23224	MAT 1:11	Jaꞌa Josías yhuung tuꞌug, Jeconías jeꞌe xiøhajty. Jim̱ä Jeconías jaꞌa piuhyaꞌay hänajty miøødä. Mänitä judíoshajxy hadsip yajnøcxä jäguem̱ Babilonia‑naaxooty.
23230	MAT 1:17	Nämajmacts jaꞌa Jesús jaꞌa yhap jaꞌa tieedy hänajty miøødä, møødä Abraham møødä David. Y jaac nämajmacts jaꞌa yhap jaꞌa tieedy hänajty miøødä, møødä Salomón møødä Jeconías. Mänitä judíoshajxy yajnøcxä Babilonia‑naaxooty. Y jaac nämajmacts jaꞌa Jesús jaꞌa yhap jaꞌa tieedy hänajty miøødä, møødä Salatiel møødä José. Mänitä Cristo myiiṉ̃guiahy.
23235	MAT 1:22	Coo jaꞌa José miaꞌabiädøꞌcy, mänit quiudiuuṉ̃ neby hänajty tøø ñämaꞌayíijäm jaꞌa Diosmóonsäm. Mänitä María wyiingpøjcy. Pero cab hajxy ñimiøødmaaw̱ä høxtä coonä jaꞌa María jaꞌa Jesús yajmiṉ̃ñä. Jaꞌa coobhuung, jeꞌeds jaduhṉ miiṉgahw̱. Jesús jaduhṉ xiøhajty. Coo jaꞌa Jesús jaduhṉ myiiṉ̃guiahy, tøjiajt jaꞌa Diosmädiaꞌagy jaduhṉ nebiä Diosmädiaꞌagy‑yajwaꞌxpähajxy jecy quiujahyyän: Huungpaadaam̱b jaꞌa cäxyiihänaꞌc tuꞌug. Yaꞌayhänaꞌc yhuunghadaam̱by. Jueꞌe xiøhataꞌañ, Emanuel. Jeꞌeduhṉ ñänøøm̱by coo jaꞌa Dios hajxy xmiøødhájtäm.
23241	MAT 2:3	Coo jaꞌa gobiernä Herodes jaduhṉ miädoyhajty møødä Jerusalénpä‑jäyaꞌayhajxy nägøx̱iä, mänit hajxy tiägøøyy tajpä maabiä.
23242	MAT 2:4	Mänitä Herodes miøjyaax̱y jaꞌa teedywiindsøṉhajxy møødä ley‑yajnahixøøbiähajxy. Mänitä Herodes yajtøøyy: ―Maa jaꞌa Cristo myinaꞌañ quiaꞌawaꞌañ, jaꞌa Dios quiexaam̱biä.
23243	MAT 2:5	Mänit hajxy yhadsooyy: ―Beléncajptóotiäc jaduhṉ myinaꞌañ quiaꞌawaꞌañ yaa Judeanaaxooty. Jaꞌa Diosmädiaꞌagy‑yajwaꞌxpä jecy cujahy nebiä Dios miänaaṉ̃än:
23247	MAT 2:9	Mänitä madsaꞌahøxtaabiähajxy tiuꞌubøjcy. Jim̱ hajxy ñøcxy Belén nebiä Herodes hänajty tøø miänaꞌañän. Mänitä madsaꞌa hajxy jadähooc yhíjxcumbä, jaꞌa hajxy hänajty tøø yhuug hijxpä jäguem̱ maa jaꞌa xøø piädsøm̱iän. Mänit hajxy jiaanc̈h tehm̱ xiooṉdaacy. Mänitä madsaꞌa hajxy piaduꞌubøjcy. Mänitä madsaꞌa jim̱ tøyyä tiänaaxiøjpy maa jaꞌa pigänaꞌc‑huung hänajty yhitiän naax̱yp. Tøyyä jaꞌa madsaꞌa hänajty quiuhjajnax̱y maa hänajty quioꞌnaꞌayän.
23249	MAT 2:11	Mänitä madsaꞌahøxtaabiähajxy tiøjtägøøyy. Jim̱ä regalo hajxy hänajty miøødä caajäjooty. Mänitä pigänaꞌc‑huung hajxy yhijxy møødä tiaj María. Mänitä pigänaꞌc hajxy wyiinjijcädaacy; wyiingudsähgøøyy hajxy jaduhṉ. Mänitä quiaajä hajxy yaghawaach. Mänitä oro hajxy yajpädsøøm̱y møødä poom møødä mirraperfume. Paꞌagxuuꞌp jeꞌe; tsow̱ ñøcxy. Mänitä pigänaꞌc hajxy jaduhṉ ñäꞌä mooyy.
23253	MAT 2:15	Jim̱ hajxy hänajty miähmøꞌøwaꞌañ Egipto. Høxtä jaꞌa Herodes hóꞌogäp, mänit hajxy hänajty wyiimbijtägatsaꞌañ. Jequiän jaꞌa Diosmädiaꞌagy‑yajwaꞌxpä hänajty tuꞌug tøø quiujaay nebiä Dios miänaaṉ̃än: “Nhøxyaax̱pädsøm̱áam̱biøch jaꞌa nhuung jiiby Egiptonaaxooty.” Y coo jaꞌa Joséhajxy jim̱ jiaanc̈h nøcxy Egipto, tøjiajt jaꞌa Diosmädiaꞌagy jaduhṉ.
