23217	MAT 1:4	Te Aram ni̱ sá'a‑de Aminadab. Te Aminadab ni̱ sá'a‑de Naasón. Te Naasón ni̱ sá'a‑de Salmón.
23231	MAT 1:18	Te kɨvɨ̱ ní kaku Jesucristo súan ni̱ i̱o. Náa̱‑ya̱, María, ja̱ á ni̱ kundaa̱ tu̱'un ja̱ tánda'a‑ñá jíín José, te onde̱ ná té ketá'a̱n‑ga̱‑ña jíín‑de, te ni̱ juku̱'un se̱'e‑ña ní sá'a Espíritu Santo.
23240	MAT 2:2	Te ni̱ kaka'a̱n‑de: Ndénu̱ kándee rey ña̱yɨvɨ judío ja̱ ní kaku. Chi ni̱ kajini̱‑ri̱ tiñu̱ú xíní‑i ja̱ ní kenda ichi núu̱ kána ndika̱ndii. Te va̱i koyo‑ri̱ ja̱ chíñú'ún‑rí‑i, áchí‑de.
23251	MAT 2:13	Te kája'a̱n‑de. Yúan‑na te ɨɨn ndajá'a̱ máá Tatá, ni̱ skóto‑ya̱ José nuu̱ kixí‑de. Te ni̱ ka'a̱n‑ya̱ jíín‑de: Nduko̱o, te ki'in‑ró súchí lúlí jián jíín náa̱‑i, te ki'i̱n‑ro̱ ondé ñuu̱ Egipto. Te kunchaa̱‑ro̱ yúan onde̱ kastu̱'ún‑rí nuu̱‑ro̱. Chi̱ a yani nandúkú Herodes su̱chí lúlí jián já ká'ni‑dé‑i. Achí.
23258	MAT 2:20	Te ni̱ ka'a̱n‑ya̱ jíín‑de: Nduko̱o, te ki'in‑ró súchí lúlí jián jíín náa̱‑i, te no'o̱n‑ro̱ ñúu̱ Israel kunchaa̱‑ro̱, chi̱ a ni̱ kaji'i̱ ja̱ kákuni̱ ka'ni súchí jián núú. Achí.
23261	MAT 2:23	Te ni̱ jaa̱‑de ɨɨn ñuu̱ nání Nazaret. Te yúan ni̱ kanchaa̱‑de. Te ni̱ skíkuu tu̱'un ni̱ kaka'a̱n cha̱a ni̱ ka̱jani tu̱'un Dios: Cha̱a ñuu̱ Nazaret kunání‑yá, áchí.
23263	MAT 3:2	Te ni̱ ka'a̱n‑de: Nakani ini̱ jíná'an‑ró, chi̱ a yani koo ñuu̱ nátu̱'un andɨ́vɨ́, áchí‑de.
23268	MAT 3:7	Te ni̱ jini̱‑de ja̱ vái koyo kua'a̱ cháa fariseo jíín cháa saduceo nuu̱ skuánducha‑dé‑ún. Te ni̱ ka'a̱n‑de jíín: Se̱'e koo̱ kákuu‑ró. Ndéja̱ ní kastá'a̱n nuu̱‑ro̱ já kúnu‑ró kóto‑ró juicio ja̱ cháa̱.
23269	MAT 3:8	Núsáá te sá'a‑ró tíñu ja̱ á ni̱ nakani ini̱‑ro̱‑ún.
23282	MAT 4:4	Te ni̱ ka'a̱n‑ya̱ jíín: Yóso núu̱ tutú: Nasu̱ máni máá stáa̱ kée cháa te kuchaku̱‑de, chi̱ suni kánúú tú'un ká'a̱n Dios, áchí‑ya̱.
23284	MAT 4:6	Te ni̱ ka'a̱n jíín‑yá: Nú Se̱'e Dios kúu‑ró, te súngava‑ró máá‑ró ondé nuu̱ ñú'un, chi̱ yóso núu̱ tutú: Tájí‑yá ndajá'a̱‑yá kii sɨkɨ̱‑ro̱, te kunu nchaa̱‑ya̱ róó náva̱'a tú stují‑ro̱ já'a̱‑ro̱ núu̱ yúu̱, áchí.
