23233	MAT 1:20	Həlay nakə neŋgeye faya ma dzaliye andza niye na, gawla i Mbəlom a bəzay ha bo ma məsine, a gwaɗay: «Yusufa, slala i Davit, kâ dzədzar məzle mədel yak Mari bay. Hərwi kiye a yay a Mari na, ta gədaŋ i Məsəfəre Tsəɗaŋŋa eye.
23234	MAT 1:21	Ma wiye wawa hasləka eye, ada nəkar ka zaleye Yesu, hərwi ma təmiye tay ha gwala ŋgay hay abəra mə mezeleme tay.»
23236	MAT 1:23	«Anaŋ dem nakə a sər zal zuk bay aye ma hutiye wawa, ma wiye wawa hasləka eye, ta zaleye Emanuyel.»
23240	MAT 2:2	ta tsətsah, tə gwaɗ: «Bəy i Yahuda hay nakə tə wa na anəke aye na, məŋgay? Nəmaa ŋgatay a wurzla ŋgay eye a tsaraw mə bəzay ada nəmaa yaw na, məɗəslay ha gər.»
23242	MAT 2:4	A zalatay a bagwar i ndo neheye tə vəlaway wu a Mbəlom aye ta ndo neheye tə dzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye, a tsətsah fataya a gwaɗatay: «Tə wa Kəriste na, məŋgay?»
23243	MAT 2:5	Ta mbəɗay faya, tə gwaɗay: «Tə wa Kəriste na, ma Betelehem, ka dala i Yahuda. Hərwi ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom a watsa, a gwaɗ:
23244	MAT 2:6	“Nəkar Betelehem ka dala i Yahuda, nəkar na, makətsa bo eye mə walaŋ i gəma neheye ka dala i Yahuda aye bay. Hərwi bəy nakə ma tsəkuriye tay ha Israyel ndo ga hay aye na, ma deyeweye abəra ma nəkar.”»
23245	MAT 2:7	Yawa! Herod a zalatay a ndo matəkay ɗəre a wurzla hay ta məkal. A tsətsah fataya, a gwaɗatay: «Ka ŋgatumay a wurzla ŋgay eye a tsaraw na, a həlay waray?»
23246	MAT 2:8	Tsa na, a slər tay ha a Betelehem, a gwaɗatay: «Dum, pəlum na wawa eye niye lele. Ka hutum na na, dumara ɗumeŋ ha hərwi ada neŋ dərmak nâ ye məɗəslay ha gər.»
23250	MAT 2:12	Ma dəba eye Mbəlom a tsikatay ma məsine, a gwaɗatay: «Kâ mbəɗum gər ta təv i Herod sa bay.» Tə tsəne andza niye na, tə həl bo, ti ye a gəma tay ta tsəveɗ mekeleŋ eye.
23251	MAT 2:13	Ahəl nakə ndo matəkay ɗəre a wurzla hay ti ye wu tay na, gawla i Mbəlom a yaw ka təv i Yusufa ma məsine. A gwaɗay: «Lətse, zla na wawa ta may ŋgay, hwayum a Ezipt. Ndza mə ɗəma hus a pat nakə na gwaɗakeye maw aye, bəna Herod faya ma pəliye wawa nakay məkəɗe na.»
23253	MAT 2:15	Tə ndza mə ɗəma hus a pat nakə Herod a mət aye. Wu neheye tebiye na, hərwi ada wu nakə Bəy Maduweŋ a tsik tə bazlam i ndo məɗe ha bazlam ŋgay aye mâ ge bo parakka, a gwaɗ: «Na zalay a wawa ga mâ yaw abəra mə Ezipt.»
23256	MAT 2:18	«Mawude a tsənew abəra ma gəma i Rama, mətuwe tə zlazlay haladzay mə ɗəma. Rasel faya ma tuwiye wawa ŋgay hay. Ɗaɗa a say məgəse ɗərev abəra ka mətuwe bay, hərwi wawa ŋgay hay andaya sa bay.»
23258	MAT 2:20	A gwaɗay: «Lətse, zla na wawa ta may ŋgay ada mbəɗa gər a gəma i Israyel, hərwi ndo neheye ta pəla tsəveɗ ka wawa nakay məkəɗe na aye na, ta mət.»
23261	MAT 2:23	A ye, a ndza ma wuzlahgəma nakə tə zalay Nazaret aye. Andza niye wu neheye a ge bo na, andza i ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom neheye tə tsik aye. A gwaɗ: «Ta zaleye na, ndo i Nazaret.»
23263	MAT 3:2	a gwaɗawa: «Mbəɗum ha mede kurom, hərwi Bəy i Mbəlom bəse tə nəkurom.»
23264	MAT 3:3	Yuhana na, ndo nakə Ezay ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom a tsik faya, a gwaɗ: «Ndo faya ma wudiye mə kəsaf, a gwaɗ: Lambaɗumay tsəveɗ a Bəy Maduweŋ, lambaɗumay tsəveɗ hay fehe lele tâ hədzak bay.»
23268	MAT 3:7	Yuhana a zəba ɗəre, Farisa hay ta Saduke hay haladzay ta diye ka təv ŋgay hərwi ada mâ dzəhuɓ tay ha a yam na, a gwaɗatay: «Wawa i palas hay! Maa ɗakum ha hwayum abəra ka sariya i Mbəlom nakə bəse kə ndzew aye na, way?
23270	MAT 3:9	Kâ dzalum mə gər kurom: “Nəmay na, wawa i Abraham hay sa na, ma ta gamay mey?” bay! Sərum ha na, Mbəlom ma sliye faya məge tay ha kwar neheye anaŋ aye wawa i Abraham hay.
23271	MAT 3:10	Ɓa hadzaya maləva bo eye məɗəse tay ha dərizl i gərɗaf hay fəroɗ abəra ka dala. Dərizl i gərɗaf neheye tebiye tə wa hohway ŋgwalak eye bay aye na, ta ɗəsiye tay ha ada ta kaliye tay ha ako.»
23272	MAT 3:11	«Neŋ na, na dzəhuɓiye kurom ha a yam tsa hərwi məɗe ha na, ka mbəɗum ha mede kurom. Ane tuk na, ndo nakə ma deyeweye kame ga aye na, neŋgeye a ze ga ta gədaŋ. Neŋ na sla matsakway ahaya tahərak ŋgay hay abəra mə sik bay. Neŋgeye na, ma dzəhuɓiye kurom ha ta Məsəfəre Tsəɗaŋŋa eye ada ta ako.
23273	MAT 3:12	Wu mahəve daw andaya mə həlay. Ma ŋgəniye tay ha daw ta dzəndzar. Daw na, ma hayay gər ma həliye na a de. Ada dzəndzar na, ma dziye a ako nakə ma mbatiye ɗaɗa bay aye.»
23275	MAT 3:14	Yuhana a wuɗa bay. A gwaɗay a Yesu: «Neŋ ɗuh nakə na diye naha ka təv yak ka dzəhuɓiye ga ha a yam aye tuk na, ada nəkar ɗuh ka deyeweye ka təv ga na, kəkay!»
23276	MAT 3:15	Ane tuk na, Yesu a mbəɗay faya, a gwaɗay: «Təma, mâ ge bo andza niye anəke. Wu nakə Mbəlom a tsətsah aye ka gakweye andza nakə a tsik aye.» Yuhana a təma bazlam i Yesu nakə a tsikay aye. A dzəhuɓ ha Yesu a yam tuk.