23254	MAT 2:16	Coo jaꞌa Herodes ñajuøøyy coo hänajty tøø wyiinhøøñii jaꞌa madsaꞌahøxtaabiädøjc, mänitä Herodes jiootmaꞌty. Mänitä Herodes jaꞌa pigänaꞌc yajyaghoꞌcä nägøx̱iä, pønjaty jaꞌa mejtsjumøjtpä hänajty caꞌa yaghabejpnä, jaꞌa hajxy hänajty tsänaabiä Belén møødä Belén mäwiingóṉ. Hix̱, tøø hänajty mejtsjumøjt yhijnä coo jaꞌa madsaꞌa quiähxøꞌtsohṉ̃, jaꞌa madsaꞌahøxtaabiädøjc‑hajxy hänajty tøø yhíx̱iäbä.
23261	MAT 2:23	Coo hajxy jim̱ miejch Galileanaaxooty, mänit hajxy jim̱ chänaadiaacpøjcy maa jaꞌa cajpt xiøhatiän Nazaret. Coo hajxy jim̱ chänaadiaacpøjcy, tøjiajt jaꞌa Diosmädiaꞌagy jaduhṉ maa jaduhṉ myiṉ̃än cujaay coo jaꞌa Jesús hänajty ñämaꞌawaꞌañii coo jim̱ chooñ Nazaret. Jaꞌa Diosmädiaꞌagy‑yajwaꞌxpähajxy jaduhṉ jecy cujahy.
23278	MAT 3:17	Mänitä Dios jim̱ quiapxy tsajpootyp: ―Høøc̈h nHuung yøꞌø. Njaanc̈h tehm̱ chójpiøch jaduhṉ. Jaanc̈h tehm̱ jiootcújc‑høch nnijiäwøꞌøyii jaꞌa nHuungcǿxpøch.
23291	MAT 4:13	Mänitä Jesús jim̱ ñaxøøyy maa jaꞌa Nazaretcajptän, pero cab jim̱ miähmøøyy. Mänit jim̱ chänaadiaacpøjcy maa jaꞌa cajpt jaduhṉ xiøhatiän Capernaum. Jím̱äts jeꞌe Galileamejypiaꞌa maa jaꞌa Zabulón yhap yhoc‑hajxy chänaꞌayän. Jim̱ä Neftalí jaꞌa yhap yhoc‑hajxy chänaabiä.
23293	MAT 4:15	Jaꞌa naax̱ maa jaꞌa Zabulón yhap yhoc‑hajxy chänaꞌayän, maa jaꞌa Neftalí yhap yhoc‑hajxy chänaabiän, jim̱ä tuꞌu ñaxøꞌøy mejypiaꞌa, jim̱ Galilea, jim̱ maa jaꞌa caꞌa judíoshajxy chänaꞌayän.
23301	MAT 4:23	Mänitä Jesús tiägøøyy wädijpä cajpt‑cajpt jim̱ Galilea. Mädiaꞌagy‑yajwaꞌxpä jaduhṉ wiädijty coo jaꞌa Dios jaꞌa miäjaa yajcähxøꞌøgaꞌañ. Homiädyii cajptä hänajty ñøcxy, jiiby hänajty yajnähixøꞌøy maa jaꞌa judíos chajtøjc‑hajxiän. May jaꞌa jäyaꞌay yajmøcpøjcy. Homiädyii paꞌamä jaduhṉ yajnajxy.
23303	MAT 4:25	Mänitä Jesús piaduꞌubøjcä jaꞌa majiäyaꞌay. Jim̱ Galilea hajxy hänajty näjeꞌe chooñ. Näjeꞌe hajxy hänajty chooñ maa jaꞌa majc‑hagajptän, näjeꞌe Jerusalén, møødä Judea møødä Jordánmøjnøøꞌawiimb.
23323	MAT 5:20	Míjtshøch jaduhṉ nnämaaby, cabä ley‑yajnähixøøbiädøjc‑hajxy hoy wiädity ni jaꞌa fariseodøjc‑hajxy. Coo mijts maas hoy mwädítät, mänit hajxy jim̱ mnǿcxät cøxp maa jaꞌa Diosän. Pø cab hajxy hoy mwäditaꞌañ, cab hajxy jim̱ mnǿcxät.
23324	MAT 5:21	’Tøø hajxy mmädoyhaty nebiä mhap mdeedyhajxy hijty jecy miänaꞌañän: “Caꞌa hajxy mjäyaꞌay‑yaghoꞌogy coo jaꞌa cuduuṉg hajxy xyajcumädów̱ät.”
23337	MAT 5:34	Pero høøc̈h mijts nnämaaby coo hajxy tii mgaꞌa yajwiinwaaṉǿꞌøwät näꞌä nägoobä. Coo hajxy hänajty tii myajwiinwaaṉøꞌøwaꞌañ, cabä tsajpootypä hajxy mgapxpáadät, ni jaꞌa naax̱wiimbä, ni jaꞌa Jerusalén, ni jaꞌa mgopc‑hajxy. Hix̱, paadiä tsajpootypä hajxy mgaꞌa capxpáadät jeꞌeguiøxpä coo jaꞌa Dios jim̱ yhäñaꞌay. Møød hädaa yaabä naax̱wiin hajxy mgaꞌa capxpáatpät jeꞌeguiøxpä coo jaꞌa Dios yajtänaabiety. Møødä Jerusalén hajxy mgaꞌa capxpáatpät jeꞌeguiøxpä coo jeꞌe Dyioscajptä. Møødä mhamdsoo copc hajxy mgaꞌa capxpáatpät jeꞌeguiøxpä coo jaꞌa mguhwaay hajxy hoy mgaꞌa yajpóꞌowät, ni hajxy hoy mgaꞌa yagjiṉ̃ǿꞌøwät.
23349	MAT 5:46	Cab hajxy tii mbáadät näꞌä tägøꞌøbä coo jaꞌa mmäguꞌughajpähajtiä mmøødnijiootpaadǿøjät. Høxtä jaꞌa yajnähjuudiuutpädøjc‑hajxy nic̈hojc nibiaꞌhäyóow̱äp. Pero coo jaꞌa mmädsip hajxy mméeꞌxät, mänitä Dios hajxy xyhuunghádät.
