Wildebeest analysis examples for:   mux-mux   -    February 11, 2023 at 19:10    Script wb_pprint_html.py   by Ulf Hermjakob

23214  MAT 1:1  ⸤Isrel-yambumanga ui-pulu-pulu anda-kolepa⸥ Eprayam kene penga yandupa ⸤eninga yi nuim king auli⸥ Depit kene elsele-ni Yesos Krais kalku liiringli mele i-sipa:
23215  MAT 1:2  Eprayam-ni Aisak mirim; Aisak-ni Jekop mirim; Jekop-ni Juda kene Juda-nga anginipilima kene mirim;
23216  MAT 1:3  Juda-ni Péres kene Sera kene mirim, yi kanuselenga anum Tema; Péres-ni Esron mirim; Esron-ni Ram mirim;
23217  MAT 1:4  Ram-ni Aminadap mirim; Aminadap-ni Nason mirim; Nason-ni Sallimon mirim;
23218  MAT 1:5  Sallimon-ni Boas mirim, Boas yunga anum Reap; Boas-ni Opet mirim, Opet yunga anum Rut; Opet-ni Jesi mirim;
23219  MAT 1:6  Jesi-ni Yi Nuim King Depit mirim. Depit-ni Sollomon mirim. Sollomon-nga anum ui Yuraya-nga ambu-mínele mulurum. Penga Depit-ni ambu kanili numanu monjupa Yuraya topa konjupa ambale yunu liirim.
23220  MAT 1:7  Sollomon-ni Riapoam mirim; Riapoam-ni Apaya mirim; Apaya-ni Eta mirim;
23221  MAT 1:8  Eta-ni Josipat mirim; Josipat-ni Joram mirim; Joram-ni Asaya mirim;
23222  MAT 1:9  Asaya-ni Jotam mirim; Jotam-ni Eyas mirim; Eyas-ni Esikaya mirim;
23223  MAT 1:10  Esikaya-ni Manasa mirim; Manasa-ni Emos mirim; Emos-ni Josaya mirim;
23224  MAT 1:11  Josaya-ni Jekonaya kene yunga anginipilima kene mirim. Josaya kulupili yunga malupili molangi ele-tu yambuma Isrel-yambuma-kene oku ele teku kene toku munduku, Isrel-yambu pulele ka siku eninga kolea-auli Bapillon meku puring.
23225  MAT 1:12  Ka siku meku puring kene penga Jekonaya-ni Sialtel mirim; Sialtel-ni Serapapel mirim;
23226  MAT 1:13  Serapapel-ni Apayat mirim; Apayat-ni Ellayakim mirim; Ellayakim-ni Eso mirim;
23227  MAT 1:14  Eso-ni Sedok mirim; Sedok-ni Ekim mirim; Ekim-ni Ellayat mirim;
23228  MAT 1:15  Ellayat-ni Elliesa mirim; Elliesa-ni Matan mirim; Matan-ni Jekop mirim;
23229  MAT 1:16  Jekop-ni Josep mirim. Josep Maria yi-min. Josep-ni Maria ui naa liipili Maria yunu kangambula oluna monjupa mulurum. Penga ambu-yisele muluringli kene Maria-ni Yesos mirim. ⸤Pulu Yili-ni “Enini nokupa konjumba yi-nuim te liipu mundumbu.” ui nimba makó turum yili penga Yesos yi akili omba mulurumeliinga⸥ yunga bi te wasie siku kene ‘Kraisele’ niringko.
23230  MAT 1:17  Eprayam kene Eprayam-ni yandupa-yandupa kalupa liipa Depit kalupa liipa tirim yima ⸤Yesos-nga⸥ anda-kolepa malapunga tale muluring. Penga Depit-ni yandupa-yandupa ui Bapillon yambuma-ni Juda-yambu mare ka siku kolea Bapillon anju naa meku pangi kalupa liirim anda-kolepa malapunga tale-ko muluring. Juda-yambu mare ka siku kolea Bapillon meku puring kene penga yandupa-yandupa yi-nuim Kraisele kalku liiring kene yi malapunga tale-ko muluring.
