23214	MAT 1:1	Je̱ Jesucristo je̱ jyu̱jpit jayu, je̱ꞌe̱ tseꞌe je̱ Abraham, je̱ꞌe̱ tseꞌe je̱ David. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe ñaske̱ꞌxidi:
23219	MAT 1:6	je̱ Isaí tseꞌe je̱ myajntk je̱ yakkutojkpa David; je̱ yakkutojkpa David je̱ts je̱ ta̱ꞌa̱xta̱jk juuꞌ veꞌe ijt je̱ jamyaꞌaju Urías je̱ ñu̱da̱ꞌa̱x, je̱ꞌe̱ tseꞌe je̱ myajntk je̱ Salomón.
23224	MAT 1:11	je̱ Josías tseꞌe je̱ myajntk je̱ Jeconías je̱ts je̱ yꞌutsa̱ta̱jk, vanꞌit ku veꞌe je̱ israeejlit jayu ake̱e̱ꞌy yakvo̱o̱vdi je̱m babilóniait yꞌit jo̱o̱tm.
23229	MAT 1:16	je̱ Jacob tseꞌe je̱ myajntk je̱ José, je̱ María je̱ ñu̱yaaꞌy. Je̱ María tseꞌe je̱ Jesús je̱ tyaak. Je̱ Jesús tseꞌe je̱ Cristo, juuꞌ veꞌe je̱ Nteꞌyam vyinko̱o̱n je̱tseꞌe yakkutojknit.
23230	MAT 1:17	Ax makmajkts naske̱ꞌe̱xats je̱ꞌe̱ veꞌe vyeꞌna ku veꞌe je̱ Abraham ku̱jx yakmacho̱va̱tsa̱a̱ꞌn je̱ts je̱ David ku̱jx paat; makmajkts naske̱ꞌe̱xavats je̱ꞌe̱ veꞌe ku veꞌe je̱ David ku̱jx yakmacho̱va̱tsa̱a̱ꞌn je̱ts vanꞌit ku̱jx paat ku veꞌe je̱ israeejlit jayu ake̱e̱ꞌy yakvo̱o̱vdi je̱m Babilonia; makmajkts naske̱ꞌe̱xavats je̱ꞌe̱ veꞌe ku veꞌe vanꞌit ku̱jx yakmacho̱va̱tsa̱a̱ꞌn je̱ts vanꞌit ku̱jx paat ku veꞌe je̱ Cristo kyeꞌx.
23231	MAT 1:18	Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe je̱ Jesucristo kyeꞌx. Toꞌk xa veꞌe je̱ jayu yꞌijt juuꞌ veꞌe José du̱xa̱a̱j. Pú̱kani tseꞌe du̱jayep vyeꞌna toꞌk je̱ kiixa̱ta̱ꞌa̱x juuꞌ veꞌe María du̱xa̱a̱j, je̱ꞌe̱ juuꞌ veꞌe u̱xꞌo̱o̱k je̱ Jesucristo tyaaki. Ka̱kꞌapu̱kna veꞌe cha̱a̱nada vyeꞌna, vanꞌit tseꞌe je̱ Espíritu Santo je̱ Nteꞌyam je̱ mya̱kkin ka̱jx du̱yaktaajñ je̱ María ónu̱k ma̱a̱t.
23232	MAT 1:19	Ax je̱ José, tu̱vts je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ jyáyuvin je̱ jyoojntykin yꞌijt. Ku veꞌe du̱ꞌix je̱ts ónu̱k ma̱a̱tani veꞌe je̱ María, ax kaꞌa tseꞌe du̱ꞌuktso̱jkni je̱tseꞌe du̱ma̱a̱ttsa̱a̱nat, ni kaꞌa tseꞌe du̱tso̱jkpa je̱tseꞌe ku̱du̱yaktso̱ꞌo̱tyuujn, je̱ꞌe̱ ka̱jx tseꞌe du̱ꞌukvinmaajy je̱ts ayuꞌutsji veꞌe ku̱du̱maso̱o̱kni.
23233	MAT 1:20	Namvaateꞌe je̱ José veꞌem du̱vinmay, vanꞌit tseꞌe toꞌk je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n je̱ yꞌaangeles yakꞌixji je̱ kumaꞌaj ka̱jx juuꞌ veꞌe jidu̱ꞌu̱m na̱ꞌmu̱xju: ―José, je̱ David je̱ chaan je̱ kyo̱o̱j, kadi mtsa̱ꞌa̱ga je̱tseꞌe je̱ María xma̱a̱ttsa̱a̱nat, ku̱x je̱ Nteꞌyam je̱ kyutojku̱n ka̱jxeꞌe je̱ Espíritu Santo yaktaajnji ónu̱k ma̱a̱t.
23234	MAT 1:21	Yakke̱ꞌe̱xupeꞌe toꞌk je̱ piꞌk mix ónu̱k, Jesuusts je̱ꞌe̱ veꞌe mtukxa̱a̱jap ku̱x je̱ꞌe̱ veꞌe du̱tuknu̱vaatsnup je̱ jyayu je̱ tyó̱kinda.
23235	MAT 1:22	Je̱ꞌe̱ ka̱jx tseꞌe veꞌem jyajty je̱tseꞌe tyoojnji je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n je̱ yꞌayook, veꞌem ax joꞌn vyaajñ toꞌk juuꞌ veꞌe ijt je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌayook ko̱jtsnajxpa. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaajñ:
23236	MAT 1:23	Onu̱k ma̱a̱t tseꞌe tyánu̱t toꞌk je̱ kiixa̱ta̱ꞌa̱x, je̱ꞌe̱ tseꞌe toꞌk je̱ piꞌk mix ónu̱k du̱yakke̱ꞌe̱xup. Emanuel tseꞌe yaktukxa̱a̱jap. (Jidu̱ꞌu̱mts je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ Emanuel kya̱tsa̱pítsum, u̱u̱ꞌm ma̱a̱tta veꞌe je̱ Nteꞌyam.)
23238	MAT 1:25	ax kaꞌa tseꞌe ti ka̱ts du̱tukma̱a̱tjayejp vanꞌit paat ku veꞌe je̱ piꞌk mix ónu̱k du̱yakkeꞌx, Jesuusts je̱ꞌe̱ veꞌe tyukxa̱a̱jidu.
