23214	MAT 1:1	Ihya nyecú tandɨhɨ sɨvɨ nyɨvɨ ra Jesucristo tsa tsicoo̱ tsa ndi cumañi ca cacu ra. Nyɨvɨ ra David tan nyɨvɨ ra Abraham cuvi̱ tsi ra.
23215	MAT 1:2	Sehe ra Abraham cuvi̱ tsi ra Isaac, tan sehe ra Isaac cuvi̱ tsi ra Jacob. Tan sehe ra Jacob cuvi̱ tsi ra Judá tsihin tandɨhɨ ra yañi ra.
23218	MAT 1:5	Tan ra Booz, sehe ra Salmón tsihin ña Rahab cuvi̱ tsi ra. Tan sehe ra Booz tsihin ña Rut cuvi̱ tsi ra Obed, jutu ra Isaí.
23219	MAT 1:6	Tan ra David, ra cuvi̱ rey, sehe ra Isaí cuvi̱ tsi ra. Tan sehe ra rey David tsihin ñaha tsa cuvi̱ ñasɨɨhɨ ra Urías cuvi̱ tsi ra Salomón.
23224	MAT 1:11	Tan sehe ra Josías cuvi̱ tsi ra Jeconías tsihin tandɨhɨ ra yañi ra. Tsicoo̱ ra naha quɨvɨ tɨɨ̱n ra ñuu Babilonia naha ra tsi nyɨvɨ Israel, tsa cua cuhun ñi cuvi ñi musu ra ñuu Babilonia can naha ra.
23230	MAT 1:17	Tacan tsicoo̱ utsi cumi taahan tata ra Abraham nda cuanda cacu̱ ra David. Tan ra David, tsicoo̱ utsi cumi tata ra nda cuanda quɨvɨ tɨɨ̱n ra ñuu Babilonia naha ra tsi nyɨvɨ Israel. Tan nda cuanda quɨvɨ can tsicoo̱ utsi cumi ca tata ñi nda cuanda quɨvɨ cacu̱ ra Cristo.
23231	MAT 1:18	Tyehen cuvi̱ tan cacu̱ ra Jesucristo: tsa yaha̱ cundaa̱ tyiñu tsa cua tindaha ña María tsihin ra José. Tan tsa ndi cumañi ca naquihin ra tsi ña, ñihi̱ sehe ña tsa cuenda Tatyi Ii Nyoo.
23233	MAT 1:20	Tan tsitsi tsa tsicá iñi ra yacan, quituvi̱ iin ángel Jutu Mañi yo nuu ra nu quixí ra. Tan nyehe̱ ra ñumaahna, tan catyí ángel can tsihin ra: ―José, tata ra David, ña ca̱ca iñi un quihin un tsi ña María cuvi ña ñasɨɨhɨ un, tyin sehe ña tsa cua cacu, sehe Tatyi Ii Nyoo cuví tsi.
23240	MAT 2:2	Tsica̱ tuhun ra naha tsi nyɨvɨ tan catyí ra naha: ―¿Nu maa nyií ra cuví rey cuenda nyɨvɨ Israel? Tyin ityi nu caná ñicanyii nyehe̱ ndi tiñuu tsa tsahá cuenda tyin cacu̱ ra ityi ihya. Tan vatsí ndi vatsí jacahnu ndi tsi ra ―catyí ra naha.
23244	MAT 2:6	Tan yooho Belén ñavin iin ñuu luhlu ñi cuví un tsa nuu tandɨhɨ maa ñuu tsa cayucú Judá tyin nuu yooho cua quita ra cua quɨhɨ ndaha tsi nyɨvɨ ñuu yu Israel. Maa ra cua jaha cuenda ra tsi ñi. Tacan catyí nu tutu Nyoo, ―catyí ra can naha ra tsihin ra Herodes.
23256	MAT 2:18	Tsiñí yo iin ndusu ñuu Ramá, tsacú tsaa nyɨvɨ, tan iyo taahán ñi. Juvin ñi nyɨvɨ cuví tata ña Raquel, nyɨvɨ Israel, tsacú tsaa ñi tsa cuenda sehe ñi. Maa tyin ña cuñí ñi tsa naquihin ndaahvi nyɨvɨ tsi ñi tyin tsa yaha̱ tsihi̱ sehe ñi, catyí tsi nu tutu Nyoo.
23258	MAT 2:20	―Ndu̱vita, qu̱ihin tsi lee ihya tsihin sɨhɨ ra. Tan cu̱nuhu nyico ndo nda Israel, tyin tsa tsihi̱ nyɨvɨ nducu̱ cahñi tsi ra lee ihya.