23231  MAT 1:18  Yesos, Pulu Yili-ni “Enini nokupa konjumba yi te liipu mundumbu.” ui nimba makó turum yi-nuim Kraisele, yunu miring temanele i-sipa mele: Yunga anum Maria-nga pulu lirim yambuma-ni “Maria Josep-ni liipili.” niku kórunga niringeliinga-pe ui Josep wasie tiluna naa piangli Mini Kake Tiliele-ni Maria yunga oluna kangambula te munjunjurumele Maria yunu piliirim.
23232  MAT 1:19  Kanu-kene yunga yi Josep yunu yi sumbi-niliele mulurumeliinga Maria kangambula munjurumele piliipa kene ‘Maria pipili naa kulupili.’ nimba ‘Yambu pulele molangi yunu tímu mele nimbu para naa sipu yu-yunu molumba kene kiyang nimbu we “Kamu pui.” niambu.’ nimba piliirim.
23233  MAT 1:20  Josep aku-sipa numanu liipa mundupa mulupili Auliele-nga angkella te-ni Josep uru-kumbu sipa kene nimba mele: “Josep, yi nuim king Depit-ni kalupa liirim yili, Mini Kake Tiliele-ni Maria ulu te tirimeliinga yu kangambula monjulemú akiliinga nu-ni yu liinindu pipili naa kolkunu, lii.” ⸤nirim.⸥
23234  MAT 1:21  “Yu kang te membá. Kang kanili-ni yunga yambuma ‘Eninga numanuna ulu-pulu-kis telemelema pípili molemeláliinga mindili nungí.’ nimba enini tepa liipa, mindili nolkemela kupulanum-na wendu liipa, yunu-kene wasie molku kunjingí kupulanum-na liipa monjumbaliinga yunga bi lekunu “Yesos” niani.” nirim.
23235  MAT 1:22  Aku-sipa wendu urum ulumanga pali kórunga-ui Pulu Yili-ni “Ninjui!” nimba ung nimba sirimuma piliipa yambuma nimba sirim yi te-ni ulu mare penga wendu ombá ui nirim mele kamu wendu urum. Akili i-sipa mele:
23236  MAT 1:23  “Piliai. Ambu-wenipu te-ni kangambula monjupa kene kang te membá. Kanu-kene yunga bi leku “Imanuel” ningí.” nirim. Bi ilinga ung-pulele ‘Pulu Yili oliu-kene molemú’.
23237  MAT 1:24  Josep uru pepa makiliipa kene Auliele-nga angkellale-ni nirim mele piliipa liipa tepa kene ambale liirim.
23238  MAT 1:25  Akiliinga-pe yu kangambulale ui naa mipili tiluna naa piringli. Penga Maria-ni kangale mirim kene Josep-ni kangale bi lepa “Yesos” nirim.
23239  MAT 2:1  Erot yunu kolea Judia distrik yambumanga yi nuim kingele mulupili Maria-ni kolea Judia, Betelliem taon-na Yesos mirim. Ena kanumanga ena ola ulikundu piliipa kungnjuli pili yi mare taki-taki kombukantupuna ‘ulu-pulu mare wendu ombánje?’ niku mimi-siku kanuku muluring yima kolea-auli Jerusallem oku kene niku mele:
23240  MAT 2:2  “Juda-yambumanga yi nuim king molumba kang miring akili tena molemúye? Oliu ena ola ulikundu molupu kene yi te yi nuim king molumba miringele liipa ora sili kombukantupale pulu-pulu wendu omba angiliirim-na kanupu kene, yu popu topu bi paka tonjumulundu okomulu.” niring.
23241  MAT 2:3  Yi nuim king Erot-ni ung ili piliipa kene ‘Yi te yu alko topa king molumba lam.’ nimba piliipa kene yu mini-wale mundurum, Jerusallem yambuma pali mini-waleko munduring.
23242  MAT 2:4  Kanu-kene yu-ni Juda-yambumanga Pulu Yili popu tunjuring yi-aulima pali kene Pulu Yili-nga ung-manimanga puluma piliiku ung-bo tunjuring yima pali kene “Sukundu wai.” nimba kene enini walsipa piliipa kene nimba mele: “Pulu Yili-ni ‘Enini nokupa konjumba yi te liipu mundumbu.’ nimba makó turum yi-nuim Kraisele tena mingélendu niringiye?” nirim.
