23214	MAT 1:1	Je̱ Jesucristo je̱ jyu̱jpit jayu, je̱ꞌe̱ tseꞌe je̱ Abraham, je̱ꞌe̱ tseꞌe je̱ David. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe ñaske̱ꞌxidi:
23225	MAT 1:12	Tá̱vani tseꞌe je̱ israeejlit jayu ake̱e̱ꞌy yakvo̱vda vyeꞌna, je̱tseꞌe jyaaꞌknañaske̱ꞌxijidi: je̱ Jeconías tseꞌe je̱ myajntk je̱ Salatiel; je̱ Salatiel tseꞌe je̱ myajntk je̱ Zorobabel;
23233	MAT 1:20	Namvaateꞌe je̱ José veꞌem du̱vinmay, vanꞌit tseꞌe toꞌk je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n je̱ yꞌaangeles yakꞌixji je̱ kumaꞌaj ka̱jx juuꞌ veꞌe jidu̱ꞌu̱m na̱ꞌmu̱xju: ―José, je̱ David je̱ chaan je̱ kyo̱o̱j, kadi mtsa̱ꞌa̱ga je̱tseꞌe je̱ María xma̱a̱ttsa̱a̱nat, ku̱x je̱ Nteꞌyam je̱ kyutojku̱n ka̱jxeꞌe je̱ Espíritu Santo yaktaajnji ónu̱k ma̱a̱t.
23235	MAT 1:22	Je̱ꞌe̱ ka̱jx tseꞌe veꞌem jyajty je̱tseꞌe tyoojnji je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n je̱ yꞌayook, veꞌem ax joꞌn vyaajñ toꞌk juuꞌ veꞌe ijt je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌayook ko̱jtsnajxpa. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaajñ:
23240	MAT 2:2	je̱m je̱ꞌe̱ veꞌe cho̱o̱ꞌnda joma veꞌe je̱ xa̱a̱j pyítsum, je̱tseꞌe du̱ꞌamo̱tutú̱vidi: ―¿Jómaseꞌe yꞌit je̱ israeejlit jayu yakkutojkpa juuꞌ veꞌe ke̱ꞌx? Joma veꞌe je̱ xa̱a̱j pyítsum, je̱mts a̱a̱tseꞌe nꞌix je̱ maatsa juuꞌ veꞌe du̱yaknu̱ke̱ꞌxnata̱jkip je̱ts ta̱ veꞌe kyeꞌex, je̱ꞌe̱ ka̱jxts a̱a̱tseꞌe yaja tu̱nmín je̱ts a̱a̱ts je̱ꞌe̱ veꞌe nvinjávat nvintsa̱ꞌa̱gat.
23243	MAT 2:5	Vanꞌit tseꞌe yꞌatso̱o̱jvjidi: ―Je̱m Belén, yaja judéait yꞌit ja̱a̱t, ku̱x jidu̱ꞌu̱meꞌe du̱jatyaajñ je̱p Kunuuꞌkx Jatyán ku̱jxp toꞌk juuꞌ veꞌe ijt je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌayook ko̱jtsnajxpa:
23246	MAT 2:8	Vanꞌit tseꞌe du̱pake̱jxti je̱m Belén. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe du̱nu̱u̱jmidi: ―Na̱jkxu̱ xꞌíxtada o̱y je̱ piꞌk mix ónu̱k. Ku tseꞌe xpaaꞌttat, mꞌavánadap tseꞌe je̱ts a̱tseꞌe na̱jkx nvinjaꞌviva nvintsa̱ꞌkiva.
23249	MAT 2:11	Ku veꞌe tya̱jkidi je̱p tu̱jkp, yꞌixtu tseꞌe je̱ piꞌk mix ma̱a̱t je̱ tyaak María, vanꞌit tseꞌe du̱vinko̱xkténidi je̱ piꞌk mix ónu̱k je̱tseꞌe du̱vinjaꞌvidi du̱vintsa̱ꞌkidi. Vanꞌit tseꞌe du̱yakꞌavaatsti je̱ yꞌapa̱jkinda je̱tseꞌe du̱mo̱o̱ydi je̱ vyintsa̱ꞌkin: je̱ oro, je̱ts je̱ incienso ax joꞌn je̱ po̱o̱m, je̱ts je̱ paꞌajk xooꞌkpa juuꞌ veꞌe mirra du̱xa̱a̱j.
23251	MAT 2:13	Ku veꞌe ña̱jkxtini je̱ yaaꞌtya̱jkta juuꞌ veꞌe je̱ maatsa du̱nu̱ꞌixpa̱jkidup, vanꞌit tseꞌe je̱ José je̱ kumaꞌaj ka̱jx yakꞌixji toꞌk je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n je̱ yꞌaangeles juuꞌ veꞌe jidu̱ꞌu̱m na̱ꞌmu̱xju: ―Pojtu̱ku̱, yaktso̱o̱ꞌnu̱ ya̱ piꞌk mix ma̱a̱t ya̱ tyaak je̱ts ma̱a̱tke̱ꞌe̱ku̱n. Na̱jkxta je̱m Egipto, je̱m tseꞌe mtándat vanꞌit paat ku a̱ts mitseꞌe nvaajnjat, ku̱x je̱ Herodes yakjayꞌíxtajapeꞌe ya̱ piꞌk mix ónu̱k je̱tseꞌe du̱yakjayꞌo̱o̱ꞌkju̱t.
23253	MAT 2:15	Je̱m tseꞌe tyaandi vanꞌit paat ku veꞌe je̱ Herodes yꞌo̱o̱ꞌkni. Ku tseꞌe veꞌem jyajty, vanꞌit tseꞌe tyoojnji je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n je̱ yꞌayook, veꞌem ax joꞌn vyaajñ toꞌk juuꞌ veꞌe ijt je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌayook ko̱jtsnajxpa. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaajñ: “Nvatso̱o̱v a̱tseꞌe je̱ nꞌOnu̱k je̱tseꞌe je̱m Egipto pyítsumnit.” Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaajñ.
