23214	MAT 1:1	Anaŋ ɗerewel i məzele i bəba təte hay i Yesu Kəriste: Yesu Kəriste na, slala i Davit ada Davit na, slala i Abraham. Bəba təte i Yesu hay na, anaŋ:
23219	MAT 1:6	Zese a wa bəy Davit. Davit a wa Salomoŋ, may i Salomoŋ na, ŋgwas i Uri.
23230	MAT 1:17	A gəs abəra ka Abraham hus ka Davit na, slala kuro gər eye faɗ. Ada a gəs abəra ka Davit hus ahəl nakə tə gəs tay ha Israyel hay a Babilon aye na, slala kuro gər eye faɗ. Sa na, a gəs abəra ka məgəse tay ha Israyel hay a Babilon hus ka Kəriste na, slala kuro gər eye faɗ.
23233	MAT 1:20	Həlay nakə neŋgeye faya ma dzaliye andza niye na, gawla i Mbəlom a bəzay ha bo ma məsine, a gwaɗay: «Yusufa, slala i Davit, kâ dzədzar məzle mədel yak Mari bay. Hərwi kiye a yay a Mari na, ta gədaŋ i Məsəfəre Tsəɗaŋŋa eye.
23242	MAT 2:4	A zalatay a bagwar i ndo neheye tə vəlaway wu a Mbəlom aye ta ndo neheye tə dzaŋgawa bazlam i Mbəlom mapala eye, a tsətsah fataya a gwaɗatay: «Tə wa Kəriste na, məŋgay?»
23248	MAT 2:10	Tə ŋgatay andza niye na, ɗərev tay a rah ta məŋgwese.
23249	MAT 2:11	Tə fələkwa a gay, ti ye naha, tə ŋgatay a wawa ta may ŋgay Mari. Ta dəkway gurmets, tə ɗəslay ha gər. Tsa na, tə pəla ha wu tay hay, tə vəlay wu kəriye a wawa niye. Tə vəlay gura, wu andaya tə zalay eŋseŋs ada ta mir.
23250	MAT 2:12	Ma dəba eye Mbəlom a tsikatay ma məsine, a gwaɗatay: «Kâ mbəɗum gər ta təv i Herod sa bay.» Tə tsəne andza niye na, tə həl bo, ti ye a gəma tay ta tsəveɗ mekeleŋ eye.
23251	MAT 2:13	Ahəl nakə ndo matəkay ɗəre a wurzla hay ti ye wu tay na, gawla i Mbəlom a yaw ka təv i Yusufa ma məsine. A gwaɗay: «Lətse, zla na wawa ta may ŋgay, hwayum a Ezipt. Ndza mə ɗəma hus a pat nakə na gwaɗakeye maw aye, bəna Herod faya ma pəliye wawa nakay məkəɗe na.»
23252	MAT 2:14	Yusufa a tsəne andza niye na, a lətse, a ye tay ha wawa ta may ŋgay a Ezipt ta həvaɗ.
23254	MAT 2:16	Herod a zəba faya ndo matəkay ɗəre a wurzla hay ta vay gər na, a ndalay haladzay. Tsa na, a slər ndo hay, a vəlatay tsəveɗ ka məkəɗe wawa hasləka eye tebiye a dazlay ka neheye a sla məve sulo bay aye ma Betelehem ada ma gəma neheye tə mbay naha aye.
23256	MAT 2:18	«Mawude a tsənew abəra ma gəma i Rama, mətuwe tə zlazlay haladzay mə ɗəma. Rasel faya ma tuwiye wawa ŋgay hay. Ɗaɗa a say məgəse ɗərev abəra ka mətuwe bay, hərwi wawa ŋgay hay andaya sa bay.»
