23216	MAT 1:3	Ra Judá i cuu zutu ra Fares ta ra Zara. Tamar i sinañi zɨhɨ ra. Ra Fares i cuu zutu ra Esrom. Ta ra Esrom i cuu zutu ra Aram.
23225	MAT 1:12	Yaha cuan ta zɨquɨ ra Jeconías i cuu zutu ra Salatiel. Ta ra Salatiel i cuu zutu ra Zorobabel.
23226	MAT 1:13	Ta ra Zorobabel i cuu zutu ra Abiud. Ta ra Abiud i cuu zutu ra Eliaquim. Ta ra Eliaquim i cuu zutu ra Azor.
23233	MAT 1:20	Zoco cuhva sa nacañi xaan iñi ra yozo caa cua zavaha ra, i quituu minoo ángel ra Ndyoo nuu ra sisi ñimahna, ta i catyi ángel cuan sihin ra: José, ñiyɨvɨ sii ra David, ma yuhun ta cuhun sii ña María sa cuu ña ñazɨhun vatyi zehe ña sa cua cacu cuu zehe Tatyi Ii ra Ndyoo.
23236	MAT 1:23	Minoo ñaha yoco, cua ñihi ña minoo zehe, ta rayɨɨ cua cuu zehe ña. Emanuel cua cunañi ra. Zɨvɨ Emanuel cuan cuñi si catyi si: Ra Ndyoo ndyaa sihin yo.
23238	MAT 1:25	Zoco ñá quixi ra sihin ña ndya sa cacu zehe nuu ña. Ta i zacunañi ra sii ra Jesús.
23253	MAT 2:15	I ndoo ñu yucuan ndya i sihi ra rey Herodes. Cuhva ya i cuu si vatyi tacuan ta cua quita si cuhva i catyi minoo ra profeta nu i catyi ra cuhva i nacatyi maa ra Ndyoo: “Cua nacane sii Zehi ndya Egipto.” Catyi ra.
23260	MAT 2:22	Zoco i ñihi ra José tuhun vatyi ndyaca ñaha ra Arquelao nu cu si Judea sa cuenda ra Herodes zutu ra, ta i yuhu xaan ra José cuhun ra yucuan. Ta i cahan tucu ángel sihin ra sisi ñimahna, ta yucuan cuenda cuahan ñu ndya nu cu si Galilea.
23263	MAT 3:2	Ihya cuu cuhva i catyi ra: Zama ndo cuhva iyo ndo vatyi sa cuñi saa quɨvɨ cundyaca ñaha ra Ndyoo ihya ñuu ñiyɨvɨ. Catyi ra.
23272	MAT 3:11	Ndisa zacoo ndutye sii ndo sihin ndutya tatu zama ndo cuhva iyo ndo. Zoco vasi inga ra cahnu ca ta zɨquɨ mi. Ña tahan si sii, nu sa cui muzu ra ta cuize ndisa ra, zoco zuun ñi maa ra i saha tyiño sii. Ta maa ra cua zacoo ndutya sii ndo sihin Tatyi Ii ta sihin ñúhu.
23276	MAT 3:15	Zoco i catyi ra Jesús sihin ra: Nacuu si cuhva catyi suhun vityi vatyi tacuan cuñi si zavaha yo tandɨhɨ cuhva ndoo, cuhva cuñi ra Ndyoo. Tacuan i catyi ra Jesús, ta zɨquɨ i ndoo ra Juan vaha.
23278	MAT 3:17	Ta tacuan ta i cahan minoo ra cahan sisi andɨvɨ ta i catyi ra: Ihya cuu zehi. Cuñi xein sii ra. Zɨɨ xaan cuñi sihin ra.
23281	MAT 4:3	Ta cuhva cuan i tuhva cuihna sii ra vatyi cua nducu coto ihñi ra sii ra, ta catyi ra: Tatu ndisa vatyi Zehe ra Ndyoo cuu suun, catyun sihin yuu sa catuu ihya vatyi nanduu si pan.
