23233	MAT 1:20	Huin'it ma jadu'n anajty nihuinmayɨ̈y, chi Huindzɨn Dios tüg y'ángel ñayquëxɨ̈cɨ cumäyjoty ma José, chi ñɨmaayɨ: ―José, David y'ap y'oc, ca' mɨjcajee mdzachhuinmay nej m'octöxyɨjc'adɨɨyb María, com yɨ' y'ung huɨdibɨ yajma'xung'adamy hue' mɨɨd Dios yjɨhuɨ'ñ ymɨc'ajt ycɨxpɨ.
23235	MAT 1:22	Tüg'ócɨy jada ytundaayɨ yjajtaayɨ ycɨjxy yca'pxy jadu'n nej je Dios anajty tɨ nɨmäy je profeta, je jäy huɨdi Dios y'ayuc najtzcapxɨɨyɨp ma anajty jadu'n yjaybetyɨty:
23240	MAT 2:2	Chi ajcxy yajtɨy: ―¿Ma je judíojäy yrey tɨɨbɨ yma'xung'aty? Tɨ ɨɨch ajcxy n'ijxɨ yɨ' ymadza' jɨm ma xɨɨ ypɨdzɨmy, e yɨ' ɨɨch ajcxy ya miñ nhuindzɨgɨ̈huaangɨxy.
23243	MAT 2:5	Chi ajcxy y'adzooy: ―Jɨm Belén ma Judea ñaaxjot, com Dios y'ayucnajtzcapxɨɨybɨ jadu'n je' cojaay:
23246	MAT 2:8	E huin'it ajcxy quejxy jɨm Belén. Chi jadu'n nɨmay: ―Nɨ́cxcɨx jɨm e ocnidɨu ocyajtɨugɨxy je pi'c'anäg; e co anajty tɨ mbatcɨxy, miñ miich ajcxy xyajnɨmáaygɨxyɨch jaydëbɨ ɨɨch nɨcxy nañ jadu'n nhuindzɨgɨ̈yɨch.
23251	MAT 2:13	Co je rey ixpɨcytɨjc ajcxy yhuimbijttaayñɨ, chi cumäjoty José ijxy tüg Dios y'ángel, chi ñɨmaayɨ: ―Pɨdɨ̈g, nɨcx jɨm Egipto ñaaxjot mɨɨd yɨ pi'c'anäg etz mɨɨd yɨ' ytaj, e jɨm mhuɨ'mɨpy ixtɨ coonɨ ɨɨch miich nɨmähuɨpy. Com yɨ Herodes y'ixtähuamy yɨ' yɨ pi'c'anäg e yaj'öga'ñ yɨ'.
23255	MAT 2:17	E jadu'n jada yajcuyduñ jadu'n nej anajty Dios y'ayucnajtzcapxɨɨybɨ, je Jeremías, anajty tɨ cojaay:
23257	MAT 2:19	Co oy y'öcnɨ Herodes huin'it jɨm Egipto, Dios tüg y'ángel ñayguëxɨ̈cɨ cumäyjoty ma José. Chi ñɨmayɨ:
23263	MAT 3:2	ymɨnañ: ―Jothuimbíjtcɨx ma Dios com yɨ Dios y'ane'mɨn huingonɨñ yɨ'.
23264	MAT 3:3	Jada Juan yɨ' je' huɨdibɨ je profeta Isaías nigapxy ymɨnañ: Jɨm mɨjtɨgɨ̈dum yajmɨdoy tüg ayuc mɨna'ñ: “Ni'ixɨɨygɨxy yɨ mHuindzɨn ytü'aa, ni'ixɨɨygɨxy tüg tü'aa tɨɨybɨ.”
23268	MAT 3:7	Per yɨ Juan y'ix co may fariseo jäy etz saduceo jäy miñ anajty ajcxy nɨɨbejtcɨxy, chi ajcxy nɨmay: ―¡Miich ajcxy, m'ajuugy m'amɨgüg ahua'n ɨyujc! ¿Pɨn tɨ xyajni'ixɨɨygɨxy nej jëbɨ huaad mgögueeccɨxy yɨ ayo'n huɨdibɨ huingomb?
23275	MAT 3:14	Juan ca'jadɨm'a'ɨxɨ̈y, chi nɨmay Jesús: ―Ɨɨch miich ixyipy xyajnɨɨbejtpɨch, ¿e miich mimb ma ɨɨchɨ?
23281	MAT 4:3	Chi je ca'oybɨ nimɨjhuägy Jesús ocjot'ixa'ñ oc-huinma'ñ'ixa'ñ, chi nɨmay:
23282	MAT 4:4	―Pen Dios miich xy'ung'ajtp, nɨma' jada tzaa huen naygojyii tzajcaagy. Chi Jesús y'adzooy: ―Jaybety jadu'n ymiñ ma Dios ñecy: “Ca'p jäy tzajcaagytɨ'ajty nitzɨnähuɨpy, nañ jadu'n nitzɨnähuɨpy tüg'ócɨy yɨ ayuc huɨdibɨ Dios ycapxp.”
