23221	MAT 1:8	Ra Asa i cuu zutu ra Josafat. Ta ra Josafat i cuu zutu ra Joram. Ta ra Joram i cuu zutu ra Uzías.
23235	MAT 1:22	Ta i cuu tandɨhɨ cuhva ya vatyi cua quita si tañi cuhva i catyi ra Ndyoo quɨvɨ i cahan minoo ra profeta ta i catyi ra:
23243	MAT 2:5	Ta i nacatyi ra cuan sihin ra: Cua cacu ra ñuu Belén nu cu si Judea vatyi tyehen i tyaa minoo ra profeta ta sa naha:
23253	MAT 2:15	I ndoo ñu yucuan ndya i sihi ra rey Herodes. Cuhva ya i cuu si vatyi tacuan ta cua quita si cuhva i catyi minoo ra profeta nu i catyi ra cuhva i nacatyi maa ra Ndyoo: “Cua nacane sii Zehi ndya Egipto.” Catyi ra.
23255	MAT 2:17	Ta cuhva i sahñi ra Herodes sii ra ndyihi, i quita si cuhva i tyaa ra Jeremías, minoo ra profeta ta sa naha. Tyehen i tyaa ra:
23261	MAT 2:23	Ta sa saa ñu yucuan, i ndoo ñu ñuu Nazaret. Ta cuhva cuan i quita si tañi catyi minoo ra profeta vatyi i catyi ra vatyi cua catyi ñiyɨvɨ vatyi minoo ra nazareno cuu ra Jesús.
23268	MAT 3:7	I ndyehe ra Juan vatyi saa cuaha xaan ra fariseo sihin ra saduceo vatyi cuñi ra coo ndutya ra, ta i catyi ra Juan sihin ra: ¡Ñiyɨvɨ quiñi xaan iyo cuu ndo tañi coo! ¿Yoo sa catyi sihin ndo vatyi cuu cacu ndo sihin cuhva sa cua tasi tuñi ra Ndyoo sii ñiyɨvɨ?
23291	MAT 4:13	Zoco ñá ndoo ra ñuu Nazaret. Cuahan ra cua cundyaa ra ñuu Capernaum. Minoo ñuu sa ndyaa yatyi ñi yuhu miñi yatyi nu cu si Zabulón ta Neftalí cuu si.
23292	MAT 4:14	Tacuan i cuu si vatyi cua quita si cuhva i tyaa ra Isaías, minoo ra profeta ta sa naha. Tyehen i tyaa ra Isaías:
23293	MAT 4:15	Nu cu si Zabulón ta Neftalí, ityi cuahan yo miñi tatu sa yaha yo yuu Jordán, yucuan cuu nu cu si Galilea nu ndyaa ñiyɨvɨ sa yɨvɨ ñiyɨvɨ hebreo cuu.
23315	MAT 5:12	Cuzɨɨ xaan iñi ndo tatu tacuan zavaha ñu sihin ndo vatyi cahnu xaan sa vaha cua ñihi ndo andɨvɨ vatyi zuun ñi cuhva ña vaha cuan i zavaha ñiyɨvɨ sihin ra profeta quɨvɨ cumañi ca cacu maa ndo.
23320	MAT 5:17	Ma caca iñi ndo vatyi yuhvi vasi zanei cuhva tyaa ñiyɨvɨ yahvi sii ley ra Ndyoo sa i tyaa ra Moisés a cuhva i tyaa ra profeta. Ña vasi zandɨhi cuhva iyo sii si cuan. Vasi ta tyei yahvi sii tandɨhɨ sa catyi tuhun cuan.
23323	MAT 5:20	Vatyi catyi sihin maa ndo vatyi tatu ma zavaha ndo sa ndoo ca ta zavaha ndo tañi ra maestro cuenda ley ta ra fariseo, nu yozo cuii ca ta ma cuu quɨhvɨ ndo nu ndyaca ñaha ra Ndyoo.