23362	MAT 6:11	Højts jaꞌa caayyøøc huucøøc móoyyäc jabom̱‑jabom̱.
23407	MAT 7:22	Coo jaꞌa naax̱wiimbä hänajty wyiimbidaꞌañ, mänítøch hajxy nämay xjia nämaꞌawaꞌañ: “Wiindsǿṉ, tøø højts jaꞌa Diosmädiaꞌagy nyajwaꞌxy jaꞌa miic̈h mmäjaagøxpä; tøø højts jaꞌa møjcuꞌu ngøx̱y yajpäyøꞌøgy jaꞌa miic̈h mmäjaagøxpä; tøø højts jaꞌa hoy‑yagjuøøñäjatypä may nyajcähxøꞌøgy jaꞌa miic̈h mmäjaagøxpä.”
23451	MAT 9:3	Jim̱ä ley‑yajnähixøøbiädøjc hänajty näjeꞌe tiänaꞌay jaꞌa Jesús ñähmøjc. Coo hajxy jaduhṉ miädooyy nebiä Jesús miänaaṉ̃än, mänit hajxy näjeꞌe quiopcooty tiägøøyy mädiaacpä: “Capxtägooby hädaa craa jaduhṉ maa jaꞌa Dioscøxpän.”
23471	MAT 9:23	Mänitä Jesúshajxy jim̱ miejch maa jaꞌa tsajtøjcwiindsǿṉ tiøjcän. Jiibiä xuux̱pädøjc‑hajxy hänajty yhoꞌogyjiäyaꞌawyiinxuꞌuxy. Jiibiä jäyaꞌayhajxy hänajty wyiꞌi yhaamhaty.
23479	MAT 9:31	Coo jaꞌa wiindshajxy jim̱ chohṉ̃, mänit hajxy tiägøøyy mädiaꞌagy‑yajwädijpä coo hajxy tøø yaghijxøꞌøgyii jaꞌa Jesúsäm.
23491	MAT 10:5	Mänitä Jesús jaꞌa nämajmetspähajxy quiejxy mädiaꞌagy‑yajwaꞌxpä. Mänit ñämaayy: ―Caꞌa hajxy jim̱ mnøcxy maa jaꞌa caꞌa judíoshajxy chänaꞌayän, y caꞌa hajxy jim̱ mnøcxy Samarianaaxooty. Yaayyä hajxy jaduhṉ mwädítät, yaa Israelnaaxooty.
23507	MAT 10:21	’Haxøøg jaduhṉ jiadaꞌañii. Hamdsoo hajxy ñiñähanuuꞌxøꞌøwaꞌañii jaꞌa tuꞌqueꞌexpä‑jäyaꞌay. Jaduhṉ jaꞌa tieedyhajxy jiatcøꞌøwaam̱bä møødä yhuunghajxy.
23548	MAT 11:20	Mänitä Jesús tiägøøyy hamänajpä. Jaꞌa cajptjäyaꞌayhajxy jaduhṉ hojjä, jaꞌa hajxy hänajty tsänaabiä maa jaꞌa Jesús jaꞌa hoy‑yagjuøøñäjatypä hänajty tøø jia yajcähxøꞌøguiän. Paady jaduhṉ yhamänajty, coo yhaxøøgwiinmahñdy hajxy hänajty tøø quiaꞌa najtshixøꞌøy. Mänitä Jesús miänaaṉ̃:
23549	MAT 11:21	―Haxøøg mijts mjadaꞌañ mhabetaꞌañ, mijts yaa tsänaabiä Corazín møødä Betsaida. Jaꞌa jecyjiäyaꞌayhajxy hijty jim̱ tsänaabiä Tiro møødä Sidón, coo hajxy häxøpy tøø yhix̱y jaꞌa hoy‑yagjuøøñäjatypä nej mijts tøø mja hix̱iän, tøø jaꞌa yhaxøøgwiinmahñdy hajxy häxøpy ñajtshixøꞌøy.
23551	MAT 11:23	Y mijts jim̱ tsänaabiä Capernaum, mja wiꞌi yajcumayaam̱b hajxy jaduhṉ. Pero cabä Dios hajxy jaduhṉ xquiumayaꞌañ. Jaꞌa jecyjiäyaꞌayhajxy hijty jim̱ tsänaabiä Sodoma, coo jaꞌa hoy‑yagjuøøñäjatypä hajxy häxøpy tøø yhix̱y nej mijts tøø mja hix̱iän, cab hajxy häxøpy tøø quiuhdägoy.
23564	MAT 12:6	Y høøc̈h, maas mǿc‑høch jaꞌa cuhdujt jaduhṉ nmøødä quejee jaꞌa tsajtøjc.
23576	MAT 12:18	Høøc̈hä nmoonsä hädaa, jaꞌac̈h tøø nwiimbíyyäbä. Ndsójpiøch jaduhṉ. Jootcújc‑høch nnijiäwøꞌøyii yøꞌøgøxpä. Nbädaꞌagáam̱biøch jaꞌa nhEspíritu maa yøꞌøjän. Høøc̈h nguhdujt jaduhṉ xyajwiingapxøꞌøwáaṉäp maa jaꞌa jäyaꞌayhajxy nägøx̱iän.
23596	MAT 12:38	Mänitä Jesús ñämaayyä jaꞌa fariseoshajxy näjeꞌe møødä ley‑yajnähixøøbiähajxy: ―Wiindsǿṉ, højts jaꞌa hijxtahṉd huuc yaghíjxäc jaꞌa hoy‑yagjuǿøñäbä.
