23233	MAT 1:20	Namvaateꞌe je̱ José veꞌem du̱vinmay, vanꞌit tseꞌe toꞌk je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n je̱ yꞌaangeles yakꞌixji je̱ kumaꞌaj ka̱jx juuꞌ veꞌe jidu̱ꞌu̱m na̱ꞌmu̱xju: ―José, je̱ David je̱ chaan je̱ kyo̱o̱j, kadi mtsa̱ꞌa̱ga je̱tseꞌe je̱ María xma̱a̱ttsa̱a̱nat, ku̱x je̱ Nteꞌyam je̱ kyutojku̱n ka̱jxeꞌe je̱ Espíritu Santo yaktaajnji ónu̱k ma̱a̱t.
23235	MAT 1:22	Je̱ꞌe̱ ka̱jx tseꞌe veꞌem jyajty je̱tseꞌe tyoojnji je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n je̱ yꞌayook, veꞌem ax joꞌn vyaajñ toꞌk juuꞌ veꞌe ijt je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌayook ko̱jtsnajxpa. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaajñ:
23237	MAT 1:24	Ku veꞌe je̱ José jyo̱tvij, veꞌem tseꞌe du̱tuujn ax joꞌn je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n je̱ yꞌaangeles ña̱ꞌmu̱xji, mya̱a̱ttsu̱u̱niꞌukvaan tseꞌe je̱ María;
23239	MAT 2:1	Je̱meꞌe Belén je̱ Jesús kyeꞌx, toꞌk je̱ kajpu̱n juuꞌ veꞌe je̱m judéait yꞌit jo̱o̱tm, vanꞌit ku veꞌe je̱ Herodes yakkutojkp vyeꞌna. Vanꞌit tseꞌe jye̱ꞌydi je̱m jerusaleenit kyajpu̱n ka̱jxm je̱ yaaꞌtya̱jkta juuꞌ veꞌe je̱ maatsa du̱nu̱ꞌixpa̱jkidup,
23242	MAT 2:4	Vanꞌit tseꞌe je̱ yakkutojkpa du̱vatsa̱a̱jv nu̱jom je̱ teeꞌta̱jk je̱ vyintsa̱nda je̱ts je̱ tsaptu̱jkpit yakꞌixpa̱jkpata̱jkta, je̱tseꞌe du̱ꞌamo̱tutú̱vidi pa̱n joma veꞌe kye̱ꞌe̱xu̱t je̱ Cristo, juuꞌ veꞌe je̱ Nteꞌyam vyinko̱o̱n je̱tseꞌe yakkutóku̱t.
23243	MAT 2:5	Vanꞌit tseꞌe yꞌatso̱o̱jvjidi: ―Je̱m Belén, yaja judéait yꞌit ja̱a̱t, ku̱x jidu̱ꞌu̱meꞌe du̱jatyaajñ je̱p Kunuuꞌkx Jatyán ku̱jxp toꞌk juuꞌ veꞌe ijt je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌayook ko̱jtsnajxpa:
23245	MAT 2:7	Vanꞌit tseꞌe je̱ Herodes ayuꞌuts du̱vatsa̱a̱jv je̱ꞌe̱da juuꞌ veꞌe je̱ maatsa du̱nu̱ꞌixpa̱jkidup je̱tseꞌe du̱ꞌamo̱tutu̱vi pa̱n vinꞌiteꞌe du̱ꞌixꞌukvaandi je̱ maatsa.
23246	MAT 2:8	Vanꞌit tseꞌe du̱pake̱jxti je̱m Belén. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe du̱nu̱u̱jmidi: ―Na̱jkxu̱ xꞌíxtada o̱y je̱ piꞌk mix ónu̱k. Ku tseꞌe xpaaꞌttat, mꞌavánadap tseꞌe je̱ts a̱tseꞌe na̱jkx nvinjaꞌviva nvintsa̱ꞌkiva.
23247	MAT 2:9	Ku veꞌe veꞌem yaknu̱u̱jmidi je̱ yaaꞌtya̱jkta, vanꞌit tseꞌe cho̱o̱ꞌndini. Vanꞌit tseꞌe vyintooꞌva̱jkijidi je̱ maatsa juuꞌ veꞌe yꞌixtu ku veꞌe vye̱ꞌnada je̱m joma veꞌe je̱ xa̱a̱j pyítsum, je̱tseꞌe yo̱ꞌyꞌatú̱vi je̱ maatsa joma veꞌe je̱ piꞌk mix ónu̱k.
23249	MAT 2:11	Ku veꞌe tya̱jkidi je̱p tu̱jkp, yꞌixtu tseꞌe je̱ piꞌk mix ma̱a̱t je̱ tyaak María, vanꞌit tseꞌe du̱vinko̱xkténidi je̱ piꞌk mix ónu̱k je̱tseꞌe du̱vinjaꞌvidi du̱vintsa̱ꞌkidi. Vanꞌit tseꞌe du̱yakꞌavaatsti je̱ yꞌapa̱jkinda je̱tseꞌe du̱mo̱o̱ydi je̱ vyintsa̱ꞌkin: je̱ oro, je̱ts je̱ incienso ax joꞌn je̱ po̱o̱m, je̱ts je̱ paꞌajk xooꞌkpa juuꞌ veꞌe mirra du̱xa̱a̱j.