23257	MAT 2:19	Ma dəba eye Herod a mət na, gawla i Mbəlom a yaw ka təv i Yusufa ma məsine ma Ezipt.
23258	MAT 2:20	A gwaɗay: «Lətse, zla na wawa ta may ŋgay ada mbəɗa gər a gəma i Israyel, hərwi ndo neheye ta pəla tsəveɗ ka wawa nakay məkəɗe na aye na, ta mət.»
23264	MAT 3:3	Yuhana na, ndo nakə Ezay ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom a tsik faya, a gwaɗ: «Ndo faya ma wudiye mə kəsaf, a gwaɗ: Lambaɗumay tsəveɗ a Bəy Maduweŋ, lambaɗumay tsəveɗ hay fehe lele tâ hədzak bay.»
23266	MAT 3:5	Ndo neheye ma Zerozelem aye, ka dala i Yahuda tebiye, ada ta ndo neheye tə mbay naha a magayam i Yurdum aye tebiye tə yawa ka təv i Yuhana.
23268	MAT 3:7	Yuhana a zəba ɗəre, Farisa hay ta Saduke hay haladzay ta diye ka təv ŋgay hərwi ada mâ dzəhuɓ tay ha a yam na, a gwaɗatay: «Wawa i palas hay! Maa ɗakum ha hwayum abəra ka sariya i Mbəlom nakə bəse kə ndzew aye na, way?
23271	MAT 3:10	Ɓa hadzaya maləva bo eye məɗəse tay ha dərizl i gərɗaf hay fəroɗ abəra ka dala. Dərizl i gərɗaf neheye tebiye tə wa hohway ŋgwalak eye bay aye na, ta ɗəsiye tay ha ada ta kaliye tay ha ako.»
23273	MAT 3:12	Wu mahəve daw andaya mə həlay. Ma ŋgəniye tay ha daw ta dzəndzar. Daw na, ma hayay gər ma həliye na a de. Ada dzəndzar na, ma dziye a ako nakə ma mbatiye ɗaɗa bay aye.»
23274	MAT 3:13	Ma dəba eye na, Yesu a yaw abəra ma Galile hus a magayam i Yurdum. A yaw ka təv i Yuhana hərwi ada Yuhana mâ dzəhuɓ ha a yam.
23275	MAT 3:14	Yuhana a wuɗa bay. A gwaɗay a Yesu: «Neŋ ɗuh nakə na diye naha ka təv yak ka dzəhuɓiye ga ha a yam aye tuk na, ada nəkar ɗuh ka deyeweye ka təv ga na, kəkay!»
23278	MAT 3:17	Tsa na, mətsike me a tsənew mə mbəlom, a gwaɗ: «Nakay na, wawa ga, na wuɗa na haladzay. Ɗərev ga faya ma ŋgwasiye tə neŋgeye.»
23280	MAT 4:2	Yesu a ndza məhəne kuro kuro faɗ, həpat həvaɗ ze mənde wu mənday. Ma dəba eye na, may a wur faya.
23281	MAT 4:3	Fakalaw, ndo masəpete ndo a yaw, a həndzəɗ ka təv i Yesu, a gwaɗay: «Taɗə kə ge nəkar Wawa i Mbəlom na, gwaɗatay a kwar neheye tâ təra wu mənday ada kâ nda!»
23287	MAT 4:9	A gwaɗay a Yesu: «Ka dəkweŋ gurmets ada ka ɗəsleŋ ha gər na, na vəlakeye ha a nəkar tebiye.»
23289	MAT 4:11	Ka təv eye niye na, Fakalaw a gər ha. Gawla i Mbəlom hay ti yaw ka təv i Yesu, tə vəlay wu mənday.
23291	MAT 4:13	Ahəl nakə faya ma diye na, a ye ta Nazaret təday, tsa na, a ye abəra mə ɗəma, a ye a Kafernahum ka tsakay i dəlov i Galile, ma gəma i Zabulon ta Naftali.
