23249	MAT 2:11	Te ni̱ kɨ̱vɨ koyo‑de ini̱ ve̱'e. Te ni̱ kajini̱‑de nuu̱ súchí lúlí‑ún jíín náa̱‑i María. Te ni̱ ka̱jukuiñi̱ jítɨ́‑de nuu̱‑í. Te ni̱ ka̱chiñú'ún‑de‑i. Te ni̱ ka̱juña‑de janu̱‑dé. Te ni̱ kasoko̱‑dé oro, jíín súsia ku̱tú, jíín súsia ua̱ nuu̱‑í.
23254	MAT 2:16	Yúan‑na te Herodes ja̱ ní jini̱‑de ja̱ súan ni̱ ka̱sákátá cháa ndíchí núu̱‑dé, te ni̱ kiti̱ xaa̱n iní‑de. Te ni̱ tájí‑de soldado kája'a̱n. Te ni̱ ka̱ja'ni táká su̱chí yíí lúlí úu̱ kuia̱ jíín já lúlí‑ga̱ ká'i̱o‑i ini̱ ñuu̱ Belén jíín táká ndañúu̱, nátu̱'un ni̱ ni'i̱n vá'a‑de tu̱'un kɨvɨ̱ ní ka'a̱n cha̱a ndíchí‑ún jíín‑de.
23256	MAT 2:18	Ini̱ ñuu̱ Ramá ni̱ jini so̱'o‑ri̱ ja̱ kánda'i̱ te kánde'e̱ kó'ó. Raquel, ndé'e̱‑ña já sé'e‑ña. Te tú kuní‑ña ndúsɨɨ̱ iní‑ña, chi ni̱ ndɨ'ɨ‑i, ni̱ ka̱naa. Achí.
23262	MAT 3:1	Te jíka kɨvɨ̱ ní chaa̱ Juan cha̱a skuánducha kándii̱‑de nuu̱ ñú'un té'é ndañúu̱ Judea. Te ni̱ jani‑de tu̱'un.
23271	MAT 3:10	Te vina a kátúu tú'a hacha ja̱ xɨ́tɨ yúnu ondé yo'o. Te ta̱ká yunu já tú kúun nde'e̱ vá'a, xɨtɨ̱ te kɨ̱vɨ nuu̱ ñú'u̱n.
23272	MAT 3:11	Ko I'a̱ va̱i ichi yatá‑rí, ñá'nu‑ga̱ kúu‑ya̱ vásá rúu̱. Te tú kúñá'nu‑ri̱ kundiso‑ri̱ ndija̱n‑yá. Máá‑yá skuánducha‑yá róó jíín Espíritu Santo jíín ñú'u̱n.
23289	MAT 4:11	Yúan‑na te ni̱ kuxio kui'na̱‑ún kua'a̱n. Te ni̱ cha̱koyo ndajá'a̱ ándɨ́vɨ́ ní ka̱jatíñu nuu̱‑yá.
23294	MAT 4:16	Te ña̱yɨvɨ‑ún káxiu̱kú‑i ñu̱ñáa, te ni̱ kajini̱‑i ɨɨn luz ká'nu. Te ni̱ kundiji̱n nuu̱ ñáyɨvɨ kákuni̱ naa, áchí‑de.
23302	MAT 4:24	Te ni̱ jicha̱ tu̱'un‑ya̱ kuá'a̱n nɨ́ɨ́ ñúu̱ Siria. Te nuu̱‑yá ni̱ ka̱kinchaka‑i ta̱ká ña̱yɨvɨ káku'u̱. Ña̱yɨvɨ káta'a̱n tɨnɨ̱ nuu̱ kué'e̱, jíín táká ña̱yɨvɨ káyaji ní'ni, jíín já tá'a̱n tachi̱ kíni, jíín já jí'i̱ yi̱'í, jíín já ndúyúnú, ndɨ'ɨ‑i, ni̱ nasáva̱'a‑ya̱‑í.
23304	MAT 5:1	Te ni̱ jini̱‑ya̱ núu̱ ñáyɨvɨ kuá'a̱. Te ni̱ kaa‑ya̱ kuá'a̱n‑ya̱ yúku. Te ni̱ jungo̱o‑ya̱. Te cha̱a káskuá'a jíín‑yá, ni̱ ja̱koyo‑de nuu̱‑yá yúan.
23317	MAT 5:14	Máá‑ró kákuu nátu̱'un luz ñu̱yɨ́vɨ. Ɨɨn ñuu̱ kándee xini̱ yúku, ma̱ kúu kundee sa̱'í.
23318	MAT 5:15	Ni tú skuikín‑ro̱ ɨ́ɨn yitɨ te chindee‑ró kayú chi̱i nu̱ndóó, chi̱ sua kundii̱ nuu̱ candelero te stúu̱n nuu̱ já káxiu̱kú iní ve̱'e.