23250	MAT 2:12	Vanꞌit tseꞌe je̱ Nteꞌyam tyuknu̱jaꞌvijidi je̱ kumaꞌaj ka̱jx je̱ts kaꞌa veꞌe yꞌukvimpijttinit joma veꞌe je̱ Herodes. Je̱ viijnk tooꞌ tseꞌe pya̱jktinu je̱tseꞌe ña̱jkxtini joma veꞌe je̱ yꞌitta je̱ ñaaxta.
23251	MAT 2:13	Ku veꞌe ña̱jkxtini je̱ yaaꞌtya̱jkta juuꞌ veꞌe je̱ maatsa du̱nu̱ꞌixpa̱jkidup, vanꞌit tseꞌe je̱ José je̱ kumaꞌaj ka̱jx yakꞌixji toꞌk je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n je̱ yꞌaangeles juuꞌ veꞌe jidu̱ꞌu̱m na̱ꞌmu̱xju: ―Pojtu̱ku̱, yaktso̱o̱ꞌnu̱ ya̱ piꞌk mix ma̱a̱t ya̱ tyaak je̱ts ma̱a̱tke̱ꞌe̱ku̱n. Na̱jkxta je̱m Egipto, je̱m tseꞌe mtándat vanꞌit paat ku a̱ts mitseꞌe nvaajnjat, ku̱x je̱ Herodes yakjayꞌíxtajapeꞌe ya̱ piꞌk mix ónu̱k je̱tseꞌe du̱yakjayꞌo̱o̱ꞌkju̱t.
23252	MAT 2:14	Vanꞌit tseꞌe je̱ José pyojtu̱k je̱tseꞌe ko̱o̱ꞌts du̱ma̱a̱ttsa̱a̱ꞌn je̱ piꞌk mix ónu̱k ma̱a̱t je̱ tyaak, je̱tseꞌe je̱m Egipto ña̱jkxti.
23253	MAT 2:15	Je̱m tseꞌe tyaandi vanꞌit paat ku veꞌe je̱ Herodes yꞌo̱o̱ꞌkni. Ku tseꞌe veꞌem jyajty, vanꞌit tseꞌe tyoojnji je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n je̱ yꞌayook, veꞌem ax joꞌn vyaajñ toꞌk juuꞌ veꞌe ijt je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌayook ko̱jtsnajxpa. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaajñ: “Nvatso̱o̱v a̱tseꞌe je̱ nꞌOnu̱k je̱tseꞌe je̱m Egipto pyítsumnit.” Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaajñ.
23257	MAT 2:19	A̱a̱ꞌkani tseꞌe je̱ Herodes vyeꞌna, vanꞌit tseꞌe je̱m Egipto je̱ José toꞌk je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n je̱ yꞌaangeles yakꞌixji je̱ kumaꞌaj ka̱jx, je̱tseꞌe ña̱ꞌmu̱xji:
23259	MAT 2:21	Vanꞌit tseꞌe je̱ José pyojtu̱k je̱tseꞌe du̱va̱a̱jv je̱ piꞌk mix ma̱a̱t je̱ tyaak, je̱tseꞌe je̱m ña̱jkxtini israeejlit yꞌit jo̱o̱tm.
23263	MAT 3:2	Je̱m tseꞌe du̱tukꞌixꞌukvaajñ je̱ jáyuda juuꞌ veꞌe nu̱na̱jkxju̱du. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe du̱nu̱u̱jmidi: ―Vinmayu̱mpijttini, maso̱o̱ktini je̱ mko̱ꞌo̱y joojntykinda. Napya̱a̱jmjidini je̱m je̱ Nteꞌyam yꞌam kya̱ꞌm, ku̱x myaaxu̱xju̱dupeꞌe je̱tseꞌe je̱m mꞌijttinit.
23264	MAT 3:3	Ya̱ Juaants je̱ꞌe̱ veꞌe juuꞌ veꞌe yꞌavaꞌni je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌayook ko̱jtsnajxpa Isaías. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe du̱jatyaajñ: Yakmó̱tup xa veꞌe ku veꞌe toꞌk je̱ jayu jidu̱ꞌu̱m ma̱kk kya̱ts joma veꞌe kyapa̱ntsu̱u̱na: “Yakꞌo̱ꞌyijada, yakta̱a̱jvjada je̱ tooꞌ joma veꞌe je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n ñáxu̱t.” Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe je̱ Isaías du̱jatyaajñ.
23267	MAT 3:6	Vintso̱ts je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ tyo̱kin du̱mavyatsta, veꞌem tseꞌe je̱ Juan yakna̱pé̱tjada je̱m Jordán ma̱ja̱ na̱jo̱o̱tm.
23271	MAT 3:10	Veꞌem xa miitseꞌeda ax joꞌn je̱ ku̱p juuꞌ veꞌe je̱ o̱o̱jyit ju̱ꞌkx du̱kayakta̱ꞌmip. Ax ta̱ tseꞌe je̱ tiempo jyeꞌya juuꞌ veꞌe veꞌem ax joꞌn je̱ jayu je̱ pojxu̱n du̱mach je̱tseꞌe je̱ ku̱p du̱pojxu̱ku̱t. Ax nu̱jom tseꞌe je̱ ku̱p juuꞌ veꞌe je̱ o̱o̱jyit ju̱ꞌkx du̱kayakta̱ꞌmip, yakpojxu̱knupts je̱ꞌe̱ veꞌe je̱tseꞌe yakja̱nvíppinit.
