23214	MAT 1:1	⸤Isrel-yambumanga ui-pulu-pulu anda-kolepa⸥ Eprayam kene penga yandupa ⸤eninga yi nuim king auli⸥ Depit kene elsele-ni Yesos Krais kalku liiringli mele i-sipa:
23215	MAT 1:2	Eprayam-ni Aisak mirim; Aisak-ni Jekop mirim; Jekop-ni Juda kene Juda-nga anginipilima kene mirim;
23216	MAT 1:3	Juda-ni Péres kene Sera kene mirim, yi kanuselenga anum Tema; Péres-ni Esron mirim; Esron-ni Ram mirim;
23220	MAT 1:7	Sollomon-ni Riapoam mirim; Riapoam-ni Apaya mirim; Apaya-ni Eta mirim;
23221	MAT 1:8	Eta-ni Josipat mirim; Josipat-ni Joram mirim; Joram-ni Asaya mirim;
23222	MAT 1:9	Asaya-ni Jotam mirim; Jotam-ni Eyas mirim; Eyas-ni Esikaya mirim;
23223	MAT 1:10	Esikaya-ni Manasa mirim; Manasa-ni Emos mirim; Emos-ni Josaya mirim;
23226	MAT 1:13	Serapapel-ni Apayat mirim; Apayat-ni Ellayakim mirim; Ellayakim-ni Eso mirim;
23227	MAT 1:14	Eso-ni Sedok mirim; Sedok-ni Ekim mirim; Ekim-ni Ellayat mirim;
23228	MAT 1:15	Ellayat-ni Elliesa mirim; Elliesa-ni Matan mirim; Matan-ni Jekop mirim;
23229	MAT 1:16	Jekop-ni Josep mirim. Josep Maria yi-min. Josep-ni Maria ui naa liipili Maria yunu kangambula oluna monjupa mulurum. Penga ambu-yisele muluringli kene Maria-ni Yesos mirim. ⸤Pulu Yili-ni “Enini nokupa konjumba yi-nuim te liipu mundumbu.” ui nimba makó turum yili penga Yesos yi akili omba mulurumeliinga⸥ yunga bi te wasie siku kene ‘Kraisele’ niringko.
23230	MAT 1:17	Eprayam kene Eprayam-ni yandupa-yandupa kalupa liipa Depit kalupa liipa tirim yima ⸤Yesos-nga⸥ anda-kolepa malapunga tale muluring. Penga Depit-ni yandupa-yandupa ui Bapillon yambuma-ni Juda-yambu mare ka siku kolea Bapillon anju naa meku pangi kalupa liirim anda-kolepa malapunga tale-ko muluring. Juda-yambu mare ka siku kolea Bapillon meku puring kene penga yandupa-yandupa yi-nuim Kraisele kalku liiring kene yi malapunga tale-ko muluring.
23231	MAT 1:18	Yesos, Pulu Yili-ni “Enini nokupa konjumba yi te liipu mundumbu.” ui nimba makó turum yi-nuim Kraisele, yunu miring temanele i-sipa mele: Yunga anum Maria-nga pulu lirim yambuma-ni “Maria Josep-ni liipili.” niku kórunga niringeliinga-pe ui Josep wasie tiluna naa piangli Mini Kake Tiliele-ni Maria yunga oluna kangambula te munjunjurumele Maria yunu piliirim.
23234	MAT 1:21	“Yu kang te membá. Kang kanili-ni yunga yambuma ‘Eninga numanuna ulu-pulu-kis telemelema pípili molemeláliinga mindili nungí.’ nimba enini tepa liipa, mindili nolkemela kupulanum-na wendu liipa, yunu-kene wasie molku kunjingí kupulanum-na liipa monjumbaliinga yunga bi lekunu “Yesos” niani.” nirim.
23239	MAT 2:1	Erot yunu kolea Judia distrik yambumanga yi nuim kingele mulupili Maria-ni kolea Judia, Betelliem taon-na Yesos mirim. Ena kanumanga ena ola ulikundu piliipa kungnjuli pili yi mare taki-taki kombukantupuna ‘ulu-pulu mare wendu ombánje?’ niku mimi-siku kanuku muluring yima kolea-auli Jerusallem oku kene niku mele:
23241	MAT 2:3	Yi nuim king Erot-ni ung ili piliipa kene ‘Yi te yu alko topa king molumba lam.’ nimba piliipa kene yu mini-wale mundurum, Jerusallem yambuma pali mini-waleko munduring.
