23214	MAT 1:1	Ya̱'á kúu lista ndasa va̱i tata̱ Jesucristo, se̱'e David, se̱'e Abraham.
23239	MAT 2:1	Te ni̱ kaku Jesús ini̱ ñuu̱ Belén ndañúu̱ Judea. Te kɨvɨ̱‑ún tá'ú tíñu rey Herodes. Yúan‑na te yaku̱ cha̱a ndíchí, ni̱ kikoyo‑de ichi nú kána ndika̱ndii. Te ni̱ ja̱koyo‑de ñuu̱ Jerusalén.
23245	MAT 2:7	Yúan‑na te Herodes, ni̱ kana sa̱'í‑de xini̱ cháa ndíchí‑ún. Te ni̱ ni'i̱n vá'a‑de tu̱'un ndé kɨvɨ̱ ní kenda tiñu̱ú xíní‑ún.
23250	MAT 2:12	Te ni̱ ka̱skóto ja̱ni‑de. Te ni̱ jini̱‑de ja̱ tú no'o̱n‑de nuu̱ Herodes. Yu̱án ɨngá ichi káno'o̱n‑de ñuu̱‑de.
23251	MAT 2:13	Te kája'a̱n‑de. Yúan‑na te ɨɨn ndajá'a̱ máá Tatá, ni̱ skóto‑ya̱ José nuu̱ kixí‑de. Te ni̱ ka'a̱n‑ya̱ jíín‑de: Nduko̱o, te ki'in‑ró súchí lúlí jián jíín náa̱‑i, te ki'i̱n‑ro̱ ondé ñuu̱ Egipto. Te kunchaa̱‑ro̱ yúan onde̱ kastu̱'ún‑rí nuu̱‑ro̱. Chi̱ a yani nandúkú Herodes su̱chí lúlí jián já ká'ni‑dé‑i. Achí.
23254	MAT 2:16	Yúan‑na te Herodes ja̱ ní jini̱‑de ja̱ súan ni̱ ka̱sákátá cháa ndíchí núu̱‑dé, te ni̱ kiti̱ xaa̱n iní‑de. Te ni̱ tájí‑de soldado kája'a̱n. Te ni̱ ka̱ja'ni táká su̱chí yíí lúlí úu̱ kuia̱ jíín já lúlí‑ga̱ ká'i̱o‑i ini̱ ñuu̱ Belén jíín táká ndañúu̱, nátu̱'un ni̱ ni'i̱n vá'a‑de tu̱'un kɨvɨ̱ ní ka'a̱n cha̱a ndíchí‑ún jíín‑de.
23255	MAT 2:17	Yu̱án ní skíkuu tu̱'un ni̱ ka'a̱n Jeremías cha̱a ni̱ jani tu̱'un Dios, chi ni̱ ka'a̱n‑de:
23259	MAT 2:21	Yúan‑na te ni̱ nduko̱o‑de. Te ni̱ ki'in‑de su̱chí lúlí‑ún jíín náa̱‑i. Te kua̱no'on‑dé ñuu̱ Israel.
23260	MAT 2:22	Te ni̱ ni'i̱n‑dé tu̱'un ja̱ Arquelao tá'ú tíñu ini̱ ñuu̱ Judea, ni̱ jukuiñi̱‑de nuu̱ táa̱‑de Herodes. Te ni̱ yu̱'ú José ki'i̱n‑de yúan. Te Dios, ni̱ skóto ja̱ni‑ya̱ José. Yu̱án kuá'a̱n‑de ɨɨn ndañúu̱ Galilea.
23266	MAT 3:5	Yúan‑na te ña̱yɨvɨ ñúu̱ Jerusalén jíín táká ña̱yɨvɨ ñúu̱ Judea jíín táká ña̱yɨvɨ yúñúu̱ Jordán, ni̱ kenda koyo‑i nuu̱‑dé.
23274	MAT 3:13	Yúan‑na te ni̱ kenda Jesús ini̱ ñuu̱ Galilea. Te ni̱ chaa̱‑ya̱ yúcha Jordán nuu̱ Juan náva̱'a skuánducha‑dé‑ya̱.
23276	MAT 3:15	Ko ni̱ ka'a̱n Jesús jíín‑de: Vina te sá'a‑ró, chi̱ súan kánúú skíkuu‑yó táká tiñu va̱'a, áchí‑ya̱. Yúan‑na te vásá ní skuánducha‑dé‑ya̱.
23278	MAT 3:17	Te ni̱ kenda ɨɨn tu̱'un ichi ándɨ́vɨ́ ní ka'a̱n: Ya̱'á kúu Se̱'e‑ri̱ ja̱ kúndá'ú ini̱‑ri̱‑i, te kúsɨɨ̱ iní‑ri̱ jíín‑i, áchí.
