23229	MAT 1:16	Jaꞌa Jacob yhuung, José jeꞌe xiøhajty. Coo jaꞌa María yhuung hänajty tøø myiṉ̃ tøø quiaꞌay, jaꞌa Jesúshajpä, mänitä José jaꞌa María wyiingpøjcy. Jaꞌa Jesús, Cristo jeꞌe xiøhajty; paady yaa quiejxä hädaa yaabä naax̱wiin maa højtscøxpän.
23232	MAT 1:19	Jaduhṉ jaꞌa judíoshajxy hänajty quiuhdujthaty, coo jaꞌa toꞌoxiøjc yhuungpáadät jabiøcy, mänit jaduhṉ yhøxmájtsänät. Pero miøød jaꞌa José hojioot hänajty; cabä María hänajty ñäxøꞌøwøꞌøwaꞌañ. Mänitä José wyiinmahñdyhajty coo jaꞌa María yhøxmádsät hameeꞌch, nebiä María jaduhṉ quiaꞌa yajtsähdiúnät.
23244	MAT 2:6	Jaꞌa cajpt jaduhṉ xøhajpä Belén, jim̱ Judeanaaxooty, jim̱ä wiindsǿṉ tuꞌug myinaꞌañ quiaꞌawaꞌañ; jeꞌec̈h jaꞌa nguꞌug xyhaneꞌemáaṉäp, jaꞌa judíoshajxy; paadiä Beléncajpt jaduhṉ yajmäbaadaꞌañii nebiä møjcajptän.
23249	MAT 2:11	Mänitä madsaꞌahøxtaabiähajxy tiøjtägøøyy. Jim̱ä regalo hajxy hänajty miøødä caajäjooty. Mänitä pigänaꞌc‑huung hajxy yhijxy møødä tiaj María. Mänitä pigänaꞌc hajxy wyiinjijcädaacy; wyiingudsähgøøyy hajxy jaduhṉ. Mänitä quiaajä hajxy yaghawaach. Mänitä oro hajxy yajpädsøøm̱y møødä poom møødä mirraperfume. Paꞌagxuuꞌp jeꞌe; tsow̱ ñøcxy. Mänitä pigänaꞌc hajxy jaduhṉ ñäꞌä mooyy.
23250	MAT 2:12	Mänit hajxy wyiimbijnä. Mänit hajxy ñøcxy maa jaꞌa quiajpthajxiän. Wiingtuum hajxy ñøcxøøñä; cab hajxy jim̱ ñaxøøñä maa jaꞌa Heródesän. Hix̱, tøø hajxy hänajty yhawáaṉäxä cumaꞌayhaam coo hajxy jim̱ quiaꞌa naxǿøñät.
23251	MAT 2:13	Coo jaꞌa madsaꞌahøxtaabiähajxy hänajty tøø wyiimbijnä, mänitä José jaꞌa Diosmoonsä tuꞌug wyiinhijxy cumaꞌayhaam, jaꞌa tsajpootypä. Mänitä José ñämaayyä: ―José, pädøꞌøg. Nøcx hajxy jim̱ Egiptonaaxooty møødä mhuung møødä mdoꞌoxy. Jim̱ hajxy mmähmǿꞌøwät høxtä coonä nhawáaṉämät coo hajxy mwiimbídät. Paady hajxy mbäyǿꞌøgät neby yøꞌø mhuung xquiaꞌa yaghóꞌcät. Jaꞌa Herodes, xyhøxtaꞌawáaṉäp yøꞌø mhuung jaduhṉ; xyajyaghoꞌogáaṉäp jaduhṉ.
23263	MAT 3:2	Mänitä Juan tiägøøyy mädiaacpä. Mänit miänaaṉ̃: ―Najtshixøꞌøw jaꞌa mhaxøøgcuhdujt hajxy; habaadáaṉnäp jaduhṉ coo jaꞌa Dios jaꞌa miäjaa yajcähxøꞌøgaꞌañ.
23264	MAT 3:3	Jaꞌa Isaías, jaꞌa Diosmädiaꞌagy jecy yajwáꞌxäbä, jeꞌe hänajty jaduhṉ jecy tøø quiujaay: Jim̱ä jäyaꞌay tuꞌug yaax̱wädity pactuum: “Najtshixøꞌøw jaꞌa mhaxøøgcuhdujt hajxy, nebiä mwiindsǿṉ hajxy hoy mjøbhíxät; hoy hajxy jaduhṉ mwiingudsähgǿꞌøwät.” Jaꞌa Juan jaduhṉ nänøøm̱ä.
23265	MAT 3:4	Jaꞌa Juan, camellopøjt hänajty wyithajpy; wajhac hänajty wiøønhajpy. Chuꞌchp muꞌu hänajty jeꞌe; yhuucypy cunaax̱møjtsiinnøø hänajty.
23268	MAT 3:7	Mänitä Juan yhijxy coo hänajty ñämec̈hii jaꞌa fariseoshajxy nämay møødä saduceoshajxy. Ja wiꞌi ñäbetaam̱b hajxy hänajty jeꞌebä. Jaꞌa fariseoshajxy, hoy hajxy hänajty jiaanc̈h tehm̱ quiudiuṉ̃ jaꞌa Moisés miädiaꞌagy. Jaꞌa saduceoshajxy, wiingä cuhdujt hajxy hänajty miøødä; cab hajxy hänajty miänaꞌañ coo hajxy jiujypiøjtägatsaꞌañ. Mänitä Juan miänaaṉ̃: ―Hay, møjcuꞌu, caj mijts hoguiuhdujt mnäꞌägädä møødä. Paady hajxy mja wiꞌi ñäbetaam̱bä nebiä Dios hajxy jaduhṉ xquiaꞌa yajcumädów̱ät, túhm̱äts.
