23249	MAT 2:11	Lkuna lkundu puku kene kangale kene anum Maria kene muluringlina puku kanuku liiring. Kanuku kene kangalenga kumbi-kerina koporungu languku ma kanuku kene yu popu toku bi paka tunjuring. Bi paka tonjuku kene enini wale meku uringma apisiku méle kaíma wendu liiku yu siring. Ku-gollu talse kene, paura kalemele kene mura tuli paura akiliinga te kene, kopungu-wel aima mura tuli te kene, méle akuma yu siring.
23262	MAT 3:1	⸤Yesos Nasaret taon-na we mulupili⸥ No-Liinjili Jon omba kolea Judia distrik sukundu kolea-wakana ele-ung nimba kene nimba mele:
23273	MAT 3:12	“Yu-ni yunga rais-wit apuruli apulu-pokale ambulupa kene yunga rais-wit monguma kene rais-wit kiluma kene apurumbandu molemú. Yunga rais-wit apuruli polale tepa mimi tembandu rais-witma pali apurupa wendu liipa kene monguma liipa rais-wit nosilimú lkuna ‘Lipili.’ nimba nosimbandu lku liipa nosupa, penga kiluma liipa máku topa tepi naa kumbulupa nomba pepa mindi pulimúna kalomba.” nirim.
23282	MAT 4:4	Akiliinga-pe yu-ni pundu topa kene nimba mele: “Pulu Yili-nga bukele-ni nimba mele: ‘Langima-ni mindi yambuma kona mululi ulu-pulele naa silimú. Pulu Yili-ni ung nilimúma pali piliiku liiku teku mulungí kene kona mululi ulu-pulele liingí.’ nimba molemú.” nirim.
23290	MAT 4:12	Kanu-kene ⸤No-Liinjili⸥ Jon ka siku ka-lkuna panjiringele piliipa kene Yesos kelepa kolea Gallalli distrik-ndu yandu omba
23318	MAT 5:15	Yambuma-ni tepi-llam kanduku kene mingina suku naa monjulemele. ‘Lkuna sukundu pa tipili, mélema kanangi.’ niku ⸤talang pa tinjili⸥ tepi-llam akili polu tenga ola monjulemele.
23319	MAT 5:16	Aku-sipa mele ‘Oliu-ni ulu kaíma telemulu mele yambuma-ni kanuku kene oliunga Lapa, mulú-koleana molemále, kape niangi.’ niku, eni-enini eninga pa telemú talang akili yambuma-ni kanangi.” ⸤nirim.⸥
23332	MAT 5:29	“Nunga mongsele-ni méle te kanukunu kene numanale-ni ‘Liambuka.’ niku piliikunu ulu-pulu-kis te tinu lem mongsele ukuku wendu mundui. Nunga mongsele angiliipili nu tepi-koleana liiku mundungí kene kapula naa tembaliinga kangieliinga méle te wendu liiku munduku kelkunu kene molkunu kunjini kene kapula.
23348	MAT 5:45	‘Eninga Lapale mulú-koleana molemáliinga kangambulama molamili.’ niku aku-siku teai.” niker. Yu-ni yambu kis kaíma molemelena ‘Ena tupili.’ nilimú. Yambu ulu sumbi-nílima telemele yambuma kepe yambu ulu sumbi-nílima naa telemele yambuma kepe eninga wasie pali ‘Lo tupili.’ nilimú-ko.
23351	MAT 5:48	Akiliinga ⸤Moses-ni sirim ung-manima we piliiku naa teku,⸥ eninga Lapale mulú-koleana molemú yi aima sumbi-niliele molemú mele eni aku-siku yambu sumbi-nílima molai.” ⸤nirim.⸥
23352	MAT 6:1	⸤Yesos-ni ung mare nimba molupa kene ung mare wasie nimba mele:⸥ “‘Yambuma-ni ‘Oliu yambu aima kaíma. Uluma aima tepu konjulimulu.’ niku kanangi.’ niku yambuma kanuku molangi eninga ulu kaíma aima naa teai. Aku-siku tingí kene yambuma-ni eni kape ningí. Kape ningí ung kanuma eninga méle kaluliele liingéliinga eninga mulú-koleana molemú Lapale-ni eni méle naa kalomba.
23353	MAT 6:2	“⸤Eninga mulú-koleana molemú Lapale-ni aku-siku tingí yambuma méle naa kalomba⸥liinga eni yambu korupa púlima kondu kolku ‘Liipu tapunjamili.’ niku ku-moni te singíndu ‘Temulú mele yambuma-ni kanangi.’ niku, nangale toku niku méle te naa sai. Topele-mapele tuli yima-ni ‘Na yambuma-ni kape niangi.’ niku yambuma máku toku Pulu Yili-nga ungele piliili lkumanga kene kupulanumumanga kene we-yambu pulele-ni mongale-ni kanangi yambu-korupama liiku tapunjulemele. Yi akuma-ni telemele mele eni aku-siku naa teai. Na-ni enindu aima sika nimbu siker: “Aku telemeláliinga enini yambuma-ni kape nilimele ungma eninga méle kaluliele kórunga liilimele.” niker.