23239	MAT 2:1	Je̱meꞌe Belén je̱ Jesús kyeꞌx, toꞌk je̱ kajpu̱n juuꞌ veꞌe je̱m judéait yꞌit jo̱o̱tm, vanꞌit ku veꞌe je̱ Herodes yakkutojkp vyeꞌna. Vanꞌit tseꞌe jye̱ꞌydi je̱m jerusaleenit kyajpu̱n ka̱jxm je̱ yaaꞌtya̱jkta juuꞌ veꞌe je̱ maatsa du̱nu̱ꞌixpa̱jkidup,
23240	MAT 2:2	je̱m je̱ꞌe̱ veꞌe cho̱o̱ꞌnda joma veꞌe je̱ xa̱a̱j pyítsum, je̱tseꞌe du̱ꞌamo̱tutú̱vidi: ―¿Jómaseꞌe yꞌit je̱ israeejlit jayu yakkutojkpa juuꞌ veꞌe ke̱ꞌx? Joma veꞌe je̱ xa̱a̱j pyítsum, je̱mts a̱a̱tseꞌe nꞌix je̱ maatsa juuꞌ veꞌe du̱yaknu̱ke̱ꞌxnata̱jkip je̱ts ta̱ veꞌe kyeꞌex, je̱ꞌe̱ ka̱jxts a̱a̱tseꞌe yaja tu̱nmín je̱ts a̱a̱ts je̱ꞌe̱ veꞌe nvinjávat nvintsa̱ꞌa̱gat.
23241	MAT 2:3	Ku veꞌe je̱ yakkutojkpa Herodes du̱mo̱tu, vanꞌit tseꞌe ñavyinmaꞌyu̱nmo̱o̱jyji, nay veꞌempa tseꞌe nu̱jom je̱ jerusaleenit jayu.
23242	MAT 2:4	Vanꞌit tseꞌe je̱ yakkutojkpa du̱vatsa̱a̱jv nu̱jom je̱ teeꞌta̱jk je̱ vyintsa̱nda je̱ts je̱ tsaptu̱jkpit yakꞌixpa̱jkpata̱jkta, je̱tseꞌe du̱ꞌamo̱tutú̱vidi pa̱n joma veꞌe kye̱ꞌe̱xu̱t je̱ Cristo, juuꞌ veꞌe je̱ Nteꞌyam vyinko̱o̱n je̱tseꞌe yakkutóku̱t.
23244	MAT 2:6	Je̱ts miitsta, beleenit jáyuda juuꞌ veꞌe tsu̱u̱nidup yaja judéait yꞌit ja̱a̱t, mnu̱má̱jidup xa miitseꞌe nu̱yojk je̱ts kaꞌa veꞌe je̱ viijnk jáyuda juuꞌ veꞌe tsu̱u̱nidup yaja Judea, ku̱x je̱meꞌe mkajpu̱n ka̱jxmda jyé̱jat toꞌk je̱ yakkutojkpa juuꞌ veꞌe du̱ꞌixꞌijtnup a̱ts je̱ njáyuda, je̱ israeejlitta. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe du̱jatyaajñ.
23245	MAT 2:7	Vanꞌit tseꞌe je̱ Herodes ayuꞌuts du̱vatsa̱a̱jv je̱ꞌe̱da juuꞌ veꞌe je̱ maatsa du̱nu̱ꞌixpa̱jkidup je̱tseꞌe du̱ꞌamo̱tutu̱vi pa̱n vinꞌiteꞌe du̱ꞌixꞌukvaandi je̱ maatsa.
23246	MAT 2:8	Vanꞌit tseꞌe du̱pake̱jxti je̱m Belén. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe du̱nu̱u̱jmidi: ―Na̱jkxu̱ xꞌíxtada o̱y je̱ piꞌk mix ónu̱k. Ku tseꞌe xpaaꞌttat, mꞌavánadap tseꞌe je̱ts a̱tseꞌe na̱jkx nvinjaꞌviva nvintsa̱ꞌkiva.
23247	MAT 2:9	Ku veꞌe veꞌem yaknu̱u̱jmidi je̱ yaaꞌtya̱jkta, vanꞌit tseꞌe cho̱o̱ꞌndini. Vanꞌit tseꞌe vyintooꞌva̱jkijidi je̱ maatsa juuꞌ veꞌe yꞌixtu ku veꞌe vye̱ꞌnada je̱m joma veꞌe je̱ xa̱a̱j pyítsum, je̱tseꞌe yo̱ꞌyꞌatú̱vi je̱ maatsa joma veꞌe je̱ piꞌk mix ónu̱k.
23248	MAT 2:10	Ku veꞌe je̱ yaaꞌtya̱jk du̱ꞌíxtinuva je̱ maatsa, o̱o̱y tseꞌe tyunxo̱o̱jntkti.
23249	MAT 2:11	Ku veꞌe tya̱jkidi je̱p tu̱jkp, yꞌixtu tseꞌe je̱ piꞌk mix ma̱a̱t je̱ tyaak María, vanꞌit tseꞌe du̱vinko̱xkténidi je̱ piꞌk mix ónu̱k je̱tseꞌe du̱vinjaꞌvidi du̱vintsa̱ꞌkidi. Vanꞌit tseꞌe du̱yakꞌavaatsti je̱ yꞌapa̱jkinda je̱tseꞌe du̱mo̱o̱ydi je̱ vyintsa̱ꞌkin: je̱ oro, je̱ts je̱ incienso ax joꞌn je̱ po̱o̱m, je̱ts je̱ paꞌajk xooꞌkpa juuꞌ veꞌe mirra du̱xa̱a̱j.
23250	MAT 2:12	Vanꞌit tseꞌe je̱ Nteꞌyam tyuknu̱jaꞌvijidi je̱ kumaꞌaj ka̱jx je̱ts kaꞌa veꞌe yꞌukvimpijttinit joma veꞌe je̱ Herodes. Je̱ viijnk tooꞌ tseꞌe pya̱jktinu je̱tseꞌe ña̱jkxtini joma veꞌe je̱ yꞌitta je̱ ñaaxta.
23251	MAT 2:13	Ku veꞌe ña̱jkxtini je̱ yaaꞌtya̱jkta juuꞌ veꞌe je̱ maatsa du̱nu̱ꞌixpa̱jkidup, vanꞌit tseꞌe je̱ José je̱ kumaꞌaj ka̱jx yakꞌixji toꞌk je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n je̱ yꞌaangeles juuꞌ veꞌe jidu̱ꞌu̱m na̱ꞌmu̱xju: ―Pojtu̱ku̱, yaktso̱o̱ꞌnu̱ ya̱ piꞌk mix ma̱a̱t ya̱ tyaak je̱ts ma̱a̱tke̱ꞌe̱ku̱n. Na̱jkxta je̱m Egipto, je̱m tseꞌe mtándat vanꞌit paat ku a̱ts mitseꞌe nvaajnjat, ku̱x je̱ Herodes yakjayꞌíxtajapeꞌe ya̱ piꞌk mix ónu̱k je̱tseꞌe du̱yakjayꞌo̱o̱ꞌkju̱t.
23252	MAT 2:14	Vanꞌit tseꞌe je̱ José pyojtu̱k je̱tseꞌe ko̱o̱ꞌts du̱ma̱a̱ttsa̱a̱ꞌn je̱ piꞌk mix ónu̱k ma̱a̱t je̱ tyaak, je̱tseꞌe je̱m Egipto ña̱jkxti.