23278	MAT 3:17	Tsa na, mətsike me a tsənew mə mbəlom, a gwaɗ: «Nakay na, wawa ga, na wuɗa na haladzay. Ɗərev ga faya ma ŋgwasiye tə neŋgeye.»
23281	MAT 4:3	Fakalaw, ndo masəpete ndo a yaw, a həndzəɗ ka təv i Yesu, a gwaɗay: «Taɗə kə ge nəkar Wawa i Mbəlom na, gwaɗatay a kwar neheye tâ təra wu mənday ada kâ nda!»
23282	MAT 4:4	Yesu a mbəɗay faya, a gwaɗay: «Mawatsa eye mə bazlam i Mbəlom na, ndo zezeŋ ma ndziye na, ta wu mənday ɗekɗek tsa bay, ane tuk na, ma ndziye tə bazlam nakə Mbəlom a tsik aye tebiye.»
23284	MAT 4:6	a gwaɗay: «Taɗə kə ge nəkar Wawa i Mbəlom na, kal ha bo abəra ka gər i gay nakay ka dala. Hərwi mawatsa eye mə bazlam i Mbəlom na, a gwaɗ: “Mbəlom ma gwaɗateye a gawla ŋgay hay tâ dzəna kar. Tâ kəndawa kar hərwi ada sik yak mâ ndzay a kwar bay.”»
23285	MAT 4:7	Yesu a mbəɗay faya, a gwaɗay: «Mawatsa eye mə bazlam i Mbəlom na, a gwaɗ: “Kâ dza ha Bəy Maduweŋ yak Mbəlom bay.”»
23287	MAT 4:9	A gwaɗay a Yesu: «Ka dəkweŋ gurmets ada ka ɗəsleŋ ha gər na, na vəlakeye ha a nəkar tebiye.»
23288	MAT 4:10	Yesu a gwaɗay: «Fakalaw, do abəra kanaŋ! Hərwi mawatsa eye mə bazlam i Mbəlom na, a gwaɗ: “Ɗəslay ha gər a Bəy Maduweŋ yak Mbəlom, ada ka geye məsler na, a neŋgeye nəte ŋgweŋ.”»
23293	MAT 4:15	«Nəkurom ndo neheye ma gəma i Zabulon ta Naftali, ta nəkurom neheye ka tsəveɗ mede a dəlov, ta diye i magayam i Yurdum aye, a nəkurom neheye ma Galile mandza eye mə walaŋ i ndo neheye Yahuda hay bay aye!
23294	MAT 4:16	Nəkurom slala neheye mandza eye ma ləvoŋ aye na, ka ŋgatumay a dzaydzay bagwar eye. Nəkurom neheye mandza eye ma gəma i mezek i mədahaŋ aye na, dzaydzay ka dəvakum.»
23295	MAT 4:17	A həlay niye kwayaŋŋa Yesu a dazlay məɗe ha bazlam i Mbəlom a ndo hay. A gwaɗawa: «Mbəɗum ha mede kurom, hərwi Bəy i Mbəlom ka həndzəɗaw.»
23297	MAT 4:19	Yesu a gwaɗatay: «Dumara, pumeŋ bəzay. Anəke faya ka həlumeye kəlef, ane tuk na, na təriye kurom ha ndo məhəlaw ndo hay.»
23306	MAT 5:3	«Məŋgwese ka ndo neheye tə sər ha mə ɗərev tay nəteye mətawak eye hay aye, hərwi Bəy i Mbəlom na, i nəteye.
23307	MAT 5:4	«Məŋgwese ka ndo neheye faya ta tuwiye, hərwi Mbəlom ma matay naha ɗərev.
23308	MAT 5:5	«Məŋgwese ka ndo neheye ta rəh ha gər tay aye, hərwi nəteye na, Mbəlom ma vəlateye məndzibəra.
23309	MAT 5:6	«Məŋgwese ka ndo neheye may a wur fataya ada yam a gatay aye hərwi marəhe ha gər a Mbəlom, hərwi Mbəlom ma vəlateye wu nakə a satay aye.
23310	MAT 5:7	«Məŋgwese ka ndo neheye faya ta giye ŋgwalak a siye i ndo hay aye, hərwi Mbəlom ma gateye a ɗəma ŋgwalak dərmak.
23311	MAT 5:8	«Məŋgwese ka ndo neheye ɗərev tay tsəɗaŋŋa kame i Mbəlom aye, hərwi nəteye na, ta ŋgateye a Mbəlom.
23312	MAT 5:9	«Məŋgwese ka ndo neheye nəteye faya ta miye tay ha ka bo ndo hay hərwi ada tâ ndza zay aye, hərwi Mbəlom ma zalateye na, wawa ga hay.
23313	MAT 5:10	«Məŋgwese ka ndo neheye faya ta sateye ɗəretsətseh hərwi nakə faya ta giye məsler nakə a yay a gər a Mbəlom aye, hərwi Bəy i Mbəlom na, i tay.
23314	MAT 5:11	«Məŋgwese ka nəkurom taɗə ndo hay ta tsaɗakum, ta sakum ɗəretsətseh, ada taɗə faya ta tsikiye fakuma wu neheye ŋgwalak eye bay ada ta rawiye fakuma me hərwi nakə ka dzalum ha ka neŋ aye.
23315	MAT 5:12	Ŋgwasum haladzay, ɗərev kurom mâ rah ta məŋgwese, hərwi Mbəlom ma ta vəlakumeye magogoy kurom bagwar eye mə mbəlom. Sərum ha na, andza niye ta gatay ɗəretsətseh a ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom neheye tə lahakumaw aye.»
23316	MAT 5:13	Yesu a gwaɗatay sa: «Nəkurom ka tərum ka məndzibəra na, andza sluwal nakə a vəɗ ma ala aye. Ane tuk na, taɗə sluwal a vəɗ sa bay na, ta sliye matəre ha mâ vəɗ həraɓəɓa sa na, ma kəkay? Ma giye ŋgama ka wuray sa bay. Ta kutsiye ha, ndo hay ta mbərasliye na tə sik.
23317	MAT 5:14	«Nəkurom na, dzaydzay i məndzibəra. Huɗgay nakə ta ɗəzl na ma tsaholok aye na, ma ŋgahiye bo təta bay.
23319	MAT 5:16	Andza niye dərmak, mede kurom mâ zəba kame i ndo hay andza dzaydzay nakə ma dəvateye a ndo hay aye, hərwi ada siye tâ ŋgatay a ŋgwalak nakə faya ka gumeye ada tâ zambaɗay a Bəba kurom mə mbəlom.»
23320	MAT 5:17	Yesu a gwaɗatay sa: «Kâ dzalum mə gər kurom na yaw na, hərwi məmbete ha bazlam i Musa mapala eye tə matətike i ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom hay bay. Na yaw hərwi məmbete ha bay. Ane tuk na, na yaw na, mandəve ha wu nakə bazlam i Musa mapala eye ada wu nakə ndo i maslaŋ i Mbəlom hay tə tsik məge aye ɗuh.
23321	MAT 5:18	Hərwi niye neŋ faya na tsikakumeye, sərum ha, kə ge magərmbəlom ta dala nəteye andaya huya na, ndəray ma sliye məmbete ha wuray kwa tsekweŋ abəra mə bazlam mapala eye bay. Kwa “i”, kəgəbay wu nakə mawatsa eye tsekweŋ bəbay na, ma mbatiye bay, wu tebiye ma giye bo təday.