23242	MAT 2:4	Kanu-kene yu-ni Juda-yambumanga Pulu Yili popu tunjuring yi-aulima pali kene Pulu Yili-nga ung-manimanga puluma piliiku ung-bo tunjuring yima pali kene “Sukundu wai.” nimba kene enini walsipa piliipa kene nimba mele: “Pulu Yili-ni ‘Enini nokupa konjumba yi te liipu mundumbu.’ nimba makó turum yi-nuim Kraisele tena mingélendu niringiye?” nirim.
23243	MAT 2:5	Enini yunundu niku mele: “Kolea Judia distrik sukundu Betelliem taon-na yu mingí. Pulu Yili-ni “Ninjui!” nimba ung nimba sirimuma piliipa yambuma nimba sirim yi ⸤Maika-ni⸥ penga aku-sipa wendu ombá mele ui buk turum akuna molemú kanili. Yu-ni nimba mele:
23245	MAT 2:7	Kanu-kene we-yambuma naa kanuku piliiku molangi Erot-ni piliipa kungnjuli pili yima “Wai.” nimba kombukantupale pulu-pulu wendu omba angiliirim enale walsipa piliirim kene yunundu niku siring mele
23246	MAT 2:8	piliipa kene eninindu nimba mele: “Eni Betelliem puku kangale mimi-siku koro-pai! Kanuku liiku kene na oku niku sai. Na kepe yu ombu popu topu bi paka tonjambu.” nirim.
23248	MAT 2:10	Enini kombukantupale kanuku kene numanu aima lakuku siring.
23250	MAT 2:12	Kanu-kene Pulu Yili-ni enini uru-kumbu sipa kene eninindu nimba mele: “Eni Erot molemúna kelku pu naa pai, mólu!” nirim piliiku kene enini kupulanum tenga-lupa oku lkundu puring.
23251	MAT 2:13	Kanu-kene piliipa kungnjuli pili yima kelku puring kene Auliele-nga angkella te-ni Josep uru-kumbu sipa kene nimba mele: “Yi nuim king Erot-ni nondupa yunga ami-yimandu ‘Kangale koruku toku konju-pai!’ nimbá akiliinga nu ola molkunu kangale kene anum kene liikunu mekunu kolea Isip-ndu takara toku puku molu-pai. Ne anju molku kene, penga na-ni ‘Kelku yandu wai.’ nimbú kene wangi. Ui mólu.” nirim.
23253	MAT 2:15	‘Erot kolumba kene kelepu lkundu pumulú.’ niku ui Isip anju muluring. Aku tiringeliinga Pulu Yili-ni “Ninjui!” nimba ung nimba sirimuma piliipa yambuma nimba sirim yi ⸤Osia⸥-ni ulu te penga wendu ombá ui nirim mele kamu wendu urum. Akili i-sipa mele: “Pulu Yili-ni nimba mele: ‘Nanga kangale “Kolea Isip munduku kelkunu wendu ui.” nirindu.’ nirim.” nimba yi ⸤Osia⸥ kanili-ni aku-sipa nirim kanili.
23254	MAT 2:16	Kanu-kene anum lapasele Yesos wasie Isip puku molangi, piliipa kungnjuli pili yima-ni Erot yunu liiku lu siring mele piliipa kene Erot yu-ni arerembi aima lakupa kulurum. Arerembi kolupa kene ami-yi marendu nimba mele: “Betelliem taonale kene Betelliem nondupa lelemú kolea kanumanga puku kang punie tale omba puli kangma kene punie tale naa pora nili kangma kene pali koruku toku konju-pai!” nirim. Kombukantupu kanuku piliipa kungnjuli pili yima-ni kombukantupale pulu monjupa wendu omba angiliirim enale yunundu niku siring mele piliipa kene punie aku-sipa nirim.