23253	MAT 2:15	Je̱m tseꞌe tyaandi vanꞌit paat ku veꞌe je̱ Herodes yꞌo̱o̱ꞌkni. Ku tseꞌe veꞌem jyajty, vanꞌit tseꞌe tyoojnji je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n je̱ yꞌayook, veꞌem ax joꞌn vyaajñ toꞌk juuꞌ veꞌe ijt je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌayook ko̱jtsnajxpa. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaajñ: “Nvatso̱o̱v a̱tseꞌe je̱ nꞌOnu̱k je̱tseꞌe je̱m Egipto pyítsumnit.” Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaajñ.
23254	MAT 2:16	Ku veꞌe je̱ yakkutojkpa Herodes du̱ꞌix je̱ts vinꞌa̱a̱ꞌnju̱du veꞌe je̱ yaaꞌtya̱jkta juuꞌ veꞌe je̱ maatsa du̱nu̱ꞌixpa̱jkidup, o̱o̱y tseꞌe tyunnaajkjo̱tmaꞌtji, yakjayꞌo̱o̱ꞌkka̱jxju veꞌe nu̱jom je̱ piꞌk mix ónu̱kta juuꞌ veꞌe du̱kata̱jkipna toojk joojnt je̱tseꞌe je̱m jyoojntykada vyeꞌna beleenit kyajpu̱n ka̱jxm je̱ts ta̱ma̱naat; veꞌemeꞌe du̱payo̱ꞌy pa̱n vinxu̱p joojntani veꞌe je̱ piꞌk mix Jesús, veꞌem ax joꞌn ña̱ꞌmu̱xjidi je̱ yaaꞌtya̱jkta juuꞌ veꞌe je̱ maatsa du̱nu̱ꞌixpa̱jkidup.
23255	MAT 2:17	Ax ku tseꞌe veꞌem jyajty, vanꞌit tseꞌe tyoojnji je̱ Jeremíasje̱ yꞌayook, toꞌk juuꞌ veꞌe ijt je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌayook ko̱jtsnajxpa. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaajñ:
23256	MAT 2:18	Yakmo̱tu xa veꞌe je̱m ramaajit kyajpu̱n ka̱jxm je̱tseꞌe je̱ jayu je̱ yaaxu̱n je̱ tsaachvinmaꞌyu̱n du̱yaknajxti, je̱ Raquel je̱ chaan je̱ kyo̱o̱j, je̱ꞌe̱ tseꞌe je̱ yꞌónu̱k du̱nu̱yaaxtu, kaꞌa tseꞌe du̱ꞌuktso̱jktini je̱tseꞌe pa̱n kyo̱jtsjo̱tꞌamá̱jajadat, ku̱x tá̱vani veꞌe je̱ yꞌónu̱kta yꞌo̱o̱ꞌkni vyeꞌna.
23258	MAT 2:20	―Pojtu̱ku̱, vo̱vu̱ ya̱ piꞌk mix ma̱a̱t ya̱ tyaak, na̱jkxtinuva je̱m israeejlit yꞌit jo̱o̱tm, ku̱x tá̱vani je̱ꞌe̱ veꞌe yꞌo̱o̱ꞌktini juuꞌ veꞌe du̱ꞌukyakꞌo̱o̱ꞌkuvaandu ya̱ piꞌk mix.
23259	MAT 2:21	Vanꞌit tseꞌe je̱ José pyojtu̱k je̱tseꞌe du̱va̱a̱jv je̱ piꞌk mix ma̱a̱t je̱ tyaak, je̱tseꞌe je̱m ña̱jkxtini israeejlit yꞌit jo̱o̱tm.
23260	MAT 2:22	Ax ku tseꞌe je̱ José du̱mo̱tu je̱ts je̱ Arquelao veꞌe yakkutojkp je̱m Judea, je̱ꞌe̱ juuꞌ veꞌe je̱ tyeeꞌ Herodes du̱vintikts, tsa̱ꞌki tseꞌe je̱ José ku veꞌe je̱m ña̱jkxu̱t. Ku veꞌe yakvaajnji je̱ kumaꞌaj ka̱jx, je̱m tseꞌe galiléait yꞌit jo̱o̱tm ñu̱jkx.
23261	MAT 2:23	Ku veꞌe je̱m jye̱ꞌy, je̱m tseꞌe nazarétit kyajpu̱n ka̱jxm ñu̱jkx tsu̱u̱niva. Ku tseꞌe veꞌem jyajty, vanꞌit tseꞌe tyoojnji juuꞌ veꞌe kyo̱jtstu je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌayook ko̱jtsnajxpata̱jkta, je̱ꞌe̱ts je̱ꞌe̱ veꞌe ku veꞌe vyaandi je̱ts nazarétit jayu je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ Jesús.
23262	MAT 3:1	Ku veꞌe je̱ Jesús chu̱u̱ni je̱m Nazaret, vanꞌit tseꞌe je̱ Yakna̱pe̱jtpa Juan ñu̱jkx joma veꞌe kyapa̱ntsu̱u̱na je̱m judéait yꞌit jo̱o̱tm.
23263	MAT 3:2	Je̱m tseꞌe du̱tukꞌixꞌukvaajñ je̱ jáyuda juuꞌ veꞌe nu̱na̱jkxju̱du. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe du̱nu̱u̱jmidi: ―Vinmayu̱mpijttini, maso̱o̱ktini je̱ mko̱ꞌo̱y joojntykinda. Napya̱a̱jmjidini je̱m je̱ Nteꞌyam yꞌam kya̱ꞌm, ku̱x myaaxu̱xju̱dupeꞌe je̱tseꞌe je̱m mꞌijttinit.
23264	MAT 3:3	Ya̱ Juaants je̱ꞌe̱ veꞌe juuꞌ veꞌe yꞌavaꞌni je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌayook ko̱jtsnajxpa Isaías. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe du̱jatyaajñ: Yakmó̱tup xa veꞌe ku veꞌe toꞌk je̱ jayu jidu̱ꞌu̱m ma̱kk kya̱ts joma veꞌe kyapa̱ntsu̱u̱na: “Yakꞌo̱ꞌyijada, yakta̱a̱jvjada je̱ tooꞌ joma veꞌe je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n ñáxu̱t.” Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe je̱ Isaías du̱jatyaajñ.
23265	MAT 3:4	Juuꞌ veꞌe je̱ Juan vyítip, je̱ camello pa̱jk pu̱mts je̱ꞌe̱ veꞌe; je̱ ak tseꞌe tyiintsoojmjup. Je̱ paach tseꞌe jyu̱ꞌkxp je̱ts je̱ ma̱ja̱ paꞌajk.