23255	MAT 2:17	Ax ku tseꞌe veꞌem jyajty, vanꞌit tseꞌe tyoojnji je̱ Jeremíasje̱ yꞌayook, toꞌk juuꞌ veꞌe ijt je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌayook ko̱jtsnajxpa. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaajñ:
23257	MAT 2:19	A̱a̱ꞌkani tseꞌe je̱ Herodes vyeꞌna, vanꞌit tseꞌe je̱m Egipto je̱ José toꞌk je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n je̱ yꞌaangeles yakꞌixji je̱ kumaꞌaj ka̱jx, je̱tseꞌe ña̱ꞌmu̱xji:
23263	MAT 3:2	Je̱m tseꞌe du̱tukꞌixꞌukvaajñ je̱ jáyuda juuꞌ veꞌe nu̱na̱jkxju̱du. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe du̱nu̱u̱jmidi: ―Vinmayu̱mpijttini, maso̱o̱ktini je̱ mko̱ꞌo̱y joojntykinda. Napya̱a̱jmjidini je̱m je̱ Nteꞌyam yꞌam kya̱ꞌm, ku̱x myaaxu̱xju̱dupeꞌe je̱tseꞌe je̱m mꞌijttinit.
23264	MAT 3:3	Ya̱ Juaants je̱ꞌe̱ veꞌe juuꞌ veꞌe yꞌavaꞌni je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌayook ko̱jtsnajxpa Isaías. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe du̱jatyaajñ: Yakmó̱tup xa veꞌe ku veꞌe toꞌk je̱ jayu jidu̱ꞌu̱m ma̱kk kya̱ts joma veꞌe kyapa̱ntsu̱u̱na: “Yakꞌo̱ꞌyijada, yakta̱a̱jvjada je̱ tooꞌ joma veꞌe je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n ñáxu̱t.” Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe je̱ Isaías du̱jatyaajñ.
23268	MAT 3:7	Ax ku tseꞌe je̱ Juan du̱ꞌix je̱ts nu̱mayeꞌe je̱ fariseota̱jk je̱ts je̱ saduceota̱jk ñu̱na̱jkxjada je̱tseꞌe du̱yakna̱pé̱ttat, vanꞌit tseꞌe du̱nu̱u̱jmidi: ―Miitsta, je̱ tsaaꞌn je̱ chaanda je̱ kyo̱o̱jta, je̱ ka̱ts xa veꞌe tu̱xmó̱tuda je̱ts tá̱minup je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ tsaachtoꞌnu̱n, je̱ꞌe̱ ka̱jx tseꞌe xkuke̱ꞌe̱kta.
23270	MAT 3:9	Kaꞌa veꞌe xnu̱tú̱vadat je̱tseꞌe mvaꞌandat: “Kaꞌa tseꞌe je̱ Nteꞌyam xyaktsaachpaatumdat, ku̱x je̱ Abraham je̱ chaan je̱ kyo̱o̱j xa u̱u̱ꞌmeꞌeda”, ku̱x nvaajnjidup a̱ts miitseꞌe je̱ts o̱ꞌyixjupeꞌe je̱ Nteꞌyam je̱tseꞌe ya̱ tsaaj du̱yakvimpítu̱t je̱ Abraham je̱ chaan je̱ kyo̱o̱j.
23275	MAT 3:14	Kaꞌa tseꞌe je̱ Juan du̱ꞌuktsa̱jk, jidu̱ꞌu̱meꞌe je̱ Jesús du̱nu̱u̱jmi: ―¿Mits a̱tseꞌe xnu̱miimp? Ñojkꞌó̱y xa a̱ts mitseꞌe xyakna̱pé̱tu̱t.
23276	MAT 3:15	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús yꞌatso̱o̱jvji: ―Kuvu̱k xa veꞌe du̱tsa̱k, ku̱x pyaatyp yꞌake̱e̱guip je̱ꞌe̱ veꞌe je̱tseꞌe ntoꞌnumu̱t nu̱jom juuꞌ veꞌe je̱ Nteꞌyam cha̱jkp. Vanꞌit tseꞌe je̱ Juan du̱kuvu̱jk.
23278	MAT 3:17	Vanꞌit tseꞌe toꞌk je̱ ayook yakmo̱tu juuꞌ veꞌe je̱m tsapjo̱o̱tm ka̱daak. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaajñ: ―Ya̱ꞌa̱ xa veꞌe a̱ts je̱ nꞌOnu̱k, juuꞌ a̱tseꞌe o̱o̱y ntuntsa̱jkp, o̱o̱yts a̱ts ya̱ꞌa̱ veꞌe ntuntukxo̱o̱ndu̱k.
23281	MAT 4:3	Vanꞌit tseꞌe je̱ ko̱ꞌo̱yjáyuvap vyinkutá̱miji je̱tseꞌe ña̱ꞌmu̱xji, ukvinꞌa̱a̱ꞌnuvaajnju tseꞌe: ―Pa̱n tyú̱vam xa veꞌe je̱ts je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌOnu̱k mitseꞌe, mukó̱tsu̱ts nꞌit ya̱ tsaaj je̱tseꞌe vyimpítu̱t tsapkaaky.
23282	MAT 4:4	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús yꞌatsa̱a̱jv: ―Jidu̱ꞌu̱m xa veꞌe je̱ Kunuuꞌkx Jatyán vyaꞌañ: “Ka tun je̱ꞌe̱ ka̱jxjyap xa veꞌe je̱ jayu jyoojntyka ku veꞌe juuꞌ du̱kay du̱ju̱ꞌkx, je̱ ayook ka̱jxeꞌe juuꞌ veꞌe je̱ Nteꞌyam kya̱jtsp.”
23284	MAT 4:6	je̱tseꞌe jidu̱ꞌu̱m du̱nu̱u̱jmi: ―Pa̱n tyú̱vam xa veꞌe je̱ts je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌOnu̱k mitseꞌe, naajkku̱stá̱kajats nꞌit, ku̱x jidu̱ꞌu̱meꞌe je̱ Kunuuꞌkx Jatyán vyaꞌañ: Je̱ Nteꞌyam xa veꞌe du̱pavaꞌanup je̱ yꞌaangelesta̱jk je̱tseꞌe mꞌíxju̱t mjayé̱pju̱t, je̱tseꞌe je̱ kya̱ꞌa̱j mtukꞌamátsajat je̱tseꞌe je̱ mtek je̱ tsaaj kyayaktsaachajat.
23285	MAT 4:7	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús yꞌatsa̱a̱jv: ―Vaampap tseꞌe jidu̱ꞌu̱m je̱ Kunuuꞌkx Jatyán: “Kaꞌa tseꞌe xꞌíxtat joma vaateꞌe juuꞌ du̱kuvu̱k je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n, u̱u̱ꞌm je̱ nNteꞌyamamda.”
23287	MAT 4:9	Vanꞌit tseꞌe du̱nu̱u̱jmi: ―Nu̱jom xa a̱ts mits ya̱ꞌa̱ veꞌe nmo̱kya̱jxnit pa̱n xvinko̱xkténip a̱ts mitseꞌe je̱ts a̱tseꞌe xvinjávat xvintsa̱ꞌa̱gat.