23284	MAT 4:6	Chi nɨmay: ―Pen janch co miich Dios xy'ung'adyii, cödɨjpnax jiiby naaxcɨ́xy, ca' yɨ' nej mjadɨpy com jaybety jadu'n ymiñ co jadu'n ymɨna'ñ: Dios yquexyp yɨ' y'ángeles jɨgɨx xycuend'adɨpy xyhuidzɨpy mɨɨd ycɨ', ca'ydɨ ninej mgönepy ma tzaagop.
23285	MAT 4:7	Chi Jesús y'adzooy: ―Nañ jadu'n ymiñ jaybety: “Ca' mjot'ixɨpy mhuinma'ñ'ixɨpy yɨ mhuindzɨn Dios.”
23287	MAT 4:9	E chi nɨmay: ―Ɨɨch jada miich nmoydähuɨpy tüg'ócɨy, pen miich cojxtɨna' xyhuindzɨgɨ̈yɨch xy'ojadatyɨch.
23288	MAT 4:10	Huin'it Jesús y'adzooy: ―Huinhuäctutcɨch miich mujcu', com jadu'n yjaybetyɨty: “Tügpajc yɨ mHuindzɨn Dios yɨ' mhuindzɨgɨ̈huɨpy m'ojadadɨpy.”
23292	MAT 4:14	Jada je' jadu'n tunɨ jajtɨ jadu'n nej Dios y'ayucnajtzcapxɨɨybɨ Isaías anajty tɨ cojaay:
23295	MAT 4:17	Ixtɨ huin'it Jesús ytɨgɨɨy ayuccapxhuäcxp ymɨnañ: ―Jothuimbijtcɨx, yajmingɨx yajmejtzcɨx mjot mhuinma'ñ ma Dios, com yɨ Dios y'ane'mɨn huingonɨp yɨ'.
23297	MAT 4:19	Chi Jesús nɨmay ajcxy: ―Pajamgɨch, ɨɨch miich ajcxy nyajni'ixɨ̈huɨpy nej jäy myaj'ixpɨgɨpy je Dios ytɨy'ajt.
23334	MAT 5:31	Nañ jadu'n ymiñ jaaybety: “Pɨn ixmajtzp ytöxyɨjc, huen möhuɨpy tüg necy ti ycɨxpɨ co ñay'ixmájtzɨgɨxy.”
23336	MAT 5:33	Miich ajcxy mnejhuɨɨyb nej jecy'ajty m'aptɨjc mdeedytɨjc ajcxy yajnɨmay: “Ca' nɨgo ti m'ahuanɨ̈huɨpy, mguydunɨpy jadu'n nej anajty tɨ mmɨna'ñ.”
23337	MAT 5:34	Per ɨɨch miich ajcxy nɨmaayb: ni mga'ɨɨbaadɨp ni mgacapxpaadɨp; ni mgamɨna'nɨp; “y'ijxpy tzajpjotypɨ,” com yɨ' Dios chɨnaydac. E ni mgamɨna'nɨp, “y'ijxpy naaxhuiñybɨ,” com Dios yajpatp oy ytɨmymaajɨty. E ni mgamɨna'nɨp; “y'ijxpy Jerusalén,” com jɨm je' Dios chajptɨjc; ni mga'ɨɨbaadɨp ni mgacapxpaadɨp mgohuajc, com ca' mjaty myaj'ahuimbity poob o tzixy tüg cöhuay.
23340	MAT 5:37	Hue' janchtɨy, tɨydudägy mɨnaangɨxy: “oy” o “ca'.” E pen miich ajcxy anaxy jaccapxp jadu'n mujcu' y'ayuc je' anajty ajcxy mgapxpy.
23341	MAT 5:38	Miich ajcxy mnejhuɨɨyb co jecy'ajty yajmɨnañ: “Pen ji jäy mhuiin xyajpɨdzɨmɨ, nañ tɨm jadu'n yhuiin myajpɨdzɨmɨpy; pen ji mɨgüg mdɨɨtz xyajpɨdzɨmɨ, nañ jadu'n myaj'ahuimbidɨpy.”