23293	MAT 4:15	«Nəkurom ndo neheye ma gəma i Zabulon ta Naftali, ta nəkurom neheye ka tsəveɗ mede a dəlov, ta diye i magayam i Yurdum aye, a nəkurom neheye ma Galile mandza eye mə walaŋ i ndo neheye Yahuda hay bay aye!
23294	MAT 4:16	Nəkurom slala neheye mandza eye ma ləvoŋ aye na, ka ŋgatumay a dzaydzay bagwar eye. Nəkurom neheye mandza eye ma gəma i mezek i mədahaŋ aye na, dzaydzay ka dəvakum.»
23296	MAT 4:18	Yesu faya ma diye ta tsakay i dəlov i Galile na, a ndzay a gər a ndo wuray sulo ta malamar ŋgay. Neŋgeɗ na, Simoŋ nakə tə zalay Piyer neŋgeye ta malamar ŋgay Aŋdəre. Nəteye ndo məgəse kəlef hay, faya ta kaliye gadaŋ tay a dəlov.
23301	MAT 4:23	Yesu a həhalawa ka dala i Galile tebiye. A tətikawatay a ndo hay mə gay i maɗuwule me i Yahuda hay. A ɗawa ha Labara Ŋgwalak eye i Bəy i Mbəlom ada a mbəlawa tay ha ndo i ɗəvats hay ta ndo neheye matəra eye hay tebiye mə walaŋ i ndo hay.
23302	MAT 4:24	Labara i Yesu a ɗa zləm kwa ka dala i Siri tebiye. Tə həlayaw ndo neheye faya ta siye ɗəretsətseh ta ɗəvats hay wal wal aye, ndo neheye fakalaw mə bo tay aye, ndo neheye mahorvov a gatay aye, ada ta ndo neheye matəra eye hay. Yesu a mbəl tay ha.
23304	MAT 5:1	Yesu a ŋgatatay a ndo hay haladzay ta diye naha ka təv ŋgay na, a tsal ŋgway a gər i mahəmba. A ye naha a ndza ka dala. Gawla ŋgay hay ta zəŋgal na ti ye ka təv ŋgay.
23306	MAT 5:3	«Məŋgwese ka ndo neheye tə sər ha mə ɗərev tay nəteye mətawak eye hay aye, hərwi Bəy i Mbəlom na, i nəteye.
23307	MAT 5:4	«Məŋgwese ka ndo neheye faya ta tuwiye, hərwi Mbəlom ma matay naha ɗərev.
23308	MAT 5:5	«Məŋgwese ka ndo neheye ta rəh ha gər tay aye, hərwi nəteye na, Mbəlom ma vəlateye məndzibəra.
23309	MAT 5:6	«Məŋgwese ka ndo neheye may a wur fataya ada yam a gatay aye hərwi marəhe ha gər a Mbəlom, hərwi Mbəlom ma vəlateye wu nakə a satay aye.
23311	MAT 5:8	«Məŋgwese ka ndo neheye ɗərev tay tsəɗaŋŋa kame i Mbəlom aye, hərwi nəteye na, ta ŋgateye a Mbəlom.
23315	MAT 5:12	Ŋgwasum haladzay, ɗərev kurom mâ rah ta məŋgwese, hərwi Mbəlom ma ta vəlakumeye magogoy kurom bagwar eye mə mbəlom. Sərum ha na, andza niye ta gatay ɗəretsətseh a ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom neheye tə lahakumaw aye.»
23316	MAT 5:13	Yesu a gwaɗatay sa: «Nəkurom ka tərum ka məndzibəra na, andza sluwal nakə a vəɗ ma ala aye. Ane tuk na, taɗə sluwal a vəɗ sa bay na, ta sliye matəre ha mâ vəɗ həraɓəɓa sa na, ma kəkay? Ma giye ŋgama ka wuray sa bay. Ta kutsiye ha, ndo hay ta mbərasliye na tə sik.
23318	MAT 5:15	Ta pa ako ka lalam na, ta hurəkwiye faya gəse bay. Ta piye na ɗuh na, ka wu məpe lalam hərwi ada mâ dəvatay a ndo neheye mə gay aye tebiye.