23288	MAT 4:10	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús ña̱ꞌmu̱xji: ―Na̱jkxni, Satanás, ku̱x jidu̱ꞌu̱meꞌe je̱ Kunuuꞌkx Jatyán vyaꞌañ: “Vinjávada vintsa̱ꞌa̱gada je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n, u̱u̱ꞌm je̱ nNteꞌyamamda, je̱ꞌe̱jyji veꞌe toꞌk mvinjávadap mvintsa̱ꞌa̱gadap.”
23292	MAT 4:14	Je̱ꞌe̱ ka̱jx tseꞌe veꞌem jyajty je̱tseꞌe tyoojnji juuꞌ veꞌe je̱ Isaías jyatyaan, toꞌk juuꞌ veꞌe ijt je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌayook ko̱jtsnajxpa. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe du̱jatyaajñ:
23295	MAT 4:17	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús kyaꞌamayꞌukvaajñ. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaajñ: ―Vinmayu̱mpijttini, maso̱o̱ktini je̱ mko̱ꞌo̱y joojntykinda. Napya̱a̱jmjidini je̱m je̱ Nteꞌyam yꞌam kya̱ꞌm ku̱x myaaxu̱xju̱dupeꞌe je̱tseꞌe je̱m mꞌijttinit.
23296	MAT 4:18	Je̱ja tseꞌe galiléait mya̱ja̱̱ na̱ꞌaka̱ya paꞌayi je̱ Jesús ñaxy vyeꞌna, je̱tseꞌe du̱ꞌix nu̱me̱jtsk je̱ yaaꞌtya̱jk, toꞌk uts toꞌk ajch: toꞌk juuꞌ veꞌe du̱xa̱a̱j Simón juuꞌ veꞌe yaktukxa̱a̱ji Pedro, je̱ts jadoꞌk juuꞌ veꞌe du̱xa̱a̱j Andrés. Ajkx maakpats je̱ꞌe̱ veꞌe yꞌijtti; je̱m je̱ꞌe̱ veꞌe du̱ꞌavá̱jada vyeꞌna je̱ tyukꞌajkxꞌamaakin xuum ma̱ja̱ na̱ꞌaka̱ya jo̱o̱tm.
23297	MAT 4:19	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús ña̱ꞌmu̱xjidi: ―Pamiindini a̱ts. Ajkx maakk xa veꞌe mtoondup; ax u̱xyamts a̱ts miitseꞌe je̱ toonk nmo̱ꞌo̱dat je̱ts a̱tseꞌe je̱ jayu xtuknu̱míndat.
23305	MAT 5:2	je̱tseꞌe je̱ Jesús yakꞌixpa̱jkjidi jidu̱ꞌu̱m:
23312	MAT 5:9	’Xo̱o̱n xa je̱ꞌe̱ veꞌeda pa̱n pa̱n jatyeꞌe du̱yaknamyujo̱tꞌo̱ꞌyijidup juuꞌ veꞌe namyuꞌe̱jkju̱dup, vaꞌanupts je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ Nteꞌyam: “A̱tsts ya̱ꞌa̱ veꞌe je̱ nꞌónu̱kta.”
23324	MAT 5:21	’Ta̱ veꞌe xꞌamo̱tunaxta ku veꞌe jidu̱ꞌu̱m je̱ ju̱jpit jayu yaknu̱u̱jmidi: “Kaꞌa tseꞌe myakjayuꞌo̱o̱ꞌktat, ku̱x jyapa̱na pa̱n pa̱neꞌe yakjayuꞌo̱o̱ꞌkp, yakmo̱ꞌo̱pts je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ tsaachpaatu̱n.”
23330	MAT 5:27	’Ta̱ veꞌe xꞌamo̱tunaxta ku veꞌe jidu̱ꞌu̱m yakka̱ts: “Kaꞌa tseꞌe xyakvintsa̱ꞌkintó̱kidat je̱ navya̱jku̱n.”
23334	MAT 5:31	’Ko̱jtstuva tseꞌe je̱ jayu jidu̱ꞌu̱m: “e̱pya̱na xa veꞌe pa̱n pa̱neꞌe je̱ ñu̱da̱ꞌa̱x du̱maso̱ꞌo̱kuvaannup, tun vinko̱pkts je̱ꞌe̱ veꞌe je̱tseꞌe tooꞌva̱jkp du̱mo̱ꞌo̱t je̱ ña̱k joma veꞌe yakꞌíxu̱t je̱ts kaꞌa je̱ꞌe̱ veꞌe du̱ꞌuknu̱da̱ꞌa̱xini.”
23336	MAT 5:33	’Ta̱ veꞌe xꞌamo̱tunajxtuva ku veꞌe jidu̱ꞌu̱m je̱ ju̱jpit jayu yaknu̱u̱jmidi: “Kutyonu̱ je̱ vaandu̱k juuꞌ veꞌe tu̱xpu̱m pa̱n je̱ Nteꞌyameꞌe tu̱xyaknaxy.”
23341	MAT 5:38	’Ta̱ veꞌe xꞌamo̱tunajxtuva ku veꞌe jidu̱ꞌu̱m yakka̱ts: “Pa̱n pa̱neꞌe je̱ jayu je̱ vyiijn du̱yakmaꞌtp, je̱ tya̱a̱ts du̱yakvajntkp, nay vanxú̱pjyam tseꞌe yaktoonnuvat.”
23346	MAT 5:43	’Ta̱ veꞌe xꞌamo̱tunajxtuva ku veꞌe jidu̱ꞌu̱m yakka̱ts: “Tso̱kta pa̱n pa̱neꞌe mtso̱jkju̱dup; kaꞌa tseꞌe xtsó̱ktat pa̱n pa̱neꞌe mtsoꞌoxpa̱jkju̱dup.”
23347	MAT 5:44	Ax a̱tsts miitseꞌe nnu̱u̱jmidup: Tso̱kta pa̱n pa̱neꞌe mtsoꞌoxpa̱jkju̱dup, amó̱tuda je̱ Nteꞌyam je̱tseꞌe du̱kunooꞌkxu̱t pa̱n pa̱neꞌe mko̱ꞌo̱ñu̱ko̱jtsijidup, o̱tyoojnjada pa̱n pa̱neꞌe mko̱ꞌo̱tyoojnju̱dup, nu̱tsapko̱tsta je̱tseꞌe je̱ Nteꞌyam o̱y tyoꞌnu̱xjadat pa̱n pa̱neꞌe mvinko̱jtspe̱jtju̱dup je̱ts pa̱n pa̱neꞌe mjomtoojnju̱dup mtitoojnju̱dup,
23360	MAT 6:9	Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe mtsapkó̱tstat: A̱a̱ts je̱ nTeeꞌ, tsapjo̱o̱tm xa mits je̱meꞌe, vaꞌajts aaj vaꞌajts jo̱o̱tts mitseꞌe, je̱tseꞌe myakvinjávat myakvintsa̱ꞌa̱gat.