23326	MAT 5:23	Yucuan cuenda quɨvɨ cuhun vehe ñuhu ta ndohon ofrenda sa cua cuhvon sii ra Ndyoo, tatu nacohon iñun vatyi iyo sa zavohon sii inga ñiyɨvɨ
23327	MAT 5:24	zandoon sa cua cuhvon sii ra Ndyoo yucuan. Ta cuhun xihnon ta ndacon tucahnu iñi sii ñu cuan, ta nacoo vohon sihin ñu, ta zɨquɨ cuhun ta cuhvon ofrendon sii ra Ndyoo.
23397	MAT 7:12	Ta tatu cuñi ndo sa cua zavaha ñiyɨvɨ sa vaha sihin maa ndo, tacuan zavaha tucu maa ndo sihin maa ñu tandɨhɨ saha vatyi yucuan cuu sa catyi ley ra Moisés ta libro i tyaa ra profeta ta sa naha.
23418	MAT 8:4	Ta i catyi ra Jesús sihin ra: Ndyehun vatyi ma nacatyun sihin numinoo ñiyɨvɨ. Cuhun nu ndyaa ra cu zutu, ta cuhvon ofrenda sii ra Ndyoo tañi i catyi ra Moisés cua cuhva ñiyɨvɨ tatu sa nduvaha ñu. Ta tacuan ta cua coto tandɨhɨ ñiyɨvɨ vatyi sa i nduvohon.
23431	MAT 8:17	Tacuan i cuu si vatyi cua quita si cuhva i catyi ra Isaías; minoo ra profeta i cuu ra ta sa naha. Tyehen i catyi ra: “I quindyaa ra cuehe yo, ta i zanduvaha ra sii yo.”
23459	MAT 9:11	Ta sa ndyehe ra fariseo cuhva cuan, i ndaca tuhun ra sii ra sica noo sihin ra Jesús ta catyi ra: ¿Ñaa cuenda sasi ra maestro ndo sihin ra tava xuhun ta sihin inga ra iyo cuatyi?
23462	MAT 9:14	Tacuan ta ra ndyico sii ra Juan, ra zacoo ndutya sii ñiyɨvɨ, i tuhva ra sii ra Jesús, ta i ndaca tuhun ra sii ra: ¿Ñaa cuenda vatyi maa ndi ta ra fariseo tuhva xaan ndi coo ndyitya, ta ra sica noo sihin moo, ña tuhva ra?
23482	MAT 9:34	Zoco i catyi ra fariseo: Ihya ra tava tatyi cuihna sihin tundyee iñi sii ra cu nuu sii cuihna.
23489	MAT 10:3	Ta ra Felipe tucu, ta ra Bartolomé, ta ra Tomás, ta ra Mateo; ra i tava xuhun cuenda ra ndyaca ñaha cuu ra Mateo. Ta ra Jacobo zehe ra Alfeo, ta ra Lebeo. Nañi tucu ra Tadeo.
23527	MAT 10:41	Ra tɨɨn cuenda sii minoo ra profeta vatyi vasi ra sa cuenda ra Ndyoo, zuun ñi sa vaha cua cuhva ra Ndyoo sii ra tɨɨn cuenda cuan tañi cua cuhva ra sii ra profeta cuan. Ta minoo ra tɨɨn cuenda sii minoo ra vaha vatyi vaha ra, zuun ñi sa vaha cua cuhva ra Ndyoo sii ra tañi sa cua cuhva ra sii ra vaha cuan.
23537	MAT 11:9	¿Ñaa sa sindyehe ndo? ¿Atu sahan ndo vatyi cua ndyehe ndo sii minoo profeta? Zuumi. Ta catyi sihin ndo vatyi ñiñi xaan ca ra cuu maa ra Juan ta zɨquɨ ca tandɨhɨ ca ra profeta.
23541	MAT 11:13	Tandɨhɨ ra profeta ta ley ra Moisés ndɨhɨ ca, i cahan si sa cuenda cuhva cua cundyaca ñaha ra Ndyoo ndya cuhva ndya quɨvɨ i saa ra Juan.
23560	MAT 12:2	Ta cuhva sa ndyehe ra fariseo cuhva zavaha ra, i catyi ra sihin ra Jesús: Ndyehe, zatyiño ra sica noo suhun, ta ña catyi ley yo sa zatyiño yo quɨvɨ quitatu ñiyɨvɨ.