23276	MAT 3:15	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús yꞌatso̱o̱jvji: ―Kuvu̱k xa veꞌe du̱tsa̱k, ku̱x pyaatyp yꞌake̱e̱guip je̱ꞌe̱ veꞌe je̱tseꞌe ntoꞌnumu̱t nu̱jom juuꞌ veꞌe je̱ Nteꞌyam cha̱jkp. Vanꞌit tseꞌe je̱ Juan du̱kuvu̱jk.
23278	MAT 3:17	Vanꞌit tseꞌe toꞌk je̱ ayook yakmo̱tu juuꞌ veꞌe je̱m tsapjo̱o̱tm ka̱daak. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaajñ: ―Ya̱ꞌa̱ xa veꞌe a̱ts je̱ nꞌOnu̱k, juuꞌ a̱tseꞌe o̱o̱y ntuntsa̱jkp, o̱o̱yts a̱ts ya̱ꞌa̱ veꞌe ntuntukxo̱o̱ndu̱k.
23279	MAT 4:1	Vanꞌit tseꞌe je̱ Espíritu Santo je̱ Jesús du̱yaknu̱jkx je̱m vinvaꞌajts it ka̱jxm je̱tseꞌe je̱m je̱ ko̱ꞌo̱yjáyuvap juuꞌ veꞌe du̱nu̱vintsa̱nika̱jxp je̱ ko̱ꞌo̱yjayuvapta̱jkta, je̱tseꞌe du̱ꞌíxu̱t vintso̱ veꞌe je̱ Jesús ku̱du̱yakto̱kimpu̱jk.
23280	MAT 4:2	Vu̱jxtkupx xa̱a̱j vu̱jxtkupx tsooj veꞌe je̱ Jesús kyakay vyeꞌna, vanꞌit tseꞌe je̱ yooj pyaatji.
23281	MAT 4:3	Vanꞌit tseꞌe je̱ ko̱ꞌo̱yjáyuvap vyinkutá̱miji je̱tseꞌe ña̱ꞌmu̱xji, ukvinꞌa̱a̱ꞌnuvaajnju tseꞌe: ―Pa̱n tyú̱vam xa veꞌe je̱ts je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌOnu̱k mitseꞌe, mukó̱tsu̱ts nꞌit ya̱ tsaaj je̱tseꞌe vyimpítu̱t tsapkaaky.
23282	MAT 4:4	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús yꞌatsa̱a̱jv: ―Jidu̱ꞌu̱m xa veꞌe je̱ Kunuuꞌkx Jatyán vyaꞌañ: “Ka tun je̱ꞌe̱ ka̱jxjyap xa veꞌe je̱ jayu jyoojntyka ku veꞌe juuꞌ du̱kay du̱ju̱ꞌkx, je̱ ayook ka̱jxeꞌe juuꞌ veꞌe je̱ Nteꞌyam kya̱jtsp.”
23283	MAT 4:5	Vanꞌit tseꞌe je̱ ko̱ꞌo̱yjáyuvap yakna̱jkxji je̱m kunuuꞌkx kajpu̱n ka̱jxm, je̱m Jerusalén. Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús je̱m ma̱ja̱ tsapta̱kko̱jm du̱yakpejt
23285	MAT 4:7	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús yꞌatsa̱a̱jv: ―Vaampap tseꞌe jidu̱ꞌu̱m je̱ Kunuuꞌkx Jatyán: “Kaꞌa tseꞌe xꞌíxtat joma vaateꞌe juuꞌ du̱kuvu̱k je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n, u̱u̱ꞌm je̱ nNteꞌyamamda.”
23286	MAT 4:8	Vanꞌit tseꞌe je̱ ko̱ꞌo̱yjáyuvap yakna̱jkxjuva joma veꞌe toꞌk je̱ ko̱pk juuꞌ veꞌe ka̱jxm a̱a̱ꞌk. Je̱m tseꞌe je̱ Jesús du̱tukꞌix nu̱jom je̱ jayu juuꞌ veꞌe yakkutujkja ijttup yaja naxviijn je̱ts vinxu̱peꞌe je̱ ma̱jin je̱ jayu du̱jayep.
23287	MAT 4:9	Vanꞌit tseꞌe du̱nu̱u̱jmi: ―Nu̱jom xa a̱ts mits ya̱ꞌa̱ veꞌe nmo̱kya̱jxnit pa̱n xvinko̱xkténip a̱ts mitseꞌe je̱ts a̱tseꞌe xvinjávat xvintsa̱ꞌa̱gat.
23288	MAT 4:10	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús ña̱ꞌmu̱xji: ―Na̱jkxni, Satanás, ku̱x jidu̱ꞌu̱meꞌe je̱ Kunuuꞌkx Jatyán vyaꞌañ: “Vinjávada vintsa̱ꞌa̱gada je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n, u̱u̱ꞌm je̱ nNteꞌyamamda, je̱ꞌe̱jyji veꞌe toꞌk mvinjávadap mvintsa̱ꞌa̱gadap.”