23382	MAT 6:31	Je̱ꞌe̱ ka̱jx tseꞌe, kaꞌa tseꞌe mnaajkvinmáyjadat je̱tseꞌe mvaꞌandat: “¿Tis vineꞌe nkaꞌyumdap nꞌookumdap?”, ukpu̱ “¿Tis vineꞌe nnatyukxo̱jxumjadap?”
23389	MAT 7:4	Vanꞌit tseꞌe je̱ yꞌuts du̱nu̱u̱jma: “Vaꞌan a̱ts du̱yakpítsumu̱ je̱ piꞌk poꞌox juuꞌ veꞌe je̱p mviimp.”
23407	MAT 7:22	Nu̱may xa a̱tseꞌe xna̱a̱jmadat je̱ xa̱a̱j: “Vintsá̱n, Vintsá̱n, mits je̱ mkutojku̱n ka̱jxts a̱a̱tseꞌe je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌayook nko̱jtsnáxy yꞌijt je̱ts mits je̱ mkutojku̱n ka̱jxts a̱a̱tseꞌe je̱ ko̱ꞌo̱yjáyuvap nyakpítsum yꞌijt je̱m je̱ jayu jyaꞌvin ka̱jxm, mits je̱ mkutojku̱n ka̱jxts a̱a̱tseꞌe je̱ mú̱jit atu̱va ntun yꞌijt.”
23408	MAT 7:23	Ax vanꞌitts a̱tseꞌe nna̱a̱jmadat: “Ni vinꞌita xa miitseꞌe mkaꞌitta a̱ts je̱ njáyuda; vinvaꞌkvaꞌatsta a̱ts miitsta pa̱n pa̱n jatyeꞌe du̱toondup juuꞌ veꞌe ka ó̱yap.”
23416	MAT 8:2	Vanꞌit tseꞌe vyinkutá̱miji toꞌk je̱ jayu juuꞌ veꞌe leprapa̱jkjup, je̱tseꞌe je̱ Jesús du̱vinko̱xkteni, je̱tseꞌe du̱nu̱u̱jmi: ―Vintsá̱n, pa̱n mtsa̱jkp xa mitseꞌe, mꞌo̱ꞌyixjup tseꞌe je̱ts a̱tseꞌe xtuknu̱vaꞌatsu̱t ya̱ lepra paꞌam.
23417	MAT 8:3	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús je̱ kya̱ꞌa̱j tyuknu̱ko̱o̱jnji je̱tseꞌe je̱ paꞌam jayu du̱nu̱u̱jmi: ―Ntsa̱jkp xa a̱tseꞌe. Vaꞌajts tseꞌe mtaanni. Ku veꞌe veꞌem vyaajñ, tun jatyji tseꞌe je̱ lepra paꞌam ñu̱vaatsjini.
23418	MAT 8:4	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús ña̱ꞌmu̱xji: ―Ni pa̱na xa veꞌe xkavaajnjat pa̱neꞌe tu̱myakjo̱tka̱daꞌakyju̱. Na̱jkxu̱ joma veꞌe je̱ teeꞌ je̱tseꞌe du̱ꞌíxu̱t je̱ts ta̱ veꞌe mjo̱tka̱daꞌaky, vanꞌit tseꞌe xyó̱xu̱t juuꞌ veꞌe je̱ Moisés pyavaan ku veꞌe je̱ jayu kyo̱o̱ꞌkpa̱jkjini je̱ lepra paꞌam, veꞌem tseꞌe anañu̱joma du̱nu̱jávadat je̱ts tá̱vani veꞌe je̱ paꞌam mnu̱vaꞌachju̱.
23420	MAT 8:6	Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaajñ: ―Vintsá̱n, je̱meꞌe ta̱kꞌam a̱ts je̱ ntoompa pyaꞌammaꞌaj, mojkp je̱ꞌe̱ veꞌe je̱tseꞌe o̱o̱y tyuntsaachpaaꞌty.
23421	MAT 8:7	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús yꞌatso̱o̱jvji: ―Na̱jkxu̱ts a̱ts je̱ꞌe̱ du̱yakjo̱tka̱daꞌakyu̱.
23422	MAT 8:8	Vanꞌit tseꞌe je̱ tojpata̱jk je̱ vyintsá̱n yꞌatsa̱a̱jv: ―Vintsá̱n, kaꞌa xa a̱tseꞌe nvinmachju̱ je̱tseꞌe je̱p a̱ts ntu̱jkp mtá̱kat; ko̱o̱jyji veꞌe vaꞌanu̱ je̱tseꞌe jyo̱tka̱daꞌaku̱t, ax jo̱tka̱daꞌakupts je̱ꞌe̱ veꞌe.
23424	MAT 8:10	Ku veꞌe je̱ Jesús du̱ꞌamo̱tunajxy, atu̱va ato̱ki tseꞌe tyaajñ je̱tseꞌe jidu̱ꞌu̱m du̱nu̱u̱jmi je̱ jayu juuꞌ veꞌe pana̱jkxju̱dup: ―Tyú̱vam xa a̱ts miitseꞌe nna̱a̱jmada je̱ts yaja veꞌe nu̱jom israeejlit yꞌit ja̱a̱tta, ni toꞌkats a̱tseꞌe nkapaaꞌty juuꞌ a̱tseꞌe xjaanchjaꞌvip ax joꞌn ya̱ jayu.
23427	MAT 8:13	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús du̱nu̱u̱jmi je̱ tojpata̱jk je̱ vyintsá̱n: ―Na̱jkxni je̱m mta̱kꞌam, vaꞌan veꞌem du̱tunju̱ ax joꞌn tu̱xjaanchjáva. Tun je̱ꞌyji tseꞌe je̱ tyoompa jyo̱tka̱daakni.
23431	MAT 8:17	Je̱ꞌe̱ ka̱jx tseꞌe veꞌem jyajty je̱tseꞌe tyoojnji juuꞌ veꞌe kyo̱jts je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌayook ko̱jtsnajxpa Isaías. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaajñ: “Je̱ꞌe̱ xa veꞌe xtuknu̱vaatsumdu je̱ mpa̱jkpamda je̱ nꞌaampamda.”