23256	MAT 2:18	Yu-ni nimba mele: “Enini kolea Rama sukundu ung te piliiring; kola tiring piliiring akili, yambu kolemele kene kola telemele mele kola aku-siku tiring piliiring. Ambu Resel-ni yunga kangambulamanga kola tirim. Yu ‘Numanu waengu nipili.’ niku kene tiringeliinga-pe ‘Naa piliimbu.’ nimba yunga kangambulama kolku pora siring, te naa mulurum akiliinga yu kondu kolupa kola tepa mindi mulurum.” nimba Jeremaya-ni ui aku-sipa nirim kanili.
23257	MAT 2:19	Penga Erot kulurum kene Auliele-nga angkella te-ni Josep kolea Isip mulupili uru-kumbu sipa kene nimba mele:
23260	MAT 2:22	Akiliinga-pe Akelles yunga lapa Erot alko topa yi nuim kingele molupa kolea Judia distrik nukurum akili piliipa kene Josep yu kanuna alsupa pumbandu mundu-mong tirim. Kanu-kene Pulu Yili-ni uru-kumbu sipa kene nimba mele: “Marena tungí akiliinga akuna naa pui.” nimba yunundu lip-lipi turum kene yu kelepa kolea Gallalli distrik pupa
23261	MAT 2:23	akuna lirim Nasaret taon-na pupa mulurum-na Pulu Yili-ni “Ninjai!” nimba ung nimba sirimuma piliiku yambuma niku siring yima-ni ⸤Yesos-kene⸥ ulu te penga wendu ombá niku ui niring mele kamu wendu urum. Enini niku mele: “Yambuma-ni yu bi leku ‘Yu Nasaret taon yi te.’ ningí.” niring kanili.
23268	MAT 3:7	Yu-ni ⸤Juda-yambumanga yi-auli⸥ Perisima kene Sadusima kene yi pulele no liingíndu uring kanupa kene, enini ung-mura sipa nimba mele: “Gólu topa yambuma tepa kis-sili wambiyelenga walúma, Pulu Yili arerembi kolumba enaliinga nae-ni “Eni takara toku pai.” nim-na enini ‘Pulu Yili-ni naa tepa kis-sipili.’ niku ‘No liimulú.’ niku okumeleye?
23269	MAT 3:8	Eni sumbi-siku molku, ulu kaíma mindi teku mulungí kene eni ulu-pulu-kis tiringma aima sika munduku kelku numanu topele tungí mele mokeringa lemba.
23270	MAT 3:9	“Oliu anda-kolepa Eprayam-ni kalupa liirimuma molemuláliinga yambu kaíma molemulu.” niku aku-siku niku naa piliai. Na-ni eni nimbu siker: “Pulu Yili-ni ku-mulú imandu “Eprayam-ni kalupa liirim yambuma au talangi.” nilkanje ku-mulúma Eprayam-ni kalupa liirim yambuma molkemela.” niker. Eni Eprayam-ni kalupa liirim yambuma molemeláliinga ulu te naa telemú.
23284	MAT 4:6	yundu nimba mele: “Nu Pulu Yili-nga Málale lem nu tepa liimba akiliinga pu-nikunu mania pui.” ⸤nirim.⸥ “Pulu Yili-nga bukele-ni nimba mele: ‘Pulu Yili yunga angkellama-ni ‘Nu oku nokai.’ nimbá. Enini nu ‘Ku te-ni kepe naa tupili.’ niku nu eninga kima-ni oku kanglku liingí.’ nimba molemú kanili. Aku-sipa nirimeliinga piliiku kene aku-sikunu ti.” nirim.
23291	MAT 4:13	Nasaret taon-na omba kene, penga taon akili mundupa kelepa Kapeniam taon, numú-Gallalli kéluna lirim, akuna pupa ‘Ekupu kolea ili nanga kamu molumbu koleale lipili.’ nimba akuna mulurum. Kapeniam yi Sepullan kene Naptallai-seleni kalku liiringli yambuma ui muluring koleana lirim.
23296	MAT 4:18	Yesos Numú-Gallalli kéluna andupa kene anginingli tale kanurum, akusele Saimon kene angin Endru-sele oma liili wale te no-numúna toku suku munduku muluringli kanurum. Penga Saimon-nga bi te Pita niringko. Oma liiringli akili elsengla ku-moni kongunale tiringli.