23572	MAT 12:14	Tacuan ta i quita ra fariseo, ta i quisaha sihñi tahan ra tyiño yozo caa cua cahñi ra sii ra Jesús.
23575	MAT 12:17	Cuhva cuan i natahan si cuhva i nacatyi ra Isaías, minoo ra profeta, sa cuenda ra Jesús. Ihya cuu Tuhun ra Ndyoo i tyaa ra Isaías:
23582	MAT 12:24	Zoco sa i siñi ra fariseo cuhva cahan ñiyɨvɨ, ta i catyi ra: Ra ihya tava ra tatyi cuihna maa ñi sihin tundyee iñi iyo sii ra Beelzebú, ra cu nuu sii cuihna.
23596	MAT 12:38	Tacuan ta zuhva ra fariseo ta ra maestro cuenda ley i catyi ra sihin ra Jesús: Maestro, cuñi ndi ndyehe ndi minoo zeña sa ndyityi.
23597	MAT 12:39	Ta i nacahan ra Jesús, ta catyi ra sihin ra: Ñiyɨvɨ quiñi xaan iyo ta ñu ña vaha, sica ñu sa ndyehe ñu sa ndyityi, zoco ma ndyehe ca ñu inga zeña ta zɨquɨ cuhva i cuu ra Jonás, minoo ra profeta ta sa naha.
23625	MAT 13:17	Ta sa ndisa catyi sihin ndo vatyi cuaha xaan ra profeta ta inga ñiyɨvɨ vaha, i cuñi ñu ndyehe ñu sa ndyehe maa ndo vityi, zoco ñá ndyehe ñu sii si. Ta i cuñi ñu cuɨñɨ ñu sa siñi maa ndo, ta ñá siñi ñu sii si.
23643	MAT 13:35	Tacuan i cuu si vatyi cua natahan si cuhva i tyaa minoo ra profeta. Ihya cuu sa i tyaa ra: Cua quehin zɨquɨ minoo cuhva; cua nacatyi tuhun i sicoo xehe ndya quɨvɨ i zavaha ra Ndyoo ñuu ñiyɨvɨ.
23665	MAT 13:57	Tacuan i cahan ñiyɨvɨ, ta yucuan cuenda ñá cuñi ñu tyaa ñu yahvi sii ra Jesús. Zoco i catyi ra Jesús sihin ñu: Tyaa ñiyɨvɨ yahvi sii minoo ra profeta, zoco ñiyɨvɨ ñuu ra ta ñiyɨvɨ vehe ra ña tyaa ñu yahvi sii ra.
23703	MAT 15:1	Tacuan ta zɨquɨ i tuhva zuhva ra fariseo ta ra maestro cuenda ley sii ra Jesús. I quisi ra ndya ñuu Jerusalén, ta i ndaca tuhun ra sii ra Jesús:
23714	MAT 15:12	Tacuan i catyi ra Jesús, ta zɨquɨ i quisi ra i casi ra, ta i catyi ra sihin ra: ¿Atu siton vatyi i cuxaan ra fariseo sihin cuhva cohon?
23716	MAT 15:14	Ma tyaa ndo yahvi sii ra fariseo. Cuu ra tañi ra cuaa ta zañaha ra ityi sii inga ra cuaa. Ta tatu zañaha minoo ra cuaa ityi sii inga ra cuaa cua canacava nduu tahan ra sisi minoo xahva. Catyi ra Jesús.
23742	MAT 16:1	I quisi ra fariseo ta ra saduceo nu ndyaa ra Jesús vatyi cuñi ra coto ihñi ra sii ra, ta i sica ra sii ra vatyi zañaha ra minoo sa ndyityi sii ra sa quita ndya andɨvɨ.
23747	MAT 16:6	Ta zɨquɨ i catyi ra Jesús sihin ra: Ndyehe ndo. Zacuenda ndo sii ndo sihin yusa i siya sii ra fariseo ta ra saduceo.