23612	MAT 13:4	Coo jaꞌa tøømd tiägøøyy wøjpä, näjeꞌe jaꞌa tøømd quiahy tuꞌhaam, näjeꞌe quiahy tsaanähgøxp, näjeꞌe quiahy haptiooty, näjeꞌe quiahy maa jaꞌa hoñaax̱än. Jaꞌa jim̱ cáhw̱äbä tuꞌhaam, yajpädøꞌc jaꞌa muuxyhajxy jeꞌe. Jaꞌa jim̱ cáhw̱äbä tsaanähgøxp, paquiä jaduhṉ jia mujxy, jeꞌeguiøxpä coo jaꞌa naax̱ quiaꞌa jaty cøøcä. Coo quiøx̱xøøjøøyy, mänitä tiøøch, coo jaꞌa tyicts hänajty quiaꞌa møødä. Jaꞌa cáhw̱äbä haptiooty, ja mujx jaduhṉ. Ja yeeꞌc jaduhṉ, pero cabä ñäꞌä tøømbejty. Hix̱, jaꞌa hapty jeꞌe xaam̱. Y jaꞌa cáhw̱äbä maa jaꞌa hoñaax̱än, may jaduhṉ tiøømhajty, näjeꞌe mägoꞌxhaam, näjeꞌe tägøøghiiꞌxhaam, näjeꞌe hiiꞌxmajc‑haam.
23660	MAT 13:52	Mänitä Jesús miänáaṉgumbä: ―Coo jaꞌa ley‑yajnähixøøbiähajxy tiägǿꞌøwät habøjpä nebiä Dios yhaneꞌemiän, mejtstuꞌu jaꞌa mädiaꞌagy jaduhṉ jiadaꞌañ møødä jecypiä møødä jem̱ybiä. Jaduhṉ mäwíinäts jeꞌe nebiä cudøjc madiuꞌu miøødhátiäbän, møødä jem̱ybiä møødä jecypiä.
23662	MAT 13:54	Mänit miejch maa jaꞌa yhamdsoo cajptän. Mänit tiägøøyy yajnähixøøbiä tsajtøgooty. Mänitä jäyaꞌayhajxy jiaanc̈h tehm̱ yagjuøøyy. Mänit hajxy miänaaṉ̃: ―Maa yøꞌø wiinmahñdiädaꞌa tøø yhabøcy. Nebiä hoy‑yagjuøøñäjatypä jaduhṉ yajcähxøꞌøgy.
23666	MAT 13:58	Cabä Jesús jaꞌa hoy‑yagjuøøñäjatypä jim̱ jiaty yajcähxøꞌcy, jeꞌeguiøxpä coo jaꞌa miädiaꞌagy hänajty quiaꞌa mäbǿjcäxä.
23679	MAT 14:13	Coo jaꞌa Jesús jaduhṉ miädoyhajty cooc jaꞌa Juan tøø yaghoꞌogyii, mänit jim̱ chohṉ̃ barcojooty nidiuhm̱. Mänit ñøcxy hanidiuhm̱duum. Mänitä cuꞌughajxy miädoyhajty cooc jaꞌa Jesús hänajty jim̱ tøø chooñ. Mänitä Jesús hajxy piaduꞌubøjcy cajptooty. Tecy‑yoꞌoy hajxy pianøcxy. Jayøjp hajxy jim̱ miejch maa jaꞌa Jesús hänajty ñøcxiän. Mänitä Jesús piamejch høx̱haam.
23687	MAT 14:21	Nämägoox̱mil hajxy quiaayy haagä yaꞌadiøjc. Hawiingä toꞌoxiøjc‑hajxy møødä pigänaꞌc‑hajxy.
23691	MAT 14:25	Coodsnä Jesús tiuꞌubøjcy tecy‑yoꞌoy. Mejywyiing jaduhṉ yohy. Mänit miejch maa jaꞌa miäguꞌughajpähajxiän.
23703	MAT 15:1	Mänitä Jesús ñämejtsä jaꞌa fariseoshajxy näjeꞌe møødä ley‑yajnähixøøbiähajxy näjeꞌe. Jerusalén hajxy hänajty chooñ. Mänitä Jesús hajxy miäyajtøøyy:
23721	MAT 15:19	Haagä jiibiä haxøøgwiinmahñdy chohṉdaꞌagy mgopcooty hoñäꞌä mädyiibä. Jeꞌeduhṉ xøhajp jaꞌa haxøøgwiinmahñdy, jaꞌa jäyaꞌay‑yaghoꞌogyiibä, møødä meec̈hiibä, møød coo wiingjäyaꞌay tioꞌoxiøjc mmøødtsänáayyät, møød coo mhøhṉdáꞌagät, møød coo hänaꞌc haxøøg mnänǿmät.
23728	MAT 15:26	Mänitä Jesús yhadsooyy: ―Cab jaduhṉ yhoyyä cooc̈hä huc tsajcaagy nmóꞌowät mädyii jaꞌa pigänaꞌc‑hajxy quiayaam̱by. Jaꞌa judíos Jesús yajmäbaat nebiä pigänaꞌcän. Jaꞌa caꞌa judíoshajxy, jeꞌeduhṉ yajmäbaat nebiä hucän.
23740	MAT 15:38	Nämädaax̱mil jaꞌa yaꞌadiøjc‑hajxy quiaayy. Pagaayy jaꞌa toꞌoxiøjc‑hajxypä møødä pigänaꞌc‑hajxy. Pero cab jaduhṉ yajnajuøꞌøy nänaagä hajxy hänajty jeꞌebä.