23259	MAT 2:21	Tacan tan nduvita̱ ra José, tan quihi̱n ra tsi lee can tan tsihin sɨhɨ ra. Tan cuanuhu̱ ñi nda Israel.
23264	MAT 3:3	Juvin ra Juan cuví ra tsa caha̱n ra Isaías ra cuvi̱ ndusu yuhu Nyoo taha̱n tsanaha. Tan tyaa̱ ra tsa tsaha̱ Nyoo tsi ra tyehen: Cua tyaa soho yo ndusu ra nu caná tsaa ra nu tsɨquɨ tan catyí ra: “Nu̱ña ndo iin ityi cuɨtɨ. Tan natyiso vaha ndo tsi ndo tyin tsa vatsi Jutu Mañi yo,” catyí tuhun tsa tyaa̱ ra Isaías.
23272	MAT 3:11	Tsa nditsa tyin yuhu jacoondutyá yu tsi nyɨvɨ tsihin ndutya, tan cuví tsi iin seña tyin tsa ndu uvi̱ iñi ñi cuatyi ñi. Maa tyin tsa yaha jacoondutya yu tsi ñi tsihin ndutya, vatsí inga ra cua jacoondutya tsi ñi tsihin Tatyi Ii Nyoo tan tsihin ñuhu̱ ihñi. Iyó ca tunyee iñi Nyoo tsi maa ra tan ñavin ca yuhu. Tan ndi tsa cuiso yu nditsan ra tan nduve yahvi nyaá yu, tyin maa ra cahnu ca cuví ra.
23277	MAT 3:16	Tsa yaha̱ tsicoondutya̱ ra Jesús tan quita̱ ra tsitsi ndutya. Tan nuña̱ andɨvɨ, tan ra Jesús nyehe̱ ra vatsí nuú Tatyi Ii Nyoo, tumaa iin paloma. Tan tsaa̱ tsi sɨquɨ ra.
23279	MAT 4:1	Tacan tan tsindaca̱ Tatyi Ii Nyoo tsi ra Jesús iin nu tsɨquɨ, tyin cua nducu cuhva nu ña vaha tsi ra.
23292	MAT 4:14	Tacan tan cundaa̱ tsa caha̱n ra Isaías, ra cuvi̱ ndusu yuhu Nyoo, taha̱n tsanaha. Tan catyí ra:
23293	MAT 4:15	Ñuhu ra Zabulón tan ñuhu ra Neftalí tsa cayucú yuhu miñi inga tsiyo yutya cahnu Jordán, tsa cuví Galilea nu iyó nyɨvɨ tsa ñavin nyɨvɨ Israel cuví.
23294	MAT 4:16	Nyɨvɨ iyó nu naa, ñi iyó nu iyó tixahñu tuhun tsiihi, nyehé ñi iin ñuhu̱ nditsin tsa jandunditsín nu yucú ñi, catyi̱ ra Isaías.
23317	MAT 5:14	’Nyooho cuví ndo tumaa ñuhu̱ tsa jandunditsín nu tsicá nyɨvɨ. Iin ñuu tsa canyií jiñi iin yucu, ña cua cuvi quɨhɨ xeehe tsi.
23375	MAT 6:24	’Iin musu ña cuvi coo uvi tsitoho ra. Tyin musu can cuñí ca ra tsi iin ra tan ñavin ca tsi inga ra. Tan tyaá yahvi ra tsi iin ra, tan ñavin ca tsi inga ra. Tan tacan tucu nyooho, ña cuví cuñi ndo tsi Nyoo, tan cuñi tucu ndo xuhun.
23424	MAT 8:10	Tan tsa tsiñi̱ ra Jesús tsa caha̱n ra can, tan iyo xaan cuñí ra. Tan catyí ra tsihin nyɨvɨ tsa nyicún tsi ra: ―Tsa nditsa catyí yu tsihin ndo, tyin ñaha ca nañihi yu iin ra Israel tsa tsinú xaan iñi tumaa tsinú iñi ra ihya.
23425	MAT 8:11	Tan catyí yu tsihin ndo tyin cuaha nyɨvɨ inga ñuu cua quitsi ityi nu caná ñicanyii, tan ityi nu tyisó ñicanyii, tan cua cunyecu ñi catsi ñi tsihin ra Abraham, ra Isaac tan ra Jacob nu ndacá ñaha Nyoo.