23291	MAT 4:13	Te ni̱ xndóo‑ya̱ ñúu̱ Nazaret. Te ni̱ jaa̱‑ya̱ ñúu̱ Capernaum. Te ñuu̱‑ún ncháá yani yu'u mar ma̱'ñú ñúu̱ Zabulón jíín ñúu̱ Neftalí. Te ni̱ kanchaa̱‑ya̱ yúan,
23292	MAT 4:14	Náva̱'a ná skíkuu tu̱'un ni̱ ka'a̱n Isaías cha̱a ni̱ jani tu̱'un Dios:
23293	MAT 4:15	Ñuu̱ Zabulón jíín ñúu̱ Neftalí ichi núu̱ mar ɨnga̱ lado yu̱cha Jordán, kúu ñuu̱ Galilea ña̱yɨvɨ sɨ́ɨn nación.
23295	MAT 4:17	Onde̱ sáá ní kejá'á Jesús jáni‑ya̱ tú'un: Nakani ini̱ jíná'an‑ró, chi̱ a yani koo ñuu̱ nátu̱'un andɨ́vɨ́, áchí‑ya̱.
23318	MAT 5:15	Ni tú skuikín‑ro̱ ɨ́ɨn yitɨ te chindee‑ró kayú chi̱i nu̱ndóó, chi̱ sua kundii̱ nuu̱ candelero te stúu̱n nuu̱ já káxiu̱kú iní ve̱'e.
23320	MAT 5:17	Ma̱ káni ini̱‑ro̱ jíná'an‑ró já vái‑ri̱ xnáa‑rí ley jíín cháa ni̱ ka̱jani tu̱'un Dios. Na̱ tú va̱i‑ri̱ xnáa‑rí chi̱ sua skíkuu‑ri̱.
23323	MAT 5:20	Chi̱ a ká'a̱n‑ri̱ jíín‑ró: Nú tú va̱'a‑ga̱ koo tiñu ndaa̱ kásá'a máá‑ró vásá tíñu kásá'a cha̱a káchaa tutu̱ jíín cháa fariseo, te ma̱ kɨ́vɨ kutɨ‑ro iní ñuu̱ Dios nátu̱'un andɨ́vɨ́.
23325	MAT 5:22	Ko ruu̱, ká'a̱n‑ri̱ jíín‑ró: Nú ɨɨn cha̱a kití ini̱‑de nuu̱ ñaní‑de, ná kí'in‑de nuu̱ justicia. Te nú ɨɨn cha̱a ka'a̱n ndɨva̱'a‑de nuu̱ ñaní‑de, ná kí'i̱n‑de nuu̱ junta. Te nú ɨɨn cha̱a ka'a̱n‑de: Róó tasɨ̱, achi̱‑de, ná kí'i̱n‑de juicio infierno.
23330	MAT 5:27	Ni̱ ka̱jini tu̱'un‑ró já ní ka'a̱n‑ya̱ sáá: Ma̱ kúsɨ́kɨ ncháa̱ tá'an‑ró.
23338	MAT 5:35	Ni sɨkɨ̱ ñúyɨ́vɨ, chi̱ teyu̱ nuu̱ káxndíi ja'a̱‑yá kúu. Ni sɨkɨ̱ ñúu̱ Jerusalén, chi̱ ñuu̱ máá Rey ñá'nu kúu.
23341	MAT 5:38	Ni̱ ka̱jini tu̱'un‑ró já ní ka'a̱n‑ya̱ jíín cháa aná'án: Nduchi jíín ndúchi, te nu̱'un jíín nú'un na̱kunáa, áchí.
23346	MAT 5:43	Ni̱ ka̱jini tu̱'un‑ró já ní ka'a̱n sáá: Kundá'ú ini̱‑ro̱ tá'an‑ró, te koto u'u̱‑ro̱ cháa jíto u'u̱ róó, áchí.
23348	MAT 5:45	Náva̱'a ná kúu‑ró sé'e máá Táa̱‑ro̱ já kánchaa̱‑ya̱ ándɨ́vɨ́, chi̱ máá‑yá já'a‑ya̱ ndíka̱ndii sɨkɨ́ ñáyɨvɨ ñáá jíín sɨkɨ́ ñáyɨvɨ vá'a. Te skúun‑ya̱ saú sɨkɨ́ ñáyɨvɨ kásá'a tiñu va̱'a jíín sɨkɨ́ ñáyɨvɨ kásá'a tiñu ñáá.