23323	MAT 5:20	Hərwi niye neŋ faya na gwaɗumeye sa: Kə ge ka rəhumay ha gər a bazlam i Musa mapala eye a ze i ndo neheye tə dzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye ta Farisa hay bay aye na, ka deyumeye a Bəy i Mbəlom bay.»
23324	MAT 5:21	Yesu a gwaɗatay sa: «Nəkurom na, ka tsənum wu nakə tə tsikatay a bəba təte kurom hay aye. Tə gwaɗatay na: “Kâ kəɗ gər i ndo bay. Ndoweye kə kəɗ gər i ndo na, ta diye ha kame i sariya.”
23325	MAT 5:22	Ane tuk na, neŋ faya na gwaɗakumeye: Taɗə ndoweye kə ge mevel ka malamar ŋgay na, ɗa ta diye ha kame i ndo məge sariya. Taɗə ndoweye kə gwaɗay a malamar ŋgay: “Nəkar matərakahaŋ eye” na, ɗa ta diye ha kame i ndo mələve dala hay, ta geye sariya. Ada taɗə ndoweye kə gwaɗay a malamar ŋgay: “Nəkar ka dze” na, ta kaliye ha a ako nakə ɗaɗa ma mbatiye bay aye.
23326	MAT 5:23	«Agəla a saka mələtse məvəle wu a Mbəlom, a həlay niye wetete a makaw a gər zəgəle andaya ka bo ta malamar yak na,
23328	MAT 5:25	«Taɗə ka gum a bo wuray ta ndo, nəkurom ka tsəveɗ faya ka deyumeye a sariya na, mum ha ka bo bazlam, sərum bo bəna, mâ ye kar ha kame i ndo məge sariya təday bay. Hərwi ki ye kar ha ka təv i ndo məge sariya hay na, ta vəlay kar ha a həlay i sidzew hay. Ta kaliye kar ha a daŋgay.
23329	MAT 5:26	Faya na gwaɗakeye: Sər ha na, kə ge ka hama suloy nakə kutoŋ məheme, ka vəl ha bay na, ka deyeweye abəra ma daŋgay bay.»
23330	MAT 5:27	Yesu a gwaɗatay sa: «Nəkurom na, ka tsənum, tə gwaɗ: “Kâ ge madama bay.”
23333	MAT 5:30	Kə ge həlay i mənday yak ma dəɗiye kar ha a mezeleme na, ɗəs na ada kâ kal ha dəreŋ tə nəkar. Ŋgama vərezl i bo yak nəte mâ dze tə bəmalə nakə bo yak tebiye ma diye a ako aye.»
23334	MAT 5:31	Yesu a gwaɗatay sa: «Ahəl niye, tə gwaɗ sa: “Taɗə ndoweye kə say mahəhar na ŋgwas ŋgay na, kutoŋ mâ watsay ɗerewel i mahəhere a həlay.”
23335	MAT 5:32	Ane tuk na, neŋ faya na gwaɗumeye: Ndoweye ka həhar na ŋgwas ŋgay kəriye kə ge madama bay na, ki ye a zal na, neŋgeye a təra ha ndo məge madama. Ada ndo nakə a zla ŋgwas nakə ta həhar na aye bəbay kə ge madama.»
23336	MAT 5:33	Yesu a gwaɗatay sa: «Nəkurom ka tsənum wu nakə tə tsikatay ahəl niye a bəba təte kurom hay aye. Tə gwaɗ: “Kâ mbaɗa tə parasay eye bay. Ane tuk na, wu nakə ka mbaɗa kame i Mbəlom ka gwaɗ ka giye na, ge na.”
23340	MAT 5:37	Kə ge ayaw na, gwaɗum ayaw! Kə ge aʼay na, gwaɗum aʼay ɗekɗek tsa. Wu nakə ta səkah ha faya sa aye na, a yaw abəra mə Fakalaw.»
23341	MAT 5:38	Yesu a gwaɗatay sa: «Nəkurom na, ka tsənum wu nakə tə tsik ahəl niye aye. Tə gwaɗ: “Taɗə ndoweye ka huyaslay ha ɗəre a ndo na, ta huyaslay ha a ɗəma dərmak, ada ndoweye kə həɓay ha zler a ndo na, ta həɓay ha a ɗəma zler dərmak.”
23344	MAT 5:41	Taɗə a say a ndoweye məgaka kutoŋ, a gwaɗaka: “Zleŋ na wu ga anaŋ amba daladal” na, səkahay ha faya zlay na dəreŋ lele.
23345	MAT 5:42	Ndoweye ka tsətsah fakaya wu na, vəlay. Ndoweye ka tsətsah fakaya gwedere i wu na, kâ kərahay ha bay, vəlay.»
23346	MAT 5:43	Yesu a gwaɗatay sa: «Ka tsənum wu nakə tə tsik ahəl niye aye, tə gwaɗ: “Wuɗa ndo i məgeɗ yak, nay ɗəre a ndo məne ɗəre yak.”
23351	MAT 5:48	Tərum na, ndo ŋgwalak eye hay mə wu hay tebiye andza Bəba kurom mə mbəlom, neŋgeye ŋgwalak eye.»
23352	MAT 6:1	Yesu a gwaɗatay sa: «Gum metsehe! A sakum məge wu nakə bazlam mapala eye a tsətsah fakuma gum aye na, kâ gum kame i ndo hay tebiye bay hərwi ada tâ zəba fakuma bay. Ka gum andza niye bay na, Bəba kurom mə mbəlom ma vəlakumeye magogoy kurom bay.
23353	MAT 6:2	«A saka məvəle wu a ndo i mətawak na, kâ vəlay parakka kame i ndo hay bay. Ndo i bəbərek hay tə vəlawa andza niye mə gay i maɗuwule me ada ka mazlazlaŋ i tsəveɗ aye hay. Nəteye ta pəla ndo hay tâ ɗəslatay ha gər. Faya na gwaɗakumeye: Nəteye na, ɓa ta huta magogoy tay tsɨy.
23355	MAT 6:4	Andza niye, wu nakə ka vəliye na, vəl ta məkal. Bəba yak Mbəlom a ŋgatay a wu nakə ka vəl ta məkal aye. Neŋgeye ma vəlakeye magogoy.»
23356	MAT 6:5	Yesu a gwaɗatay sa: «Ahəl nakə ka ɗuwulumeye me a Mbəlom aye na, kâ gum andza i ndo i bəbərek hay bay. Nəteye na, ta wuɗa maɗuwule me mə gay i maɗuwule me ta mələtse ada ka mazlazlaŋ i tsəveɗ hərwi ada ndo hay tebiye tâ ŋgatatay. Neŋ faya na gwaɗakumeye: Sərum ha, nəteye na, ɓa ta huta magogoy tay tsɨy.
23359	MAT 6:8	Kâ gum andza nəteye bay, hərwi Mbəlom Bəba kurom ɓa kə sər ha wu nakə a sakum aye kwa ahəl nakə ka tsətsah zuk bay aye.»
23360	MAT 6:9	Yesu a gwaɗatay sa: «Ka ɗuwulumeye me na, gwaɗum andza nakay: Bəba may nakə mə mbəlom aye, kwa way mâ sər ha, məzele yak na, tsəɗaŋŋa.