23243  MAT 2:5  Enini yunundu niku mele: “Kolea Judia distrik sukundu Betelliem taon-na yu mingí. Pulu Yili-ni “Ninjui!” nimba ung nimba sirimuma piliipa yambuma nimba sirim yi ⸤Maika-ni⸥ penga aku-sipa wendu ombá mele ui buk turum akuna molemú kanili. Yu-ni nimba mele:
23244  MAT 2:6  “Betelliem, Juda koleana lelemú kolea te, yu kolea Juda sukundu kolea-aulimanga yu kolea kepe auli te-ko. Yunga sukundu yi-nuim auli te wendu ombá, yi akili-ni nanga Isrel-yambumanga kung-sipsip tápu-yili molupa enini nokumba.” nirim kanili.” niring.
23245  MAT 2:7  Kanu-kene we-yambuma naa kanuku piliiku molangi Erot-ni piliipa kungnjuli pili yima “Wai.” nimba kombukantupale pulu-pulu wendu omba angiliirim enale walsipa piliirim kene yunundu niku siring mele
23246  MAT 2:8  piliipa kene eninindu nimba mele: “Eni Betelliem puku kangale mimi-siku koro-pai! Kanuku liiku kene na oku niku sai. Na kepe yu ombu popu topu bi paka tonjambu.” nirim.
23247  MAT 2:9  Kingele-ni aku-sipa nirim piliiku kene enini kelku puku kano-puring. Kanu-kene ena ola ulikundu molku kene kombukantupu kanuringele enini puringna kumbi-lepa pumba pupa kene kangale mulurum lku-imuna pupa ola angiliirim.
23249  MAT 2:11  Lkuna lkundu puku kene kangale kene anum Maria kene muluringlina puku kanuku liiring. Kanuku kene kangalenga kumbi-kerina koporungu languku ma kanuku kene yu popu toku bi paka tunjuring. Bi paka tonjuku kene enini wale meku uringma apisiku méle kaíma wendu liiku yu siring. Ku-gollu talse kene, paura kalemele kene mura tuli paura akiliinga te kene, kopungu-wel aima mura tuli te kene, méle akuma yu siring.
23250  MAT 2:12  Kanu-kene Pulu Yili-ni enini uru-kumbu sipa kene eninindu nimba mele: “Eni Erot molemúna kelku pu naa pai, mólu!” nirim piliiku kene enini kupulanum tenga-lupa oku lkundu puring.
23251  MAT 2:13  Kanu-kene piliipa kungnjuli pili yima kelku puring kene Auliele-nga angkella te-ni Josep uru-kumbu sipa kene nimba mele: “Yi nuim king Erot-ni nondupa yunga ami-yimandu ‘Kangale koruku toku konju-pai!’ nimbá akiliinga nu ola molkunu kangale kene anum kene liikunu mekunu kolea Isip-ndu takara toku puku molu-pai. Ne anju molku kene, penga na-ni ‘Kelku yandu wai.’ nimbú kene wangi. Ui mólu.” nirim.
23252  MAT 2:14  Aku nirim-na piliipa kene Josep ola molupa sumbulsuli anum-málusele liipa memba Isip-ndu purum.
23253  MAT 2:15  ‘Erot kolumba kene kelepu lkundu pumulú.’ niku ui Isip anju muluring. Aku tiringeliinga Pulu Yili-ni “Ninjui!” nimba ung nimba sirimuma piliipa yambuma nimba sirim yi ⸤Osia⸥-ni ulu te penga wendu ombá ui nirim mele kamu wendu urum. Akili i-sipa mele: “Pulu Yili-ni nimba mele: ‘Nanga kangale “Kolea Isip munduku kelkunu wendu ui.” nirindu.’ nirim.” nimba yi ⸤Osia⸥ kanili-ni aku-sipa nirim kanili.