23762	MAT 16:21	Mänitxøø jaꞌa Jesús tiägøøyy hawáaṉäbä jaꞌa miäguꞌughajpähajxy cooc hänajty jim̱ ñøcxaꞌañ Jerusalén, cooc hänajty jim̱ yajtsaac̈hpøgaꞌañíijäm jaꞌa martuumädøjc møødä teedywiindsøṉhajxy møødä ley‑yajnähixøøbiädøjc. Mänit miänaam̱bä cooc hänajty yaghoꞌogaꞌañii, pero cumáax̱cäc hänajty jiujypiøgaꞌañ.
23779	MAT 17:10	Mänitä Jesús hajxy miäyajtøøyy: ―Yøꞌø ley‑yajnähixøøbiädøjc, tii hajxy coo miänaꞌañ cooc jaꞌa Elías miejtsøꞌøgaꞌañ.
23790	MAT 17:21	Mänitä møjcuꞌu hajxy myajpädsǿm̱ät coo jaꞌa Dios hajxy mbaꞌyáꞌaxät, coo hajxy mhamajtsc‑hádät.
23792	MAT 17:23	Mänítøch hajxy xyaghoꞌogaꞌañ. Pero cudägøøgxøøc̈h njujypiøjtägatsaꞌañ. Mänitä miäguꞌughajpädøjc‑hajxy jiootmadiägøøyy.
23797	MAT 18:1	Mänitä Jesús miäguꞌughajpädøjc‑hajxy miejch maa jaꞌa Jesús wyiinduumän. Mänitä Jesús miäyajtøøw̱ä: ―Pønjaty jaꞌa møjtuuṉg møød maa jaꞌa Dios yhaneꞌemiän.
23799	MAT 18:3	Mänitä Jesús miänaaṉ̃: ―Jaꞌa pigänaꞌc‑hajxy, cabä møjtuuṉg hajxy ñiyhøxtáayyäxä. Pøṉ jaꞌa møjtuuṉg yaa niyhøxtáayyäxäp hädaa yaabä naax̱wiin, cab jim̱ tiägøꞌøwaꞌañ maa jaꞌa Dios wyiinduumän. Pero pøṉ jaꞌa møjtuuṉg jaduhṉ caꞌa høxtaaby, nebiä hädaa pigänaꞌc jaduhṉ quiaꞌa høxtaꞌayän, jeꞌeds jaꞌa møjtuuṉg jaduhṉ jim̱ paadaam̱b maa jaꞌa Dios yhaneꞌemiän. Tøyhajt jaduhṉ.
23802	MAT 18:6	’Hädaa pigänáꞌc‑høch nmädiaꞌagy hajxy xmiäbǿjcäbä, coo hajxy pønjaty jiøjcapxøꞌøwǿøjät, maas hoy hit jaduhṉ coo jaꞌa mäjøjcapxøøbiä paan yajyoꞌxodsøꞌøwǿøjät y coo miejjiäwipøꞌøwǿøjät hagom̱duum.
23817	MAT 18:21	Mänitä Pedro jaꞌa Jesús ñämaayy: ―Wiindsǿṉ, cooc̈h nmäjøøn cooc̈h nmädøjc jaduhṉ xmiägädiéeyät, naaghóoc‑høch jaduhṉ nmäméeꞌxät. Nej, mädøyyä jaduhṉ cooc̈h juxtujc‑hooc nmäméeꞌxädä.
23827	MAT 18:31	Coo jaꞌa moonsädøjc‑hajxy yhijxy, jaꞌa hajxy hänajty jaac jim̱bä, mänit hajxy jiootmabiøjcy. Mänitä wyiindsǿṉ hajxy hoy yhawaaṉä nebiaty hänajty tøø jiaty tøø yhabety.
23839	MAT 19:8	Mänitä Jesús miänaaṉ̃: ―Coo jaꞌa mgopc‑hajxy jaduhṉ wyiꞌi xiex̱ä, paadiä Moisés hajxy jaduhṉ xquiuhdujtmooyy coo jaꞌa mdoꞌoxiøjc hajxy mhøxmádsät. Pero cabä Dios jaduhṉ quiunuuꞌxy.
23843	MAT 19:12	Näjeꞌe jaꞌa yaꞌadiøjc‑hajxy maꞌad myiṉ̃guiaꞌay; paady hajxy quiaꞌa ñibiøgyii. Näjeꞌe hajxy yajtsucy. Coo jaꞌa Dios hajxy wyiingudsähgøꞌøwaꞌañ, paady hajxy näjeꞌe quiaꞌa nibiøgyii. Pøṉ jaduhṉ meeꞌxtugaam̱b, ween mieeꞌxtucy.
23844	MAT 19:13	Mänitä pigänaꞌc‑hajxy näjeꞌe wioomejtsä maa jaꞌa Jesús wyiinduumän nebiä Jesús jaꞌa hoyhajt jaduhṉ mióꞌowät. Pero cabä Jesús jaꞌa miäguꞌughajpähajxy jaduhṉ yhojiäwøøyy. Mänit hajxy yhojjä, jaꞌa pigänaꞌc hajxy hänajty tøø wiooméchäbä.
23845	MAT 19:14	Mänitä Jesús miänaaṉ̃: ―Caj, wéenhøch jaꞌa pigänaꞌc‑hajxy xñämech. Caꞌa hajxy mhojy. Coo jaꞌa Diosmädiaꞌagy hajxy jaduhṉ mmäbǿgät nebiä pigänaꞌc‑hajxy miäbøquiän, mänitä Dios hajxy jaduhṉ xyhuunghádät.