23355	MAT 6:4	Kanu-kene yambuma-ni naa kanangi, tingí mele yambu te naa niku siku kene korupa puli yambu te liiku tapunjungí kene eninga ⸤mulú-koleana molemú⸥ Lapale-ni mo toku telemele uluma kanolemále-ni eni méle kalomba.” ⸤nirim.⸥
23357	MAT 6:6	Akiliinga-pe eni Pulu Yili-kene popu toku ung ningíndu eninga suluminana sukundu puku kuna angnjiku mo toku kolea kanuna eninga ⸤mulú-koleana molemú⸥ Lapa naa kanolemele yili-kene ung niai. ⸤Yu akuna molemú.⸥ Aku tingí kene eninga ⸤mulú-koleana molemú⸥ Lapale mo toku telemele uluma kanolemále-ni eni penga méle kalomba.
23359	MAT 6:8	Eninga ⸤mulú-koleana molemú⸥ Lapale ui mawa naa teangi eni mólu tolemú mélema yu-ni piliipa kanolemú akiliinga yambu kanuma-ni telemele mele aku-siku naa teai.
23365	MAT 6:14	“Yambuma-ni eni teku kis-singí uluma kanuku konde tenjiku ulu te naa tíng lem eninga mulú-koleana molemú Lapale-ni eninga ulu-pulu-kísima kanupa konde tenjipa ulu te naa tembako.
23366	MAT 6:15	Akiliinga-pe yambuma-ni eni teku kis-singí uluma ‘We mania naa pupili.’ niku kanuku konde naa tinjíng lem eninga ⸤mulú-koleana molemú⸥ Lapale-ni eninga ulu-pulu-kísima ‘Mania naa pupili.’ nimba kanupa naa tenjimbako.” ⸤nirim.⸥
23368	MAT 6:17	“Akiliinga-pe eni langi naa noku mi toku we mulungíndu ‘We-yambuma-ni na aku teker mele naa kanangi. Tata-ni mindi kanupili.’ niku we-yambuma-ni kanungí uluma naa teangi. Aku tingí kene eninga ⸤mulú-koleana molemú⸥ Lapale mo toku telemele uluma kanolemále-ni eni méle kalomba.” ⸤nirim.⸥
23376	MAT 6:25	“Akiliinga na-ni eni ⸤tingí mele⸥ nimbu sambu. ‘Kangikundu molupu konjamili.’ niku numanu pulele liiku naa mundai. Langi nungéliinga kepe no nungéliinga kepe mulumbale pakungéliinga kepe akumanga numanu pulele liiku munduku naa molai. Eni kapula mulungí mele ulu-pulele langi kene mulumbale kene mindiye?
23377	MAT 6:26	Kerama kanai. Langi te talku kene tepa tolemú kene liiku meku lkundu puku nosuku naa nolemele akiliinga-pe eni yambumanga mulú-koleana molemú Lapale-ni kerama langi silimú. Kerama we-mele, eni yambuma olandupaliinga yu-ni eni naa nokumbaye?
23383	MAT 6:32	Pulu Yili-nga yambuma naa molku ulsukundu molemele yambuma-ni aku-siku telemele akiliinga-pe eninga mulú-koleana molemú Lapale-ni eni yunga yambumanga méle mólu tolemúma kanupa molemú.
23392	MAT 7:7	“⸤Eninga Lapa, mulú-koleana molemú yili,⸥ mélema mawa teku “Si.” niai. Aku tingí kene mélema sika simba liingí. ⸤Lapa molemúna⸥ mélema korai. Aku tingí kene mélema sika kanuku liingí. Lku-keri-puluna angiliiku “Lkundu wamiliye?” niai. Aku-siku ningí kene “Lkundu wai.” nimba kuna liimba.
23393	MAT 7:8	Mawa tingí mélema sika simba liingí; kurungí mélema sika kanuku liingí; “Lkundu wamiliye?” ningí kene sika kuna liimba. Aku tembaliinga aku-siku teai.
23396	MAT 7:11	Pe eni numanu kis pípili molemele yambuma-ni aku-siku eninga kangambulama méle kaíma silimele lem eninga Lapa mulú-koleana molemále-ni “Mélema si.” niku mawa tingí yambuma méle kaí aima olandupama naa simbaye? ⸤Aima simba.⸥
23462	MAT 9:14	Pe ⸤No-Liinjili⸥ Jon lumbili anduring yima Yesos mulurumna oku kene yunundu walsiku piliiku kene niku mele: “Oliu kene Perisi-yima kene oliu taki-taki langi mi topu naa nolemulu akiliinga-pe nu lumbili andúlima aku-siku naa telemele akili nambimuna naa telemeleye?” niring.
23475	MAT 9:27	Yesos kolea kanili mundupa kelepa pumba purum kene mong kis lirim yi tale yu lumbili oku walsikulu kene nikulu mele: “⸤Yi Nuim King⸥ Depit-ni Kalupa Liirim Yili, nu olsu kondu kului.” nikulu wale pulele nikulu walsiliiku uringli.
