23214	MAT 1:1	Yáhá cúu lista nāsa nī nquiji tatā Jesucristo. De maá yā cúu tatā rey David, de David nī nquiji nūū tatā Abraham.
23215	MAT 1:2	Abraham nī ncuu dē tatá Isaac, de Isaac nī ncuu dē tatá Jacob, de Jacob nī ncuu dē tatá Judá jíín ndá ñanī dē.
23217	MAT 1:4	De Aram nī ncuu dē tatá Aminadab, de Aminadab nī ncuu dē tatá Naasón, de Naasón nī ncuu dē tatá Salmón.
23218	MAT 1:5	De Salmón nī ncuu dē tatá Booz, de naná dē nī ncuu Rahab. De Booz nī ncuu dē tatá Obed, de naná dē nī ncuu Rut. De Obed nī ncuu dē tatá Isaí.
23220	MAT 1:7	De Salomón nī ncuu dē tatá Roboam, de Roboam nī ncuu dē tatá Abías, de Abías nī ncuu dē tatá Asa.
23224	MAT 1:11	De Josías nī ncuu dē tatá Jeconías jíín ndá ñanī dē, maá tiempo jā cuáhān ndá nchivī Israel preso jondē nación Babilonia.
23225	MAT 1:12	De tá nī īyo ndá ji ñúcuán, de Jeconías nī ncuu dē tatá Salatiel. De Salatiel nī ncuu dē tatá Zorobabel.
23226	MAT 1:13	De Zorobabel nī ncuu dē tatá Abiud, de Abiud nī ncuu dē tatá Eliaquim, de Eliaquim nī ncuu dē tatá Azor.
23228	MAT 1:15	De Eliud nī ncuu dē tatá Eleazar, de Eleazar nī ncuu dē tatá Matán, de Matán nī ncuu dē tatá Jacob.
23229	MAT 1:16	De Jacob nī ncuu dē tatá José, tēe nī ncuu yií María. De María nī ncuu ña naná Jesús, Yāā nání Cristo.
23230	MAT 1:17	De jondē Abraham de jondē David de nī ncuu ūxī cūmī tatā. De jondē David de jondē tá cuāhān ndá nchivī Israel preso nación Babilonia de nī ncuu tucu ūxī cūmī tatā. De jondē tá nī jēhēn ndá ji preso de jondē nī ncacu Cristo, suni nī ncuu ūxī cūmī cā tatā.
23240	MAT 2:2	De nī jīcā tūhún ndá dē nchivī: ¿Ní cúu nūū íyó sūchí jā ní ncacu jā cuu rey nchivī hebreo? Chi ichi nūū quénda ncandiī nī jinī ndá sá iin tiūūn cāhnú jā cúu seña jā ní ncacu ji. De vāji ndá sá jā chiñúhún sá ji, ncachī dē.
23270	MAT 3:9	De mā cāní inī ndá nú cāhān nū jā cuu cācu nú sīquī jā cúu nú tatā Abraham. Chi cáhān ni jíín ndá nú jā cuu sāhá Yāā Dios jā ndācá yūū yáhá nduu sēhe Abraham jā candíja vāha, de tú cúnī yā.
23291	MAT 4:13	De nduú ní ndéē yā ñuū Nazaret, chi nī jēhēn yā nī ndeē yā ñuū Capernaum. De ñuū ñúcuán cáá yuhú mar, maá región Zabulón jíín Neftalí.
23293	MAT 4:15	Región Zabulón jíín Neftalí, ichi jā cuáhān yuhú mar, lado yūte Jordán nūū quénda ncandiī, jíín región Galilea nūū ndéē nchivī ndá cā nación jāá nduú jínī tūhun yā.
23299	MAT 4:21	De nī jica yā jacū cā, de nī jinī yā nūū ūū cā tēe, de suni ñanī ndúū dē. De cúu dē Jacobo jíín Juan, ndúū sēhe Zebedeo. De ndéē dē inī barco jíín tatá dē Zebedeo, náchicatún dē ñunu dē. De suni nī ncana yā ndúū dē jā cuniquīn dē yā.