23365	MAT 6:14	«Andza niye, taɗə kə pəsumatay ha mənese a ndo neheye tə gakum mənese aye na, Bəba kurom mə mbəlom ma pəsakumeye ha dərmak.
23366	MAT 6:15	Ane tuk na, ka pəsumatay ha mənese a ndo neheye tə gakum mənese aye bay na, Bəba kurom Mbəlom ma pəsakumeye ha mənese kurom bay dərmak.»
23367	MAT 6:16	Yesu a gwaɗatay sa: «Taɗə faya ka gumeye daliyam na, kâ gum andza ndo i bəbərek hay bay. Nəteye na, ta mbəɗawa ha ɗəre tay andza ta mətiye hərwi ada ndo hay tâ zəba fataya nəteye faya ta giye daliyam. Faya na gwaɗumeye: Sərum ha nəteye na, ta huta magogoy tay tsɨy.
23369	MAT 6:18	Andza niye, ndo hay ta səriye ha nəkar faya ka giye daliyam bay. Ane tuk na, Bəba yak nakə mandza eye ma təv maŋgaha eye neŋgeye nəte ŋgweŋ a sər ha. Faya ma ŋgateye a wu nakə maŋgaha eye faya ka giye aye. Ada mata vəlaka magogoy yak na, neŋgeye.»
23370	MAT 6:19	Yesu a gwaɗatay sa: «Kâ hayumay gər a zlele ka məndzibəra bay hərwi mətul hay ta reŋgez ta nasiye ha tebiye. Məkal hay bəbay ta sləliye gay kurom hay ta həliye zlele niye.
23372	MAT 6:21	Hərwi ɗərev yak mandza eye na, ma təv nakə zlele yak mə ɗəma aye.»
23373	MAT 6:22	Yesu a gwaɗatay sa: «Ɗəre yak na, andza lalam ma dəviye dzaydzay a bo yak tebiye. Taɗə ɗəre yak a zəba kwetseh kwetseh lele na, bo yak kətsek mə dzaydzay.
23374	MAT 6:23	Ane tuk na, taɗə ɗəre yak lele bay na, bo yak kətsek ma ləvoŋ. Yaw, taɗə dzaydzay mə nəkar kə mbata na, nəkar mandza eye ma ləvoŋ zəŋzəŋ eye.»
23375	MAT 6:24	Yesu a gwaɗatay sa: «Ndəray ma sliye məge məsler a ndo i gay ŋgay hay sulo bay. Hərwi pat neŋgeɗ na, ma geye seweɗ a ndo ŋgay neŋgeɗ, ma wuɗiye na neŋgeɗ lele. Kəgəbay ma gəseye me a ndo neŋgeɗ, a ndo neŋgeɗ ma gəseye me bay tebiye. Nəkurom bəbay, ka slumeye faya məge məsler a Mbəlom ada a suloy sulo sulo bay.»
23376	MAT 6:25	Yesu a gwaɗatay sa: «Hərwi niye, neŋ faya na tsikakumeye: Kâ dzalum gər hərwi wu mənday kəgəbay hərwi wu məsay, kəgəbay hərwi petekeɗ bay. Hərwi məsəfəre na, a ze wu mənday ada bo kurom na, a ze petekeɗ segey.
23378	MAT 6:27	«Way nakə mə walaŋ kurom ma sliye faya masəkah ha məndze ŋgay ka məndzibəra ta mədzele gər ŋgay nakə faya ma dzaliye aye na, way?
23382	MAT 6:31	«Kâ gwaɗum: Nəmaa ndiye mey? Nəmaa siye mey? Nəmaa piye ka bo mey na, kâ dzalum bay.
23385	MAT 6:34	«Kâ dzalum ka wu nakə tədœ aye bay. Tədœ na, ma dzaleye a gər ŋgay. Ka pat məsləlaw na, ɗəretsətseh ŋgay eye ɗa.»
23386	MAT 7:1	Yesu a gwaɗatay sa: «Kâ gumatay sariya a ndo hay bay hərwi ada Mbəlom mâ gakum sariya bay dərmak.
23389	MAT 7:4	Ma kəkay nakə ka sliye məgwaɗay a malamar yak: “Malamar ga, ehe gər ga ha nâ zlaka ahaya tsakwal abəra mə ɗəre yak”, ada ɗuh mə ɗəre yak eye na, mayako gəlawwa.
23391	MAT 7:6	«Wu nakə tsəɗaŋŋa eye na, kâ vəlumatay a kəra hay bay. Ka vəlumatay na, ta mbəɗiye gər fakuma, ta ŋguraɗiye kurom ha. Wu i maslawa kurom hay na, kâ kutsumatay ha a madəras hay bay bəna ta hatsakumeye faya tə sik.»
23392	MAT 7:7	Yesu a gwaɗatay sa: «Tsətsahum, ta vəlakumeye, pəlum, ka hutumeye, fumay a məgeɗ, ta həndəkakumeye abəra ma məgeɗ.
23394	MAT 7:9	«Way mə walaŋ kurom taɗə wawa ŋgay a tsətsah faya wu mənday na, ma vəleye kwar ɗaw?
23396	MAT 7:11	Nəkurom neheye sadzək ŋgwalak eye hay bay aye ka sərum məvəle wu ŋgwalak eye hay a wawa kurom hay ɗuh tuk na, ada Bəba kurom mə mbəlom ma ziye məvəle wu ŋgwalak eye a ndo neheye ta tsətsah faya aye bəɗaw?»
23397	MAT 7:12	Yesu a gwaɗatay sa: «Wu nakə a sakum ndo hay tâ gakum aye na, gumatay a siye i ndo hay. Nakay na, wu nakə bazlam i Musa mapala eye ta ɗerewel i ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom hay faya ta tətikateye a ndo hay aye.»
23398	MAT 7:13	Yesu a gwaɗatay sa: «Fələkum ta məgeɗ nakə hala bay aye. Hərwi məgeɗ nakə zlabatam eye ada tsəveɗ nakə a wur bo mede tə ɗəma bay aye na, tsəveɗ mede ha ndo a mədze. Ndo neheye faya ta diye tə ɗəma aye na, nəteye haladzay.
23399	MAT 7:14	Ane tuk na, məgeɗ nakə hala bay aye na, ma diye ha ndo a sifa. Tsəveɗ mede tə ɗəma na, a wur bo haladzay. Ndo neheye faya ta diye tə ɗəma aye na, nəteye haladzay bay.»
23400	MAT 7:15	Yesu a gwaɗatay sa: «Gum metsehe ta ndo neheye tə gwaɗ nəteye ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom aye. Ta deyeweye a walaŋ kurom andza təɓaŋ hay. Azlakwa bay mə huɗ i bo tay na, nəteye andza kəra i pesl neheye tereŋgez eye haladzay aye.
23405	MAT 7:20	Andza niye, ka sərumeye ha ka bo abəra ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom ta parasay eye na, ta məsler tay nakə faya ta giye aye.»
23406	MAT 7:21	Yesu a gwaɗatay sa: «Sərum ha, ndo neheye faya ta tsikeŋeye: “Bəy Maduweŋ, Bəy Maduweŋ” tə bazlam aye na, ta diye tebiye a Bəy i Mbəlom bay. Mata de na, ndo neheye faya ta giye wu nakə a say a Bəba ga mə mbəlom aye.