23752	MAT 16:11	¿Ta yozo caa vatyi ña tuu iñi ndo vatyi ñá quehin sa cuenda pan cuhva i catyi vatyi nazacuenda ndo sii ndo sihin yusa i siya sii ra fariseo ta ra saduceo?
23753	MAT 16:12	Tacuan i catyi ra Jesús, ta zɨquɨ i cutuñi iñi ra i casi ra vatyi ña cahan ra Jesús tuhun pan, zoco cahan ra sa cuenda cuhva zacuaha ra fariseo ta ra saduceo (vatyi ña vaha si).
23755	MAT 16:14	Ta i catyi ra sihin ra: Iyo ñiyɨvɨ catyi vatyi minoo ra i nandoto cuun tañi ra Juan, ra i zacoo ndutya sii ñiyɨvɨ a ra Elías a ra Jeremías a inga ra cu profeta ta sa naha cuun.
23834	MAT 19:3	Ta i tuhva tucu ra fariseo sii ra Jesús vatyi cuñi ra nducu ra cuhva tyaa ra cuatyi sata ra. Ta i ndaca tuhun ra sii ra Jesús: ¿Atu cuu zandoo rayɨɨ sii ñazɨhɨ ra sa cuñi ñi maa ra? Catyi ra.
23838	MAT 19:7	Tacuan i catyi ra Jesús ta zɨquɨ i ndaca tuhun ra fariseo sii ra: ¿Ñaa cuenda i saha ra Moisés tyiño vatyi cuu cuhva rayɨɨ minoo tutu divorcio sii ñazɨhɨ ra, ta tacuan ta cuu zandoo ra sii ña?
23896	MAT 21:1	Ta cuhva sa cua saa ra ñuu Jerusalén, i saa ra sa xihna ñi ndya ñuu Betfagé yatyi ñi minoo yucu sa nañi yucu Olivos, ta zɨquɨ i tasi ra Jesús sii uu tahan ra sica noo sihin ra minoo tyiño.
23899	MAT 21:4	Ta i cuu tandɨhɨ cuhva cuan vatyi cua natahan si cuhva i catyi minoo ra profeta nu i tyaa ra tyehen:
23906	MAT 21:11	Ta i catyi ñu: Ihya ra cuu ra Jesús, minoo ra cu profeta. Ra ñuu Nazaret cuu ra nu cu si Galilea.
23921	MAT 21:26	Zoco ma cuu catyi yo vatyi ñiyɨvɨ i tasi sii ra Juan vatyi yuhu yo sii ñiyɨvɨ vatyi sica iñi tandɨhɨ maa ñu vatyi ra Juan cuu minoo ra profeta.
23940	MAT 21:45	Ta sa siñi ra zutu nahnu ta ra fariseo cuhva cahan ra Jesús, i cutuñi iñi ra vatyi cahan ra Jesús sa cuenda maa ra.
23941	MAT 21:46	I cuñi ra tɨɨn ra sii ra Jesús, zoco i yuhu ra sii ñiyɨvɨ vatyi sica iñi ñu vatyi minoo profeta cuu ra Jesús.
23956	MAT 22:15	Tacuan ta zɨquɨ i titahan ra fariseo ta i zacasi tahan ra tyiño minoo cuhva cua zavaha ra ta cua nducu ra cuhva sihin ñaa minoo tuhun ña vaha cua cahan ra Jesús, ta cua tyaa ra cuatyi sata ra.
23957	MAT 22:16	Ta i tasi ra fariseo sii zuhva ra ndyico sii ra sihin ra ndyico sii ra rey Herodes, ta i catyi ra sihin ra Jesús: Maestro, sito ndi vatyi ra vaha xaan cuun ta zañohon ityi ra Ndyoo sa ndisa. Ta inuu ndita ñi tyoon yahvi sa cahan ñiyɨvɨ cuca ta ñiyɨvɨ ndahvi.