23300	MAT 4:22	De nī sndóo dē-ni tatá dē jíín barco, de nī jēcuniquīn dē yā cuāhān dē.
23425	MAT 8:11	De cáhān ni jíín ndá nú jā quiji cuāhā nchivī ichi nūū quénda ncandiī jíín ichi nūū quée ncandiī. De cundeē ji cajī ji stāā jíín Abraham jíín Isaac jíín Jacob nūū tátúnī Yāā Dios jondē andiví.
23437	MAT 8:23	Ñúcuán de nī nquīvi Jesús inī barco, de ndá tēe scuáha jíín yā nī nquīvi dē cuāhān dē jíín yā.
23438	MAT 8:24	De nūū mar nī jīquīhi iin tāchī níhin, de nī scáa ndute mar, de nī nquīvi inī barco. De maá Jesús chi quíxīn yā.
23449	MAT 9:1	Ñúcuán de nī ndīvi Jesús inī barco. De nī nayāha yā cuāhān yā incā lado mar, de nī nenda yā ñuū maá yā.
23466	MAT 9:18	De juni cáhān Jesús ndācá tūhun yáhá, de iin tēe cúñáhnú nūū nchivī hebreo nī nquenda dē nūū yā. De nī jēcuīñī jītí dē nūū yā, de nī ncāhān dē: Sēhe síhí sá, cáta nī jīhī ji. De á mā cóhōn de tee ní ndahá ní ji, de natecū ji, ncachī dē.
23488	MAT 10:2	De yáhá cúu síví ndihúxī ūū tēe apóstol: Tēe xíhna ñúhún cúu Simón jā suni nání Pedro, jíín ñanī dē Andrés. De ūū cā dē cúu sēhe Zebedeo, de nání dē Jacobo jíín Juan.
23489	MAT 10:3	Ñúcuán de Felipe, Bartolomé, Tomás, Mateo tēe nī stútú xūhún renta, Jacobo sēhe Alfeo, jíín Lebeo jā suni nání Tadeo,
23491	MAT 10:5	De nī ntají Jesús ndihúxī ūū tēe yáhá jā quíhīn dē. De nī ndacu yā tiñu nūū dē nāsa sāhá dē: Mā quíhīn ndá nú nūū nchivī jāá nsuú nchivī maá ó hebreo cúu, de ni mā quívi nú ndācá ñuū nchivī Samaria.
23504	MAT 10:18	De suni jondē nūū ndá gobernador jíín ndá rey quīnasiáha ji ndóhó jā síquī nduhū. De súcuán de nune ichi jā nacani nú tūhun nī nūū ndá dē jíín nūū nchivī ndācá nación jāá nduú jínī tūhun Yāā Dios.
23610	MAT 13:2	De nī ncutútú cuāhā ndasí nchivī nūū yā. De nī nquīvi yā inī iin barco, de nī jēcundeē yā. De ndá nchivī ñúcuán ndéē ji yuhú mar.
23663	MAT 13:55	Chi sēhe carpintero cúu tēe yáhá, de naná dē cúu María, de ndá ñanī dē cúu Jacobo, José, Simón, jíín Judas.
23679	MAT 14:13	De tá nī jini Jesús tūhun, de nī ncujiyo yā ñúcuán cuāhān yā jíín barco jā cundeē sīín yā iin lugar nūū nduú nchivī. De nī jinī ndá nchivī jā cuáhān yā. De ndācá ñuū nī nquee ji, jíca jéhé ji cuātahān ji yā.
23680	MAT 14:14	De tá nī nquee Jesús inī barco, de nī jinī yā nchivī cuāhā ñúcuán. De nī ncundáhví inī yā ji, de nī nasāhá vāha yā ndācá nchivī cúhū jā váji ndá ji jíín.
23688	MAT 14:22	Ñúcuán de nī ncāhān Jesús jíín ndá tēe scuáha jíín yā jā ná quívi dē inī barco, de cosō nūú dē quīhīn dē incā lado mar, juni nátají yā ndá nchivī cuāhā jā quínohōn ji.