23407	MAT 7:22	Ahəl nakə aza na deyeweye məgatay sariya a ndo hay aye na, ndo hay haladzay ta gweɗeŋeye: “Bəy Maduweŋ, Bəy Maduweŋ, nəmaa ɗa ha bazlam i Mbəlom ta məzele yak, nəmaa həhar fakalaw abəra ka ndo hay ta məzele yak, nəmaa ge masuwayaŋ hay haladzay ta məzele yak bəɗaw?”
23408	MAT 7:23	Yaw, na tsikateye parakka: “Ɗaɗa na sər kurom ha bay, nəkurom neheye ka gawum mənese aye, dum abəra ka təv ga.”»
23409	MAT 7:24	Yesu a gwaɗatay sa: «Andza niye, kwa way kə tsəne bazlam neheye ada ka rəhay ha gər na, neŋgeye a ndzəkit bo ndo nakə a tsah, a ɗəzl gay ŋgay ka pəlaɗ aye.
23412	MAT 7:27	Yam a pa, mazaw a rah a magayam, mətasl a vəzl ta gədaŋ ada ti yaw ka gay niye ta gədaŋ. Gay niye a mbəzl hele hele.»
23416	MAT 8:2	Ahəl nakə faya ta diye na, ndo wuray madəgwaɗa eye a həndzəɗ naha ka təv ŋgay, a dəkway gurmets a huvo, a gwaɗay: «Ŋgalaka, taɗə kə saka na, ka sliye faya matəre ga ha tsəɗaŋŋa.»
23417	MAT 8:3	Yesu a nduɗa ha həlay ŋgay, a lamay. Tsa na, a gwaɗay: «A seŋ na, təra tsəɗaŋŋa!» Kwayaŋŋa ndo madəgwaɗa eye niye a təra tsəɗaŋŋa.
23418	MAT 8:4	Tsa na, Yesu a gwaɗay: «Tsəne lele: Kâ tsik wu nakay a ndəray bay. Ane tuk na, do ta bəzay ha bo a ndo məvəlaway wu a Mbəlom ada vəl wu nakə Musa a tsik aye hərwi məɗatay ha a ndo hay tebiye na, ka təra tsəɗaŋŋa.»
23420	MAT 8:6	a gwaɗay: «Bəy Maduweŋ, ndo i məsler ga mahəna eye mətagay. Neŋgeye ɗəvats eye, ka təra, a wur faya haladzay.»
23421	MAT 8:7	Yesu a mbəɗay faya, a gwaɗay: «Na diye na mbəliye ha.»
23422	MAT 8:8	Bagwar i sidzew niye a gwaɗay: «Bəy Maduweŋ, neŋ na sla ɗa nəkar kâ ye a gay ga bay. Ane tuk na, ka tsik bazlam yak nəte na, ndo i məsler ga ma mbəliye.
23423	MAT 8:9	Neŋ na, faya na rəhay ha gər a bagwar ga ada sidzew ga hay ta rəheŋ ha gər dərmak. Na gwaɗay a ndo nəte mə walaŋ tay “Do!” na, ma diye. Na gwaɗay a ndo neŋgeɗ “Dara!” na, ma deyeweye. Na gwaɗay a beke ga “Ge nakay!” na, ma giye.»
23424	MAT 8:10	Yesu a tsəne bazlam ŋgay neheye na, a yay a gər haladzay, a gwaɗatay a ndo neheye faya ta pay bəzay aye: «Neŋ faya na tsikakumeye, sərum ha, ɗaɗa na ndzay a gər a ndo ta mədzal gər eye haladzay andza nakay ma slala i Israyel hay bay.
23426	MAT 8:12	Ane tuk na, ndo neheye haɓe ta diye a Bəy i Mbəlom aye na, ta kutsiye tay ha abəra, a ləvoŋ. Mə ɗəma na, ta tuwiye tə mahəpəɗe zler eye.»
23427	MAT 8:13	Tsa na, Yesu a gwaɗay a bagwar i sidzew niye: «Do wu yak a mətagay. Hərwi wu nakə ka dzala ha aye na, ma giye bo.» A həlay niye, kwayaŋŋa ndo i məsler i sidzew niye a mbəl.
23431	MAT 8:17	Andza niye, Yesu a ge na, wu nakə Ezay ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom a tsik ahəl niye, a gwaɗ: «Kə zla fakwaya abəra bəle kway, ada kə zla fakwaya abəra ɗəvats kway hay.»
23432	MAT 8:18	Yesu a zəba faya ndo hay haladzay ka təv ŋgay na, a gwaɗatay a gawla ŋgay hay: «Takwa ka me i dəlov, a diye neŋgeɗ.»
23433	MAT 8:19	Tə həl bo, ta diye na, ndo mədzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye a həndzəɗ naha ka təv ŋgay, a gwaɗay: «Miter, kwa a ŋgay ka diye na, na pakeye bəzay.»
23434	MAT 8:20	Yesu a mbəɗay faya: «Mezerew hay na, bəɗ tay andaya hərwi məhəne mə ɗəma, ɗiyeŋ hay dərmak gay tay andaya. Ane tuk na, neŋ Wawa i Ndo na, təv ga andaya nakə na həniye mə ɗəma hərwi mazəzukwe bo aye bay.»
23435	MAT 8:21	Ndo nəte mə walaŋ i gawla i Yesu hay a gwaɗay: «Bəy Maduweŋ, vəleŋ tsəveɗ nâ ye, nâ la na bəba ga təday.»
23436	MAT 8:22	Yesu a mbəɗay faya: «Peŋ bəzay, gər ha mədahaŋ hay tâ la bo tay.»
23439	MAT 8:25	Gawla ŋgay hay ta həndzəɗ naha ka təv ŋgay, ta pəɗeke ha, tə gwaɗay: «Bəy Maduweŋ, təma may ha tey? Nəkway faya ka dzakweye.»
23440	MAT 8:26	Tsa na, Yesu a gwaɗatay: «Ka dzədzarum andza niye na, hərwi mey? Nəkurom na, məpe mədzal gər a kətsakum.» A lətse, a gay me a mətasl ta yam. Tsa na, tə ndza ɗeɗik.
23441	MAT 8:27	A gatay hərɓaɓəkka a ndo hay tebiye, tə gwaɗ: «Nakay na, ndo waray nakə mətasl ta yam tə gəsay me aye na, way?»
23443	MAT 8:29	Ta wuda, tə gwaɗ: «A nəkar Wawa i Mbəlom, a saka ka nəmay na, mey? Ka yaw məgamay ɗəretsətseh na, həlay eye kə ndislew zuk ɗaw?»
23445	MAT 8:31	Fakalaw niye hay tə gay amboh a Yesu, tə gwaɗay: «Taɗə a saka mahəhere may na, slər may ha a bo i madəras taɗay eheye.»
23446	MAT 8:32	Tsa na, Yesu a gwaɗatay: «Dum!» Tsa na, tə yaw abəra mə bo i ndo neheye sulo aye, ti ye tə fələkwa a bo i madəras niye hay. Kwayaŋŋa madəras niye hay tebiye tə mbəzlaw abəra ma təv eye andaya sərpalahha, tə kuts a dəlov tebiye, tə dze a ɗəma.
23448	MAT 8:34	Tsa na, ndo neheye mə wuzlahgəma aye ti yaw mata dzəgər tə Yesu. Ti yaw, tə ŋgatay a Yesu na, tə gay amboh haladzay, tə gwaɗay: «Do abəra ka dala may.»