23342	MAT 5:39	Per ɨɨch miich ajcxy nɨmaayb: Ca' myaj'ahuimbidɨpy jɨbɨcpɨ ma mɨgügtɨjc; pen ji pɨn xycoxy ma mhuiñyjɨjp tüg adu'mbɨ, jac tɨm mo' jadüg adu'm'amybɨ.
23346	MAT 5:43	Jadu'n ymiñ jaaybety nej jecyɨp Moisés yjay: “Mɨgüg'adɨɨ yɨ' huɨdibɨ xymɨgüg'ajtp, e mɨdzip'adɨɨ yɨ' huɨdibɨ xymɨdzip'ajtp.”
23347	MAT 5:44	Ɨɨch miich ajcxy nɨmaayb: Tzoc yɨ' huɨdibɨ ajcxy xymɨdzip'ajtp, etz mɨbɨjctzoohuɨ ma Dios huen y'oy'ajtɨn paady yɨ huɨdibɨ xyñigapx xyni'ojɨɨyb, e nañ mɨ'oyjäy'at yɨ huɨdibɨ xyca'ixamb.
23376	MAT 6:25	Paady ɨɨch miich ajcxy nɨmaaygɨxy: Ca' mdzachhuinmaaygɨxy ti ajcxy mnitzɨnähuɨpy, ti ajcxy mgayɨpy m'ügɨpy o ti ajcxy mhuit'adɨɨyb mducxy'adɨɨyb. MDios yɨ' tɨ xymooygɨxy je mjugy'ajtɨn, e paady ycɨxpɨ yɨ' nejhuɨɨyb ti ajcxy myajmayjajtpy.
23398	MAT 7:13	Tɨgɨɨygɨx ma yɨ tɨgɨyɨɨydac xützpɨ: yɨ tɨgɨyɨɨydac etz yɨ tü'aa huɨdibɨ ja'tp ca'oydactuuby mɨj huin yɨ', e may jäy ajcxy oy ji ytɨgɨyɨɨygɨxy.
23406	MAT 7:21	Ca' nmɨnaanɨm nidüg'ócɨy jäy ajcxy ytɨgɨ̈huɨpy jiiby tzajpjoty huɨdibɨ xyñɨmaaybɨch: “Huindzɨn, Huindzɨn”, jëda'ajty ajcxy tɨgɨ̈huamb huɨdibɨ ycapxymɨdooyb je Dios chojcɨn y'ane'mɨn.
23407	MAT 7:22	Mayjäy oy mɨna'na'ñ huin'it xɨɨ huin'it tiempo: “Huindzɨn, Huindzɨn”, tɨ ɨɨch ajcxy ngapxhuäcxy miich m'ayuc, e mɨɨd miich mxɨɨ tɨ ɨɨch ajcxy nyajpɨdzɨmy je ca'oybɨ; etz mɨɨd miich mxɨɨ tɨ nduñ ɨɨch ajcxy mɨj huinma'ñ.
23408	MAT 7:23	Huin'it nɨmähuɨpy: “Camɨnaabɨ miich ajcxy tɨ nga'ixy'adyii; huinhuäctutcɨch miich jɨbɨc tumbɨdɨjc ajcxy.”
23416	MAT 8:2	Huin'it ñimiinɨ tüg jäy jɨbɨc pützpa'mmɨɨdpɨ. Chi ycojxtɨnay'ahuɨɨy ma Jesús yhuinduu. Chi minañ: ―Huindzɨn, pen m'a'ixɨɨyb jëbɨ xyajtzögyɨch.
23417	MAT 8:3	Huin'it Jesús nïdooñ je jäy. Chi nɨmay: ―Ndzojcpyɨch, jëbɨ mdzögy. Co Jesús jadu'n nɨmay je pa'mjäy huin'ítɨy je ypützpa'm oy ytɨgooy.
23418	MAT 8:4	Chi Jesús nɨmay: ―Ca' pɨn myajnɨmäy; nɨcx janchtɨy ma je teedy. Mɨnɨcx tüg huindzɨgɨ'ñ huɨdi Moisés y'ane'my. Huin'it jëbɨ yɨ jäy ajcxy ixɨpy co tɨ m'agɨdägy.
23420	MAT 8:6	Chi ñɨmaayɨ: ―Huindzɨn, jɨm ɨɨch tüg ndumbɨ ma ɨɨch ndɨjc huɨdi tɨm cöcnaayñɨp, ca' y'ocyücxnɨ.
23421	MAT 8:7	Chi Jesús mɨnañ: ―Ɨɨch nɨcxy nyajtzögy.
23423	MAT 8:9	Ɨɨch nañ jadu'n ane'my n'ityɨch, e nañ nmɨɨdɨch soldadtɨjc cɨ̈'am. Co ɨɨch nɨmäy: “Nɨcx”, nɨcxp; e co ɨɨch nɨmäy: “Min”, mimb; e co n'ane'myɨch je nbödumbɨch huen tijaty tun, ytumyb.