23485	MAT 9:37	Kanu-kene ⸤yambu pulele ‘Yu-ni liipa tapunjupili.’ niku muluringeliinga kanupa kene⸥ lumbili anduli yimandu nimba mele: “Langi pulele puniena tepa tolemú akiliinga-pe kongun-yi pulele mólu.
23486	MAT 9:38	⸤Na yi tiluele mindi kongun ili tekeraliinga⸥ langimanga Pulu Yili mawa teku kene yu-ni “Langi tepa-túlima liingí kongun tingí yambuma yunga puniena liipa mundupili.” niai.” nirim.
23497	MAT 10:11	“Pe kolea-auli tenga mola kolea-kelú tenga sukundu puku kene, yambuma walsiku piliiku kene “Yi nae yi kaí te molemáliinga oliundu “Wasie piamili wai.” nimbáye?” niai. Kanu-kene te niku singí kene piliiku yu kanuku liiku kene yi kaniliinga lkuna puku yu-kene mindi wasie peku molku kene pe kolea akili munduku kelku pai. ⸤Lku tenga puku tenga puku naa teai. Tiluringa mindi langi noku peai.⸥
23506	MAT 10:20	Eni ung ningíma eni-enini piliiku kene naa ningí. Eninga ⸤mulú-koleana molemú⸥ Lapanga Minéle eninga kerina molupa kene nimba simba ungma eni anju ningéliinga numanu liiku naa munduku, piliingí mele we niai.
23507	MAT 10:21	“⸤Wale akumanga⸥ angin-ni yunga anginele ‘Kulupili toku konjangi.’ nimba kot tenjimba. Lapale-ni yunga kangambulama akuko temba. Kangambulama-ni kepe eninga anupili lapalii-kene arerembi kolku kot-na meku puku “Toku konjangi.” ningíko.
23511	MAT 10:25	Lumbili pupa ungma piliilimú yambale kene yunga ung-bo tonjulemú yili kene kapula-kapula molembele akili kapula. Kendemande-yambale kene yunga nukuli yili kene kapula-kapula molembele akili kapulako. Lku pulu yilinga ung naa piliilimili yambuma-ni yu-kene arerembi kolku ung-mura singíndu ⸤kurumanga nuim Seten-nga bili manda leku⸥ “Yu Belsipull” niku bili lelemele kanili. Pe ekupu lku pulu yilindu aku-siku níngi lem yunga lkuna pelemelé yambumandu pali aima lakuku olandupa ung kísima ningíko.
23515	MAT 10:29	“Kera-kalepandele aima kelále molemú, taropu toku liingíndu kera tale kene wasie ku-moni mong tilu mele mindi pulimú kanili. Akiliinga-pe te kolupa we mania naa pulimú. Kera kanuma na lumbili anduli yambumanga ⸤mulú-koleana molemú⸥ Lapale-ni kanolemú.
23517	MAT 10:31	Eninga ⸤mulú-koleana molemú⸥ Lapale-ni aku-sipa eni molemele mele kanupa mololsiliipa pulimáliinga ⸤‘Yambuma-ni oliu teku kis-singí.’ niku⸥ mundu-mong naa teai. Kera-kalepandele yunga ku-moni aima koltale mele pulimáliinga-pe kera kanili Pulu Yili-ni kanupa molemú. Eni yambuma aima olandupa aulima piliipa kene eni aima nokupa konjupa molumba.” ⸤nirim.⸥
23521	MAT 10:35	‘Yambuma-ni teangi.’ nimbúndu urundu akili i-sipa mele: “Yi te-ni yunga lapa kene ele tipili, limin te-ni yunga anum kene ele tipili, málu tenga mínu-ni yunga bamu kene ele tipili. Lku tiluna pelemelé yambuma ele-tu mulungí.” ‘Aku teangi.’ nimbúndu urundu.
23531	MAT 11:3	Yi kanuma Yesos mulurumna oku yu walsiku piliiku niku mele: “Pulu Yili-ni oliu nokupa konjumba yi te “Liipu mundumbu.” nimba, nimba panjurum yili ‘Ombá.’ nimbu nokupu molemulu kanili nu mola te-lupa ombáliinga nokupu molamiliye?” niring.
23535	MAT 11:7	Jon-nga lumbili andúlima pungí puring kene Yesos-ni alsupa yambu pulele máku toku muluringmandu Jon-ndu nimba mele: “⸤Kolea-wakana Jon-ni no liinjipa mulurum kene⸥ eni kolea-waka kanuna nambulkari kanungí puringiye? Lkepanie mele popuremi-ni topa lop-lope tenjipa mulurum te kanungí puringiye?
23538	MAT 11:10	Yunu-ni Pulu Yili-ni ui “Liipu mundumbu.” nirim yilinga kupulanumele tepa mimi tímu kanili. Yi kanilindu Pulu Yili-nga bukna sukundu molemú ung te i-sipa mele: ‘⸤Pulu Yili-ni yunga Málalendu nimba mele:⸥ “Piliai. Nanga ung te ninjimba yili na-ni nu puni kupulanum-na yu kumbi-lepu liipu mundukur. Yunu-ni nunga kupulanumele akisinjimba.” nirim.’ ung kanili bukna molemú.