23690	MAT 14:24	De barco ja ñúhún sava mar cuāhān. De ndute mar nátundahá nīhin barco, chi vāji tāchī ichi núū.
23695	MAT 14:29	De nī ncāhān yā: Nehēn túsaá. De nī nuu Pedro inī barco, de jíca dē nūū ndūté cuāhān dē nūū Jesús.
23698	MAT 14:32	De nī ndīvi yā jíín dē inī barco, de nī jencuiñī-ni tāchī.
23699	MAT 14:33	Sá de ndá tēe jā ñúhún inī barco, nī jēcuīñī jītí dē nūū yā. De nī ncāhān ndá dē: Maá jāndáā jā Sēhe Yāā Dios cúu ní, ncachī dē.
23704	MAT 15:2	Ndá tēe scuáha jíín nú, ¿nūcu stíví ndá dē costumbre jā ní jaquīn nchivī janahán? Chi nduú squíncuu dē costumbre jā nandahá dē nūū yā de cajī dē stāā, ncachī dē.
23705	MAT 15:3	De Jesús nī jīcā tūhún yā dē: De saá-ni ndá máá nú, ¿nūcu stíví nú tiñu jā ní ndacu Yāā Dios nūū nū? Chi sa costumbre ndá máá nú cúu jā squíncuu nú.
23708	MAT 15:6	De tēe jā cáhān súcuán, nduú cā cánuú jā chindeé dē tatá dē naná dē, cáchī ndá nú. De súcuán stíví nú tiñu jā ní ndacu Yāā Dios, jā síquī costumbre jā ní jaquīn ndá máá nú.
23722	MAT 15:20	De ndācá yáhá cúu jā cútéhén nchivī sáhá. Sochi tú nduú squíncuu ji costumbre jā nandahá ji de cajī ji stāā, de nduú cútéhén ji sáhá, ncachī yā.
23741	MAT 15:39	Ñúcuán de nī nacuetáhví yā nūū nchivī, de cuānohōn ji. De nī ndīvi yā inī barco, de cuāhān yā región Magdala.
23746	MAT 16:5	De ndá tēe scuáha jíín yā nī naā inī dē cuiso dē stāā tá cuāhān ndá dē jíín yā jíín barco incā lado mar.
23770	MAT 17:1	Ñúcuán de nūū íñū quīvī de Jesús nī jeca yā Pedro jíín Jacobo jíín Juan ñanī Jacobo, cuāhān sīín yā jíín ndá dē iin yucu súcún.
23881	MAT 20:20	Ñúcuán de nī nquenda ñasíhí Zebedeo nūū yā jíín sēhe ña Jacobo jíín Juan. De nī jēcuīñī jītí ña nūū yā, jícān ña iin favor nūū yā.
23883	MAT 20:22	Ñúcuán de nī ncāhān Jesús jíín Jacobo jíín Juan: Nduú jínī ndúū nū nā cuá cúu jā jícān nū. ¿A cuu cundoho nú tūndóhó tá cúu nūū quiji sīquī ni? ¿De á quenda nú cundoho xēēn nū tá cúu nūū cundoho nī? ncachī yā. De nī ncāhān ndúū dē: Cuu sāhá sá.
23897	MAT 21:2	De nī ncāhān yā jíín dē: Cuáhán ñuū lulí jā cáá ichi núū. De ñúcuán nīhīn nū iin burra, núhnī tī jíín iin burro lúlí. De nandají nú ndúū tī, de quiji nú jíín tī.
23900	MAT 21:5	Cachī nū nūū nchivī Jerusalén jā cúu ñuū Sión: Yáhá cūndēhé nú jā váji Rey nū. Nduú sáhá ñáhnú yā maá yā, chi burra-ni yósō yā, jíín burro lúlí, sēhe quiti jíso. Cáchī tutū.
23902	MAT 21:7	De ndéca dē burra jíín sēhe tī, nī nenda dē nūū yā. De nī nchisó ndá dē sōō dē sīquī tī, de nī jēcōsō yā tī.
23918	MAT 21:23	De nī nquīvi tucu yā inī templo cāhnú. De juni stéhēn yā tūhun, de ndá sūtū cúñáhnú jíín ndá tēe ñáhnú jā ndácu tiñu nūū nchivī hebreo, nī nquenda dē nūū yā. De nī jīcā tūhún dē yā: ¿Ní jondē nī nīhīn tīñú nú jā sáhá nú tiñu yáhá? ¿De ní iin nī ntee tiñu ndóhó jā sáhá nú súcuán? ncachī ndá dē.