23279	MAT 4:1	Yúan‑na te ni̱ jaa̱ Jesús onde̱ nuu̱ ñú'un té'é ní sá'a Espíritu, náva̱'a koto nchaa̱ tá'an kui'na̱ jíín‑yá.
23280	MAT 4:2	Te uu̱ xiko ndúú, uu̱ xiko ñúú, ni̱ i̱o ndicha̱ ini̱‑ya̱. Yúan‑na te vásá ní ji'i̱‑ya̱ sóko.
23282	MAT 4:4	Te ni̱ ka'a̱n‑ya̱ jíín: Yóso núu̱ tutú: Nasu̱ máni máá stáa̱ kée cháa te kuchaku̱‑de, chi̱ suni kánúú tú'un ká'a̱n Dios, áchí‑ya̱.
23283	MAT 4:5	Yúan‑na te kui'na̱‑ún, kua'a̱n jíín‑yá máá ñúu̱ ii̱. Te yúan ni̱ kaa jíín‑yá xini̱ torre ve'e ii̱.
23288	MAT 4:10	Yúan‑na te ni̱ kachi̱ Jesús jíín kuí'na̱‑ún: Satanás, kuxio kuá'án, chi̱ yóso núu̱ tutú: Chiñú'ún‑ró máá Tatá Dios máá‑ró, te nuu̱ máá ɨ́ɨn‑ni‑ya̱ kuátíñu‑ró, áchí‑ya̱.
23289	MAT 4:11	Yúan‑na te ni̱ kuxio kui'na̱‑ún kua'a̱n. Te ni̱ cha̱koyo ndajá'a̱ ándɨ́vɨ́ ní ka̱jatíñu nuu̱‑yá.
23298	MAT 4:20	Yúan‑na te ni̱ ka̱xndóo‑ni‑de ñunu‑dé. Te ni̱ kandiki̱n‑de‑ya̱.
23327	MAT 5:24	Te skéndo̱o‑ró já sokó‑ro̱‑ún nuu̱ altar yúan, te ki'i̱n‑ro̱ te ndumani̱‑ro̱ jíín ñaní‑ro̱ xna'a̱n‑ga̱. Yúan‑na te vásá cháa̱‑ro̱ te soko̱‑ro̱.
23328	MAT 5:25	Yachi̱ ndatu̱'ún vá'a‑ró jíín cháa jíto u'u̱ róó nini ká'i̱in‑ró jíín‑de ichi. Chi̱ nú túu, te kua̱'a‑de róó nuu̱ juez. Te juez kua̱'a‑de róó nuu̱ policía, te kundee‑ró véka̱a.
23355	MAT 6:4	Náva̱'a sá'a sa̱'í‑ro̱ caridad‑ún. Chi̱ máá Táa̱‑ro̱, jiní‑ya̱ já ní sá'a sa̱'í‑ro̱. Yúan‑na te ma̱'ñú táká ña̱yɨvɨ te kua̱'a‑ya̱ tá'u̱ kúu‑ró.
23357	MAT 6:6	Ko róó nú jikán ta'u̱‑ro̱, ndɨ̱vɨ ini̱ ve̱'e‑ró te kasu̱‑ro̱ yúxé'é‑ró. Te kaka̱n ta'u̱‑ro̱ núu̱ máá Táa̱‑ro̱ já kánchaa̱ sa̱'í‑ya̱. Chi̱ máá Táa̱‑ro̱, jiní‑ya̱ já súan sá'a sa̱'í‑ro̱. Yúan‑na te ma̱'ñú táká ña̱yɨvɨ te kua̱'a‑ya̱ tá'u̱ kúu‑ró.
23384	MAT 6:33	Ko kánúú‑gá ja̱ ndúkú ndéé‑ró kɨ́vɨ‑ró iní ñuu̱ nuu̱ tá'ú Dios tiñu. Te sá'a‑ró tíñu ndaa̱ nátu̱'un sá'a máá‑yá. Yúan‑na te kua̱'a‑ga̱‑ya̱ táká ndatíñu‑ún nuu̱‑ro̱.
23390	MAT 7:5	Cha̱a uu̱ xini̱, xna'a̱n‑ga̱ tava‑ro vitú kándee nduchi máá‑ró. Yúan‑na te kuu nde̱'é vá'a‑ró te tava‑ro mí'ín kándee nduchi ñaní‑ro̱.
23408	MAT 7:23	Yúan‑na te ka'a̱n ni̱'in‑ri̱ jíín ñáyɨvɨ‑ún: Tú ní jiní kutɨ‑rí róó. Kuxio ki'i̱n‑ro̱, chi cha̱a kásá'a tiñu chá'án kákuu‑ró.