23297	MAT 4:19	⸤Aku-siku teku muluringli kanupa kene⸥ nimba mele: “Na lumbili wangli. Oma liinglíndu oma liili wale te liiku nona suku mundulimbili kene omama walena omba pelemú mele, penga ‘nanga kongunale tinglíndu nanga ungele piliikulu niku silsiliiku andunglí kene yambuma nanga talapena sukundu oku molangi.’ nimbu ‘Else na lumbili wale.’ niker.” nirim.
23307	MAT 5:4	“Yambu kola teku numanu kis pípili molemele yambuma Pulu Yili-ni “Enini numanu kaí pepa toembu tupili.” nimbáliinga enini “Numanu kaí pípili molku konjangi.” nilimú kupulanum-na molemele.
23312	MAT 5:9	“‘Yambuma numanu tiluna pupili molangi.’ nilimele yambuma Pulu Yili-ni ‘Enini nanga kangambulama.’ nimbáliinga enini “Numanu kaí pípili molku konjangi.” nilimú kupulanum-na molemele.
23316	MAT 5:13	“Eni ma-koleana yambumanga api-kusa mele molemele. ⸤Akili méle kaí⸥ akiliinga-pe yu sungu naa temba kene ‘Yu kelepa sungu tipili.’ nimbu ulu te kapula temulúye? Yu kongunale temba tondulu te alsupa naa pembaliinga we topu mundupu kelemulú kene yambuma-ni anduku kambiliingí kene kapula.
23317	MAT 5:14	“Eni ma-koleana yambumanga talang pa tinjílima molemele. Kolea-auli te ma-pangina ola lembale kapula mo naa tomba.
23324	MAT 5:21	“Kóru-ui ⸤Moses-ni “Ulu mare i-siku teai! Mare i-siku naa teai!” nimba⸥ anda-kolepalimandu ung-manima sirim-manga te eni piliilimili. Ung-mani kanili i-sipa mele: “Eni yambuma toku naa konjai. Yambu topa konjumba yambale kot-na liiku angnjiku “Yu pundu tupili.” niku buni singí.” nirim kanili.
23342	MAT 5:39	Akiliinga-pe ekupu na-ni eni nimbu siker: “Eni tepa kis-simba yambale anju ulu te naa teku, ‘We tepa kis-sipili.’ niai. Yambu te-ni nunga kumbi-keri ekendunga lkarauwa-ni tomba kene topele toku ‘Ekendunga kamu lkarauwa-ni tupili.’ ni.” niker.
23346	MAT 5:43	“⸤Ui Moses-ni⸥ ung-mani te sirimele eni piliilimili. Ung-mani kanili i-sipa mele: “Ele-lkeramale numanu monjuku, ele-túli kanuku kis pilíí.” nirim kanili.
23347	MAT 5:44	Akiliinga-pe ekupu na-ni eni nimbu siker: “Eni eninga ele-túma numanu monjuku, eni teku kis-silimele yambuma ‘Pulu Yili-ni nokupa kunjupili.’ niku Pulu Yili eninga niku mawa tenjai.
23348	MAT 5:45	‘Eninga Lapale mulú-koleana molemáliinga kangambulama molamili.’ niku aku-siku teai.” niker. Yu-ni yambu kis kaíma molemelena ‘Ena tupili.’ nilimú. Yambu ulu sumbi-nílima telemele yambuma kepe yambu ulu sumbi-nílima naa telemele yambuma kepe eninga wasie pali ‘Lo tupili.’ nilimú-ko.
23349	MAT 5:46	“Eni numanu monjulemele yambuma mindi numanu monjulemele kene Pulu Yili-ni kanupa kaí piliimbaye? ⸤Rom-gapman⸥ ku-moni-takis liilimele yambu ⸤kis⸥ma kepe anju-yandu aku-ko telemeláliinga ⸤eni kanuku kis piliilimili yambuma wasie numanu munjingí kene kapula⸥.
23350	MAT 5:47	Eni eninga pulu lelemú yambumandu mindi “Eni kapula molemeleye?” nilimele kene we-yambuma-ni telemele mele mania-kilia, eni telemele mele olandupaye? Ulsukundu yambuma-ni aku-sikuko naa telemeleye?