23332	MAT 5:29	Te nú nduchi‑ro lado vá'a‑ró kuní skɨ́vɨ róó nuu̱ íó kua̱chi, tava te skána‑ró ná kí'i̱n. Chi̱ va'a̱‑ga̱ ja̱ náa ɨ́ɨn nduchi‑ro, nasu̱ já kóo ndɨ'ɨ yikɨ kúñu‑ró kí'i̱n nuu̱ infierno.
23333	MAT 5:30	Te nú nda'a vá'a‑ró kuní skɨ́vɨ róó nuu̱ íó kua̱chi, xɨtɨ te skána‑ró ná kí'i̱n. Chi̱ va'a̱‑ga̱ ná náa ɨ́ɨn nda'a‑ro nasu̱ já kóo ndɨ'ɨ yikɨ kúñu‑ró kí'i̱n nuu̱ infierno.
23348	MAT 5:45	Náva̱'a ná kúu‑ró sé'e máá Táa̱‑ro̱ já kánchaa̱‑ya̱ ándɨ́vɨ́, chi̱ máá‑yá já'a‑ya̱ ndíka̱ndii sɨkɨ́ ñáyɨvɨ ñáá jíín sɨkɨ́ ñáyɨvɨ vá'a. Te skúun‑ya̱ saú sɨkɨ́ ñáyɨvɨ kásá'a tiñu va̱'a jíín sɨkɨ́ ñáyɨvɨ kásá'a tiñu ñáá.
23353	MAT 6:2	Te nú sá'a‑ró caridad, ma̱ tɨvɨ́‑ro̱ corneta nátu̱'un cha̱a uu̱ xini̱ káxiu̱kú‑de ini̱ ve̱'e sinagoga jíín núyá'u. Chi̱ súan kásá'a‑de náva̱'a nakana jaa‑i‑de. Ko ja̱ndáa̱ ká'a̱n‑ri̱ jíín‑ró já á ni̱ kani'i̱n‑dé ta'u̱‑dé.
23361	MAT 6:10	Te ná kóo ñuu̱ nuu̱ tá'ú‑ní tiñu. Te ná kóo ta̱ká tiñu játa'a̱n ini̱ máá‑ní, nátu̱'un íó ini̱ andɨ́vɨ́ suni súan ná kóo ini̱ ñu̱yɨ́vɨ yá'a.
23364	MAT 6:13	Te ma̱ skívɨ‑ní náá koto nchaa̱‑i náá, chi̱ sua nama‑ní náá nuu̱ kíni nuu̱ kuí'a̱. Chi̱ máá‑ní kúu I'a̱ tá'ú tíñu, te tɨ́ɨn‑ní fuerza, chi̱ kúñá'nu‑ní nɨ́ɨ́ káni. Súan ná kóo. Amén. Achi̱‑ro̱.
23375	MAT 6:24	Ni ɨɨn mozo ma̱ kúu kuatíñu‑de nuu̱ úu̱ jito'o̱. Chi̱ kiti̱ ini̱‑de nuu̱ ɨ́ɨn te kumani̱‑dé jíín ɨngá, xí kuándatu̱‑de nuu̱ ɨ́ɨn te sani̱'in ini̱‑de nuu̱ ɨngá. Ma̱ kúu kuatíñu‑ró núu̱ Dios jíín núu̱ tú'un kúká.
23379	MAT 6:28	Naja̱ kánakani ini̱‑ro̱ sɨkɨ́ sá'ma. Nde̱'é ndasa kája'nu ita̱ yuku. Tú sátiñu, ni tú táú.
23383	MAT 6:32	Chi ña̱yɨvɨ sɨ́ɨn nación kándúkú táká ndatíñu jia̱n. Ko máá Táa̱‑ro̱ ondé andɨ́vɨ́, a jiní‑ya̱ já kánandɨ'ɨ‑ró táká ndatíñu yá'a.
23424	MAT 8:10	Te ni̱ jini so̱'o Jesús tu̱'un yá'a. Te ni̱ naa iní‑ya̱ ndé'é‑yá. Te ni̱ kachi̱‑ya̱ jíín ñáyɨvɨ káindiki̱n‑ya̱‑ún: Ja̱ndáa̱ ká'a̱n‑ri̱ jíín‑ró, ja̱ ní ini̱ ñuu̱ Israel tú ní jiní‑ri̱ ni ɨɨn cha̱a kándíja súan.
23427	MAT 8:13	Yúan‑na te ni̱ kachi̱ Jesús jíín cháa kúu capitán: Kuá'án. Nátu̱'un ni̱ kandíja‑ró, te kuni̱‑ro̱ já súan íó, áchí‑ya̱. Te mozo‑ún ni̱ nduva̱'a‑ni‑i hora‑ún.
23430	MAT 8:16	Te nuu̱ ní ini, te nuu̱‑yá ni̱ cha̱koyo ja̱ kándi̱so ña̱yɨvɨ káta'a̱n tachi̱ kíni. Te jíín tú'un‑ni ká'a̱n‑ya̱, te ni̱ kiñi'in‑ya̱ tachí‑ún kája'a̱n. Te ni̱ nasáva̱'a‑ya̱ táká ña̱yɨvɨ káku'u̱.