23424	MAT 8:10	Co Jesús jadu'n mɨdooy, chi nɨgoobɨ ycɨjxy ycuejty. Chi ajcxy nɨmay huɨdi pahuidijtɨp: ―Janch tɨy'ajt jadu'n nej nɨmaaygɨxy, ma Israeljäy ymiñ, ca' jadu'n tɨ nbaadyɨch huɨdi oy mɨbɨcy jadu'n nej jadayaabɨ yëydɨjc.
23427	MAT 8:13	Huin'it Jesús nɨmay je capitán: ―Nɨcx ma mdɨjc. Jadu'n nej miich xymɨbɨcyɨch, tɨ ɨɨch yam nguyduñ. Chi je tumbɨ oy chögy tɨm huin'it hora.
23431	MAT 8:17	Jadayaabɨ je' ytunɨ yjajtɨ jɨgɨx yajcuyduñ jadu'n nej je profeta Isaías mɨnañ: “Yɨ' cɨ'm ajt nyuu nba'm tɨ xyajtzoctaayɨm etz yɨ pɨjcɨn ixɨn tɨ yajnɨcxtäy.”
23433	MAT 8:19	Huin'it ñimiinɨ tüg escriba. Chi nɨmay: ―Huindzɨn, nbanɨcxamybɨch miich oy janch tɨm ma'amy ma anajty mnɨcxy.
23435	MAT 8:21	E jadügpɨ ydiscípulo ymɨnañ: ―Huindzɨn, nɨcx jayɨjp ndeedyɨch n'ocyajnaaxtɨgɨ̈yɨch huin'it nbanɨcxɨp.
23439	MAT 8:25	Huin'it oy ymɨgapxyii yajmäybɨdɨ̈gyii je' ydiscípulos ajcxy. Chi ñɨmaayɨ: ―¡Huindzɨn, ocyajtzoogɨch ajcxy! ¡Cheeby ɨɨch ajt n'ocquiinɨm!
23441	MAT 8:27	E je' ydiscípulos ajcxy nɨgoobɨ y'occɨ́x y'occuejtnɨ chachmɨnaangɨxy: ―¿Pɨn yëydɨjc jada jada', co je mejy je poj tɨ ycapxymɨdoyii?
23443	MAT 8:29	E co anajty Jesús jɨm ñaxy huin'it janch ahua'n ymɨgapxqueecɨ: ―¿Ti miich mdunamyb mɨɨd ɨɨch ajcxy, Jesús, miich Dios y'ung? ¿Nej tɨ mmiñ jayɨjp co xychaachytúngɨxɨch ma ca'nɨ xɨɨ tiempo paady?
23445	MAT 8:31	Chi je ca'oybɨ ymɨnañ: ―Pen miich xyajpɨdzɨm ɨɨch ajcxy, xyaj'adɨgɨɨygɨxy xyajjottɨgɨɨygɨxy yɨ may'ɨdzɨm.
23446	MAT 8:32	Chi Jesús ñɨmay yɨ' ajcxy: ―Nɨcxcɨx. Huin'it ñïhuaatzɨ je yëydɨjc je ca'oybɨ. Chi oy ytɨgɨɨygɨxy je ca'oybɨ ma je ɨdzɨm. Huin'it je ɨdzɨm oy ñɨɨgöboyɨ̈ctäy. Jiiby ajcxy yjïcxtäy.
23452	MAT 9:4	Com Jesús ñejhuɨɨy jadu'n nej anajty ajcxy je jäy tzachjot'ájtɨgɨxy, chi ajcxy nɨmay: ―¿Nej co ajcxy jɨbɨc mdzachjot'ájtɨgɨxy jotjoty huinma'ñyjoty?
23454	MAT 9:6	Ɨɨch ndzojcpyɨch co miich ajcxy mhuinjɨhuɨ̈huɨp co ɨɨch tɨ ndzooñɨch tzajpjoty e paady nmɨɨdɨch je cötujcɨn ya naaxhuiñ e jëbɨ nhuinméecxɨbɨch pocyjäy ajcxy. Huin'it Jesús nɨmay je cɨ̈mätpɨ tecymätpɨ: ―Pɨdɨ̈g, huijtzɨ̈g yɨ mdögy etz nɨcxnɨ ma mdɨjc.