23450	MAT 9:2	Ndo hay tə zlay naha ndo wuray matəra eye mahəna eye ka sləlah. Yesu a zəba ka mədzal gər i ndo niye hay na, a gwaɗay a ndo niye matəra eye: «Wawa ga, ɗərev mâ ye fakaya abəra bay. Na pəsaka ha mezeleme yak hay.»
23451	MAT 9:3	Siye i ndo mədzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye tə dzala mə gər tay, tə gwaɗ: «Ndo nakay na, kə tsalay ka gər a Mbəlom.»
23452	MAT 9:4	Yesu a səratay naha ka wu nakə tə dzala mə gər tay aye, a gwaɗatay: «Ka dzalum mədzal gər nakə ŋgwalak eye bay aye na, hərwi mey?
23453	MAT 9:5	Maa da me məgweɗe: “Mezeleme yak kə pəsa” na, waray, kəgəbay “Lətse, do” na, maa da me mə ɗəma na, waray?
23454	MAT 9:6	A seŋ na, sərum ha neŋ Wawa i Ndo na, gədaŋ ga andaya məpəsatay ha mezeleme a ndo hay ka məndzibəra.» Tsa na, Yesu a gwaɗay a ndo niye matəra eye: «Lətse, zla sləlah yak, do a mətagay.»
23456	MAT 9:8	Ndo hay tə ŋgatay andza niye na, ta dzədzar haladzay. Tə ɗəslay ha gər a Mbəlom, tə gwaɗ: «Zambaɗakway a Mbəlom hərwi kə vəlatay gədaŋ a ndo hay haladzay.»
23457	MAT 9:9	Yesu a lətse, a ye abəra ma təv niye. Neŋgeye faya ma diye na, a ŋgatay ndo wuray məzele ŋgay Mata, mandza eye mə gay i matsekele dzaŋgal. Yesu a gwaɗay: «Dara, peŋ bəzay!» Mata a lətse a pay bəzay a Yesu.
23459	MAT 9:11	Farisa hay tə ŋgatay andza niye na, ta tsətsah ka gawla i Yesu hay, tə gwaɗatay: «Miter kurom faya ta ndiye wu ka bo dziye ta ndo matsekele dzaŋgal hay ada ta ndo i mezeleme hay na, hərwi mey?»
23460	MAT 9:12	Yesu a tsəne bazlam tay niye na, a gwaɗ: «Ndo neheye wuray a gatay bay nəteye zayzay aye na, ta pəliye ndo i sidem bay. Mata pəle ndo i sidem na, ndo neheye ɗəvats eye hay aye.
23461	MAT 9:13	Dum, bazlam nakay a say məgweɗe mey na, tətikum. Mbəlom a gwaɗ: “A seŋ na, gumay ŋgwalak a ndo bəna gənaw neheye ka kəɗumeŋeye bay.” Na yaw məzalatay a ndo neheye tə gwaɗay a gər tay nəteye ŋgwalak eye hay aye bay, ane tuk na, məzalatay a ndo i mezeleme hay ɗuh.»
23462	MAT 9:14	Ma dəba eye na, gawla i Yuhana madzəhuɓe ndo a yam hay ti ye ka təv i Yesu, ti ye naha, ta tsətsah faya, tə gwaɗay: «Nəmay ta Farisa hay na, nəmay faya nəmaa giye daliyam, gawla yak hay tə ge daliyam təbey na, hərwi mey?»
23463	MAT 9:15	Yesu a mbəɗatay faya, a gwaɗatay: «Nəteye na, ta giye daliyam bay, hərwi nəteye na, andza mə magurlom i məzle dahəlay. Ahəl nakə zal i dahəlay ka təv tay mba aye na, ndo neheye mazala eye a magurlom i məzle dahəlay aye na, ta sliye faya mətuwe bay. Ane tuk na, pat eye ma slaweye ta gəsiye fataya abəra zal i dahəlay niye. Pat eye niye na, ta giye daliyam tuk.
23464	MAT 9:16	«Andza niye, ndəray ma nasiye ha petekeɗ weɗeye mətepe ka petekeɗ guram eye bay. Hərwi ahəl nakə ta bariye na aye na, petekeɗ weɗeye ma ŋgərɗiye ha petekeɗ guram eye, petekeɗ guram eye ma səkahiye maŋgureɗe ma ziye nakə kurre aye.
23465	MAT 9:17	Sa na, ndo ma mbəɗiye guzom lelem eye a gwezem i həzlay guram eye bay na, ka sərum təbəɗew? Hərwi ta mbəɗa a ɗəma na, guzom niye lelem eye kə kwasa na, həzlay niye guram eye ma ndohwiye. Guzom dərmak səktih ma mbəɗiye ka dala ada gwezem ma nasiye. Ane tuk na, guzom lelem eye ta mbəɗiye na, a gwezem i həzlay weɗeye dərmak.»
23466	MAT 9:18	Ahəl nakə Yesu faya ma tsikateye andza niye na, bəy wuray a yaw ka təv i Yesu, a dəkway gurmets, a gwaɗay: «Dem ga kə mət. Ane tuk na, dara pa faya həlay yak, tsa na, ma mbəliye.»
23469	MAT 9:21	Andza niye, a dzala mə gər ŋgay, a gwaɗ: «Na lamay a petekeɗ ŋgay nets na, na mbəliye.»
23470	MAT 9:22	Tsa na, Yesu a mbəɗa me a dəba, a ŋgatay, a gwaɗay: «Tete dem ga! Mədzal gər yak kə mbəl kar ha.» Kwayaŋŋa ŋgwas niye a mbəl.
23472	MAT 9:24	Tsa na, a gwaɗatay: «Dum abəra kanaŋ! Dem nakay kə mət bay, neŋgeye mandzahəra eye.» Ane tuk na, ndo hay tə tsəne andza niye na, wuyi tə ŋgwasa faya.
23475	MAT 9:27	A həlay nakə Yesu faya ma diye abəra ka təv niye na, guluf hay sulo tə pay bəzay tə mawude eye, tə gwaɗay: «Yesu, Wawa i Davit, nəmaâ gaka mə bo təbəɗew!»
23476	MAT 9:28	Yesu a ndisl a gay ŋgay, a fələkwa a ɗəma na, guluf niye hay ta həndzəɗ naha ka təv ŋgay. Yesu, a tsətsah fataya, a gwaɗatay: «Ka dzalum na, na sliye məmbəle kurom ha ɗaw?» Ta mbəɗay faya, tə gwaɗay: «Ayaw, Bəy Maduweŋ.»
23477	MAT 9:29	Yesu a lamay a ɗəre tay, a gwaɗatay: «Mbəlom mâ vəlakum andza nakə faya ka həbumeye ta mədzal gər kurom nakə ka pum faya aye.»
23478	MAT 9:30	Tsa na, ɗəre tay a həndək. Yesu a gatay me, a gwaɗatay: «Tsənum lele, ndəray mâ sər ha wu nakay bay.»
23481	MAT 9:33	Yesu a həhar faya abəra məsəfəre niye ŋgwalak eye bay aye. Tsa na, a tsik me wulaŋaŋa lele. A gatay a ndo niye hay wadəŋ wadəŋ. Tə gwaɗ: «Ɗaɗa ndo kə ŋgatay a slala i wu nakay nəte ma Israyel bay!»
23482	MAT 9:34	Ane tuk na, Farisa hay tə ŋgatay andza niye na, tə gwaɗ: «Maa vəlay gədaŋ ka mahəhere fakalaw hay na, bəy i fakalaw hay!»
