨgɨ' co ajcxy xyhuin'ɨ́ɨygɨxyɨch xyhuinyáaxcɨxyɨch. Mnayyaj'ixpɨ́jcɨgɨxy ayuc tɨy'ajt huɨdibɨ jäy ajcxy tɨ cojy tɨ maacxy.
23712	MAT 15:10	Huin'it Jesús huomujctay je mayjäy, ymɨnañ: ―Amɨdoo'ijtcɨxy ɨɨch n'ayuc etz mhuinjɨhuɨ́ɨygɨxɨp.
23715	MAT 15:13	Chi Jesús y'adzooy, ymɨnañ: ―Huen tɨm huɨdibɨ ane'mɨn huɨdibɨ ca' Dios tɨ pɨdägy, Dios yajtɨgoyam, tɨm jadu'n nej jäy ajcxy huijxɨ̈gy ujtz huɨdibɨ ca' y'oy'ujtzɨty.
23716	MAT 15:14	Ixmajtzcɨx yɨ fariseos etz escribas ajcxy. Ca' ajcxy huinjɨhuɨ̈y Dios ytɨy'ajt. Jadu'n ajcxy nipaady nej jäy huintzpɨ, e co tüg huintzpɨ huijtzhuɨdity jadüg huintzpɨ, chi nimetz nɨcxy yjutcögägɨxy.
23718	MAT 15:16	Chi Jesús ymɨnañ: ―¿Nej miich ajcxy nañ jadu'n ca' mhuinjihuɨ̈y jada jɨhuimbit ayuc?
23719	MAT 15:17	¿Nej ca' miich ajcxy mnejhuɨ̈y co tüg'ócɨy huɨdibɨ tɨgɨɨyb ma miich ajcxy m'ahuac, je' nɨcxp ma miich ajcxy mjot etz ypɨdzɨmy ma ajcxy mninïcx?
23720	MAT 15:18	Per je jäy huɨdibɨ jɨbɨc capxp, capxp je' je jɨbɨc ayuc huɨdibɨ ymɨɨd ma yjot yhuinma'ñ. Jada jɨbɨc ayuc yajpocychɨmɨ̈cp je jäy.
23725	MAT 15:23	Per ca' ni nej Jesús y'adzoohuɨ. Huin'it je' ydiscípulos ajcxy miiñ ma Jesús, e ycohuanɨɨy, mɨnañ ajcxy: ―Capxycɨ́x mɨɨd jada töxyjäy, com nɨgo xypayaax xypadɨnaayɨm.
23728	MAT 15:26	Chi Jesús ymɨnañ: ―Ca' jadu'n y'oyɨty co n'ixmadzipɨch je israelitasjäy (Dios yjäy), e nbubedɨpɨch miich ajcxy. Co jadu'n ndunɨpɨch, jadu'n nipaadɨp nej jäy ajcxy y'ɨdɨ̈ch co ajcxy pɨjcɨ je ajcxy y'ung ycaagy, e möy je uc.
23732	MAT 15:30	E huin'it oy mayjäy mɨɨdmiiñ pa'mjäy huɨdibɨ huintz, uum, cɨ̈mucy tecymucy, etz huen tɨm huɨdibɨ pa'mjäy. Pɨdacy ajcxy je pa'mjäy ma Jesús yhuinduu, e yɨ' yajtzooctay.
23733	MAT 15:31	E je mayjäy ooy tzachjɨhuɨɨy tzachhuinmaay ajcxy co anajty je uumbɨ tɨ capxɨ̈gy, je huintzpɨ tɨ y'ijxɨ̈gy, je cɨ̈mucpy tecymucpyɨ tɨ yöyɨ̈gy. Chi je mayjäy ytɨgɨɨy ɨɨbaady capxpaady Dios, je Dios huɨdibɨ je Israel jäy ymɨjpɨdacpy.