23418	MAT 8:4	Yúan‑na te ni̱ kachi̱ Jesús jíín‑de: Ma̱ kachí kutɨ‑ro núu̱ ní ɨɨn‑i. Ko kuá'án, te stá'a̱n‑ro̱ máá‑ró núu̱ sutú. Te soko̱‑ro̱ núu̱‑dé nátu̱'un ni̱ tá'ú Moisés tiñu, náva̱'a kuni̱‑de ja̱ ní ndundoo‑ró, áchí‑ya̱.
23427	MAT 8:13	Yúan‑na te ni̱ kachi̱ Jesús jíín cháa kúu capitán: Kuá'án. Nátu̱'un ni̱ kandíja‑ró, te kuni̱‑ro̱ já súan íó, áchí‑ya̱. Te mozo‑ún ni̱ nduva̱'a‑ni‑i hora‑ún.
23440	MAT 8:26	Te ni̱ kachi̱‑ya̱ jíín‑de: Naja̱ káyu̱'ú‑ro̱. Tú kákandíja va̱'a‑ró náún, áchí‑ya̱. Yúan‑na te ni̱ nduko̱o‑ya̱. Te ni̱ ka'a̱n‑ya̱ núu̱ tachí xáa̱n‑ún jíín núu̱ ndúcha mar. Te ná'ín yúú‑ni ni̱ kuu.
23448	MAT 8:34	Yúan‑na te ndivii ñáyɨvɨ ñúu̱‑ún, ni̱ kenda koyo‑i kuata'a̱n‑i Jesús. Te ni̱ kajini̱‑i nuu̱‑yá. Te ni̱ kaka'a̱n nda̱'ú‑i jíín‑yá ja̱ ná kúxio‑ya̱ kí'i̱n‑ya̱ ñúu̱‑i.
23449	MAT 9:1	Yúan‑na te ni̱ kɨ̱vɨ‑ya̱ iní ɨɨn barco. Te ni̱ naja̱'a‑ya̱ kuá'a̱n‑ya̱ ɨngá lado mar. Te ni̱ najaa̱‑ya̱ ñúu̱‑ya̱.
23455	MAT 9:7	Yúan‑na te máá cháa‑ún, ni̱ nduko̱o‑ni‑de. Te kua̱no'on‑dé ve'e‑de.
23458	MAT 9:10	Yúan‑na te ni̱ yee‑yá staa̱ iní ve̱'e‑de. Te suni kua'a̱ cháa xíní jíín cháa ká'i̱o kua̱chi, ni̱ ja̱koyo‑de. Te ni̱ ka̱yee‑dé staa̱ jíín Jesús jíín cháa káskuá'a jíín‑yá.
23460	MAT 9:12	Yúan‑na te ni̱ jini so̱'o Jesús. Te ni̱ ka'a̱n‑ya̱: Cha̱a ká'i̱o ndáján, tú kánandɨ'ɨ‑de cha̱a táná, chi cha̱a káku'u̱ kúu ja̱ kájinu ñú'ún yúán.
23462	MAT 9:14	Yúan‑na te nuu̱‑yá ni̱ ja̱koyo cha̱a káskuá'a jíín Juan. Te ni̱ kaka'a̱n‑de: Náá jíín cháa fariseo, ká'i̱o ndicha̱ ini̱‑ná. Te cha̱a káskuá'a jíín‑ní, naja̱ tú ká'i̱o ndicha̱ ini̱‑de, áchí‑de.
23463	MAT 9:15	Te ni̱ ka'a̱n Jesús jíín‑de: Á kuu kondicha̱ ini̱ ña̱yɨvɨ ká'i̱in viko tánda'a, te nú nini kánchaa̱ yii jíín‑i. Ko chaa̱ ɨɨn kɨvɨ̱ já kúxio yii‑ún nuu̱‑í. Yúan‑na te kuu koo ndicha̱ ini̱‑i.
23465	MAT 9:17	Te tú káchu'un ña̱yɨvɨ vino jáá iní ñii tú'ú. Chi̱ nú súan, te ndata̱ ñíi‑ún, te katɨ vino, te naa ñíi‑ún. Ko káchu'un‑i vino jáá iní ñii jáá. Yúan‑na te kendo̱o va̱'a ndendúú. Achí‑ya̱.
23477	MAT 9:29	Yúan‑na te ni̱ xndée‑ya̱ ndá'a‑yá sɨkɨ̱ ndúchi‑dé. Te ni̱ ka'a̱n‑ya̱: Nátu̱'un ni̱ ka̱kandíja‑ró, súan ná kúu núsáá, áchí‑ya̱.
23485	MAT 9:37	Yúan‑na te ni̱ ka'a̱n‑ya̱ jíín cháa káskuá'a jíín‑yá: Trigo ta'nu̱, ja̱ndáa̱ kúu ja̱ kuá'a̱ íó, ko cha̱a ka'nu̱, yaku̱‑ni‑de íó.