23282	MAT 4:4	Zoco i nacahan ra Jesús ta catyi ra: Catyi Tuhun Ndyoo vatyi ña maa sihin sa casi ñi yo cundito yo. Sihin sa sasi yo ndito coño ñuhu yo, zoco sihin sa tyaa yo yahvi tuhun cahan ra Ndyoo ta ndito añima yo sa ndisa cuii. Catyi ra Jesús sihin cuihna.
23284	MAT 4:6	Tatu ndisa vatyi Zehe ra Ndyoo cuu suun, ndavon ndya nu ñuhu vatyi catyi Tuhun Ndyoo: “Cua cuhva ra Ndyoo tyiño sii ángel ra vatyi zacuenda ra suun. Cua naqueen ra suun sihin ndaha ra, ta ma ñicuehe sohon sihin minoo yuu.”
23288	MAT 4:10	Zoco i catyi ra Jesús sihin ra: Cuɨñɨ siyo suun sii, cuihna vatyi catyi Tuhun Ndyoo vatyi ɨɨn ñi sii maa ra Ndyoo ra ndyaca ñaha sii ndi cua zacahnu ndi. Ta ɨɨn ñi tyiño maa ra cua zacuu ndi. Catyi ra Jesús sihin cuihna.
23291	MAT 4:13	Zoco ñá ndoo ra ñuu Nazaret. Cuahan ra cua cundyaa ra ñuu Capernaum. Minoo ñuu sa ndyaa yatyi ñi yuhu miñi yatyi nu cu si Zabulón ta Neftalí cuu si.
23293	MAT 4:15	Nu cu si Zabulón ta Neftalí, ityi cuahan yo miñi tatu sa yaha yo yuu Jordán, yucuan cuu nu cu si Galilea nu ndyaa ñiyɨvɨ sa yɨvɨ ñiyɨvɨ hebreo cuu.
23295	MAT 4:17	Ndya quɨvɨ i quɨhvɨ ra Jesús Galilea, ta i quisaha nacatyi ra Tuhun Ndyoo sihin ñiyɨvɨ. Tyehen i catyi ra: Zandoo ndo cuatyi ndo, ta zama ndo cuhva iyo ndo vatyi sa cuñi saa quɨvɨ cua cundyaca ñaha ra Ndyoo ñuu ñiyɨvɨ.
23299	MAT 4:21	Ta i sica ra Jesús zuhva ca sihin ra ityi nuu ca ta i ndyehe ra sii ra Jacobo sihin ra Juan zehe ra Zebedeo. Ñoho ra minoo barco sihin zutu ra. Nazuhva ra traya ra. Ta i cana ra Jesús sii ra.
23301	MAT 4:23	Sica noo ra Jesús nacahnu Galilea. Zacuaha ra sii ñiyɨvɨ sisi vehe ñuhu tahan tahan ñuu. Ta nacatyi ra Tuhun Vaha sihin ñiyɨvɨ cuhva cua cundyaca ñaha ra Ndyoo. Ta i zanduvaha ra sii ñiyɨvɨ cuhu tandɨhɨ cuii nuu cuehe.
23316	MAT 5:13	Maa ndo cuu tañi ñɨɨ sa cuenda ñuu ñiyɨvɨ ya. Zoco tatu ña uhva ca ñɨɨ, ¿yozo caa tyindyee si? Tatu ña uhva ca si ña vaha ca si. Zavita yo sii si, ta cuañi ñiyɨvɨ zɨquɨ si.
23319	MAT 5:16	Tacuan tucu maa ndo, zavaha ndo sa vaha ityi nuu ñiyɨvɨ, ta cua ndyehe ñu tyiño ndo, ta cua zacahnu ñu sii Zutu mañi yo, ra ndyaa andɨvɨ.