23289	MAT 4:11	Vanꞌit tseꞌe je̱ ko̱ꞌo̱yjáyuvap myaso̱o̱kji je̱tseꞌe je̱ aangelesta̱jk je̱ Jesús du̱nu̱na̱jkxti je̱tseꞌe du̱pattoꞌnidi.
23295	MAT 4:17	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús kyaꞌamayꞌukvaajñ. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaajñ: ―Vinmayu̱mpijttini, maso̱o̱ktini je̱ mko̱ꞌo̱y joojntykinda. Napya̱a̱jmjidini je̱m je̱ Nteꞌyam yꞌam kya̱ꞌm ku̱x myaaxu̱xju̱dupeꞌe je̱tseꞌe je̱m mꞌijttinit.
23297	MAT 4:19	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús ña̱ꞌmu̱xjidi: ―Pamiindini a̱ts. Ajkx maakk xa veꞌe mtoondup; ax u̱xyamts a̱ts miitseꞌe je̱ toonk nmo̱ꞌo̱dat je̱ts a̱tseꞌe je̱ jayu xtuknu̱míndat.
23299	MAT 4:21	Ve̱e̱ꞌn tseꞌe yo̱ꞌo̱yda vyeꞌna, vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús du̱ꞌixpa janu̱me̱jtsk je̱ yaaꞌtya̱jk, je̱ Santiago je̱ts je̱ Juan, nay toꞌk uts toꞌk ajchpats je̱ꞌe̱ veꞌeda, je̱ Zebedeo je̱ myajntkta̱jk. Je̱m je̱ꞌe̱ veꞌe barco jo̱o̱tm je̱ tyeeꞌ du̱ma̱a̱dada vyeꞌna je̱tseꞌe je̱ tyukꞌajkxꞌamaakin xuum du̱ꞌataagada. Vanꞌit tseꞌe je̱ Zebedeo je̱ myajntkta̱jk yakvo̱o̱vduva.
23304	MAT 5:1	Ku veꞌe je̱ Jesús du̱ꞌix je̱ nu̱may jayu, vanꞌit tseꞌe pyejt joma veꞌe toꞌk je̱ tonu̱n je̱tseꞌe je̱m yꞌa̱jxtk. Vanꞌit tseꞌe je̱ yꞌixpa̱jkpata̱jk ñu̱je̱ꞌyjidi,
23351	MAT 5:48	Vaꞌajts tseꞌe mnaajkꞌijtjidinit, veꞌem ax joꞌn ñaajkꞌítju̱ vaꞌajts je̱ nTeeꞌamda, juuꞌ veꞌe je̱m tsapjo̱o̱tm.
23361	MAT 6:10	Yakmiinni toꞌk aaj je̱ mkutojku̱n. Veꞌem ax joꞌn je̱m tsapjo̱o̱tm tyunju̱ juuꞌ mitseꞌe mtsa̱jkp, veꞌem tseꞌe tyoojnjuvat yaja naxviijn.
23373	MAT 6:22	’Veꞌem xa veꞌe je̱ jayu je̱ vyiijn ax joꞌn je̱ jayu je̱ jyo̱o̱t je̱ jyaꞌvin. Pa̱n o̱y xa veꞌe je̱ mviijnda, mꞌíxtup tseꞌe o̱y. Ax pa̱n maꞌat tseꞌe je̱ mviijnda, ko̱o̱ꞌts tseꞌe je̱ mniꞌkxta je̱ mko̱pkta tyañ. Nay veꞌempats je̱ꞌe̱ veꞌe ma̱a̱t je̱ mjo̱o̱tta je̱ mjaꞌvinda. Pa̱n vaꞌajts tseꞌe je̱ mjo̱o̱tta je̱ mjaꞌvinda, je̱ yꞌo̱y je̱ꞌe̱ tseꞌe mtoondup; ax pa̱n mꞌajo̱o̱tidup tseꞌe je̱ kyo̱ꞌo̱y je̱ꞌe̱ je̱tseꞌe vintok mꞌitta, je̱ kyo̱ꞌo̱y je̱ꞌe̱ tseꞌe mtoondup, veꞌemts miitseꞌeda ax joꞌn je̱ jayu juuꞌ veꞌe ijtp je̱ja ako̱o̱ꞌts it ja̱a̱t je̱tseꞌe nu̱yojk kuko̱o̱ꞌts tyañ je̱ts kaꞌa veꞌe je̱ viints jayu.
23381	MAT 6:30	Pa̱n veꞌem tseꞌe je̱ Nteꞌyam du̱yaktsoju̱pu̱k je̱ aajy je̱ ojts juuꞌ veꞌe u̱xyam ye̱e̱ꞌkp je̱tseꞌe kep je̱ ja̱a̱jn pyaatjinit, ¿vintso̱ts je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ Nteꞌyam mkamo̱ꞌo̱jadat pa̱n ti veꞌe mnatyukxó̱xjadap? ¡Ve̱e̱ꞌnji xa veꞌe je̱ Nteꞌyam xjaanchjávada!