23973	MAT 22:32	Maá nī cúu Yāā Dios Abraham jíín Isaac jíín Jacob, cáchī yā. Chi vísō ja nī jīhī ndá dē, sochi técū dē nūū íyó maá yā, chi cúu yā Yāā jā sáhá jā técū nchivī níí cání, ncachī yā.
24022	MAT 23:35	De súcuán de cundeē cuāchi sīquī ndá nú jā ní jahnī tatā nū ndācá tēe ndāā, xihna cā Abel tēe ndāā, de sá de jondē Zacarías sēhe Berequías, tēe jā ní jahnī ndá dē inī templo sava māhñú cuarto īī jíín altar.
24081	MAT 25:4	De ndá sūchí ndito, yíndahá ji botella petróleo jíín linterna ji.
24104	MAT 25:27	Túsaá de tú ní nchúhun nú xūhún nī nūū banco nícu, de tá nenda nī de naquehen nī xūhún nī jondē jíín sēhe xūhún nícu. Ncachī dē jíín ji.
24106	MAT 25:29	Chi nchivī ja névāha, sa quiji cā nūū ji, de jondē sobra cā cunevāha ji. Sochi nchivī jāá nduú, sa cujiyo-ni jacū jā névāha ji.
24126	MAT 26:3	Ñúcuán de ndá sūtū cúñáhnú, jíín ndá tēe stéhēn ley janahán, jíín ndá tēe ñáhnú jā ndácu nūū nchivī hebreo, nī ndutútú dē inī patio palacio maá sūtū cúñáhnú cā jā nání Caifás.
24160	MAT 26:37	De nī jeca yā Pedro jíín ndúū sēhe Zebedeo cuāhān yā jíín dē. De nī nquijéhé yā cúcuécá ndasí inī yā de xií cúu inī yā jā quiji tūndóhó sīquī yā.
24170	MAT 26:47	De juni súcuán cáhān cā yā, de nī nquenda-ni Judas, iin táhán jā úxī ūū tēe scuáha jíín yā. De vāji cuāhā tēe jíín dē, ndíso ndá dē espada jíín ñutun. Chi ndá sūtū cúñáhnú jíín ndá tēe ñáhnú jā ndácu nūū nchivī hebreo, nī ntetíñú ndá tēe ñúcuán.
24199	MAT 27:1	De tá nī ncunijīn, de ndācá sūtū cúñáhnú jíín ndá tēe ñáhnú jā ndácu nūū nchivī hebreo, nī scáni táhán dē tūhun nāsa sāhá dē jā cuū Jesús.
24200	MAT 27:2	De nī juhnī ndá dē yā, de cuāhān dē jíín yā nūū Poncio Pilato, tēe cúu gobernador.
24209	MAT 27:11	De tá nī nquenda ndá dē jíín Jesús nūū gobernador, tēe cúu Pilato, de nī jīcā tūhún dē yā: ¿A maá nú cúu Rey nchivī hebreo? ncachī dē. De nī ncāhān Jesús: Suu cúu nī, tá cúu nūū cáhān nū, ncachī yā.
24212	MAT 27:14	Sochi nduú ní ncáhān cuitī yā ni iin tūhun jíín dē. De nī nsāhvi ndasí inī gobernador jāá nduú ní ncáhān cuitī yā.
24213	MAT 27:15	De íyó costumbre gobernador jā quīvī vico ñúcuán siáā dē iin tēe yíhí vecāa, nā-ni tēe cúnī nchivī jā siáā dē.
24214	MAT 27:16	De quīvī ñúcuán íyó iin tēe yíhí vecāa, nání dē Barrabás, de ja nī jītē nuu tūhun jā ní nsāhá dē cuāchi xeēn.
24215	MAT 27:17	De tá nī ndutútú nchivī, de nī ncāhān Pilato jíín ji: ¿Ní tēe cúnī ndá nú jā siáā ni mitan: A Barrabás á Jesús jā cúu Cristo, Yāā jā ní ntají Yāā Dios? ncachī dē.