23266	MAT 3:5	Je̱ jerusaleenit jayu tseꞌe na̱jkxtu amo̱tunajxpa; na̱jkxtuva tseꞌe nu̱jom je̱ jáyuda juuꞌ veꞌe tsu̱u̱nidup je̱m judéait yꞌit jo̱o̱tm, nay veꞌempa tseꞌe pa̱n pa̱n jatyeꞌe du̱mutá̱midup je̱ jordaanit ma̱ja̱ na̱a̱j.
23267	MAT 3:6	Vintso̱ts je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ tyo̱kin du̱mavyatsta, veꞌem tseꞌe je̱ Juan yakna̱pé̱tjada je̱m Jordán ma̱ja̱ na̱jo̱o̱tm.
23268	MAT 3:7	Ax ku tseꞌe je̱ Juan du̱ꞌix je̱ts nu̱mayeꞌe je̱ fariseota̱jk je̱ts je̱ saduceota̱jk ñu̱na̱jkxjada je̱tseꞌe du̱yakna̱pé̱ttat, vanꞌit tseꞌe du̱nu̱u̱jmidi: ―Miitsta, je̱ tsaaꞌn je̱ chaanda je̱ kyo̱o̱jta, je̱ ka̱ts xa veꞌe tu̱xmó̱tuda je̱ts tá̱minup je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ tsaachtoꞌnu̱n, je̱ꞌe̱ ka̱jx tseꞌe xkuke̱ꞌe̱kta.
23269	MAT 3:8	Je̱ꞌe̱ tseꞌe mtoondinup juuꞌ veꞌe o̱y je̱tseꞌe ñu̱ke̱ꞌxnatá̱kat je̱ts mmaso̱o̱ktinu veꞌe je̱ mko̱ꞌo̱y joojntykinda.
23270	MAT 3:9	Kaꞌa veꞌe xnu̱tú̱vadat je̱tseꞌe mvaꞌandat: “Kaꞌa tseꞌe je̱ Nteꞌyam xyaktsaachpaatumdat, ku̱x je̱ Abraham je̱ chaan je̱ kyo̱o̱j xa u̱u̱ꞌmeꞌeda”, ku̱x nvaajnjidup a̱ts miitseꞌe je̱ts o̱ꞌyixjupeꞌe je̱ Nteꞌyam je̱tseꞌe ya̱ tsaaj du̱yakvimpítu̱t je̱ Abraham je̱ chaan je̱ kyo̱o̱j.
23271	MAT 3:10	Veꞌem xa miitseꞌeda ax joꞌn je̱ ku̱p juuꞌ veꞌe je̱ o̱o̱jyit ju̱ꞌkx du̱kayakta̱ꞌmip. Ax ta̱ tseꞌe je̱ tiempo jyeꞌya juuꞌ veꞌe veꞌem ax joꞌn je̱ jayu je̱ pojxu̱n du̱mach je̱tseꞌe je̱ ku̱p du̱pojxu̱ku̱t. Ax nu̱jom tseꞌe je̱ ku̱p juuꞌ veꞌe je̱ o̱o̱jyit ju̱ꞌkx du̱kayakta̱ꞌmip, yakpojxu̱knupts je̱ꞌe̱ veꞌe je̱tseꞌe yakja̱nvíppinit.
23272	MAT 3:11	Je̱ tsoxk na̱a̱j a̱ts miitseꞌe ntukyakna̱pe̱jttup, je̱ꞌe̱ nu̱jaꞌvints je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ts mmaso̱o̱ktinu veꞌe je̱ mko̱ꞌo̱y joojntykinda; ax je̱ꞌe̱ pa̱n a̱tseꞌe xpaꞌu̱xꞌo̱o̱kip, je̱ꞌe̱ tseꞌe je̱m mjaꞌvin ka̱jxmda mtukyakna̱pé̱tjadap je̱ Espíritu Santo je̱tseꞌe je̱ jayu du̱to̱kimpayo̱ꞌo̱yu̱t. Ñu̱má̱jipts je̱ꞌe̱ veꞌe nu̱yojk je̱ts kaꞌa veꞌe a̱ts, ni kaꞌats a̱tseꞌe nvinmachju̱ je̱ts a̱tseꞌe je̱ kya̱ꞌa̱jk nyakke̱e̱kjat.
23273	MAT 3:12	Ku veꞌe je̱ jayu du̱to̱kimpayo̱ꞌo̱y, veꞌem tseꞌe du̱tónu̱t ax joꞌn toꞌk je̱ yaaꞌtya̱jk juuꞌ veꞌe je̱m kya̱ꞌm je̱ tukje̱e̱ꞌpu̱n du̱matsꞌijtp je̱tseꞌe du̱vimpó̱ju̱t je̱ trigo. Pya̱kmókup tseꞌe je̱ trigo ta̱a̱jm; ax je̱ poꞌox juuꞌ veꞌe pya̱jkjap, je̱ꞌe̱ tseꞌe je̱m ja̱njo̱o̱tm pya̱a̱mnup juuꞌ veꞌe ni vinꞌita kapiꞌtsp.
23274	MAT 3:13	Ku veꞌe je̱ Juan je̱ jayu du̱yakna̱pejt, vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús cha̱a̱ꞌn je̱m galiléait yꞌit jo̱o̱tm je̱tseꞌe jye̱ꞌy joma veꞌe je̱ jordaanit ma̱ja̱ na̱a̱j, je̱m joma veꞌe je̱ Juan vyeꞌna. Je̱ꞌe̱ tseꞌe ñu̱na̱jkx je̱tseꞌe je̱ Juan yakna̱pé̱tju̱t.
23275	MAT 3:14	Kaꞌa tseꞌe je̱ Juan du̱ꞌuktsa̱jk, jidu̱ꞌu̱meꞌe je̱ Jesús du̱nu̱u̱jmi: ―¿Mits a̱tseꞌe xnu̱miimp? Ñojkꞌó̱y xa a̱ts mitseꞌe xyakna̱pé̱tu̱t.
23276	MAT 3:15	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús yꞌatso̱o̱jvji: ―Kuvu̱k xa veꞌe du̱tsa̱k, ku̱x pyaatyp yꞌake̱e̱guip je̱ꞌe̱ veꞌe je̱tseꞌe ntoꞌnumu̱t nu̱jom juuꞌ veꞌe je̱ Nteꞌyam cha̱jkp. Vanꞌit tseꞌe je̱ Juan du̱kuvu̱jk.