23351	MAT 5:48	Núsáá te ná síyíja va̱'a‑ró máá‑ró jíná'an‑ró, nátu̱'un íó va̱'a máá Táa̱‑ro̱ kánchaa̱‑ya̱ ándɨ́vɨ́.
23355	MAT 6:4	Náva̱'a sá'a sa̱'í‑ro̱ caridad‑ún. Chi̱ máá Táa̱‑ro̱, jiní‑ya̱ já ní sá'a sa̱'í‑ro̱. Yúan‑na te ma̱'ñú táká ña̱yɨvɨ te kua̱'a‑ya̱ tá'u̱ kúu‑ró.
23359	MAT 6:8	Núsáá te ma̱ sá'a‑ró nátu̱'un kásá'a máá‑de. Chi̱ Táa̱‑ro̱, a jiní‑ya̱ na̱ún ndatíñu kánandɨ'ɨ‑ró ondé té cha'a̱n‑ga̱ kaka̱n‑ro̱ núu̱‑yá.
23360	MAT 6:9	Núsáá te sua kaka̱n ta'u̱ máá‑ró: Táa̱ máá‑ná ja̱ kánchaa̱‑ní onde̱ andɨ́vɨ́, ná nákana jaa‑ná níí jíín sɨ́'vɨ́‑ní.
23369	MAT 6:18	Náva̱'a tú stá'a̱n‑ro̱ máá‑ró núu̱ táká cha̱a ja̱ ndichá ini̱‑ro̱, chi̱ nuu̱ máá Táa̱‑ro̱ já kánchaa̱ sa̱'í‑ya̱ stá'a̱n‑ro̱ máá‑ró. Te máá Táa̱‑ro̱ já ndé'é sá'í‑ya̱, kua̱'a‑ya̱ yá'u‑ró kuni̱ ta̱ká ña̱yɨvɨ.
23375	MAT 6:24	Ni ɨɨn mozo ma̱ kúu kuatíñu‑de nuu̱ úu̱ jito'o̱. Chi̱ kiti̱ ini̱‑de nuu̱ ɨ́ɨn te kumani̱‑dé jíín ɨngá, xí kuándatu̱‑de nuu̱ ɨ́ɨn te sani̱'in ini̱‑de nuu̱ ɨngá. Ma̱ kúu kuatíñu‑ró núu̱ Dios jíín núu̱ tú'un kúká.
23376	MAT 6:25	Núsáá te ká'a̱n‑ri̱ jíín‑ró: Ma̱ nákani ini̱‑ro̱ sɨkɨ́ já kúchaku̱‑ro̱, nú ndasa kee‑ro, xí nú ndasa ko'o‑ró, ni sɨkɨ̱ yíkɨ kúñu‑ró, nú ndasa kundii kuna̱má‑ro̱. A tú kánúú‑gá vida‑ro̱ vásá já kée‑ro, te yikɨ kúñu‑ró vásá sá'ma‑ro náún.
23377	MAT 6:26	Nde̱'é‑ró tɨ́saa̱ andɨ́vɨ́ tú jítu‑tɨ̱, ni tú nástútú‑tɨ́, ni tú náchiva̱'a‑tɨ̱ iní yaka̱‑tɨ̱. Chi̱ máá Táa̱‑ro̱ ándɨ́vɨ́ skée‑yá‑tɨ̱. Á tú kánúú‑ga̱‑ro̱ vásá kɨ́tɨ‑ún.
23379	MAT 6:28	Naja̱ kánakani ini̱‑ro̱ sɨkɨ́ sá'ma. Nde̱'é ndasa kája'nu ita̱ yuku. Tú sátiñu, ni tú táú.
23382	MAT 6:31	Núsáá, te ma̱ nándɨ'ɨ ini̱‑ro̱, ndasa kee‑yo, xí ndása ku'un‑yó, achi̱‑ro̱.
23385	MAT 6:34	Núsáá te ma̱ nákani ini̱‑ro̱ já kúu yuchaa̱n, chi̱ yuchaa̱n te nakani ini̱‑ro̱ jíín túndó'o‑ún. Chi̱ vina kúu vina te yuchaa̱n kúu yuchaa̱n.
23389	MAT 7:4	Naja̱ ká'a̱n‑ro̱ jíín ñaní‑ro̱: Kundatu, ná táva‑rí mi̱'ín kándee nduchi‑ro, te tú nákani ini̱‑ro̱ já kándee ɨɨn vitu̱ ndúchi‑ro náún.