23846	MAT 19:15	Coo jaꞌa Jesús jaꞌa pigänaꞌc‑hajxy hänajty tøø mioꞌoy jaꞌa hoyhajt, mänit jim̱ chohṉ̃.
23849	MAT 19:18	Mänitä craa miänaaṉ̃: ―Mädyiibä. Mänitä Jesús yhadsooyy: ―Caj mjäyaꞌay‑yaghóꞌogät; caj mméedsät; caj pøṉ mnähøønǿꞌøwät;
23859	MAT 19:28	Mänitä Jesús yhadsooyy: ―Näꞌägä tøyhajt mijts nnämaꞌay, coo jaꞌa xøøwiimbä naax̱wiimbä cøx̱iä jieem̱dägátsät, mänítøch jim̱ nøcxy nhøxtaꞌagaꞌañ maa jaꞌa Dios wyiinduumän, høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä. Jím̱høch nhaneꞌemaꞌañ. Y mijts, jim̱ hajxy jaduhṉ nøcxy mhøxtaꞌagaam̱bä pønjátyhøch yaa tøø xpiawädity. Cøduꞌug häñaabiejt hajxy jim̱ mbaadaꞌañ, majmetspä. Jim̱ mijts jaꞌa judíoshajxy mhaneꞌemaꞌañ, jaꞌa majmetsc‑hagajptpä.
23873	MAT 20:12	Mänit hajxy miänaaṉ̃: “Yøꞌø hänaꞌc‑hajxy høx̱haam tøø jiaac tehm̱ tiägǿꞌøyäbä, tuꞌhóräyyä hajxy jaduhṉ ñäꞌä tuuṉ̃. Pero jaduhṉ miic̈h tøø mmäjuy neby højts tøø xmiäjúyyän. Cab jaduhṉ yhoyyä. Tøø højts tuꞌxøø nmeeꞌxtucy. Jaanc̈h tehm̱ yhaṉ jaduhṉ. Hamäjaa højts jaduhṉ tøø nmänax̱y.”
23877	MAT 20:16	Pønjaty høx̱haam tägøøby, copc‑hadaam̱b jeꞌe. Pønjaty jawyiin tägøøby, høx̱haamøꞌøwaam̱b jeꞌebä. Nämay hajxy jaduhṉ tøø jia møjyaꞌaxyii, pero näweeṉ̃tiä hajxy tøø wyiimbiyii.
23878	MAT 20:17	Mänitä Jesúshajxy jim̱ chohṉ̃, ñøcxy hajxy Jerusalén. Nämay jaꞌa cuꞌughajxy hänajty ñøcxy. Tuꞌhaamnøcxpä jaꞌa Jesúshajxy yohwiaꞌxy møødä miäguꞌughajpädøjc‑hajxy nämajmetspä. Mänitä Jesús miänaaṉ̃:
23879	MAT 20:18	―Yam̱ hajxy nnǿcxäm Jerusalén. Høøc̈h jaꞌa Diosquex̱ypä, jím̱høch hänaꞌc xyajcøꞌødägøꞌøwaꞌañ maa jaꞌa teedywiindsøṉhajxiän, maa jaꞌa ley‑yajnähixøøbiädøjc‑hajxiän. Jím̱høch hajxy xyajyaghoꞌogaꞌañii.
23885	MAT 20:24	Coo jaꞌa Jesús miäguꞌughajpädøjc‑hajxy jiaac mädooyy jaꞌa jaac nämajcpä, mänitä Jacobo hajxy miäjootmaꞌty møødä Juan.
23899	MAT 21:4	Jaduhṉds tiøjiajty nebiä Diosmädiaꞌagy‑yajwaꞌxpä jecy quiujahyyän:
23910	MAT 21:15	Jiibiä pigänaꞌc‑hajxy hänajty wyiꞌi yaꞌaxy tsajtøgooty: “¡Viva jaꞌa rey David yhap yhoc!” Jaꞌa teedywiindsøṉhajxy møødä ley‑yajnähixøøbiädøjc‑hajxy, coo hajxy yhijxy nebiä Jesús jaꞌa hoy‑yagjuøøñäjatypä hänajty yajcähxøꞌøguiän, coo hajxy miädooyy coo pigänaꞌc‑hajxy hänajty wyiꞌi yaꞌaxy, mänit hajxy yhawaꞌandaacy.
23911	MAT 21:16	Mänitä Jesús ñämaayyä: ―Nej, mmädooby jaduhṉ waam̱baty hajxy yaꞌaxiä. Mänitä Jesús yhadsooyy: ―Jex̱ioꞌch, nmädóobiøch jaduhṉ. Pero mijts, nej, cajnä hajxy jaduhṉ mmädoyhatyñä nebiä Diosmädiaꞌagy myiṉ̃än cooc jaꞌa Dios jaduhṉ tøø miänaꞌañ coo jaꞌa pigänaꞌc‑hajxy ween yhøy maa jaꞌa Dioscøxpän.
23926	MAT 21:31	Mädyii craa jaduhṉ cudiuuṉ nebiä tieedy hänajty tøø miänaꞌañ. Mänit hajxy yhadsooyy: ―Jaꞌa jawyiinhajpä. Mänitä Jesús miänaaṉ̃: ―Näꞌägä tøyhájthøch mijts nnämaꞌay, jawyiin jaꞌa yajnähjuudiuutpädøjc‑hajxy tiägøꞌøwaꞌañ Dioswiinduum møødä cuhhiṉdoꞌoxiøjc‑hajxy. Pero mijts, høx̱haam mijts mdägøꞌøwaꞌañ.
23927	MAT 21:32	Jaꞌa Juan mäyajnäbejpä, hoy mijts xjia yajnähixøøyy neby hajxy hoy mwädítät, cab hajxy mmäbøjcy. Jaꞌa yajnähjuudiuutpädøjc‑hajxy møødä cuhhiṉdoꞌoxiøjc‑hajxy, jeꞌeds hajxy jaduhṉ mäbøjc. Hoy mijts mja hijxy coo hajxy miäbøjcy, caj mijts mwiinmahñdyhajty jadähooc coo hajxy mmäbǿjpät.