23485	MAT 9:37	A gwaɗatay a gawla ŋgay hay: «Wu mənday andaya haladzay məpele ka dala. Ane tuk ndo məpele na abəra ka dala na, nəteye haladzay bay.
23486	MAT 9:38	Hərwi niye, gumay amboh a ndo i guvah mâ səkah ha ndo i məsler hay hərwi məpele wu mənday abəra ka dala.»
23491	MAT 10:5	Yesu a slər ndo i maslaŋ ŋgay neheye kuro gər eye sulo aye, a tsikatay gər i bazlam hay, a gwaɗatay: «Kâ yum a gay i ndo neheye nəteye Yahuda bay aye bay, kâ fələkum a gəma i Samari hay bay.
23493	MAT 10:7	Ka deyumeye ka tsəveɗ na, ɗumatay ha, gwaɗumatay: “Bəy i Mbəlom ka həndzəɗaw mazlambar tə nəkurom.”
23496	MAT 10:10	Kâ zlum gwezem i mahəhele kurom hay bay, kâ həlum petekeɗ i məkelkabo kurom hay sulo sulo bay, kâ həlum tahərak bay, kwa sakwal kâ zlum bay. Andza niye ndo məge məsler na, kutoŋ ma hutiye wu mənday ŋgay.»
23497	MAT 10:11	Yesu a gwaɗatay sa: «Ka ndislum a wuzlah gay kəgəbay a gəma na, pəlum ndo nakə neŋgeye maləva bo eye ka matəme kurom aye. Ndzum mə gay i ndo niye hus a pat nakə ka deyumeye kurom abəra ma təv niye aye.
23498	MAT 10:12	Ahəl nakə faya ka fələkumeye a gay i ndo na, gwaɗum: “Mbəlom mâ vəlakum zay!”
23501	MAT 10:15	Neŋ faya na gwaɗakumeye: Sərum ha pat i sariya i Mbəlom na, sariya tay ma diye me ma ziye i ndo i Sodom ta Gomora.»
23502	MAT 10:16	Yesu a gwaɗatay: «Anaŋ, na sləriye kurom hay andza təɓaŋ hay a walaŋ i ndo neheye andza kəra i pesl hay aye. Tərum andza dədœ neheye faya ta tsəpiye bo tay aye, ada ndzum mənese mâ ge andaya fakuma bay andza bodobodo.
23505	MAT 10:19	Ahəl nakə faya ta diye kurom ha kame i sariya aye na, ɗərev mâ ye fakuma abəra bay. Kâ gwaɗum: “Nəmaa ta gwaɗiye kəkay? Nəmaa tsikiye na, mey?” bay. A həlay niye, Mbəlom ma vəlakumeye bazlam neheye ka tsikumeye aye.
23506	MAT 10:20	Andza niye mata tsike me na, nəkurom bay. Mata tsike me mə nəkurom na, Məsəfəre i Bəba kurom Mbəlom.»
23507	MAT 10:21	Yesu a gwaɗatay sa: «Ndo hay ta vəliye ha malamar tay hay ada tâ kəɗ tay ha, bəba hay ta giye ta wawa tay hay andza niye dərmak. Wawa hay ta natay ɗəre a bəba tay hay, ta kəɗiye tay ha.
23509	MAT 10:23	Taɗə agəna ta sakum ɗəretsətseh ma gəma nakə nəkurom mə ɗəma aye na, hwayum a gəma neŋgeɗ. Neŋ faya na gwaɗakumeye: Sərum ha, neŋ Wawa i Ndo na maweye na, ka dzum ha gər mahəhele ma gəma neheye ka dala i Israyel aye tebiye zuk bay.»
23510	MAT 10:24	Yesu a gwaɗatay: «Ndo nakə faya ma tətikiye wu aye na, ma ziye ndo matətikay wu bay. Ndo i məsler ma ziye ndo i gay ŋgay bay.
23511	MAT 10:25	Taɗə ndo nakə faya ta tətikiye wu aye ka təra andza ndo matətikay wu ada ndo i məsler ka təra andza ndo i gay ŋgay na, niye na, ɗa. Taɗə ta zalay a ndo i gay “Bedzabul” na, ta tsaɗateye a ndo i ŋgay hay ma ziye i ŋgay bəɗaw?»
23512	MAT 10:26	«Hərwi niye, kâ dzədzarumatay a ndo hay bay. Wu nakə tebiye maŋgaha eye na, ta ɗiye ha, ada wu nakə tə tsikawa ta məkal aye na, ta ɗiye ha.
23517	MAT 10:31	Hərwi niye, kâ dzədzarum bay, nəkurom ka zum tay ha sisi niye hay.»
23518	MAT 10:32	Yesu a gwaɗatay sa: «Taɗə ndoweye kə tsik parakka kame i ndo hay: “Neŋ gawla i Yesu” na, neŋ dərmak na tsikiye kame i Bəba ga mə mbəlom: “Ndo nakay na, gawla ga.”
23519	MAT 10:33	Ane tuk na, taɗə ndoweye kə tsik kame i ndo hay neŋgeye gawla ga bay na, neŋ dərmak na tsikiye kame i Bəba ga mə mbəlom: “Ndo nakay na, gawla ga bay.”»
23520	MAT 10:34	«Kâ dzalum neŋ na yaw, nâ zlaw zay ka məndzibəra na, kâ dzalum bay. Na yaw na, na zlaw zay bay, na zlaw na, maslalam ɗuh.
23522	MAT 10:36	ndo hay mə gay tay ta niye a bo ɗəre.»
23523	MAT 10:37	Yesu a gwaɗatay sa: «Ndoweye ka wuɗa bəba ŋgay ta may ŋgay ka ze neŋ na, neŋgeye ma sliye məndze ka təv ga bay. Ndoweye ka wuɗa wawa ŋgay hasləka eye tə dem ŋgay a ze neŋ na, neŋgeye ma sliye məndze ka təv ga bay.
23525	MAT 10:39	Ndo nakə a say mətəme ha məsəfəre ŋgay aye na, ma dziye ha ɗuh. Ane tuk na, ndo nakə ma dziye ha məsəfəre ŋgay hərwi ga aye na, ma hutiye a ɗəma ɗuh.»
23526	MAT 10:40	Yesu a gwaɗatay sa: «Taɗə ndoweye ka təma kurom na, ka təma na, neŋ. Ada taɗə ndoweye ka təma ga na, a təma ndo nakə a sləra ga ahaya aye.
23528	MAT 10:42	Neŋ faya na gwaɗakumeye: Sərum ha na, taɗə ndoweye kə vəlay yam gəsiyem nəte matasla eye a ndo nakə makətsa eye mə walaŋ i gawla ga hay hərwi nakə neŋgeye gawla ga aye na, magogoy ŋgay ma dziye bay.»
23531	MAT 11:3	hərwi matsətsehe ka Yesu: «Nəkar na, Kəriste nakə ma deyeweye aye ɗaw? Kəgəbay nəmaâ həba ndo mekeleŋ ɗaw?» Ti ye ta tsətsah ka Yesu andza niye.