23392	MAT 7:7	Kaka̱n, te kua̱'a‑ya̱ núu̱‑ro̱. Ndúkú, te ni'i̱n‑ro̱. Ka'a̱n, te ná núña ve'e kɨ̱vɨ‑ró.
23394	MAT 7:9	Ndé ɨɨn róó, nú se̱'e‑ró jikán‑i ɨɨn staa̱ núu̱‑ro̱, te kua̱'a‑ró ɨ́ɨn yuu̱ núu̱‑í náún.
23397	MAT 7:12	Núsáá te ta̱ká tiñu ja̱ kuní‑ro̱ já sá'a ña̱yɨvɨ jíín‑ró, suni súan sá'a máá‑ró jíín‑i, chi̱ súan ká'a̱n tutu̱ ley jíín cháa ni̱ ka̱jani tu̱'un Dios.
23405	MAT 7:20	Núsáá te súan jíín ndé'e̱ kúun xini̱, te kuni̱‑ro̱ na̱ún yunu kúu.
23406	MAT 7:21	Nasu̱ ndɨ́'ɨ ña̱yɨvɨ ká'a̱n Táta̱, Táta̱, jíín‑rí, kɨ̱vɨ ini̱ ñuu̱ nátu̱'un andɨ́vɨ́. Chi̱ máni ña̱yɨvɨ skíkuu tiñu kuní máá Táa̱‑ri̱, I'a̱ kánchaa̱ andɨ́vɨ́.
23427	MAT 8:13	Yúan‑na te ni̱ kachi̱ Jesús jíín cháa kúu capitán: Kuá'án. Nátu̱'un ni̱ kandíja‑ró, te kuni̱‑ro̱ já súan íó, áchí‑ya̱. Te mozo‑ún ni̱ nduva̱'a‑ni‑i hora‑ún.
23431	MAT 8:17	Náva̱'a ná skíkuu tu̱'un ni̱ ka'a̱n Isaías cha̱a ni̱ jani tu̱'un Dios onde̱ sáá: Máá‑yá, ni̱ naki'in‑ya̱ kué'e̱‑yo̱, te ni̱ janchaa̱‑ya̱ já ndó'o‑yó, áchí.
23440	MAT 8:26	Te ni̱ kachi̱‑ya̱ jíín‑de: Naja̱ káyu̱'ú‑ro̱. Tú kákandíja va̱'a‑ró náún, áchí‑ya̱. Yúan‑na te ni̱ nduko̱o‑ya̱. Te ni̱ ka'a̱n‑ya̱ núu̱ tachí xáa̱n‑ún jíín núu̱ ndúcha mar. Te ná'ín yúú‑ni ni̱ kuu.
23441	MAT 8:27	Te ni̱ kayu̱'ú ta̱ká‑de. Te káka'a̱n‑de: Ndé cha̱a kúu cha̱a yá'a, ja̱ ondé tachi̱ jíín mar kájandatu̱ nuu̱‑dé, áchí‑de.
23443	MAT 8:29	Te ni̱ ka̱kana jaa‑de: Na̱ún kuní‑ní jíín‑ná Jesús, Se̱'e Dios. Ni̱ chaa̱‑ní yá'a ja̱ xndó'o‑ní náá va̱sa té jaa̱‑ga̱ kɨvɨ̱ náún, áchí‑de.
23445	MAT 8:31	Te tachi̱ kíni‑ún, ni̱ kaka'a̱n nda̱'ú jíín‑yá: Nú kiñi'in‑ní náá, te tájí‑ní náá ná kɨ́vɨ koyo‑ná ini̱ tɨku'ni̱ kɨnɨ̱ ká'i̱in yúan, áchí.
23452	MAT 9:4	Te ni̱ jini̱ Jesús ja̱ súan kájani ini̱‑de. Te ni̱ ka'a̱n‑ya̱ jíín‑de: Naja̱ kájani ñáá ini̱‑ro̱.
23453	MAT 9:5	Te ja̱ úu̱ tu̱'un yá'a, ndéja̱ yíí‑ga̱ káa. Á ka'a̱n‑ri̱: A íó tu̱ká'nu ini̱ nuu̱ táká kua̱chi‑ró. Xí ká'a̱n‑ri̱: Nduko̱o, te kaka‑ró.