23388	MAT 7:3	¿Vintso̱seꞌe yꞌo̱ꞌyixju̱t je̱ꞌe̱ juuꞌ veꞌe je̱ ma̱ja̱ to̱kin du̱ma̱a̱t, je̱tseꞌe du̱putá̱kat je̱ yꞌuts je̱ yꞌajch ukpu̱ je̱ yꞌuts je̱ cha̱ꞌa̱ juuꞌ veꞌe ve̱e̱ꞌnji je̱ to̱kin du̱ma̱a̱t? Veꞌem xa je̱ꞌe̱ veꞌe ax joꞌn je̱ jayu juuꞌ veꞌe je̱p vyiimp toꞌk je̱ ku̱p juuꞌ veꞌe vaꞌajts ma̱j je̱tseꞌe du̱tsa̱k je̱tseꞌe du̱putá̱kat je̱ yꞌuts juuꞌ veꞌe je̱ piꞌk poꞌox tu̱vyintá̱kaja.
23389	MAT 7:4	Vanꞌit tseꞌe je̱ yꞌuts du̱nu̱u̱jma: “Vaꞌan a̱ts du̱yakpítsumu̱ je̱ piꞌk poꞌox juuꞌ veꞌe je̱p mviimp.”
23400	MAT 7:15	’Myakkó̱pkadap tseꞌe o̱o̱y je̱ꞌe̱ ka̱jxta pa̱n pa̱n jatyeꞌe natyijju̱dup je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌayook ko̱jtsnajxpada. Veꞌem xa je̱ꞌe̱ veꞌeda ax joꞌn je̱ muꞌuk lobo juuꞌ veꞌe napya̱a̱jmjup je̱ piꞌk carnero joꞌn je̱tseꞌe je̱ja nu̱may carnero akujk tya̱ka.
23405	MAT 7:20	Veꞌemts miitseꞌe xnu̱jávadat pa̱n pa̱n jatyeꞌe o̱y jayu pa̱n pa̱n jatyeꞌe ko̱ꞌo̱y jayu ku veꞌe xꞌíxtat pa̱n vintso̱ veꞌe juuꞌ du̱tonda.
23406	MAT 7:21	’Ka nu̱jómap xa veꞌe tyá̱kadat je̱m je̱ Nteꞌyam yꞌam kya̱ꞌm pa̱n pa̱n jaty a̱tseꞌe xtijtup “Vintsá̱n, Vintsá̱n”; je̱ꞌe̱jyjida veꞌe pa̱n pa̱n jatyeꞌe du̱toondup juuꞌ veꞌe cha̱jkp a̱ts je̱ nTeeꞌ, juuꞌ veꞌe je̱m tsapjo̱o̱tm.
23407	MAT 7:22	Nu̱may xa a̱tseꞌe xna̱a̱jmadat je̱ xa̱a̱j: “Vintsá̱n, Vintsá̱n, mits je̱ mkutojku̱n ka̱jxts a̱a̱tseꞌe je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌayook nko̱jtsnáxy yꞌijt je̱ts mits je̱ mkutojku̱n ka̱jxts a̱a̱tseꞌe je̱ ko̱ꞌo̱yjáyuvap nyakpítsum yꞌijt je̱m je̱ jayu jyaꞌvin ka̱jxm, mits je̱ mkutojku̱n ka̱jxts a̱a̱tseꞌe je̱ mú̱jit atu̱va ntun yꞌijt.”
23416	MAT 8:2	Vanꞌit tseꞌe vyinkutá̱miji toꞌk je̱ jayu juuꞌ veꞌe leprapa̱jkjup, je̱tseꞌe je̱ Jesús du̱vinko̱xkteni, je̱tseꞌe du̱nu̱u̱jmi: ―Vintsá̱n, pa̱n mtsa̱jkp xa mitseꞌe, mꞌo̱ꞌyixjup tseꞌe je̱ts a̱tseꞌe xtuknu̱vaꞌatsu̱t ya̱ lepra paꞌam.
23417	MAT 8:3	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús je̱ kya̱ꞌa̱j tyuknu̱ko̱o̱jnji je̱tseꞌe je̱ paꞌam jayu du̱nu̱u̱jmi: ―Ntsa̱jkp xa a̱tseꞌe. Vaꞌajts tseꞌe mtaanni. Ku veꞌe veꞌem vyaajñ, tun jatyji tseꞌe je̱ lepra paꞌam ñu̱vaatsjini.
23418	MAT 8:4	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús ña̱ꞌmu̱xji: ―Ni pa̱na xa veꞌe xkavaajnjat pa̱neꞌe tu̱myakjo̱tka̱daꞌakyju̱. Na̱jkxu̱ joma veꞌe je̱ teeꞌ je̱tseꞌe du̱ꞌíxu̱t je̱ts ta̱ veꞌe mjo̱tka̱daꞌaky, vanꞌit tseꞌe xyó̱xu̱t juuꞌ veꞌe je̱ Moisés pyavaan ku veꞌe je̱ jayu kyo̱o̱ꞌkpa̱jkjini je̱ lepra paꞌam, veꞌem tseꞌe anañu̱joma du̱nu̱jávadat je̱ts tá̱vani veꞌe je̱ paꞌam mnu̱vaꞌachju̱.
23419	MAT 8:5	Ku veꞌe je̱ Jesús tya̱jki je̱m capernaaumit kyajpu̱n jo̱o̱tm, vanꞌit tseꞌe vyinkutá̱miji toꞌk je̱ tojpa juuꞌ veꞌe du̱nu̱vintsá̱nip nu̱mó̱kupx je̱ tojpata̱jk. Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús du̱munooꞌkxtk.