23457	MAT 9:9	Co Jesús oy choonɨ jɨm, huin'it ijxy tüg yëydɨjc, yxɨɨ Mateo, huɨdibɨ anajty ɨñaayb ma yajcogüejttac. Chi nɨmay: ―Pajamgɨch. Huin'it Mateo ytɨnayɨ̈gy. Chi panɨcxy Jesús.
23459	MAT 9:11	Co je fariseos jadu'n ijxy ajcxy, chi nɨmay ajcxy je' ydiscípulos: ―¿Na'amy co yɨ mHuindzɨn ycaymucy mɨɨd je yajcogüejtpɨdɨjc je pocyjäydɨjc?
23460	MAT 9:12	Co Jesús jadu'n mɨdooy huin'it nɨmay ajcxy: ―Ca' yajmayjaty tzoydumbɨ huɨdi ca' ajcxy ypɨgyii, jëyɨ huɨdi ajcxy pɨjcɨp.
23461	MAT 9:13	Nɨcx ixpɨjccɨxy nej ymiñ jaaybety ma Dios ñecy: “Ɨɨch ndzojcpyɨch co miich ajcxy mɨɨd'adɨpy je pa'ayo'n, ca'ydɨ co myajhuindzɨgɨ̈y tijaty ɨyujc.” Ca' ɨɨch tɨ nmiiñɨch ma je jäy ajcxy huɨdibɨ ca' pocy mɨɨdɨty. Ɨɨch tɨ nmiiñɨch mɨɨd yɨ pocyjäy ycɨxpɨ co huen jothuimbijttaaygɨxy ma Dios.
23462	MAT 9:14	Huin'it ajcxy ymiñ Juan ydiscípulos ma Jesús. Chi je ajcxy nɨmay Jesús: ―¿Na'amy co ɨɨch ajcxy etz fariseo ajcxy ayuu'ijtcɨxy, e yɨ' ajcxy huɨdibɨ xymɨɨdhuɨdijtp ca' ajcxy ayuu'íjtcɨxy?
23466	MAT 9:18	Ma anajty Jesús jɨm ycapxy ymɨydägy huin'it ymiñ tüg mɨjjäy. Chi ñaygojxtɨnay'ahuɨy ma Jesús yhuinduu. Chi ymɨnañ: ―Nnɨɨxɨch tɨ y'ögy. Nɨcx ma ɨɨch ndɨjc etz mgɨ̈nïxajɨpy, jugypɨgɨpy ya.
23469	MAT 9:21	Jadu'n anajty tɨ yjot'adyii: “Oy Jesús jëda'ajty yhuitpa' nnïdónɨbɨch, tɨ ɨɨch anajty n'agɨdäygɨch.” Huin'it Jesús yhuäc-huimbijty. Chi huindɨcxpejty je töxyjäy. Chi nɨmay: ―Jotcujc'at miich, tɨ m'agɨdägy jɨgɨx co xymɨbɨcyɨch. E tɨm huin'it hora oychögy je pa'mjäy.
23472	MAT 9:24	Huin'it Jesús nɨmay ajcxy: ―Queccɨx ya, yɨ pi'ctöxy'anäg ca' yɨ' tɨ y'ögy. Hue' yɨ' maab. Huin'it ajcxy nɨgo nɨxiicy yajxiicy Jesús.
23476	MAT 9:28	Chi Jesús yajpajäty ma anajty tɨ yjättägy. Co ytɨgɨɨy tɨgoty, chi Jesús yajtɨɨy: ―¿Nej mmɨbɨjcpy miich ajcxy co jëbɨ nyajhuindɨcxɨ̈ccɨxy? Huin'it je' ajcxy y'adzooy: ―Mɨbɨjcy ɨɨch ajcxy, Huindzɨn.
23477	MAT 9:29	Huin'it Jesús nïdoñ je jäy ajcxy huintzpɨ ma yhuiin. Chi nɨmay ajcxy: ―Jadu'n nej miich ajcxy mmɨbɨcy, jadu'n ytunɨɨb yjadɨɨb.
23478	MAT 9:30	Chi je' ajcxy y'ijxɨ̈gy. Huin'it Jesús y'ane'mɨn pɨdacy: ―Ca' huaad pɨn myajnejhuɨɨygɨxy.
23481	MAT 9:33	E co Jesús yajpɨdzɨmy je ca'oybɨ, chi je mayjäy ooy ycɨjxy ycuejty ajcxy. Chi ajcxy mɨnaangɨxy: ―Ni camɨna jadu'n ycayaj'ixy ya ma jada Israel naax cajp.