23436	MAT 8:22	Te ni̱ kachi̱ Jesús jíín‑de: Kundiki̱n ruu̱ ná kí'o̱n. Skéndo̱o ta̱ká ndɨ̱yi‑ún ná chíndu̱ji tá'an ndɨ̱yi jíná'an. Achí‑ya̱.
23464	MAT 9:16	Tú ni ɨɨn nachu'un sa'ma jáá núu̱ sú'nu̱ tu̱'ú. Chi ja̱ ní nuku̱'un jáá‑ún ka'ncha̱‑ga̱ ja̱ tu̱'ú‑ún. Te ja̱ te̱'ndé‑ún, ví'í‑gá te'nde̱.
23465	MAT 9:17	Te tú káchu'un ña̱yɨvɨ vino jáá iní ñii tú'ú. Chi̱ nú súan, te ndata̱ ñíi‑ún, te katɨ vino, te naa ñíi‑ún. Ko káchu'un‑i vino jáá iní ñii jáá. Yúan‑na te kendo̱o va̱'a ndendúú. Achí‑ya̱.
23473	MAT 9:25	Te ni̱ kiñi'in‑ya̱ ñáyɨvɨ kuá'a̱‑ún kua'a̱n‑i. Te ni̱ kɨ̱vɨ‑ya̱ iní ve̱'e. Te ni̱ tɨɨn‑ya̱ ndá'a súchí sɨ́'ɨ́‑ún. Te ni̱ nduko̱o‑ni‑i.
23476	MAT 9:28	Te ni̱ najaa̱‑ya̱ vé'e. Te ni̱ cha̱koyo cha̱a kuáá‑ún nuu̱‑yá. Te ni̱ ka'a̱n Jesús jíín‑de: Á kákandíja‑ró já kúu sá'a‑ri̱, áchí‑ya̱. Kuu Táta̱, áchí‑de.
23481	MAT 9:33	Te ni̱ kiñi'in‑ya̱ tachí kíni‑ún kua'a̱n. Te cha̱a ñí'ín‑ún, ni̱ naka'a̱n‑de. Te ña̱yɨvɨ kuá'a̱‑ún, ni̱ ka̱kee nuu̱‑í kánde̱'é‑i. Te ni̱ kaka'a̱n‑i: Ni tú kájini̱ kutɨ‑yo súan ini̱ ñuu̱ Israel, áchí‑i.
23483	MAT 9:35	Te ni̱ jika kuu Jesús ta̱ká ñuu̱ jíín táká rancho. Te suni ini̱ ve̱'e sinagoga ni̱ stá'a̱n‑ya̱ tú'un nuu̱‑í. Te ni̱ jani‑ya̱ tú'un va̱'a ndasa koo ñuu̱ nuu̱ tá'ú Dios tiñu. Te ni̱ nasáva̱'a‑ya̱ ñáyɨvɨ káku'u̱ na̱ni kue'e̱.
23487	MAT 10:1	Yúan‑na te ni̱ kana‑ya̱ xiní ndɨ́'uxí uu̱ cha̱a káskuá'a jíín‑yá. Te ni̱ ja̱'a‑ya̱ fuerza ini̱‑de ja̱ kúndéé‑de jíín tachí kíni, náva̱'a kiñi'in‑de ki'i̱n fuera, te nasáva̱'a‑de ña̱yɨvɨ káku'u̱ ta̱ká nuu̱ kué'e̱.
23494	MAT 10:8	Te nasáva̱'a‑ró ñáyɨvɨ káku'u̱. Te sándoo‑ró já káte'yu̱. Naschakú‑ro̱ ndɨ́yi. Kiñi'in‑ró tachí kíni ki'i̱n. Chi ni̱ ni'i̱n sáni‑ró, te suni súan kua̱'a sáni‑ró.
23502	MAT 10:16	Kuni so̱'o chi̱ tájí‑rí róó ki'i̱n‑ro̱ nátu̱'un rɨɨ̱ ma̱'ñú yí'ɨ̱. Núsáá te koo ndíchí‑ró nátu̱'un koo̱, te koo vi̱tá ini̱‑ro̱ nátu̱'un paloma.
23507	MAT 10:21	Te ñani̱ jíín ñaní nastúu tá'an ja̱ kúu̱, te táa̱ nastúu se̱'e. Te se̱'e‑ún ndonda sɨkɨ̱ táa̱, te ka'ni tá'an.
23513	MAT 10:27	Ja̱ ní ka'a̱n‑ri̱ jíín‑ró núñáa, kani ndiji̱n‑ro̱ tú'un. Te ja̱ ní jini tu̱'un‑ró, onde̱ xini̱ vé'e kundii̱‑ro̱ te kani‑ró tú'un.