23487	MAT 10:1	Yúan‑na te ni̱ kana‑ya̱ xiní ndɨ́'uxí uu̱ cha̱a káskuá'a jíín‑yá. Te ni̱ ja̱'a‑ya̱ fuerza ini̱‑de ja̱ kúndéé‑de jíín tachí kíni, náva̱'a kiñi'in‑de ki'i̱n fuera, te nasáva̱'a‑de ña̱yɨvɨ káku'u̱ ta̱ká nuu̱ kué'e̱.
23547	MAT 11:19	Ko máá Sé'e cha̱a yée‑yá jí'i‑ya̱. Te káka'a̱n‑ro̱: Yá'a íó ɨɨn cha̱a yáji téyíí te jí'i xaa̱n‑dé vino; cha̱a jiní tá'an jíín cháa xíní jíín cháa ká'i̱o kua̱chi kúu‑de, áchí‑ro̱. Ko ɨɨn cha̱a ndíchí, máni tiñu ndíchí sá'a‑de, te súan kuni̱‑ro̱ jándáa̱ ndíchí‑de. Achí‑ya̱.
23548	MAT 11:20	Yúan‑na te ni̱ kejá'á‑yá kána jíín‑yá nuu̱ táká ñuu̱ nuu̱ ní sá'a‑ya̱ kuá'a̱ tíñu ñá'nu, chi̱ tú ní nákani ini̱‑i jíná'an‑i. Te ni̱ ka'a̱n‑ya̱:
23571	MAT 12:13	Yúan‑na te ni̱ ka'a̱n‑ya̱ jíín cháa‑ún: Skáa̱ nda'a‑ro, áchí‑ya̱. Te ni̱ skáa̱‑de nda'a‑dé. Te ni̱ nduva̱'a ii̱‑ní nátu̱'un káa ɨnga̱.
23576	MAT 12:18	Yá'a íó mozo‑ri̱ ja̱ ní naka̱ji‑ri̱, áchí Dios, áchí Isaías, te mani̱‑rí jíín‑i. Te kúsɨɨ̱ iní‑ri̱ jíín‑i. Te kua̱'a‑ri̱ Espíritu‑ri̱ sɨkɨ̱‑í. Te kastu̱'ún‑i nuu̱ ñáyɨvɨ sɨ́ɨn nación ja̱ kíi juicio sɨkɨ̱ máá jíná'an.
23580	MAT 12:22	Yúan‑na te nuu̱‑yá ni̱ ka̱kinchaka‑i ɨɨn cha̱a tá'a̱n tachi̱ kíni, ja̱ kuáá‑de te ñí'ín‑de. Te ni̱ nasáva̱'a‑ya̱‑dé. Te cha̱a kuáá ñí'ín‑ún, ni̱ naka'a̱n‑de te ni̱ nakuni̱‑de.
23587	MAT 12:29	Chi̱ ndasa kuu kɨ̱vɨ ɨɨn ña̱yɨvɨ iní ve̱'e cha̱a kándáján, te sákuí'ná‑i ndatíñu‑de, te nú tú xna'a̱n‑ga̱ ku'ni̱‑i‑de. Yúan‑na te kuu sákuí'ná‑i ndatíñu‑de.
23596	MAT 12:38	Yúan‑na te yaku̱ cha̱a káchaa tutu̱ jíín cháa fariseo, ni̱ kaka'a̱n‑de jíín‑yá: Maestro, kákuni̱‑ná ja̱ sá'a‑ní ɨɨn tuni̱ nde̱'é‑ná, áchí‑de.
23602	MAT 12:44	Yúan‑na te ká'a̱n tachi̱‑ún: Ná nó'o̱n‑ri̱ ve'e nuu̱ ní kenda‑ri̱, áchí. Te nú ni̱ najaa̱, te jiní ja̱ ɨ́ɨn ve'e sáni kúu. Te ni̱ nduluu ve'e‑ún ja̱ ní nastáa ini̱.
23603	MAT 12:45	Yúan‑na te ki'i̱n tachi̱‑ún, te kuaka tá'an jíín usiá‑ga̱ tachi̱ ñáá‑ga̱ vásá máá. Te kɨ́vɨ koyo te káxiu̱kú yúan. Núsáá te ví'í‑gá tá'a̱n cha̱a yúan onde̱ sandɨ̱'ɨ́‑na̱ vásá já xnáñúú núú. Te suni súan ta'a̱n ña̱yɨvɨ ñáá yá'a. Achí‑ya̱.
23605	MAT 12:47	Te ni̱ kachi̱ ɨɨn cha̱a jíín‑yá: Yúan nde̱'é‑ní, ni̱ chaa̱ náa̱‑ní jíín ñaní‑ní ká'i̱in‑ña yatá vé'e, te kákuni̱‑ña ká'a̱n‑ña jíín‑ní, áchí‑de.