23431	MAT 8:17	Tacan cuvi̱ tyin tacan tan cundaa̱ tsa caha̱n Jutu Mañi yo tsihin yuhu ra Isaías, ra cuvi̱ ndusu yuhu ra taha̱n tsanaha. Tan catyi̱ ra tyehen: “Maa ra quihi̱n ra cuehe tsa yɨhɨ́ tsi yo, tan quihi̱n nyaa ra tsa uhvi tsi yo.”
23435	MAT 8:21	Inga ra tsa tsicá tsihin ra nacaha̱n ra tsihin ra: ―Taa, cu̱hva na cuhun jihna yu cucutsi yu tsi jutu yu, ―catyí ra.
23457	MAT 9:9	Yaha can tan quita̱ ra Jesús ican. Tan nyehe̱ ra tsi iin ra tsa nañí Mateo, nyaá ra naquihín ra xuhun tsa tyahví nyɨvɨ Israel tsi ra ndacá ñaha. Tan catyí ra tsihin ra: ―Co̱hon tsihin yu. Tacan tan nduvita̱ ra Mateo tan cuahán ra tsihin ra Jesús.
23481	MAT 9:33	Tan tsa tava̱ ra Jesús tatyi ña vaha can, tacan tan nacaha̱n ra can. Tan iyo xaan cuñí nyɨvɨ, tan catyí ñi: ―Ñaha ca maa nyehe̱ yo ñuu Israel ihya ndi intuhun ra tavá tatyi ña vaha tsi nyɨvɨ ―catyí ñi.
23488	MAT 10:2	Ihya nyaá sɨvɨ tsa utsi uvi ra tsicá tyiñu ra: jihna ca, ra Simón, tsa nañí tucu Pedro, tan ra yañi ra, ra Andrés; ra Jacobo tan ra Juan yañi ra, sehe ra Zebedeo cuví tsi ra naha;
23490	MAT 10:4	tan ra Simón ra nyií cuenda partido tsa cuñí cuhun cuatyi sɨquɨ ñuu Roma tsa ndacá ñaha tsi ñi; tan ra Judas Iscariote, ra tsa xico̱ tsi ra Jesús.
23491	MAT 10:5	Tan tava̱ tyiñu ra Jesús tsi tsa utsi uvi ra can naha ra, tan catyí ra tsihin ra naha: ―Ña cu̱hun ndo nu iyó nyɨvɨ tsa ñavin nyɨvɨ Israel cuví, tan ndi ña qu̱ɨhvɨ ndo ñuu tsa cayucú Samaria.
23492	MAT 10:6	Cu̱aahan ndo nu yucú mbee tsa tsinaa̱ tsa cuví nyɨvɨ Israel.
23496	MAT 10:10	Tan ña cu̱iso ndo ndi yunu tsa cuenda tsa caca ityi ndo. Intuhun ñi camisa tsa nditsín ndo cuhun tsihin ndo. Tan ña cu̱iso ndo inga pari nditsan. Tan ndi ña cu̱ndaha ndo yutun. Tyin ra jahá tyiñu, iyó ndatu tsi ra tsa coo yahvi ra.
23504	MAT 10:18	Tan tsa cuenda yuhu, cua cundaca ñi tsi ndo nuu ra ndacá ñaha tan nuu rey. Tacan tan cuví cahan ndo tuhun yu nuu ra naha tan nuu nyɨvɨ tsa ñavin nyɨvɨ Israel cuví.
23506	MAT 10:20	Tyin ñavin maa ndo cua cahan, tyin maa Tatyi Ii Jutu yo Nyoo tsa iyó añima ndo cua cuhva ra tsa cahan ndo.
23509	MAT 10:23	Tatun nyaa ndaha ñi tsi ndo iin ñuu, cu̱hun ndo inga ñuu. Tyin tsa nditsa catyí yu tsihin ndo tyin tsa ndi cumañi ca cuhun ndo tandɨhɨ ñuu nu iyó nyɨvɨ Israel tan cua quitsi nyico yuhu, Rayɨɨ tsa quee̱ nda gloria.
23510	MAT 10:24	’Iin ra luhlu tsa tsicá escuela, ña cahnu cuví ra tan ñavin ca ra jacuahá tsi ra. Tan iin musu, ña cahnu ca cuví ra tan ñavin ca tsitoho ra.