23271	MAT 3:10	Pøṉ hoy caꞌa wädijp, jaduhṉ mäwíinäts jeꞌe nebiä quepychaajän, jaꞌa caꞌa tøømhajpä. Piuxaam̱by hajxy jeꞌe; mänit hajxy ñoꞌogaꞌañ. Paady hajxy hoy mwädítät nebiä Dios hajxy jaduhṉ xquiaꞌa yajcumädów̱ät.
23272	MAT 3:11	Tøyhajt mijts nyajnäbety nøøhaam neby hajxy jaduhṉ myajcähxǿꞌøgät coo jaꞌa mhaxøøgcuhdujt hajxy tøø mnajtshixøꞌøy. Pero xii jäyaꞌay tuꞌug jiaac miṉ̃ høx̱haam; jeꞌeds mäbǿjnäbä jaꞌa Dioshespíritu hajxy xmioꞌowaam̱b. Xyajnähwaꞌads xyajcuhwaꞌadsaam̱b hajxy jaduhṉ. Maas møcä cuhdujt jeꞌe miøødä quejeec̈h høøc̈h. Cábøch cuhdujt nnäꞌägä møødä ni weeṉ̃tiä maa jaayaꞌaguiøxpän.
23275	MAT 3:14	Mänitä Juan jaꞌa Jesús ñämaayy: ―Cab jaduhṉ yhahixøꞌøy cooc̈h miic̈h nyajnäbétät; maas hoy hijty jaduhṉ cooc̈h miic̈h cu xyajnäbejty.
23282	MAT 4:4	Mänitä Jesús yhadsooyy: ―Jaduhṉ jaꞌa Diosmädiaꞌagy miänaꞌañ: “Caꞌa quiaaguiähajtiä jaꞌa jäyaꞌayhajxy miädsänaaby hädaa yaabä naax̱wiin; møødä Diosmädiaꞌagy hajxy miädsänaꞌay.”
23289	MAT 4:11	Mänitä møjcuꞌugong wyiimbijnä; nidiuhm̱ jaꞌa Jesús miähmøøyy. Mänitä Jesús ñägädaacä jaꞌa Dios mióonsäm jaꞌa tsajpootypä. Mänit jeꞌe piuhbejtä.
23297	MAT 4:19	Mänitä Simónhajxy ñämaayyä jaꞌa Jesúsäm: ―Jam̱ hajxy wädíjtäm. Jueꞌe mijts mduuṉghajpy, hacxmats; wiingtuuṉg mijts nmoꞌowaam̱by. Nyajnähixøꞌøwaam̱by mijts nebiä jäyaꞌay hajxy myajwiingapxǿꞌøwät jaꞌa Diosmädiaꞌagy.
23298	MAT 4:20	Tuuṉä jeꞌeduhṉ ñäꞌä mänaaṉ̃, mänitiä jaꞌa yhacxjohm̱d hajxy ñajtswidsøøyy; mänit jaꞌa Jesús hajxy piaduꞌubøjcy.
23300	MAT 4:22	Tuuṉä hajxy jaduhṉ ñäꞌä mädooyy, mänitiä hajxy piädsøøm̱y barcojooty; mänit jaꞌa Jesús hajxy piaduꞌubøjcy; yajmähmøøyy jaꞌa tieedy hajxy jiiby barcojooty.
23313	MAT 5:10	’Tsaac̈hpøjp jaꞌa jäyaꞌayhajxy näjeꞌe coo hoguiuhdujt hajxy miøødä; pero jootcujc hajxy jaduhṉ yhidaꞌañ. Paady hajxy jootcujc yhidaꞌañ, coo hajxy jim̱ ñøcxaꞌañ maa jaꞌa Diosän.
23315	MAT 5:12	’Jaanä jaduhṉ hajxy jecy tøø chaac̈hpøjpä, jaꞌa Diosmädiaꞌagy hajxy jecy yajwáꞌxäbä. Pero xooṉdaꞌag hajxy, jootcugøꞌøw hajxy; jim̱ä hoybä weenbä hajxy mjaanc̈h tehm̱ piaadaꞌañ jim̱ tsajpootyp.
23316	MAT 5:13	’Jaꞌa caan, coo jaꞌa tiaamdspä tiägóyyät, cab jaduhṉ mänaa tiaamdsǿøñät. Tøø jaduhṉ miaꞌady. Mänitä jäyaꞌayhajxy yhøxwøjy, mänit hajxy yajteeñ. Jaduhṉ mäwíinäts mijts nebiä caanän hädaa yaabä naax̱wiin; coo jaꞌa Diosmädiaꞌagy hajxy mnajtshixǿꞌøwät, mmáꞌadäp hajxy jaduhṉ.
23342	MAT 5:39	Pero høøc̈h mijts nnämaaby: cab jaduhṉ myaghawiimbídät; coo pøṉ xyhalaꞌpǿꞌøgät tuꞌnax̱, mjaac yégäp jaduhṉ jaꞌa tuꞌnax̱pä, ween xjiaac halaꞌpøꞌøgy.