23607	MAT 12:49	Te ni̱ skáa̱‑ya̱ ndá'a‑yá onde̱ nuu̱ káxiu̱kú cháa káskuá'a jíín‑yá. Te ni̱ ka'a̱n‑ya̱: Yá'a nde̱'é‑ró núu̱ náa̱‑ri̱ jíín núu̱ ñaní‑ri̱.
23618	MAT 13:10	Yúan‑na te ni̱ cha̱koyo cha̱a káskuá'a jíín‑yá. Te ni̱ kaka'a̱n‑de jíín‑yá: Naja̱ ká'a̱n‑ní tu̱'un yátá jíín ñáyɨvɨ yá'a, áchí‑de.
23644	MAT 13:36	Yúan‑na te ni̱ nakuatá'ú Jesús nuu̱ ñáyɨvɨ‑ún. Te ni̱ ndɨ̱vɨ‑ya̱ iní ve̱'e. Te ni̱ ja̱koyo cha̱a káskuá'a‑ún nuu̱‑yá. Te ni̱ kaka'a̱n‑de jíín‑yá: Kani kájí‑ní tu̱'un yátá lazo nuu̱‑ná, áchí‑de.
23651	MAT 13:43	Yúan‑na te ña̱yɨvɨ vá'a‑ún, ndii ncháa̱‑i nátu̱'un ndika̱ndii, kuxiu̱kú‑i jíín máá Táa̱‑i ini̱ ñuu̱ nuu̱ tá'ú‑yá tiñu. Cha̱a íó so̱'o kuni ná'ín, ná kúni so̱'o‑de.
23675	MAT 14:9	Yúan‑na te máá rey‑ún, ni̱ kuxíí iní‑de. Ko sɨkɨ̱ já ní jatu̱'un téyíí‑de jíín sɨkɨ́ já ní ka̱jini so̱'o cha̱a káyee stáa̱ jíín‑de‑ún, te ni̱ tá'ú‑de tiñu ná kuá'a soldado nuu̱‑í.
23678	MAT 14:12	Yúan‑na te ni̱ ja̱koyo cha̱a káskuá'a jíín‑de. Te ni̱ ka̱ndañaa‑de yikɨ kúñu Juan. Te ni̱ kachi̱ndu̱ji‑de. Te ni̱ kee‑de kája'a̱n‑de. Te ni̱ kaka̱stu̱'ún‑de nuu̱ Jesús.
23681	MAT 14:15	Te nuu̱ ní ini te ni̱ cha̱koyo cha̱a káskuá'a jíín‑yá nuu̱‑yá. Te ni̱ kaka'a̱n‑de: Yá'a chi̱ máá ñú'un té'é kúu, te a ni̱ ke̱e ndika̱ndii. Tájí‑ní‑i ná kíngoyo‑i ta̱ká ñuu̱. Te ná kuáan máá‑i staa̱ kée‑í, áchí‑de jíín‑yá.
23688	MAT 14:22	Yúan‑na te ni̱ skandá‑ni Jesús cha̱a káskuá'a jíín‑yá, ni̱ kɨ̱vɨ koyo‑de ini̱ ɨɨn barco. Te ná kúxnúú‑de ki̱ngoyo‑de ɨnga̱ lado yu'u mar sá'a‑ya̱, chi̱ kuéé jachá‑ya̱ ñáyɨvɨ kuá'a̱‑ún.
23693	MAT 14:27	Yúan‑na te Jesús, ni̱ ka'a̱n‑ni‑ya̱ jíín‑de: Sándéé iní‑ro̱. Máá‑rí kúu. Ma̱ yú'ú‑ro̱, áchí‑ya̱.
23694	MAT 14:28	Yúan‑na te ni̱ ka'a̱n Pedro jíín‑yá: Táta̱, te nú máá‑ní kúu, te tá'ú‑ní tiñu ná káka‑ná nuu̱ mar yá'a jaa̱‑ná nuu̱‑ní, áchí‑de.
23699	MAT 14:33	Yúan‑na te cha̱a ká'i̱in ini̱ barko‑ún, ni̱ cha̱koyo‑de nuu̱‑yá. Te ni̱ ka̱chiñú'ún‑de‑ya̱. Te káka'a̱n‑de: Ja̱ndáa̱ ndíja máá‑ní kúu Se̱'e Dios, áchí‑de.
23703	MAT 15:1	Yúan‑na te yaku̱ cha̱a fariseo jíín cháa káchaa tutu̱ ini̱ ñuu̱ Jerusalem, ni̱ ja̱koyo‑de nuu̱‑yá. Te ni̱ kaka'a̱n‑de jíín‑yá:
23708	MAT 15:6	Yúan‑na te tuká kánúú skíkuu‑de kua̱'a‑de nuu̱ táa̱‑de nuu̱ náa̱‑de, áchí‑ro̱. Te súan kástɨ́vɨ́‑ró tú'un Dios jíín táni̱nu ni̱ kajaki̱n‑ro̱.