23555	MAT 11:27	Tacan tan catyí tucu ra tsihin nyɨvɨ: ―Jutu yu nacuhva̱ cuenda ra tandɨhɨ tsa iyó tsi ra tsi yu. Yoñi maa nacotó tsi yu tsa nditsa, intuhun ñi maa Jutu yu nacotó vaha tsi yu. Tan Jutu yu yoñi nacotó tsi ra tsa nditsa. Intuhun ñi maa yu, tsa cuví Sehe ra tsi yu, tsitó yu tsi ra. Tan nyɨvɨ tsa cuñí yu tsa nacoto tsi Jutu yu, cua janaha yu tsi ra tsi ñi.
23559	MAT 12:1	Iin quɨvɨ quitatú nyɨvɨ, yaha̱ ra Jesús mahñu nu iyó tsa tatsi̱ nyɨvɨ. Tan tsaa̱ soco tsi ra tsicá tsihin ra. Tan quitsaha̱ tuhún ra naha yoco trigu can tan tsatsí ra naha.
23575	MAT 12:17	Tacan cuvi̱ tyin tacan caha̱n ra Isaías, ra cuvi̱ ndusu yuhu Nyoo taha̱n tsanaha. Tan tyehen tyaa̱ ra tuhun Nyoo:
23576	MAT 12:18	Ra ihya cuví musu yu, ra tsa nacatsi̱ vaha yu. Cuñí xaan yu tsi ra, tan sɨɨ xaan cuñí yu tsihin ra. Cua cuhva yu Tatyi Ii yu tsi ra. Tan cua jacoto ra tsi nyɨvɨ tsa ñavin nyɨvɨ Israel cuví, nácaa cua janduvaha yu tsi ñi nuu yu.
23581	MAT 12:23	Iyo xaan cuñí tandɨhɨ nyɨvɨ, tan catyí ñi: ―¿A ñavin ra ihya cuví tata ra rey David? ―catyí ñi.
23586	MAT 12:28	Yacan cuenda catyí yu tsihin ndo, tyin yuhu tavá yu tatyi ña vaha tsihin tunyee iñi Tatyi Ii Nyoo. Tan cuñí tsi catyi yacan tyin nditsa tyin tsa tsaa̱ cuhva ndacá ñaha Nyoo nu yucú ndo.
23589	MAT 12:31	’Yacan cuenda catyí yu tsihin ndo tyin Nyoo jahá ra tucahnu iñi cuatyi nyɨvɨ, tan tsihin náa tsa ña vaha caahán ñi, maa tyin tatun cua cahan ñi ndavaha ñi sɨquɨ Tatyi Ii Nyoo, yacan nditsa, ña cua jaha Nyoo tucahnu iñi tsi ñi.
23590	MAT 12:32	Tan yóo nyɨvɨ tsa caahán tsa ndavaha ñi sɨquɨ yuhu Rayɨɨ tsa quee̱ nda gloria, Nyoo cua jaha ra tucahnu iñi tsi ñi tsa cuenda can. Maa tyin nyɨvɨ tsa caahán tsa ndavaha ñi sɨquɨ Tatyi Ii Nyoo, ña cua coo tucahnu iñi tsi ñi tsa cuenda cuatyi can, ndi ñuu ñayɨvɨ ihya, tan ndi inga ñuu ñayɨvɨ tsa cua coo.
23591	MAT 12:33	’Iin yutun vaha tsahá tun tsɨtɨ vaha. Tan iin yutun ña vaha tsahá tun tsɨtɨ ña vaha. Nacotó yo tatun yutun vaha cuví tun tsa cuenda tsɨtɨ tun.
23622	MAT 13:14	Tyin tacan tan cundaa tsa caha̱n ra Isaías ra cuví ndusu yuhu Nyoo taha̱n tsanaha, tan catyí ra: Tsa nditsa tyin nyooho tsiñí ndo tuhun yu, maa tyin ña cutuñí iñi ndo. Cua nyehe ndo tsa javahá yu, tan ña cua cutuñi iñi ndo.
23636	MAT 13:28	Tan nacaha̱n ra can tan catyi ra: “Iyó iin ra xaan iñi tsi yu javaha̱ tsehe, tun cuvi.” Tacan tan musu can, catyí ra naha tsihin tsitoho ra: “¿A cuñí un tyin cuhun ndi tan tuhun ndi cuhu ña vaha can?”
23660	MAT 13:52	Tacan tan catyí ra Jesús tsihin ra naha: ―Iin ra cuví maestro cuenda ley tsa tsitó maa ra tuhun tsahnu tan tatun cua coto ndɨhɨ ra nácaa ndacá ñaha Nyoo tsihin tandɨhɨ tuhun tsaa tsa caahán yu, cua cuvi ra tumaa iin ra jatsii vehe tan cua jacuaha ra nduvi taahan tuhun vaha can tsi nyɨvɨ ―catyí ra Jesús.