23420	MAT 8:6	Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaajñ: ―Vintsá̱n, je̱meꞌe ta̱kꞌam a̱ts je̱ ntoompa pyaꞌammaꞌaj, mojkp je̱ꞌe̱ veꞌe je̱tseꞌe o̱o̱y tyuntsaachpaaꞌty.
23421	MAT 8:7	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús yꞌatso̱o̱jvji: ―Na̱jkxu̱ts a̱ts je̱ꞌe̱ du̱yakjo̱tka̱daꞌakyu̱.
23422	MAT 8:8	Vanꞌit tseꞌe je̱ tojpata̱jk je̱ vyintsá̱n yꞌatsa̱a̱jv: ―Vintsá̱n, kaꞌa xa a̱tseꞌe nvinmachju̱ je̱tseꞌe je̱p a̱ts ntu̱jkp mtá̱kat; ko̱o̱jyji veꞌe vaꞌanu̱ je̱tseꞌe jyo̱tka̱daꞌaku̱t, ax jo̱tka̱daꞌakupts je̱ꞌe̱ veꞌe.
23427	MAT 8:13	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús du̱nu̱u̱jmi je̱ tojpata̱jk je̱ vyintsá̱n: ―Na̱jkxni je̱m mta̱kꞌam, vaꞌan veꞌem du̱tunju̱ ax joꞌn tu̱xjaanchjáva. Tun je̱ꞌyji tseꞌe je̱ tyoompa jyo̱tka̱daakni.
23428	MAT 8:14	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús ñu̱jkx je̱m je̱ Pedro tya̱kꞌam. Je̱m tseꞌe du̱ꞌix je̱ Pedro je̱ mya̱ꞌvu̱t taak pyaꞌammaꞌaj, ja̱mpa̱jkjup.
23429	MAT 8:15	Vanꞌit tseꞌe je̱ paꞌam jayu je̱m kya̱ꞌm du̱majch je̱tseꞌe je̱ ja̱a̱jn ñu̱vaatsjini. Vanꞌit tseꞌe je̱ ta̱ꞌa̱xta̱jk pyojtu̱kni je̱tseꞌe je̱ Jesús du̱pattoꞌni.
23433	MAT 8:19	Vanꞌit tseꞌe toꞌk je̱ tsaptu̱jkpit yakꞌixpa̱jkpa je̱ Jesús du̱vinkuta̱mi je̱tseꞌe du̱nu̱u̱jmi: ―Yakꞌixpa̱jkpa, mpana̱jkxuvaampy xa a̱ts mitseꞌe pa̱n joma veꞌe mnu̱jkx.
23435	MAT 8:21	Vanꞌit tseꞌe jadoꞌk je̱ yꞌixpa̱jkpa ña̱ꞌmu̱xji: ―Vintsá̱n, yakjajtjik a̱ts toꞌk aaj je̱ts a̱tseꞌe je̱ nteeꞌ nyaknaxtá̱kat, vanꞌitts a̱ts mitseꞌe mpana̱jkxnit.
23437	MAT 8:23	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús tya̱jki je̱m barco jo̱o̱tm ma̱a̱t je̱ yꞌixpa̱jkpata̱jk.
23438	MAT 8:24	Vanꞌit tseꞌe je̱ ma̱kk po̱j myiijn joma veꞌe je̱ na̱a̱j, je̱tseꞌe je̱ barco o̱o̱y du̱tuntukkooꞌya, maap tseꞌe je̱ Jesús vyeꞌna.
23439	MAT 8:25	Vanꞌit tseꞌe je̱ yꞌixpa̱jkpata̱jk yojxjidi, je̱tseꞌe je̱ Jesús du̱nu̱u̱jmidi: ―¡Vintsá̱n, yaktso̱o̱kk a̱a̱ts toꞌk aaj! ¡Kunajxumdinuptam xa veꞌe je̱p na̱ꞌa̱a̱kp!
23440	MAT 8:26	Vanꞌit tseꞌe yꞌatso̱o̱jvjidi: ―¿Tya̱jx tseꞌe mtsa̱ꞌa̱gada? ¡Tun ve̱e̱ꞌnji veꞌe je̱ jaanchjaꞌvin xjaye̱pta! Vanꞌit tseꞌe pyojtu̱k je̱tseꞌe du̱tuknu̱u̱jmi je̱ po̱j je̱ts je̱ na̱a̱j. Vanꞌit tseꞌe je̱ po̱j yꞌatu̱vi je̱tseꞌe je̱ na̱a̱j tyuꞌujkjajty.
23441	MAT 8:27	Atu̱va ato̱ki tseꞌe tyaandi je̱ yꞌixpa̱jkpata̱jk je̱tseꞌe ñavyaajnjidi: ―¿Vintso̱s ya̱ꞌa̱ vineꞌe ya̱ jayu je̱ ma̱kkin o̱o̱y du̱tunjayep? ¡Ka̱tsu̱pa̱jkjup xa veꞌe je̱ po̱j paat je̱ts je̱ ma̱ja̱ na̱ꞌaka̱ya paat!