23714	MAT 15:12	Yúan‑na te cha̱a káskuá'a jíín‑yá, ni̱ cha̱koyo‑de nuu̱‑yá. Te ni̱ kaka'a̱n‑de: Á jiní‑ní ja̱ ní kakiti̱ ini̱ cha̱a fariseo ja̱ ní ka̱jini so̱'o‑de tu̱'un yá'a, xí túu, áchí‑de.
23725	MAT 15:23	Ko máá‑yá, tú ní ká'a̱n kutɨ‑yá jíín‑ña. Yúan‑na te ni̱ ja̱koyo cha̱a káskuá'a jíín‑yá. Te ni̱ kaka'a̱n nda̱'ú‑de jíín‑yá: Ka'a̱n‑ní jíín‑ña ná kí'i̱n‑ña, chi̱ kána kó'ó‑ña vái‑ña íchi yatá‑yo̱, áchí‑de.
23727	MAT 15:25	Yúan‑na te ni̱ chaa̱‑ña núu̱‑yá. Te ni̱ chiñú'ún‑ña‑yá. Te ni̱ ka'a̱n‑ña: Táta̱, chindéé chítuu‑ní náá, áchí‑ña.
23730	MAT 15:28	Yúan‑na te ni̱ ka'a̱n Jesús: Nána̱, xaa̱n vá'a ni̱ kandíja‑ní, ná sá'a‑ná jíín‑ní nátu̱'un kuní‑ní, áchí‑ya̱. Te máá hora jia̱n ní nduva̱'a‑ni se̱sɨ́'ɨ́‑ña.
23735	MAT 15:33	Yúan‑na te cha̱a káskuá'a jíín‑yá ni̱ kaka'a̱n‑de jíín‑yá: Te ndénu̱ ní'o̱n stáa̱ kuá'a̱ kée ndá'a̱ chi̱i ña̱yɨvɨ kuá'a̱ yá'a, chi̱ máni ñu'un té'é kúu yá'a, áchí‑de.
23737	MAT 15:35	Yúan‑na te ni̱ tá'ú‑yá tiñu nuu̱ ñáyɨvɨ‑ún ni̱ ka̱jungo̱o‑i nuu̱ ñú'un.
23741	MAT 15:39	Yúan‑na te ni̱ jacha̱‑ya̱ ñáyɨvɨ‑ún kua̱ngoyo‑i. Te ni̱ ndɨ̱vɨ‑ya̱ iní barco. Te ni̱ jaa̱‑ya̱ ndáñúu̱ Magdala.
23753	MAT 16:12	Yúan‑na te ni̱ kaju̱ku̱'un ini̱‑de ja̱ tú ní ká'a̱n‑ya̱ jíín‑de ja̱ kóto‑de máá‑de nuu̱ yújan íá státilá, chi̱ sua ja̱ má kándíja‑de sa'a̱n kástá'a̱n cha̱a fariseo jíín cháa saduceo.
23758	MAT 16:17	Yúan‑na te ni̱ kachi̱ Jesús: Xáán ndatu̱‑ro̱, Simón se̱'e Jonás, chi̱ nasu̱ ɨ́ɨn cha̱a ní kástu̱'ún tú'un yá'a nuu̱‑ro̱, chi̱ sua máá Táa̱‑ri̱ I'a̱ kánchaa̱ andɨ́vɨ́ ní stá'a̱n‑ya̱ núu̱‑ro̱.
23761	MAT 16:20	Yúan‑na te ni̱ ka'a̱n xaa̱n‑yá jíín cháa káskuá'a jíín‑yá, ja̱ tú ni ɨɨn nuu̱ kachí‑de ja̱ máá‑yá kúu Jesucristo.
23763	MAT 16:22	Yúan‑na te Pedro, ni̱ kiñi'in sɨ́ɨn‑de‑ya̱. Te ni̱ kejá'á‑de ká'a̱n xaa̱n‑dé jíín‑yá: Ma̱ kúu Táta̱, tú kutɨ na̱ modo ja̱ tá'a̱n‑ní tu̱ndó'o yá'a, áchí‑de.
23764	MAT 16:23	Yúan‑na te ni̱ jíó káva Jesús nuu̱ Pedro. Te ni̱ kachi̱‑ya̱ jíín‑de: Satanás, kuxio ki'i̱n‑ro̱, chi cha̱a sáká núu kúu‑ró núu̱‑rí. Chi̱ tú ká'a̱n‑ro̱ tú'un Dios, chi̱ sa tu̱'un cha̱a ká'a̱n‑ro̱. Achí‑ya̱.