23277	MAT 3:16	Ku tseꞌe je̱ Jesús ña̱pe̱jtku̱jx, vanꞌit tseꞌe pyítsumni je̱m na̱jo̱o̱tm. Tun toꞌmayji tseꞌe o̱jts je̱ tsapjo̱o̱tmit it yꞌavaꞌach je̱tseꞌe je̱ Jesús du̱ꞌix je̱ts je̱meꞌe ñu̱ka̱daꞌakyju̱ je̱ Espíritu Santo, juuꞌ veꞌe ijtp je̱m je̱ Nteꞌyam jyaꞌvin ka̱jxm, veꞌemeꞌe ñu̱ka̱daꞌakyju̱ ax joꞌn toꞌk je̱ pak.
23278	MAT 3:17	Vanꞌit tseꞌe toꞌk je̱ ayook yakmo̱tu juuꞌ veꞌe je̱m tsapjo̱o̱tm ka̱daak. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaajñ: ―Ya̱ꞌa̱ xa veꞌe a̱ts je̱ nꞌOnu̱k, juuꞌ a̱tseꞌe o̱o̱y ntuntsa̱jkp, o̱o̱yts a̱ts ya̱ꞌa̱ veꞌe ntuntukxo̱o̱ndu̱k.
23279	MAT 4:1	Vanꞌit tseꞌe je̱ Espíritu Santo je̱ Jesús du̱yaknu̱jkx je̱m vinvaꞌajts it ka̱jxm je̱tseꞌe je̱m je̱ ko̱ꞌo̱yjáyuvap juuꞌ veꞌe du̱nu̱vintsa̱nika̱jxp je̱ ko̱ꞌo̱yjayuvapta̱jkta, je̱tseꞌe du̱ꞌíxu̱t vintso̱ veꞌe je̱ Jesús ku̱du̱yakto̱kimpu̱jk.
23280	MAT 4:2	Vu̱jxtkupx xa̱a̱j vu̱jxtkupx tsooj veꞌe je̱ Jesús kyakay vyeꞌna, vanꞌit tseꞌe je̱ yooj pyaatji.
23281	MAT 4:3	Vanꞌit tseꞌe je̱ ko̱ꞌo̱yjáyuvap vyinkutá̱miji je̱tseꞌe ña̱ꞌmu̱xji, ukvinꞌa̱a̱ꞌnuvaajnju tseꞌe: ―Pa̱n tyú̱vam xa veꞌe je̱ts je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌOnu̱k mitseꞌe, mukó̱tsu̱ts nꞌit ya̱ tsaaj je̱tseꞌe vyimpítu̱t tsapkaaky.
23282	MAT 4:4	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús yꞌatsa̱a̱jv: ―Jidu̱ꞌu̱m xa veꞌe je̱ Kunuuꞌkx Jatyán vyaꞌañ: “Ka tun je̱ꞌe̱ ka̱jxjyap xa veꞌe je̱ jayu jyoojntyka ku veꞌe juuꞌ du̱kay du̱ju̱ꞌkx, je̱ ayook ka̱jxeꞌe juuꞌ veꞌe je̱ Nteꞌyam kya̱jtsp.”
23283	MAT 4:5	Vanꞌit tseꞌe je̱ ko̱ꞌo̱yjáyuvap yakna̱jkxji je̱m kunuuꞌkx kajpu̱n ka̱jxm, je̱m Jerusalén. Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús je̱m ma̱ja̱ tsapta̱kko̱jm du̱yakpejt
23284	MAT 4:6	je̱tseꞌe jidu̱ꞌu̱m du̱nu̱u̱jmi: ―Pa̱n tyú̱vam xa veꞌe je̱ts je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌOnu̱k mitseꞌe, naajkku̱stá̱kajats nꞌit, ku̱x jidu̱ꞌu̱meꞌe je̱ Kunuuꞌkx Jatyán vyaꞌañ: Je̱ Nteꞌyam xa veꞌe du̱pavaꞌanup je̱ yꞌaangelesta̱jk je̱tseꞌe mꞌíxju̱t mjayé̱pju̱t, je̱tseꞌe je̱ kya̱ꞌa̱j mtukꞌamátsajat je̱tseꞌe je̱ mtek je̱ tsaaj kyayaktsaachajat.
23285	MAT 4:7	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús yꞌatsa̱a̱jv: ―Vaampap tseꞌe jidu̱ꞌu̱m je̱ Kunuuꞌkx Jatyán: “Kaꞌa tseꞌe xꞌíxtat joma vaateꞌe juuꞌ du̱kuvu̱k je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n, u̱u̱ꞌm je̱ nNteꞌyamamda.”
23286	MAT 4:8	Vanꞌit tseꞌe je̱ ko̱ꞌo̱yjáyuvap yakna̱jkxjuva joma veꞌe toꞌk je̱ ko̱pk juuꞌ veꞌe ka̱jxm a̱a̱ꞌk. Je̱m tseꞌe je̱ Jesús du̱tukꞌix nu̱jom je̱ jayu juuꞌ veꞌe yakkutujkja ijttup yaja naxviijn je̱ts vinxu̱peꞌe je̱ ma̱jin je̱ jayu du̱jayep.
23287	MAT 4:9	Vanꞌit tseꞌe du̱nu̱u̱jmi: ―Nu̱jom xa a̱ts mits ya̱ꞌa̱ veꞌe nmo̱kya̱jxnit pa̱n xvinko̱xkténip a̱ts mitseꞌe je̱ts a̱tseꞌe xvinjávat xvintsa̱ꞌa̱gat.
23288	MAT 4:10	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús ña̱ꞌmu̱xji: ―Na̱jkxni, Satanás, ku̱x jidu̱ꞌu̱meꞌe je̱ Kunuuꞌkx Jatyán vyaꞌañ: “Vinjávada vintsa̱ꞌa̱gada je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n, u̱u̱ꞌm je̱ nNteꞌyamamda, je̱ꞌe̱jyji veꞌe toꞌk mvinjávadap mvintsa̱ꞌa̱gadap.”
23289	MAT 4:11	Vanꞌit tseꞌe je̱ ko̱ꞌo̱yjáyuvap myaso̱o̱kji je̱tseꞌe je̱ aangelesta̱jk je̱ Jesús du̱nu̱na̱jkxti je̱tseꞌe du̱pattoꞌnidi.
23291	MAT 4:13	ax kaꞌa tseꞌe tyaajñ je̱m nazarétit kyajpu̱n ka̱jxm, je̱meꞌe Capernaum ñu̱jkx tsu̱u̱niva. Je̱ kajpu̱n, myutá̱mipeꞌe je̱ ma̱ja̱ na̱ꞌaka̱ya je̱m zabuloonit je̱ts neftaliijit yꞌit jo̱o̱tmda.