23975	MAT 22:34	Zoco cuhva i siñi ra fariseo vatyi i zacutaxi ra Jesús sii ra saduceo, ta i titahan ra fariseo.
23976	MAT 22:35	Ta minoo ra fariseo, ra cu minoo abogado, i ndaca tuhun ra sii ra Jesús vatyi cuñi ra nducu coto ihñi ra sii ra. Ihya cuu sa ndaca tuhun ra:
23981	MAT 22:40	Ñahñi inga ca ley ñiñi ca ta zɨquɨ nduu tahan ley ya. Tandɨhɨ inga ley ra Ndyoo ta tandɨhɨ sa i tyaa tandɨhɨ ra profeta, sasi tahan si sihin nduu tahan ley ya, ta tyaa si yahvi sii si.
23982	MAT 22:41	Cuhva sa yucu ra fariseo ɨɨn ñi yucuan i ndaca tuhun ra Jesús sii ra:
23983	MAT 22:42	¿Yozo caa sica iñi maa ndo sa cuenda ra Cristo? ¿Yoo zehe sii ra? Ta i catyi ra fariseo cuan sihin ra: Zehe ra David.
23989	MAT 23:2	Sica iñi ra maestro cuenda ley ta ra fariseo vatyi cuu nacatyi ra tandɨhɨ cuii sa cuñi catyi ley ra Moisés.
24000	MAT 23:13	Zoco ¡ndahvi ndoho ra maestro cuenda ley ta ra fariseo! Zaha ndo tuhun vatyi vaha xaan ndo, zoco ña ndisa vatyi nacazi ndo yuvehe gloria, ta ña cuu quɨhvɨ ñiyɨvɨ. Ñá quɨhvɨ maa ndo, ta nu ña saha ndo quɨhvɨ inga ñiyɨvɨ cuñi quɨhvɨ.
24001	MAT 23:14	¡Ndahvi ndoho ra maestro cuenda ley ta ra fariseo! Zaha ndo tuhun vatyi vaha xaan ndo, zoco ña ndisa vatyi quindyaa ndo vehe ñundahvi, ñu sihi yɨɨ, ta zɨquɨ zandavi ñaha ndo vatyi vaha xaan ndo, ta naha xaan cahan ndo sihin ra Ndyoo. Sa cuenda sa zavaha ndo cuhva ya, ta ñihi xaan ca cua tasi tuñi ra Ndyoo sii ndo.
24002	MAT 23:15	¡Ndahvi ndoho ra maestro cuenda ley ta fariseo! Zaha ndo tuhun vatyi vaha xaan ndo, zoco ña ndisa. Nanducu ndo nacahnu ñuu ñiyɨvɨ, ta yaha ndo tyañuhu vatyi cuñi ndo nañihi ndo vazu minoo tuhun ñi ñiyɨvɨ cua zasino ndo iñi ñu cuhva sino iñi maa ndo. Ta sa nañihi ndo sii ra cuan ta zananduu ndo sii ra uu cuhva quiñi ca ta zɨquɨ maa ndo. Ta ndisa xaan cuu si vatyi cua cuhun tandɨhɨ ndo andyaya.
24010	MAT 23:23	¡Ndahvi ndoho ra maestro cuenda ley ta ra fariseo! Zaha ndo tuhun vatyi vaha xaan ndo, zoco ña ndisa vatyi cahvi ndo ndaha menta ndo ta sɨtɨ anís sihin sɨtɨ comino ta saha ndo minoo minoo sisi sa usi tahan si sii ra Ndyoo, zoco ña tyaa ndo yahvi sa ñiñi ca sa catyi ley tañi sa zavaha ndo sa ndoo ta sa cundahvi iñi ndo sii ñiyɨvɨ ta sa cunɨɨ xaan iñi ndo sii ra Ndyoo. Cuñi si sa zavaha ndo cuhva ya, ta ma zaña ndo sa cuhva tucu ndo diezmo cuan.
24012	MAT 23:25	¡Ndahvi ndoho ra maestro cuenda ley ta ndoho ra fariseo! Zaha ndo tuhun vatyi vaha xaan ndo, zoco ña ndisa. Nacatya xaan ndo sata coho ta sata vaso, zoco añima ndo situ cuii sa ña vaha sa zavaha ndo tañi sa zuhu ndo ta cuhva ña cuu cundyaca ñaha ndo sii ndo.