23346	MAT 5:43	’Tøø hajxy hijty mmädoyhajpä nebiä jäyaꞌayhajxy hijty jegyhajty miänaam̱bä: “Hoy jaꞌa mmäguꞌughajpä mdsoc mbaꞌhäyówät; pero jaꞌa mmädsip, mmähaṉhádäp jeꞌe.”
23355	MAT 6:4	Hameeꞌch jaꞌa xädøꞌøñ hajxy jaduhṉ myégät. Dios hajxy jaduhṉ xyhíxäp; mänit hajxy jaduhṉ xyhuunghádät.
23356	MAT 6:5	’Jii jäyaꞌayhajxy näjeꞌebä, tänaꞌa jaꞌa Dios hajxy nax̱y piaꞌyaꞌaxy jiiby tsajtøgooty møød jim̱ maa jaꞌa tuꞌuxeṉ̃än. Pero cabä Dios hajxy tuꞌjoot piaꞌyaꞌaxy. Näꞌä yajcumayaam̱b hajxy jaduhṉ maa jaꞌa cuꞌugän. Pero cabä Dios hajxy jaduhṉ quiumayaꞌañíijäm. Tøyhajt jaduhṉ. Pero mijts, hameeꞌch jaꞌa Dios hajxy mbaꞌyáꞌaxät. Xyhíxäp xmiädów̱äp hajxy jeꞌeduhṉ; mänit hajxy xyhuunghádät.
23360	MAT 6:9	Jaduhṉä Dios hajxy mbaꞌyáꞌaxät: Teedy, jim̱ miic̈h mdsänaꞌay tsajpootyp; ween miic̈h jaꞌa cuꞌughajxy xwyiingudsähgøꞌøy.
23364	MAT 6:13	Caꞌa højts xyajcädieey; pero pädáacäc højts hodiuum neby højts jaduhṉ ngaꞌa cädiéeyät. Miic̈h hanehm̱b; miic̈h jaꞌa mäjaa mmøød; miic̈h møj jaanc̈h homiänaajä. Amén.
23371	MAT 6:20	Pero jaduhṉ hajxy mwiinmahñdyhádät neby hajxy hoy mwädítät. Jaduhṉ hajxy jootcujc mhídät jim̱ tsajpootyp; caj pøṉ jim̱ xyagjootmayhádät.
23375	MAT 6:24	’Cabä wiindsǿṉ hoy metsc mmøødtúnät. Mxøøghadaam̱by tuꞌug; jatuꞌugpä jaduhṉ mdsogaam̱by. Hoy jaꞌa miädiaꞌagy jaduhṉ mgudiunaaṉä. Jaanä jaduhṉduhm̱bä, coo jaꞌa mjoot mbädáꞌagät maa jaꞌa xädøꞌøñän, cabä Dios jaduhṉ hoy mwiingudsähgǿꞌøwät.
23380	MAT 6:29	Pero maas yajxóṉ jeꞌe quejee jaꞌa rey Salomón hijty; jaanc̈h tehm̱ yajxóṉ jaꞌa Salomón hijty jegyhajty ñibiädaꞌagyii.
23382	MAT 6:31	Caꞌads hajxy mdajy mmay; caꞌa hajxy mwiꞌi miänaꞌañ: “Tii ngáayyämb, tii nhúucämb, tii mwithájtämb.”
23385	MAT 6:34	Caꞌa hajxy mwiꞌi tiajy mwiꞌi miay jaꞌa jaboomgøxpä; ween hamdsoo yhuuc habaady. Mädøyyä jaꞌa tsaac̈hpä hajxy xpiaadaꞌañ jaꞌa jädaꞌagøxpä.
23392	MAT 7:7	’Coo jaꞌa Dios hajxy tii mmäyujwáꞌanät, mänit hajxy jaduhṉ xmióꞌowät; coo hajxy mmänuuꞌxtáꞌagät, mänit hajxy jaduhṉ xpiuhbédät.
23398	MAT 7:13	’Hamäjaa jim̱ mnǿcxät Dioswiinduum. Jaduhṉ mäwíinäts jim̱ nebiä xuꞌudstuꞌujän; cab hajxy jaduhṉ nämay piaady. Pero coo jiiby mhädáꞌagät haxøøgtuum, cab jaduhṉ yhamäjaajä. Jaduhṉ mäwíinäts jeꞌe nebiä møjtuꞌujän; nämay hajxy jiiby yhädaꞌagy.
23400	MAT 7:15	’Mnigwieendähadǿøjäp hajxy maa jaꞌa jäyaꞌayhajxy tyijy Diosquex̱ypän. Näꞌä høhṉdaacp hajxy jaduhṉ. Jaduhṉ hajxy ñibiädaꞌagyii nebiä mäbøjpän, pero cab hajxy tiehm̱ miäbøcy; jaanc̈h tehm̱ quiaꞌawiindøy hajxy jaduhṉ.
23401	MAT 7:16	Haxøøg hajxy jiatcøꞌøy; jaduhṉ hajxy mhøxcábät coo haxøøgwiinmahñdy hajxy miøødä. Jaduhṉ mäwíinäts hajxy jeꞌe nebiä hujts nebiä haptiän. Jaꞌa wädsats, cab jaduhṉ tiøømhaty nebiä tsaatypän. Jaꞌa hapty, cab jaduhṉ tiøømhaty nebiä piidsän.