23442	MAT 8:28	Ku veꞌe je̱ Jesús jye̱ꞌy je̱m jadoꞌk adoꞌom ma̱ja̱ na̱ꞌaka̱ya paꞌam, je̱m gadaarait yꞌit jo̱o̱tm, vanꞌit tseꞌe nu̱me̱jtsk je̱ yaaꞌtya̱jk vyinkutá̱mijidi juuꞌ veꞌe pítsumdu je̱p o̱o̱ꞌkpa aajntkup. Vaꞌajts muꞌukts je̱ꞌe̱ veꞌe yꞌijtti, ni pa̱na veꞌe kyo̱o̱ꞌkꞌo̱ꞌyixjini je̱tseꞌe je̱m tso̱ ñáxu̱t. Nu̱me̱jtsk je̱ yaaꞌtya̱jk, je̱m tseꞌe jyaꞌvin ka̱jxmda je̱ ko̱ꞌo̱yjáyuvap.
23443	MAT 8:29	Vanꞌit tseꞌe ma̱kk vyaandi: ―¿Ti ka̱tsts u̱u̱ꞌmeꞌe njaye̱jpumdup?, Jesús, je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌOnu̱k. ¿Je̱ꞌe̱ veꞌe tu̱xnu̱mín je̱ts a̱a̱tseꞌe xyaktsaachpaaꞌtu̱t ó̱yameꞌe je̱ xa̱a̱j du̱kapaaꞌtyna?
23446	MAT 8:32	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús ña̱ꞌmu̱xjidi: ―It. Tá̱kada. Vanꞌit tseꞌe je̱ ko̱ꞌo̱yjáyuvap du̱tukvaatstini je̱ yaaꞌtya̱jkta je̱tseꞌe je̱ ke̱e̱m du̱tukta̱jkidi. Vanꞌit tseꞌe nu̱jom je̱ ke̱e̱m kyu̱snoomdi je̱m tonu̱n viinm je̱tseꞌe yꞌanoꞌmidi je̱m ma̱ja̱ na̱ꞌaka̱ya jo̱o̱tm. Je̱p tseꞌe ñaxꞌo̱o̱ꞌkka̱jxtini.
23447	MAT 8:33	Vanꞌit tseꞌe kye̱e̱kti je̱ ke̱e̱m íxpada. Ku tseꞌe jye̱ꞌydi je̱m kajpu̱n ka̱jxm, vanꞌit tseꞌe je̱ jayu du̱tukmumaajntykti juuꞌ veꞌe tu̱tyunju̱ tu̱kya̱tsju̱ joma veꞌe je̱ ke̱e̱m tu̱jya̱ꞌkxta je̱ts je̱ yaaꞌtya̱jkta juuꞌ veꞌe je̱m jyaꞌvin ka̱jxmda tu̱yꞌit je̱ ko̱ꞌo̱yjáyuvap.
23448	MAT 8:34	Vanꞌit tseꞌe je̱ kukajpu̱n du̱nu̱na̱jkxti je̱ Jesús. Ku tseꞌe du̱ꞌixti, vanꞌit tseꞌe du̱munooꞌkxtkti je̱tseꞌe je̱m je̱ꞌe̱ yꞌit jo̱o̱tmda pyítsumnit.
23449	MAT 9:1	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús tya̱jki je̱m barco jo̱o̱tm je̱tseꞌe jye̱ꞌy je̱m jadoꞌk adoꞌom ma̱ja̱ na̱ꞌaka̱ya paꞌam, je̱m joma veꞌe o̱jts chu̱u̱na.
23451	MAT 9:3	Je̱m tseꞌe vye̱ꞌnada je̱ tsaptu̱jkpit yakꞌixpa̱jkpa juuꞌ veꞌe vinmaaydu: Vyinko̱jtspejtp xa ya̱ꞌa̱ veꞌe je̱ Nteꞌyam ku veꞌe veꞌem vyaꞌañ.
23454	MAT 9:6	Je̱tseꞌe xnu̱jávadat je̱ts njayejpp a̱tseꞌe je̱ kutojku̱n yaja naxviijn je̱ts a̱tseꞌe je̱ jayu nto̱kinme̱e̱ꞌkxu̱t, a̱ts, je̱ Jayu Juuꞌ veꞌe Nu̱pa̱a̱mdu̱ka Ijtp. Vanꞌit tseꞌe je̱ mojkpa jayu du̱nu̱u̱jmi: ―Pojtu̱kni, pa̱kmojknits xi mmaajntku̱n je̱ts na̱jkxni je̱m mta̱kꞌam.
23455	MAT 9:7	Vanꞌit tseꞌe pyojtu̱kni, jo̱tka̱daꞌakyani tseꞌe vyeꞌna, je̱tseꞌe ña̱jkxni je̱m tya̱kꞌam.
23457	MAT 9:9	Ku veꞌe je̱ Jesús ñu̱jkx, vanꞌit tseꞌe du̱ꞌix toꞌk je̱ yaaꞌtya̱jk juuꞌ veꞌe Mateo du̱xa̱a̱j, je̱ja je̱ꞌe̱ veꞌe chu̱u̱na vyeꞌna joma veꞌe je̱ kupa̱ꞌmu̱n du̱pa̱kmuk. Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús ña̱ꞌmu̱xji: ―Pamiinni a̱ts. Vanꞌit tseꞌe je̱ Mateo tyeni je̱tseꞌe je̱ Jesús du̱pana̱jkxni.