24013	MAT 23:26	Ndoho ra fariseo cuaa, catyi ra Jesús, xihna ca zandundɨun ityi sisi vaso ta coho, ta zɨquɨ cua ndundɨɨ tucu ityi sata si.
24014	MAT 23:27	¡Ndahvi ndoho ra maestro cuenda ley ta ra fariseo! Zaha ndo tuhun vatyi vaha xaan ndo, zoco ña ndisa. Cuu ndo tañi ñaña sa zandutyaqui xaan ñiyɨvɨ ityi sata, zoco ityi sisi maa maa yɨquɨ ndɨyɨ ñoho ta tandɨhɨ inga nuu sa quiñi caa.
24016	MAT 23:29	¡Ndahvi ndoho ra maestro cuenda ley ta ra fariseo! Zaha ndo tuhun vatyi vaha xaan ndo, zoco ña ndisa vatyi tyaqui zavaha ndo ñaña ra i cuu profeta ta zandutyaqui ndo ñaña ñiyɨvɨ vaha.
24017	MAT 23:30	Ta catyi ndo: “Tatu sa vatyi i sindito maa ndi quɨvɨ i sahñi ñiyɨvɨ sahnu sii ndi sii ra profeta, maa ndi ma ndoo ndi vaha sa cahñi ra sii ra.”
24018	MAT 23:31	Ta sihin cuhva cahan ndo, zuun ñi maa ndo saha sa ndaa sa cuenda ndo vatyi zutu ndo sii ra i sahñi sii ra profeta.
24021	MAT 23:34	Yucuan cuenda cua tasi sii ra profeta ta sii ra iyo xaan sa siñi tuñi ra Ndyoo sii, ta sii ra cua zacuaha Tuhun Ndyoo sii ndo. Zoco maa ndo cua cahñi ndo sii zuhva ra ta zuhva ra cua tyaa ndo nuu cruz. Ta inga ra cua cañi ndo sisi vehe ñuhu ndo ta cua zayanga ndo sii ra ta zayuhu ndo sii ra, ta cua cono ra ndya minoo ñuu ta ndya inga ñuu.
24024	MAT 23:37	¡Ndahvi yoho ñuu Jerusalén! Sahñi ñiyɨvɨ sii ra profeta ihya, ta ra tasi ra Ndyoo ihya, cañi ñu sii ra sihin yuu. ¡Cuaha xaan cuaha xaan saha cuñi zandu‑ɨin sii ñiyɨvɨ ñuu ya ta zacuende sii ñu tañi zacuenda minoo ndɨvɨ sii zehe tɨ sisi ndisi tɨ, zoco ña cuñi ñu!
24041	MAT 24:15	Tatu ndyehe ndo minoo sa zatɨvɨ xaan ta quiñi xaan zacuu si, ta nandyaa si cuan nu ii cuhva i catyi ra profeta Daniel, cutuñi iñi ndo ndoho ra cahvi tuhun ya,
24126	MAT 26:3	Ta sisi quɨvɨ cuan i titahan ra zutu nahnu sihin ra maestro cuenda ley ta ra mandoñi. Tandɨhɨ ra cuan cuu ra ra hebreo nahnu, ta i titahan ra nuquehe vehe ra Caífas ra cu zutu ya cahnu.
24179	MAT 26:56	Zoco tacuan cu si tandɨhɨ cuhva ya vatyi cua natahan tandɨhɨ cuhva i tyaa ra profeta nuu tutu ra Ndyoo. Tacuan i catyi ra Jesús, ta zɨquɨ i zandoo tandɨhɨ ra i casi ra sii ra, ta i sino ra.
24180	MAT 26:57	Ra i tɨɨn sii ra Jesús, i sindyaca ra sii ra ityi nuu ra Caifás. Ra Caifás cuu ra cu nuu sii tandɨhɨ ra cu zutu. Ta yucuan i titahan ra maestro cuenda ley ta ra mandoñi.
24204	MAT 27:6	I nacuaan ra zutu nahnu xuhun cuan, ta catyi ra: Ma cuu tyihi yo xuhun ya sihin xuhun ofrenda vatyi xuhun sa cuenda sa cua cati nɨñɨ minoo ra cu si.