23353	MAT 6:2	“⸤Eninga mulú-koleana molemú Lapale-ni aku-siku tingí yambuma méle naa kalomba⸥liinga eni yambu korupa púlima kondu kolku ‘Liipu tapunjamili.’ niku ku-moni te singíndu ‘Temulú mele yambuma-ni kanangi.’ niku, nangale toku niku méle te naa sai. Topele-mapele tuli yima-ni ‘Na yambuma-ni kape niangi.’ niku yambuma máku toku Pulu Yili-nga ungele piliili lkumanga kene kupulanumumanga kene we-yambu pulele-ni mongale-ni kanangi yambu-korupama liiku tapunjulemele. Yi akuma-ni telemele mele eni aku-siku naa teai. Na-ni enindu aima sika nimbu siker: “Aku telemeláliinga enini yambuma-ni kape nilimele ungma eninga méle kaluliele kórunga liilimele.” niker.
23356	MAT 6:5	“Eni Pulu Yili kene ung ningíndu topele-mapele tuli yima-ni Pulu Yili kene ung nilimele mele aku-siku naa teai. Topele-mapele tuli yi kanuma-ni ‘Na yi aima kaiéle moliu mele yambu pulele-ni eninga mongale-ni na kanuku kape niangi.’ niku yambuma máku toku Pulu Yili-nga ung piliili lkumanga kene kupulanumumanga kene yambuma kanuku molangi numanu siku angiliiku Pulu Yili-popu kene ung toku nilimele. Na-ni enindu aima sika nimbu siker: “Aku-siku telemeláliinga enini eninga méle kaluliele kórunga liilimele kanili.” niker.
23359	MAT 6:8	Eninga ⸤mulú-koleana molemú⸥ Lapale ui mawa naa teangi eni mólu tolemú mélema yu-ni piliipa kanolemú akiliinga yambu kanuma-ni telemele mele aku-siku naa teai.
23360	MAT 6:9	“Eni Pulu Yili kene popu toku ung ningíndu i-siku mele niangi: “Oliunga Tata mulú-koleana mollale, yambuma-ni ‘Nunga bili ola pípili yi kake tili kaiéle mollu.’ niku molangi.
23367	MAT 6:16	“Eni langi naa noku mi toku we mulungí ulu-pulele tingíndu topele-mapele tuli yima-ni ‘Na kumbi-keri tepu molambu.’ nilimele mele aku-siku naa niai. Yi kanuma-ni ‘Na langi naa nombúndu mi topu moliu mele yambuma-ni kanangi.’ niku enini kumbi-keri teku eninga kumbi-kerima kolku panjiku molemele. Na-ni enindu aima sika nimbu siker: “Yi kanuma-ni aku telemeláliinga yambuma-ni enini kape nilimele ungma eninga méle kaluliele kórunga liilimele.” niker.
23372	MAT 6:21	Eninga nosulimele mélema lelemú kolea akuna eni numanale-ni piliiku numanu monjuku molemeláliinga ⸤‘mulú-koleana mindi mélema lipili.’ niku molai.” nirim⸥.
23376	MAT 6:25	“Akiliinga na-ni eni ⸤tingí mele⸥ nimbu sambu. ‘Kangikundu molupu konjamili.’ niku numanu pulele liiku naa mundai. Langi nungéliinga kepe no nungéliinga kepe mulumbale pakungéliinga kepe akumanga numanu pulele liiku munduku naa molai. Eni kapula mulungí mele ulu-pulele langi kene mulumbale kene mindiye?
23378	MAT 6:27	Eninga yambu te-ni numanu pulele liipa mundumbále-ni yu kolumba ena te kapula ‘We lipili.’ nimbáye? Kapula naa nimbá.
23379	MAT 6:28	“Eni pakungí mélemanga numanu pulele nambimuna liiku mundulimeleye? Pllawa-kukuma mana olemú mele eni naa kanolemeleye? Pllawa-kukuma-ni kongun mindili siku naa teku, mulumbale te teku mimi naa telemele akiliinga-pe pllawa-kukuma molemele mele olandupa, ⸤yi nuim king⸥ Sollomon kongun pulele tepa kene wale-pakuli aima kaíma pakupa au nirim mele mandupa.