23940	MAT 21:45	Coo jaꞌa teedywiindsøṉhajxy jaduhṉ miädooyy møødä fariseodøjc‑hajxy, mänit hajxy ñajuøøyy coo hajxy hänajty tøø miädiaꞌagyii jaꞌa Jesúsäm.
23964	MAT 22:23	Mänitxøø jaꞌa saduceodøjc‑hajxy näjeꞌe miejch maa jaꞌa Jesúsän. Jaduhṉ hajxy hänajty miänaꞌañ cooc tyijy hajxy ngaꞌa jujypiøjtägatsáaṉäm. Mänitä Jesús hajxy ñämaayy:
23965	MAT 22:24	―Wiindsǿṉ, jaꞌa Moisés jecy mänaaṉ, coo jaꞌa pøcy‑yaꞌadiøjc yhóꞌogät, jaꞌa cajpä yhuung, mänítädsä piuhyaꞌay jaꞌa yaamgtoꞌoxy wyiingpǿgät, nebiä yaamgtoꞌoxy jaduhṉ yhuungpáadät jaꞌa yaꞌadiøjcøxpä, jaꞌa tøø yhóꞌoguiäbä.
23969	MAT 22:28	Bueno, coo hajxy jaduhṉ jiujypiǿgät, mädyii tehm̱ tiøybä hänajty toꞌoxiøjc‑hadaam̱b, jaꞌa näjuxtujcpä puhyaꞌayhajxy, jaꞌa hajxy hänajty tøø jia pǿquiäbä.
23976	MAT 22:35	Jim̱ä fariseo hänajty tuꞌug; ley‑yajnähixøøby hänajty jeꞌe. Jaꞌa Jesús hänajty jøjcapxøꞌøwáaṉäp. Mänitä Jesús miäyajtøøw̱ä:
23981	MAT 22:40	Hädaa cuhdujt metspä, jaꞌa ley yhøjx tiecy jaduhṉ møødä cøx̱iä mäduhṉ̃tiä jaꞌa Diosmädiaꞌagy‑yajwaꞌxpähajxy tøø miädiaꞌagy.
23986	MAT 22:45	Bueno, pø tøø jaꞌa David jaꞌa Cristo ñämaꞌay: “Wiindsǿn”, nébiäts jaduhṉ yhaphat yhoc‑hádät.
23989	MAT 23:2	―Jaꞌa ley‑yajnähixøøbiädøjc møødä fariseoshajxy, cuhdujtmoꞌoy hajxy jaduhṉ coo jaꞌa Moisés miädiaꞌagy hajxy yajnähixøøyyä.
23997	MAT 23:10	Cab hajxy mmänáꞌanät coo pøṉ xñämáꞌawät coo hajxy xquiopc‑hádät. Tuꞌjayaꞌay hajxy jaduhṉ xyhanéꞌemät; jaꞌa Cristo jeꞌe.
24000	MAT 23:13	Mänitä ley‑yajnähixøøbiädøjc‑hajxy ñämaayyä møødä fariseoshajxy: ―Jaduhṉ mijts mnibiädaꞌagyii nebiä hoyhänaꞌcän; pero cab hajxy mhoyhänaꞌcä. Haxøøg hajxy mjadaꞌañ mhabetaꞌañ. Cab hajxy jim̱ mdägøꞌøwaꞌañ maa jaꞌa Dioswiinduumän, y cab hajxy jaduhṉ mmänaꞌañ coo wiinghänaꞌc jim̱ tiägǿꞌøwät, hoy hajxy hänajty hamdsoo jia mänaꞌañ coo hajxy jim̱ tiägøꞌøwaꞌañ.
24021	MAT 23:34	Nguexáam̱biøch jaꞌa Diosquex̱ypä maa mijtsän, møødä cuhwijypiä, møødä yajnähixøøbiä. Näjeꞌe hajxy myaghoꞌogaꞌañ; näjeꞌe hajxy mmøjpahbedaꞌañ cruzcøxp; näjeꞌe hajxy mwobhoꞌogaꞌañ tsajtøgooty. Näjeꞌe hajxy mbäboꞌowaꞌañ cajpt‑cajpt.
24045	MAT 24:19	Pobre jaꞌa toꞌoxiøjc‑hajxy hänajty maaxhuungmøødpä, møød hajxy hänajty huungyajtsiꞌtspä.
24050	MAT 24:24	Hix̱, minaam̱bä wiinhøhm̱bähajxy; jaduhṉ mäwiin hajxy ñibiädaꞌagaꞌañii nebiä Criston; jaduhṉ mäwíinäts hajxy ñibiädaꞌagaꞌañii nebiä Diosquex̱ypän. Yajcähxøꞌøgaam̱by hajxy jaꞌa hoy‑yagjuøøñäjatypä nebiä cuꞌug hajxy jaduhṉ wyiinhǿønät; høxtä ja wiinhøønáaṉäp hajxy jeꞌebä, jaꞌa Dios tøø wyiimbíyyäbä.
24066	MAT 24:40	Mänitxøø jaꞌa yaꞌadiøjc‑hajxy hänajty nämetsc yhidaꞌañ camjooty. Tuꞌug hänajty yajnøcxaꞌañii; tuꞌug hänajty yajmähmøꞌøwaꞌañii.