23737	MAT 15:35	Chi Jesús nɨmay je mayjäy co huen ɨñay'ɨhuɨydaaygɨxy naaxcɨ́xy.
23738	MAT 15:36	Chi Jesús conɨ̈gy je huɨxtujcpɨ tzajcaagy etz je hueenɨp acx, e yajnajx Dioscojuyɨp ma Dios. Chi tujc-hua'cx etz moy je' ydiscípulos ajcxy. E yɨ' ajcxy yajhua'cx je jɨcxy pɨcy ma je mayjäy.
23739	MAT 15:37	Chi je mayjäy nidüg'ócɨy ycay cüxɨ. Jesús ydiscípulos ajcxy yajpɨdɨ̈gy huɨxtujc cach cayduc uuctuc tɨɨbɨ anajty yconaxy.
23741	MAT 15:39	Chi Jesús ycapxycɨ́xy mɨɨd je mayjäy huen ajcxy nɨ́cxcɨxyñɨ ma ytɨjc. Chi Jesús ytɨgɨɨy barcojoty etz ñɨcxnɨ ma Magdala naax jot.
23744	MAT 16:3	Per co miich ajcxy m'ixy jopy je tzajp tzaptz etz huimbɨcy, chi ajcxy mɨna'ñ co ca' y'oyɨty yɨ tiempo. Miich ajcxy ooy mnaybɨdägyii nejɨhuɨ̈y ooy m'ixpɨcyɨty ma Dios ytɨy'ajt, e ca' yjanchɨty. Miich ajcxy jëbɨ yɨ tzajp myajcapxy, per ca' mnejhuɨɨygɨxy nej yhuimbɨdzɨmy yɨ mɨjhuinma'ñ ijxpejt huɨdibɨ Dios ytumyb ma jadachambɨ xɨɨ tiempo.
23750	MAT 16:9	¿Nej ca'nɨ miich ajcxy mhuinjɨhuɨ̈yɨ? ¿Nej ca' mjäymechyii co ɨɨch mɨgoox tzajcaayg nyajhuäcxy etz ni mɨgoox mil je yëydɨjctɨjc anajty huɨdibɨ ajcxy cay? ¿E ni mga'ajɨhuɨ̈yii ajcxy naag cach cayduc uuctuc tɨ myajpɨdɨ̈gy?
23751	MAT 16:10	¿E ni mga'ajɨhuɨ̈yii ajcxy co huɨxtujc tzajcaagy nyajhuäcxyɨch ma nimɨdaax mil yëydɨjc ajcxy huɨdibɨ caay etz naag cach cayduc uuctuc myajpɨdɨ̈gy ajcxy?
23752	MAT 16:11	¿Nej co ca' miich ajcxy mhuinjɨhuɨ̈y, co ca' ɨɨch yam nigapxy yɨ tzajcaagy huɨdibɨ miich ajcxy tɨ mjäydɨgoy, co tɨ nyajnɨmaaygɨxy je levadura huɨdibɨ je fariseos etz saduceos ajcxy ymɨɨd?
23754	MAT 16:13	Co Jesús yja'ty ma Cesarea Filipo naaxjot, chi Jesús y'amɨdooy je' ydiscípulos ajcxy: ―¿Nej jäy ajcxy ymɨna'ñ, pɨ́nɨc ɨɨch?
23758	MAT 16:17	Chi Jesús y'adzooy: ―Jotcujc miich Simón, Jonás y'ung, je' co ni pɨn xycayajnɨmäy jada tɨy'ajt, tügpajc je Dios Teedy nDeedyɨch huɨdibɨ jiiby tzajpjoty, yɨ' tɨ xyajnejhuɨ̈y jada tɨy'ajt.
23771	MAT 17:2	E jɨm copcɨ́xy Jesús ñinïcx ñaygojtɨgajtzɨ ma Pedro, Jacobo etz Juan ajcxy yhuinduu. Jesús yhuiñyjɨjp ytɨgɨɨy adɨɨcxp nej je xɨɨ ytɨɨcxɨn. E Jesús yhuit y'ahuimbijty janch poob jadu'n nej tüg tɨɨcxɨn.