23462	MAT 9:14	Vanꞌit tseꞌe je̱ Yakna̱pe̱jtpa Juan je̱ yꞌixpa̱jkpada je̱ Jesús du̱vinkutá̱midi je̱tseꞌe du̱ꞌamo̱tutú̱vidi: ―¿Tya̱jxts a̱a̱tseꞌe ntunꞌayooja je̱tseꞌe je̱ fariseota̱jk o̱o̱y tyunꞌayoojiduva?, kaꞌa tseꞌe mits ya̱ mꞌixpa̱jkpata̱jk yꞌayoojada.
23463	MAT 9:15	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús yꞌatso̱o̱jvjidi: ―Kaꞌa xa veꞌe chaachvinmáyda pa̱n pa̱n jatyeꞌe miindup joma veꞌe je̱ jayu ñavyu̱kju̱ namvaateꞌe je̱ ta̱ꞌa̱xpa̱jkpa du̱ma̱a̱dada, je̱ꞌe̱ ka̱jx tseꞌe kyahꞌayoojada. Nay kaꞌava tseꞌe chaachvinmáyda a̱ts ya̱ nꞌixpa̱jkpata̱jk namvaat a̱tseꞌe nꞌit ya̱ꞌa̱ ma̱a̱tta. Ax pyaaꞌtupts je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ xa̱a̱j ku a̱tseꞌe nko̱o̱ꞌkꞌijtnit ya̱ꞌa̱ ma̱a̱tta, vanꞌit tseꞌe tu̱u̱v yꞌayoojadat.
23464	MAT 9:16	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús du̱jaaꞌktukmuꞌaꞌixmojki. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaajñ: ―Ni pa̱na xa veꞌe je̱ nam vit du̱katukꞌaka̱ya je̱ pak vit. Pa̱n veꞌem xa je̱ꞌe̱ veꞌe ku̱du̱tún, vanꞌit tseꞌe je̱ nam aka̱ꞌyu̱n du̱va̱a̱ꞌnmóku̱t je̱ pak vit je̱tseꞌe du̱tunjaaꞌkka̱a̱ꞌtsnit.
23467	MAT 9:19	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús tyeni je̱tseꞌe du̱ma̱a̱di, nay veꞌempa je̱ yꞌixpa̱jkpata̱jk.
23468	MAT 9:20	Vanꞌit tseꞌe je̱p je̱ Jesús ñaadup myutá̱miji toꞌk je̱ ta̱ꞌa̱xta̱jk juuꞌ veꞌe makme̱jtsk joojntani du̱jaye̱jpp je̱ vinnu̱jkxju̱ paꞌam, je̱tseꞌe je̱ vyit paaꞌv du̱to̱o̱jnji.
23469	MAT 9:21	Veꞌem tseꞌe du̱tuujn ku̱xeꞌe ñaña̱ꞌmu̱xji: Tun ko̱o̱jyji xa ijk a̱tseꞌe ku̱ntá̱n xi vyit, jo̱tka̱daꞌakupts a̱tseꞌe.
23472	MAT 9:24	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús ña̱ꞌmu̱xjidi: ―Na̱jkxta, pítsumda; kaꞌa xa ya̱ꞌa̱ veꞌe ya̱ kiix ónu̱k yꞌa̱a̱ꞌka, maapji ya̱ꞌa̱ veꞌe. Vanꞌit tseꞌe je̱ jayu tyukxiikji.
23476	MAT 9:28	Ku veꞌe je̱ Jesús tya̱jki je̱p tu̱jkp, vanꞌit tseꞌe je̱ viints jayu vyinkutá̱mijidi je̱tseꞌe je̱ Jesús yꞌamo̱tutú̱vijidi: ―¿Mjaanchjaꞌvidupeꞌe je̱ts xꞌo̱ꞌyixjup a̱tseꞌe je̱ts a̱ts ya̱ꞌa̱ veꞌe ntónu̱t? Vanꞌit tseꞌe yꞌatso̱o̱vdi: ―Veꞌem, Vintsá̱n.
23477	MAT 9:29	Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús je̱ viints jáyuda du̱vinkuto̱ꞌni je̱tseꞌe du̱nu̱u̱jmi: ―Vaꞌan veꞌem du̱tunju̱ ax joꞌn xjaanchjávada.
23478	MAT 9:30	Ax vinꞌixpa̱jktinu tseꞌe. Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús je̱ jayu du̱tukpavaandi o̱o̱y je̱tseꞌe jidu̱ꞌu̱m du̱nu̱u̱jmidi: ―Ni pa̱na veꞌe xkatuknu̱jávadat.
23485	MAT 9:37	Vanꞌit tseꞌe je̱ yꞌixpa̱jkpata̱jk du̱nu̱u̱jmi: ―O̱o̱y xa veꞌe je̱ jayu juuꞌ veꞌe du̱kahꞌamo̱tunajxtupnum je̱ o̱y ka̱ts je̱ o̱y ayook. Veꞌem xa je̱ꞌe̱ veꞌeda ax joꞌn je̱ trigo ta̱a̱jm juuꞌ veꞌe pa̱kmojkip je̱m kam jo̱o̱tm; ax nu̱ꞌeejyji tseꞌe je̱ toompa.