23520	MAT 10:34	Ma̱ káni ini̱‑ro̱ jíná'an‑ró já vái‑ri̱ ja̱ kóo ná'ín‑ni ini̱ ñu̱yɨ́vɨ yá'a. Tú va̱i‑ri̱ ja̱ kóo súan, chi̱ sua yuchi̱ koo.
23533	MAT 11:5	Cha̱a kuáá, kándundiji̱n nuu̱‑dé. Te cha̱a rengo, kánakaka‑de. Cha̱a té'yu̱ ndɨ̱'yi, kándundoo‑de. Te cha̱a só'ó, kánakuni so̱'o‑de. Te cha̱a ni̱ ji'i̱, kánachaku̱‑de sá'a‑ri̱. Te suni jáni‑ri̱ tu̱'un va̱'a Dios nuu̱ ñáyɨvɨ ndá'ú.
23535	MAT 11:7	Te káno'o̱n cha̱a‑ún. Te ni̱ kejá'á Jesús ká'a̱n‑ya̱ tú'un Juan nuu̱ ñáyɨvɨ‑ún: Naja̱ ní kenda‑ró ní kaja'a̱n‑ro̱ ondé nuu̱ ñú'un té'é. Ja̱ ndé'é‑ró ichá ja̱ kandá sá'a tachi̱ náún.
23544	MAT 11:16	Na̱ún tu̱'un yátá skétá'an‑ri̱ jíín ñáyɨvɨ yá'a. Kákuu‑i nátu̱'un su̱chí lúlí káxiu̱kú núyá'u ja̱ súan kákana kó'ó‑i xini̱ tá'an‑i.
23576	MAT 12:18	Yá'a íó mozo‑ri̱ ja̱ ní naka̱ji‑ri̱, áchí Dios, áchí Isaías, te mani̱‑rí jíín‑i. Te kúsɨɨ̱ iní‑ri̱ jíín‑i. Te kua̱'a‑ri̱ Espíritu‑ri̱ sɨkɨ̱‑í. Te kastu̱'ún‑i nuu̱ ñáyɨvɨ sɨ́ɨn nación ja̱ kíi juicio sɨkɨ̱ máá jíná'an.
23583	MAT 12:25	Ko Jesús, ni̱ jini̱‑ya̱ já súan kájani ini̱‑de. Te ni̱ ka'a̱n‑ya̱ jíín‑de: Ta̱ká nación ja̱ sásɨ́ɨn máá te kánakua̱tá'an máá, naa. Te ta̱ká ñuu̱ xí vé'e ja̱ sásɨ́ɨn máá, te kánakua̱tá'an máá, ma̱ kúni̱'in.
23591	MAT 12:33	Kuu‑ró yúnu vá'a ja̱ vá'a nde'e̱, xí kúu‑ró yúnu káñáá, ja̱ ñáá nde'e̱. Chi̱ jíín ndé'e̱ te jiní‑yo̱ na̱ún yunu kúu.
23601	MAT 12:43	Nú ni̱ kenda tachi̱ kíni ini̱ ɨɨn cha̱a. Te jíka kuu nuu̱ ñú'un té'é ndúkú núu̱ júngo̱o. Te tú ní'i̱n.
23603	MAT 12:45	Yúan‑na te ki'i̱n tachi̱‑ún, te kuaka tá'an jíín usiá‑ga̱ tachi̱ ñáá‑ga̱ vásá máá. Te kɨ́vɨ koyo te káxiu̱kú yúan. Núsáá te ví'í‑gá tá'a̱n cha̱a yúan onde̱ sandɨ̱'ɨ́‑na̱ vásá já xnáñúú núú. Te suni súan ta'a̱n ña̱yɨvɨ ñáá yá'a. Achí‑ya̱.
23612	MAT 13:4	Te sáka‑dé kua'a̱n‑de. Te ɨɨn nuni̱‑ún, ni̱ jungava yu'íchi. Te ni̱ chaa̱ tɨsaa̱ te ni̱ ka̱kókó‑tɨ́.
23613	MAT 13:5	Te ɨnga̱ ni̱ jungava nuu̱ ñú'un yúu̱ núu̱ tú íó kua'a̱ ñú'un. Te ni̱ kana yachi̱‑ni chi̱ tú íó kókon ñu'un.
23616	MAT 13:8	Te sava ni̱ ka̱jungava nuu̱ ñú'un vá'a. Te ni̱ kuun nuni̱, ɨɨn ja̱ ɨ́ɨn ciento, ɨnga̱ ja̱ uní xiko, te ɨnga̱ ja̱ okó uxi̱.
23620	MAT 13:12	Chi cha̱a ja̱ á ñáva̱'a, te kii‑ga̱ nuu̱‑dé sá'a‑ya̱. Te kuñava̱'a‑de kua'a̱ xáa̱n‑gá. Ko cha̱a ja̱ ná tú ñáva̱'a, va̱sa ja̱ á ñáva̱'a‑de‑ún, te kuxio ki'i̱n.