23539	MAT 11:11	Na-ni enindu aima sika nimbu siker: “Ui ma-koleana muluring yambumanga te No-Liinjili Jon-kene kapula mólu. Jon ola-kilia mele. Akiliinga-pe ekupu ena konale wendu okum. Ena kanili Pulu Yili yi nuim kingele molupa nokulemú yambumanga te aima bi naa molupa aima korupa puli yambale ola-kilia; Jon yu mania-kilia.” niker. ⸤Ui muluring yambuma mania mele; ekupu na ‘Sika’ niku tondulu munduku piliingéliinga numanu kaí pemba yambuma olandupa mele.⸥
23546	MAT 11:18	⸤Na kene No-Liinjili Jon kene olsu-ni nilimbulu ungma enini piliiku kis piliilimili; telembulu mele kanuku kis piliilimiliko⸥. Jon omba kene ga kene no-waen kene naa nomba mulurumeliinga ⸤kanuku kis piliiku kene⸥ niku mele: “Yunga numanuna kuru te molemú.” niring.
23555	MAT 11:27	⸤Pulu Yili-ndu aku-sipa nimba kene kelepa yambu muluringmandu nimba mele:⸥ “Mélema pali Tata-ni na sirim. Yambu te-ni Málale aima sika molemú mele piliipa kanupa bi silimú yambu te mólu; Lapale-ni mindi yu kanupa bi silimú. Yambu te-ni Lapa aima sika molemú mele piliipa kanupa bi silimú yambu te mólu. Málale-ni mindi kanupa bi silimú; Málale-ni ‘Lapa liipu ora sambu.’ nimbá yambuma enini Lapa kanuku bi singíko.
23568	MAT 12:10	Lku kanuna yi te mulurum, yunga ki te kamu kolupa kukurum. Kanu-kene akuna muluring yi mare-ni ‘Yesos-ni ulu te tepa kis-simba kene kot tenjamili.’ niku yunu walsiku piliiku kene niku mele: “Kóru molemulu ena Sambat-kene yambu kuru tolemúma tepu kaí temulú kene kapula mola aku tímulu lem Pulu Yili-nga ung-manele pula tomulúye?” niring.
23608	MAT 12:50	Nanga Lapa, mulú-koleana molemále-ni “Teai.” nilimú mele piliiku liiku telemele yambuma nanga anum kene nanga anginipilima kene nanga kimulupilima kene molemeláliinga aku-sipu niker.” nirim.
23645	MAT 13:37	Yunu-ni pundu topa nimba mele: “Langi-bo kaíma tanda sirim yili Mania Omba Mana-Yi Au Talurum Yili.
23646	MAT 13:38	Puniele ma-koleale pali. Langi-bo kaíma yambu ‘Pulu Yili nanga yi nuim kingele mulupili.’ nilimeláliinga eninga numanumanga Pulu Yili-ni tápu-tepa molupa nokulemú yambuma. Era-bo akuma ulu-kísimanga pali ulu-pulele pelemú ⸤kuru⸥ akiliinga yambuma.
23651	MAT 13:43	Ena kanuna numanu sumbi nili yambuma eninga Lapa yi nuim kingele molupa nokulemú koleana ena talang pulimú mele enini aku-siku kanuna talang pupili mulungí. “Yambu kum-peú lelemúma-ni ung ili pilíí.” ⸤nirim.⸥
23660	MAT 13:52	Yunu-ni eninindu nimba mele: “Aku lem Pulu Yili-nga ung-manimanga puluma piliiku mani siku ung-bo tonjilimele yima-ni Pulu Yili yi nuim kingele molupa yambuma nokulemáliinga ungma mani sipu ung-bo tonjilimulu kene piliiku liiku molemele yima enini i-sipa mele: Lku pulu yi te-ni yunga méle kaí lupa-lupa nosilimáliinga méle konama kene méle uima kene wasie wendu liilimú.” nirim.
23668	MAT 14:2	yu-kene tapú-toku molku yu liiku tapunjuring tapú-yimandu nimba mele: “Ulu ima telemú yili No-Liinjili Jon lam! Yu kolupa kene lomburupa ola molupa úmeliinga ulu-tonduluma temba tondulale yu-kene pelemú.” nirim.
23669	MAT 14:3	⸤King Erot-ni aku-sipa nirim ungeliinga pulele i-sipa mele:⸥ Ui walse Erot-ni yunga angin Pillip-nga ambu-min Erodias mangupa liirim. ⸤No-Liinjili⸥ Jon-ni Erot aku-sipa tirim kanupa kene yunundu taki-taki nimba mele: “Nu-ni ⸤Pulu Yili-nga⸥ ung-mani te toku pula tokunu angenanga ambale mangukunu liirinu. Akili tekunu kis-sirinu.” nirim kene Erot-ni yu liipa ka sipa ka-lkuna panjurum.