23709	MAT 15:7	¡Nyooho cuñí ndo tyin vaha xaan ndo, maa tyin ña nditsa ndo! Nditsa tsa caha̱n ra Isaías, ra cuvi̱ ndusu yuhu Nyoo, sɨquɨ ndo jaha̱ Nyoo. Tan catyí ra tyehen:
23711	MAT 15:9	Yacan cuenda nduve yahvi nyaá jacahnú ñi tsi yu. Tyin maa ñi tuhun caahán jacuahá ñi, tan ñavin tuhun yu jacuahá ñi. Catyi̱ ra Isaías tuhun ndo jaha̱ Nyoo, catyí ra Jesús tsihin ra ican naha ra.
23726	MAT 15:24	Tacan tan catyí ra Jesús tsihin ra naha: ―Vatsí yu jaha̱ Nyoo ñuu Israel tyin naquihin ndaahvi yu nyɨvɨ ñuu can tsa cuví ñi tumaa mbee tsa cuanaá. Tan tsa cuenda nyɨvɨ can vatsí yu.
23733	MAT 15:31	Tan iyo xaan cuñí nyɨvɨ can nyehé ñi tyin nacaha̱n ñi ñɨɨhɨ tan nduvaha̱ ñi lundu, tan nacacá ñi coxo, tan nanyehé ñi cuaa. Tan quitsaha̱ jacahnu xaan ñi tsi Nyoo ñi, tsa cuví ñi nyɨvɨ Israel.
23847	MAT 19:16	Iin ra tyuvaa tsaha̱n ra tsindaca̱ tuhun ra tsi ra Jesús tan catyí ra: ―Maestro, vaha xaan un. ¿Náa taahán tsi javaha yu tan cuvi coo yu ñayɨvɨ nyito tsa ña cua naa maa?
23848	MAT 19:17	Tan ra Jesús catyí ra tsihin ra: ―¿Nacuenda catyí un tyin ra vaha cuví yu? Intuhun ñi maa Nyoo cuví ra vaha. [Tan tsa catyí un tyin vaha yu, nacotó un tyin Nyoo cuví yu.] Maa tyin tatun cuñí un coo un ñayɨvɨ tsa ña cua naa maa, ja̱vaha tandɨhɨ tuhun tsa tsaha̱ Nyoo tyin javaha yo ―catyí ra tsihin ra.
23859	MAT 19:28	Tan nacaha̱n ra Jesús tan catyí ra: ―Tsa nditsa catyí yu tsihin ndo, tyin quɨvɨ tsa cua ndutsaa tandɨhɨ tsa iyó, yacan cuví quɨvɨ cua cunyaa yuhu Rayɨɨ tsa quee̱ nda gloria nu tyayu sɨɨ xaan caá tan cua cundaca ñaha yu. Tan nyooho tsa nyicún tsi yu, cua cunyecu ndɨhɨ ndo nu utsi uvi taahan tyayu sɨɨ caá. Tan cua cundaca ñaha ndo tsi tandɨhɨ nyɨvɨ cuví tata tsa utsi uvi taahan sehe ra Israel.
23918	MAT 21:23	Yaha̱ can tan quɨhvɨ̱ ra Jesús tsitsi vehe ñuhu cahnu, tan tsitsi tsa jacuahá ra ican, natuhva̱ ra jutu tsa cuví ityi nuu naha ra nu nyaá ra, tan ra cuví mandoñi ñuu Israel naha ra. Tan tsica̱ tuhun ra naha tsi ra tan catyí ra naha: ―¿Yóo tava̱ tyiñu tsi un tsa javahá un tyehen? ―catyí ra naha.
23923	MAT 21:28	Ra Jesús catyí ra tsihin ra cumi tyiñu vehe ñuhu naha ra: ―¿Nacaa catyí ndo cuenda tsa cua cahan yu ihya? Iin rayɨɨ, iyó uvi taahan sehe ra. Tan catyí ra tsihin iin sehe ra: “Cu̱aahan cua jaha tyiñu nu iyó tyiñu jahá yu.”
23946	MAT 22:5	Maa tyin ñi ican ña tyaa̱ yahvi ñi tsa caha̱n ra. Iin ra tsaha̱n ra nu iyó cora ra, inga ra tsaha̱n ra nu jahá tyiñu ra.