23623	MAT 13:15	Chi̱ xaa̱n ní ka̱kuni̱'in ini̱ ña̱yɨvɨ yá'a. Te xaa̱n ú'u̱ kájini so̱'o‑i. Te kájasu̱‑i nduchi‑í náva̱'a ma̱ kuní‑i jíín ndúchi‑í, te ma̱ kúni ná'ín‑i jíín só'o‑i, te ma̱ júku̱'un ini̱‑i, te ma̱ nájíó káva ini̱‑i, te ma̱ násáva̱'a‑ri̱‑i. Achí.
23627	MAT 13:19	Nú ɨɨn cha̱a jíni so̱'o‑de tu̱'un ñuu̱ Dios, te nú tú júku̱'un ini̱‑de, yúan‑na te chaa̱ kui'na̱ te kuanchaa̱‑ni tu̱'un ni̱ saka̱ iní añú‑de‑ún. Cha̱a yúan kúu nuni̱ ní jungava yu'íchi.
23630	MAT 13:22	Te nuni̱ ní saka̱ má'ñú íñu, yu̱án kúu cha̱a jíni so̱'o‑de tu̱'un. Ko kútéñu‑de jíín ndátíñu‑de. Te kuní‑de kuu kúká‑de. Te xndá'ú‑de máá‑de jíín. Ndɨ'ɨ ya̱'á jasú nuu̱ tú'un‑ún, te tú kúun nuni̱.
23633	MAT 13:25	Ko nini kixi‑de, te ni̱ jaa̱ cha̱a jíto u'u̱ tá'an jíín‑de. Te ni̱ chi'i tuku ndɨkɨn lazo nuu̱ trigo‑de, te kua'a̱n.
23635	MAT 13:27	Te ni̱ ja̱koyo mozo máá táa̱, cha̱a xíin. Te ni̱ kaka'a̱n‑i jíín‑de: Táta̱, á tú ní chí'i‑ní nuni̱ vá'a nuu̱ ñú'un‑ní yá'a. Te ndénu̱ ní ni'i̱n‑ní lazo yá'a núsáá. Achí‑i.
23638	MAT 13:30	Ná kuá'nu máá jíná'an onde̱ kɨvɨ̱ tá'nu̱. Te kɨvɨ̱‑ún te tá'ú‑rí tiñu nuu̱ cháa ka'nu̱: Stútú xna'a̱n‑ga̱ lazo jia̱n, te sá'a‑ró nú'ni̱ náva̱'a ka'mu‑yó. Ko trigo yá'a, nastútú‑ró ná kɨ́vɨ ini̱ yaka̱‑ri̱. Achí‑de, áchí‑ya̱.
23640	MAT 13:32	Te ja̱ndáa̱ ɨɨn ndɨkɨn lúlí‑ga̱ kúu vásá táká‑ga̱ tata̱. Ko nú ni̱ ja'nu, te kúu ká'nu‑ga̱ vásá táká‑ga̱ yua̱. Te kuu ɨɨn yunu ká'nu. Te chaa̱ tɨsaa̱ andɨ́vɨ́, te va̱tu‑ni sá'a‑tɨ̱ taká‑tɨ̱ chíi nda'a‑ún. Achí‑ya̱.
23641	MAT 13:33	Ió ɨnga̱ tu̱'un yátá ní ka'a̱n‑ya̱ jíín‑de: Ñuu̱ nátu̱'un andɨ́vɨ́ kúu nátu̱'un yujan íá já ní ki'in ɨɨn ña'an. Te ni̱ chisa̱'í‑ña chíi uni̱ ti̱yii yúchi onde̱ ni̱ ndɨ'ɨ ni̱ kuu íá ní sá'a. Achí‑ya̱.
23644	MAT 13:36	Yúan‑na te ni̱ nakuatá'ú Jesús nuu̱ ñáyɨvɨ‑ún. Te ni̱ ndɨ̱vɨ‑ya̱ iní ve̱'e. Te ni̱ ja̱koyo cha̱a káskuá'a‑ún nuu̱‑yá. Te ni̱ kaka'a̱n‑de jíín‑yá: Kani kájí‑ní tu̱'un yátá lazo nuu̱‑ná, áchí‑de.
23646	MAT 13:38	Te ñu'un‑ún kúu ñu̱yɨ́vɨ. Te tata̱ va̱'a‑ún kákuu se̱'e Dios. Te lazo‑ún kákuu se̱'e kui'na̱.
23647	MAT 13:39	Te cha̱a u'u̱ ja̱ ní chi'i lazo‑ún kúu kui'na̱. Te kɨvɨ̱ tá'nu̱‑ún kúu kɨvɨ̱ jínu ñu̱yɨ́vɨ. Te cha̱a ka'nu̱‑ún kákuu ndajá'a̱ Dios.
23649	MAT 13:41	Te máá Sé'e cha̱a, tájí‑yá ndajá'a̱‑yá ki'i̱n. Te nastútú‑yá ta̱ká ña̱yɨvɨ kásá'a kua̱chi jíín ñáyɨvɨ kásá'a tiñu ñáá.