23322	MAT 5:19	Yucuan cuenda yoo ra ma zavaha minoo ley ra Ndyoo, vazu ley luhlu cuu ley cuan, ta tatu cua nacatyi tucu ra sihin ñiyɨvɨ vatyi ma zavaha ñu sii si, ra zavaha cuhva cuan cua cuu ra ra luhlu ca nu ndyaca ñaha ra Ndyoo. Zoco ra zavaha sii si ta zacuaha ra sii inga ñiyɨvɨ vatyi tahan si zavaha ñu sii si, minoo ra cahnu cua cuu ra nu ndyaca ñaha ra Ndyoo andɨvɨ.
23325	MAT 5:22	Zoco yuhvi catyi sihin ndo tatu cuxaan ndo sihin minoo ñiyɨvɨ, tahan si sa tasi tuñi ra Ndyoo sii ndo. Ta tatu cahan cuehe ndo sii minoo ñiyɨvɨ, tahan si sa tasi tuñi ra cu tyiño sii ndo. A tatu catyi ndo vatyi laa xaan minoo ñiyɨvɨ, coto vaha ndo coto cuhun ndo andyaya.
23331	MAT 5:28	Zoco yuhvi catyi sihin ndo vatyi tatu ndyehe ndo sii minoo ñaha ta cuñi ndo sii ña, sa zavaha ndo cuatyi sa cuu adulterio sihin ña sisi añima ndo cuu si cuhva cuan.
23335	MAT 5:32	Zoco yuhvi catyi sihin ndo vatyi tatu iyo minoo ra cua nducu ra cuhva tani tutu ra sihin ñazɨhɨ ra ta ñahñi cuatyi ña iyo sihin inga rayɨɨ, zoco cua coo cuatyi adulterio sii ña tatu zandoo yɨɨ ña sii ña ta quihin ña sii inga rayɨɨ. Ta ra cua tindaha sihin minoo ñaha zandoo yɨɨ sii, zavaha tucu maa ra cuatyi adulterio cuan.
23337	MAT 5:34	Zoco yuhvi catyi sihin ndo vatyi ma cuaha xaan cahan ndo tatu cuñi ndo sa cua sino iñi ñiyɨvɨ sa cahan ndo. Ma catyi ndo: “Sito vaha Ndyoo.” Ma cahan ndo tuhun andɨvɨ vatyi yucuan cuu nu ndyaa maa ra Ndyoo.
23342	MAT 5:39	Zoco yuhvi catyi sihin ndo: Ma zavaha ndo sa ña vaha sihin ñiyɨvɨ zavaha sa ña vaha sihin ndo. Tatu iyo ra cati minoo siyo xɨtun, cuhva ndɨhun inga siyo nacati ra.
23347	MAT 5:44	Zoco yuhvi catyi sihin ndo vatyi cuñi ndo sii ñu xaan iñi sii ndo. Vaha cahan ndo sihin ñiyɨvɨ cahan ndya vaha ñi sihin ndo. Zavaha ndo sa vaha sihin ñiyɨvɨ ña cuu ndyehe sii ndo. Ta cahan ndo sihin ra Ndyoo cuenda ñiyɨvɨ cahan cuehe sii ndo ta ñu zavaha sa ña vaha sihin ndo.
23348	MAT 5:45	Tatu zavaha ndo tacuan, cua cuu ndo zehe ra Ndyoo Zutu yo sa ndisa cuii, ra ndya andɨvɨ, vatyi maa ra i tyaa ñicandyi, ta zandisi si nu yucu ñiyɨvɨ ña vaha ta ñiyɨvɨ vaha. Ta zacoon ra zavi zɨquɨ ñu vaha ta zɨquɨ ñu ña vaha.
23351	MAT 5:48	Cuu ndo ñiyɨvɨ ñahñi maa cuatyi. Tañi Zutu yo, ra ndyaa andɨvɨ, vatyi ñahñi maa cuatyi ra iyo caña ñi.
23352	MAT 6:1	Ma zavaha ndo sa vaha nuu ñiyɨvɨ ñi vatyi cuñi ndo sa ndyehe ñu. Tatu tacuan zavaha ndo, ñahñi sa cua cuhva Zutu yo, ra ndyaa andɨvɨ, sii ndo.