23954	MAT 22:13	Tacan tan catyí ra rey can tsihin ra tyihí mesa can naha ra: “Cu̱hñi ndo tsaha ra tan ndaha ra, tan ta̱va ndo tsi ra nu naa ityi tsata vehe. Ican cua vacu ra, tan catsan ña cua cuvi nuhu ra”, catyí ra.
23973	MAT 22:32	“Yuhu cuví Nyoo cuenda ra Abraham, tan ra Isaac tan ra Jacob.” Ihya nyehé yo tyin nyito añima ra can naha ra, vasu tsanaha tsihi̱ ra naha. Tyin Nyoo ñavin Nyoo cuenda nyɨvɨ tsihi̱ cuví ra, tyin Nyoo cuví ra Nyoo cuenda nyɨvɨ nyito ―catyí ra.
23984	MAT 22:43	Tacan tan ra Jesús catyí ra tsihin ra naha: ―Tun tacan, ¿nacuenda jacaha̱n Tatyi Ii Nyoo tsi ra David tyin ra ndacá ñaha tsi ra cuví ra Cristo tan catyí ra tyehen?:
24001	MAT 23:14	’¡Ndahvi nyooho ra cuví maestro cuenda ley tan nyooho ra cuví fariseo. Jahá ndo tyin vaha xaan ndo, tan ña nditsa! Iyo ña cuahán tucu ndo cua ndacan tahvi ndo tsi Nyoo nu tuvi nyɨvɨ tyin jahá ndo tyin vaha xaan ndo. Maa tyin nduve náa catyí tyin quihín nyaa ndo vehe ñi ndaahvi tsa tsihi̱ yɨɨ tyin ña cuví tyahvi ñi xuhun tsa tsicán ndo tsi ñi. Yacan cuenda cahnu ca tundoho cua nyehe ndo jaha Nyoo.
24041	MAT 24:15	’Ra Daniel, ra cuvi̱ ndusu yuhu Nyoo, tyaa̱ ra nu tutu Nyoo tyin coo tsa cua janducaquiñí, tsa cua jatɨvɨ. Quɨvɨ tsa cua nyehe ndo can tsitsi vehe ñuhu Nu Ii, (nyooho tsa cahví, na cutuñi iñi ndo).
24062	MAT 24:36	’Maa tyin quɨvɨ tan hora tsa cua cuvi yacan, yoñi tsitó, ndi ángel iyó gloria tan ña tsitó ra naha. Intuhun ñi maa Nyoo Jutu yo tsitó.
24067	MAT 24:41	Tan quɨvɨ can uvi taahan ñaha cua nyico ñi. Intuhun ña cua naquihin yu, tan inga ña cua ndoo ña.
24092	MAT 25:15	Iin ra tsaha̱ ra uhun mil xuhun, tan inga ra tsaha̱ ra uvi mil xuhun, tan inga ra tsaha̱ ra iin mil. Tsaha̱ ra tsi intuhun intuhun ra nácaa cuhva tsitó ra jaha tyiñu ra naha tan cua nandaa sɨquɨ xuhun can. Tacan tan cuahán ra.
24098	MAT 25:21	Tan tsitoho ra catyí ra tsihin ra: “Vaha. Iin musu vaha xaan cuví un. Tan javaha̱ un tandɨhɨ tsa caha̱n yu tsihin un. Luxu ñi xuhun tsaha̱ yu tsi un tan vaha xaan tsatyiñu̱ un itsi. Vityin cuaha ca cua cuhva cuenda yu tsi un. Qu̱ɨhvɨ nu vaha ihya, tan sɨɨ cu̱ñi un tsihin yu.”
24100	MAT 25:23	Tan catyí tsitoho ra tsihin ra: “Vaha. Iin musu vaha xaan cuví un, tan javaha̱ un tandɨhɨ tsa caha̱n yu tsihin un. Luxu ñi xuhun tsaha̱ yu tsi un tan vaha xaan tsatyiñu̱ un itsi. Vityin cuaha ca cua cuhva cuenda yu tsi un. Quɨ̱hvɨ nu vaha ihya, tan sɨɨ cu̱ñi un tsihin yu”, catyí ra.
24137	MAT 26:14	Tacan tan iin ra tsicá tsihin ra Jesús, ra tsa nañí Judas Iscariote, tsaha̱n ra tsicaha̱n ra tsihin ra jutu tsa cuví ityi nuu naha ra.
24170	MAT 26:47	Ndi caahán ca ra Jesús yacan, tan tsaa̱ ra Judas, ra tsa cuví iin ra tsicá tsihin ra Jesús. Tan tsihin ra Judas tsaa̱ tucu cuaha xaan nyɨvɨ ndahá mityi tan yutun jacuhu̱n ra cuví jutu tsa cuví ityi nuu naha ra tan ra cuví mandoñi nyɨvɨ Israel naha ra.