23319	MAT 5:16	Andza niye dərmak, mede kurom mâ zəba kame i ndo hay andza dzaydzay nakə ma dəvateye a ndo hay aye, hərwi ada siye tâ ŋgatay a ŋgwalak nakə faya ka gumeye ada tâ zambaɗay a Bəba kurom mə mbəlom.»
23320	MAT 5:17	Yesu a gwaɗatay sa: «Kâ dzalum mə gər kurom na yaw na, hərwi məmbete ha bazlam i Musa mapala eye tə matətike i ndo məɗe ha bazlam i Mbəlom hay bay. Na yaw hərwi məmbete ha bay. Ane tuk na, na yaw na, mandəve ha wu nakə bazlam i Musa mapala eye ada wu nakə ndo i maslaŋ i Mbəlom hay tə tsik məge aye ɗuh.
23325	MAT 5:22	Ane tuk na, neŋ faya na gwaɗakumeye: Taɗə ndoweye kə ge mevel ka malamar ŋgay na, ɗa ta diye ha kame i ndo məge sariya. Taɗə ndoweye kə gwaɗay a malamar ŋgay: “Nəkar matərakahaŋ eye” na, ɗa ta diye ha kame i ndo mələve dala hay, ta geye sariya. Ada taɗə ndoweye kə gwaɗay a malamar ŋgay: “Nəkar ka dze” na, ta kaliye ha a ako nakə ɗaɗa ma mbatiye bay aye.
23326	MAT 5:23	«Agəla a saka mələtse məvəle wu a Mbəlom, a həlay niye wetete a makaw a gər zəgəle andaya ka bo ta malamar yak na,
23327	MAT 5:24	gər ha wu yak niye kame i təv məvəlay wu a Mbəlom. Do, ta pəsum ha a bo təday, zay mâ ge mə walaŋ kurom ada maw, vəlay wu a Mbəlom tuk.
23328	MAT 5:25	«Taɗə ka gum a bo wuray ta ndo, nəkurom ka tsəveɗ faya ka deyumeye a sariya na, mum ha ka bo bazlam, sərum bo bəna, mâ ye kar ha kame i ndo məge sariya təday bay. Hərwi ki ye kar ha ka təv i ndo məge sariya hay na, ta vəlay kar ha a həlay i sidzew hay. Ta kaliye kar ha a daŋgay.
23329	MAT 5:26	Faya na gwaɗakeye: Sər ha na, kə ge ka hama suloy nakə kutoŋ məheme, ka vəl ha bay na, ka deyeweye abəra ma daŋgay bay.»
23331	MAT 5:28	Ane tuk na, neŋ faya na gwaɗakumeye: Ndoweye ka zəba ka ŋgwas, kə ge faya ɗəre a say a bor i bo ŋgay na, ɓa kə ge madama mə ɗərev ŋgay ta ŋgwas eye niye tsɨy.
23332	MAT 5:29	Kə ge ɗəre i həlay i mənday yak ma dəɗiye kar ha a mezeleme na, ŋgwaɗ na ada kâ kal ha dəreŋ abəra tə nəkar. Ŋgama vərezl i bo yak nəte mâ dze tə bəmalə nakə ta kaliye ha bo yak tebiye a ako aye.
23333	MAT 5:30	Kə ge həlay i mənday yak ma dəɗiye kar ha a mezeleme na, ɗəs na ada kâ kal ha dəreŋ tə nəkar. Ŋgama vərezl i bo yak nəte mâ dze tə bəmalə nakə bo yak tebiye ma diye a ako aye.»
23338	MAT 5:35	Kâ mbaɗum ta dala bay hərwi dala na, təv məpe sik i Mbəlom. Kâ mbaɗum ta Zerozelem bay hərwi Zerozelem na, wuzlahgəma i Bəy bagwar eye.