23454	MAT 9:6	Ko náva̱'a ná kuní‑ro̱ já máá Sé'e cha̱a ndíso‑ya̱ tíñu nuu̱ ñúyɨ́vɨ yá'a ja̱ sá'a‑ya̱ túká'nu ini̱ nuu̱ kuáchi, te ná ká'a̱n‑ri̱ ɨnga̱ tu̱'un jíín cháa ni̱ kuyúnú yá'a núsáá: Nduko̱o, te naki'in‑ró jíto yuu‑ro, te no'o̱n‑ro̱ vé'e‑ró, áchí‑ya̱ jíín‑de.
23459	MAT 9:11	Te ni̱ kajini̱ cha̱a fariseo. Te ni̱ kaka'a̱n‑de jíín cháa káskuá'a jíín‑yá: Naja̱ yée Maestro máá‑ró jíín cháa xíní jíín cháa ká'i̱o kua̱chi, áchí.
23461	MAT 9:13	Kuá'án jíná'an‑ró núsáá. Te skuá'a‑ró na̱ún tu̱'un kúu: Ná kúndá'ú ini̱ tá'an‑i kuní‑ri̱. Nasu̱ já sokó‑í nuu̱‑rí, áchí onde̱ sáá. Chi̱ tú va̱i‑ri̱ kana‑ri̱ xini̱ cháa ndaa̱, chi cha̱a ká'i̱o kua̱chi kána‑ri̱ xini̱ já ná nákani ini̱‑de. Achí‑ya̱.
23462	MAT 9:14	Yúan‑na te nuu̱‑yá ni̱ ja̱koyo cha̱a káskuá'a jíín Juan. Te ni̱ kaka'a̱n‑de: Náá jíín cháa fariseo, ká'i̱o ndicha̱ ini̱‑ná. Te cha̱a káskuá'a jíín‑ní, naja̱ tú ká'i̱o ndicha̱ ini̱‑de, áchí‑de.
23468	MAT 9:20	Te yúan ni̱ kenda ɨɨn ña'an kú'u̱‑ña já ní kuu uxi̱ uu̱ kuia̱ játɨ nɨñi̱‑ñá. Ni̱ jaa̱‑ña íchi yatá‑yá. Te ni̱ ké'é‑ña yúsá'ma‑yá.
23469	MAT 9:21	Chi ni̱ ka'a̱n máá‑ña: Nú ná ké'é‑rí va̱sté sá'ma‑yá, te ka̱ku‑ri̱, áchí‑ña.
23470	MAT 9:22	Te ni̱ xíó káva Jesús. Te ni̱ jini̱‑ya̱ núu̱‑ñá. Te ni̱ ka'a̱n‑ya̱: Sándéé iní‑ro̱, 'ija. Ni̱ kandíja‑ró te yu̱án ní ka̱ku‑ró. Achí‑ya̱. Te máá ñá'an‑ún, ni̱ nduva̱'a‑ni‑ña hora‑ún.
23477	MAT 9:29	Yúan‑na te ni̱ xndée‑ya̱ ndá'a‑yá sɨkɨ̱ ndúchi‑dé. Te ni̱ ka'a̱n‑ya̱: Nátu̱'un ni̱ ka̱kandíja‑ró, súan ná kúu núsáá, áchí‑ya̱.
23478	MAT 9:30	Te nduchi‑dé, ni̱ ka̱nanuña‑ni. Te Jesús, ni̱ ka'a̱n ni̱'in‑ya̱ jíín‑de: Nde̱'é vá'a‑ró já tú ni ɨɨn kuni tu̱'un, áchí‑ya̱.
23481	MAT 9:33	Te ni̱ kiñi'in‑ya̱ tachí kíni‑ún kua'a̱n. Te cha̱a ñí'ín‑ún, ni̱ naka'a̱n‑de. Te ña̱yɨvɨ kuá'a̱‑ún, ni̱ ka̱kee nuu̱‑í kánde̱'é‑i. Te ni̱ kaka'a̱n‑i: Ni tú kájini̱ kutɨ‑yo súan ini̱ ñuu̱ Israel, áchí‑i.
23494	MAT 10:8	Te nasáva̱'a‑ró ñáyɨvɨ káku'u̱. Te sándoo‑ró já káte'yu̱. Naschakú‑ro̱ ndɨ́yi. Kiñi'in‑ró tachí kíni ki'i̱n. Chi ni̱ ni'i̱n sáni‑ró, te suni súan kua̱'a sáni‑ró.
23496	MAT 10:10	Ni ñunu já kúu ichi, ni uu̱ su'nu̱ já kú'un‑ró, ni ndija̱n‑ro̱, ni vara. Chi cha̱a sátiñu, yúan ni'i̱n‑dé kee‑dé.