24189	MAT 26:66	¿Náa catyí ndo vityin? Tan nacaha̱n ra naha tan catyí ra naha: ―Iyó cuatyi ra, yacan taahán tsi tsa cúu ra.
24190	MAT 26:67	Tacan tan tɨvɨ̱ sɨɨ ra naha nuu ra tan cañi̱ ra naha tsi ra. Inga ra cañi̱ ra naha nuu ra tsihin tsɨquɨ.
24209	MAT 27:11	Tsindaca̱ ra mandoñi can naha ra tsi ra Jesús nuu ra ndacá ñaha, tan ra can tsica̱ tuhun ra tsi ra, tan catyí ra: ―¿A yooho cuví rey cuenda nyɨvɨ Israel? Tan ra Jesús catyí ra tsihin ra: ―Juvin yu, tumaa cuhva catyí maa un.
24227	MAT 27:29	Tan tyihi̱ ra naha iin corona tsa tsinu̱ tsihin iñu jiñi ra. Tan tsaha̱ ra naha iin yutun tatun na cundaha ra tsihin ndaha cuaha ra. Tacan tan tsicuɨñɨ̱ tsɨtɨ ra naha nuu ra, tan tsacu̱ nducu ra naha tsi ra tan catyí ra naha: ―¡Nacumi tsi un, yooho Rey cuenda nyɨvɨ Israel!
24235	MAT 27:37	Tan ityi jiñi ra tyaa̱ ra naha letra tsa catyí nacuenda cua cúu ra. Tan catyí tsi tyehen: “Ra ihya cuví ra Jesús, rey cuenda nyɨvɨ ñuu Israel.”
24236	MAT 27:38	Tan tyaa̱ tucu ra naha uvi taahan ra suhu tsihin ra nu uvi taahan ca cruu. Iin ra tyaa̱ ra naha xiin cuaha ra, tan inga ra xiin satyin ra.
24240	MAT 27:42	―Jacacu̱ ra tsi inga nyɨvɨ, maa tyin ña cuví jacacu ra tsi maa ra. Tun nditsa tyin Rey cuenda nyɨvɨ Israel cuví ra, na nuu ra nu cruu can, tan cua tsinu iñi yo tsi ra.
24248	MAT 27:50	Inga tsaha cana̱ tsaa ñihi ra Jesús, tacan tan tsihi̱ ra.
24249	MAT 27:51	Tan juvin ñi cuhva can ndata̱ sava jahma tsa ticaá tsitsi vehe ñuhu cahnu tyasɨ Nu Ii Xaan, nda cuanda ityi sɨquɨ tan nda cuanda ityi tsaha. Tan ñihi xaan taa̱n. Tan tahvi̱ cuatyi cava nahnu.
24279	MAT 28:15	Tacan tan quihi̱n ra andaru can xuhun can, tan cuahán ra naha cuajavahá ra naha cuhva catyi̱ ra naha tsihin ra naha. Tan nda quɨvɨ vityin tan tacan caahán nyɨvɨ ñuu Israel.
24283	MAT 28:19	Yacan cuenda, cu̱aahan ndo tandɨhɨ nu iyó nyɨvɨ, tandɨhɨ ñi ñuu, tan ca̱tyi ndo tsihin ñi na cunyicun ñi tsi yu. Tan ja̱coondutya ndo tsi ñi tsihin sɨvɨ Jutu yo Nyoo tan tsihin sɨvɨ yuhu Sehe ra, tan tsihin sɨvɨ Tatyi Ii ra.
24286	MRK 1:2	Tsanaha ra Isaías, ra cuvi̱ ndusu yuhu Nyoo, tyaa̱ ra nácaa cua quitsi ra Jesucristo, Sehe Nyoo. Tan catyí tsi tyehen: Cua jacuhun yu iin ra cua jacoto tsi nyɨvɨ na janduvaha ñi tsi ñi tsa ndi cumañi ca cuhun un nu yucú ñi, catyí Nyoo tsihin ra Cristo.
24287	MRK 1:3	Cua tyaa soho yo ndusu ra nu cana tsaa ra nu tsɨquɨ, tan catyí ra: “Nu̱ña ndo iin ityi cuɨtɨ tan na̱tyiso vaha ndo tsi ndo tyin tsa vatsí Jutu Mañi yo”, catyí tuhun tsa tyaa̱ ra Isaías.