23345	MAT 5:42	Ndoweye ka tsətsah fakaya wu na, vəlay. Ndoweye ka tsətsah fakaya gwedere i wu na, kâ kərahay ha bay, vəlay.»
23348	MAT 5:45	Ka gum andza niye na, ka tərumeye wawa i Bəba kurom Mbəlom neŋgeye mə mbəlom. Hərwi pat ŋgay a dəvatay a ndo i seweɗ hay ada a dəvatay a ndo i ŋgwalak hay. A pa yam ŋgay hərwi ndo neheye mede tay lele aye ada hərwi ndo neheye mede tay lele bay aye dərmak.
23349	MAT 5:46	Taɗə agəna ka wuɗum na, ndo neheye ta wuɗa kurom aye ɗekɗek na, magogoy waray nakə Mbəlom ma vəlakumeye? Kwa ndo matsekele dzaŋgal hay tə ge a ze i kurom.
23352	MAT 6:1	Yesu a gwaɗatay sa: «Gum metsehe! A sakum məge wu nakə bazlam mapala eye a tsətsah fakuma gum aye na, kâ gum kame i ndo hay tebiye bay hərwi ada tâ zəba fakuma bay. Ka gum andza niye bay na, Bəba kurom mə mbəlom ma vəlakumeye magogoy kurom bay.
23353	MAT 6:2	«A saka məvəle wu a ndo i mətawak na, kâ vəlay parakka kame i ndo hay bay. Ndo i bəbərek hay tə vəlawa andza niye mə gay i maɗuwule me ada ka mazlazlaŋ i tsəveɗ aye hay. Nəteye ta pəla ndo hay tâ ɗəslatay ha gər. Faya na gwaɗakumeye: Nəteye na, ɓa ta huta magogoy tay tsɨy.
23354	MAT 6:3	Nəkar na, taɗə ka vəleye wu a ndo i mətawak tə həlay i mənday na, həlay i gula yak mâ sər faya bay.
23355	MAT 6:4	Andza niye, wu nakə ka vəliye na, vəl ta məkal. Bəba yak Mbəlom a ŋgatay a wu nakə ka vəl ta məkal aye. Neŋgeye ma vəlakeye magogoy.»
23356	MAT 6:5	Yesu a gwaɗatay sa: «Ahəl nakə ka ɗuwulumeye me a Mbəlom aye na, kâ gum andza i ndo i bəbərek hay bay. Nəteye na, ta wuɗa maɗuwule me mə gay i maɗuwule me ta mələtse ada ka mazlazlaŋ i tsəveɗ hərwi ada ndo hay tebiye tâ ŋgatatay. Neŋ faya na gwaɗakumeye: Sərum ha, nəteye na, ɓa ta huta magogoy tay tsɨy.
23357	MAT 6:6	Ane tuk na, nəkar na, ahəl nakə a saka maɗuwulay me a Mbəlom aye, do a gay i məhəne yak. Dərəzl ka bo ada ɗuwulay me a Bəba yak Mbəlom. Kwa nəkar maŋgaha eye abəra ka ndo hay na, neŋgeye andaya tə nəkar ma vəlakeye magogoy yak.
23358	MAT 6:7	Ahəl nakə faya ka ɗuwulumeye me na, kâ ɗuwulum vəɗvəɗ haladzay andza i ndo neheye tə sər Mbəlom bay aye bay. Tə dzala mə gər tay ta ɗuwulay me a Mbəlom vəɗvəɗ haladzay na, Mbəlom ma tsəniye tay na.
23369	MAT 6:18	Andza niye, ndo hay ta səriye ha nəkar faya ka giye daliyam bay. Ane tuk na, Bəba yak nakə mandza eye ma təv maŋgaha eye neŋgeye nəte ŋgweŋ a sər ha. Faya ma ŋgateye a wu nakə maŋgaha eye faya ka giye aye. Ada mata vəlaka magogoy yak na, neŋgeye.»