23650	MAT 13:42	Te taan‑yá‑i kayu̱‑i nuu̱ ñú'u̱n. Te yúan nde'e̱‑i te nakaji‑í ñii yú'u‑í jíná'an‑i.
23654	MAT 13:46	Te ni̱ jini̱‑de ɨɨn perla ja̱ xáa̱n yá'u. Te ni̱ kee‑de kua'a̱n‑de. Te ni̱ xi̱kó ndɨ́'ɨ‑de ta̱ká ndatíñu‑de. Te ni̱ jaan‑de perla‑ún.
23656	MAT 13:48	Te nuu̱ ní chítú ñúnu‑ún, te ni̱ ka̱natava‑dé yundúcha. Te ni̱ kaju̱ngo̱o‑de. Te ni̱ kaka̱ji‑de kɨtɨ vá'a‑ún kɨ́vɨ‑tɨ̱ iní ji̱ka. Te ni̱ ka̱skána‑de kɨtɨ ñáá‑ún kua'a̱n.
23657	MAT 13:49	Suni súan koo kɨvɨ̱ jínu ñu̱yɨ́vɨ. Chi̱ kenda koyo ndajá'a̱‑yá. Te ka̱ji‑ya̱ ñáyɨvɨ ñáá ma̱'ñú ñáyɨvɨ vá'a.
23658	MAT 13:50	Te taan‑yá‑i kayu̱‑i nuu̱ ñú'u̱n. Te yúan nde'e̱‑i te nakaji‑í ñii yú'u‑í. Achí‑ya̱.
23661	MAT 13:53	Te súan ni̱ ji̱nu ni̱ ka'a̱n Jesús tu̱'un yátá yá'a. Te ni̱ kenda‑ya̱ yúan kua'a̱n‑ya̱.
23662	MAT 13:54	Te ni̱ najaa̱‑ya̱ ñúu̱‑ya̱. Te ni̱ stá'a̱n‑ya̱ núu̱‑dé ini̱ ve̱'e sinagoga máá‑de jíná'an‑de. Te ni̱ ka̱naa iní‑de ni̱ kande̱'é‑de nuu̱‑yá. Te ni̱ kaka'a̱n‑de: Ndénu̱ ní ni'i̱n cháa yá'a tu̱'un ndíchí yá'a jíín tíñu ñá'nu sá'a‑de yá'a.
23668	MAT 14:2	Te ni̱ kachi̱‑de jíín mozo‑de: Cha̱a yá'a kúu Juan ja̱ skuánducha. Ni̱ nachaku̱‑de ja̱ ní ji'i̱‑de, te ja̱ yúán sá'a‑de tiñu ñá'nu yá'a. Achí‑de.
23676	MAT 14:10	Te ni̱ tájí‑de soldado ni̱ ja'a̱n. Te ni̱ xɨtɨ xiní Juan ini̱ veka̱a.
23677	MAT 14:11	Te ni̱ chaa̱ xini̱‑dé kándee nuu̱ ɨ́ɨn ko'o̱. Te ni̱ ja̱'a soldado nuu̱ súchí sɨ́'ɨ́‑ún. Te máá‑i, ni̱ jancha̱ka‑i nuu̱ náa̱‑i.
23680	MAT 14:14	Te ni̱ kenda Jesús kua'a̱n‑ya̱. Te ni̱ jini̱‑ya̱ núu̱ ñáyɨvɨ kuá'a̱ xáa̱n. Te ni̱ ndukuí'a̱ ini̱‑ya̱ jíín‑i. Te ni̱ sá'a‑ya̱ taná táká ña̱yɨvɨ káku'u̱.
23704	MAT 15:2	Cha̱a káskuá'a jíín‑ró, naja̱ káské'ichi̱‑de tani̱nu cha̱a aná'án. Chi̱ tú kánandá'á‑de te káyee‑dé staa̱. Achí‑de.
23715	MAT 15:13	Ko máá‑yá, ni̱ ka'a̱n‑ya̱: Ta̱ká yunu já tú ní náchu'un máá Táa̱‑ri̱ andɨ́vɨ́, te tu'un‑ri̱ ki'i̱n.
23716	MAT 15:14	Sía̱ jíná'an‑ró ná kí'i̱n‑de. Cha̱a kuáá kástá'a̱n ichi núu̱ sáva‑ga̱ cha̱a kuáá kákuu‑de. Chi̱ nú ɨɨn cha̱a kuáá stá'a̱n‑de ichi núu̱ ɨngá cha̱a kuáá, te ndendúú‑de jungoyo‑de ini̱ xa'va̱. Achí‑ya̱.