23674	MAT 14:8	Erot-ni nirim mele piliipa kene ⸤ambu-wenipale-ni anum walsipa piliirim kene⸥ anumu-ni ung te nimba sirim piliipa kene yunu-ni Erot-ndu nimba mele: “No-Liinjili Jon-nga ⸤numiele kari lekunu yunga⸥ pengale dis tenga nosukunu yandu si.” nirim. ⸤Jon-ni ui taki-taki “Erot kene Erodias-seleni teku kis-siringli.” nirimaliinga arerembi kolupa kene Erodias-ni ‘Yu kulupili. Sika kulumnje na kanambu.’ nimba “Pengale meku okunu si.” nirim.⸥
23675	MAT 14:9	Yu-ni aku-sipa mele mawa tirimeliinga piliipa kene Erot numanu buni lirimeliinga-pe yunu-ni “Aima sika simbu.” nimba, nimba panjipa Pulu Yili-nga bi lepa mi lirim mele kepe, yu numanu topele tomba kene yu-kene wasie langi noku muluring yima yu kanuku kis piliingí mele kepe, ulu akusele piliipa kene, ka-lkuna nukuring yimandu ung te nimba mundupa kene “Yunu-ni mawa tepa “Si.” nikem mele sangi akiliinga ⸤No-Liinjili⸥ Jon-nga ⸤numiele kari leku yunga⸥ pengale yandu meku wai.” nirim.
23678	MAT 14:12	Aku tiring piliiku kene Jon lumbili anduring yima oku yunga ónale liiku meku puku ónu teku kene Yesos mulurumna puku temani toku siring. ⸤King Erot-ni No-Liinjili Jon ui aku-sipa topa kunjurum kulurumeliinga penga Yesos-ni ulu-tonduluma tirim mele piliipa kene “Jon numi kari lirindu yili lomburupa ola molemú lem.” nirim.⸥
23679	MAT 14:13	⸤Yi nuim king⸥ Erot-ni No-Liinjili Jon topa kunjurum piliipa kene, Yesos yu mulurum koleale mundupa kelepa ‘Tenga yunu molumbu.’ nimba nona andolemú sip tenga suku pupa numú-⸤Gallalli⸥ nekendu pupa kolea-waka tenga yunu pumba purum. Akiliinga-pe yambu pulele yu tirim akili piliiku kene eninga koleama munduku kelku kimbu-kongun teku no-numú kéluna poku teku puku yu purumna lumbili aeleku puring.
23687	MAT 14:21	Langi nuring yima mindi paip-tausen mele. Ambu kangambula ⸤mare wasie langi nuring⸥ akuma wasie pulele.
23710	MAT 15:8	‘⸤Pulu Yili-ni nimba mele:⸥ “Yambu kanuma eninga kerima-ni na kape niku ‘Yi auli ola-kiliele. Nu liipu ai silimulu.’ niku na bi paka tonjilimele akiliinga-pe eninga numanuma kene nanga numanale kene tiluna naa pulimú. Lupa-lupa pelemú.
23715	MAT 15:13	Akiliinga-pe Yesos-ni pundu topa ⸤ung-eku topa Perisi-yima muluring mele nimba kene⸥ nimba mele: “Nanga mulú-koleana molemú Lapale-ni langi-bo naa panjurum-ma pali pulu ukumba.
23724	MAT 15:22	Akuna purum kene kolea Kenan ambu te mulurum, yu wendu omba tondulu nangale topa kene nimba mele: “Auliele, Yi Nuim King Depit-ni Kalupa Liirim Yili, nanga ambulale kuru te numanuna sukundu molupa yu tondulu ambululemáliinga nu-ni na kondu kului!” nirim.
23741	MAT 15:39	Kanu-kene Yesos-ni máku toku muluring yambumandu “Lkundu pai.” nimba kene, nona-anduli-sip tenga suku pupa, ⸤numú nekendu⸥ kolea Makatan purum.
23744	MAT 16:3	Ulsulam-ui kolea tangumbandu kolea kupa topa muléle sumbulú molemú kanuku kene “Lo ombá lem.” nilimele kanili. Muléle kanuku kene ‘koleale i-temba.’ niku kanolemeláliinga-pe ena imanga uluma wendu olemúma kanuku kene ulumanga pulele kapula naa piliilimili.
23755	MAT 16:14	Enini yundu niku mele: “Mare-ni “Nu No-Liinjili Jon ⸤kulurum, ekupu alsupa lomburupa ola molemú⸥.” nilimele; mare-ni “Nu ⸤Pulu Yili-ni ui kona mulupili olandu liirim yi⸥ Illaija alsupa omba molemú.” nilimele; mare-ni nu “Jeremaya mola Pulu Yili-ni “Ninjui!” nimba ung nimba sirimuma piliipa yambuma nimba sirim yi ⸤ui kulurum ekupu lomburupa ola molemú⸥ te-lupa.” nilimele.” niring.