23372	MAT 6:21	Hərwi ɗərev yak mandza eye na, ma təv nakə zlele yak mə ɗəma aye.»
23373	MAT 6:22	Yesu a gwaɗatay sa: «Ɗəre yak na, andza lalam ma dəviye dzaydzay a bo yak tebiye. Taɗə ɗəre yak a zəba kwetseh kwetseh lele na, bo yak kətsek mə dzaydzay.
23374	MAT 6:23	Ane tuk na, taɗə ɗəre yak lele bay na, bo yak kətsek ma ləvoŋ. Yaw, taɗə dzaydzay mə nəkar kə mbata na, nəkar mandza eye ma ləvoŋ zəŋzəŋ eye.»
23377	MAT 6:26	Zəbum ka ɗiyeŋ hay təday. Ta sləga bay, tə pala wu tay tə hayay gər a wuray a de bay. Ane tuk na, Bəba kurom mə mbəlom faya ma vəlateye wu mənday. Nəkurom na, ka zum tay ha ɗiyeŋ ha haladzay.
23379	MAT 6:28	Faya ka dzalumeye ka petekeɗ na, hərwi mey? Zəbum ka məvurze i guzer hay mə pesl təday. Tə ge məsler bay, tə ŋgar petekeɗ bay.
23380	MAT 6:29	Faya na gwaɗakumeye, kwa Salomoŋ nakə zlele eye haladzay aye, ɗaɗa kə pa ka bo petekeɗ andza məvurze i guzer niye hay bay.
23384	MAT 6:33	Lahum mapəle na, Bəy i Mbəlom təday ada tə wu nakə a yay a gər a Mbəlom aye. Ma vəlakumeye siye i wu hay tebiye sa.
23387	MAT 7:2	Hərwi Mbəlom ma gakumeye sariya andza nakə faya ka gumateye a siye i ndo hay aye dərmak. Ma ləvakumeye wu tə wu nakə ka ləvawumatay wu a ndo hay aye.
23391	MAT 7:6	«Wu nakə tsəɗaŋŋa eye na, kâ vəlumatay a kəra hay bay. Ka vəlumatay na, ta mbəɗiye gər fakuma, ta ŋguraɗiye kurom ha. Wu i maslawa kurom hay na, kâ kutsumatay ha a madəras hay bay bəna ta hatsakumeye faya tə sik.»
23392	MAT 7:7	Yesu a gwaɗatay sa: «Tsətsahum, ta vəlakumeye, pəlum, ka hutumeye, fumay a məgeɗ, ta həndəkakumeye abəra ma məgeɗ.
23393	MAT 7:8	Hərwi kwa way ka tsətsah na, ta vəleye, kwa way ka pəla na, ma hutiye, ada kwa way kə fay a məgeɗ na, ta həndəkeye abəra ma məgeɗ.
23394	MAT 7:9	«Way mə walaŋ kurom taɗə wawa ŋgay a tsətsah faya wu mənday na, ma vəleye kwar ɗaw?
23395	MAT 7:10	Kəgəbay a tsətsah fakaya kəlef na, ka vəleye dədœ ɗaw?
23396	MAT 7:11	Nəkurom neheye sadzək ŋgwalak eye hay bay aye ka sərum məvəle wu ŋgwalak eye hay a wawa kurom hay ɗuh tuk na, ada Bəba kurom mə mbəlom ma ziye məvəle wu ŋgwalak eye a ndo neheye ta tsətsah faya aye bəɗaw?»
23398	MAT 7:13	Yesu a gwaɗatay sa: «Fələkum ta məgeɗ nakə hala bay aye. Hərwi məgeɗ nakə zlabatam eye ada tsəveɗ nakə a wur bo mede tə ɗəma bay aye na, tsəveɗ mede ha ndo a mədze. Ndo neheye faya ta diye tə ɗəma aye na, nəteye haladzay.