23292	MAT 4:14	Je̱ꞌe̱ ka̱jx tseꞌe veꞌem jyajty je̱tseꞌe tyoojnji juuꞌ veꞌe je̱ Isaías jyatyaan, toꞌk juuꞌ veꞌe ijt je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌayook ko̱jtsnajxpa. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe du̱jatyaajñ:
23294	MAT 4:16	je̱ jayu pa̱n pa̱n jatyeꞌe kupiꞌijts kuko̱o̱ꞌts tsu̱u̱nidu, yꞌíxtuts je̱ꞌe̱ veꞌe toꞌk je̱ ma̱ja̱ kujajpa je̱ ma̱ja̱ kuta̱ꞌkxpa; pa̱n pa̱n jatyeꞌe maaydup tajtup ku̱x cha̱ꞌkidupeꞌe je̱tseꞌe yꞌo̱o̱ꞌktat, kujajju̱du kuta̱ꞌkxju̱du tseꞌe. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe je̱ Isaías du̱jatyaajñ.
23295	MAT 4:17	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús kyaꞌamayꞌukvaajñ. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaajñ: ―Vinmayu̱mpijttini, maso̱o̱ktini je̱ mko̱ꞌo̱y joojntykinda. Napya̱a̱jmjidini je̱m je̱ Nteꞌyam yꞌam kya̱ꞌm ku̱x myaaxu̱xju̱dupeꞌe je̱tseꞌe je̱m mꞌijttinit.
23296	MAT 4:18	Je̱ja tseꞌe galiléait mya̱ja̱̱ na̱ꞌaka̱ya paꞌayi je̱ Jesús ñaxy vyeꞌna, je̱tseꞌe du̱ꞌix nu̱me̱jtsk je̱ yaaꞌtya̱jk, toꞌk uts toꞌk ajch: toꞌk juuꞌ veꞌe du̱xa̱a̱j Simón juuꞌ veꞌe yaktukxa̱a̱ji Pedro, je̱ts jadoꞌk juuꞌ veꞌe du̱xa̱a̱j Andrés. Ajkx maakpats je̱ꞌe̱ veꞌe yꞌijtti; je̱m je̱ꞌe̱ veꞌe du̱ꞌavá̱jada vyeꞌna je̱ tyukꞌajkxꞌamaakin xuum ma̱ja̱ na̱ꞌaka̱ya jo̱o̱tm.
23297	MAT 4:19	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús ña̱ꞌmu̱xjidi: ―Pamiindini a̱ts. Ajkx maakk xa veꞌe mtoondup; ax u̱xyamts a̱ts miitseꞌe je̱ toonk nmo̱ꞌo̱dat je̱ts a̱tseꞌe je̱ jayu xtuknu̱míndat.
23298	MAT 4:20	Tun jatyji tseꞌe du̱maso̱o̱ktini je̱ tyukꞌajkxꞌamaakin xuum je̱tseꞌe du̱pana̱jkxtini.
23299	MAT 4:21	Ve̱e̱ꞌn tseꞌe yo̱ꞌo̱yda vyeꞌna, vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús du̱ꞌixpa janu̱me̱jtsk je̱ yaaꞌtya̱jk, je̱ Santiago je̱ts je̱ Juan, nay toꞌk uts toꞌk ajchpats je̱ꞌe̱ veꞌeda, je̱ Zebedeo je̱ myajntkta̱jk. Je̱m je̱ꞌe̱ veꞌe barco jo̱o̱tm je̱ tyeeꞌ du̱ma̱a̱dada vyeꞌna je̱tseꞌe je̱ tyukꞌajkxꞌamaakin xuum du̱ꞌataagada. Vanꞌit tseꞌe je̱ Zebedeo je̱ myajntkta̱jk yakvo̱o̱vduva.
23300	MAT 4:22	Tun jatyji tseꞌe du̱maso̱o̱ktini je̱ barco ma̱a̱t je̱ tyeeꞌda, je̱tseꞌe du̱pana̱jkxtini.
23301	MAT 4:23	Je̱m tseꞌe nu̱jom galiléait yꞌit jo̱o̱tm je̱ Jesús du̱ꞌayo̱ꞌo̱y du̱ꞌanaxy yꞌijt joma jaty tsapta̱jk je̱tseꞌe je̱ jayu du̱tukyakꞌixpu̱k je̱ o̱y ka̱ts je̱ o̱y ayook, je̱ꞌe̱ veꞌe ku veꞌe je̱ jayu yakvaajñja je̱ts cha̱jkpeꞌe je̱ Nteꞌyam je̱tseꞌe je̱ jayu ñapya̱a̱jmjidinit je̱m je̱ Nteꞌyam yꞌam kya̱ꞌm. Pa̱n nu̱vinxu̱peꞌe toꞌk jadoꞌk je̱ paꞌam du̱jayep, veꞌem tseꞌe du̱yakjo̱tka̱daakni.
23302	MAT 4:24	Yaknu̱jaꞌvip tseꞌe je̱ Jesús je̱m nu̱jom ma̱ja̱ it jo̱o̱tm juuꞌ veꞌe Siria du̱xa̱a̱j; tyuknu̱na̱jkxtu tseꞌe je̱ Jesús nu̱jom pa̱n pa̱n jatyeꞌe je̱ pa̱jkpa je̱ aampa du̱jaye̱jptup, pa̱n pa̱n jatyeꞌe je̱m jyaꞌvin ka̱jxmda je̱ ko̱ꞌo̱yjáyuvap, pa̱n pa̱n jatyeꞌe ko̱ꞌo̱pyaꞌampa̱jkju̱dup, je̱ts pa̱n pa̱n jatyeꞌe mojktup; yakjo̱tka̱dakka̱jxnuts je̱ꞌe̱ veꞌe toꞌk ka̱ꞌa̱jyjida.
23303	MAT 4:25	Nu̱may tseꞌe je̱ jayu pyana̱jkxjidi. Je̱m tseꞌe je̱ galiléait jayu, je̱m tseꞌe juuꞌ veꞌe tso̱o̱ꞌndu je̱m decápolisit yꞌit jo̱o̱tm je̱ts je̱m jerusaleenit kyajpu̱n ka̱jxm, je̱mpa tseꞌe juuꞌ veꞌe viijnk tso̱ tso̱o̱ꞌndu je̱m judéait yꞌit jo̱o̱tm, nay je̱mpa tseꞌe juuꞌ veꞌe tso̱o̱ꞌnduva je̱ it je̱ naax juuꞌ veꞌe jadoꞌk adoꞌom je̱ jordaanit ma̱ja̱ na̱naxy je̱m joma veꞌe je̱ xa̱a̱j pyítsum.
23304	MAT 5:1	Ku veꞌe je̱ Jesús du̱ꞌix je̱ nu̱may jayu, vanꞌit tseꞌe pyejt joma veꞌe toꞌk je̱ tonu̱n je̱tseꞌe je̱m yꞌa̱jxtk. Vanꞌit tseꞌe je̱ yꞌixpa̱jkpata̱jk ñu̱je̱ꞌyjidi,
23306	MAT 5:3	―Xo̱o̱n xa je̱ꞌe̱ veꞌeda pa̱n pa̱n jatyeꞌe je̱ tyo̱kin du̱ꞌixkajptup, íttapts je̱ꞌe̱ veꞌe je̱m je̱ Nteꞌyam yꞌam kya̱ꞌm.