24218	MAT 27:20	Sochi ndá sūtū cúñáhnú jíín ndá tēe ñáhnú, nī scáhān dē nchivī jā cācān ji jā ná siáā dē Barrabás, de ná cúū Jesús.
24219	MAT 27:21	Ñúcuán de nī jīcā tūhún tucu gobernador: Jā ndúū dē, ¿ní iin dē cúnī ndá nú jā siáā ni? ncachī dē. De nī ncāhān ji: Siáā ní Barrabás, ncachī ji.
24224	MAT 27:26	Sá de nī nsiáā dē Barrabás cuāhān. De nī ndacu dē jā ná cáni ndá soldado Jesús, jíín jā cata caa dē yā yīcā cruz.
24227	MAT 27:29	De nī nsāhá ndá dē iin corona iñu, de nī nchuhun dē xīnī yā. De nī nchihi dē ndahá cuáhá yā iin ñutun jā cúu tá cúu bastón. De nī nsāhá catá dē nūū yā, chi nī jēcuīñī jītí dē, sáhá dē jā chíñúhún dē yā. Nācā vāha rey cúu Rey nchivī hebreo, ncachī dē.
24235	MAT 27:37	De nī ntee dē iin tūhun xīnī cruz yā jā cáhān nā sīquī nī jīhī yā: Yáhá cúu Jesús, Rey nchivī hebreo, cáchī.
24244	MAT 27:46	De tá cahūnī, de nī ncana jee Jesús: Elí, Elí, ¿lama sabactani? De tūhun ñúcuán cáhān: Yāā Dios maá sá, Yāā Dios maá sá, ¿nūcu nī sndóo ní sāán?
24254	MAT 27:56	De ūnī ña cúu María ñuū Magdala, jíín María naná Jacobo jíín José, jíín naná ndúū sēhe Zebedeo.
24278	MAT 28:14	De tú cuni gobernador tūhun yáhá, de ndá máá nī quīscáhān ni dē, tácua mā níhīn ndá nú castigo, ncachī dē.
24279	MAT 28:15	De ndá soldado nī nquehen dē xūhún, de nī ncāhān dē tá nī ncachī ndá nūū dē. De jondē mitan chi súcuán cáhān ndá nchivī hebreo tá cúu nūū ní ncāhān ndá soldado.
24303	MRK 1:19	De nī jica yā jacū cā, de nī jinī yā nūū Jacobo jíín ñanī dē Juan, ndúū sēhe Zebedeo, suni ndéē dē inī barco dē, náchicatún dē ñunu dē.
24304	MRK 1:20	De suni nī ncana yā dē jā cuniquīn dē yā. De nī sndóo-ni ndúū dē tatá dē Zebedeo inī barco jíín ndá mozo dē, de nī jēcuniquīn dē yā cuāhān dē.
24313	MRK 1:29	De nī nquee yā jíín ndá dē inī vehe īī sinagoga. De Jesús cuāhān yā jíín Jacobo jíín Juan jondē vehe Simón jíín Andrés.
24355	MRK 2:26	De nī nquīvi dē inī vehe Yāā Dios. De Abiatar nī ncuu sūtū cúñáhnú cā. De nī nchajī dē pan īī jā yósō nijīn nūū Yāā Dios. De nduú nā ley jā cajī ni iin tēe, chi maá-ni sūtū cúu jā yájī. De suni nī jēhe dē nī nchajī ndá tēe íyó jíín dē. De nduú nā cuāchi ní íyo sīquī dē, ncachī yā.
24366	MRK 3:9	De nī ncāhān yā jíín ndá tēe scuáha jíín yā jā ná cóo tūha iin barco quīvi yā, tácua mā chitú nīhin nchivī cuāhā níí xiín yā.
24374	MRK 3:17	De saá-ni Jacobo jíín ñanī dē Juan, ndúū sēhe Zebedeo. De nī nascúnaní yā ndúū dē Boanerges, jā cáchī: Tēe íyó fuerza nacani tūhun, tá cúu nūū íyó fuerza taja.