23402	MAT 7:17	Mädyii quepychaa hoy, hoy tiøømhaty; mädyii caꞌa hoy, cab hoy tiøømhaty.
23404	MAT 7:19	Mädyii quepychaa jaduhṉ hoy caꞌa tøømhajp, piujxyp hajxy jaduhṉ; mänit hajxy ñoꞌogy.
23407	MAT 7:22	Coo jaꞌa naax̱wiimbä hänajty wyiimbidaꞌañ, mänítøch hajxy nämay xjia nämaꞌawaꞌañ: “Wiindsǿṉ, tøø højts jaꞌa Diosmädiaꞌagy nyajwaꞌxy jaꞌa miic̈h mmäjaagøxpä; tøø højts jaꞌa møjcuꞌu ngøx̱y yajpäyøꞌøgy jaꞌa miic̈h mmäjaagøxpä; tøø højts jaꞌa hoy‑yagjuøøñäjatypä may nyajcähxøꞌøgy jaꞌa miic̈h mmäjaagøxpä.”
23408	MAT 7:23	Mänítøch hajxy nnämaꞌawaꞌañ: “Cábøch mijts mänaa tøø nhix̱yhaty. Juaꞌads hajxy jim̱; haxøøg jaꞌa mwiinmahñdyhajxy jaduhṉ.”
23417	MAT 8:3	Mänitä Jesús jaꞌa mähdiøjc ñähdooṉ̃. Mänit ñämaayy: ―Chójpiøch jaꞌa njoot jaduhṉ; tøø jaduhṉ mnähwaꞌac̈h mguhwaꞌac̈h. Mänitiä jaꞌa mähdiøjc jiaanc̈h nähwaach jiaanc̈h cuhwaach.
23423	MAT 8:9	Hanéꞌemyhøch nhity; jím̱høch nwiindsøṉbä, y jím̱høch nsoldado. Cooc̈hä nsoldado tuꞌug nnämáꞌawät coo homiaajä ñǿcxät, nǿcxäp jaduhṉ; y cooc̈h nnämáꞌawät coo myínät, mínäp jaduhṉ. Y cooc̈hä nmoonsä waam̱b nnämáꞌawät, quiudiúnäp jaduhṉ.
23430	MAT 8:16	Coo quioodsøøyy, mänitä paꞌamjäyaꞌayhajxy may yajmejtsä maa jaꞌa Jesúsän. Tøø hajxy hänajty näjeꞌe miac̈hii jaꞌa møjcúꞌujäm. Mänitä Jesús quiapxy. Manityä hajxy yhøxmajtsä jaꞌa møjcúꞌujäm. Jaduhṉä paꞌamjäyaꞌayhajxy quiøx̱y yajmøcpøjcä; jaꞌa Jesús jaduhṉ yajmøcpøjc.
23434	MAT 8:20	Mänitä Jesús yhadsooyy: ―Jaꞌa xøøgaa, jim̱ä jiut jeꞌe; jaꞌa muuxy, jim̱ä pieꞌeñ jeꞌe; pero høøc̈h, jaꞌa Diosquex̱ypä, cábøch ndøjc maac̈h nbooꞌx nhäñáꞌawät.
23450	MAT 9:2	Mänitä tecymiucypiä tuꞌug quiøømiejtsä tsaajiooty maa jaꞌa Jesúsän. Jaꞌa mähdiøjc jaꞌa miäguꞌughajpähajxy jaduhṉ cøømiejtsä. Coo jaꞌa Jesús yhijxy coo hajxy hänajty miäbøcy, mänitä Jesús jaꞌa mähdiøjc ñämaayy: ―Huung, jootcugøꞌøw; tøø jaꞌa mbojpä mgädieey xñähwaꞌac̈h.
23460	MAT 9:12	Miädoow̱ jaꞌa Jesús jaduhṉ. Mänit miänaaṉ̃: ―Pøṉ jaduhṉ møc, caj yajtsooyøꞌøy; pøṉ jaduhṉ paꞌammøød, jeꞌeds jaduhṉ yajtsooyøøby. Jaduhṉ mäwíinøch høøc̈h nebiä mädsooyøøbiän. Páadyhøch yaa tøø nmiṉ̃ tøø nmech, nébiøch jaꞌa cubojpä cugädieeybähajxy nnämáꞌawät coo jaꞌa yhaxøøgwiinmahñdy hajxy ween ñajtshixøꞌøy. Jaꞌa hojiäyaꞌayhajxy, cábøch hajxy jeꞌe waam̱b nnämaꞌawaꞌañ. Nøcx hajxy habøc tii jaꞌa Diosmädiaꞌagy jaduhṉ ñänøøm̱by: “Chójpiøch jaꞌa njoot jaduhṉ coo hojioot hajxy mmøødhádät; cábøch jaduhṉ nmänaaṉnä coo animal hajxy myóxät maa jaꞌa høøc̈hcøxpän.”
23462	MAT 9:14	Mänitä Jesús ñämejtsä jaꞌa Juan mäyajnäbejpä miäguꞌughajpähajxy. Mänitä Jesús miäyajtøøw̱ä: ―Tii miic̈h mmäguꞌughajpähajxy jaguiay quiaꞌa näꞌägädä hidaꞌañ. Nax̱y højts jaguiay tuꞌxøøjaty nhity tähoocjaty; jaduhṉ højts jaꞌa Dios nwiingudsähgøꞌøy. Jaanä jaduhṉä fariseoshajxy yhijpä jaguiay.