23765	MAT 16:24	Yúan‑na te ni̱ ka'a̱n Jesús jíín cháa káskuá'a jíín‑yá: Na̱ni cha̱a nú kuní‑de kii‑de yata̱‑rí, ma̱ kúndá'ú ini̱‑de máá‑de, te ná kuándéé iní‑de jíín túndó'o kii sɨkɨ̱‑dé, te ná kúndiki̱n‑de ruu̱ kii‑de.
23768	MAT 16:27	Chi̱ máá Sé'e cha̱a, ndii‑ya̱ jíín táká ndajá'a̱‑yá. Te nduñá'nu‑ya̱ sá'a Táa̱‑ya̱. Yúan‑na te cha̱'u‑ya̱ ɨ́ɨn ɨɨn ña̱yɨvɨ nú ndasa káa tiñu ni̱ ka̱sá'a máá‑i.
23770	MAT 17:1	Yúan‑na te nuu̱ iñú kɨvɨ̱ te ni̱ jaka‑ya̱ Pedro jíín Jacobo jíín ñaní‑de Juan, kua'a̱n sɨ́ɨn‑ya̱ jíín‑de ɨɨn yuku súkún.
23774	MAT 17:5	Te nini ká'a̱n‑de, te ni̱ chaa̱ ɨɨn viko̱ nu̱'ún. Te ni̱ jasu̱ nɨ́ɨ́ núu̱‑dé. Te ni̱ kenda luz chi̱i. Te ni̱ kenda ɨɨn tu̱'un ja̱ ní ka'a̱n: Ya̱'á kúu Se̱'e‑ri̱, ja̱ kúndá'ú ini̱‑ri̱‑i. Te kúsɨɨ̱ iní‑ri̱ jíín‑i. Ná kúni ná'ín‑ró tú'un ká'a̱n‑i núsáá. Achí Dios.
23776	MAT 17:7	Yúan‑na te ni̱ jaa̱ Jesús. Te ni̱ skandá‑ya̱‑dé. Te ni̱ ka'a̱n‑ya̱: Nduko̱o, ma̱ yú'ú‑ro̱ jíná'an‑ró, áchí‑ya̱.
23779	MAT 17:10	Yúan‑na te cha̱a káskuá'a jíín‑yá, ni̱ kajika̱ tu̱'ún‑de‑ya̱: Te cha̱a káchaa tutu̱, naja̱ káka'a̱n‑de ja̱ kánúú ndíi Elías xna'a̱n‑ga̱, áchí‑de.
23782	MAT 17:13	Yúan‑na te cha̱a káskuá'a‑ún, ni̱ kaju̱ku̱'un ini̱‑de ja̱ tú'un Juan, cha̱a ni̱ skuánducha, kúu ja̱ ní ka'a̱n‑ya̱ jíín‑de.
23788	MAT 17:19	Yúan‑na te ni̱ ja̱koyo sɨ́ɨn cha̱a káskuá'a‑ún nuu̱ Jesús, te ni̱ kaka'a̱n‑de: Naja̱ tú ní kákuu kiñi'in‑ná ki'i̱n, áchí‑de.
23817	MAT 18:21	Yúan‑na te ni̱ jaa̱ Pedro nuu̱‑yá. Te ni̱ ka'a̱n‑de jíín‑yá: Táta̱, na̱saa jínu sá'a‑ná tu̱ká'nu ini̱ nuu̱ ñaní‑ná ja̱ sá'a‑de kua̱chi nuu̱‑ná. Onde̱ usia̱ jínu náún, áchí‑de.
23822	MAT 18:26	Yúan‑na te ni̱ jukuiñi̱ jítɨ́ mozo‑ún. Te ni̱ ka'a̱n nda̱'ú‑de jíín rey‑ún: Táta̱, kundatu‑ní, te vásá ná chúnáa ndɨ́'ɨ‑ná xu̱'ún‑ní, áchí‑de.
23825	MAT 18:29	Yúan‑na te tá'an mozo‑de‑ún, ni̱ jukuiñi̱ jítɨ́ núu̱‑dé. Te ni̱ ka'a̱n nda̱'ú jíín‑de: Kundatu te vásá ná chúnáa ndɨ́'ɨ‑ri̱ xu̱'ún‑ró, áchí mozo‑ún.
23828	MAT 18:32	Yúan‑na te jito'o̱‑ún, ni̱ kana‑de xini̱ mozo ñáá‑ún ni̱ jaa̱. Te ni̱ ka'a̱n‑de: Mozo ndɨva̱'a kúu‑ró, chi ta̱ká ja̱ taú‑ro̱‑ún ni̱ sá'a‑ri̱ tu̱ká'nu ini̱ nuu̱‑ro̱, chi ni̱ ka'a̱n nda̱'ú‑ro̱ jíín‑rí.