23773	MAT 17:4	Chi Pedro nɨmay Jesús: ―Huindzɨn, oy y'oyɨty co ɨɨch ajt ya. Pen miich mdzojcpy jëbɨ ɨɨch ajcxy nyaj'oyɨ̈y tugɨɨg tɨjcquemy. Tüg miich mje', tüg Moisés yje', etz tüg Elías yje'.
23774	MAT 17:5	Pedro capxp anajty, tɨm huin'ítɨy tüg joc yajnïdɨgoyday je' ajcxy huɨdibɨ ooy adɨɨcxp anajty. E ma je joc yajmɨdoy tüg ayuc huɨdibɨ ymɨnañ: ―Jadayaabɨ yëydɨjc ɨɨch je' n'ung'ajtpy huɨdibɨ ooy ndzocy njɨhuɨ̈yɨch etz yɨ' ɨɨch mɨɨd njotcujcɨty. Amɨdoo'it miich ajcxy yɨ' y'ayuc.
23776	MAT 17:7	Huin'it ajcxy Jesús ñimiinɨ etz nïdoñ ajcxy, e ymɨnañ: ―Pɨdɨ̈ccɨx, ca' mdzɨgɨɨygɨxy.
23777	MAT 17:8	E co ajcxy y'ijxɨ̈gy, ca' anajty jɨm Elías etz Moisés. Naydügpajc Jesús yjac-huɨ'my mɨɨd je' ajcxy.
23781	MAT 17:12	Per ɨɨch miich ajcxy nɨmaayb co Elías tɨ y'oy. E je jäy ajcxy ca' nejhuɨ̈y pɨn yɨ', e ooy jɨbɨc tuuñ ajcxy, nej tɨm tzojccɨxy. E nañ jadu'n ɨɨch, je jäy huɨdibɨ tzoon tzajpjoty ayoohuaambɨch ma yɨ' ajcxy.
23788	MAT 17:19	Jac co hueeñɨ, je' ydiscípulos ajcxy mɨɨdmɨydac Jesús ahuingujc, chi ajcxy yajtɨɨy ma Jesús: ―¿Nej co ɨɨch ajcxy ca' tɨ nmadägy nɨcx nyajpɨdzɨ́ɨmgɨxyɨch je ca'oybɨ ma je yeeg'anäg?
23791	MAT 17:22	Co anajty ajcxy yhuɨdity tügmucy jɨm ma Galilea y'it, chi Jesús nɨmay je' ydiscípulos ajcxy: ―Ɨɨch, je jäy huɨdibɨ tzoon tzajpjoty, yajcɨ̈yegɨpyɨch ma jäy. E yɨ' ajcxy xyaj'ögɨbɨch etz codugɨɨg xɨɨ njugypɨgɨpyɨch jadüg'oc. Co je' ydiscípulos ajcxy jadu'n mɨdooy, chi ajcxy ooy yjotmaybaty.
23794	MAT 17:25	Chi Pedro y'adzooy: ―Cuejtpy. E huin'it hora co anajty Pedro ytɨgɨ̈y tɨgoty, chi Jesús jayɨjp ymɨgapxy, ñɨmay: ―Simón, ¿nej mmɨna'ñ? ¿Pɨn je rey ajcxy yajcuejcpy? ¿Yɨ' yjäy o huingjäyɨ?
23799	MAT 18:3	Chi Jesús ymɨnañ: ―Janch tɨy'ajt ɨɨch miich ajcxy nɨmäy, pen ca' miich ajcxy jothuimbijtcɨxy etz naybɨdaaccɨxy mhuinma'ñ jadu'n nej jada pi'c'anäg huinma'ñ mɨɨd, pues ca' mdɨgɨ̈huɨpy ma Dios Teedy y'ane'my jiiby tzajpjoty.