23463	MAT 9:15	Mänitä Jesús yhadsooyy: ―Coo jaꞌa jäyaꞌayhajxy mänaa piøcy yhuꞌugy, cabä woyba wichpä hajxy jiøꞌøy xiuuc̈h. Xooṉdaacp hajxy jaduhṉ, jeꞌeguiøxpä coo jaꞌa jamiøꞌød jyiijä. Jaduhṉ mäwíinøch høøc̈h nebiä jamiøꞌødän. Páadyhøch nmäguꞌughajpähajxy jaguiay quiaꞌa hity. Habaadaam̱b jaduhṉ cooc̈h yaa ndsoonaaṉnä; mänit hajxy mäbøcypiä jaguiay yhidaꞌañ.
23470	MAT 9:22	Mänitä Jesús yheeꞌpwiimbijty, Mänit jaꞌa tajjäyaꞌay yhijxy. Mänit miänaaṉ̃: ―Huung, jootcugøꞌøw; tøø jaduhṉ mmøcpøcy, jeꞌeguiøxpä coo tøø mmäbøcy. Mänitiä jaꞌa tajjäyaꞌay miøcpøjcy.
23488	MAT 10:2	Jaduhṉä nämajmetspähajxy hänajty xiøhaty: Simón Pedro møødä piuhyaꞌay Andrés; jaꞌa Zebedeo yhuunghajxy, Jacobo møødä Juan;
23489	MAT 10:3	Felipe; Bartolomé; Tomás; Mateo jaꞌa yajnähjuudiuutpä; Jacobo, jaꞌa Alfeo yhuung; Lebeo Tadeo;
23490	MAT 10:4	Simón jaꞌa cananista; Judas Iscariote, jaꞌa Jesús hänajty yajyaghoꞌogáaṉäbä.
23494	MAT 10:8	Myajnáxäp hajxy homiädyii paꞌamä møødä haxøøgpaꞌam. Myagjujypiǿgäp jaꞌa hoꞌogyjiäyaꞌay hajxy. Myajpäyǿꞌøgäp jaꞌa møjcuꞌu hajxy. Nnäꞌä móobiøch mijts hädaa cuhdujt; cábøch mijts nyagjuyaꞌañ; jaduhṉ mijtspä, cab hajxy myagjúubiät.
23497	MAT 10:11	’Coo hajxy maa mgajptägǿꞌøwät, jim̱ä jäyaꞌay hajxy mhøxtáꞌawät jaꞌa hojiootmøødpä; jim̱ hajxy mhamejtstáꞌagät. Jiiby hajxy mhídät høxtä coonä hajxy hänajty mduꞌubøgaꞌañ.
23499	MAT 10:13	Coo hajxy jaduhṉ xyajtøjtägǿꞌøwät hamuumduꞌjoot, mänit hajxy jaduhṉ quiunuuꞌxǿøjät jaꞌa Diósäm; pø caj, cab hajxy jaduhṉ quiunuuꞌxǿøjät.
23514	MAT 10:28	Cab hajxy mdsähgǿꞌøwät pøṉ jaꞌa mnaax̱niꞌx hajxy xyaghóꞌcäp; cabä mháañämä hajxy jaduhṉ xyaghóꞌcät. Jaꞌa Dios hajxy mdsähgǿꞌøwäp; jeꞌedsä cuhdujt jaduhṉ møød coo hajxy jiiby xquiéxät haxøøgtuum. Jiiby jaꞌa mnaax̱niꞌxhajxy quiuhdägóyyät møødä mháañämähajxy.
23517	MAT 10:31	Cabä jäyaꞌay hajxy mdsähgǿꞌøwät; hix̱, mmaas tsoobaatp mijts quejee jaꞌa muuxyhajxy.
23538	MAT 11:10	Jaꞌa Diosmädiaꞌagy jecy mädiáacäbä, Juan jeꞌe. Nøm̱ä Dios jecy miänaaṉ̃ coo jaꞌa quiuguex̱y hänajty jayøjp quiexaꞌañ maa jaꞌa cuꞌugän, ween yajwiinxiic yajwiingapxøꞌøy coo jaꞌa yhaxøøgcuhdujt hajxy ñajtshixǿꞌøwät. Høx̱háamhøch hänajty ngädaꞌagaꞌañ. Jayøjp jaꞌa Juan jiaanc̈h quejxä; høx̱háamhøch njaanc̈h cädaacy.
23553	MAT 11:25	Mänitxøø jaꞌa Jesús miänaaṉ̃: ―Teedy, miic̈h nbaꞌyaax̱yp. Miic̈h jim̱ häñaaby tsajpootyp; miic̈h yaa Dioshajp maa hädaa yaabä naax̱wiinän. Dioscujúꞌuyäp coo jaꞌa tøyhajt tøø myajnähixøꞌøy jaꞌa hajxy tii caꞌa jajpä. Caj tøø myajnähixøꞌøy jaꞌa hajxy tyijy jajpä.
23556	MAT 11:28	Mijts, pøṉ jaduhṉ caꞌa meeꞌxtugaam̱b neby hajxy hijty mguhdujthatiän, høøc̈h nguhdujt habǿjcäc. Hojióothøch nmøød; cábøch nyajcumayaꞌañ. Mänítäts jaꞌa hoybä weenbä hajxy mbáadät. Cábøch jaꞌa jemc̈hpä mapxypä jaduhṉ nbädaꞌagaꞌañ.