23353	MAT 6:2	Yucuan cuenda tatu tyindyee ndo sii ñu ndahvi, ma nacatyi ndo sihin tandɨhɨ ñiyɨvɨ tañi zavaha ra sahan vehe ñuhu ta nuyahvi ta zaha ra tuhun vatyi vaha xaan ra. Zavaha ra sa vaha vatyi cuñi ra sa cua zacahnu ñiyɨvɨ sii ra. Ta sa ndisa catyi sihin ndo vatyi sihin sa yucuan ñi ta sa ñihi ra sa vaha. Ñahñi ca sa cua cuhva maa ra Ndyoo sii ra.
23354	MAT 6:3	Zoco tatu zavaha maa ndo tumañi iñi sii ñiyɨvɨ ndahvi, xehe ñi zavaha ndo sii si, minoo cuhva sa ma coto nu amigo ndo.
23355	MAT 6:4	Xehe ñi tyindyee ndo sii ñiyɨvɨ ndahvi. Ta cua ndyehe ra Ndyoo Zutu yo cuhva zavaha ndo sa xehe ñi, ta cua cuhva maa ra sa vaha sii ndo sa cuenda si.
23357	MAT 6:6	Zoco tatu cua cahan maa ndo sihin ra Ndyoo, quɨhvɨ ndo nu yoñi ndyehe, ta nacazi ndo yuvehe ta cahan ndo sihin ra Ndyoo Zutu yo sa maa ñi maa ndo. Cua ndyehe maa ra cuhva zavaha ndo sa xehe ñi, ta cua cuhva ra sa vaha sii ndo sa cuenda si.
23359	MAT 6:8	Ma cuu ndo tañi maa ñu vatyi sa sito ra Ndyoo Zutu yo ñaa sa siñi ñuhu sii ndo cuee ca sa caca ndo sii ra.
23360	MAT 6:9	Yucuan cuenda cahan ndo sihin ra Ndyoo tyehen: Ndyoo Zutu ndi, ra ndyaa andɨvɨ, ii xaan cuu zɨvɨ moo.
23365	MAT 6:14	Vatyi tatu zaha maa ndo tucahnu iñi sii ñiyɨvɨ zavaha sa ña vaha sihin ndo, tacuan tucu cua zavaha Zutu yo ra ndyaa andɨvɨ. Cua zaha ra tucahnu iñi sii maa ndo.
23366	MAT 6:15	Zoco tatu ma zaha maa ndo tucahnu iñi sii inga ñiyɨvɨ, ma zaha tucu Zutu yo tucahnu iñi sii maa ndo, ta ma zandasi ra cuatyi ndo.
23367	MAT 6:16	Ta zɨquɨ i catyi ra Jesús sihin ñiyɨvɨ: Quɨvɨ ma casi ndo ta cahan ndo sihin ra Ndyoo, ma zanducuihya ndo iñi ndo tañi zavaha ñiyɨvɨ zaha tuhun vatyi vaha xaan ñu. Ta ma cahyi ndo ñiyaa nuu ndo tañi zavaha maa ñu. Tacuan zavaha ñu vatyi cuñi ñu sa cua ndyehe ñiyɨvɨ sii ñu ta nacoto ñu vatyi ña sasi ñu. Zoco catyi sihin ndo vatyi ñahñi cua ñihi ñu sihin ra Ndyoo vatyi yɨvɨ sa cuenda maa ra zavaha ñu sii si.
23368	MAT 6:17	Zoco maa ndo tatu ñaa quɨvɨ cua coo ndyitya ndo ta cahan ndo sihin ra ndyoo, nacatya ndo nuu ndo, ta tyihi ndo xahan xiñi ndo.