23801	MAT 18:5	Hueñypɨnɨty huɨdibɨ mɨɨd ɨɨch ycɨxpɨ cöbɨgɨpy etz tzogɨpy tüg pi'c'anäg, jadu'n nej jada pi'c'anäg tɨ ndzocyɨch tɨ ngöbɨcyɨch, hue' jadu'n nipaady nej jɨhuɨ̈y tɨ xycöbɨcyɨch tɨ xychocyɨch.
23802	MAT 18:6	Hueñypɨnɨty huɨdibɨ jɨbɨc-huinma'ñ ymɨbɨdzɨmy, e yajpocycäy yɨ jadu'mbɨ pi'ctɨjc huɨdibɨ ajcxy xymɨjnɨcxpejtpɨch, jac'oy ixyipy co yɨ jadu'mbɨ jäy ytimyñayyöcxodzɨ̈yii tüg paandzaa etz ñayñajtzjɨbibɨ̈huɨpy mejyjoty.
23804	MAT 18:8	Pen miich mgɨ' o miich mdecy xyajtundɨgooyb, jac'oy ixyipy co mdɨm'ixpuxy etz ixjɨbɨpy jɨguem. Nïgɨ oy co mdɨgɨ̈huɨpy cɨ̈duc tecytuc jiiby tzajpjoty etz ca'ydɨ co mdɨgɨ̈huɨpy mɨɨd metz mgɨ' etz metz mdecy mɨjjɨɨnjoty huɨdibɨ nimɨna ycapïch.
23805	MAT 18:9	E pen yɨ mhuiin tug xyajpocycähuamb, tɨm yajpɨdzɨm etz ixcätz jɨguem. Com jac'oy mdɨgɨ̈huɨpy mɨɨd tüg mhuiin ma jugy'ájtɨn huinɨxɨɨbɨ, ca'ydɨ co mdɨgɨ̈huɨpy mɨɨd metz mhuiin ma yɨ jɨɨn huɨdibɨ camɨna xɨɨ ycapïch.
23812	MAT 18:16	Pen ca' xy'ayuc-huinjɨhuɨ̈y, chi huoominɨpy tüg o metz mmɨgüg huɨdibɨ jëbɨ nidɨy'ajt'adɨpy miich m'ayuc.
23813	MAT 18:17	E pen nañ ca' je' ajcxy ayuc-huinjɨhuɨ̈hua'ñ, mɨɨdnɨcxɨp ma mɨbɨjcpɨdɨjc yöymujctac e jɨm ajcxy myajnaxɨpy jadu'n nej tüg huɨdibɨ ca' Dios mɨbɨcy etz jadu'n nej tüg yajcogüejtpɨ huɨdibɨ ooy pocymɨɨdɨty.
23831	MAT 18:35	Chi Jesús ycapxycɨ́jxnɨ, mɨnañ: ―Tɨm jadu'n nej jada rey tɨ tuñ mɨɨd je ytumbɨ, nañ tɨm jadu'n Dios tunɨpy mɨɨd miich ajcxy, pen ca' nidüg nidügtɨ miich ajcxy ca' mhuinmeecxy je mmɨgügtɨjc amumdügjot.
23836	MAT 19:5	Nañ jadu'n Dios ymɨnañ: “Je yëydɨjc y'ixmadzip ytaj yteedy etz pudɨgɨ̈huɨpy je' ytöxyɨjc. E je yëydɨjc etz ytöxyɨjc tú'cɨy idaangɨxy.”
23842	MAT 19:11	Chi Jesús ymɨnañ: ―Ca' tüg'ócɨy je jäy huinjɨhuɨ̈y jadayaabɨ tɨy'ajt. Jëyɨ ajcxy huinjɨhuɨ̈huɨp pɨn ajcxy Dios pɨdaacɨ co huinjɨhuɨ̈huɨp.