23433	MAT 8:19	Vanꞌit tseꞌe toꞌk je̱ tsaptu̱jkpit yakꞌixpa̱jkpa je̱ Jesús du̱vinkuta̱mi je̱tseꞌe du̱nu̱u̱jmi: ―Yakꞌixpa̱jkpa, mpana̱jkxuvaampy xa a̱ts mitseꞌe pa̱n joma veꞌe mnu̱jkx.
23434	MAT 8:20	Je̱tseꞌe je̱ Jesús yꞌatso̱o̱jvji: ―Je̱p xa veꞌe je̱ vaax je̱ yꞌaajntk joma veꞌe chu̱u̱na, je̱ppa tseꞌe je̱ je̱yyva tá̱nu̱k je̱ pye̱ꞌe̱n; ax a̱ts, je̱ Jayu Juuꞌ veꞌe Nu̱pa̱a̱mdu̱ka Ijtp, ni je̱ꞌe̱ts a̱tseꞌe xkaꞌijtja joma a̱tseꞌe ya̱ nkuvajk nko̱ꞌo̱ku̱t.
23435	MAT 8:21	Vanꞌit tseꞌe jadoꞌk je̱ yꞌixpa̱jkpa ña̱ꞌmu̱xji: ―Vintsá̱n, yakjajtjik a̱ts toꞌk aaj je̱ts a̱tseꞌe je̱ nteeꞌ nyaknaxtá̱kat, vanꞌitts a̱ts mitseꞌe mpana̱jkxnit.
23436	MAT 8:22	Je̱tseꞌe je̱ Jesús yꞌatso̱o̱jvji: ―Pamiinni a̱ts. Je̱ꞌe̱da pa̱n pa̱n jatyeꞌe du̱kajaye̱jptup je̱ joojntykin juuꞌ veꞌe xa̱ꞌma ka̱jx ijtp, vaꞌan tseꞌe du̱yaknaxtá̱kada je̱ yꞌo̱o̱ꞌkpada.
23439	MAT 8:25	Vanꞌit tseꞌe je̱ yꞌixpa̱jkpata̱jk yojxjidi, je̱tseꞌe je̱ Jesús du̱nu̱u̱jmidi: ―¡Vintsá̱n, yaktso̱o̱kk a̱a̱ts toꞌk aaj! ¡Kunajxumdinuptam xa veꞌe je̱p na̱ꞌa̱a̱kp!
23440	MAT 8:26	Vanꞌit tseꞌe yꞌatso̱o̱jvjidi: ―¿Tya̱jx tseꞌe mtsa̱ꞌa̱gada? ¡Tun ve̱e̱ꞌnji veꞌe je̱ jaanchjaꞌvin xjaye̱pta! Vanꞌit tseꞌe pyojtu̱k je̱tseꞌe du̱tuknu̱u̱jmi je̱ po̱j je̱ts je̱ na̱a̱j. Vanꞌit tseꞌe je̱ po̱j yꞌatu̱vi je̱tseꞌe je̱ na̱a̱j tyuꞌujkjajty.
23441	MAT 8:27	Atu̱va ato̱ki tseꞌe tyaandi je̱ yꞌixpa̱jkpata̱jk je̱tseꞌe ñavyaajnjidi: ―¿Vintso̱s ya̱ꞌa̱ vineꞌe ya̱ jayu je̱ ma̱kkin o̱o̱y du̱tunjayep? ¡Ka̱tsu̱pa̱jkjup xa veꞌe je̱ po̱j paat je̱ts je̱ ma̱ja̱ na̱ꞌaka̱ya paat!
23443	MAT 8:29	Vanꞌit tseꞌe ma̱kk vyaandi: ―¿Ti ka̱tsts u̱u̱ꞌmeꞌe njaye̱jpumdup?, Jesús, je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌOnu̱k. ¿Je̱ꞌe̱ veꞌe tu̱xnu̱mín je̱ts a̱a̱tseꞌe xyaktsaachpaaꞌtu̱t ó̱yameꞌe je̱ xa̱a̱j du̱kapaaꞌtyna?
23445	MAT 8:31	vanꞌit tseꞌe je̱ ko̱ꞌo̱yjáyuvap du̱munooꞌkxtkti je̱ Jesús: ―Pa̱n xyakpítsump xa a̱a̱tseꞌe, maso̱o̱kk a̱a̱ts toꞌk aaj je̱ts a̱a̱tseꞌe ntuktá̱kat xi ke̱e̱mda.
23446	MAT 8:32	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús ña̱ꞌmu̱xjidi: ―It. Tá̱kada. Vanꞌit tseꞌe je̱ ko̱ꞌo̱yjáyuvap du̱tukvaatstini je̱ yaaꞌtya̱jkta je̱tseꞌe je̱ ke̱e̱m du̱tukta̱jkidi. Vanꞌit tseꞌe nu̱jom je̱ ke̱e̱m kyu̱snoomdi je̱m tonu̱n viinm je̱tseꞌe yꞌanoꞌmidi je̱m ma̱ja̱ na̱ꞌaka̱ya jo̱o̱tm. Je̱p tseꞌe ñaxꞌo̱o̱ꞌkka̱jxtini.
23450	MAT 9:2	Je̱m tseꞌe tyuknu̱na̱jkxjidi toꞌk je̱ mojkpa jayu juuꞌ veꞌe je̱m myaajntku̱n ka̱jxm. Ku veꞌe je̱ Jesús du̱ꞌix je̱ts jaanchjaꞌvijidupeꞌe, vanꞌit tseꞌe je̱ mojkpa jayu du̱nu̱u̱jmi: ―Jo̱tꞌama̱ja, meeꞌkx tseꞌe je̱ mto̱kin tyañ.
23451	MAT 9:3	Je̱m tseꞌe vye̱ꞌnada je̱ tsaptu̱jkpit yakꞌixpa̱jkpa juuꞌ veꞌe vinmaaydu: Vyinko̱jtspejtp xa ya̱ꞌa̱ veꞌe je̱ Nteꞌyam ku veꞌe veꞌem vyaꞌañ.
23452	MAT 9:4	Ax ñu̱jaꞌvip tseꞌe je̱ Jesús vintso̱ veꞌe vyinmayda, je̱ꞌe̱ ka̱jx tseꞌe du̱ꞌamo̱tutu̱vi: ―¿Tya̱jxts miitseꞌe mko̱ꞌo̱yvinmáyda?
23453	MAT 9:5	¿Tis vineꞌe ka tsoꞌoxap, ku a̱tseꞌe je̱ jayu nnu̱u̱jma: “Meeꞌkx tseꞌe je̱ mto̱kin tyañ”, ukpu̱ ku a̱tseꞌe nna̱a̱jmat: “Pojtu̱kni je̱ts jaamni”?