23374	MAT 6:23	Zoco tatu ña vaha sɨtɨ nuu ndo, ñahñi sa zandisi nu cuahan ndo. Ta zuun ñi cuhva cuan, tatu ñahñi sa ndisi ra Ndyoo iyo añima ndo, a tatu iyo si zoco ña tyaa ndo yahvi sii si, cuaha xaan cuatyi ndo iyo, ta sica noo ndo nu ñaa.
23376	MAT 6:25	Ta i catyi tucu ra Jesús: Yucuan cuenda catyi sihin ndo, ma caca xaan iñi ndo yozo caa cua ñihi ndo sa casi ndo ta sa coho ndo ñuu ñiyɨvɨ ya. Ta ma caca xaan iñi ndo yozo caa cua ñihi ndo zahma quɨhɨ ndo. Zoco nuu ra Ndyoo ñiñi ca añima ndo ta coño ñuhu ndo ta zɨquɨ sa casi ndo ta sa ndɨhvɨ ndo. Maa ra saha sa ndito ndo, ta cua cuhva ra tandɨhɨ sa siñi ñuhu sii ndo.
23377	MAT 6:26	Ndyehe ndo cuhva iyo zaa sa sica noo ityi zɨquɨ. Ña tasi tɨ. Ña zatyiño tɨ. Ñahñi nu naquihin vaha tɨ tyiño zacuu tɨ, ndɨhɨ ca. Zoco sasi tɨ vatyi maa ra Ndyoo zacasi sii tɨ. Ta ñiñi xaan ca cuu maa ndo ityi nuu ra Ndyoo ta zɨquɨ zaa cuan.
23380	MAT 6:29	Zoco catyi sihin ndo vatyi cuca xaan ra rey Salomón ta tyaqui xaan zahma ra, zoco ña tyaqui ca si ta zɨquɨ minoo ita cuan.
23381	MAT 6:30	Ta tatu zandutyaqui xaan ra Ndyoo sii tu‑ita sa iyo vityi ta ityaan cua nduu tu nducu ta cayu tu, tyaqui xaan tucu zahma cua cuhva ra sii maa ndo. Zoco maa ndo ña sino vaha iñi ndo sii ra.
23383	MAT 6:32	Vatyi sica xaan iñi ñiyɨvɨ ña sito sii ra Ndyoo sa cuenda tandɨhɨ si cuan. Zoco maa Zutu mañi yo sa sito ra vatyi siñi ñuhu tandɨhɨ si cuan sii ndo.
23385	MAT 6:34	Zacuenda maa ra Ndyoo sii ndo vityi ta ityaan, ndɨhɨ ca. Yucuan cuenda ma caca xaan iñi ndo sa cuenda sa cua cuñi si sii ndo ityaan. Caca iñi ndo vityi ɨɨn ñi sa cuenda sa siñi ñuhu sii ndo vityi.
23396	MAT 7:11	Ñiyɨvɨ quiñi cuu maa ndo, zoco sito ndo yozo caa cuhva ndo sa vaha sii zehe ndo, vaha xaan ca cua zavaha Zutu yo, ra ndyaa andɨvɨ. Cua cuhva ra sa vaha sii ñiyɨvɨ sica sii ra.
23399	MAT 7:14	Zoco tɨhɨn yuvehe ta cuɨñɨ ityi sa cuahan nu ma cuu ca ñiyɨvɨ, ta zuhva cuii ñi ñiyɨvɨ cua nañihi ityi cuan.
23400	MAT 7:15	Zacuenda ndo sii ndo sihin ra vatya ta catyi ra vatyi cahan ra sa cuenda ra Ndyoo. Vasi ra tañi minoo mvee ticatyi, zoco añima ra ñoho sa quiñi caa.