24207	MAT 27:9	Ta cuhva cuan i natahan si cuhva i catyi ra Jeremías, minoo ra cu profeta ta sa naha. Tyehen i tyaa ra: “I naquihin ra sa usi uu tahan xuhun cuisi. Yucuan cuu yahvi i sicundyaa ra i zacuu ñiyɨvɨ hebreo.
24233	MAT 27:35	Ta sa yaha tyaa zandaru sii ra Jesús nu cruz ta zɨquɨ i sizɨquɨ ra vatyi cua ndyehe ra yoo ra cua zahacanaa minoo minoo zahma ra. Cuhva cuan i natahan si cuhva i tyaa minoo ra profeta sa cuenda ra Jesús nu catyi si tyehen: “I zasa ra zahme sii tahan ra, ta i sizɨquɨ ra yoo ra cua ñihi zahma cañi vii.”
24245	MAT 27:47	Zuhva ñiyɨvɨ nandyaa yucuan, i siñi ñu ta catyi ñu: Ra ihya cana saa ra sii ra profeta Elías. Catyi ñu.
24260	MAT 27:62	Inga quɨvɨ, quɨvɨ sa cua quitatu ñiyɨvɨ, sa ndɨhɨ zanduvaha ñu sa cuenda vico cuan, ta i sahan ra zutu nahnu ta ra fariseo nu ndyaa ra Pilato.
24343	MRK 2:14	Ta sa cuahan tucu ra Jesús i ndyehe ra sii ra Leví, zehe ra Alfeo. I zatyiyahvi ra sii ñiyɨvɨ sa cuenda xuhun ra ndyaca ñaha. Ta i catyi ra Jesús sihin ra: Coho sihin. Ta yatyi xaan i nduvita ra Leví, ta cuahan ra sihin ra.
24345	MRK 2:16	Ta i ndyehe ra maestro cuenda ley ta ra fariseo vatyi sasi ra Jesús xita sihin ra cuan, ta i catyi ra sihin ra ndɨhɨ sihin ra Jesús: ¿Ñacu sasi ra xita sihin ra zatyiyahvi sii ñiyɨvɨ ta ra iyo cuatyi?
24347	MRK 2:18	Ñiyɨvɨ i sindyico sii ra Juan sihin ñiyɨvɨ i sindyico sii ra fariseo ñahñi maa sasi ra tatu sica tahvi ra sii ra Ndyoo. Ta i ndyehe inga ñiyɨvɨ. Ta i ndaca tuhun ñu sii ra Jesús ta catyi ñu: ¿Ñacu sasi ñiyɨvɨ ndyico suun xita tandɨhɨ quɨvɨ vazu sica tahvi ñu sii Ndyoo? Ta ñiyɨvɨ ndyico sii ra Juan ta ñiyɨvɨ ndyico sii ra fariseo ñahñi maa sasi ra tatu sica tahvi ra sii Ndyoo.
24353	MRK 2:24	Tacuan ta i catyi ra fariseo: Ndyehe, ¿ñacu zatyiño ra ndɨhɨ suhun? Ta vityi cuu quɨvɨ quitatu ñiyɨvɨ vatyi tacuan catyi ley.
24359	MRK 3:2	Ndyehe ihñi ra fariseo nu ñoho ra Jesús tatu ndisa cuii cua zanduvaha ra sii ra na‑ityi ndaha cuan quɨvɨ quitatu ñiyɨvɨ vatyi cuñi ra tyaa ra cuatyi sata ra.
24361	MRK 3:4	Ta zɨquɨ i ndaca tuhun ra Jesús sii ra fariseo: ¿Ñaa sa cua zavaha yo quɨvɨ quitatu ñiyɨvɨ? ¿Atu vaha cua zavaha yo sa vaha a sa ña vaha? ¿Atu cua zanduvaha yo sii ñiyɨvɨ a cuhva yo sa cuu ñu? Ta ñá nacahan ra fariseo ndaha cuii ñi.