23485	MAT 9:37	Huin'it Jesús nɨmay yɨ' ydiscípulos ajcxy: ―Tɨy'ajt yɨ', janch mɨj je tung e hueenɨ je tumbɨdɨjc.
23488	MAT 10:2	Jada je' je nimajmetzp yxɨɨ: Simón, huɨdi nañ jadu'n yajtijp Pedro, etz ymɨguëx Andrés; Jacobo etz y'uch Juan, Zebedeo ymang;
23491	MAT 10:5	Chi Jesús quejxy yɨ nimajmetzpɨ, e jadu'n najtzcapxɨɨy ajcxy: ―Ca' ajcxy mnɨcxɨpy ma je naax cajp ma ajcxy je jäy chɨnäy huɨdibɨ ca' ajcxy Israeljäyɨty. Ni mgatɨgɨ̈huɨpy ajcxy ma Samaria naax cajp.
23531	MAT 11:3	Chi Juan ydiscípulos ajcxy y'amɨdooy Jesús: ―¿Nej miich je' je Cristo huɨdibɨ anajty minamb o jëbɨ ɨɨch ajcxy huingbɨ n'ahuijxcɨxy?
23535	MAT 11:7	Co Juan je Bautista ydiscípulos ajcxy ñɨcxnɨ, chi Jesús ytɨgɨɨy nimɨydaccoty Juan je Bautista ytung ma je mayjäy, chi ymɨnañ: ―¿Ti miich ajcxy oy m'ixy jɨm mɨjtɨgɨ̈duum? ¿Tüg nähuaax huɨdibɨ poj xɨjpɨ?
23538	MAT 11:10	Je' jada je jäy huɨdibɨ Dios nigapxy ma ñecy co Dios jadu'n ymɨnañ: Cham nguexyɨch ɨɨch nguexyöyp jayɨjp ma miich. Je' yaj'oyɨ̈huɨp je jäy yjot yhuinma'ñ mɨɨd ɨɨch ycɨxpɨ, tɨm jadu'n nipaady nej jɨhuɨ̈y jäy tü'aa yaj'oyɨ̈y co rey ymiina'ñ.
23544	MAT 11:16	Jesús yjacmɨnañ: ―¿Pɨn mɨɨd n'ocyajtügɨ̈huɨbyɨch yɨ jäy huɨdi ajcxy cham tzɨnaayb? Tɨm jadu'n yɨ' ajcxy nej pi'ctɨjc huɨdibɨ ajcxy ɨyɨɨyb ma mayjäy yjuygɨxy ytooccɨxy, mɨyaaxcɨxy mɨdɨnaaygɨxy ymɨgügtɨjc:
23547	MAT 11:19	Chi ɨɨch je' je jäy huɨdibɨ tzoon tzajpjoty nmiiñɨch, e caaybɨch uucpɨch, e miich ajcxy mɨnaangɨxy: “Ijxcɨx, cha tüg yëydɨjc, janch cax janch vino'ucp huɨdibɨ mɨgüg'ajtpy yajcuejtpɨdɨjc etz pocyjäydɨjc.” Je Dios tɨy'ajt ji je' ñiguëxɨ̈gy.
23548	MAT 11:20	Chi Jesús ojcoty je maygajpjäy ma anajty may mɨjhuinma'ñ tɨ tuñ, com je mayjäy ca' anajty yjothuimbidaangɨxy ma Dios. Chi Jesús ymɨnañ:
23553	MAT 11:25	Chi Jesús ytɨgɨɨy Dios mɨbɨjctzooyb, ymɨnañ: ―Dios Teedy, ɨɨch miich n'ɨɨbaatpɨch ngapxpaatpɨch. Miich mɨɨd je mɨj cötujcɨn jiiby tzajpjoty etz ya naaxhuiñ. Com miich tɨ mnajtzcapxɨy yɨ m'ixpɨjcɨn ma je ayoobtɨjc huɨdibɨ tzɨnaayb jotxeemy, e tɨ myüch yɨ m'ixpɨjcɨn ma yɨ ixpɨcytɨjc cohuinma'ñydɨjc.
23555	MAT 11:27	Jesús yjacmɨnañ: ―Ɨɨch nDeedy tɨ xyajcɨ̈dɨgɨydäyɨch tüg'ócɨy mɨc'ajt oy'ajt. Ni pɨn ca' ijxcapy pɨn je' y'ung, jëyɨ nDeedyɨch tügpajc. Ni pɨn ca' ijxcapy pɨn je' nDeedy'ájtpyɨch, jëyɨ ɨɨch, je Dios y'ung tügpajc, etz jacjadyii huɨdibɨ ɨɨch, je Dios y'ung, nyajniguëxɨ̈gamyɨch.