23254  MAT 2:16  Kanu-kene anum lapasele Yesos wasie Isip puku molangi, piliipa kungnjuli pili yima-ni Erot yunu liiku lu siring mele piliipa kene Erot yu-ni arerembi aima lakupa kulurum. Arerembi kolupa kene ami-yi marendu nimba mele: “Betelliem taonale kene Betelliem nondupa lelemú kolea kanumanga puku kang punie tale omba puli kangma kene punie tale naa pora nili kangma kene pali koruku toku konju-pai!” nirim. Kombukantupu kanuku piliipa kungnjuli pili yima-ni kombukantupale pulu monjupa wendu omba angiliirim enale yunundu niku siring mele piliipa kene punie aku-sipa nirim.
23255  MAT 2:17  Aku-sipa tirimeliinga kórunga-ui Pulu Yili-ni “Ninjui!” nimba ung nimba sirimuma piliipa yambuma nimba sirim yi Jeremaya-ni ulu te penga wendu ombá nimba ui nirim mele wendu urum.
23256  MAT 2:18  Yu-ni nimba mele: “Enini kolea Rama sukundu ung te piliiring; kola tiring piliiring akili, yambu kolemele kene kola telemele mele kola aku-siku tiring piliiring. Ambu Resel-ni yunga kangambulamanga kola tirim. Yu ‘Numanu waengu nipili.’ niku kene tiringeliinga-pe ‘Naa piliimbu.’ nimba yunga kangambulama kolku pora siring, te naa mulurum akiliinga yu kondu kolupa kola tepa mindi mulurum.” nimba Jeremaya-ni ui aku-sipa nirim kanili.
23257  MAT 2:19  Penga Erot kulurum kene Auliele-nga angkella te-ni Josep kolea Isip mulupili uru-kumbu sipa kene nimba mele:
23258  MAT 2:20  “‘Kangale toku konjangi koro-pai.’ nirim yili kulurumeliinga ola molkunu anum málu-sele liiku mekunu kolea Isrel-ndu kelkunu pui.” nirim kene-na
23259  MAT 2:21  piliipa kene yu ola molupa anum málu-sele liipa memba Isrel-ndu purum.
23260  MAT 2:22  Akiliinga-pe Akelles yunga lapa Erot alko topa yi nuim kingele molupa kolea Judia distrik nukurum akili piliipa kene Josep yu kanuna alsupa pumbandu mundu-mong tirim. Kanu-kene Pulu Yili-ni uru-kumbu sipa kene nimba mele: “Marena tungí akiliinga akuna naa pui.” nimba yunundu lip-lipi turum kene yu kelepa kolea Gallalli distrik pupa
23261  MAT 2:23  akuna lirim Nasaret taon-na pupa mulurum-na Pulu Yili-ni “Ninjai!” nimba ung nimba sirimuma piliiku yambuma niku siring yima-ni ⸤Yesos-kene⸥ ulu te penga wendu ombá niku ui niring mele kamu wendu urum. Enini niku mele: “Yambuma-ni yu bi leku ‘Yu Nasaret taon yi te.’ ningí.” niring kanili.
23262  MAT 3:1  ⸤Yesos Nasaret taon-na we mulupili⸥ No-Liinjili Jon omba kolea Judia distrik sukundu kolea-wakana ele-ung nimba kene nimba mele:
23263  MAT 3:2  “Pulu Yili yi nuim kingele molumba enale nondupa wendu ombá tekemaliinga eninga ulu-pulu-kis tiring numanuna pelemúma munduku kelku numanu topele tai.” nirim.
23264  MAT 3:3  Yi kanili ⸤ui naa mulupili aima kórunga-ui⸥ Pulu Yili-ni “Ninjui!” nimba ung nimba sirimuma piliipa yambuma nimba sirim yi Asaya-ni Pulu Yili-nga ung te nimba sipa buk turum. Ung kanili i-sipa mele: “Kolea-wakana yambu tenga kerina ung te nimba mele: “Auliele ombá kupulanumele teku mimi tenjai. Yu ombá kupulanum kelúma toku sumbi sai.” nikem.” nirim. ⸤Jon-ni aima penga temba mele Asaya-ni ui aku-sipa nimba panjipa buk turum.⸥
23265  MAT 3:4  Jon yu kung-kemel dili-ni tili wale-pakuli te pakupa, kung kiluele-ni tili kamirika te topa kene, kuli-kumba kene pillim-nóma kene langi akusele mindi nomba mulurum.