23406	MAT 7:21	Ña tandɨhɨ ñiyɨvɨ sa catyi sihin: “Zutu mañi yuu, Zutu mañi yuu”, cuu quɨhvɨ ñu nu ndyaca ñaha ra Ndyoo andɨvɨ. Maa ñi ñiyɨvɨ zavaha cuhva cuñi ra Ndyoo Zuti, cuu quɨhvɨ ñu.
23407	MAT 7:22	Quɨvɨ cua tasi tuñi ra Ndyoo sii ñiyɨvɨ, cuaha xaan ñu cua catyi tyehen sihin: “Zutu mañi yuu, nduhvi i cahan ndi sihin zɨvɨ moo, ta sihin zɨvɨ moo tava ndi tatyi ña vaha, ta i zavaha ndi cuaha xaan sa ndyityi.” Cua catyi ñu.
23408	MAT 7:23	Zoco yuhvi cua catyi: “Ña site sii ndo. Cuɨnɨ siyo ndo sii, ta cuahan ndo vatyi ñá zavaha ndo sa vaha sa i catyi sihin ndo.”
23411	MAT 7:26	Zoco ra siñi sa quehin ta ña zavaha ra sii si, cuu ra tañi minoo ra tondo xaan, ra i zandaa vehe nu ñiyɨtɨ ñi. Ñá zavaha ra cimiento si.
23426	MAT 8:12	Zoco ñiyɨvɨ i tahan si cuhun yucuan, ma cuu cuhun ñu. Cua tyihi ra Ndyoo sii ñu minoo nu ñaa nu cua vacu xaan ñu, ta cua casi quihñi noho ñu sa cuenda tundoho sa ndyehe ñu.
23434	MAT 8:20	Ta i catyi ra Jesús sihin ra: ¿Atu cundyee iñun? vatyi ñicuii ca ta iyo vehe tɨ, ta zaa iyo taca tɨ. Zoco ra i quisi ndya gloria, ñahñi maa vehe ra iyo.
23440	MAT 8:26	Ta i nacahan ra Jesús, ta catyi ra: ¿Ñacu yuhu xaan ndo? Zuhva cuii ñi sino iñi ndo. Catyi ra. Tacuan ta i nduvita ra, ta i cahan ra sihin tatyi ta sihin ndutya, ta i cutaxi si.
23453	MAT 9:5	¿Ñaa sa yɨɨ ca catyi yo? ¿Atu yɨɨ ca catyi yo: “Sa ndasi cuatyun”, a yɨɨ ca catyi yo: “Nduviton ta cacon”? (Ña yɨɨ catyi yo: “Sa ndasi cuatyun.” Vatyi yɨvɨ sa ndyehe yo cuu cuhva cuan. Ma coto ñiyɨvɨ tatu ndisa a ña ndisa. Zoco cua ndyehe ñu tatu zanduvaha yo sii minoo ñiyɨvɨ sa ndisa.)
23463	MAT 9:15	Ta i nacahan ra Jesús ta catyi ra: ¿Atu cuu sa ma casi ñu ñoho minoo vico tindaha nɨɨ ñi sa ndyaa ra i tindaha sihin ñu? Ma cuu. Zoco cua saa quɨvɨ cua cuhun ra i tindaha, ta zɨquɨ ndisa vatyi ma casi ñu.
23470	MAT 9:22	Zoco i nasico cava ra Jesús, ta i ndyehe ra sii ña, ta catyi ra: Cuzɨɨ xaan iñun, zihi. I nduvohon vatyi i sino iñun sii. Ta zuun ñi caa cuhva cuan i nduvaha ña.
23473	MAT 9:25	Zoco i tava ra Jesús sii ñu, ta zɨquɨ i quɨhvɨ ra, ta i tɨɨn ra ndaha ña, ta i nduvita ña.
23475	MAT 9:27	Ta sa quita ra Jesús yucuan, i sindyico uu tahan ra cuaa sii ra, ta cana saa ra, ta catyi ra: ¡Cundahvi iñun sii ndi Zehe ra David!