23560	MAT 12:2	E co je fariseos ajcxy ijxy nej Jesús ydiscípulos ajcxy y'ɨdɨɨtzcɨxy, chi ajcxy nɨmay Jesús: ―Oc'ix nej miich mdiscípulos ajcxy y'ɨdɨ̈ch. Hue' ajcxy tumyb huɨdibɨ ca' huaad ma sábado xɨɨ yajtuñ.
23561	MAT 12:3	Per Jesús mɨnañ: ―¿Nej ca' miich ajcxy mgapxyñɨ ma Dios ñecy, jadu'n nej David etz ymɨgügtɨjc ajcxy ɨdɨ̈ch jecy'ajty co yuböccotɨ?
23565	MAT 12:7	Pen miich ajcxy tɨ mhuinjɨhuɨ̈y nej yhuimbɨdzɨmy jada Dios y'ayuc, co Dios jadu'n ymɨnañ: “Ɨɨch ndzojcpy co miich ajcxy mɨɨd'idɨpy pa'ayo'n ca'ydɨ co ajcxy myegɨpy huindzɨgɨ'ñ.” Pen miich ajcxy tɨ mhuinjɨhuɨ̈y jada ayuc, ca' ixyipy mbocy'ixy ma ɨɨch nmɨgügtɨjc huɨdibɨ ca' ma tɨ ytundɨgooy.
23568	MAT 12:10	E jiiby ma je naymujctac anajty tüg yëydɨjc huɨdibɨ ycɨ̈tɨ̈tz. Je fariseo ajcxy xɨ̈huamyb Jesús, paady ajcxy y'amɨdooy, ymɨnañ: ―¿Nej jëbɨ tüg pa'mjäy chögy sábado xɨɨjɨ?
23571	MAT 12:13	Chi Jesús nɨmay je yëydɨjc: ―Xajtɨu yɨ mgɨ'.
23575	MAT 12:17	Jadu'n Jesús ane'my je pa'mjäy jɨgɨx ycɨxɨpy ycá'pxɨpy je ayuc huɨdibɨ je profeta Isaías yjaay jecy'ajty, co Dios jadu'n ymɨnañ:
23581	MAT 12:23	Co Jesús jadu'n tuñ, chi je mayjäy ytɨgɨɨy huinmay'ahuɨdijt, chi ajcxy ymɨnañ: ―¿Nej jada je', je David y'ap y'oc huɨdibɨ rey'adam?
23582	MAT 12:24	Per co je fariseos ajcxy nejhuɨy nej je jäy huinmay, chi ajcxy ymɨnañ: ―Jadaabɨ yëydɨjc yajpɨdzɨmy ca'oybɨ mɨɨd je mujcu' huindzɨn ymɨc'ajt (ca' yɨ' yjëjɨty je Cristo).
23583	MAT 12:25	Per Jesús ñejhuɨɨyb anajty ti je fariseos ajcxy yhuinmaayb, chi ymɨnañ: ―Pen tügpɨcy tungmɨɨdpɨ ixyipy ñaybɨjc-huäcxɨgɨxy, etz ñaymɨdziptzóonɨgɨxy ixyipy ac jëyɨ, pues cɨxɨpy yɨ' ajcxy y'ane'mɨn. Pen tüg cajp o tügpɨcy jugymɨgüg ixyipy ñaybɨjc-huäcxɨgɨxy, pues ca' ajcxy y'idaangɨxy tügmucy.
23596	MAT 12:38	Chi nijëjɨty fariseos ajcxy etz escribas ajcxy Jesús nɨmayɨ: ―Huindzɨn, n'ixamy ɨɨch ajcxy miich tüg m'ijxpejt.
23605	MAT 12:47	Chi jäy yajnɨmay Jesús: ―Yɨ mdaj etz m'uch mɨguëx ajcxy, chiiby ajcxy tɨba'y, miich xyjamɨgapxamb.
23607	MAT 12:49	Huin'it Jesús nitziihuɨɨy je' ydiscípulos ajcxy e ymɨnañ: ―Jada ɨɨch ndiscípulos ajcxy jadu'n nipaady nej ɨɨch ndaj etz ɨɨch n'uch nmɨguëx.
23611	MAT 13:3	Jesús ytɨgɨɨy jäy yaj'ixpɨjcp mɨɨd jɨhuimbit ayuc, ymɨnañ: ―Tüg jäy chooñ trigotɨɨm huɨjp.
23618	MAT 13:10	Chi je' ydiscípulos ajcxy nimɨjhua'cy Jesús, chi ajcxy yajtɨɨy: ―¿Na'amy co myajtuñ jɨhuimbit ayuc co myaj'ixpɨcy je mayjäy?