23844	MAT 19:13	Chi naagɨty je jäy mɨɨdnɨcxy y'ung y'anäg ma Jesús jaydëb yajcɨ̈nïxajɨpy etz Dios mɨbɨjctzoy mɨɨd yɨ' ajcxy ycɨxpɨ. Chi Jesús ydiscípulos ajcxy ojy je jäy ajcxy huɨdibɨ anajty mɨɨd miimb je y'ung y'anäg, nɨmaaygɨxy co ca' jadu'n y'oyɨty.
23845	MAT 19:14	Per Jesús ymɨnañ: ―Huen mɨɨd miiñ ajcxy pi'c'anäg ma ɨɨch, ca' mjɨjpcogapxɨɨygɨxy. Com pɨnjaty ymɨbɨjcp ɨɨch ngapxy n'ayuc, jadu'n nej jadayaabɨ pi'c'anäg ajcxy ymɨbɨcy, je' ajcxy tɨgɨ̈huam ma Dios y'ane'my jiiby tzajpjoty.
23846	MAT 19:15	Chi Jesús cɨ̈nïxajy je pi'c'anäg ajcxy. Chi ñɨcxnɨ.
23850	MAT 19:19	Yajmɨj'at mdaj mdeedy. Mdzogɨpy mjɨhuɨ̈huɨp miich mmɨgügtɨjc, tɨm jadu'n nej miich cɨ'm mnaychogyii.
23854	MAT 19:23	Huin'it Jesús nɨmay je' ydiscípulos ajcxy: ―Janch tɨy'ajt jadu'n nej nɨmaaygɨxy co ooy ymɨjhuinma'ñɨty co tüg comeeñyjäy ytɨgɨ̈huɨpy ma Dios y'ane'my jiiby tzajpjoty.
23855	MAT 19:24	Jadüg'oc nmɨna'ñɨch co ooy chipɨty co tüg comeeñyjäy tɨgɨ̈huɨpy ma Dios y'ane'my, nïgɨ ca' chipɨty co tüg camello ñaxɨpy ma tüg xu'ñ'ɨjx yxutɨty.
23862	MAT 20:1	Jadu'n Jesús ymɨnañ: ―Je Dios y'ane'mɨn jiiby tzajpjoty jadu'n nipaady nej tüg cogambɨ huɨdibɨ ooy mɨj cam mɨɨdɨty. Chi je cogam jopyñɨ choñ ma oy nɨcxy ixtäy tumbɨdɨjc ajcxy huɨdibɨ yajpɨdɨ̈gɨpy yɨ uva cosecha.
23869	MAT 20:8	Co oy ycodzɨɨyñɨ, chi je huindzɨn nɨmay je huɨdibɨ nigop'ajtp je tung: “Nɨcx mɨjhuoodäy je tumbɨdɨjc etz mujuyɨpy. Mujuy jayɨjp huɨdibɨ tɨ ymiiñ axam tumbɨ etz jɨm nɨcxy myajcogɨxɨ̈y ma huɨdibɨ anajty tɨ miiñ jayɨjp tumbɨ.”
23873	MAT 20:12	Chi ajcxy nɨmay je cam huindzɨn: “¿Na'amy co quipxyjaty ɨɨch ajcxy tɨ xymujuyɨch mɨɨd je huɨdibɨ tɨ miiñ axam tumbɨ? Yɨ' ajcxy tüg jaxɨ̈gy tɨ ytuñ, e ɨɨch ajcxy tüg xɨɨ je anbɨ tɨ ngöbɨcyɨch.”
23877	MAT 20:16	E huɨdibɨ ajcxy jaccogɨxɨɨyb, yɨ' ajcxy jayɨjp'adam. E huɨdibɨ ajcxy jayɨjp'ajtp cham, yɨ' ajcxy yjaccogɨxɨ̈huamb. May ooy yjayajhuoomiñ e hueenɨ huidɨ huin'íjxɨpy.