23479	MAT 9:31	Zoco cuahan ra ta i nacatyi ra sihin tandɨhɨ ñiyɨvɨ ityi cuan cuhva i zavaha ra Jesús.
23482	MAT 9:34	Zoco i catyi ra fariseo: Ihya ra tava tatyi cuihna sihin tundyee iñi sii ra cu nuu sii cuihna.
23483	MAT 9:35	I sica noo ra Jesús tahan tahan ñuu nahnu ta ñuu ndyihi. Zacuaha ra sii ñiyɨvɨ sisi vehe ñuhu tahan tahan nu cuahan ra. I nacatyi ra Tuhun Vaha sa cuenda cuhva ndyaca ñaha ra Ndyoo. Ta zanduvaha ra sii ñiyɨvɨ tandɨhɨ cuii nuu cuehe.
23488	MAT 10:2	Ta ihya cuu zɨvɨ sa usi uu tahan ra cuan. Xihna ca ra Simón. Pedro nañi tucu ra, ta ra Andrés yañi ra. Inga ra nañi Jacobo, ta ra Juan yañi ra. Nduu tahan ra cuu zehe ra Zebedeo.
23492	MAT 10:6	Zoco cuhun ndo nu yucu ñiyɨvɨ hebreo vatyi tañi mvee ticatyi sa cua naa cuu ñu.
23494	MAT 10:8	Zanduvaha ndo sii ñu cuhu. Zanandoto ndo sii ñu i sihi. Zanduvaha ndo sii ñiyɨvɨ cuhu cuehe tyahyu, ta tava ndo tatyi cuihna. Sa caha ñi ñihi maa ndo cuhva ya, ta sa caha ñi tyindyee maa ndo sii ñiyɨvɨ.
23515	MAT 10:29	Cuyahvi uu tahan zaa ndyihi sa minoo peso. Caha xaan ndyaa tɨ, zoco ma cuu cuu numinoo tɨ ta canacava tɨ nu ñuhu tatu ma cuhva Zutu yo.
23518	MAT 10:32	Tandɨhɨ ñiyɨvɨ sa cua catyi sihin inga ñiyɨvɨ vatyi sito ñu sii, yuhvi cua catyi tuqui sihin Zuti, ra ndyaa andɨvɨ, vatyi site sii ñu cuan.
23519	MAT 10:33	Zoco ñiyɨvɨ cua catyi ityi nuu inga ñiyɨvɨ vatyi ña sito ñu sii, yuhvi cua catyi tuqui ityi nuu Zuti, ra ndyaa andɨvɨ, vatyi ña site sii ñu cuan.
23525	MAT 10:39	Ra sa cuñi coo vaha xaan ta zacuenda ra sii ra ñuu ñiyɨvɨ, cunaa ra, ta cunaa ndaha tyiño ra sihin ra. Zoco ra saha sa cuu sa cuenda mi, cua cundito ra tandɨhɨ cuii tyiemvu.
23537	MAT 11:9	¿Ñaa sa sindyehe ndo? ¿Atu sahan ndo vatyi cua ndyehe ndo sii minoo profeta? Zuumi. Ta catyi sihin ndo vatyi ñiñi xaan ca ra cuu maa ra Juan ta zɨquɨ ca tandɨhɨ ca ra profeta.
23539	MAT 11:11	Sa ndisa catyi sihin ndo vatyi tandɨhɨ rayɨɨ ra cacu, yoñi inga ca ra ñiñi ca ta zɨquɨ ra Juan. Zoco ra luhlu ca, ra cuhun nu ndyaca ñaha ra Ndyoo, cahnu ca ra ta zɨquɨ ra Juan, ra zacoo ndutya sii ñiyɨvɨ.
23540	MAT 11:12	Ta ndya quɨvɨ i saa ra Juan ta ndya vityi cuahan coyo ñiyɨvɨ gloria, ñu cuñi ndisa cuii cuhun. Zoco zañihi ñu ta cua zahacanaa ñu sii si.