23563	MAT 12:5	Jaduhṉ cujaay myiim̱bä maa jaꞌa Moisés miädiaꞌaguiän coo jaꞌa teedyhajxy tsajtøgootypä quiaꞌa näꞌägädä pooꞌxy jaꞌa pooꞌxxiøøjooty; y cab jaduhṉ ñejpiä.
23565	MAT 12:7	Caj mijts mwiinjuøꞌøy waam̱b jaꞌa Diosmädiaꞌagy jaduhṉ miänaꞌañ: “Mänáam̱bøch jaduhṉ coo hojioot hajxy mmøødhádät; cábøch jaduhṉ nmänaꞌañ coo animal hajxy myóxät jaꞌa høøc̈hcøxpä.” Coo hajxy jaduhṉ mwiinjuǿꞌøwät, cabä jäyaꞌay hajxy näꞌä nägoodä mwiingapxpédät.
23568	MAT 12:10	Jiibiä mähdiøjc hänajty tuꞌug; cøꞌødøꞌøds hänajty tuꞌnax̱. Jiibiä fariseoshajxy hänajty näjeꞌe tiänaabiä. Mänitä Jesús miäyajtøøw̱ä: ―Nej, hoy jaduhṉ coo jaꞌa paꞌamjäyaꞌay myajmøcpǿgät jaꞌa pooꞌxxiøøjootiä. Paadiä fariseoshajxy jaduhṉ miänaaṉ̃, yhøxtaaby jaꞌa wiinmahñdy hajxy hänajty nebiä Jesús hajxy yajtsumǿøjät. Coo jaꞌa Jesús jaꞌa paꞌamjäyaꞌay yajmøcpǿgät jaꞌa pooꞌxxiøøjooty, mänitä Jesús hajxy hänajty yajtsumaꞌañii.
23577	MAT 12:19	Caj chiptunaꞌañ; caj yaꞌaxaꞌañ caj jiogaꞌañ. Hahuum jaduhṉ wiäditaꞌañ cajptooty.
23591	MAT 12:33	’Mhøxcábäp hajxy jaduhṉ pøṉ jaꞌa howyiinmahñdy møød; jeꞌeds hoy wädijp. Pøṉ jaꞌa howyiinmahñdy caꞌa møød, cab hoy wiädity.
23597	MAT 12:39	Mänitä Jesús yhadsooyy: ―Jaꞌa jäyaꞌayhajxy jädaꞌahatypä, haxøøg hajxy jiatcøꞌøy; cabä Dios hajxy chocy. Jaꞌa hijxtahṉd hajxy mja wiꞌi yhixaam̱by. Jagooyyä hajxy jaduhṉ mhixaꞌañ nebiä hijxtahṉd jecy quiähxøꞌquiän jaꞌa Jonáscøxpä, jaꞌa Dios jecy quiéjxäbä.
23606	MAT 12:48	Mänitä Jesús yhadsooyy: ―Pǿṉhøch ndajhajpy; pǿṉhøch nbuhyaꞌayhajpy.
23607	MAT 12:49	Mänitä jiamiøød ñädsiiwøøyy. Mänit miänaaṉ̃: ―Høøc̈h ndaj yøꞌø; høøc̈h nbuhyaꞌay yøꞌø.
23622	MAT 13:14	’Tøjiajp jaduhṉ yøꞌøyaꞌaguiøxphajxy nebiä Isaías jecy miänaaṉ̃än, jaꞌa hijty jegyhajty wädijpä Diosquex̱y: Mmädow̱aam̱by hajxy jaduhṉ, cab hajxy mwiinjuøꞌøwaꞌañ; Mheebaam̱by hajxy, cab hajxy mhixaꞌañ.
23623	MAT 13:15	Tøø hädaa jäyaꞌayhajxy quiuhxex̱y; nebiä cuhnatpän, nebiä wiimbiꞌidspän hajxy jaduhṉ ñibiädaꞌagyii neby hajxy jaduhṉ quiaꞌa wiinjuǿꞌøwät, nébiøch nmädiaꞌagy hajxy xquiaꞌa mäbǿjcät. Cooc̈h nmädiaꞌagy hajxy xmiäbǿjcät, mänítøch hajxy jaduhṉ nyajnähwáꞌadsät.
23638	MAT 13:30	Ween yhity; ween tuꞌcuhdujt yeegy. Coo jaꞌa trigopux̱ jaduhṉ yhabáadät, mänítøch nmoonsä nguexaꞌañ, weenä cizañahujts hajxy jayøjp quiøx̱y yajpädøꞌøgy. Ween hajxy quiøx̱y haxoch. Mänít hajxy jaduhṉ ñóꞌogät. Mänitä trigo hajxy ñähmádsät. Mänit hajxy piädáꞌagät tsehx̱jooty.”
23643	MAT 13:35	Jaduhṉds tiøjiajty nebiä Diosquex̱ypä jecy quiujahyyän: Mäbaadyháamhøch nmädiaꞌagaꞌañ. Nyajcähxøꞌøgáam̱biøch mädyiijaty hänajty yuꞌuc̈htiuum hijp mänaa hädaa yaabä naax̱wiin yhawijy tiøøꞌxtaꞌaguiän; cahnä quiähxøꞌøgyñä.
23678	MAT 14:12	Mänitä Juan ñäxäwaꞌay yoꞌtuc hoy quiǿøyyäxä; jaꞌa Juan miäguꞌughajpähajxy jaduhṉ hoy quiøꞌøy. Mänitä Juan hajxy hoy yajnaax̱tägøꞌøy. Mänitä Jesús hajxy hoy yhawaaṉä cooc jaꞌa Juan hänajty tøø yaghoꞌogyii.