23762	MAT 16:21	Kanu-kene Yesos yunga lumbili andúlima-ni yunundu ⸤“Pulu Yili-ni oliu “Nokupa konjumba yi te liipu mundumbu.” ui nimba makó turum yi-nuim Kraisele nu.” niku, niku para siring-na piliipa kene⸥ yu-ni yunu-kene wendu ombá mele pulu monjupa enini sumbi-sipa nimba sipa kene nimba mele: “‘Na mindili pulele nombúndu kolea-auli Jerusallem aima pumbu.’ nimbu piliipu moliu. Juda-yambuma nokolemele tápu-yima kene, Pulu Yili popu tunjuli yi-aulima kene, Pulu Yili-nga ung-manimanga puluma piliiku ung-bo tonjuku mani silimele yima kene, enini na aima toku mindili kunjingí. Na toku kunjingí kolumbu kene kongun tale omba pumba kene yupuku-sipaliinga Pulu Yili-ni nandu ‘Lomburuku ola mului.’ nimbá.” nirim.
23768	MAT 16:27	“Mania Omba Mana-Yi Au Talurum Yili penga Lapanga tondulu pa tepa talang puliele kene yunga ⸤mulú-koleana⸥ angkellama kene wasie ombá. Omba kene yunu-ni oliu ya mana-yambuma lupa-lupa telemulu ulumanga oliu lupa-lupa pundu tombaliinga na-ni aku niker.
23782	MAT 17:13	Aku-sipa nirimele piliiku kene lumbili andúlima-ni ‘No-Liinjili Jon-ndu nikem.’ niku piliiring.
23792	MAT 17:23	enini yu toku kunjingí. Kolupa kene kongun yupuku-sipaliinga Pulu Yili-ni yunundu ‘Lomburuku ola mului.’ nimbá.” nirim. Aku nirim piliiku kene eninga numanuna sukundu memi kumu pirimeliinga piliiku kene aima kondu kuluring.
23805	MAT 18:9	Mola nunga mongsele-ni méle te kanuku kene numanale-ni ‘Liambuka.’ niku piliikunu ulu-pulu-kis te tinu lem mong akusele ukuku wendu mundui. Nu kona mololsiliikunu mindi puni koleana mongsele naa angiliipili puni kene kapula. Mong tale we angiliipili nu tepi-koleana sukundu liiku toku mundungí kene kisele.” ⸤nirim.⸥
23810	MAT 18:14	Aku-sipako eninga Lapa mulú-koleana molemále-ni kangambula kelú ima ⸤mele molemele yambuma⸥ ‘kupulanum lu liiku molku kis-singí kene aima kisele.’ nimba molemúko.” ⸤nirim.⸥
23872	MAT 20:11	Liiku kene enini punie pulu yilindu ung-mura teku kene niku mele:
23880	MAT 20:19	Juda-yi naa molemele yima liiku singí. Kanu-kene yi kanuma-ni yu ung-taka tonjuku, ka-pulsa-ni toku, ‘Yu kulupili.’ niku unji-perana ⸤toku⸥ ku toku panjingí. Kolupa kene sumbulu yupuku-sipaliinga Pulu Yili-ni yunundu ‘Lomburuku ola mului.’ nimbá.” nirim.
23891	MAT 20:30	Kanu-kene mong kis lirim yi tale kupulanum alsena molkulu Yesos omba purum mele piliikulu kene yunundu tondulu nangale tokulu walsikulu kene nikulu mele: “Auliele, ⸤Yi Nuim King⸥ Depit-ni Kalupa Liirim Yili, olsu kondu kului.” niringli.
23892	MAT 20:31	Yambuma-ni elsele ung-mura teku “Ung naa nikulu táka-nikulu molale!” niring. Akiliinga-pe elsele-ni aima tondulu nangale toku walsikulu kene nikulu mele: “Auliele, Depit-ni Kalupa Liirim Yili, olsu kondu kului!” niringli.
23896	MAT 21:1	⸤Yesos kene yunga lumbili anduli yima kene⸥ enini kolea-auli Jerusallem nondupa oku, ma-pangi te ‘Unji Ollip Punie Lili Ma-Pangiele’ nili akuna kolea-kelú Betepas uring. Kanu-kene Yesos-ni yunga lumbili anduli yi tale liipa mundupa,
23904	MAT 21:9	Kumbi-leku puring yambuma-ni kepe aeleku puring yambuma-ni kepe unji ambululiiku puku kene niku mele: “⸤Yi Nuim King⸥ Depit-ni Kalupa Liirim Yili ‘Bi ola mulupili.’ niamili. Pulu Yi Yawe-ni liipa mundurum-na yunga kongunale tenjimba okum yili molupa kunjupili. Mulú-koleana ola yunga bi ola pípili.” nilsiliiku puring.