23381	MAT 6:30	Era-kuku tolemúma ekupu-mele molemú, ulsulam-ukundu ⸤lkunuku⸥ tepina kalemele akuma Pulu Yili-ni aku-sipa nokupa konjulimú lem eni ‘Pulu Yili-ni oliu kapula nokumbanje.’ niku laye-kolte mindi piliilimili yambuma pakungí mélemanga yu-ni kapula liipa naa tapunjumbaye? Eni aima sika liipa tapunjumba.
23382	MAT 6:31	“⸤Pulu Yili-ni kerama kene era-kukuma kene we-méle akuma aku-sipa nokulem⸥áliinga eni numanu pulele liiku munduku kene ‘Es, langi te tena liipu nomulúnje?’, mola ‘No tena kolupu nomulúnje?’, mola ‘Wale-pakuli tena liipu pakomulúnje?’ niku piliiku naa molai.
23384	MAT 6:33	⸤Eni langi nungímanga kene mulumbale pakungímanga kene numanu naa liiku munduku,⸥ Pulu Yili yi nuim kingele molupa yambuma nokulemú uluma kene yu kanupa kake telemú nimba kanolemú uluma kene mélema kene ‘Kumbi-lepu teambu.’ niku numanu liiku munduku piliiku molai. Aku tingí kene yu-ni we-mélema kepe eni simba.
23385	MAT 6:34	Yu-ni aku tembaliinga ‘Opali nambi tembunje?’ niku ekupu numanu pulele liiku naa mundai. Opalinga langi mola mélema aku opalinga, ekupunga langi mola mélema kene, opalinga kene, liiku tere leku naa piliai! Enamanga lupa-lupa bunima pelemú pembama ena kanumanga mindi. Ekupu buni wendu ombáma kene, opali talú buni wendu ombámanga kene tere leku numanu liiku naa mundai.” ⸤nirim.⸥
23386	MAT 7:1	⸤Yesos-ni ung mare nimba molupa kene ung mare wasie nimba mele:⸥ “Eni anju yambuma ⸤telemele uluma⸥ apurungí kene aku-sipa ⸤Pulu Yili-ni⸥ eni telemele mele anju apurumbako. Eni anju yambuma-ni telemele mele apuruku kanuku kene “Teku kis-sikimili. Tekemele mele Pulu Yili-ni kanupa kis piliipili.” ningí mele ⸤Pulu Yili-ni⸥ aku-sipa eni apurumba. Aku tembaliinga ‘⸤Pulu Yili-ni⸥ oliu ulu telemuluma naa apurupili.’ niku eni yambuma telemele uluma naa apurangiko.
23391	MAT 7:6	“‘Pulu Yili-nga’ nilimele mélema liiku owa naa sai. Nomba kene pe topele topa eni nombánje akiliinga aku-siku naa teai. Eninga méle kaíma kung molumbana toku naa mundai. Kimbele-ni kambiliimba akiliinga aku naa teai.” ⸤nirim.⸥
23392	MAT 7:7	“⸤Eninga Lapa, mulú-koleana molemú yili,⸥ mélema mawa teku “Si.” niai. Aku tingí kene mélema sika simba liingí. ⸤Lapa molemúna⸥ mélema korai. Aku tingí kene mélema sika kanuku liingí. Lku-keri-puluna angiliiku “Lkundu wamiliye?” niai. Aku-siku ningí kene “Lkundu wai.” nimba kuna liimba.
23394	MAT 7:9	“Eninga yi te yunga málale omba kene “Tata, pllawa kaluli te nambu si.” nimbá kene yunga lapale-ni yu ku-mulú te simbaye?
23398	MAT 7:13	“Eni pala keri-pulu si nili wallúna aima pai. Kolea kísina pulimú pala keri-puléle aima auliele, akuna pulimú kupulanumele aima anju-yandu pupa aima parále lelemú akuna yambu pulele mindili naa siku we-we teku pulimelé.