23266  MAT 3:5  Kanu-kene kolea-auli Jerusallem yambuma kene Jerusallem lirim kolea Judia distrik pali yambuma kene kolea Jodan pali yambuma kene yi kanili mulurumna puku kene,
23267  MAT 3:6  no Jodan sukundu puku kene ulu-pulu-kis tiringma niku para siring kene yu-ni enini no liinjirim.
23268  MAT 3:7  Yu-ni ⸤Juda-yambumanga yi-auli⸥ Perisima kene Sadusima kene yi pulele no liingíndu uring kanupa kene, enini ung-mura sipa nimba mele: “Gólu topa yambuma tepa kis-sili wambiyelenga walúma, Pulu Yili arerembi kolumba enaliinga nae-ni “Eni takara toku pai.” nim-na enini ‘Pulu Yili-ni naa tepa kis-sipili.’ niku ‘No liimulú.’ niku okumeleye?
23269  MAT 3:8  Eni sumbi-siku molku, ulu kaíma mindi teku mulungí kene eni ulu-pulu-kis tiringma aima sika munduku kelku numanu topele tungí mele mokeringa lemba.
23270  MAT 3:9  “Oliu anda-kolepa Eprayam-ni kalupa liirimuma molemuláliinga yambu kaíma molemulu.” niku aku-siku niku naa piliai. Na-ni eni nimbu siker: “Pulu Yili-ni ku-mulú imandu “Eprayam-ni kalupa liirim yambuma au talangi.” nilkanje ku-mulúma Eprayam-ni kalupa liirim yambuma molkemela.” niker. Eni Eprayam-ni kalupa liirim yambuma molemeláliinga ulu te naa telemú.
23271  MAT 3:10  “Unji peki tomba luli Pulu Yili-ni kórunga unji-puluna ambulupa ola liipa molemú. Unji-mong kaí naa tombama yu-ni peki topa kene tepina kalomba.
23272  MAT 3:11  Ulu-pulu-kísima kanuku kis piliiku numanu topele tolemele yambuma na-ni sika no liinjiliu. Akiliinga-pe yi te aelepa ombále yu-ni ⸤Pulu Yili-nga⸥ Mini Kake Tiliele kene tepéle kene eni liinjimba ⸤liingí⸥. Na kene aelepa ombá yi ili yunga tondulale aima olandupa, nanga tondulale aima mania-kilia. Na yunu-kene kapula mólu. Yambu-aulimanga kongun kis tili kendemande-yambuma-ni sika eninga aulimanga kongun kísima tinjingíndu kimbu-suma wendu liinjilimele akiliinga-pe na-kene aelepa ombáliinga kimbu-su wendu liinjimbu kongun kanili aima olandupa mele na-ni kapula naa tenjilka, ⸤na yi aima kisele⸥.
23273  MAT 3:12  “Yu-ni yunga rais-wit apuruli apulu-pokale ambulupa kene yunga rais-wit monguma kene rais-wit kiluma kene apurumbandu molemú. Yunga rais-wit apuruli polale tepa mimi tembandu rais-witma pali apurupa wendu liipa kene monguma liipa rais-wit nosilimú lkuna ‘Lipili.’ nimba nosimbandu lku liipa nosupa, penga kiluma liipa máku topa tepi naa kumbulupa nomba pepa mindi pulimúna kalomba.” nirim.
23274  MAT 3:13  ⸤Jon-ni yambuma no liinjipa mulurum⸥ kene Yesos kolea Gallalli distrik mundupa kelepa kene, ‘Jon-ni yu no liinjipili.’ nimba Jon no-Jodan kéluna mulurumna yu purum.
23275  MAT 3:14  Urum kene Jon-ni nimba mele: “Akili aima mólu. Na-ni nu nambi-sipu no liinjambu nikunu nikinuye? Nu-ni na no liinjilkenanje kapula.” nirim.
23276  MAT 3:15  Akiliinga-pe Yesos-ni pundu topa nimba mele: “Mólu. Ulu kake tili uluma pali kapula tipili akiliinga niker mele ti.” nirim. Kanu-kene Jon-ni “Kapula.” nimba yu no liinjirim.