23550	MAT 11:22	Zoco quɨvɨ cua tasi tuñi ra Ndyoo sii ñiyɨvɨ, ñihi ca cua tasi tuñi ra sii maa ndo ta zɨquɨ sii ñiyɨvɨ ñuu Tiro ta ñuu Sidón cuan.
23552	MAT 11:24	Zoco catyi sihin ndo vatyi quɨvɨ cua tasi tuñi ra Ndyoo sii ñiyɨvɨ, ñihi ca cua tasi tuñi ra sii ndoho ra ñuu Capernaum ta zɨquɨ sii ñiyɨvɨ ñuu Sodoma.
23553	MAT 11:25	Ta cuhva cuan i catyi ra Jesús: Zacahnu xein suun Ndyoo Zuti. Yoho ndyaca ñohon andɨvɨ ta ñuu ñiyɨvɨ. Tyixehun sa siñi tuñi suun sii ñiyɨvɨ sica iñi vatyi sito xaan ñu, ta zañohon sii si sii ñu cuu tañi sa ndyihi ñuu ñiyɨvɨ ya.
23555	MAT 11:27	Ta zɨquɨ i catyi tucu ra Jesús: Saha maa ra Ndyoo Zuti tandɨhɨ sa iyo sii maa ra sii mi. Ta yoñi sa sito sii. Maa ñi ra Ndyoo Zuti cuu ra sito sii. Ta maa ñi mi site sii ra Ndyoo Zuti. Yoñi inga ra sito sii ra sa ndisa cuii. Ta zañehi sii yoo ra cuñi, cuhva iyo Zuti sa ndisa.
23561	MAT 12:3	Zoco i catyi ra Jesús sihin ra: ¿Atu tañaha ca cahvi ndo cuhva i zavaha ra David ta ra ndɨhɨ sihin ra minoo quɨvɨ i sizoco xaan ra?
23582	MAT 12:24	Zoco sa i siñi ra fariseo cuhva cahan ñiyɨvɨ, ta i catyi ra: Ra ihya tava ra tatyi cuihna maa ñi sihin tundyee iñi iyo sii ra Beelzebú, ra cu nuu sii cuihna.
23590	MAT 12:32	Tatu quiñi cahan ñiyɨvɨ sii vii, ra i quisi ndya gloria, cua zaha ra Ndyoo tucahnu iñi sii ñu. Zoco yoo ra cahan quiñi sii Tatyi Ii, ma zaha ra Ndyoo tucahnu iñi sii ra nu ihya ñuu ñiyɨvɨ ta nu inga ñuu ñiyɨvɨ sa cua coo cuee ca.
23605	MAT 12:47	Ta i nacatyi minoo ñiyɨvɨ sihin ra Jesús: Zɨhun ta yañun, nandyaa ñu sata vehe, cuñi ñu cahan ñu suhun.
23606	MAT 12:48	Zoco i catyi ra Jesús sihin ra cahan sihin ra: ¿Yoo sa cuu zɨhi? ¿Ta yoo sa cuu yañi?
23608	MAT 12:50	Vatyi yoo ñiyɨvɨ zavaha cuhva cuñi Zuti, ra ndyaa andɨvɨ, yucuan ñu cuu tañi cuhve ta yañi ta zɨhi.
23616	MAT 13:8	Zoco inga tucu zuhva ca sɨtɨ cuan, i canacoyo si nu vaha ñuhu, ta vaha xaan i saha si. Iyo si saha si ziendu sɨtɨ si sa minoo ñi si. Iyo si saha si uñi xico usi. Ta iyo si saha si oco usi.
23619	MAT 13:11	Ta i nacahan ra Jesús, ta catyi ra: Saha ra Ndyoo sa coto maa ndo tuhun xehe sa cuenda cuhva ndyaca ñaha maa ra. Zoco ma cuu coto inga ñiyɨvɨ.