23910	MAT 21:15	Akiliinga-pe yunu-ni we-yambu te-ni kapula naa telka ulu-tondulu kaíma tirim mele kene, lku-tembolluna kangambulama-ni tondulu nangale toku kene niku mele: “Yi Nuim King Depit-ni Kalupa Liirim Yili ‘Bi ola mulupili.’ niamili.” niring mele kene, ulu kanusele wendu urum mele kanuku kene Pulu Yili popu tunjuring yi-aulima kene Pulu Yili-nga ungmanimanga puluma piliiku ung-bo tunjuring yi kanuma kene enini numanu kis panjiku kene
23920	MAT 21:25	⸤Na-ni i-sipu eni walsipu piliiker:⸥ Ui ⸤No-Liinjili⸥ Jon omba yambuma no liinjirim kene yunu mulú-koleana molemú yilinga kongunale tenjimbandu yambuma no liinjirim mola ya mana-yambumanga kongunale tenjimbandu yambuma no liinjirimuye? ⸤Nae-ni “Ti.” nirim-na tirimuye? Niku sai.⸥” nirim. ⸤Yu-ni aku-sipa walsurum mele piliiku kene⸥ eni-enini tombulku niku kene niku mele: “Yu-ni walsikem mele oliu-ni pundu topu, “⸤Jon⸥ yunga mulú-koleana ⸤molemú yilinga kongunale tenjimbandu yambuma no liinjirim⸥.” nímulu lem yu-ni oliundu nimba mele: “Aku lem eni Jon-ni nirim ungele nambimuna ‘Ung ili sika.’ niku naa piliiku liiringiye?” nimbá.
23921	MAT 21:26	Mola oliu-ni nimbu mele: “Yu mana-yambumanga ⸤kongun tenjimbandu yambuma no liinjirim⸥.” nímulu lem we-yambuma-ni ‘oliu tungínje’ nimbu mundu-mong tenjikimulu. We-yambuma-ni ‘⸤No-Liinjili Jon⸥ yunga aima sika Pulu Yili-ni “Ninjui!” nimba ung nimba sirimuma piliipa yambuma nimba sirim yi te mulurum.’ niku piliilimili akiliinga oliu nambi-temulúnje?” niku eni-enini aku-siku tombulku niring.
23925	MAT 21:30	“Lapa pupa kang-komalendu nirim mele aku-sipa kang-akelealendu nirim ⸤kene⸥ yunu-ni pundu topa “Te-pumbu.” nirim, akiliinga-pe naa purum.
23927	MAT 21:32	⸤No-Liinjili⸥ Jon omba eni sumbi-siku mulungí kupulanumele liipa ora sirim kene enini yu nirimele ‘Gólu tokum.’ niku piliiku yunga ungele piliiku naa liiringeliinga-pe ku-moni-takis liili yima kene wapera tuli ambuma kene yunu-ni nirim ungele ‘Sika’ niku tondulu munduku piliiring. Akiliinga-pe ambu yi kis kanuma-ni aku tiring kene kepe kanuku kene ‘Numanu topele topu ‘Yunu-ni sika nikem.’ nimbu tondulu mundupu piliamili.’ naa niringko. Akiliinga, ⸤ambu yi “Tepu kis-silimulu.” niku numanu topele tolemele kanuma Pulu Yili molemúna kumbi-leku pungí⸥.” ⸤nirim.⸥
23937	MAT 21:42	Yesos-ni ⸤Pulu Yili-nga Juda-yambuma nukuring yima-ni yunu toku kunjingí mele piliipaliinga⸥ eninindu nimba mele: “Pulu Yili-nga bukna sukundu molemú ung te kanuku naa piliilimiliye? ⸤Ung akili i-sipa mele:⸥ “Lku takuring yima-ni kanuku kis piliiku toku munduku kiliring ku-mulú kanili ekupu kelepa lku-paka-sum mele lku tepa tondulu munduli ku-mulú auli kaiéle. Auliele-ni ulu akili tirim oliu-ni kanupu aima kaí piliilimulu.” nimba molemú kanili.
23945	MAT 22:4	Alsupa kendemande-yi mare lupa liipa mundupa kene nimba mele: “ “Langi wasie namili wangi.” nirindu yambumandu puku niku mele: “Langi tepa mimi tepa pora símu. Yunga kung-kao pelama kene kung-kao walú wami tílima kene tum. Langi pali tepa mimi tepa nosilimáliinga yi ambu liimbaliinga langi wasie namili wai.” ni-pai.” nirim.
23971	MAT 22:30	Lomburuku ola mulungí yambumanga yima ambu naa liiku, ambuma yi naa puku, aku aima naa tingí. Mulú-koleana angkellama molemele mele aku-siku mulungí. ⸤Angkellama-ni mana-yambuma telemele mele naa telemele kanili.⸥ Aku tingéliinga ⸤‘Eni Pulu Yili-nga ungele piliiku sunduku lawa telemele.’ niker.⸥
23991	MAT 23:4	Yambu te-ni wale buni tili te tepa mimi tepa kene yambu te ‘mipili.’ nimba ola liipa bulu-mingina menjilimú mele ⸤aku-siku yi kanuma-ni yambumandu ung-mani siku “I-siku i-siku teai.” niku⸥ buni silimele akiliinga-pe laye-kolte kepe ‘Liipu tapunjupu meamili.’ naa nilimele.
23996	MAT 23:9	Eninga Lapa tiluele mindi molemú, akili mulú-koleana molemú, akiliinga mana-yambu te-ndu ⸤‘oliunga yi-auliele’ niku⸥ “Tata” naa niai.