23502	MAT 10:16	Kuni so̱'o chi̱ tájí‑rí róó ki'i̱n‑ro̱ nátu̱'un rɨɨ̱ ma̱'ñú yí'ɨ̱. Núsáá te koo ndíchí‑ró nátu̱'un koo̱, te koo vi̱tá ini̱‑ro̱ nátu̱'un paloma.
23510	MAT 10:24	Ɨɨn cha̱a skuá'a, nasu̱ ñá'nu‑ga̱ kúu‑de vásá maestro‑de. Ni cha̱a játíñu, nasu̱ ñá'nu‑ga̱ kúu‑de vásá jíto'o̱‑de.
23512	MAT 10:26	Núsáá te ma̱ yú'ú‑ro̱‑í, chi̱ tú ni ɨɨn na̱ún yíndi'u̱, ja̱ má kénda ndiji̱n, ni tú ni ɨɨn ja̱ yísa̱'í, ja̱ má kuní‑ro̱ núu̱.
23517	MAT 10:31	Núsáá te ma̱ yú'ú‑ro̱ jíná'an‑ró, chi̱ kánúú‑ga̱‑ro̱ vásá kuá'a̱ tɨ́saa̱.
23523	MAT 10:37	Nú ɨɨn cha̱a mani̱‑gá‑de jíín táa̱‑de xí jíín náa̱‑de vásá jíín‑rí, tú va̱'a cha̱a kúu‑de ja̱ kúndiki̱n‑de ruu̱. Te nú ɨɨn cha̱a mani̱‑gá‑de jíín sé'e yíí‑de, xí jíín sésɨ́'ɨ́‑de, tú va̱'a cha̱a kúu‑de ja̱ kúndiki̱n‑de ruu̱.
23527	MAT 10:41	Nú ndé ña̱yɨvɨ kuátá'ú ɨ́ɨn cha̱a jáni tu̱'un Dios, chi cha̱a jáni tu̱'un Dios kúu‑de, te máá‑i, ni'i̱n‑í ya̱'u cha̱a jáni tu̱'un Dios. Te nú ndé ña̱yɨvɨ kuátá'ú cháa ndaa̱, chi cha̱a ndaa̱ kúu‑de, te máá‑i, ni'i̱n‑í ya̱'u cha̱a ndaa̱.
23535	MAT 11:7	Te káno'o̱n cha̱a‑ún. Te ni̱ kejá'á Jesús ká'a̱n‑ya̱ tú'un Juan nuu̱ ñáyɨvɨ‑ún: Naja̱ ní kenda‑ró ní kaja'a̱n‑ro̱ ondé nuu̱ ñú'un té'é. Ja̱ ndé'é‑ró ichá ja̱ kandá sá'a tachi̱ náún.
23536	MAT 11:8	Ko naja̱ ní kenda‑ró ní kaja'a̱n‑ro̱. Ja̱ ndé'é‑ró núu̱ ɨ́ɨn cha̱a ñú'un sa'ma ndúchá náún. Nde̱'é, cha̱a káñu̱'un sa'ma ndúchá, máni ini̱ ve̱'e rey káxiu̱kú‑de.
23544	MAT 11:16	Na̱ún tu̱'un yátá skétá'an‑ri̱ jíín ñáyɨvɨ yá'a. Kákuu‑i nátu̱'un su̱chí lúlí káxiu̱kú núyá'u ja̱ súan kákana kó'ó‑i xini̱ tá'an‑i.
23545	MAT 11:17	Ni̱ ka̱xndé'e̱‑ri̱ xkuili nuu̱‑ro̱, te tú ní kájita já'á‑ró. Ni̱ kanda'i̱‑ri̱ nuu̱‑ro̱ te tú ní kándukuí'a̱ ini̱‑ro̱, áchí‑i.
23549	MAT 11:21	Naka̱ ndá'ú kuu róó ñuu̱ Corazín. Naka̱ ndá'ú kuu róó ñuu̱ Betsaida. Chi̱ nú ini̱ ñuu̱ Tiro jíín iní ñuu̱ Sidón ni̱ sá'a‑ri̱ tiñu ñá'nu ja̱ ní sá'a‑ri̱ nuu̱ máá‑ró núú, ɨnga̱ kɨvɨ̱ te a ni̱ ka̱nakani ini̱ ña̱yɨvɨ‑ún. Te ku'un‑i sa'ma ndáí te ku'u‑í yaa̱ núu̱‑í núú.