23307	MAT 5:4	’Xo̱o̱n xa je̱ꞌe̱ veꞌeda pa̱n pa̱n jatyeꞌe tsaachvinmaaydup, yakjo̱tꞌamá̱jajadapts je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ Nteꞌyam.
23308	MAT 5:5	’Xo̱o̱n xa je̱ꞌe̱ veꞌeda pa̱n pa̱n jatyeꞌe je̱ nu̱u̱ꞌk aaj je̱ nu̱u̱ꞌk jo̱o̱t du̱jaye̱jptup, je̱ꞌe̱ tseꞌe yakmo̱ꞌo̱dap je̱ naxviijnit it.
23309	MAT 5:6	’Xo̱o̱n xa je̱ꞌe̱ veꞌeda pa̱n pa̱n jatyeꞌe du̱yoojidup du̱ta̱a̱tsidup juuꞌ veꞌe je̱ Nteꞌyam cha̱jkp, kuꞌux jo̱tka̱daꞌaky tseꞌe yꞌíttat.
23310	MAT 5:7	’Xo̱o̱n xa je̱ꞌe̱ veꞌeda pa̱n pa̱n jatyeꞌe je̱ jayu du̱tukmo̱ꞌttup, tukmo̱ꞌtju̱duvapts je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ Nteꞌyam.
23311	MAT 5:8	’Xo̱o̱n xa je̱ꞌe̱ veꞌeda pa̱n pa̱n jatyeꞌe je̱ vaꞌajts aaj je̱ vaꞌajts jo̱o̱t du̱jaye̱jptup, yꞌíxtapts je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ Nteꞌyam.
23312	MAT 5:9	’Xo̱o̱n xa je̱ꞌe̱ veꞌeda pa̱n pa̱n jatyeꞌe du̱yaknamyujo̱tꞌo̱ꞌyijidup juuꞌ veꞌe namyuꞌe̱jkju̱dup, vaꞌanupts je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ Nteꞌyam: “A̱tsts ya̱ꞌa̱ veꞌe je̱ nꞌónu̱kta.”
23313	MAT 5:10	’Xo̱o̱n xa je̱ꞌe̱ veꞌeda pa̱n pa̱n jatyeꞌe je̱ jayu jomtoojnju̱dup titoojnju̱dup ku̱xeꞌe du̱tonda juuꞌ veꞌe je̱ Nteꞌyam cha̱jkp, íttapts je̱ꞌe̱ veꞌe je̱m je̱ Nteꞌyam yꞌam kya̱ꞌm.
23314	MAT 5:11	’Xo̱o̱n xa miitseꞌeda ku veꞌe je̱ jayu mvinko̱jtspé̱tjada, mjomtónjada mtitónjada, je̱tseꞌe mnu̱vampé̱tjada a̱ts ka̱jx.
23315	MAT 5:12	Tukxo̱o̱ndu̱kta tseꞌe o̱o̱y ku veꞌe veꞌem myaktonda, ku̱x myakmo̱o̱ydinupeꞌe je̱ ma̱ja̱ o̱ꞌyin je̱m tsapjo̱o̱tm, ku̱x veꞌemeꞌe du̱jomtoondi du̱titoondi je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌayook ko̱jtsnajxpata̱jkta juuꞌ veꞌe joojntykidu tooꞌva̱jkp je̱ts kaꞌa veꞌe miitsta.
23316	MAT 5:13	’Miitsta xa veꞌe je̱ kaan joꞌn yaja naxviijn. Ax pa̱n tó̱kinup tseꞌe je̱ kaan je̱ tyaꞌmu̱tsin, ¿vintso̱seꞌe jadoꞌk nax tyaꞌmu̱tsinuvat? Kaꞌats je̱ꞌe̱ veꞌe yꞌuktoonnit, yakꞌu̱xko̱ꞌo̱nupeꞌe je̱ja tooꞌ aajy je̱tseꞌe je̱ jayu ñu̱te̱e̱ꞌnju̱t tyukte̱e̱ꞌnju̱t.
23317	MAT 5:14	’Miits xa veꞌe je̱ ta̱ꞌkxpa joꞌn yaja naxviijn. Toꞌk je̱ kajpu̱n juuꞌ veꞌe je̱m ko̱pk ka̱jxm, kaꞌa tseꞌe yꞌo̱ya je̱tseꞌe yakyoꞌotsu̱t.
23318	MAT 5:15	Kaꞌa xa veꞌe je̱ ta̱ꞌkxpa yakna̱ꞌa̱k je̱tseꞌe ti yaktuknaxjópu̱t; ka̱jxm je̱ꞌe̱ veꞌe yakpu̱m je̱tseꞌe du̱kuta̱ꞌkxu̱t anañu̱joma je̱ jáyuda juuꞌ veꞌe je̱p tu̱jkp.
23319	MAT 5:16	Nay veꞌempats miitseꞌeda, veꞌem ax joꞌn je̱ ta̱ꞌkxpa je̱ nu̱may jayu du̱kutu̱ꞌkx, yaknu̱ke̱ꞌxnatá̱kada je̱ yꞌo̱y je̱ꞌe̱ je̱ja je̱ jayu vyinkujk; ku je̱ꞌe̱ veꞌe du̱ꞌíxtat je̱ yꞌo̱y je̱ꞌe̱ juuꞌ veꞌe mtoondup, yakmá̱jadap yakjaanchadapts je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ nTeeꞌamda, juuꞌ veꞌe je̱m tsapjo̱o̱tm.
23320	MAT 5:17	’Kaꞌa xa miitseꞌe mvinmáydat je̱ts je̱ꞌe̱ a̱tseꞌe nnu̱miin je̱ts a̱tseꞌe nyakkutó̱kiyu̱t je̱ Moisés je̱ pyavaꞌnu̱n je̱ts juuꞌ veꞌe jyavye̱jttu je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌayook ko̱jtsnajxpata̱jkta. Ka je̱ꞌe̱ ka̱jxapts a̱tseꞌe nmiijn je̱ts a̱ts je̱ꞌe̱ veꞌe nyakkutó̱kiyu̱t; je̱ꞌe̱ ka̱jxeꞌe je̱ts a̱ts je̱ꞌe̱ veꞌe nkutyónu̱t je̱ts a̱tseꞌe nko̱jtsvaꞌatsu̱t ti veꞌe tyijp.