23277  MAT 3:16  Yesos no liipa pora sipa kene nona sumbi-sipa wendu urum. Wendu ombá urum kene muléle takape nimba anju-yandu purum, Pulu Yili-nga Minéle, kera-waembonu mele, mania omba Yesos mulurumna pupa ⸤kangina⸥ ola mulurum kanurum.
23278  MAT 3:17  Kanu-kene mulúna ola ung te wendu omba kene nimba mele: “Ili nanga numanu monjuliu kangale. Yunu-kene numanu siliu.” nirim.
23279  MAT 4:1  Yesos ⸤no liirim kene Pulu Yili-nga Minéle yu-kene omba molupa kene,⸥ Minéle yu-ni ‘⸤Kurumanga nuim⸥ depollale-ni yu kundi tupili.’ nimba Yesos kolea-wakana memba purum.
23280  MAT 4:2  Akuna Yesos kaliimbu te kóru tale mele langi naa nuli we molupa pirim kene yu engle-ni kolupa mulurum.
23281  MAT 4:3  Kanu-kene kundi tuli ⸤kuru Seten⸥ omba kene yundu nimba mele: “Nu Pulu Yili-nga Málale lem ku-mulú ima ‘Pllawa kaluli au talupili.’ ni.” nirim.
23282  MAT 4:4  Akiliinga-pe yu-ni pundu topa kene nimba mele: “Pulu Yili-nga bukele-ni nimba mele: ‘Langima-ni mindi yambuma kona mululi ulu-pulele naa silimú. Pulu Yili-ni ung nilimúma pali piliiku liiku teku mulungí kene kona mululi ulu-pulele liingí.’ nimba molemú.” nirim.
23283  MAT 4:5  Kanu-kene depollale-ni Yesos liipa kolea-auli Jerusallem, akilindu ‘kolea-auli kake tili’ niliele, akuna memba pupa, Pulu Yili popu toku kaluring lku-temboll imuna memba, aima ola pupa monjupa kene,
23284  MAT 4:6  yundu nimba mele: “Nu Pulu Yili-nga Málale lem nu tepa liimba akiliinga pu-nikunu mania pui.” ⸤nirim.⸥ “Pulu Yili-nga bukele-ni nimba mele: ‘Pulu Yili yunga angkellama-ni ‘Nu oku nokai.’ nimbá. Enini nu ‘Ku te-ni kepe naa tupili.’ niku nu eninga kima-ni oku kanglku liingí.’ nimba molemú kanili. Aku-sipa nirimeliinga piliiku kene aku-sikunu ti.” nirim.
23285  MAT 4:7  Yesos-ni yundu nimba mele: “Pulu Yili-nga yambumandu ung te wasie nimba molemúko. Akili i-sipa mele: ‘Pulu Yili eninga Auliele-ni “Tembu.” nilimú mele ‘Sika nilimúnje mola gólu tolemúnje kanamili.’ niku eni yu manda leku naa teai.’ nimba molemúko kanili.” nirim.
23286  MAT 4:8  Alsupa depollale-ni yu liipa ma-pangí te aima ola-kilia lirimna memba ola pupa monjupa kene, yu ma-koleama pali kene koleamanga méle kaíma wasie liipa ora sipa kene
23287  MAT 4:9  yundu nimba mele: “Nu nanga kumbi-kerina koporungu languku mania molkunu na popu tokunu nanga bili paka tunjúnu lem nu ma-koleana méle lelemú kanokunu ima pali nu simbu.” nirim.
23288  MAT 4:10  Kanu-kene Yesos-ni yundu nimba mele: “Seten, nu anju pa! Pulu Yili-nga bukele-ni nimba mele: ‘Pulu Yili eninga Auliele mindi niku popu toku bi paka tonjuku, yunga kongunuma mindi tenjiku molai.’ nimba molemú kanili.” nirim.
23289  MAT 4:11  Kanu-kene depollale-ni Yesos yu mundupa kelepa yu purum. Purum kene ⸤mulú-koleana⸥ angkellama-ni oku Yesos nukuring.