24010	MAT 23:23	“Eni ung-manimanga puluma piliiku ung-bo tonjuku mani silimele yima kene, Perisi-yima kene, eni mindili noku aima molku kis-singí! Eni ‘sika ungma nikimulu.’ niku gólu toku topele-mapele tuli yima! Langi kalungíndu ‘sungu tipili.’ niku eninga puniena méle kelú lupa-lupa pelemúmanga mare liiku langina mundulimele akumanga mare meku kene ung-mani te pelemále piliiku kambu toku “rurepunga tale” niku nosulimelemanga “tilu tilu Pulu Yili-nga” niku wendu liiku yunu silimele. Aku telemele akiliinga-pe ung-mani tondulu ola-kilia mare munduku kelku naa piliiku telemele. ‘Yambuma apuruku yambu-aulima liiku tapunjuku yambu-kísima teku kis-siku naa teku, yambuma naa apuruku pali kondu kolku, Pulu Yili ‘Sika’ niku tondulu munduku piliiku “Temulú.” nilimele mele sumbi-siku teku molku, aku teangi.’ nimba pelemú ung-manimandu niker. Ung-mani wema piliiku telemelema munduku naa kelku ‘mare naa telemele’ niker akuma pali telkemelanje kapula.
24011	MAT 23:24	Eni mong kis lílima-ni “⸤Mong kis lili⸥ yambuma kupulanumele liipu ora samili.” nilimele yima, eni ⸤ung-mani wema tondulu munduku piliiku liiku teku, ung-mani tonduluma naa piliiku telemele, aku telemele mele ung-eku topu niambu:⸥ Langi nungíndu méle wallú lopalu mola lumú te langina pelemú kanuku kene ‘Naa namili.’ niku wendu liiku mundulimele, akiliinga-pe kung-kao te langina pelemú kene naa kanuku we liiku toku pengí mundulimele.
24029	MAT 24:3	Kanu-kene yu Unji-Ollip Punie Lili Ma-Pangina ola pupa mania mulurumna we-yambuma naa molangi yunga lumbili anduli yima oku eni-enini molku kene yunundu walsiku piliiku kene niku mele: “Nu-ni nikinu mele te-kene wendu ombáye? Penga nu nondupa uní tiní enale kene kepe male pora nimbá enale kene kepe penga wendu ombáliinga ui nambulka ulu te temba kene oliu kanupu kene “Ekupu ombá tepam lam.” nimbu piliimulúye? Niku si.” niku walsiring.
24032	MAT 24:6	“Kolea marenga ele lakuku tingí mele piliiku, ‘Opali talú ele auli i-sipa i-sipa wendu ombá.’ niku we ningí kene piliiku kene mini-wale naa mundai. Ele tingíma kene ulu akuma Pulu Yili-ni ‘Ui wendu upili. Laye penga mele ya ma-koleale pora nimbá.’ nimba, nimba panjurumeliinga ulu akuma sika wendu ombá akiliinga-pe aku-kene mulú-masele ui naa pora nimbá.
24052	MAT 24:26	“⸤Wendu ombá mele nimbu siker, piliikimili⸥ akiliinga penga yambu te-ni nimba mele: “⸤Yi-nuim Kraisele⸥ ne yambu naa pili kolea-wakana molemú.” nimbá kene ‘Kanamili.’ niku akuna naa pai. Mola “Lku ilinga suluminana molemú.” níngi lem enini ‘Sika nikimili.’ niku naa piliai. Mulúna kariyapa telemú kene ena ola olemú koleana kepe ena pulimú koleana kepe kariyapa telemú walsekale kanolemele, aku-sipa Mania Omba Mana-Yi Au Talurum Yili ⸤alsupa⸥ mania ombá kene koleamanga pali yambuma-ni yu walsekale kanungí aku-kene “Ya molemú oku kanai.” ningí kene, mola “Ne molemú puku kano-pai.” ningí kene, eninga ungma naa piliai.
24069	MAT 24:43	“Eni ung ili numanu liiku munduku piliai: Lku pulu yi te-ni sumbulsuli wa nuli yi te-ni yunga lkuli omba kuna bulsupa mélema wa liimba mele piliilkanje ‘Wa nuli yili ombá.’ nimba nokupa molka kene wa nuli yili yu kapula suku naa olka.
24084	MAT 25:7	Kanu-kene ambu-wenipuma suru niku ola molku tepi-llam ‘Lakupa nupili.’ niku kanduring.
24115	MAT 25:38	Nu yi-poningele tena mulurunu kene kanupu kene “Lkuna lkundu molamili ui.” nirimuluye? Mulumbale naa pakukunu giu-gau andurunu-na nu tena kanupu kene mulumbale sirimuluye?
24129	MAT 26:6	Kolea-kelú Betani yi te ui kuru-laká nomba kene pe pora nirim yi te, bi leku “Yi Kuru-Laká Nuli Saimon” niring kaniliinga lkuna Yesos mulupili
24144	MAT 26:21	Langi noku muluring kene Yesos-ni nimba mele: “Na-ni enindu aima sika nimbu siker: “Eninga yi te-ni na liipa nanga ele-túma simba.” niker.” nirim.