23719	MAT 15:17	Á tú kájuku̱'un ini̱‑ro̱ já táká ja̱ kée‑í kɨ́vɨ kua'a̱n chi̱i‑i, te ndénda‑ni kua'a̱n.
23720	MAT 15:18	Ko ja̱ kénda yu'u‑í, chi̱ onde̱ ini̱ añú‑i va̱i, te yu̱án kúu ja̱ kúchá'án‑i sá'a.
23721	MAT 15:19	Chi̱ onde̱ ichi iní añú‑i kénda ja̱ jáni ñáá ini̱, ja̱ já'ni ndɨ́yi, ja̱ ísɨ́kɨ ncháa̱ tá'an, ja̱ kuáxán iní, ja̱ sákuí'ná, ja̱ ká'a̱n tu̱'un tú'ún, ja̱ ká'a̱n ndɨva̱'a.
23722	MAT 15:20	Ta̱ká tu̱'un yá'a kúu ja̱ kúchá'án‑i sá'a. Ko nú tú nándá'á‑i te kee‑í staa̱, tú kúchá'án‑i sá'a. Achí‑ya̱.
23732	MAT 15:30	Te ni̱ ja̱koyo kua'a̱ ñáyɨvɨ núu̱‑yá jíín ñáyɨvɨ rengo, ja̱ kuáá, ja̱ ñí'ín, ja̱ tɨ́kú'lu, jíín sáva‑ga̱‑i ja̱ káku'u̱. Te ni̱ kajaki̱n‑i‑ún núu̱ já'a̱ Jesús. Te ni̱ nasáva̱'a‑ya̱‑í jíná'an‑i.
23737	MAT 15:35	Yúan‑na te ni̱ tá'ú‑yá tiñu nuu̱ ñáyɨvɨ‑ún ni̱ ka̱jungo̱o‑i nuu̱ ñú'un.
23744	MAT 16:3	Te ja̱ñá'a̱n káka'a̱n‑ro̱: Vina te kuun sau̱, chi̱ íin ñáá viko̱ kua̱'á ándɨ́vɨ́, áchí‑ro̱. Cha̱a uu̱ xini̱ kákuu‑ró. A kájini̱‑ro̱ na̱ún kuní ka'a̱n viko̱ ándɨ́vɨ́, ko tú kájuku̱'un ini̱‑ro̱ tuní kɨvɨ̱ yá'a.
23773	MAT 17:4	Te ni̱ ka'a̱n Pedro: Táta̱, va̱'a‑ga̱ ná kéndo̱o‑yó yá'a. Nú kuní‑ní te sá'a‑ná uni̱ ve'e kuii. Ɨɨn kuu máá‑ní, ɨnga̱ kuu Moisés, te ɨnga̱ kuu Elías, áchí‑de jíín Jesús.
23774	MAT 17:5	Te nini ká'a̱n‑de, te ni̱ chaa̱ ɨɨn viko̱ nu̱'ún. Te ni̱ jasu̱ nɨ́ɨ́ núu̱‑dé. Te ni̱ kenda luz chi̱i. Te ni̱ kenda ɨɨn tu̱'un ja̱ ní ka'a̱n: Ya̱'á kúu Se̱'e‑ri̱, ja̱ kúndá'ú ini̱‑ri̱‑i. Te kúsɨɨ̱ iní‑ri̱ jíín‑i. Ná kúni ná'ín‑ró tú'un ká'a̱n‑i núsáá. Achí Dios.
23789	MAT 17:20	Te ni̱ kachi̱ Jesús jíín‑de: Sɨkɨ̱ já tú kákandíja va̱'a‑ró ní kuu yu̱án. Chi̱ ká'a̱n ndaa̱‑ri̱ jíín‑ró, ja̱ nú kákandíja‑ró, va̱sté ɨ́ɨn tí'li̱ nátu̱'un ɨɨn ndɨkɨn yuá mostaza, te kachi̱‑ro̱ kúni yuku yá'a: Kuxio yá'a te kuá'án onde̱ yúan, achi̱‑ro̱, te ki'i̱n. Te kuu sá'a‑ró táká tiñu súan.
23794	MAT 17:25	Te Pedro: Kuu, áchí‑de. Te ni̱ ndɨ̱vɨ‑de ini̱ ve̱'e. Te ni̱ ka'a̱n Jesús xna'a̱n‑ga̱ jíín‑de: Na̱ún kachí‑ro̱. Ta̱ká cha̱a rey ini̱ ñu̱yɨ́vɨ yá'a, ndénu̱ kájika̱n‑de poniná. Á nuu̱ sé'e‑de xí núu̱ cháa sɨ́ɨn ve'e, áchí‑ya̱.
23804	MAT 18:8	Núsáá te nú nda'a‑ro xí já'a̱‑ro̱ kuní skɨ́vɨ róó nuu̱ íó kua̱chi, xɨtɨ te skána‑ró ná kí'i̱n. Va'a̱‑ga̱ ja̱ kóo rengo‑ro̱ xí kóo tɨ́kú'lu‑ró kúchaku̱‑ro̱ nɨ́ɨ́ káni, nasu̱ já kóo ndendúú nda'a‑ro xí ndéndúú ja'a̱‑ro̱ kí'i̱n‑ro̱ núu̱ ñú'u̱n nɨ́ɨ́ káni.