23290  MAT 4:12  Kanu-kene ⸤No-Liinjili⸥ Jon ka siku ka-lkuna panjiringele piliipa kene Yesos kelepa kolea Gallalli distrik-ndu yandu omba
23291  MAT 4:13  Nasaret taon-na omba kene, penga taon akili mundupa kelepa Kapeniam taon, numú-Gallalli kéluna lirim, akuna pupa ‘Ekupu kolea ili nanga kamu molumbu koleale lipili.’ nimba akuna mulurum. Kapeniam yi Sepullan kene Naptallai-seleni kalku liiringli yambuma ui muluring koleana lirim.
23292  MAT 4:14  ⸤Kapeniam taon-na pupa mulurumeliinga⸥ kórunga-ui Pulu Yili-ni “Ninjui!” nimba ung nimba sirimuma piliipa yambuma nimba sirim yi Asaya-ni ulu te penga wendu ombá ui nirim mele kamu wendu urum. Asaya-ni nimba mele:
23293  MAT 4:15  “Sepullan-ni kalupa liirim yambuma pelemelé koleale kene, Naptallai-ni kalupa liirim yambuma pelemelé koleale kene, no-numúna lepa pulimú kupulanumele no-Jodan nekendu lelemú koleale kene, kolea Gallalli wikindu yambu-lupa pulele molemele koleale kene, kolea akumanga molemele yambuma ⸤aima sumbulú túlina molemele⸥.
23294  MAT 4:16  Yambu aima sumbulú túlina molemele kanuma talang tondulu aima auli te kanuring. Kululi ulu-pulele-ni panda topa sumbulú tuli koleana pelemelé yambumanga koleana talang pukum.” nirim.
23295  MAT 4:17  ⸤Kapeniam omba mulurum⸥ ena kaniliinga Yesos-ni yambuma pulu monjupa ungma nimba sipa kene nimba mele: “Pulu Yili yi nuim kingele molupa nokumba enale nondupa wendu ombá tekemaliinga ⸤‘Pulu Yili yu-ni nokumba yambumanga talapena sukundu molamili.’ niku⸥ ulu-pulu-kis telemelema munduku kelku numanu topele tai.” nirim.
23296  MAT 4:18  Yesos Numú-Gallalli kéluna andupa kene anginingli tale kanurum, akusele Saimon kene angin Endru-sele oma liili wale te no-numúna toku suku munduku muluringli kanurum. Penga Saimon-nga bi te Pita niringko. Oma liiringli akili elsengla ku-moni kongunale tiringli.
23297  MAT 4:19  ⸤Aku-siku teku muluringli kanupa kene⸥ nimba mele: “Na lumbili wangli. Oma liinglíndu oma liili wale te liiku nona suku mundulimbili kene omama walena omba pelemú mele, penga ‘nanga kongunale tinglíndu nanga ungele piliikulu niku silsiliiku andunglí kene yambuma nanga talapena sukundu oku molangi.’ nimbu ‘Else na lumbili wale.’ niker.” nirim.
23299  MAT 4:21  Kanu-kene yu laye-kolte anju pupa kene anginingli tale lupa kanurum, akusele Seperi málu Jemis kene Jemis angin Jon-sele, lapa Seperi kene eninga nona anduli sipna sukundu oma liili walema toku tambulku muluring kanupa kene elsele walsipa kene “Na lumbili wale.” nirim.
23301  MAT 4:23  Kanu-kene Yesos kolea Gallalli distrik sukundu koleamanga pali andupa, Juda-yambuma máku toku Pulu Yili-nga ungele piliiring lkumanga lkundu pupa yambuma ung-bo tonjupa, Pulu Yili nondupa yi nuim kingele molupa nokumba mele temani kaiéle topa sipa, yambu kuru lupa-lupa turum-ma kene kangina ulu pulele tirim-ma kene tepa kaí tirim.
23302  MAT 4:24  Yu-ni tirim mele temanele kolea Siria propinj koleamanga pali anju-anju purum piliiku kene eninga yambu kuru lupa-lupa turum yambuma kene, mindili lupa-lupa noku muluring yambuma kene, yambumanga numanuna kuru molku ambuluring yambuma kene, kuru-kopari turum yambuma kene, kimbu-ki kukurum yambuma kene, yu mulurumna meku uring kene yu-ni yambu kanuma tepa kaí tirim.