23321	MAT 5:18	Tyú̱vam xa a̱ts miitseꞌe nna̱a̱jmada, namvaateꞌe yꞌit ya̱ tsajmit it je̱ts ya̱ naxviijnit it, tonká̱xjup tseꞌe nu̱jom je̱ pavaꞌnu̱n; du̱ma̱ja du̱mootska je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ pavaꞌnu̱n, tonká̱xjupts je̱ꞌe̱ veꞌe.
23322	MAT 5:19	Je̱ꞌe̱ ka̱jx tseꞌe, pa̱n pa̱n xa veꞌe du̱kakutyoomp je̱ pavaꞌnu̱n, du̱kanu̱ma̱ja je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ pavaꞌnu̱n, je̱tseꞌe veꞌem je̱ jayu du̱tukꞌix, je̱ꞌe̱ tseꞌe du̱nu̱piꞌkiká̱xup je̱ jayu juuꞌ veꞌe ijttup je̱m je̱ Nteꞌyam yꞌam kya̱ꞌm; ax pa̱n pa̱n tseꞌe du̱kutyoomp je̱ pavaꞌnu̱n je̱tseꞌe veꞌem je̱ jayu du̱tukꞌix, ñu̱má̱japts je̱ꞌe̱ veꞌe je̱m je̱ Nteꞌyam yꞌam kya̱ꞌm.
23323	MAT 5:20	Ku̱x veꞌem a̱ts miitseꞌe nna̱a̱jmada, veꞌem xa veꞌe du̱tsa̱k je̱tseꞌe nu̱yojk o̱y xtóndat juuꞌ veꞌe je̱ Nteꞌyam cha̱jkp je̱ts kaꞌa veꞌe juuꞌ veꞌe tyoondup je̱ tsaptu̱jkpit yakꞌixpa̱jkpata̱jk je̱ts je̱ fariseota̱jk. Pa̱n kaꞌa tseꞌe veꞌem xtonda, kaꞌa tseꞌe mtá̱kadat je̱m je̱ Nteꞌyam yꞌam kya̱ꞌm.
23324	MAT 5:21	’Ta̱ veꞌe xꞌamo̱tunaxta ku veꞌe jidu̱ꞌu̱m je̱ ju̱jpit jayu yaknu̱u̱jmidi: “Kaꞌa tseꞌe myakjayuꞌo̱o̱ꞌktat, ku̱x jyapa̱na pa̱n pa̱neꞌe yakjayuꞌo̱o̱ꞌkp, yakmo̱ꞌo̱pts je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ tsaachpaatu̱n.”
23325	MAT 5:22	Ax nmu̱u̱jmidupts a̱ts miitseꞌe je̱ts jyapa̱na pa̱n pa̱neꞌe je̱ yꞌuts je̱ yꞌajch ukpu̱ je̱ yꞌuts je̱ cha̱ꞌa̱ du̱muꞌe̱jkjup, yakto̱kimpayo̱ꞌo̱yupts je̱ꞌe̱ veꞌe. Pa̱n pa̱neꞌe je̱ yꞌuts je̱ yꞌajch ukpu̱ je̱ yꞌuts je̱ cha̱ꞌa̱ du̱vinko̱jtspe̱jtp, to̱kimpayo̱ꞌo̱yjadapts je̱ꞌe̱ veꞌe pa̱n pa̱n jatyeꞌe du̱nu̱má̱jidup je̱p tsaptu̱jkp. Pa̱n pa̱n tseꞌe ka víjap du̱tijp je̱ yꞌuts je̱ yꞌajch ukpu̱ je̱ yꞌuts je̱ cha̱ꞌa̱, kutsa̱ꞌa̱ga tseꞌe je̱tseꞌe je̱m ja̱njo̱o̱tm yakpa̱a̱mnit.
23327	MAT 5:24	maso̱ꞌo̱ktanumts je̱ja je̱ mya̱xta je̱tseꞌe na̱jkx tooꞌva̱jkp je̱ꞌe̱ xma̱a̱tnamyujo̱tꞌó̱yajada, vanꞌit tseꞌe mvimpijttinuvat je̱tseꞌe je̱ mya̱xta je̱ Nteꞌyam xtukka̱tá̱kadat.
23328	MAT 5:25	’Pa̱n je̱m xa veꞌe pa̱neꞌe mnu̱xa̱ꞌa̱ijidup je̱tseꞌe xma̱a̱tna̱jkxta je̱ja je̱ yakkutojkpa vyinkujk, tukma̱a̱tko̱jtsꞌó̱yada tseꞌe je̱ja tooꞌ aajy, veꞌem tseꞌe je̱m je̱ to̱kin payo̱ꞌyva kya̱ꞌm mkayakpá̱mdat. Ku̱x pa̱n mpa̱a̱jmju̱dup xa veꞌe je̱m je̱ to̱kin payo̱ꞌyva kya̱ꞌm, je̱ to̱kin payo̱ꞌyva tseꞌe je̱m je̱ tojpa kya̱ꞌm mpá̱mjadap je̱tseꞌe mpoxu̱nta̱kpá̱mjadat.
23329	MAT 5:26	Tyú̱vam xa a̱tseꞌe nvaꞌañ je̱ts kaꞌajameꞌe mpítsumdat je̱p poxu̱ntu̱jkp viꞌnameꞌe xkakuve̱tta nu̱jom juuꞌ veꞌe myó̱jidup.
23330	MAT 5:27	’Ta̱ veꞌe xꞌamo̱tunaxta ku veꞌe jidu̱ꞌu̱m yakka̱ts: “Kaꞌa tseꞌe xyakvintsa̱ꞌkintó̱kidat je̱ navya̱jku̱n.”
23331	MAT 5:28	Ax a̱tsts miitseꞌe nnu̱u̱jmidup je̱ts o̱pya̱na pa̱n pa̱neꞌe du̱nu̱ꞌixp toꞌk je̱ ta̱ꞌa̱xta̱jk je̱tseꞌe du̱tsa̱k je̱tseꞌe du̱ma̱a̱tnayjayé̱pju̱t, ta̱ tseꞌe je̱m jyaꞌvin ka̱jxm je̱ ta̱ꞌa̱xta̱jk du̱tukma̱a̱tyakvintsa̱ꞌkintó̱ki je̱ navya̱jku̱n.
23332	MAT 5:29	’Pa̱n myakto̱kintoojnju̱dup xa veꞌe je̱ mꞌakaꞌyu̱n viijnda, tunyakpítsumda tseꞌe je̱tseꞌe xꞌu̱xkojtat, ku̱x nu̱yojk o̱y je̱ꞌe̱ veꞌe je̱tseꞌe toꞌk viijn je̱ mniꞌkxta je̱ mko̱pkta xyakkutó̱kidat je̱ts kaꞌa veꞌe ku veꞌe nu̱jom je̱ mniꞌkxta je̱ mko̱pkta yakpa̱a̱mnit je̱m ja̱njo̱o̱tm.