23454	MAT 9:6	Je̱tseꞌe xnu̱jávadat je̱ts njayejpp a̱tseꞌe je̱ kutojku̱n yaja naxviijn je̱ts a̱tseꞌe je̱ jayu nto̱kinme̱e̱ꞌkxu̱t, a̱ts, je̱ Jayu Juuꞌ veꞌe Nu̱pa̱a̱mdu̱ka Ijtp. Vanꞌit tseꞌe je̱ mojkpa jayu du̱nu̱u̱jmi: ―Pojtu̱kni, pa̱kmojknits xi mmaajntku̱n je̱ts na̱jkxni je̱m mta̱kꞌam.
23457	MAT 9:9	Ku veꞌe je̱ Jesús ñu̱jkx, vanꞌit tseꞌe du̱ꞌix toꞌk je̱ yaaꞌtya̱jk juuꞌ veꞌe Mateo du̱xa̱a̱j, je̱ja je̱ꞌe̱ veꞌe chu̱u̱na vyeꞌna joma veꞌe je̱ kupa̱ꞌmu̱n du̱pa̱kmuk. Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús ña̱ꞌmu̱xji: ―Pamiinni a̱ts. Vanꞌit tseꞌe je̱ Mateo tyeni je̱tseꞌe je̱ Jesús du̱pana̱jkxni.
23459	MAT 9:11	Ax ku tseꞌe je̱ fariseota̱jk du̱ꞌixti, vanꞌit tseꞌe du̱ꞌamo̱tutú̱vidi je̱ Jesús je̱ yꞌixpa̱jkpata̱jk: ―¿Tya̱jx tseꞌe ya̱ myakꞌixpa̱jkpada du̱ma̱a̱tkáy du̱ma̱a̱tꞌuuꞌk je̱ kupa̱ꞌmu̱n pa̱kmojkpada je̱ts je̱ viijnk tó̱kinax jáyuda?
23460	MAT 9:12	Yꞌamo̱tunajx tseꞌe je̱ Jesús, vanꞌit tseꞌe vyaajñ: ―Kaꞌa xa je̱ꞌe̱ veꞌe du̱tso̱kta je̱ tso̱ꞌyiva pa̱n pa̱n jatyeꞌe ma̱kka̱tso̱ts, je̱ꞌe̱da veꞌe pa̱n pa̱n jatyeꞌe pa̱jkju̱dup.
23461	MAT 9:13	Je̱ꞌe̱ xa veꞌe vinko̱pk je̱tseꞌe xvinmó̱tudat juuꞌ veꞌe tyijp ya̱ ka̱ts ya̱ ayook juuꞌ veꞌe je̱p Kunuuꞌkx Jatyán ku̱jxp jidu̱ꞌu̱m vaamp: “Je̱ꞌe̱ xa a̱tseꞌe nu̱yojk ntsa̱jkp je̱tseꞌe je̱ jayu je̱ tukmo̱ꞌtu̱n du̱jayé̱ptat, ka je̱ꞌe̱peꞌe je̱tseꞌe je̱ tá̱nu̱k du̱yó̱xtat.” Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaꞌañ. Ka je̱ꞌe̱p xa a̱tseꞌe nnu̱miimp je̱ts a̱tseꞌe nyaaxjat je̱ jayu juuꞌ veꞌe tu̱v jáyuvidup joojntykidup; je̱ꞌe̱ a̱tseꞌe nnu̱miimp juuꞌ veꞌe tó̱kinax jayu, veꞌem tseꞌe vyinmayu̱mpijttinit je̱tseꞌe du̱maso̱o̱ktinit je̱ kyo̱ꞌo̱y joojntykinda.
23462	MAT 9:14	Vanꞌit tseꞌe je̱ Yakna̱pe̱jtpa Juan je̱ yꞌixpa̱jkpada je̱ Jesús du̱vinkutá̱midi je̱tseꞌe du̱ꞌamo̱tutú̱vidi: ―¿Tya̱jxts a̱a̱tseꞌe ntunꞌayooja je̱tseꞌe je̱ fariseota̱jk o̱o̱y tyunꞌayoojiduva?, kaꞌa tseꞌe mits ya̱ mꞌixpa̱jkpata̱jk yꞌayoojada.
23463	MAT 9:15	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús yꞌatso̱o̱jvjidi: ―Kaꞌa xa veꞌe chaachvinmáyda pa̱n pa̱n jatyeꞌe miindup joma veꞌe je̱ jayu ñavyu̱kju̱ namvaateꞌe je̱ ta̱ꞌa̱xpa̱jkpa du̱ma̱a̱dada, je̱ꞌe̱ ka̱jx tseꞌe kyahꞌayoojada. Nay kaꞌava tseꞌe chaachvinmáyda a̱ts ya̱ nꞌixpa̱jkpata̱jk namvaat a̱tseꞌe nꞌit ya̱ꞌa̱ ma̱a̱tta. Ax pyaaꞌtupts je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ xa̱a̱j ku a̱tseꞌe nko̱o̱ꞌkꞌijtnit ya̱ꞌa̱ ma̱a̱tta, vanꞌit tseꞌe tu̱u̱v yꞌayoojadat.
23464	MAT 9:16	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús du̱jaaꞌktukmuꞌaꞌixmojki. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaajñ: ―Ni pa̱na xa veꞌe je̱ nam vit du̱katukꞌaka̱ya je̱ pak vit. Pa̱n veꞌem xa je̱ꞌe̱ veꞌe ku̱du̱tún, vanꞌit tseꞌe je̱ nam aka̱ꞌyu̱n du̱va̱a̱ꞌnmóku̱t je̱ pak vit je̱tseꞌe du̱tunjaaꞌkka̱a̱ꞌtsnit.
23466	MAT 9:18	Namvaateꞌe je̱ Jesús veꞌem vyaꞌañ vyeꞌna, vanꞌit tseꞌe toꞌk je̱ israeejlit jayu je̱ ñu̱vintsá̱n jye̱ꞌy je̱tseꞌe je̱ Jesús du̱vinko̱xkteni, je̱tseꞌe du̱nu̱u̱jmi: ―Tun o̱o̱ꞌkuvaannupeꞌe a̱ts je̱ mpiꞌk na̱a̱x. Jaꞌmu̱ toꞌk aaj je̱tseꞌe je̱ mka̱ꞌa̱j xtuknu̱kó̱nu̱t, veꞌem tseꞌe jyaaꞌkjoojntykat.