23303  MAT 4:25  Yambu aima pulele yu lumbili puring. Kolea Gallalli distrik yambuma kene, ‘Kolea-Auli Rurepunga Tale’ niring kolea yambuma kene, kolea Judia distrik lirim kolea-auli Jerusallem yambuma kene, kolea Judia sukundu lirim we-koleamanga muluring yambuma kene, no Jodan nekendu koleamanga yambuma kene, aima pulele yu lumbili puring.
23304  MAT 5:1  Yesos-ni yambu pulele liiku máku toku yu lumbili puringma kanupa kene ma-pangina ola pupa mania mulurum kene yu lumbili andúlima yu mulurumna uring.
23305  MAT 5:2  Kanu-kene yu-ni enini ung-bo tonjupa ung-mani sipa kene nimba mele:
23306  MAT 5:3  “Yambu numanuna korupa pulimú piliilimili yambuma Pulu Yili eninga yi nuim kingele molupa enini nokulemáliinga enini “Numanu kaí pípili molku konjangi.” nilimú kupulanum-na molemele.
23307  MAT 5:4  “Yambu kola teku numanu kis pípili molemele yambuma Pulu Yili-ni “Enini numanu kaí pepa toembu tupili.” nimbáliinga enini “Numanu kaí pípili molku konjangi.” nilimú kupulanum-na molemele.
23308  MAT 5:5  “Yambu táka-niku molku yambu lupamanga ungma piliiku molemele yambuma ma-koleama pali Pulu Yili-ni enini simba liingéliinga enini “Numanu kaí pípili molku konjangi.” nilimú kupulanum-na molemele.
23309  MAT 5:6  “Pulu Yili-ni “Teai.” nilimú ulu sumbi nílima tingíndu waka kolku molemele yambuma kapula mulungéliinga enini “Numanu kaí pípili molku konjangi.” nilimú kupulanum-na molemele.
23310  MAT 5:7  “Yambu lupama kondu kolemele yambuma Pulu Yili-ni kondu kolumbaliinga enini “Numanu kaí pípili molku konjangi.” nilimú kupulanum-na molemele.
23311  MAT 5:8  “Yambu numanu kake tipili molemele yambuma-ni Pulu Yili kaningéliinga enini “Numanu kaí pípili molku konjangi.” nilimú kupulanum-na molemele.
23312  MAT 5:9  “‘Yambuma numanu tiluna pupili molangi.’ nilimele yambuma Pulu Yili-ni ‘Enini nanga kangambulama.’ nimbáliinga enini “Numanu kaí pípili molku konjangi.” nilimú kupulanum-na molemele.
23313  MAT 5:10  “Pulu Yili-ni “Teai.” nilimú ulu sumbi nílima teku molemeláliinga yambu lupama-ni enini mindili silimele ⸤akiliinga⸥ Pulu Yili eninga yi nuim kingele molumbáliinga enini “Numanu kaí pípili molku konjangi.” nilimú kupulanum-na molemele.
23314  MAT 5:11  “Na piliiku molemele yambuma, eni nanga yambuma molemeláliinga we-yambuma-ni eni ung-taka tonjuku mindili siku, ung kis lupa-lupama eninga bulkundu gólu toku ninjingí kene eni “Numanu kaí pípili molku konjangi.” nilimú kupulanum-na molemele.
23315  MAT 5:12  ⸤Yambuma-ni eni aku-siku mele telemeláliinga⸥ eni mulú-koleana pungí kene kanuna Pulu Yili-ni eni méle kalupa konjumbaliinga numanu aima lakuku siku numanu kaí pípili molai. Yambuma-ni ekupu eni mindili silimele mele aku-siku eni naa molangi kóru-ui Pulu Yili-ni “Ninjai!” nimba ung nimba sirimuma piliiku yambuma niku silsiliiku anduring yambuma we-yambuma-ni enini kepe mindili siringko kanili.” ⸤nirim.⸥
23316  MAT 5:13  “Eni ma-koleana yambumanga api-kusa mele molemele. ⸤Akili méle kaí⸥ akiliinga-pe yu sungu naa temba kene ‘Yu kelepa sungu tipili.’ nimbu ulu te kapula temulúye? Yu kongunale temba tondulu te alsupa naa pembaliinga we topu mundupu kelemulú kene yambuma-ni anduku kambiliingí kene kapula.