23805	MAT 18:9	Te nú nduchi‑ro kuní skɨ́vɨ róó nuu̱ íó kua̱chi, tava te skána‑ró ná kí'i̱n. Va'a̱‑ga̱ ja̱ kúchaku̱‑ro̱ jíín ɨ́ɨn‑ni nduchi‑ro, nasu̱ já kóo ndendúú nduchi‑ro kí'i̱n‑ro̱ núu̱ ñú'u̱n infierno.
23806	MAT 18:10	Koto‑ró máá‑ró jíná'an‑ró. Ma̱ sájá'a̱ ini̱‑ro̱ núu̱ ɨ́ɨn su̱chí lúlí yá'a. Chi̱ a ká'a̱n‑ri̱ jíín‑ró já ndájá'a̱‑í ká'i̱o andɨ́vɨ́, nene̱ kájini̱‑ya̱ núu̱ máá Táa̱‑ri̱ ja̱ kánchaa̱‑ya̱ ondé andɨ́vɨ́.
23810	MAT 18:14	Te súan máá Táa̱‑ro̱ I'a̱ kánchaa̱ onde̱ andɨ́vɨ́, tú játa'a̱n ini̱‑ya̱ já náa ní ɨɨn tá'an su̱chí lúlí yá'a.
23812	MAT 18:16	Ko nú tú ní chú'un ini̱‑de tu̱'un ká'a̱n‑ro̱, te kuaka uu̱ xí uní‑ga̱ ña̱yɨvɨ kí'i̱n jíín‑ró, náva̱'a jíín tú'un ká'a̱n uu̱ xí uní testigo te kundaa̱ ta̱ká tu̱'un.
23823	MAT 18:27	Te máá jíto'o̱‑ún, ni̱ kundá'ú ini̱‑de mozo‑de. Te ni̱ sía̱‑de kua'a̱n. Te ni̱ sá'a‑de tu̱ká'nu ini̱ ja̱ taú mozo‑de‑ún.
23832	MAT 19:1	Te ni̱ ndɨ'ɨ ni̱ ka'a̱n Jesús ta̱ká tu̱'un yá'a. Te ni̱ kenda‑ya̱ iní ñuu̱ Galilea kua'a̱n‑ya̱. Te ni̱ jaa̱‑ya̱ yúñúu̱ Judea, ɨnga̱ lado yu̱cha Jordán.
23852	MAT 19:21	Te ni̱ kachi̱ Jesús jíín‑de: Nú kuní‑ro̱ kéndo̱o va̱'a‑ró, kuá'án, te xi̱kó‑ró já ñáva̱'a‑ró, te kua̱'a‑ró núu̱ ñáyɨvɨ ndá'ú. Te onde̱ andɨ́vɨ́ kóo yaji̱‑ro̱. Yúan‑na te kii‑ró kúndiki̱n‑ro̱ rúu̱ ki'o̱n, áchí‑ya̱.
23864	MAT 20:3	Te suni ni̱ kenda‑de nátu̱'un ka̱'ɨɨ̱n. Te ni̱ jini̱‑de nuu̱ sáva‑ga̱ cha̱a ká'i̱in sáni‑de nu̱yá'u.
23866	MAT 20:5	Te ni̱ kenda tuku‑de nátu̱'un ka̱'uxi̱ uu̱ jíín ká'uni̱. Te suni súan ni̱ sá'a‑de.
23885	MAT 20:24	Te uxi̱‑ga̱ cha̱a‑ún, ni̱ ka̱jini so̱'o‑de tu̱'un yá'a. Te ni̱ kakiti̱ ini̱‑de nuu̱ úu̱ ñani̱‑ún.
23897	MAT 21:2	Te ká'a̱n‑ya̱ jíín‑de: Kua'án onde̱ ñuu̱ kánchaa̱ nuu̱‑ro̱ jián, te ni'i̱n‑ro̱ ɨ́ɨn burro nú'ni̱‑tɨ jíín ɨ́ɨn burro yɨ́kɨ́n jíín‑tɨ́. Te ndájí‑ró‑tɨ́, te kunchaka‑ró‑tɨ́ kii‑ró jíín‑tɨ́ nuu̱‑rí yá'a.
23907	MAT 21:12	Te ni̱ kɨ̱vɨ Jesús ini̱ ve̱'e ii̱ Dios. Te ni̱ kiñi'in‑ya̱ ñáyɨvɨ kájaan, káxi̱kó, íin ini̱ ve̱'e ii̱‑ún, kája'a̱n. Te ni̱ skuíó káni‑ya̱ mesa cha̱a káxndáji xu̱'ún, jíín silla cha̱a káxi̱kó paloma.
23908	MAT 21:13	Te ni̱ ka'a̱n‑ya̱ jíín‑i: A yóso núu̱ tutú: Ve'e‑ri̱, chi̱ ve'e nuu̱ kájika̱n ta'u̱‑í nání, áchí tutu̱. Ko máá‑ró, a ni̱ ka̱nasá'a‑ró yaú kava ñákui̱'ná. Achí‑ya̱.