24363	MRK 3:6	Tacuan ta i quita tandɨhɨ ra fariseo nu ñoho ra Jesús, ta i natuhun tahan ra sihin minoo ityi amigo ra Herodes. Ta i quisaha nducu ra cuhva cahñi ra sii ra Jesús.
24375	MRK 3:18	ra Andrés, ra Felipe, ra Bartolomé, ra Mateo, ra Tomás, ra Jacobo zehe ra Alfeo; ra Tadeo, inga ra Simón, maa ra cuu cuenda minoo ityi ra cuñi zama sii ra ndyaca ñaha,
24480	MRK 6:4	Ta i catyi ra Jesús sihin ñu: Tyaa ñiyɨvɨ inga ñuu yahvi sii minoo ra profeta, zoco ndya ñuu ra, ndya vehe ra, nu ndyaa ñiyɨvɨ sii ra, ña tyaa ñu yahvi sii ra. Tacuan i catyi ra Jesús.
24491	MRK 6:15	Ta i catyi tucu inga ñiyɨvɨ: Ra Elías cuu ra. Ta inga ñiyɨvɨ i catyi: Minoo ra profeta cuu ra tañi ra profeta sicoo ta sa naha.
24533	MRK 7:1	Ra maestro cuenda ley, ra i quisi ityi ñuu Jerusalén sihin ra fariseo, i tuhva ra nu nandyaa ra Jesús.
24535	MRK 7:3	Ta ra fariseo sihin tandɨhɨ ñiyɨvɨ hebreo ña zaña ñu costumbre sa ndoo vaha xaan ndaha ñu ta casi ñu xita vatyi tacuan i zacuaha ñiyɨvɨ sahnu sii ñu.
24537	MRK 7:5	Tacuan ta i ndaca tuhun ra fariseo ta ra maestro cuenda ley ta catyi ra: ¿Ñaa cuenda ña zavaha ñiyɨvɨ ndyico suun costumbre sa i zavaha ñiyɨvɨ sahnu vatyi ña nacatya vaha ñu ndaha ñu ta casi ñu?
24558	MRK 7:26	Ta ñaha cuan i cacu ña ñuu Sirofenicia. Ta yɨvɨ ñiyɨvɨ hebreo cuu ña. Ta i sica ña tumañi iñi sii ra Jesús sa tava ra tatyi cuihna sa ñoho sii zehe ña.
24566	MRK 7:34	Ta i nandyehe ndaa ra Jesús ityi zɨquɨ, ta i sinoo ra, ta i catyi ra sihin tuhun maa ra: ¡Efata! Tuhun cuan, cuñi si catyi si: ¡Nanuña!
24580	MRK 8:11	Tacuan ta zɨquɨ i quisi ra fariseo, ta i quisaha natuhun tahan ra sihin ra Jesús. Cuñi ra ndyehe ra minoo sa ndyityi tañi zavaha ra Ndyoo vatyi cuñi ra coto ra atu ndisa i tasi ra Ndyoo sii ra Jesús.
24582	MRK 8:13	Ta i zandoo ra Jesús sii ra fariseo. Ta i nandɨhvɨ tucu ra barco, ta cuahan ra inga siyo miñi cuan.
24584	MRK 8:15	Ta i catyi ra Jesús sihin ra: Ndyehe ndo, zacuenda ndo sii ndo sihin yusa i siya ra fariseo ta ra Herodes.
24585	MRK 8:16	Ta i natuhun tahan ra i casi ra Jesús, ta i catyi ra: Cahan ra tacuan vatyi ñahñi pan ndyizo yo. Tacuan i sica iñi ra cuan vatyi ñá cutuñi iñi ra tuhun i cahan ra Jesús sa cuenda yusa i siya cuan. Ñá cutuñi iñi ra vatyi cahan ra Jesús minoo cuhva vatyi cua zacuenda ra sii ra sihin cuhva zacuaha ra fariseo ta ra Herodes.
24597	MRK 8:28	Ta i catyi ra i casi ra: Iyo ñiyɨvɨ catyi vatyi minoo ra i nandoto cuun tañi ra Juan, ra i zacoo ndutya a minoo ra profeta. Ta catyi inga ñiyɨvɨ vatyi ra Elías cuun.