23879	MAT 20:18	―Jadu'n nej miich ajcxy m'ijxy mnejhuɨ̈y cham ɨɨch ajt nba'ttɨgɨɨyɨm jɨm Jerusalén. Jɨm Jerusalén ɨɨch, je jäy huɨdibɨ tzoon tzajpjoty, xyajcɨ̈yegaamɨch je teedy mɨjtungmɨɨdpɨ etz escribas ajcxy. Nyajtɨyduna'ñɨch etz pɨdäga'ñ ajcxy ané'mɨn co n'ögɨbɨch.
23880	MAT 20:19	E yɨ' ajcxy xycɨ̈yega'ñɨch ma je huɨdibɨ ca' yjudiojäyɨty, jɨgɨx xyñixïgɨbɨch xyajxïgɨbɨch, xycoxɨpɨch, etz xyajcruutzpedɨpɨch ajcxy. E co n'ögɨbɨch, chi njugypɨgɨpyɨch codugɨɨg xɨɨ.
23883	MAT 20:22	Chi Jesús y'adzooy: ―Miich ajcxy ca' mhuinjɨhuɨ̈y ti ajcxy mbɨjctzooyb. ¿Nej mmɨnaxa'ñ myajnaxa'ñ miich ajcxy je tzaachypɨ huɨdibɨ ɨɨch nmɨnaxamy nyajnaxamyɨch? Jadu'n nej jɨhuɨ̈y m'üga'ñ ajcxy je ta'm nɨɨ huɨdibɨ ɨɨch n'ügamy e mbaada'ñ je nɨɨbejtɨn huɨdibɨ ɨɨch nbadamyb. Chi je' ajcxy y'adzooy: ―Jëbɨ.
23889	MAT 20:28	Com ɨɨch nañ jadu'n, je jäy huɨdibɨ tzoon tzajpjoty, tɨ nmiiñɨch ya naaxhuiñ jaydëbɨ nbubedɨpyɨch yɨ mayjäy ajcxy. E canan yɨ' ajcxy xypubedɨpɨch. Ngɨ̈yegaamyɨch njugy'ajtɨn ma yɨ o'cɨn mɨɨd je mayjäy ycɨxpɨ, jaydëbɨ ngohua'nɨch jäy ajcxy y'alma huɨdibɨ tɨgoyam.
23892	MAT 20:31	Chi je mayjäy ajcxy ojcooty je metzpɨ jäy huintzpɨ, nɨmay ajcxy co huen amoñ. Per je huintzpɨ nïgɨ mɨnan'ɨdɨ̈ch: ―Huindzɨn, David y'ap y'oc, tun may'ajt ɨɨch pa'ayoog.
23894	MAT 20:33	Chi ajcxy ñɨmaayɨ: ―Huindzɨn, ndzojcpyɨch co xyajhuindɨcxɨ̈gɨbɨch.
23895	MAT 20:34	Huin'it Jesús pa'ayoogoty ajcxy. Chi ajcxy nïdonɨ ma je' yhuiin, e mɨc'amy je huintzpɨ ajcxy y'ijxɨ̈gy. Chi Jesús ajcxy panɨcxy.
23900	MAT 21:5	Yajnɨma' je jäy ajcxy huɨdibɨ tzɨnaayb jɨm Sión (Jerusalén), oc'ijxcɨx, chi miiñ ajcxy je mrey, yung nax yjot yhuinma'ñ mɨɨdɨty je mrey, etz burrocɨ́xy miiñ. Ma tüg burro mang huɨdibɨ ytaj tzɨmy yajyöyp.
23909	MAT 21:14	E co anajty jiiby tzajptɨgoty Jesús, chi jiiby ñimiinɨ huɨdijaty anajty huintz, huɨdijaty anajty cɨ̈ma'ty tecyma'ty, chi Jesús yajtzooctay.