23469	MAT 9:21	Veꞌem tseꞌe du̱tuujn ku̱xeꞌe ñaña̱ꞌmu̱xji: Tun ko̱o̱jyji xa ijk a̱tseꞌe ku̱ntá̱n xi vyit, jo̱tka̱daꞌakupts a̱tseꞌe.
23470	MAT 9:22	Ax vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús yꞌixu̱mpijt, je̱tseꞌe du̱ꞌix je̱ ta̱ꞌa̱xta̱jk, je̱tseꞌe du̱nu̱u̱jmi: ―Jo̱tꞌama̱ja, ta̱ xa veꞌe mjo̱tka̱daakni je̱ꞌe̱ ka̱jx ku a̱tseꞌe tu̱xjaanchjáva. Ax je̱ꞌyji tseꞌe je̱ ta̱ꞌa̱xta̱jk jyo̱tka̱daakni.
23472	MAT 9:24	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús ña̱ꞌmu̱xjidi: ―Na̱jkxta, pítsumda; kaꞌa xa ya̱ꞌa̱ veꞌe ya̱ kiix ónu̱k yꞌa̱a̱ꞌka, maapji ya̱ꞌa̱ veꞌe. Vanꞌit tseꞌe je̱ jayu tyukxiikji.
23475	MAT 9:27	Ku veꞌe je̱ Jesús cha̱a̱ꞌn, vanꞌit tseꞌe nu̱me̱jtsk je̱ viints jayu pyana̱jkxjidi, ma̱kk tseꞌe kyo̱jtsti, je̱tseꞌe vyaandi: ―¡Tukmo̱ꞌtk a̱a̱ts toꞌk aaj, je̱ David je̱ chaan je̱ kyo̱o̱j juuꞌ veꞌe yakkutojknup!
23476	MAT 9:28	Ku veꞌe je̱ Jesús tya̱jki je̱p tu̱jkp, vanꞌit tseꞌe je̱ viints jayu vyinkutá̱mijidi je̱tseꞌe je̱ Jesús yꞌamo̱tutú̱vijidi: ―¿Mjaanchjaꞌvidupeꞌe je̱ts xꞌo̱ꞌyixjup a̱tseꞌe je̱ts a̱ts ya̱ꞌa̱ veꞌe ntónu̱t? Vanꞌit tseꞌe yꞌatso̱o̱vdi: ―Veꞌem, Vintsá̱n.
23477	MAT 9:29	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús je̱ viints jáyuda du̱vinkuto̱ꞌni je̱tseꞌe du̱nu̱u̱jmi: ―Vaꞌan veꞌem du̱tunju̱ ax joꞌn xjaanchjávada.
23478	MAT 9:30	Ax vinꞌixpa̱jktinu tseꞌe. Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús je̱ jayu du̱tukpavaandi o̱o̱y je̱tseꞌe jidu̱ꞌu̱m du̱nu̱u̱jmidi: ―Ni pa̱na veꞌe xkatuknu̱jávadat.
23481	MAT 9:33	Ku tseꞌe je̱ Jesús du̱yakpítsumni je̱ ko̱ꞌo̱yjáyuvap, vanꞌit tseꞌe je̱ jayu kyo̱jtspa̱jkni. Atu̱va ato̱ki tseꞌe je̱ nu̱may jayu tyanka̱jxti je̱tseꞌe ñavyaajnjidi: ―Ni vinꞌita xa veꞌe kyayakꞌixna je̱tseꞌe veꞌem juuꞌ tyunju̱ yaja israeejlit yꞌit ja̱a̱t.
23482	MAT 9:34	Ax jidu̱ꞌu̱m tseꞌe je̱ fariseota̱jk vyaandi: ―Je̱ ko̱ꞌo̱yjáyuvap juuꞌ veꞌe du̱nu̱vintsa̱nika̱jxp je̱ ko̱ꞌo̱yjáyuvapta̱jkta, je̱ꞌe̱ts ya̱ꞌa̱ veꞌe mo̱o̱jyjup je̱ kutojku̱n je̱tseꞌe je̱ ko̱ꞌo̱yjáyuvap du̱yakpítsum je̱m je̱ jayu jyaꞌvin ka̱jxm.
23485	MAT 9:37	Vanꞌit tseꞌe je̱ yꞌixpa̱jkpata̱jk du̱nu̱u̱jmi: ―O̱o̱y xa veꞌe je̱ jayu juuꞌ veꞌe du̱kahꞌamo̱tunajxtupnum je̱ o̱y ka̱ts je̱ o̱y ayook. Veꞌem xa je̱ꞌe̱ veꞌeda ax joꞌn je̱ trigo ta̱a̱jm juuꞌ veꞌe pa̱kmojkip je̱m kam jo̱o̱tm; ax nu̱ꞌeejyji tseꞌe je̱ toompa.
23488	MAT 10:2	Ya̱ꞌa̱ tseꞌe je̱ xya̱a̱jta je̱ ñu̱makme̱jtsk kuká̱tsivada: Simón juuꞌ veꞌe yaktukxa̱a̱ji Pedro, je̱ts je̱ yꞌuts Andrés, Santiago je̱ts je̱ yꞌuts Juan, juuꞌ veꞌe je̱ Zebedeo je̱ myajntkta̱jkta,
23491	MAT 10:5	Pyake̱jx tseꞌe je̱ Jesús je̱ ñu̱makme̱jtsk ixpa̱jkpada. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe du̱pavaajñ: ―Kaꞌa tseꞌe mna̱jkxtat joma veꞌe cha̱a̱nada pa̱n pa̱n jatyeꞌe ka je̱ israeejlit jáyuvap, kaꞌa tseꞌe mtá̱kadat je̱m samaariait yꞌit jo̱o̱tm;
23498	MAT 10:12	Ku veꞌe je̱p tu̱jkp mtá̱kadat, ko̱jtspo̱o̱ꞌkxta tseꞌe jidu̱ꞌu̱m: “Mꞌijttinup tseꞌe je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌo̱y jo̱o̱t ma̱a̱t.”
23531	MAT 11:3	Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe du̱ꞌamo̱tutú̱vidi: ―¿Mits je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ Cristo, juuꞌ veꞌe je̱ Nteꞌyam vyinko̱o̱n je̱tseꞌe yakkutojknit, ukpu̱ nꞌaꞌíxupnum a̱a̱ts je̱ꞌe̱ vineꞌe?
23532	MAT 11:4	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús yꞌatso̱o̱jvjidi: ―Na̱jkxu̱ xtukmumaaydu̱kta je̱ Juan juuꞌ veꞌe mꞌíxtup mmó̱tudup.