23681	MAT 14:15	Mänittsuu jaꞌa Jesús miäguꞌughajpähajxy piamejch. Mänitä Jesús hajxy ñämaayy: ―Tøø chuujøꞌøy y cabä tøjc yaa. Quejxwiimbit yøꞌø jäyaꞌayhajxy; weenä caagy hajxy nøcxy jiuy cajptooty.
23690	MAT 14:24	Jaꞌa Jesús jaꞌa miäguꞌughajpähajxy, mejyquiujc hajxy hänajty tøø miech barcojooty. Møc hajxy hänajty jiøjcubojøꞌøy; paadiä nøø hänajty miøjjädseem̱bejty barcomøjc.
23711	MAT 15:9	Xiøøbä hajxy jaduhṉ ñäꞌä mänaꞌañ; cábøch nmädiaꞌagy hajxy xñäꞌä panøcxä. Yhamdsoo wiinmahñdy hajxy yajwiinhixøøby, nøm̱ä Dios miänaꞌañ.
23722	MAT 15:20	Jeꞌeds jaduhṉ xyajtägóyyäp. Pero coo mgáyät jaguiøꞌøbujy, cab jaduhṉ ñejpiä; cab jaduhṉ xyajtägóyyät.
23743	MAT 16:2	Mänitä Jesús yhadsooyy: ―Coo hänajty chuujøꞌøy, mänit hajxy nax̱y mmänaꞌañ: “Waꞌads jaꞌa tsajt; waꞌads jaboom yhidaꞌañ.”
23744	MAT 16:3	Y coo hänajty jiobøꞌøy, mänit hajxy nax̱y mmänaꞌañ: “Tøø wyiimbøcy; tuꞌuwaam̱b.” Mnajuøøby hajxy jaduhṉ nebiä tsajt yhidaꞌañ, pero cabä hijxtahṉd hajxy mwiinjuøꞌøy jaꞌac̈h chaa nyajcäjxøꞌpiä. Jaꞌa jäyaꞌayhajxy jädaꞌahatypä, haxøøg hajxy jiäyaꞌayhajnä; cabä Dios hajxy chocy.
23755	MAT 16:14	Mänit hajxy yhadsooyy: ―Näjeꞌe jaꞌa cuꞌughajxy miänaꞌañ cooc miic̈h mJuan mäyajnäbejpä; näjeꞌe hajxy miänaam̱bä cooc miic̈h mhElíasä; näjeꞌe hajxy miänaam̱bä cooc miich mJeremíasä, jaꞌa Diosmädiaꞌagy jecy yajwáꞌxäbä; näjeꞌe hajxy miänaam̱bä cooc miic̈h mDiosquex̱iä.
23759	MAT 16:18	Miic̈h jaduhṉ nnämaaby coo miic̈h mxøhataꞌañ Pedro; jeꞌeduꞌuṉ ñänøøm̱by “tsaa.” Miic̈hcǿxpøch jaꞌa jäyaꞌay jaꞌa nmädiaꞌagy hajxy may xmiäbøgaaṉä. Hoy hajxy cu jia hoꞌog, cab hajxy jaduhṉ quiuhdägoyyaꞌañ. Cøjxtaꞌaxiøø hajxy jim̱ yhidaꞌañ tsajpootyp.
23765	MAT 16:24	Mänitä Jesús ñämaayy jaꞌa miäguꞌughajpä: ―Pǿṉhøch nmädiaꞌagy jaduhṉ xpiaduꞌubøgáaṉäp, weenä yhamdsoo cuhdujt ñajtshixøꞌøy; ween jaduhṉ chaac̈hpǿjpät nébiøch ndsaac̈hpøgaꞌañän; weenc̈h nmädiaꞌagy xjiøjtägøøyyä.
23773	MAT 17:4	mänitä Pedro jaꞌa Jesús ñämaayy: ―Wiindsǿṉ, hoyøøyy jaduhṉ coo højts yaa tøø nbéjtäm. Pø chojpiä mjoot jaduhṉ, ween højts tøjquemyhuung tägøøg nhuuc hädiuṉ̃ jaꞌa mijtscøxpä cøjtuꞌug; tuꞌug miic̈h mjeꞌe, tuꞌug jaꞌa Moisés jieꞌe, tuꞌug jaꞌa Elías jieꞌe.
23774	MAT 17:5	Mädiaaccujc jaꞌa Pedrohajxy ñähgädaacpejtä jaꞌa nämaꞌa. Hajajp jaꞌa nämaꞌa hänajty. Mänit hajxy miädooyy quiapxy nämaꞌajooty: ―Høøc̈h nHuung hädaa; njaanc̈h tehm̱ chójpiøch. Xyagjootcugǿøbiøch. Huuc mädoow̱ä jaꞌa miädiaꞌagy hajxy.
23776	MAT 17:7	Mänit hajxy ñähdooṉä jaꞌa Jesús. Mänit hajxy ñämaayyä: ―Pädøꞌøg hajxy; caꞌa hajxy mdsähgøꞌøy.
23777	MAT 17:8	Mänit hajxy piädøꞌcy. Mänit hajxy yhijxwädijty. Cab hajxy pøṉ yhijxy; jagooyyä jaꞌa Jesús hajxy nidiuhm̱ yhijxy.