23532	MAT 11:4	Yesu a mbəɗatay faya: «Dum təkərumay a Yuhana wu nakə ka tsənum aye ada wu nakə ka ŋgatumay aye.
23534	MAT 11:6	Məŋgwese ka gər i ndo nakə kə gər ha mədzele gər abəra ka neŋ bay aye!»
23535	MAT 11:7	Gawla i Yuhana niye hay ti ye abəra mə ɗəma na, Yesu a dazlay mətsikatay a ndo neheye ka təv ŋgay aye ka Yuhana. A gwaɗatay: «Ka yum a kəsaf mata zəbaw na, ka mey? Ka zəbumaw ka guzer nakə mətasl faya ma ɓəliye ha aye ɗaw? Aʼay andza niye bay.
23538	MAT 11:10	Yuhana na, ndo nakə tə watsa a Ɗerewel aye, Mbəlom a gwaɗ: “Neŋ na sləriye naha ndo məɗe ha bazlam ga kame yak. Ma lambaɗakeye na tsəveɗ.”
23539	MAT 11:11	«Neŋ faya na gwaɗakumeye: Sərum ha na, mə walaŋ i ndo zezeŋ hay tebiye ndo nakə a ze Yuhana madzəhuɓe ndo a yam aye na, andaya bay. Ane tuk na, ndo nakə neŋgeye tsekweŋ makətsa eye ma Bəy i Mbəlom aye na, a ze Yuhana.
23543	MAT 11:15	Ndo nakə zləm andaya faya mətsəne aye na, mâ tsəne lele!»
23544	MAT 11:16	Yesu a gwaɗatay sa: «Ndo neheye bəgom aye na, na ndzəkitiye tay ha bo na, tə way? Ta ndzəkit bo na, ta wawa neheye mandza eye ka pəlaɗ nakə ndo hay tə hayawa faya gər aye, siye hay faya ta wudatay naha a siye hay. Tə gwaɗatay:
23545	MAT 11:17	“Nəmaa fakum naha fagam i məhetse, ka hatsum bay, nəmaa gakum naha dəmes i mədahaŋ na, ka tuwum bay.”
23546	MAT 11:18	Andza niye Yuhana madzəhuɓe ndo a yam a yaw, kə nda wu mənday, kə sa wu məse bay na, tə gwaɗ: “Neŋgeye na, məsəfəre nakə ŋgwalak eye bay aye mə bo ŋgay.”
23547	MAT 11:19	Neŋ Wawa i Ndo, na yaw, na nda wu mənday ada na sa wu məse na, tə gwaɗ: “Zəbum faya, ndo nakay i ŋgay a dzala na, ka wu mənday ada ka məse guzom. Neŋgeye na, dzam i ndo matsekele dzaŋgal hay ta ndo i mezeleme hay.” Ane tuk na, Metsehe i Mbəlom ma bəziye na, ta məsler neheye ma giye aye.»
23549	MAT 11:21	«A nəkurom ndo i gəma i Koraziŋ hay, tuwum bo kurom, hərwi ɗəretsətseh ka gər kurom! A nəkurom ndo i gəma i Betesayda hay, tuwum bo kurom hərwi ɗəretsətseh ka gər kurom. Hərwi taɗə masuwayaŋ neheye na ge mə gay kurom aye nâ ge ma gəma i Tir ta gəma i Sidoŋ na, atay na, ndo i gəma niye hay ta dzaliye bo tay ta tuwiye, ta pa ka bo taɓay manasa eye ada ta kutsiye bətekwew maləməts a gər hərwi məɗe ha na, ta gər ha mezeleme tay.
23551	MAT 11:23	«Nəkurom ndo i gəma i Kafernahum hay, ka dzalum nəkurom na, Mbəlom ma ta həliye kurom a mbəlom wal ɗaw? Aʼay! Nəkurom ɗuh na, Mbəlom ma ta mbəzliye kurom ha na, a təv məndze i mədahaŋ hay. Hərwi masuwayaŋ neheye na ge ma gəma kurom aye tâ ge ma gəma i Sodom na, haɓe atay gəma nakay ma giye andaya bəgom.
23552	MAT 11:24	Andza niye, neŋ faya na gwaɗakumeye, pat nakə Mbəlom ma gateye sariya a ndo hay aye na, sariya kurom ma diye me ma ziye i ndo i gəma i Sodom hay.»
23553	MAT 11:25	Ma məndze tsekweŋ na, Yesu a gwaɗ: «A nəkar Bəba Mbəlom, ndo mələve magərmbəlom ta dala. Na gaka sɨsœ hərwi nəkar ka ɗatay ha wu nakə maŋgaha eye a ndo neheye tə sər wuray bay aye. Ada ka ŋgaha abəra ka ndo i ndaraw hay ta ndo neheye nəteye tə sər wu aye.
23554	MAT 11:26	Ayaw, Bəba Mbəlom, a yaka a gər a nəkar hərwi mâ ge bo andza niye.»
23555	MAT 11:27	A gwaɗatay: «Bəba ga kə vəleŋ wu hay tebiye. Ndəray a sər wawa bay, maa sər na, Bəba. Ndəray a sər Bəba bay, maa sər na, neŋ wawa ŋgay ada maa sər na ndo neheye a seŋ məɗatay ha aye.»
23556	MAT 11:28	Yesu a gwaɗatay sa: «A nəkurom neheye faya ka zlumeye wu mamba eye ada nəkurom madagər eye, dumara ka təv ga, neŋ na vəlakumeye mazəzukwe bo.
23558	MAT 11:30	Wu nakə na piye fakuma aye na, a wur bo məzle bay, wu nakə na vəlakumeye, ka zlumeye na, a mba bay.»
23560	MAT 12:2	Farisa hay tə ŋgatatay na, tə gwaɗay a Yesu: «Zəba, gawla yak hay ta giye wu nakə bazlam i Mbəlom mapala eye a ge faya me pat i mazəzukw bo aye na, hərwi mey?»
23561	MAT 12:3	Yesu a mbəɗatay faya: «Ɗaɗa ka dzaŋgum wu nakə Davit a ge aye təbəɗew? May a wur faya ta ndo ŋgay hay.
23563	MAT 12:5	«Kəgəbay ka dzaŋgum wu nakay mə ɗerewel i Musa bəɗaw? Pat i mazəzukw bo na, ndo məvəlay wu a Mbəlom mə gay i məɗəslay ha gər a Mbəlom ta rəhay ha gər a pat i mazəzukw bo bay, ta ge məsler. Ane tuk na, ta ge mənese bay.
23565	MAT 12:7	«Tə watsa a Ɗerewel i Mbəlom na, Mbəlom a gwaɗ: “A seŋ na, gumay ŋgwalak a ndo bəna, gənaw neheye ka kəɗumeŋeye bay.” Taɗə ka tsənum wu nakay na, ndo neheye ta ge wuray bay aye na, kâ gəsum tay ha bay.
23566	MAT 12:8	Hərwi maa ləvay gər a pat i mazəzukw bo na, Neŋ Wawa i Ndo.»
23568	MAT 12:10	Mə ɗəma na, ndoweye andaya həlay ŋgay maməta eye. A satay a ndo hay məmay ha mənese a Yesu, ta tsətsah faya tə gwaɗay: «Tsəveɗ andaya məmbəle ha ndo pat i mazəzukw bo ɗaw?»
23569	MAT 12:11	Yesu a mbəɗatay faya: «Taɗə ndo nəte mə walaŋ kurom təɓaŋ ŋgay andaya nəte, təɓaŋ ŋgay niye a dəɗ a bəɗiyem pat i mazəzukw bo na, ma zla ahaya abəra mə ɗəma bəɗaw?