24288	MRK 1:4	Tacan cuvi̱; quitsi̱ ra Juan nu tsɨquɨ, tan javaha̱ ra cuhva tyaa̱ ra Isaías. Catyi̱ ra tsihin nyɨvɨ tyehen: “Ndu̱ uvi iñi ndo cuatyi ndo tan co̱ondutya ndo tyin tacan tan jaha Nyoo tucahnu iñi tsi ndo tsa cuenda cuatyi ndo.”
24292	MRK 1:8	Yuhu jacoondutyá yu tsi ndo tsihin ndutya ñi. Maa tyin maa ra cua jacoondutya ra tsi ndo tsihin Tatyi Ii Nyoo ―catyí ra Juan.
24294	MRK 1:10	Tsa quita̱ ra Jesús tsitsi ndutya tsa yaha̱ tsicoondutya̱ ra, nuña̱ andɨvɨ tan nyehe̱ ra vatsí nuú Tatyi Ii Nyoo sɨquɨ ra tan caá tsi tumaa caá iin paloma.
24296	MRK 1:12	Tsa yaha̱ tsa tsicoondutya̱ ra Jesús tan tsindaca̱ Tatyi Ii Nyoo tsi ra nu tsɨquɨ.
24300	MRK 1:16	Iin quɨvɨ cuahán ra Jesús tsicá ra yuhu miñi tsa nañí Ndutya Ñuhu Galilea. Tan nyehe̱ ra tsi ra Simón tan ra Andrés, yañi ra Simón, cañí ra naha traya ra naha nu ndutya, tyin ra tɨɨ́n tyaca cuví ra naha.
24308	MRK 1:24	―¿Nacuvi tyihí un tsi un tsihin nyuhu, yooho Jesús, ra ñuu Nazaret? ¿A vatsí un vatsí janaa un tsi ndi? Yuhu nacotó vaha yu tsi un, tan tsitó yu tyin Sehe Ii Nyoo cuví un ―catyí ra can tsihin ra Jesús jaha̱ nu tatyi ña vaha can.
24347	MRK 2:18	Iin tsaha tsa iyó nyitya ra tsicá tsihin ra Juan tan ra tsicá tsihin ra fariseo naha ra, tsaha̱n juhva nyɨvɨ nu nyií ra Jesús, tan tsica̱ tuhun ñi tsi ra, tan catyí ñi: ―¿Nacuenda tyin tsicoó nyitya ra tsicá tsihin ra Juan tan ra tsicá tsihin ra fariseo naha ra, tan ra tsicá tsihin yooho ña tsicoó nyitya ra naha? ―catyí ñi.
24352	MRK 2:23	Iin tsaha yaha̱ ra Jesús tsitsi tsa tatsi̱ nyɨvɨ tan cuví tsi quɨvɨ quitatú ñi. Tan tsa yaha̱ ra tsicá tsihin ra quitsaha̱ tuhún ra naha yoco trigu.
24365	MRK 3:8	Tsa tsito̱ nyɨvɨ tyin nahnu xaan tsa iyo javahá ra, cuaha ñi tsaha̱n nu nyií ra tyin cuñí ñi nyehe ñi tsi ra. Quee̱ ñi ñuu tsa cayucú Judea tumaa ñuu Jerusalén tan inga ca ñuu, tan ñuu tsa cayucú Idumea, tan ñuu tsa cayucú inga tsiyo yutya Jordán. Tan quee̱ tucu juhva ñi ñuu Tiro tan ñuu Sidón tan tandɨhɨ ca ñuu tsa cayucú yatyin nu cayucú nduvi ñuu can.
24373	MRK 3:16	Ihya nyecú sɨvɨ ra naha: ra Simón, tsa jacunañi̱ tucu ra Jesús Pedro;
24376	MRK 3:19	tan ra Judas Iscariote, tsa xico̱ tsi ra Jesús. Tsa yaha̱ yacan tan cuahán ra Jesús tsitsi iin vehe tsihin ra tsicá tsihin ra.
24386	MRK 3:29	Maa tyin tun cahan ñi ndavaha ñi sɨquɨ Tatyi Ii Nyoo, ña cua jaha maa Nyoo tucahnu iñi tsi ñi; cua coo cuatyi ñi yoso cuahan quɨvɨ ―catyí ra Jesús.
24395	MRK 4:3	―Tya̱a soho ndo tsa cua cahan yu. Iin ra quita̱ ra yuvehe ra. Tan cuahán ra cua tatsi ra trigu nu ñuhu ra.