24067	MAT 24:41	Metscä toꞌoxiøjc‑hajxy hänajty jiøch. Tuꞌug hänajty yajnøcxaꞌañii; tuꞌug hänajty yajmähmøꞌøwaꞌañii.
24069	MAT 24:43	Jaduhṉ mäwíinäts jaꞌa cudøjc‑hajxy, coo hajxy jaduhṉ ñajuǿꞌøwät mäduhnajtä jaꞌa meeꞌtspä miedsaꞌañ coods, jujcy hajxy jaduhṉ yhídät, y cabä meeꞌtspä hajxy jaduhṉ yajtøjtägǿꞌøwät.
24079	MAT 25:2	Nämägoox̱c‑hajxy, cab hajxy hänajty nähix̱ hahixøꞌø tøø tiuꞌubøcy. Cabä guiaastä hajxy hänajty näꞌä tägøꞌøbä tøø jiuy. Pero jaꞌa jiamiøødhajxy jaꞌa jaac nämägoox̱pä, nähix̱ hahixøꞌø hajxy hänajty tøø tiuꞌubøcy mäbøjpä. Näꞌä tägøꞌøbä jaꞌa guiaastä hajxy hänajty tøø jiuy.
24082	MAT 25:5	Coo jaꞌa jamiøꞌød jaduhṉ quiaꞌa tsoj mejch, mänitä cäxyiidøjc‑hajxy cøjx miaahoꞌogy.
24084	MAT 25:7	Mänitä cäxyiidøjc‑hajxy cøjx piädøꞌøgy. Mänitä quiandilhajxy quiuhdøøꞌxøøyy.
24087	MAT 25:10	Mänit hajxy ñøcxy juubiä. Mänitä jamiøꞌød jaduhṉ miejch. Jaꞌa cäxyiidøjc‑hajxy gaastämøødpä, mänitä jamiøꞌød hajxy miøødtägøøyy tøgooty. Mänitä tøjc hajxy yhagøøñä.
24088	MAT 25:11	Mänitä cäxyiidøjc‑hajxy jia mejtsnä, jaꞌa gaastä hajxy hoy tøø jiúyyäbä. Mänitä hajxy jia cugapxøøyy: “Wiindsǿṉ, huuc yaghawaꞌads hädaa tøjc.”
24126	MAT 26:3	Mänitä teedywiindsøṉhajxy yhamugøøyy møødä ley‑yajnähixøøbiähajxy møødä jäyaꞌayhajxy martuumähajpä maa jaꞌa judíoshajxiän. Jim̱ hajxy yhamugøøyy maa jaꞌa Caifás tiøjcän, jaꞌa hänajty møjcuhdujtmøødpä maa jaꞌa teedyhajxiän.
24164	MAT 26:41	Jujcy hajxy mhídät. MDiospaꞌyáꞌaxäp hajxy jaduhṉ nebiä møjcuꞌu hajxy jaduhṉ xquiaꞌa jøjcapxǿꞌøwät. Jia tsojpiä mjoothajxy jaduhṉ coo hajxy jujcy mhídät, pero jaꞌa mniꞌx jaꞌa mgopc‑hajxy jaduhṉ caꞌa meeꞌxtugaam̱b.
24165	MAT 26:42	Jaꞌa miämetsc‑hoocpä Jesús ñøcxy Diospaꞌyaax̱pä: ―Teedy, miic̈h meeꞌx, cábøch ndijy jaduhṉ cu ndsaac̈hpøjcy. Pero ween miic̈hä mguhdujt nyajtúuṉäm.
24178	MAT 26:55	Mänitä Jesús jaꞌa majiäyaꞌay ñämaayy: ―Pujxtmøød pax̱ycap hajxy tøø mbädøꞌøgy. Jadúhṉhøch hajxy tøø xmiach nebiä meeꞌtspän. Jabom̱‑jabóm̱høch mijts hijty nyajnähixøꞌøy tsajtøgooty, y cábøch hajxy mänaa tøø xmiach.
24180	MAT 26:57	Mänitä Jesús yajmejtsä maa jaꞌa Caifás tiøjcän, jaꞌa møjcuhdujtmøødpä maa jaꞌa teedyhajxiän. Jim̱ä ley‑yajnähixøøbiähajxy hänajty tøø yhamugøꞌøy møødä martuumädøjc‑hajxy.
24182	MAT 26:59	Jaꞌa Jesús, tøø hänajty yajtøjtägøꞌøyii maa jaꞌa teedywiindsøṉhajxy hänajty tøø yhamugøꞌøyän møødä ley‑yajnähixøøbiähajxy møødä møjtøjc‑hajxy. Jiiby hajxy hänajty wyiinmahñdyhaty nebiä Jesús hajxy jaduhṉ ñähøønǿꞌøwät, hoy jaduhṉ quiaꞌa ja tøyyä, nebiä Jesús hajxy jaduhṉ yajyaghoꞌogǿøjät.
24199	MAT 27:1	Coo jiobøøyy, mänitä teedywiindsøṉhajxy quiojyquiapxytiuuṉ̃ møødä martuumädøjc‑hajxy nebiä Jesús hajxy yaghóꞌogät.
24201	MAT 27:3	Jaꞌa Judas jaꞌa Jesús hänajty tøø yhawaaṉøꞌøy. Coo jaꞌa Judas yhijxy coo jaꞌa Jesús hänajty yaghoꞌogaꞌañii, cabä jioot jaduhṉ ñäꞌä møc‑hajty. Mänitä hiiꞌxmajcpä plataxädøꞌøñ hoy yajwiimbity maa jaꞌa teedywiindsøṉhajxiän, maa jaꞌa martuumädøjc‑hajxiän.
24210	MAT 27:12	Mänitä Jesús ñähwaam̱bejtä jaꞌa teedywiindsøṉhajxy møødä martuumädøjc‑hajxy. Pero cabä Jesús waam̱b ñäꞌägä mänaaṉ̃.