23555	MAT 11:27	Ta̱ká ndatíñu ni̱ ja̱'a Táa̱‑ri̱ nuu̱‑rí. Te tú ni ɨɨn‑i jiní‑i nuu̱ máá Sé'e, chi̱ máni máá Táa̱ jiní‑ya̱. Ni tú jiní ni ɨɨn‑i nuu̱ máá Táa̱, chi̱ máá Sé'e jiní‑ya̱, jíín núu̱ cháa ja̱ kuní máá Sé'e te stá'a̱n ndiji̱n‑ya̱ núu̱‑dé.
23560	MAT 12:2	Te ni̱ kajini̱ cha̱a fariseo. Te ni̱ kaka'a̱n‑de jíín‑yá: Na̱ún kúu jia̱n, chi cha̱a káskuá'a jíín‑ró kásá'a‑de súan kɨvɨ̱ ndéta̱tú, te tú íó ley, áchí‑de.
23566	MAT 12:8	Núsáá te máá Sé'e cha̱a, suni Jito'o̱ kɨvɨ̱ ndéta̱tú kúu‑ya̱, áchí‑ya̱.
23569	MAT 12:11	Te máá‑yá, ni̱ ka'a̱n‑ya̱ jíín‑de: Ndé róó ñáva̱'a‑ró ɨ́ɨn rɨɨ̱, te nú kɨtɨ‑ún jungava‑tɨ̱ iní ɨɨn tu̱nchi kɨvɨ̱ ndéta̱tú, te tú tɨɨn‑ró‑tɨ́ te natava‑ro‑tɨ́ náún.
23570	MAT 12:12	Te xaa̱n‑gá ya'u ncháá ɨɨn cha̱a vásá ɨ́ɨn rɨɨ̱. Núsáá te íó va̱'a ja̱ vá'a sá'a‑yó kɨvɨ́ ndéta̱tú, áchí‑ya̱.
23575	MAT 12:17	Náva̱'a ná skíkuu tu̱'un ni̱ ka'a̱n Isaías, cha̱a ni̱ jani tu̱'un Dios:
23585	MAT 12:27	Te nú ndújíín Beelzebub jíín‑rí ja̱ kíñi'in‑ri̱ tachi̱ kíni. Núsáá te se̱'e‑ró, ndé jíín kákiñi'in máá‑i tachi̱‑ún. Ja̱ yúán, máá‑i, ná náku̱xndíi‑i sɨkɨ̱‑ro̱.
23588	MAT 12:30	Nú ndé cha̱a tú ndújíín‑de jíín‑rí, te jíto u'u̱‑de ruu̱. Te cha̱a tú nástútú jíín‑rí, máni jachá‑de.
23592	MAT 12:34	Se̱'e koo̱ kákuu‑ró. Ndasa kuu ka'a̱n‑ro̱ tú'un va̱'a, te nú ña̱yɨvɨ ñáá kákuu‑ró. Chi tu̱'un ñú'un ini̱ añú cha̱a, máni tu̱'un‑ún ká'a̱n‑de.
23599	MAT 12:41	Ta̱ká cha̱a ñuu̱ Nínive, nachaku̱‑de jíín ñáyɨvɨ yá'a kɨvɨ̱ kíi juicio. Te naku̱xndíi‑de sɨkɨ̱‑í. Chi̱ máá‑de, ni̱ ka̱nakani ini̱‑de kɨvɨ̱ ní jani Jonás tu̱'un nuu̱‑dé. Te vina ví'í‑gá kúñá'nu I'a̱ kándii̱ yá'a vásá Jonás.
23601	MAT 12:43	Nú ni̱ kenda tachi̱ kíni ini̱ ɨɨn cha̱a. Te jíka kuu nuu̱ ñú'un té'é ndúkú núu̱ júngo̱o. Te tú ní'i̱n.
23602	MAT 12:44	Yúan‑na te ká'a̱n tachi̱‑ún: Ná nó'o̱n‑ri̱ ve'e nuu̱ ní kenda‑ri̱, áchí. Te nú ni̱ najaa̱, te jiní ja̱ ɨ́ɨn ve'e sáni kúu. Te ni̱ nduluu ve'e‑ún ja̱ ní nastáa ini̱.