23400	MAT 7:15	“Pulu Yili-ni “Ninjai!” nimba, nimba sili ungma naa piliiku we gólu toku yandu niku singí yima ungí akiliinga piliiku kongnjuku molai. Kung-sipsipma aima táka-niku molemele mele aku-siku yambu kanuma oku mulungéliinga-pe owa-takarama aima engle-ni kolku kene ‘Méle te topu nomulú.’ niku anduku molemele mele aku-siku yambu kanuma-ni ‘Eni mindili nangi. Eni tepu kis-samili.’ niku molemele.
23401	MAT 7:16	Gólu tuli yambu kanuma oku ulu tingíma kanuku kene, ‘Enini sika gólu túlima.’ niku kanungí. ‘Ámu namili.’ niku takemé kapula olku toku nolkemelaye? Mola ‘Me te namili.’ niku silipú kapula ukuku nolkemelaye? Aima mólu. ‘Ámu lupa, takemé lupako; me lupa, silipú lupako.’ niku kanolemele. ⸤Aku-siku mele Pulu Yili-ni sika “Ninjai!” nimba, nimba sili ungma piliiku yambuma sika niku silimele mele lupa, Pulu Yili-ni “Ninjai!” nimba, naa nimba sili ungma yambuma gólu toku niku silimele mele lupako niku kanungí.⸥ Unjima mong tolemú kene kanuku kene ‘Ima nomulú lem. Ima naa nomulú lem.’ niku kanuku bi silimele kanili.
23408	MAT 7:23	Akiliinga-pe aku-siku ningí kene na-ni enindu nimbu mele: “Na eninga bima aima naa piliipu eni kanupu bi naa siliu. Eni Pulu Yili-nga ungele naa piliiku liiku tiringeliinga nanga kumbi-kerina naa oku anju pai.” nimbú.
23425	MAT 8:11	Na-ni enindu aima sika nimbu siker: “Ena ola olemú koleamanga kene ena mania pulimú koleamanga kene yambu pulele wendu oku Pulu Yili yi nuim kingele molupa nokulemú mulú-koleana sukundu Eprayam kene Aisak kene Jekop kene wasie oku langi noku mulungí.
23442	MAT 8:28	Kanu-kene yu ⸤lumbili andúlima kene wasie⸥ no-numú nekendu pupa kolea-Gadara puring kene kolea Gadara kanuna yi tale, numanuna kuru mulurum yisele, yambu ónu-koleana wendu okulu yu mulurumna uringli. Elsele aima tondulu mundukulu yambuma tunglí tiringleliinga we-yambuma elsele piringli koleana ‘Elsele-ni enini tunglí.’ niku kupulanum-na oku naa puring.
23450	MAT 9:2	Yesos yu ⸤Kapeniam kelepa⸥ omba mulurumna yi mare-ni kimbu-kima kolupa pora sirim yi te taropola teku meku uring. Enini ‘Yesos-ni yi ili kapula tepa kaí temba.’ niku piliiku kene yu meku uring mele kanupa piliipa kene Yesos-ni kimbu-kima kolupa pora sirim yilindu nimba mele: “Nanga kangale, nu numanu waengu nipili. Nunga numanuna ulu-pulu-kis tirinu pelemúma mania pupili, kanupu konde tenjikur.” nirim.
23452	MAT 9:4	Enini numanale-ni piliiring mele Yesos-ni piliipa kene nimba mele: “Eni nambimuna numanuna ungma piliiku kis piliikimiliye?
23459	MAT 9:11	⸤Enini aku-siku tiluna langi noku muluringeliinga⸥ Perisi-yima-ni kanuku kene yunga lumbili anduli yimandu walsiku piliiku kene niku mele: “Eninga ung-bo tunjuli yili ku-takis liili yima kene ulu-pulu-kísima tili yi wema kene enini-kene yu nambimuna langi wasie nokomeleye?” niring.
23461	MAT 9:13	Na-ni “Yambu sumbi-nílima na molombuna wangi.” nimbúndu naa urundu. “Ulu-pulu-kis tili yambuma na molombuna wangi.” nimbúndu urundu. Ulu-pulu-kis tili yambuma liipu tapunjupu tepu liimbundu urundeliinga eni puku Pulu Yili-nga bukna molemú ung tenga pulele puku pilii-pai. Pulu Yili-ni nimba mele: “‘Na mélema popu toku kalku sangi.’ nimbu piliipu naa moliu. ‘Eni yambu lupama numanu monjuku kondu kolangi.’ nimbu piliipu mindi moliu.” nirim kanili.” nimba Yesos-ni nirim.