23619	MAT 13:11	Chi Jesús y'adzooy, ymɨnañ: ―Miich ajcxy jaydëb mnejhuɨ̈huɨpy huɨdibɨ Dios ñigapxyp ñimɨydacpy coyüch'amy ma y'ane'mɨn. Jacjadyii jäy ca' ajcxy huinjɨhuɨ̈huɨpy.
23622	MAT 13:14	Jadayaabɨ ytunyii yjadyii jadu'n nej je profeta Isaías jaaybejty yajhuɨ'my ma jadu'n ymɨnañ: Miich ajcxy mɨdohuamy, per ca' mhuinjɨhuɨ̈huangɨxy. Miich ajcxy m'ixamy, nañ ca' mhuinjɨhuɨ̈huaangɨxy huɨdibɨ tɨ m'ijxcɨxy.
23632	MAT 13:24	Chi Jesús yaj'ixpɨjcy jadüg jɨhuimbit ayuc, ymɨnañ: ―Je Dios y'ane'mɨn jadu'n nipaady nej tüg yëydɨjc huɨdibɨ trigo tɨɨm huɨjp ma je' ycam.
23635	MAT 13:27	Chi je ytumbɨdɨjc oy yhuindzɨn yajnɨmay: “Huindzɨn, ¿nej ca' tɨ mnïpy ac trigotɨɨm? ¿Nej co jɨm nañ jadu'n jɨbɨc ujtz yajpaady?”
23636	MAT 13:28	Chi je cogam ymɨnañ: “Huen jada' nmɨdzipɨch jadu'n tɨ y'ɨdɨ̈ch.” Chi je tumbɨdɨjc y'amɨdoohuɨ: “¿Nej mdzojcpy co ɨɨch ajcxy nhuijxɨ̈gɨbɨch je jɨbɨc ujtzɨ?”
23637	MAT 13:29	Chi je cogam ymɨnañ: “Ca'. Pen miich ajcxy mhuijxɨ̈cpy je jɨbɨc ujtz, ca' jecyɨty co m'ahuijxmugɨpy nañ jadu'n je trigo.
23639	MAT 13:31	Nañ jadu'n Jesús yaj'ixpɨjcy jadüg jɨhuimbit ayuc, ymɨnañ: ―Je Dios y'ane'mɨn jadu'n nipaady nej tüg mostazapajc huɨdibɨ tüg jäy ñiip ma je' ycam. E je mostaza ytɨɨm je' jac tɨm mutz ca'ydɨ ni huɨdibɨ ujtz tɨɨm. Per co je mostaza ytɨɨm ymujx etz yoñ, chi y'ahuimbijty jac mɨj ca'ydɨ jacjadyii ujtz. E hue' nɨcxy yjaty janch mɨj, ixtɨ joon ajcxy oy yqueec miiñ yqueec xɨjpy jɨm, pɨdägy je ype'ñ ma je mostaza y'aacx.
23641	MAT 13:33	Nañ jadu'n Jesús yaj'ixpɨjc jadüg jɨhuimbit ayuc, ymɨnañ: ―Je Dios y'ane'mɨn jadu'n nipaady nej levadura huɨdibɨ tüg töxyjäy ypɨdacpy mɨɨd je harina, jɨgɨx je harina oy ypɨdɨ̈gy.
23643	MAT 13:35	Jadu'n Jesús ytuuñ, jɨgɨx yajcuyduñ je ayuc huɨdibɨ je profeta Isaías yjaayhuɨ'm jecy'ajty, co jadu'n ymɨnañ: Ɨɨch ngapxamyɨch ac tɨm jɨhuimbit ayuc. Ɨɨch nigapxamybɨch tijaty huɨdibɨ ca' pɨn nejhuɨ̈y, mabaad Dios oga'n yajcojy je naaxhuiñybɨ.
23644	MAT 13:36	Chi Jesús capxycɨjxy mɨɨd je mayjäy, chi ñɨcxy ma tüg tɨjc. Chi ytɨgɨy tɨgoty mɨɨd je' ydiscípulos ajcxy. Chi Jesús ydiscípulos ajcxy nimɨjhua'cy Jesús, ymɨnañ ajcxy: ―Tun may'ajt ɨɨch ajcxy xyajhuinjɨhuɨɨyg je jɨhuimbit ayuc co tɨ mnigapxy je jɨbɨc ujtz ma je trigo cam.
23645	MAT 13:37	Chi Jesús yajnɨmay: ―Ɨɨch, je jäy huɨdibɨ tzoon tzajpjoty, jadu'n ɨɨch nipaady nej je jäy huɨdibɨ niip je oybɨ tɨɨm ma je ycam.