23603	MAT 12:45	Yúan‑na te ki'i̱n tachi̱‑ún, te kuaka tá'an jíín usiá‑ga̱ tachi̱ ñáá‑ga̱ vásá máá. Te kɨ́vɨ koyo te káxiu̱kú yúan. Núsáá te ví'í‑gá tá'a̱n cha̱a yúan onde̱ sandɨ̱'ɨ́‑na̱ vásá já xnáñúú núú. Te suni súan ta'a̱n ña̱yɨvɨ ñáá yá'a. Achí‑ya̱.
23606	MAT 12:48	Te ni̱ ka'a̱n‑ya̱ jíín cháa ni̱ ka'a̱n súan jíín‑yá: Ndéja̱ kúu náa̱‑ri̱, te ndéja̱ kákuu ñani̱‑ri̱. Achí‑ya̱.
23618	MAT 13:10	Yúan‑na te ni̱ cha̱koyo cha̱a káskuá'a jíín‑yá. Te ni̱ kaka'a̱n‑de jíín‑yá: Naja̱ ká'a̱n‑ní tu̱'un yátá jíín ñáyɨvɨ yá'a, áchí‑de.
23627	MAT 13:19	Nú ɨɨn cha̱a jíni so̱'o‑de tu̱'un ñuu̱ Dios, te nú tú júku̱'un ini̱‑de, yúan‑na te chaa̱ kui'na̱ te kuanchaa̱‑ni tu̱'un ni̱ saka̱ iní añú‑de‑ún. Cha̱a yúan kúu nuni̱ ní jungava yu'íchi.
23630	MAT 13:22	Te nuni̱ ní saka̱ má'ñú íñu, yu̱án kúu cha̱a jíni so̱'o‑de tu̱'un. Ko kútéñu‑de jíín ndátíñu‑de. Te kuní‑de kuu kúká‑de. Te xndá'ú‑de máá‑de jíín. Ndɨ'ɨ ya̱'á jasú nuu̱ tú'un‑ún, te tú kúun nuni̱.
23636	MAT 13:28	Te ni̱ ka'a̱n‑de jíín mozo‑de: Ɨɨn cha̱a jíto u'u̱ ruu̱ ni̱ sá'a ya̱'á, áchí‑de. Te ni̱ kaka'a̱n mozo‑ún jíín‑de: Núsáá te kuní‑ní ja̱ ná kítu̱'un‑ná náún, áchí‑i.
23638	MAT 13:30	Ná kuá'nu máá jíná'an onde̱ kɨvɨ̱ tá'nu̱. Te kɨvɨ̱‑ún te tá'ú‑rí tiñu nuu̱ cháa ka'nu̱: Stútú xna'a̱n‑ga̱ lazo jia̱n, te sá'a‑ró nú'ni̱ náva̱'a ka'mu‑yó. Ko trigo yá'a, nastútú‑ró ná kɨ́vɨ ini̱ yaka̱‑ri̱. Achí‑de, áchí‑ya̱.
23643	MAT 13:35	Náva̱'a ná skíkuu tu̱'un ni̱ ka'a̱n cha̱a ni̱ jani tu̱'un Dios: Ka'a̱n‑ri̱ tu̱'un yátá, te kachi̱‑ri̱ tu̱'un yísa̱'í onde̱ kɨvɨ̱ ní jungo̱o ñu̱yɨ́vɨ, áchí.
23659	MAT 13:51	Te ni̱ kachi̱ Jesús jíín‑de: Ni̱ kaju̱ku̱'un ini̱‑ro̱ táká tu̱'un yá'a náún, áchí‑ya̱. Te ni̱ kaka'a̱n‑de jíín‑yá: Jaa̱n Táta̱, áchí‑de.
23662	MAT 13:54	Te ni̱ najaa̱‑ya̱ ñúu̱‑ya̱. Te ni̱ stá'a̱n‑ya̱ núu̱‑dé ini̱ ve̱'e sinagoga máá‑de jíná'an‑de. Te ni̱ ka̱naa iní‑de ni̱ kande̱'é‑de nuu̱‑yá. Te ni̱ kaka'a̱n‑de: Ndénu̱ ní ni'i̱n cháa yá'a tu̱'un ndíchí yá'a jíín tíñu ñá'nu sá'a‑de yá'a.
23663	MAT 13:55	Nasu̱ sé'e cha̱a carpintero kúu ya̱'á náún. Á nasu̱ María nání náa̱‑de. Te ta̱ká ñani̱‑de káinání Jacobo, José, Simón, jíín Judas.