23470	MAT 9:22	⸤Ambulurum kene⸥ Yesos topele topa yu kanupa kene nimba mele: “Nanga ambulale, nu numanu waengu nipili muluyo. ‘Nunga kurale kapula pora nimbá.’ nikunu pilíínu ulu kanili-ni nunga kurale pora nikem.” nirim. Ena-mong kaniliinga ambaliinga kurale pora nirim kene we mulurum.
23472	MAT 9:24	“Eni anju pai! Ambulale kulú naa kulum. We uru mindi pelemú.” nirim. Aku nirim kene ⸤ambula kanili sika kolupa pora sirim piliiku kene yu-ni “We uru pelemú.” nirimaliinga⸥ yu ung-taka tonjuku tae tinjiring.
23476	MAT 9:28	Yu lku tenga lkundu purum kene mong kis lili yisele yu mulurumna lumbili uringli kene yu-ni elsele walsipa kene nimba mele: “Else na mawa tekembele mele ‘Kapula tenjimba.’ nikulu piliikimbili mola móluye?” nirim kene elsele-ni nikulu mele: “Auliele, ‘Kapula tinjiní.’ nimbu piliikumbulu.” niringli.
23478	MAT 9:30	kene elsengla mongsele kaí lirim, mélema alsuku kanuringli. Yesos-ni elsele tondulu mundupa mani sipa kene nimba mele: “Else-ni ulu wendu okum ili yambu tiluri kepe aima naa piliangi, naa niku sale!” nirim.
23488	MAT 10:2	Yu-ni “Nanga kongunale tenji-pai.” nimba liipa mundurum yi engkaki-rurepunga bima i-sipa mele: Ui Saimon, yunga bi te ‘Pita’ niringko, yu kene yunga angin Endru kene, Jeperi-nga málu Jemis kene Jemis yunga angin Jon kene,
23493	MAT 10:7	Enini molemelena pungí puku kene, eninindu “Pulu Yili yi nuim king molupa yambuma nokumba enale nondupa wendu ombá tekem.” nilsiliiku pai.
23498	MAT 10:12	⸤Kolea tenga puku yi kaí te liiku ora singí kene kanuku liiku⸥ yunga lkuna lkundu puku kene, lku pulu yambumandu “Eni numanu kaí pípili molai.” niai.
23499	MAT 10:13	Kanu-kene yambu kanuma-ni “Wasie piamili lkundu wai.” níngi lem eninga ung kaí ningí kanili yambu kanuma-kene pípili. Akiliinga-pe yambu kanuma-ni numanu kaí naa panjiku, “Wasie piamili wai.” naa níngi lem ung kaí ui lkundu puku kene ningí kanili “Eni-kene naa pípili.” niku, kelku meku ⸤enini munduku kelku yandu wai⸥.
23502	MAT 10:16	“Eni liipu mundukur yima eni kung-sipsip melema, yambu owa-takara auli kísima-ni sipsipma topa nolemú mele yambuma molemelena eni liipu mundukur. ⸤Nanga ungele anduku niku singí kene piliiku kis piliiku kene yambuma-ni eni mindili liiku singí.⸥ Yambuma owa-takara mele aku-siku molemeláliinga wambiyema piliipa kungnjuliele aima pelemú-na uluma tembandu mimi-sipa piliipa telemú mele eni wambiye akuma mele molku, kera-waembonu molemú mele molai. ⸤Kera akili-ni mélema mindili sipa tepa kis-simba ulu-pulu te naa pelemú.⸥
23503	MAT 10:17	“Yambuma mimi-siku kanai. Eni ⸤‘Na lumbili anduli yambuma mindili noku, kolangi.’ niku,⸥ eni ⸤mare ambolku liiku kene⸥ kanjollumanga mákumanga meku puku kot tenjiku, eni ⸤mare⸥ Juda-yambuma máku toku Pulu Yili-nga ungele piliilimili lkumanga kundu liiku meku puku kimbulú-ni tungíko.