23781	MAT 17:12	Pero mijts jaduhṉ nnämaaby coo jaꞌa Elías tøø jia hoy; pero caj yhøxcajpä. Jaduhṉ tiuuṉä nebiä jäyaꞌay jioothajxy chojquiän. Jaduhṉc̈h hajxy xchaac̈htiunaam̱bä, høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä.
23784	MAT 17:15	―Wiindsǿṉ, høøc̈h nhuung näxúuꞌtsäc. Mayhooc jaduhṉ tøø quiäday pojmøød. Hanax̱iä jaduhṉ chaac̈hpøcy. Nax̱y jiøøngädaw̱øꞌøy; nax̱y ñøøgädaw̱øꞌøy.
23789	MAT 17:20	Mänitä Jesús yhadsooyy: ―Caj mijts hijty mnäꞌägädä mäbøcy. Tøyhajt mijts nnämaꞌay, coo hajxy jaduhṉ mmäbǿgät howieeṉ̃tiä, mänit hajxy hotyiijä mjádät. Høxtáhm̱äts yøꞌø tuṉ, coo yøꞌø tuṉ hajxy mnämáꞌawät: “Juaꞌads jim̱, nøcx wiingtuum”; mänítäts yøꞌø tuṉ jiaanc̈h jäwáꞌadsät. Hotyiijä hajxy jaduhṉ mjádät coo hajxy tøyhajt mmäbǿgät.
23810	MAT 18:14	Jaduhṉ mäwíinäts jeꞌe neby højts nDeedyhájtäm jaꞌa jim̱ tsajpootypä; cabä jioot chocy coo ni mädyii pigänaꞌc quiaꞌa cuhdägóyyät.
23843	MAT 19:12	Näjeꞌe jaꞌa yaꞌadiøjc‑hajxy maꞌad myiṉ̃guiaꞌay; paady hajxy quiaꞌa ñibiøgyii. Näjeꞌe hajxy yajtsucy. Coo jaꞌa Dios hajxy wyiingudsähgøꞌøwaꞌañ, paady hajxy näjeꞌe quiaꞌa nibiøgyii. Pøṉ jaduhṉ meeꞌxtugaam̱b, ween mieeꞌxtucy.
23848	MAT 19:17	Mänitä Jesús yhadsooyy: ―Tiic̈h jaꞌa hoybä coo xmiäyajtøy. Caj pøṉ jaduhṉ yhoyyä; jagooyyä Dios jaduhṉ yhoyyä. Pø chojpy jaꞌa mjoot jaduhṉ coo mjugyhádat cøjxtaꞌaxiøø nebiä Dios jiugyhatian, mgudiúnäp jaꞌa Diosmädiaꞌagy jaduhṉ.
23849	MAT 19:18	Mänitä craa miänaaṉ̃: ―Mädyiibä. Mänitä Jesús yhadsooyy: ―Caj mjäyaꞌay‑yaghóꞌogät; caj mméedsät; caj pøṉ mnähøønǿꞌøwät;
23850	MAT 19:19	mwiingudsähgǿꞌøwäp jaꞌa mdaj jaꞌa mdeedy; mmøødnijiootpaadǿøjäp jaꞌa mmäjøøn jaꞌa mmädøjc hamuumduꞌjoot.
23857	MAT 19:26	Mänit hajxy wyiinheeꞌppejtä jaꞌa Jesúsäm. Mänitä Jesús miänaaṉ̃: ―Cabä jäyaꞌayhajxy jaduhṉ ñäꞌä jájpät; pero hotyiijä jaꞌa Dios jaduhṉ jiaty.
23861	MAT 19:30	Jaꞌa hajxy møjtuuṉgmøødpä jädaꞌahaty, nämay jaꞌa tiuuṉg hajxy yajtägoyyaꞌañ; y jaꞌa møjtuuṉg hajxy jädaꞌahaty caꞌa møødpä, nämay hajxy miøjtuuṉgpaadaꞌañ.
23908	MAT 21:13	Mänitä Jesús miänaaṉ̃: ―Jaduhṉ myiṉ̃ cujaay maa jaꞌa Diosmädiaꞌaguiän: “Jueꞌec̈h ndøjc hajxy xwiáaṉät cooc̈h hajxy jaduhṉ jiiby xpiaꞌyáꞌaxät.” Dios jaduhṉ mänaaṉ; pero mijts jaduhṉ mwaꞌañ meedsøhñdy podøhñdy.
23921	MAT 21:26	Ni jaduhṉ quiaꞌa hoyyä coo hajxy nhadsóow̱ämät coo jäyaꞌay jaduhṉ quiejxy; cabä cuꞌughajxy jaduhṉ yhojiäwǿꞌøwät. Jaduhṉ hajxy miänaꞌañ cooc jaꞌa Juan Dyiosquex̱iä.
23923	MAT 21:28	Mänitä Jesús miänaaṉ̃: ―Chaads mijts cuento tuꞌug nyajmøødmädiaꞌagaꞌañ. Jii jäyaꞌay hijty tuꞌug; metscä yhuung hänajty. Mänitä yhuung ñämaayy tuꞌug: “Huung, nøcx jim̱ huuc tuṉ maac̈h ndsaatypcam̱än.”
23930	MAT 21:35	Mänitä mioonsähajxy miájtsäxä; jaꞌa naax̱hajoodiujpähajxy jaduhṉ mämajts. Wojpä mähdiøjc tuꞌug; yaghoꞌcä tuꞌugpä; caꞌtsä tuꞌugpä.