23535	MAT 11:7	Ku veꞌe ña̱jkxtini je̱ Yakna̱pe̱jtpa Juan je̱ yꞌixpa̱jkpata̱jk, vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús je̱ nu̱may jayu du̱vaajnji je̱ Yakna̱pe̱jtpa Juan ka̱jx. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaajñ: ―Ku miitseꞌe mna̱jkxti joma veꞌe kyapa̱ntsu̱u̱na, ¿tits miitseꞌe o̱jts xꞌixta? ¿Toꞌk vineꞌe je̱ jayu juuꞌ veꞌe me̱jtsvinmaayp, juuꞌ veꞌe ijtp ax joꞌn toꞌk je̱ kapy juuꞌ veꞌe o̱yvintso̱va po̱j yo̱ꞌyp?
23538	MAT 11:10	Je̱ Juan xa je̱ꞌe̱ veꞌe juuꞌ veꞌe jidu̱ꞌu̱m je̱ Kunuuꞌkx Jatyán yꞌavaꞌnip: Nkejxp xa a̱tseꞌe je̱ nyakka̱tsu̱yo̱ꞌyva juuꞌ mitseꞌe mvintooꞌvá̱kajap, je̱ꞌe̱ tseꞌe myakꞌo̱ꞌyixjup je̱ tooꞌ joma veꞌe mnáxu̱t.
23539	MAT 11:11	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús jyaaꞌkvaajñ: ―Tyú̱vam xa a̱ts miitseꞌe nna̱a̱jmada je̱ts nu̱jomeꞌe je̱ jayu juuꞌ veꞌe joojntykidu je̱ts juuꞌ veꞌe u̱xyam paat joojntykidup, ni pa̱na tseꞌe du̱kanu̱ma̱ja ax joꞌn je̱ Yakna̱pe̱jtpa Juan; ax jyaaꞌknu̱má̱jip tseꞌe ni kaꞌa veꞌe je̱ Juan je̱ꞌe̱ juuꞌ veꞌe du̱nu̱piꞌkika̱jxp juuꞌ veꞌe ijttup je̱m je̱ Nteꞌyam yꞌam kya̱ꞌm.
23544	MAT 11:16	’Ya̱ꞌa̱ts a̱tseꞌe ntukmuꞌaꞌixmojkidup je̱ jáyuda juuꞌ veꞌe u̱xyam joojntykidup. Veꞌem xa je̱ꞌe̱ veꞌeda ax joꞌn je̱ piꞌk ónu̱k juuꞌ veꞌe a̱jxtktup kooꞌyiva je̱p maaꞌy ja̱a̱tp je̱tseꞌe du̱na̱a̱jmada je̱ myujatyooꞌda:
23548	MAT 11:20	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús du̱tuknu̱u̱jmi je̱ jáyuda juuꞌ veꞌe tsu̱u̱nidup je̱m kajpu̱n ka̱jxmda joma veꞌe nu̱yojk je̱ ma̱jin du̱tuujn, ku̱x kaꞌa veꞌe vyinmayu̱mpijtti, jaaꞌkto̱kintoondu veꞌe. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe du̱nu̱u̱jmidi:
23553	MAT 11:25	Je̱tseꞌe je̱ Jesús vyaajñ vanꞌit: ―Tata, mitseꞌe mka̱ꞌmiku̱jxp je̱ tsapjo̱o̱tmit it je̱ts ya̱ naxviijnit it; nkuko̱jtsjipts a̱ts mitseꞌe ku̱xeꞌe je̱ jayu juuꞌ veꞌe piꞌk ónu̱k joꞌn ijttup, je̱ꞌe̱ts mitseꞌe tu̱xtuknu̱jávada juuꞌ veꞌe myoꞌtsji je̱ꞌe̱da pa̱n pa̱n jatyeꞌe natyijju̱dup kuvij jáyuda je̱ts juuꞌ veꞌe o̱o̱y juuꞌ jaty du̱tunnu̱jaꞌvidup.
23560	MAT 12:2	Ku veꞌe je̱ fariseota̱jk du̱ꞌixti, vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús du̱nu̱u̱jmidi: ―¿Tya̱jx tseꞌe po̱o̱ꞌkxtku̱n xa̱a̱j ya̱ mꞌixpa̱jkpata̱jk du̱tonda juuꞌ veꞌe je̱ pavaꞌnu̱n kyayakjajtyp?
23561	MAT 12:3	Vanꞌit tseꞌe yꞌatso̱o̱jvjidi: ―¿Kaꞌana miitseꞌe xko̱tsta je̱p Kunuuꞌkx Jatyán ku̱jxp juuꞌ veꞌe toꞌk nax tyoondu je̱ David ma̱a̱t je̱ myujatyooꞌda ku veꞌe yuꞌo̱o̱ꞌkjup vye̱ꞌnada?
23565	MAT 12:7	Jidu̱ꞌu̱m xa veꞌe je̱ Kunuuꞌkx Jatyán vyaꞌañ: “Je̱ꞌe̱ xa a̱tseꞌe nu̱yojk ntsa̱jkp je̱tseꞌe je̱ jayu je̱ tukmo̱ꞌtu̱n du̱jayé̱ptat, ka je̱ꞌe̱peꞌe je̱tseꞌe je̱ tá̱nu̱k du̱yó̱xtat.” Pa̱n ku̱xvinmó̱tuda xa veꞌe juuꞌ ya̱ꞌa̱ veꞌe tyijp, kaꞌa tseꞌe ku̱xto̱kimpa̱mda je̱ jayu juuꞌ veꞌe kato̱kintoondu.
23568	MAT 12:10	Je̱p tseꞌe vyeꞌna toꞌk je̱ yaaꞌtya̱jk juuꞌ veꞌe xux je̱ kya̱ꞌa̱j toꞌk adoꞌom. Je̱ jayu juuꞌ veꞌe veꞌnidup je̱p tsaptu̱jkp, jyaꞌíxtidupts je̱ꞌe̱ veꞌe pa̱n ti veꞌe tyuknu̱xa̱ꞌa̱adap je̱ Jesús ku̱xeꞌe du̱kakutyún je̱ꞌe̱ je̱ pyavaꞌnu̱nda. Je̱ꞌe̱ ka̱jx tseꞌe du̱ꞌamo̱tutú̱vidi: ―¿Yakjajtypeꞌe je̱ pavaꞌnu̱n je̱tseꞌe po̱o̱ꞌkxtku̱n xa̱a̱j je̱ jayu je̱ paꞌam jayu du̱yakjo̱tka̱daꞌaku̱t?