23830	MAT 18:34	Yúan‑na te ni̱ kiti̱ ini̱ jito'o̱‑ún nuu̱‑dé. Te ni̱ chi'i‑de cha̱a nda'a justicia, onde̱ ni̱ nachunáa‑dé ta̱ká ja̱ taú‑de.
23834	MAT 19:3	Yúan‑na te ni̱ ja̱koyo yaku̱ cha̱a fariseo nuu̱‑yá, ja̱ kóto nchaa̱‑de‑ya̱ kákuni̱‑de. Te ni̱ kaka'a̱n‑de: Va̱tu‑ni kuu xndóo ɨɨn cha̱a ñasɨ́'ɨ́‑de ja̱ sɨkɨ́ na̱ni kua̱chi kúu, xí túu, áchí‑de.
23836	MAT 19:5	Yúan‑na te ni̱ ka'a̱n Dios: Ja̱ yúán xndóo cha̱a táa̱‑de náa̱‑de, te kétá'an‑de jíín ñásɨ́'ɨ́‑de. Te ɨɨn‑na̱ ña̱yɨvɨ kúu ndendúú‑de. Achí Dios.
23842	MAT 19:11	Yúan‑na te ni̱ ka'a̱n‑ya̱ jíín‑de: Nasu̱ táká cha̱a juku̱'un ini̱‑de tu̱'un yá'a, chi cha̱a ni̱ ja̱'a‑ri̱ tu̱'un nuu̱‑dé, cha̱a yúan kájuku̱'un ini̱‑de.
23844	MAT 19:13	Yúan‑na te ni̱ cha̱koyo ña̱yɨvɨ jíín súchí lúlí‑i, ja̱ ná cháa‑ya̱ ndá'a‑yá xini̱‑í, te ná kakán ta'u̱‑yá ja'a̱‑í. Te cha̱a káskuá'a jíín‑yá, ni̱ kaka'a̱n xaa̱n‑dé jíín ñáyɨvɨ‑ún.
23852	MAT 19:21	Te ni̱ kachi̱ Jesús jíín‑de: Nú kuní‑ro̱ kéndo̱o va̱'a‑ró, kuá'án, te xi̱kó‑ró já ñáva̱'a‑ró, te kua̱'a‑ró núu̱ ñáyɨvɨ ndá'ú. Te onde̱ andɨ́vɨ́ kóo yaji̱‑ro̱. Yúan‑na te kii‑ró kúndiki̱n‑ro̱ rúu̱ ki'o̱n, áchí‑ya̱.
23854	MAT 19:23	Yúan‑na te ni̱ kachi̱ Jesús jíín cháa káskuá'a jíín‑yá: Ja̱ndáa̱ ká'a̱n‑ri̱ jíín‑ró, ja̱ xáa̱n ú'u̱ kɨ́vɨ ɨɨn cha̱a kúká iní ñuu̱ nátu̱'un andɨ́vɨ́.
23858	MAT 19:27	Yúan‑na te ni̱ ka'a̱n Pedro jíín‑yá: Náá, ni̱ ka̱skéndo̱o‑ná ta̱ká ndatíñu‑ná, te káindiki̱n‑ná níí va̱i‑yó. Na̱ún ní'i̱n‑ná núsáá, áchí‑de.
23881	MAT 20:20	Yúan‑na te ni̱ jaa̱ náa̱ se̱'e Zebedeo nuu̱‑yá jíín sé'e‑ña. Te ni chiñú'ún‑ña‑yá, jikán‑ña ɨ́ɨn favor nuu̱‑yá.
23883	MAT 20:22	Yúan‑na te ni̱ ka'a̱n Jesús: Tú kájini̱‑ro̱ na̱ún kúu ja̱ kájika̱n‑ro̱. Á kuu ndo'o ta'a̱n‑ro̱ jíín‑rí jíín túndó'o kii sɨkɨ̱‑rí, xí kúu kuanducha‑ro núu̱ ní janducha‑rí. Achí‑ya̱. Te máá‑de ni̱ kaka'a̱n‑de: Kuu sá'a‑ná, áchí‑de.
23886	MAT 20:25	Yúan‑na te Jesús, ni̱ kana‑ya̱ xiní‑dé. Te ni̱ kachi̱‑ya̱ jíín‑de: Kájini̱‑ro̱ já cháa kákuñá'nu nuu̱ ñáyɨvɨ sɨ́ɨn nación, tá'ú téyíí‑de tiñu nuu̱‑í. Te ja̱ kákuñá'nu sɨkɨ̱ máá‑de, suni kátɨ̱ɨn ni̱'in so̱'o‑de.
23890	MAT 20:29	Yúan‑na te ni̱ kenda koyo‑ya̱ iní ñuu̱ Jericó. Te kua'a̱ xáa̱n ñáyɨvɨ, ni̱ kandiki̱n‑i Jesús.